Người Viết Rong: Truất phế tổng thống Obama?

Đàn hặc, từ tiếng Anh impeachment, là thủ tục xét xử nhằm buộc tội một vị tổng thống hay các viên chức cao cấp trong guồng máy chính phủ. Từ này không xuất hiện nhiều trong sinh hoạt hằng ngày, với người Việt nó càng có phần xa lạ, ít ai nhắc tới hơn. Khi nói đến impeachment – người ta thường nghĩ đến truất phế. Dĩ nhiên, chuyện truất phế tổng thống xảy ra rất hiếm ở Mỹ. Bởi lẽ cứ bốn năm mới có một vị tổng thống; trong đó nhiều vị tái đắc

cử. Hơn nữa nguyên nhân dẫn đến truất phế một tổng thống ở Mỹ phải thật nghiêm trọng. Vì vậy, hiện tượng truất phế tổng thống ở Mỹ là điều khá hy hữu. Gần đây nhất có Tổng thống Bill Clinton vướng vào thủ tục truất phế nhưng ông đã thoát ách. Lần này đến lượt Tổng thống Obama đang đứng trước bờ vực thủ tục xét xử truất phế bởi một số chính khách thuộc đảng Cộng Hòa chủ xướng.

Điểm lại lịch sử Mỹ, chúng ta còn nhớ một vụ khá tày đình được biết qua tên gọi Watergate – Trong đó Tổng thống Richard Nixon đã phải chính thức từ chức ngày 09 tháng 08 năm 1974 để tránh khỏi nguy cơ bị truất phế. Xin được nhắc lại, vụ Watergate xảy ra khi Tổng hành dinh của đảng Dân chủ đặt tài Tòa nhà có tên Watergate office complex ở Washington D.C. bị đột nhập vào ngày 17 tháng 06 năm 1972. Số tiền cướp được từ trụ sở này tìm thấy khi Ủy ban vận động tranh cử của Tổng thống Richard Nixon đem ra xài. Rồi tiếp tục phanh phui, đào bới, người ta phát hiện thêm những chứng cứ ghi âm cho thấy Tổng thống Richard Nixon là người có dính dáng đến vụ đột nhập này và đã cố tình che giấu. Với tội danh đó, nhất là trong điều kiện tri pháp, phạm pháp; ông biết rõ sớm muộn gì cũng bị Hạ viện bỏ phiếu truất phế. Rồi sau đó Thượng viện sẽ phê chuẩn. Thôi thì cứ từ chức trước là hay nhất (đây cũng là lần duy nhất một vị tổng thống Mỹ từ chức). Sau đó Tổng thống Gerald Ford lên thay và tuyên bố ân xá trắng án cho Tổng thống Nixon.

Đấu trường chính trị luôn đầy những màn đấu đá hung hiểm trong đó các đảng phái luôn vạch bới những sơ hở của phe đối lập, khai thác một cách triệt để. Chuyện ở đời, đặt giả thiết anh không làm sai thì chẳng phải lo lắng sợ sệt gì cả. Nhưng nhân vô thập toàn. Làm người khó tránh khỏi sơ xuất, lỗi lầm. Hơn nữa, ở Mỹ chuyện con dại cái mang rất đâu ra đó. Cấp dưới làm sai thì cấp trên trực tiếp phải chịu trách nhiệm, ví dụ các nhân viên sở Thuế làm sai, tiếng xấu có thể bị gieo cho tổng thống. Vì vậy, cơ hội các chính khách cao cấp bị đảng đối lập phanh phui các sơ hở xảy ra cao hơn. Nhiều khi những câu chuyện thoạt nhìn có vẻ rất bình thường, vô hại. Nhưng sau khi được chiếu rọi, xăm xoi, bé xé ra to, thì con kiến cũng có thể biến thành con voi.

