Bốn mùa quen hơi nhà trọ, mỗi khi nhắc về quê nhà, cảm giác xa ngái như đang ở trên một đất nước xa xôi nào đó nói về cố hương mặc dù khoảng cách đường đi chưa đến nửa ngày ngồi xe. Bữa đói bữa no, rày đây mai đó và mỗi ngày quảy đôi gánh đi dọc các con phố, t́m một chỗ nào đó ngồi bán, mỗi khi thấy công an th́ tiếp tục quảy gánh chạy đi Đó là đời sống của những người bán trái cây giữa ḷng Hà Nội.
Bốn mùa nhà trọ
Chị Sấu, người bán trái cây lâu năm trên phố Yết Kiêu, Hà Nội, tâm sự: “Mùa Đông người ta ít ăn trái cây, cũng may là người Hà Nội có thói quen ăn trái cây thay cho rau xanh, mức độ tiêu thụ rau xanh ở thành phố này có vẻ như ngang ngửa với trái cây.”
Những xe trái cây nhỏ giữa ḷng Hà Nội, cơm áo của những người lao động nghèo. (H́nh: Phương Ngạn/Người Việt)
“Ḿnh từng vào Nam, vào Trung, bôn ba đủ thứ, ḿnh mới nhận ra ba miền có những điểm khác nhau khá thú vị. Ví dụ như miền Bắc, người ta quen ăn trái và củ, miền Trung th́ quen ăn thân cây, c̣n miền Nam th́ quen ăn hoa. Chính v́ thế các loại củ và quả ở Bắc tiêu thụ rất nhiều, miền Trung th́ chắc là do khắc nghiệt, người ta ăn cây, các loại rau cải, bù ngót... Nói chung là ăn lá cây, c̣n người Nam th́ thứ ǵ cũng bông, từ bông điên điển cho đến bông súng tím, bông bèo tây, bông mướp.”
“Cả ba miền đều ăn cả ba thứ chứ không phải ăn thứ này bỏ thứ kia, nhưng mỗi miền thiên về một thứ giống như là đặc trưng vậy! Đi riết cũng mỏi gối, thôi về lại xứ Bắc ngồi bán trái cây, trước đây đi làm thuê đủ thứ hết. Ở xứ này, nghèo mà không đi làm thuê, ở đợ th́ chỉ c̣n nước ra đứng đường thôi, buồn lắm. Dù sao mỗi ngày kiếm vài chục đến một trăm ngàn, với ḿnh là quá đủ.”
Cùng bán trái cây với chị Sấu, chị Nguyệt, 43 tuổi, người gốc Hưng Yên, cho biết thêm: “Mùa Hè bán trái cây đắt hơn, lăi cao hơn,có ngày kiếm được trăm rưởi, hai trăm ngàn đồng. C̣n mùa Đông th́ ế ẩm, ngày nào trúng mánh lắm cũng kiếm chừng bảy chục đến một trăm ngàn đồng là ná thở.”
“Phần lớn chị em đi bán trái cây đều không có ruộng vườn, đất đai ǵ ở quê, phải bôn ba đắp đổi qua ngày và gởi về cho chồng nuôi con ăn học. Như chị Sấu th́ có chồng đi làm thợ hồ, c̣n ḿnh th́ ông xă đi làm phụ hồ, thu nhập cũng bấp bênh lắm. Mùa mưa th́ ngồi nhà chứ có ai kêu đi làm đâu, ngày xưa nói nhất nghệ tinh nhất thân vinh, nhưng trông nghề thợ hồ xem, thân vinh ǵ đâu, đói chết ấy chứ!”
“Con cái th́ khỏi phải nói, nhớ mấy đứa nó kinh khủng lắm nhưng mẹ con cũng chỉ nói chuyện qua điện thoại, câu được câu mất, lúc nào gặp tụi nó cũng dặn một câu là nhớ nghe lời ba, học hành chăm chỉ để sau này khỏi đi bán trái cây...”
