Vụ sạt lở tại mỏ quặng ở xă La Pán Tẩn (Mù Cang Chải, Yên Bái) làm ít nhất 17 người tử vong. Nhiều gia đ́nh con mất cha, vợ mất chồng đă khiến cho bản làng miền Tây Bắc này buồn đau chưa từng có...
Nơi bản nghèo chịu đại tang
Từ trung tâm xă vào bản La Pán Tẩn chỉ chừng 4km nhưng do con đường vào đây vô cùng lầy lội nên xe phải để ngoài xă rồi lănh đạo tỉnh, huyện và các đoàn từ thiện... đều lội bộ vào.
Các nạn nhân thoát chết đang được điều trị tại Bệnh viện Nghĩa Lộ.
Ngôi nhà đầu tiên chúng tôi đến là nhà của 3 nạn nhân Hảng Tống Chua và vợ Thào Thị Của cùng con trai Hảng A Giàng ở bản La Pán Tẩn. Nhà có 7 người th́ tới 3 người bị vùi sâu trong đống đất đá kia. Khi chúng tôi đến, mẹ ông Chua đang ngồi thẫn thờ nh́n vào bếp lửa đă lụi tắt tự bao giờ. Chị Cô - vợ Hảng A Giàng cứ đứng nép góc cửa khóc ngất. Ông Hảng A Trừ - em trai ông Chua chua chát nói: “Giờ chỉ c̣n bà mẹ già và 3 đứa con gái. Con Cô lại đang chửa vượt mặt lên thế kia, lấy ai làm lụng nuôi cả nhà cơ chứ?”.
Tính ra, trong vụ sạt đất thảm khốc này, không đâu đau đớn như bản La Pán Tẩn. Cả bản có 9 người gặp nạn th́ ở một góc bản nho nhỏ này, với 3 nóc nhà đă có tới 7 người chết.
Ông Giàng A Tông - Chủ tịch UBND huyện Mù Cang Chải không giấu nổi sự đau xót: “Huyện, xă cũng đă có chỉ đạo, nhắc nhở từng gia đ́nh không được tham gia mót quặng. Thế mà chỉ v́ ham kiếm tiền mà xảy ra đại tang thế này!”. Nghe ông Tông nói, chúng tôi nhớ đến Hảng A Lâm (SN 1990), người thoát chết trong gang tấc của vụ sạt núi kinh hoàng chúng tôi gặp lúc lên bản.
Lâm kể mà gương mặt chưa hết bàng hoàng: “Hôm đó em bị mất cái máng đăi quặng nên quay lại t́m. Vừa đi được một đoạn, em nghe tiếng ầm ầm của đất lở, đá lăn đằng sau”. Định h́nh lại, sau khi hiểu chuyện ǵ xảy ra, Lâm lao vào và chỉ nh́n thấy 2 người nửa ch́m, nửa nổi trên lớp bùn đất. Cố hết sức, cuối cùng Lâm cũng lôi được Hảng A Thắng và Hảng A Nắng (cùng ở La Pán Tẩn) ra...
Nỗi kinh hoàng của người sống sót
Hiện tại, Hảng A Nắng (21 tuổi) và Hảng A Thắng (19 tuổi) đă qua cơn nguy kịch, nhưng với họ những giây phút vừa trải qua vô cùng kinh hoàng và khiếp đảm. Nắng thều thào kể: Chúng em đă đi làm được 3 ngày, v́ trời mưa, quặng lộ ra nhiều dễ móc.
Hôm đó, khoảng 10 giờ, đang đăi quặng th́ thấy nhiều bùn và đá nhỏ rơi xuống, nghi bị sạt lở đất, em bỏ lên trên ngồi. Một lúc sau không thấy ǵ, em lại chui xuống làm tiếp. Khoảng 20 phút sau th́ nghe thấy tiếng ầm ầm rồi bùn đất trôi xuống. Em chỉ chạy được khoảng 5m th́ bị ḍng đất đá trùm lên từ chân đến đầu, rồi em ngất đi không biết ǵ nữa”.
Nắng cho biết: “Em mới lấy vợ được 7 tháng, vợ đang có bầu. Nghĩ đi làm để kiếm tiền cho vợ sinh em bé nhưng bây giờ sợ lắm rồi, không dám đi làm quặng nữa. Nếu khỏe được th́ đi làm ngô, làm nương thôi”. Nói xong, Nắng khóc tồ tồ khiến cho một góc bệnh viện tràn lên một niềm thương cảm. Nắng thoát chết, nhưng gia đ́nh Nắng có đến 4 người gặp nạn, trong đó có 2 anh trai, chị dâu và 1 đứa cháu. C̣n nỗi đau nào lớn hơn thế?
Cũng đang nằm điều trị tại Bệnh viện huyện Nghĩa Lộ, Hảng A Thắng bảo, từ nay em xin bỏ nghề mót quặng thôi dù đây mới là lần thứ 2 em đi làm. Hỏi, đi làm thế có được nhiều tiền không, Thắng bảo: Có kiếm được nhiều tiền th́ bây giờ cũng không ham nữa...
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Mai - người đang điều trị cho 2 bệnh nhân này, hiện cả 2 đă qua cơn nguy kịch. “Họ thoát chết nhưng cần đề pḥng sốc có thể gây nguy hiểm cho 2 nạn nhân này”- bác sĩ Mai cho biết.
Nỗi đau chưa dừng lại
Rời bản làng, rời bệnh viện, chúng tôi cắt rừng quay trở lại điểm xảy ra vụ tai nạn thảm khốc. Tại đây, cuộc t́m kiếm người mất tích vẫn đang được tiến hành khẩn trương. Tuy nhiên, do lượng đất đá sạt lở quá lớn, thông tin về người mất tích lại thiếu v́ các nạn nhân khác đều đă tử vong hoặc đang cấp cứu, nên lực lượng cứu hộ phải làm việc hết ḿnh bất kể ngày đêm. "Biết đâu, ngay trong xẻng đất này hoặc xẻng đất gần nhất, tôi lại thấy được nạn nhân" - anh Hàng A Tu - một người dân đang tham gia cứu hộ tâm sự.
Ngồi bên con dốc c̣n ngổn ngang đá hộc, chị Thào Thị Sầu một tay bế đứa con mới hơn một tháng tuổi, một tay gạt nước mắt khóc than cho người chồng xấu số là anh Lư A Lềnh, bị đất chôn vùi mà vẫn chưa t́m thấy xác. Giờ chị biết làm thế nào với một nách 5 đứa con. Ngồi bên cạnh chị Sầu là đứa con gái cả và chị ruột của anh Lềnh. Chị của anh Lềnh c̣n chịu thêm một nỗi đau khi mà đứa em trai của chị - anh Lư A Sinh cũng bị đất đá vùi mất xác mà chưa t́m thấy. Chỉ riêng gia đ́nh chị Sầu đă mất 2 người, trong số 6 người của bản Trống Páo Sang.
Có mặt tại hiện trường, nhiều người dân sống lâu năm tại địa phương tâm sự với chúng tôi, vụ tai nạn xảy ra là rất đáng tiếc, nhưng nếu c̣n khai thác quặng kiểu này, chẳng ai biết được núi lại sập xuống lúc nào. Một người dân chỉ tay về ngọn núi, nói: “Núi Kháo Nhà (mỏ bạc) rỗng ruột hết rồi. Doanh nghiệp, rồi người dân đua nhau khoét núi để khai thác quặng th́ chỉ cần một trận mưa lớn là sớm muộn tử thần cũng t́m đến thôi...”.
Gia Tưởng - DânViệt