Trường hợp vụ khủng bố xảy ra tại Benghazi – chúng ta còn nhớ ngày 11 tháng 09 năm 2012, khi Đại sứ quán Mỹ tại Libya bị tấn công dẫn đến cái chết của viên đại sứ đương nhiệm ở đây và một số nhân viên ngoại giao – làm cho ủy ban vận động tranh cử của Tổng thống Obama gần như mất ăn mất ngủ. Tại sao? Vì đó là một cú đấm móc khá hiểm. Lúc đó, Ngoại trưởng Hillary Clinton đã đứng ra nhận trách nhiệm. Ngay cả Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc là bà Susan Rice cũng đã đứng ra nhận về mình những trách nhiệm, nên Tổng thống Obama đã thoát hiểm tương đối nhẹ nhàng.

Nhưng vụ tấn công đó vẫn không lắng xuống. Năm 2013, nó được moi lên và lần này Ngoại trưởng Hillary Clinton phải ra điều trần. Có người nghĩ: Các chính khách luôn rảnh rỗi, có lắm thời gian để vạch bới, soi mói. Biến cố Benghazi nếu cứ tiếp tục khai thác sẽ có những lợi thế chính trị. Lần này, rất có thể nó sẽ là bàn đạp xúc tiến thủ tục buộc tội truất phế Tổng thống Obama vì ông đã có những hành vi mờ ám, giấu giếm và che đậy, là hành vi dễ bị cáo buộc nhất. Ít nhất vụ Benghazi không hạ gục được Tổng thống Obama thì nó sẽ hạ thấp được uy tín của Ngoại trưởng Hillary Clinton – một ứng cử viên nặng ký cho cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016 (mà Đảng Cộng hòa hiện nay chưa có đối thủ nào tương xứng). Điều này xem ra vẫn có lợi cho Đảng Cộng hòa. Mưa dầm thối đất. Cứ khai thác mãi, nhắc đi nhắc lại hoài, uy tín của Đảng Dân chủ cũng sẽ bị lung lay, bất lợi trong mùa bầu cử tổng thống 2016.

Câu hỏi được đặt ra: Liệu Tổng thống Obama có thể bị đàn hặc và trục xuất ra khỏi Tòa Bạch Ốc hay không? Một số tin cho rằng phải có một lý do cáo buộc Tổng thống Obama nặng hơn vụ Watergate thì cơ hội truất phế ông mới có thể xảy ra. Theo lời Thượng nghị sĩ James Inhofe của Oklahoma thì vụ Benghazi được coi là vụ che giấu lớn nhất trong lịch sử Mỹ (greatest cover-up in American history) và Tổng thống Obama cần được đưa ra xét xử về chuyện này.

Thống đốc tiểu bang Arkansas Mike Huckabee nói rằng vụ Benghazi 2012 còn nặng hơn vụ Watergate năm 1972. Câu chuyện được nghiêm trọng hóa với lý do: Tổng thống đã phá vỡ niềm tin của dân chúng (broke the trust between the president and the people). Ông còn nói vụ Benghazi ít nghiêm trọng hơn vụ Watergate bởi vụ Watergate không làm ai thiệt mạng, còn vụ Benghazi có đến bốn công dân Mỹ đã bị giết.

Theo Thượng nghị sĩ Lindsey Graham của South Carolina vụ Benghazi giống với vụ Iran-Contra hơn. Xin nhắc lại vụ Iran-Contra xảy ra năm 1986 dưới thời Tổng thống Reagan khi Chính quyền Mỹ thỏa hiệp cung cấp vũ khí cho Iran để giải cứu 7 con tin Mỹ bị một nhóm khủng bố thân Iran giam giữ. Theo kế hoạch thì Israel chuyển giao vũ khí cho Iran, sau đó Mỹ chuyên chở đến Israel số vũ khí bù đắp. Dân biểu Steve King của Iowa cho biết vụ Benghazi nặng hơn cả hai vụ Watergate và Iran-Contra gộp lại. Ông nói một cách gay gắt: Đem hai vụ này cộng lại rồi nhân lên 10 lần mới sánh bằng vụ Benghazi.

