Lấy dẫn chứng về vụ tiêu cực Đồi Ngô (Bắc Giang), Giáo
sư Ngô Bảo Châu cho rằng, đây là tiếng chuông cảnh tỉnh về mức độ tha
hóa của cả một hệ thống - khi nhiều người cả trong và ngoài ngành giáo
dục đă không tôn trọng luật chơi.
Chiều 13/3, hàng ngh́n sinh viên đă đến tham dự buổi
nói chuyện của GS Ngô Bảo Châu về chủ đề "Phương pháp học tập". Ngồi
dưới hàng ghế khách mời, Chủ tịch quỹ Ḥa b́nh quốc tế, đại diện các đại
sứ quán tại Việt Nam, bố mẹ và những thầy giáo cũ của giáo sư Ngô Bảo
Châu đều chăm chú lắng nghe.
Mở đầu bài giảng, GS Châu cho biết, anh hay được các
em sinh viên hỏi về bí quyết học tập, và thường trả lời rằng không có bí
quyết ǵ, quan trọng là niềm say mê. "Điều đó không sai nhưng chưa đầy
đủ. Tôi bắt buộc phải trả lời như thế khi chưa suy nghĩ thấu đáo. Hôm
nay là cơ hội tốt để tôi làm điều đó, dù vất vả để hoàn thành nhưng cũng
rất ư nghĩa", GS Châu nói.
Bài giảng của GS Ngô Bảo Châu được chia làm ba phần,
bao gồm: Cái ǵ là động cơ căn bản cho việc học tập, học chữ hay học làm
người và chúng ta học như thế nào. Anh cho biết, không có tham vọng đưa
ra câu trả lời thấu đáo và đầy đủ cho cả ba câu hỏi mà chỉ là sắp xếp
thành những suy nghĩ tản mạn của ḿnh, làm thành những câu trả lời không
cầu toàn.
 |
Chủ tịch quỹ Ḥa b́nh quốc tế, đại sứ các nước tại
Việt Nam và hàng ngh́n sinh viên đă đến nghe GS Ngô Bảo Châu giảng về
"phương pháp học tập". Ảnh: Hoàng Thùy. |
Đi sâu vào phần "học như thế nào", GS Châu cho biết,
ngày xưa học chữ thánh hiền th́ quan trọng nhất phải có chí - có chí đi
bắt đom đóm làm đèn đọc sách thâu đêm. Nhưng trong việc học tập, tiếp
thu kiến thức khoa học của nhân loại hiện tại th́ có chí thôi không đủ.
GS Châu nhấn mạnh, trong một tṛ chơi, ít người chơi
một ḿnh, để tṛ chơi thực sự cuốn hút, người chơi thực sự triển khai
tiềm năng tư duy của ḿnh để đi đến bất ngờ, t́m ra sự sáng tạo, cuộc
chơi phải có bạn chơi, trọng tài. Cụ thể, nhờ vào internet, ta có thể
t́m thấy nhiều tài liệu và học tập miễn phí trên mạng theo chương tŕnh
của một số đại học tên tuổi.
Nhưng dù có được cung cấp mọi tài liệu, theo dơi bài
giảng miễn phí th́ người học cũng không học được nếu ở nhà một ḿnh.
Ngồi nghe bài giảng trên mạng không phải là tṛ chơi thú vị v́ không có
đối thủ, đồng đội, mục tiêu, lộ tŕnh, giải thưởng…Đó là những thứ không
liên quan ǵ đến nội dung nhưng lại là những cái người đi học cần để có
thể phấn đấu đến cùng. Mỗi người có thể học một ḿnh và tập trung cao
độ trong một tuần, nhưng cần có tập thể, thầy giáo, lớp học để duy tŕ
mức độ học tập.
"Gợi ư của tôi là tại sao các bạn không tự tổ chức
cùng học với nhau theo giáo tŕnh, bài giảng, tư liệu học tập trên mạng.
Thầy giáo cũng có thể sử dụng tài liệu miễn phí thành tài liệu học
chính khóa. Trên lớp các thầy không nhất thiết phải giảng cả buổi mà có
thể cho sinh viên xem trước bài giảng trên mạng, dành thời gian để giải
thích thêm, trả lời những câu hỏi, thậm chí quay lại bài cũ nếu sinh
viên chưa hiểu rơ một số khái niệm và hướng dẫn các em làm bài tập. Cuối
cùng là tổ chức thi cử nghiêm túc", GS Châu nói.
Theo GS Châu,tThiếu tổ chức, con người không có bản
năng duy tŕ nỗ lực của ḿnh trong một thời gian dài. Thiếu tranh biện
con người sẽ nhanh chóng lạc vào con đường chủ quan, con đường luôn luôn
dẫn tới cái đích là sự bế tắc.
