Cuộc “đua” nghẹt thở giữa máy bay Trung, Nhật

Máy bay không người lái hiện đang trở thành trung tâm của “cuộc đua vũ trang” căng thẳng đến nghẹt thở giữa Trung Quốc và Nhật Bản khi hai nước đang tìm cách “khẳng định chủ quyền” đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông.

Trung Quốc cấp tập mở rộng chương trình phát triển máy bay không người lái còn trong trứng nước của mình trong khi Nhật Bản rậm rịch chuẩn bị mua một loạt máy bay không người lái tối tân từ Mỹ. Cả hai bên đều tuyên bố sẽ dùng máy bay do thám để giám sát quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo, khả năng xảy ra những cuộc đụng độ giữa máy bay hai nước ở không phận trên quần đảo tranh chấp là “rất cao”.

Căng thẳng quanh quần đảo mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư và Nhật Bản gọi là Senkaku đang leo thang một cách đáng báo động trong mấy tuần trở lại đây. Chỉ trong vỏn vẹn hai tuần cuối tháng 12 vừa rồi, máy bay do thám của Trung Quốc đã 4 lần tiến tới quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và lần nào, Nhật Bản cũng phái một loạt máy bay chiến đấu đi chặn đầu. Cho đến nay, cả Trung Quốc và Nhật Bản đều không có bất kỳ dấu hiệu nào chứng tỏ họ sẽ lùi bước.

Chính quyền bảo thủ mới của Nhật Bản dưới sự lãnh đạo của tân Thủ tướng Shinzo Abe đã đặt việc đối phó với mối đe doạ từ Trung Quốc đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư là ưu tiên hàng đầu. Điều đó được thể hiện rõ qua một loạt động thái gần đây của ông Abe. Ngay sau khi nhậm chức Thủ tướng, ông Abe đã nhanh chóng ra lệnh xem xét lại chương trình quốc phòng giữa kỳ giai đoạn từ 2011-2016, trong đó có việc đẩy nhanh tiến trình mua từ 1 đến 3 máy bay do thám tối tân của Mỹ.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản ngay hôm đầu tiên của năm mới 2013 đã thông báo kế hoạch “tung” một loại máy bay do thám mới nhất, hiện đại nhất của Mỹ ra quần đảo Senkaku/Điếu Ngư để tăng cường an ninh ở đây. Cụ thể, những chiếc máy bay do thám không người lái cực kỳ tối tân Global Hawk sẽ bay trên bầu trời biển Hoa Đông từ năm tài chính 2015.

Global Hawk do Hãng Northrop Grumman chế tạo. Đây là loại máy bay được đánh giá là “sự kỳ diệu” của công nghệ Không quân Mỹ. Global Hawk là máy bay do thám không người lái thế hệ mới, hiện đại nhất của quân đội Mỹ. Chiếc máy bay này có khả năng chụp, thu thập, truyền về căn cứ các hình ảnh địa hình, vật thể, trận địa với độ phân giải cực cao. Global Hawk cũng có thể nghe trộm đường truyền tín hiệu và ghi lại các hoạt động dưới mặt đất.

Những máy bay do thám không người lái Global Hawk được trang bị thiết bị cảm biến tích hợp nâng cao (EISS) với hệ thống radar độ phân giải cao giúp máy bay có thể nhìn xuyên qua những đám mây dày đặc và hoạt động hiệu quả trong tình trạng bão cát, cho phép phát hiện những vật thể có chiều dài khoảng 30cm khi đang bay ở độ cao 20km.

Global Hawk thường được sử dụng cho mục đích phát hiện, phân loại và giám sát đối phương từ một khoảng cách rất xa mà vẫn rõ ràng trong khoảng thời gian gần như đồng thời với hoạt động của mục tiêu.

