Israel và đòn cảnh cáo chính quyền Assad

Vào tháng Một năm nay, Israel tấn công một đoàn xe chở vũ khí mà nguồn tình báo nói là chở tên lửa đất-đối-không SA-17 từ Syria sang cho nhóm dân quân Hezbollah của Lebanon.

Syria lên án Israel sau vụ oanh tạc hôm 05/05/2013

Vụ oanh tạc đó là để cảnh cáo chế độ Tổng thống Bashar al-Assad để họ từ bỏ bất kỳ dự tính nào nhằm chuyển giao vũ khí như vậy cho đồng minh của Syria tại Lebanon.

Những cuộc oanh tạc mới nhất cho thấy hy vọng muốn răn đe của Israel đã không đạt được.

Việc Isreal tấn công chứng minh khả năng của Không quân Israel có thể nhắm tới mục tiêu ngay trong Syria, nhưng cũng có thể chọc tức Syria, và cùng với Hezbollah, khiến dẫn tới một cuộc chiến tranh khu vực. Và cơn ác mộng về một cuộc khủng hoảng Syria lan rộng hơn sẽ trở thành hiện thực.

Vậy mối quan ngại của Israel là gì? Trong khi cả Israel và Washington đều lo ngại về kho vũ khí hóa học của Syria rơi vào tay kẻ xấu, những cuộc không kích mới nhất tái khẳng định lo ngại của Israel về vũ khí tinh vi thông thường được chuyển cho Hezbollah.

Vũ khí này bao gồm tên lửa tinh vi chống máy bay hoặc tên lửa đất đối đất chính xác tầm xa.

Cách đây khoảng bốn năm, chính phủ Israel của Thủ tướng Ehud Olmert lúc đó đã cảnh báo rằng họ sẽ không chấp nhận cái gọi là "thay đổi cuộc chơi" khi vũ khí được chuyển giao cho Hezbollah.

Theo các nguồn tin của tình báo Mỹ, mục tiêu đầu tiên vào đêm hôm thứ Năm mà Israel tấn công một chuyến hàng tên lửa đất-đối-đất tại một kho hàng ở sân bay Damascus.

Các tên lửa, vốn đã được vận chuyển từ Iran, theo các nguồn tin, là loại hỏa tiễn Fateh-110s - một loại tên lửa có độ chính xác cao sử dụng nhiên liệu rắn với khả năng tấn công từ miền nam Lebanon vào trung tâm dân cư đông người của Israel, như Tel Aviv.

Điều không rõ, theo các quan chức Mỹ thừa nhận, chính là các tên lửa này được dự định chuyển cho quân đội Syria hay Hezbollah.

Nhưng các kho sân bay nói trên được cho là đã nằm dưới sự kiểm soát của nhân viên từ Hezbollah và Quds Force, lực lượng bán quân sự của Iran.

‘Cuộc chơi dài hơi’

Trung tâm nghiên cứu của quân đội Syria tại Jamraya bị tấn công sáng sớm hôm Chủ nhật.

Diễn biến mới nhất một lần nữa cho thấy mối quan hệ tam giác nổi bật giữa Tehran, Damascus và Hezbollah.

Trên thực tế, tin tức gần đây cho thấy có tham gia ngày càng tăng của Hezbollah trong cuộc nội chiến của Syria.

Theo một số nguồn thì hàng trăm chiến binh Hezbollah ủng hộ Tổng thống Assad đã tham gia.

Iran, với việc thấy đồng minh Syria ngày càng yếu thế, rõ ràng mong muốn tăng cường phòng thủ cho Hezbollah ở Lebanon.

Về phần mình, Tổng thống Assad có thể cảm thấy có nghĩa vụ cần phải chuyển giao vũ khí cho Hezbollah để đổi lấy sự hỗ trợ tích cực của tổ chức này.

Trên thực tế chế độ Syria sụp đổ nhanh chừng nào thì tốc độ chuyển vũ khí có thể được tiến hành nhanh chừng đó.

Việc chuyển giao như vậy cũng có lợi cho ông Assad. Ông cũng có chuẩn bị cho một cuộc chơi lâu dài hơn.

Nếu chế độ của ông bị áp đảo, ông có thể bị buộc phải quay trở lại vùng Alawite ở bờ biển, và cơ sở hạ tầng quân sự của Hezbollah ở Lebanon sẽ trở thành một đồng minh quan trọng hơn.

Mặt khác, nếu ông Assad trụ lại được ở Damascus thì việc Hezbollah tăng cường giữ mối đe dọa liên tục cho cuộc khủng hoảng leo thang thành một cuộc xung đột khu vực, đà đó sẽ là điều điều mà Hoa Kỳ và các đồng minh hết sức quan ngại và muốn tránh.

Tự tạo "vạch đỏ"

Tổng thống Hoa Kỳ nói sẽ không đưa lính Mỹ tới Syria

Trong bối cảnh khó có bằng chứng cụ thể, người ta chưa thể có được kết luận chắng chắn.

Một số nguồn của Israel nói một số tên lửa bị oanh tạc tại các kho ở Damascus không phải là loại Fateh-110s của Iran mà là loại nhưng tương tự với mã M-600 do Syria chế tạo.

Điều đáng chú ý hơn là vụ oanh tạc vào sáng sớm hôm Chủ nhật vào trung tâm nghiên cứu của quân đội gần Damascus. Cuộc oanh tạc này có lẽ là thông điệp thực sự của Israel đối với Tổng thống Syria.

Nay là lúc ông Assad và đồng minh Hezbollah của mình ở vào thế khó xử. Họ phải đáp trả bằng hành động nào đó hay không? Cả hai đều xem mình là nhà vô địch trong các chiến dịch kháng cự lại Israel.

Trong quá khứ, Hezbollah đã tìm cách tấn công các mục tiêu Israel hoặc người Do Thái ở nước ngoài.

Chắc chắn bất kỳ phản ứng quân sự trực tiếp nào từ Syria hoặc Lebanon sẽ có nguy cơ dẫn tới một cuộc đối đầu lớn hơn nhiều và cả Tổng thống Assad và nhà lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah sẽ muốn tránh.

Dù gì thì cuộc khủng hoảng tại Syria cũng đang có những diễn biến đáng quan sát trong bối cảnh giới nhà phân tích quân sự của Israel đã cảnh báo về nguy cơ chiến tranh.

Các cuộc không kích của Israel chống lại các mục tiêu Syria trong vài ngày qua có thể xem là để gửi một tín hiệu mạnh.

Trong khi Tổng thống Barack Obama có thể còn do dự trong hành động để thực hiện "vạch đỏ" cảnh báo của mình đối với khả năng Damascus sử dụng vũ khí hóa học thì Israel quyết tâm ra tay thể hiện "vạch đỏ" của chính mình trong bối cảnh vũ khí tinh vi được chuyển cho Hezbollah.

Jonathan Marcus

Phóng viên Quốc phòng BBC News