Cơn ác mộng ‘quân ta bắn quân mình’ ở Afghanistan

Các vụ quân chính phủ Afghanistan nổ súng vào liên quân đang đe dọa chương trình đối tác an ninh của NATO và kế hoạch rút quân Mỹ khỏi "vũng bùn Afghanistan" vào năm 2014.

Số vụ lính chính phủ Afghanistan bắn quân NATO đang ngày càng gia tăng. Ảnh pakistankakhudahafiz ,com

Chỉ còn hơn hai năm nữa là quân Mỹ sẽ rút khỏi Afghanistan, thế nhưng các vụ “quân ta” (quân chính phủ Afghanistan) quay súng bắn “quân mình” (các lực lượng NATO) đã lên đến đỉnh điểm. Cho đến thời điểm này của năm 2012, đã xảy ra 37 vụ lính chính phủ Afghanistan bắn binh sĩ NATO và làm 53 người thiệt mạng. Đáng lo ngại là xu hướng “quân ta bắn quân mình” đang tăng một cách cực kỳ đáng sợ. Trong khoảng thời gian từ 2007-2009 chỉ có 17 binh sĩ liên quân bị lính chính phủ Afghanistan bắn chết. Thế nhưng theo thống kê của báo Anh The Guardian, đã có 106 binh sĩ NATO bị thiệt mạng trong 63 vụ “quân xanh lá cây bắn quân xanh nước biển” (green on blue).

Một nghiên cứu khác của New America Foundation cho thấy có tới 116 binh sĩ NATO thiệt mạng và 88 người khác bị thương trong các vụ “quân ta bắn quân mình” kể từ năm 2003.

Hãng tin Reuters ước tính rằng số binh sĩ NATO bị quân chính phủ Afghanistan bắn chết chiếm tới 20% tống số tử vong của liên quân trong năm 2012. Đặc biệt trong vòng có hai tuần, đã có tới 10 binh sĩ Mỹ bị quân chính phủ Afghanistan bắn chết trong các vụ “green on blue”.

Anthony Cordesman, nhà phân tích quân sự kỳ cựu của Tổ chức Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nhận xét các vụ “quân ta bắn quân mình” và các vụ tấn công nhắm vào đội ngũ chính khách Afghanistan cho thấy quân nổi dậy đã hồi phục. Theo ông Cordesman, đây là một thực tế hiển nhiên, mặc dù hiện chưa rõ bao nhiêu vụ là do người của Taliban cài cắm thực hiện và bao nhiêu vụ là do sự trút giận của lính Afghanistan vào các lực lượng Mỹ và Hỗ trợ an ninh quốc tế (ISAF).

Trong khi các quan chức Lầu Năm Góc nói rằng các hoạt động chung giữa quân NATO và quân chính phủ Afghanistan đã trở lại bình thường, các vụ “quân ta bắn quân mình” đã khiến cho người ta nghi ngờ về tính khả thi của chiến lược chuyển giao trách nhiệm an ninh cho phía Afghanistan vào cuối năm 2013.

Nối lại các hoạt động chung có lẽ là một quyết định khôn ngoan, do việc cắt giảm quan hệ đối tác và các hoạt động tư vấn với Các lực lượng an ninh quốc gia Afghanistan (ANSF) có làm gia tăng số lượng thường dân bị chết trong các chiến dịch của US/ISAF - bao gồm các cuộc không kích và các cuộc tấn công ban đêm. Một số nhà phân tích cho rằng số thương vong của dân thường giảm bớt trong những năm gần đây là do sự tham chiến của các lực lượng Afghanistan. Các lực lượng Afghanistan giúp Mỹ và liên quân hiểu biết tốt hơn về văn hóa địa phương. Căng thẳng giữa các lực lượng Mỹ và Afghanistan gia tăng trong một thời gian gần đây do các lực lượng Mỹ không am hiểu về truyền thống, văn hóa Afghanistan và đã hành xử một cách thiếu ngạo mạn.

Một ý nghĩa quan trọng khác của việc nối lại các hoạt động chung là thái bộ bất hợp tác của liên quân chỉ càng làm cho tình hình ngày càng trở nên xấu đi và đe dọa kế hoạch chuyền giao hoàn toàn trách nhiệm an ninh cho phía Afghanistan trong năm 2014. Đến cuối tháng 6/2012, Quân đội Afghanistan (ANA) hiện có 340.000 binh sĩ. Vấn đề ở chỗ là làm thế nào duy trì được đội quân đông đảo này, cả về trang bị lẫn tài chính. Đây là một nhiệm vụ bất khả thi đối với chính phủ Afghanistan. Đó là chưa kể tình trạng kình chống lẫn nhau giữa quân đội, cảnh sát, lực lượng an ninh… và dân quân địa phương Afghanistan.

Tất cả những yếu tố nói trên đã trở nên trầm trọng hơn, khi một bộ phim báng bổ Nhà tiên tri Mohammad đã làm bùng phát làn sóng chống Mỹ ở Afghanistan. Đây chính là cơ hội bằng vàng cho Taliban, lực lượng đã cài cắm nhiều người vào quân đội và các tổ chức an ninh Afghanistan. Taliban sẽ triệt để tận dụng lợi thế này để chia rẽ liên quân NATO và quân chính phủ thông qua chiến thuật “nở hoa trong lòng địch”.

Người ta e ngại rằng từ nay đến khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, các vụ “quân ta bắn quân mình” chỉ có thể tăng thêm chứ không hề giảm sút./.

