Vụ cà phê ngọt

Đã lâu lắm rồi, ngành cà phê VN mới hưởng niềm vui tương đối trọn vẹn như niên vụ 2011/2012 khi cả sản lượng, giá bán của người dân và kinh doanh của doanh nghiệp đều khá tốt.

Thông tin trên được đưa ra tại Hội nghị tổng kết niên vụ cà phê 2011/2012 và phương hướng niên vụ 2012/2013 do Hiệp hội cà phê ca cao VN (Vicofa) tổ chức tại TPHCM ngày 2-11. Có thể đánh giá lại những thắng lợi mà ngành cà phê VN đã đạt được trong niên vụ vừa qua như sau:

Xuất khẩu kỷ lục

Theo Vicofa, trong niên vụ kéo dài từ tháng 10-2011 đến hết tháng 9-2012, VN đã xuất khẩu gần 1,6 triệu tấn cà phê các loại với giá trị trên 3,38 tỉ USD, tăng 23,05% về lượng và 24,2% về giá trị so với niên vụ 2010/2011. Đây là mức xuất khẩu đạt kỷ lục cả về số lượng lẫn giá trị của ngành cà phê từ trước đến nay.

Ông Nguyễn Nam Hải, Phó chủ tịch Vicofa giải thích nguyên nhân xuất khẩu tăng là do diện tích và năng suất cà phê tiếp tục tăng so với niện vụ trước. “Quy hoạch cà phê của Chính phủ là 500.000 ha nhưng hiện nay diện tích cà phê đã lên tới 614.000 ha. Năng suất bình quân cà phê niên vụ 2011/2012 đạt trên 2,6 tấn/ha so với mức 2,2-2,3 tấn/ha của các năm trước”, ông Hải cho biết.

Ngoài ra, thời tiết trong kỳ thu hoạch chỉ bị mưa một trận đầu mà làm hoa nở sớm, sau đó liên tục nắng thuận lợi cho thu hoạch và phơi cà phê nên tỉ lệ cà phê thất thoát và kém phẩm chất không đáng kể. Về điều tiết thị trường, trong niên vụ vừa qua do chịu mức lãi suất quá cao nên cả người dân lẫn doanh nghiệp không để nhiều hàng tồn kho sang vụ mới. Đồng thời một số doanh nghiệp xuất khẩu VN đã nhập khẩu cà phê từ Lào về để tái xuất.

Thắng lợi của nông dân

Đánh giá về kết quả thành công của niên vụ cà phê vừa qua, ông Nguyễn Quang Bình, Giám đốc công ty TNHH Chánh Tinh Anh (TPHCM) cho rằng, đó là thắng lợi của người nông dân. Thay vì bán ồ ạt từ đầu vụ như các năm trước, niên vụ 2011/2012 người trồng cà phê đã biết điều tiết lượng hàng bán ra khi cần thiết, thậm chí ngay cả khi giá thế giới giảm nhiều người dân vẫn kiên quyết giữ giá bán ra.

Theo Vicofa, do đã dề xuất chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp về vốn và khuyến khích tạm trữ cà phê ngay từ đầu vụ và người dân trồng cà phê thấy được hiệu quả thực hiện Quyết định tạm trữ 481/QĐ-TTg của Chính phủ từ năm 2010 nên không bán ồ ạt từ đầu vụ mà chủ động tạm trữ nên giá bán đã được giữ vững từ đầu vụ đến cuối vụ dao động ở mức 40.000-42.000 đồng/kg. Chính vì thế, xét về độ ổn định, niên vụ này giá nội địa khá bình ổn chứ không như niên vụ 2010/2011 có khi giá chỉ còn 25.000 đồng/kg nhưng cũng có khi cao lên mức kỷ lục là 52.000 đồng/kg.

Giá trừ lùi giảm, chất lượng xuất khẩu tăng

Theo ông Lương Văn Tự, giá trừ lùi cà phê VN xuất khẩu trong niên vụ 2011/2012 cũng đã co lại với đúng thực tế của thị trường, không quá chênh lệch như những niên vụ trước. Theo đó, giá xuất khẩu dựa trên giá chênh lệch giữa giá niêm yết tại sàn giao dịch kỳ hạn Liffe NYSE, London với giá tại cảng đi TPHCM niên vụ này cũng ở mức cao. Nếu lấy loại 2, 5% đen vỡ làm chuẩn, giá FOB thường được mua bán quanh mức trừ 30-40 USD/tấn, tuy có lúc đầu vụ xuống 80-90 USD/tấn nhưng không kéo dài lâu. So với các niêm yết trước đây, mức trừ lùi thường là 100-150 USD/tấn. Theo đó, giá xuất khẩu trung bình của cà phê VN đạt 2.000 USD/tấn, chỉ giảm nhẹ so với giá của năm 2011.

Do thời tiết thuận lợi cộng với tỉ lệ hái cà phê chín cao hơn vụ trước nên niên vụ 2011/2012 cũng là năm cà phê có chất lược được cải thiện rõ rệt. Tỷ lệ cà phê loại 1 và các mặt hàng có chất lượng cao đã tăng đáng kể so với các viên vụ trước, xuất khẩu cà phê loại bình thường (5% đen vỡ) đã giảm nhiều. “Nếu như các năm trước cà phê 5% đen bể chiếm 50-60% tổng lượng xuất khẩu thì vụ này chỉ còn 31%”, ông Nguyễn Nam Hải nói.

Đòi lại sân nhà

Sau nhiều mùa vụ thất bại vì kinh doanh kém, trong nước bị các công ty có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tranh mua nguyên liệu, các doanh nghiệp trong nước đã nỗ lực để đòi lại thị trường. Theo Vicofa, niên vụ 2011/2012 vừa qua, các doanh nghiệp cà phê VN đã xuất khẩu 68% tổng lượng cà phê xuất khẩu, 32% còn lại thuộc về các doanh nghiệp FDI. Con số này gần như đảo ngược kết quả xuất khẩu của niên vụ trước khi các doanh nghiệp FDI chiếm tới gần 60% tổng lượng cà phê xuất khẩu.

Ông Lương Văn Tự cho rằng đây là một điều rất đáng khích lệ đối với doanh nghiệp trong nước trong bối cảnh gặp rất nhiều khó khăn về vốn, thị trường, một số doanh nghiệp thua lỗ và nợ xấu trong niê vụ trước. Trong niên vụ này, nhiều doanh nghiệp trong nước đã rút ra nhiều bài học và kinh nghiệm tiết thực về phương thức mua bán, có hàng mới bán và giao hàng ngay nên đã tạo được một sự ổn định vững chắc trong thị trường xuất khẩu. Nhiều doanh nghiệp có sản lượng, kim ngạch và hiệu quả kinh doanh cao như Tập đoàn Intimex HCM, Công ty Simexco Đăklak, Công ty Tín Nghĩa Đồng Nai, Công ty Anh Minh, Công ty Trường Ngân, Công ty Phúc Sinh,…

Thảo Minh
Theo TTVN