Mỹ còn khoảng 24 giờ để quyết định đóng cửa chính phủ

Mỹ sẽ phải đóng cửa chính phủ từ 0 giờ 1 phút ngày 1/10 (thời điểm bắt đầu năm tài khóa mới) nếu hai viện Dân chủ và Cộng hòa không sớm đạt đến một thỏa thuận về ngân sách.Sáng 29/9, Hạ viện Mỹ đã thông qua một dự luật ngân sách chính phủ tạm thời để cấp kinh phí hoạt động cho chính phủ liên bang tới 15/12, nhưng lại trì hoãn một năm chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng của Tổng thống Barack Obama, còn gọi là Obamacare.

Trước đó, hôm 28/9, Tổng thống Obama đã tuyên bố: “Nếu quốc hội quyết định không thông qua ngân sách vào thứ Hai, (tức hôm nay, 30/9), ngày cuối cùng của năm tài khóa,chính quyền Mỹ sẽ phải đóng cửa cùng với nhiều dịch vụ quan trọng khác mà người Mỹ cần.” Đạo luật cải cách y tế của Tổng thống Obama dự kiến tăng thêm khoảng 30 triệu người có bảo hiểm. Phe Cộng hòa từ lâu coi việc chống dự luật như là cuộc thánh chiến riêng của mình kể từ khi nắm hạ viện năm 2010 đến nay.Cho tới nay, phe Cộng hòa đã hơn 40 lần bỏ phiếu chống hay trì hoãn dự luật cải cách y tế của Tổng thống Obama. Và lần này họ muốn đóng cửa toàn chính phủ để buộc tổng thống phải nhượng bộ.

Trong một tuyên bố trước đó, ông Obama nói sẽ phủ quyết và không ký dự luật - điều đồng nghĩa với việc chính phủ không có ngân sách cho năm tài khóa mới.

Hôm thứ Sáu (27/9), Tổng thống Obama nói với các phóng viên ở Nhà Trắng rằng phe Cộng hòa tại Hạ viện nên dừng lại điều ông gọi là "giương oai chính trị '' và thông qua ngân sách tạm cho chính phủ mà không kèm vào đó những nỗ lực ngăn cản luật cải tổ về chăm sóc y tế, thường gọi là “Obamacare.”

Chủ tịch Hạ viện thuộc đảng Cộng hòa John Boehner thì cáo buộc chính Tổng thống Obama mới "giương oai," và nói rằng ông Obama thậm chí từ chối tham gia tiến trình này.

Thượng viện Mỹ sẽ có một phiên họp vào chiều hôm nay (30/9). Nếu hai viện của Quốc hội không sớm đạt đến một thỏa thuận về ngân sách, hàng trăm ngàn nhân viên liên bang sẽ bị tạm thời nghỉ việc và nhiều chương trình của chính phủ phải ngưng trệ.

Với diễn biến này, gần như chắc chắn Chính phủ Mỹ sẽ buộc phải đóng cửa từ 0 giờ 1 phút ngày 1/10 (thời điểm bắt đầu năm tài khóa mới). Trừ các dịch vụ được coi là tối quan trọng, khoảng 800.000 nhân viên liên bang sẽ phải ở nhà. Hàng triệu người sẽ làm mà không có lương.

Theo Bloomberg, khoảng 3/4 trong tổng số 1.701 nhân viên của tổng thống Mỹ sẽ được cho nghỉ ở nhà. Đội chuyên gia an ninh quốc gia và kinh tế của tổng thống cũng phải nghỉ tầm 1/3 số nhân viên.

Theo đạo luật được thông qua từ sau nội chiến Mỹ 1865, chính quyền liên bang bị cấm chi tiêu quá số tiền quốc hội phê chuẩn. Đây là lần thứ hai, chính quyền Obama đối mặt nguy cơ đóng cửa sau 17 năm. Năm 2011, tranh cãi trần nợ cũng từng suýt buộc Chính phủ Mỹ đóng cửa.

Một thời hạn khác cũng đang gần kề là ngày 17/10, thời điểm Quốc hội phải biểu quyết tăng mức trần nợ của chính phủ. Nếu tới lúc đó mà không đạt được thoả thuận nào, Mỹ sẽ có thể lần đầu tiên bị vỡ nợ.
vnn