Ngoài ra, dưới thời của Nhà lãnh đạo Abe – một chính khách theo chủ nghĩa dân tộc và luôn muốn lực lượng vũ trang Nhật đóng một vai trò quốc tế lớn hơn, Nhật Bản được cho sẽ tăng chi tiêu quốc phòng lần đầu tiên sau 11 năm. Số ngân sách quốc phòng tăng lên trong năm 2013 sẽ được dùng để tăng nhân sự cho quân đội và nâng cấp thiết bị, vũ khí.

Nhật Bản thấy cần phải tăng cường năng lực giám sát, do thám sau khi hệ thống radar của nước này hồi cuối năm ngoái từng không phát hiện ra một chiếc máy bay bay tầm thấp của Trung Quốc ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Hãng tin Kyodo dẫn lời một quan chức quốc phòng giấu tên của Nhật Bản cho biết, máy bay do thám sẽ được sử dụng để “chống lại những hành động ngày một lấn tới của Trung Quốc ở biển, đặc biệt ở quần đảo Senkaku".

Trung Quốc cũng không lùi bước trước sự quyết liệt của Nhật Bản. Nước này hồi cuối tháng trước cũng thông báo, Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa đang chuẩn bị đưa vào thử nghiệm một chiếc máy bay không người lái tự chế. Các nhà phân tích tin rằng, máy bay không người lái Trung Quốc có thể là bản sao của quái vật không người lái X-47B được Mỹ chế tạo riêng cho tàu sân bay. Tờ China Daily của Trung Quốc cho biết: “Các công nghệ then chốt sẽ được đưa vào thử nghiệm”. Tuy nhiên, tờ báo này không cho biết thêm bất kỳ thông tin chi tiết nào về máy bay không người lái của Trung Quốc.

Ông Andrei Chang, Tổng Biên tập tờ Kanwa Defence Review ở Canada, cho rằng, Trung Quốc đang tìm cách phát triển những loại máy bay không người lái có thể thực hiện nhiệm vụ do thám ở xa tận đảo Guam – nơi Mỹ đang thiết lập một sự hiện diện quân sự như một phần trong chiến lược “hướng trọng tâm vào Châu Á”.

Hồi tháng 11 năm ngoái, Trung Quốc đã trình làng 8 mô hình máy bay không người lái mới tại một triển lãm hàng không ở thành phố ven biển Chu Hải. Những bức ảnh về các loại máy bay này tràn ngập trên các phương tiện truyền thông Trung Quốc. Tuy nhiên, theo nhận định của ông Chang, đó là những hình ảnh thể hiện tham vọng của Trung Quốc nhiều hơn là năng lực thực sự của những loại máy bay này. "Chúng tôi chỉ nhìn thấy những máy bay đó trên mặt đất. Việc chúng có hoạt động được không thì rất khó giải thích”.

Ngân sách quốc phòng của Trung Quốc đã bùng nổ trong suốt một thập kỷ qua, tăng từ mức 12,4 tỉ bảng Anh năm 2002 lên gần 75 tỉ bảng Anh năm 2011. Chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc có thể sẽ vượt Mỹ vào năm 2035.

Một bản báo cáo năm 2012 của Lầu Năm Góc thừa nhận, Trung Quốc đang phát triển một thế hệ máy bay không người lái tàng hình mới được đặt tên là Anjian (tạm dịch Thanh gươm Bóng tối).

Báo chí nhà nước Trung Quốc hồi tháng 10 cho biết, nước này sẽ xây dựng 11 căn cứ máy bay không người lái ở dọc bờ biển vào năm 2015. “Tại các quần đảo tranh chấp như Điếu Ngư, chúng ta không thua kém về số lượng tàu tuần tra cũng như các hoạt động tuần tra. Vấn đề nằm ở năng lực do thám của chúng ta", một quan chức quân sự Trung Quốc đã nói như vậy.

Quân đội Trung Quốc vốn nổi tiếng là có tính bí mật cao. Tuy nhiên theo hiểu biết của các nhà phân tích, chương trình phát triển máy bay không người lái của Trung Quốc còn hạn chế.

Kiệt Linh - (theo The Guardian)

quá đã