Nói đến đây, chị Nguyệt rươm rướm buồn, chúng tôi mua một ít trái cây và tiếp tục đi.
Tha hương ngay trên xứ sở
Chị Linh, 45 tuổi, có thâm niên bán trái cây ở các bờ hồ Hà Nội hơn mười lăm năm, lắc đầu, kể: “Ngày trước, người Hà Nội thân thiện hơn bây giờ. Kể từ khi đất đai lên giá, h́nh như con người cũng lên giá theo, những bạn hàng thân thuộc của ḿnh trước đây, bây giờ nh́n ḿnh với ánh mắt miệt thị lắm, ḿnh chỉ thấy buồn thôi!”
Mỗi ngày đi bộ khắp thành phố từ 6 giờ sáng cho đến 9h đêm, kiếm được từ 70-90 ngàn đồng cho một ngày mùa Đông. (H́nh: Phương Ngạn/Người Việt)
“Th́ đất đai lên giá, họ bán đất, rồi sắm xe, có tiền bỏ ngân hàng, cộng thêm tiền lương hưu này nọ, luôn rủng rỉnh tiền trong túi, dường như họ bước sang một đẳng cấp khác, thuộc về giới thượng lưu, họ không muốn xem ḿnh là người từng quen biết, thậm chí có người trước đây khó khăn, mua trái cây nợ theo tháng, đến cuối tháng ḿnh đến nhà tính tiền, bây giờ họ gặp ḿnh chào trái cây, không thèm trả lời. Cuộc đời thấy mà buồn!”
“Sự buồn của ḿnh không phải ở chỗ họ đánh mất t́nh nghĩa thân thiết ngày xưa, v́ ḿnh nghĩ rằng con người vốn có nhân duyên với nhau, hết nhân duyên th́ tự xa lánh nhau, nên ḿnh chẳng có buồn chuyện này. Ḿnh chỉ buồn là đời sống này, xă hội này cứ dần dà đẩy những người vốn siêng làm ăn như ḿnh dần về chỗ đáy của nó, vô phương cứu chữa, càng cố càng khổ!”
Cùng tâm lư với chị Linh, chị Hà, 47 tuổi, có thâm niên bán trái cây hơn 10 năm ở quận Ba Đ́nh, Hà Nội, than thở với chúng tôi: “Nhiều lúc ḿnh bị công an rượt, buồn lắm, ngoài Hà Nội th́ ít có trường hợp thu giữ luôn hàng hóa giống các thành phố khác, công an họ vẫn trả hàng hóa lại cho ḿnh bán, chỉ giữ vài ngày, có khi trái cây bị hư hỏng và ḿnh bị mất mấy ngày bán.”
“Nhưng vẫn thấy buồn, cảm giác giữa Hà Nội hào hoa, bóng nhoáng như thế này, ḿnh gánh trái cây đi bán là đă nỗi niềm lắm, chứ có tiền của, dại ǵ chọn nghề này. Thế mà có hôm mới gánh trái cây ra là bị rượt đuổi từ đầu phố này cho đến cuối phố kia, cũng là con người với nhau, nhưng đôi khi ḿnh thấy ḿnh bị xua đuổi như súc vật, buồn lắm!”
“Mùa Đông xứ Bắc này lạnh lắm, nhất là các bờ hồ, nhưng phải đi bán, v́ không bán th́ lấy ǵ gửi về nuôi con cái. Nhiều lúc ế khách, ngồi bên bờ hồ, nh́n ra mặt nước mênh mông, mờ ảo, tự dưng thấy cuộc đời của dân lao động nghèo Hà Nội cũng mờ ảo, khói sương và âm u chẳng biết rồi sẽ về đâu...”
Nói xong câu, chị chào tạm biệt chúng tôi và quảy đôi gánh trái cây tiếp tục đi chầm chậm theo bờ hồ, đâu đó có một tiếng rao khác nghe nhỏ và lẩn khuất giữa tiếng c̣i xe...
Phương Ngạn/Người Việt
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Cảnh đời của người bán trái cây ở Hà Nội