Minh Bích (theo The Diplomat)

Các vụ quân chính phủ Afghanistan nổ súng vào liên quân đang đe dọa chương trình đối tác an ninh của NATO và kế hoạch rút quân Mỹ khỏi "vũng bùn Afghanistan" vào năm 2014.

Số vụ lính chính phủ Afghanistan bắn quân NATO đang ngày càng gia tăng. Ảnh pakistankakhudahafiz ,com

Chỉ còn hơn hai năm nữa là quân Mỹ sẽ rút khỏi Afghanistan, thế nhưng các vụ “quân ta” (quân chính phủ Afghanistan) quay súng bắn “quân mình” (các lực lượng NATO) đã lên đến đỉnh điểm. Cho đến thời điểm này của năm 2012, đã xảy ra 37 vụ lính chính phủ Afghanistan bắn binh sĩ NATO và làm 53 người thiệt mạng. Đáng lo ngại là xu hướng “quân ta bắn quân mình” đang tăng một cách cực kỳ đáng sợ. Trong khoảng thời gian từ 2007-2009 chỉ có 17 binh sĩ liên quân bị lính chính phủ Afghanistan bắn chết. Thế nhưng theo thống kê của báo Anh The Guardian, đã có 106 binh sĩ NATO bị thiệt mạng trong 63 vụ “quân xanh lá cây bắn quân xanh nước biển” (green on blue). Một nghiên cứu khác của New America Foundation cho thấy có tới 116 binh sĩ NATO thiệt mạng và 88 người khác bị thương trong các vụ “quân ta bắn quân mình” kể từ năm 2003.

Hãng tin Reuters ước tính rằng số binh sĩ NATO bị quân chính phủ Afghanistan bắn chết chiếm tới 20% tống số tử vong của liên quân trong năm 2012. Đặc biệt trong vòng có hai tuần, đã có tới 10 binh sĩ Mỹ bị quân chính phủ Afghanistan bắn chết trong các vụ “green on blue”.

Anthony Cordesman, nhà phân tích quân sự kỳ cựu của Tổ chức Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nhận xét các vụ “quân ta bắn quân mình” và các vụ tấn công nhắm vào đội ngũ chính khách Afghanistan cho thấy quân nổi dậy đã hồi phục. Theo ông Cordesman, đây là một thực tế hiển nhiên, mặc dù hiện chưa rõ bao nhiêu vụ là do người của Taliban cài cắm thực hiện và bao nhiêu vụ là do sự trút giận của lính Afghanistan vào các lực lượng Mỹ và Hỗ trợ an ninh quốc tế (ISAF).

Trong khi các quan chức Lầu Năm Góc nói rằng các hoạt động chung giữa quân NATO và quân chính phủ Afghanistan đã trở lại bình thường, các vụ “quân ta bắn quân mình” đã khiến cho người ta nghi ngờ về tính khả thi của chiến lược chuyển giao trách nhiệm an ninh cho phía Afghanistan vào cuối năm 2013.

Nối lại các hoạt động chung có lẽ là một quyết định khôn ngoan, do việc cắt giảm quan hệ đối tác và các hoạt động tư vấn với Các lực lượng an ninh quốc gia Afghanistan (ANSF) có làm gia tăng số lượng thường dân bị chết trong các chiến dịch của US/ISAF - bao gồm các cuộc không kích và các cuộc tấn công ban đêm. Một số nhà phân tích cho rằng số thương vong của dân thường giảm bớt trong những năm gần đây là do sự tham chiến của các lực lượng Afghanistan. Các lực lượng Afghanistan giúp Mỹ và liên quân hiểu biết tốt hơn về văn hóa địa phương. Căng thẳng giữa các lực lượng Mỹ và Afghanistan gia tăng trong một thời gian gần đây do các lực lượng Mỹ không am hiểu về truyền thống, văn hóa Afghanistan và đã hành xử một cách thiếu ngạo mạn.

Một ý nghĩa quan trọng khác của việc nối lại các hoạt động chung là thái bộ bất hợp tác của liên quân chỉ càng làm cho tình hình ngày càng trở nên xấu đi và đe dọa kế hoạch chuyền giao hoàn toàn trách nhiệm an ninh cho phía Afghanistan trong năm 2014. Đến cuối tháng 6/2012, Quân đội Afghanistan (ANA) hiện có 340.000 binh sĩ. Vấn đề ở chỗ là làm thế nào duy trì được đội quân đông đảo này, cả về trang bị lẫn tài chính. Đây là một nhiệm vụ bất khả thi đối với chính phủ Afghanistan. Đó là chưa kể tình trạng kình chống lẫn nhau giữa quân đội, cảnh sát, lực lượng an ninh… và dân quân địa phương Afghanistan.

Tất cả những yếu tố nói trên đã trở nên trầm trọng hơn, khi một bộ phim báng bổ Nhà tiên tri Mohammad đã làm bùng phát làn sóng chống Mỹ ở Afghanistan. Đây chính là cơ hội bằng vàng cho Taliban, lực lượng đã cài cắm nhiều người vào quân đội và các tổ chức an ninh Afghanistan. Taliban sẽ triệt để tận dụng lợi thế này để chia rẽ liên quân NATO và quân chính phủ thông qua chiến thuật “nở hoa trong lòng địch”.

Người ta e ngại rằng từ nay đến khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, các vụ “quân ta bắn quân mình” chỉ có thể tăng thêm chứ không hề giảm sút./.

Minh Bích (theo The Diplomat)
Datviet