Say sưa chi, Trung Quốc báo động nguy cơ nợ

Tuần qua, một quan chức Trung Quốc cho biết nợ địa phương đang "ngoài tầm kiểm soát" và có thể châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng tài chính.

Các hãng xếp hạng tín nhiệm của Mỹ như Moody's và Fitch hạ mức xếp hạng tín dụng đối với Trung Quốc do quan ngại về những rủi ro đối với nền kinh tế từ các khoản vay nợ ngày một lớn của địa phương. "Chính quyền địa phương đã không đạt được nhiều tiến bộ trong việc minh bạch hơn và kiềm chế tăng trưởng tín dụng quá nóng”, Moody's đánh giá.

Nhiều nhà phân tích và nghiên cứu thị trường lo lắng rằng, chính quyền địa phương ở Trung Quốc khó có thể xử lý các áp lực thanh khoản giữa bối cảnh nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại.

Ảnh minh họa: wordpress

Say sưa chi tiêu

Phần lớn các khoản nợ địa phương tại Trung Quốc xuất phát từ làn sóng cho vay mạnh tay nhằm đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Thời điểm đó, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã thông qua gói kích cầu trị giá 640 tỉ USD để thúc đẩy nền kinh tế. Các chính quyền địa phương tận dụng việc này và say sưa chi tiêu trong khoảng thời gian 2009 - 2010 để rồi tạo ra một khối nợ khổng lồ.

Nền kinh tế “lụt” trong những khoản vay mới hàng nghìn tỉ nhân dân tệ đã giúp Trung Quốc duy trì được tốc độ tăng trưởng cao và trụ lại giữa bối cảnh suy thoái toàn cầu. Tuy nhiên, nước này cũng phải đối mặt với tình trạng nợ tăng mạnh trong những năm gần đây.

Tại diễn đàn Kinh tế Bác Ngao đầu tháng này, Xiang Huaicheng, cựu bộ trưởng tài chính Trung Quốc trích dẫn dữ liệu từ Barclays Capital cho biết, chính phủ trung ương vay khoảng 7-8 nghìn tỉ nhân dân tệ trong khi các chính quyền địa phương giờ đây sở hữu khoản nợ khoảng hơn 20 nghìn tỉ nhân dân tệ.

Dĩ nhiên, cơ quan kiểm toán Trung Quốc đã bác bỏ điều này. "Dữ liệu của Barclays là vô căn cứ”, Dong Dasheng, phó phụ trách Văn phòng Kiểm toán quốc gia Trung Quốc (NAO) cho biết. Sau ba tháng kiểm toán trên toàn quốc, vào tháng 6/2011, NAO tuyên bố nợ địa phương ở mức 10,7 nghìn tỉ nhân dân tệ - kém xa so với con số mà Barclays đưa ra.

Tuần qua, một quan chức Trung Quốc cho biết nợ địa phương đang "ngoài tầm kiểm soát" và có thể châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng tài chính lớn hơn cả Mỹ. Giám đốc công ty kiểm toán hàng đầu Trung Quốc ShineWing, ông Zhang Ke, cho biết: "Chúng tôi đã tiến hành kiểm toán một số lần phát hành trái phiếu địa phương và phát hiện ra chúng vô cùng nguy hiểm, nên chúng tôi buộc phải rút lui không kiểm toán thêm. Hầu hết chính quyền không có khả năng trả nợ. Mọi thứ có thể trở nên vô cùng nghiêm trọng".

Do ở Trung Quốc, các chính quyền địa phương không được phép trực tiếp nâng nợ, họ phải sử dụng các phương tiện đặc biệt để lách luật. Đó là phát hành trái phiếu dưới vỏ bọc các khoản "tài trợ cho dự án cơ sở hạ tầng". Theo ông Zhang: "Tốc độ tăng nợ ngày một đáng sợ. Trung Quốc có hơn 2.800 quận huyện. Nếu tất cả đều phát hành trái phiếu, nó có thể dẫn tới một cuộc đại khủng hoảng, thậm chí còn lớn hơn cả khủng hoảng nhà đất Mỹ".

Cắt giảm chi tiêu công

Mới đây, chính phủ trung ương TQ cam kết cắt giảm 126 triệu nhân dân tệ (20,38 triệu USD) từ ngân sách chi tiêu cho xe công, tiếp đãi hội họp và công tác nước ngoài của quan chức trong năm nay.

Giới phân tích cho rằng, đây là động thái thể hiện lời hứa tiết kiệm của đội ngũ lãnh đạo mới Trung Quốc. Theo đó các phòng ban, tổ chức trực thuộc chính phủ trung ương được phép chi tiêu theo kế hoạch là 7,97 tỉ nhân dân tệ trong năm nay cho việc mua và sử dụng xe cộ, đi công tác nước ngoài, tổ chức hội họp.

Ba khoản chi nói trên thường chiếm khoản ngân sách khổng lồ của Trung Quốc hàng năm. Theo kế hoạch, chi tiêu cho tiếp đãi hội họp sẽ bị cắt giảm mạnh nhất, khoảng 64 triệu nhân dân tệ (1,03 triệu USD) trong năm nay.

Đây là lần đầu tiên Trung Quốc công bố chi tiết số cắt giảm chi tiêu công trước kỳ hạn. Theo thường lệ, những con số này được giữ kín đến tháng 7 hàng năm sau khi các phòng ban công bố chi tiêu ngân sách của năm trước.

Theo các chuyên gia, việc cắt giảm ngân sách phản ánh cam kết của đội ngũ lãnh đạo mới Trung Quốc. Thủ tướng Lý Khắc Cường đã tuyên bố chi tiêu công trong nội các sẽ chỉ đi xuống. Đây là một trong ba cam kết ông đưa ra tại cuộc họp báo đầu tiên sau khi nhậm chức hồi tháng 3.


Thái An / Vietnamnet

Oh man, I can't wait to see that day come. It will bring joys to a lot of people around the world.