Trong khi Thượng nghị sĩ John McCain – đối thủ của Tổng thống Obama mùa phiếu năm 2008 – cho biết: Hiện ông chưa nắm rõ về vụ tai tiếng Benghazi. Ông tin cần có thêm những cuộc điều trần để làm sáng tỏ hơn, nhất là đối với Cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton.

Xét về lý thuyết, để đàn hặc và phế truất một tổng thống Mỹ, Hạ viện cần có số phiếu bầu đa số, tức chỉ cần một bên nhiều phiếu hơn là được (majority vote). Đây mới chỉ là phần I của câu chuyện. Hạ viện cần bầu đủ số phiếu để tội danh cáo buộc tổng thống được thành lập bao gồm các tội như: phản quốc (treason), ăn hối lộ (bribery), và các tội phạm mức độ cao (high crimes and misdemeanors) vốn được ghi rõ trong Article 2 của Hiến pháp Mỹ. Trong lịch sử Mỹ chỉ có hai Tổng thống là Andrew Johnson (1868) và Tổng thống Bill Clinton (1999) bị buộc tội. Còn Tổng thống Richard Nixon từ chức trước khi bị đưa ra xét xử. Nếu bị đem ra xét xử, Tổng thống Obama có thể sẽ gặp rắc rối bởi Đảng Cộng hòa đang nắm quyền tại Hạ viện.





Phần II của thủ tục cáo buộc phế truất diễn ra khi Thượng viện bầu phiếu. Lần này sẽ nghiêm ngặt hơn. Phải cần đủ 2/3 số phiếu buộc tội (supermajority vote) mới có thể truất phế tổng thống được. Hiện nay, Thượng viện Mỹ đang do Đảng Dân chủ nắm quyền nên cục diện câu chuyện sẽ trở thành thế chân vạc. Vì vậy, phần I là đàn hặc (impeachment for) và phần II sẽ là kết tội (conviction of). Hai vị tổng thống, Andrew Johnson (1868) và Bill Clinton(1999), nếu khi được đưa ra xét tại Thượng viện đều thoát hiểm. Tổng thống Andrew Johnson thoát nạn vì kết quả bầu thiếu 1 phiếu. Còn Tổng thống Bill Clinton chỉ có 50 phiếu bầu kết tội trong khi cần đến 67 phiếu.

Theo đó mà luận, việc Tổng thống Obama có bị xét xử cáo buộc rồi bị truất phế hay không ít nhiều gì bạn cũng đã có những kết luận cho riêng mình. Còn chuyện vạch bới, lớn tiếng, hay làm ầm lên xem ra đó là chuyện cơm bữa, rất thường tình trên đấu trường chính trị.

Với người Việt phần nhiều phải lo bươn chải với đời sống, chuyện chính trị chỉ rộ lên vào những mùa bầu phiếu. Thành ra chuyện tổng thống nếu bị phế trục chỉ sốt dẻo, rộ lên một lúc rồi lắng xuống, chẳng ăn nhập trực tiếp gì đến chuyện mưu sinh hằng ngày. Tuy nhiên, nếu suy nghĩ kỹ hơn, ta thấy sinh hoạt chính trị ở Mỹ, có đấu đá hẳn hoi, đôi khi còn rất gay gắt nữa, nhưng là những đấu đá công khai, rất minh bạch chứ không lén lút, ném đá giấu tay như nhiều nơi khác trên thế giới.

Nguyễn Thơ Sinh
VB

Lấy tiền đóng thuế cũa dân làm chuyện RUỒI BU DÁI NGỰA.

Cứ coi như ...kéo dài mãi cho đến năm 2016 ... là xứ Mẽo không có tổng thống vậy. Nhớ là trong second debate, Romney đã thất bại "nail down" Obama về vấn đề Benghazi, lại gặp moderator C. Crowley sửa lưng, nên để cho Barak "thoát" và có cơ hội trở mình .....

Ừ , túm lại mấy ông cộng hòa thích đánh hơn là dân chủ ...nhìn lại đi ông nào tổng thổng cộng hòa cũng có chiến tranh hết