"Đă rất nhiều người chỉ ra những bất cập của nền giáo
dục nước nhà, và tôi cũng thấy không cần thiết phải góp thêm một tiếng
nói của ḿnh vào đó. Nhưng nếu chỉ nêu một vấn đề lớn nhất, th́ đó chính
là mức độ tha hóa của cả một hệ thống", GS Châu nói.
GS Châu dẫn chứng, vụ Đồi Ngô, học sinh quay phim giám
thị vi phạm quy chế thi là việc chưa có tiền lệ trong lịch sử loài
người. Đây là câu chuyện buồn, là tiếng chuông cảnh tỉnh về mức độ tha
hóa của cả một hệ thống. Khoan quy trách nhiệm cho một cơ quan, cá nhân,
mà suy nghĩ về việc xảy ra sẽ thấy rất nhiều người từ trung ương đến
địa phương, cả trong và ngoài ngành giáo dục đă không tôn trọng luật
chơi.
 |
| GS Ngô Bảo Châu cho rằng bên cạnh tính trung thực th́ học tập cần có tổ chức, kỉ luật, say mê và quả cảm. Ảnh: Hoàng Thùy. |
Theo GS Châu, kết quả của ḱ thi tốt nghiệp đáng ra
phải mang tính thiêng liêng trong đời học sinh lại trở thành một tṛ đùa
- tṛ đùa muốn khóc. Các trường đại học ở Mỹ, như ĐH Chicago nơi anh
làm việc, họ thành công không phải v́ họ giàu, có nhiều giáo sư xuất sắc
hay cơ sở vật chất đầy đủ, mà đó là v́ tinh thần fairplay. Ở đó, mọi
hành vi ăn gian đều bị trừng trị nghiêm khắc.
"Sự trung thực là một trong những điểm quan trọng nhất
cho câu hỏi học như thế nào? Trung thực khó học trong sách vở và để trẻ
trung thực, người lớn phải làm gương. Ngoài tính tổ chức, trung thực,
kỉ luật th́ cần niềm say mê và giữ được say mê, làm động cơ cho việc học
tập", GS Châu nhấn mạnh.
Giám đốc khoa học của Viện Toán cao cấp cũng chia sẻ,
khi anh viết bài giảng này, có người bạn đă góp ư rằng bên cạnh niềm đam
mê đừng bỏ quên sự quả cảm. Sự quả cảm rất cần, không để lười biếng,
hèn nhát dụ dỗ, quay lưng lại với sự thật. Theo kinh nghiệm của anh, khi
vượt qua biên giới của những ǵ đă biết để thực sự đuổi theo cái chưa
biết th́ quả cẩm rất cần, để đi t́m cái mới trong hành tŕnh cô đơn và
kéo dài nhiều năm.
"Sau khi làm luận án tiến sĩ xong tôi thi tuyển vào
một Viện nghiên cứu ở Pháp nhưng tôi trượt. Buổi phỏng vấn đầu tiên,
người ta hỏi tôi nghiên cứu ǵ, tôi nói "Bổ đề cơ bản", họ cười và tôi
bị đánh trượt. Người ta không tin tôi", GS Châu kể và cho biết đó là một
khó khăn. Đến năm 2002, khi quay lại làm bổ đề cơ bản, anh làm việc say
sưa. Nhưng đến năm 2006, khi mở rộng công tŕnh, anh hiểu đó là con
đường cụt và khi đó bản thân c̣n không tin vào ḿnh nữa.
Lúc này, anh t́nh cờ nói chuyện với một người đồng
nghiệp về công tŕnh ông ấy cách đó 20, 30 năm. Ông ấy cho rằng nó không
có ư nghĩa, nhưng anh lại thấy đó là mảng cuối cùng mà anh thiếu. "Bế
tắc nhưng nếu tôi không cố gắng nỗ lực trước đó th́ khi người bạn nói,
tôi cũng không thể nhận ra đó là mảng c̣n lại của ḿnh", GS Châu cho
hay.
Anh khẳng định, niềm say mê không bao giờ ổn định, thế
nên quá tŕnh học cần có tập thể, để khi không c̣n đam mê vẫn phải cố
hoàn thành bổn phận của ḿnh. Mặt khác, đam mê có thể ra đi th́ cũng có
thể quay lại, nên không được bỏ cuộc. "Khi tôi đọc quyển sách thấy nó
khó, tôi thường nghĩ không phải bản chất nó khó mà người viết tồi. Thế
nên tôi sẽ viết lại cho dễ hiểu hơn dù mất thời gian, và ít nhất là phải
t́m hiểu cặn kẽ các vấn đề", GS Châu chia sẻ.
vnn
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
'Vấn đề của giáo dục Việt Nam là sự tha hóa'
