Trần Quảng Nam với những bản “tình cũ”

Khi nghĩ đến những bản tình ca nổi tiếng gợi nhớ về dĩ vãng hay bóng hình xa xưa, hẳn cái tên Mười Năm Tình Cũ của Trần Quảng Nam sẽ hiện lên trong tâm trí người nghe. Vì ngay từ tiêu đề bài hát đã gợi lên một chút gì của quá khứ, của những gì mơ mộng vương chút day dứt, bâng khuâng…

Bìa tape cassette "Mười Năm Tình Cũ" phát hành lần đầu tiên năm 1985. Photo courtesy of quocgianghiatu.com

Với ca từ đậm chất thơ, pha chút nuối tiếc, thổn thức, mười năm dường như đã đủ để một mối tình nào đó ngủ yên, chìm vào quên lãng, thế nhưng, với Trần Quảng Nam nó vẫn âm ỉ, ngấm ngầm…

Mười năm không gặp tưởng tình đã cũ
Mây bay bao năm tưởng mình đã quên

Như mưa bay đi một trời thương nhớ

Em ơi bên kia có còn mắt buồn

Và rồi để một buổi chiều, ngồi lục lại đống ảnh cũ, bao nhiêu kỷ niệm xưa cũ bỗng ùa về, và trong một thoáng xúc động, anh viết thành bài hát:

Bài nhạc này tôi viết trong tình cờ thôi. Vào một ngày khoảng chừng năm 1985, có một dịp tôi dọn dẹp, thấy tập ảnh cũ và hình người bạn gái, lúc đó cũng xa cách lâu lắm rồi chưa gặp lại. Nhưng khi nhìn lại, mình xúc động lắm nên mình mới viết, một lúc ngắn thôi, thì tôi viết bài nhạc này và bắt đầu bằng câu “mười năm không gặp…” cho nên tôi đặt tên là “Mười Năm Tình Cũ” luôn, sau đó, tôi cho thu băng và phát hành.

Tôi thực hiện bản nhạc này vào băng nhạc cuối năm 1985, lúc đó, tôi nhờ chị Lệ Thu hát, sau đó, khoảng 2 năm thì bài hát trở thành phổ biến, cho đến giờ, tôi vẫn thích nhất là thâu băng và hòa âm đó, tôi làm hòa âm và chị Lệ Thu hát thì đó đến giờ, tôi vẫn thích như vậy và chị Lệ Thu cũng thích hòa âm đó.

Sau sự thành công của Mười Năm Tình Cũ, câu chuyện tình năm xưa của Trần Quảng Nam tưởng chừng sẽ ngủ yên, nhưng dường như càng quên thì càng nhớ, càng dồn nén thì nỗi nhớ nhung càng cồn cào, buộc anh phải trải lòng thêm một lần nữa. Quảng Nam nói rằng anh viết bài hát đó vì thấy con tim mình vẫn y như cũ, sự hoài niệm vẫn còn nguyên dù sau 20 năm cách trở. Câu chữ “bao nhiêu năm” được lặp đi lặp lại nhiều lần trong bài hát, như thể nỗi nhớ, niềm thương vẫn còn thường trực và chỉ chờ có dịp lại tuôn trào:

Bao nhiêu năm gặp lại
Nụ cười héo trên môi
Bao nhiêu năm tình cạn
Tìm nhau đã mòn hơi
Bao nhiêu năm một lần
Mình nhìn nhau chơi với...

Trên đây là trích đoạn nhạc phẩm Hai Mươi Năm Tình Cũ qua tiếng hát Ý Lan. Anh kể rằng, người đầu tiên cộng tác trình bày ca khúc này là ca sĩ Thái Châu, tuy nhiên, sau đó, có khá nhiều ca sĩ khác thể hiện và anh thấy yêu mến tiếng hát Ý Lan, sau khi Trung Tâm Thúy Nga cho trình chiếu lại liên khúc tình ca của Quảng Nam thì anh lại rất tâm đắc với tiếng hát của Thu Phương và Thế Sơn.

Đời người thường có câu “quá tam ba bận” có lẽ vì thế, để trả hết nợ đời, mà nhạc sĩ Trần Quảng Nam đã cố dứt lòng để xóa tan mọi day dứt, để lòng thanh thản không chút vướng bận tơ vương... và bài hát Ba Mươi Năm Tình Cũ đã ra đời:

Việc tôi viết bản “Ba Mươi Năm Tình Cũ” này cũng là hồi đầu năm nay, lý do cũng dài dòng lắm, cũng là do tình cờ cả. Khi tôi làm bản “Hai Mươi Năm Tình Cũ” khi tôi đang sửa soạn về Việt Nam lần đầu tiên sau bao nhiêu năm chưa về. Lúc đó, tôi tưởng tượng khung cảnh mình sẽ gặp người bạn gái cũ và tôi viết ra bài này.

Lời gửi gắm tâm sự này là lời tâm sự chung, nhưng tôi tưởng tượng rằng tình cảm của cô ta đối với tôi còn như cũ, tôi viết lên một phần tâm sự của cô ta nữa. Đó là một người, tôi còn có một người khác nữa, lúc tôi đi qua Pháp tưởng có dịp gặp lại, nhưng cuối cùng cũng không gặp, tôi nghe lời tâm sự của cô ta với một người bạn rằng cô ta quên mối tình của tôi rồi.

Từ đó, mình cứ nghĩ trong đầu là thôi mối tình này đã 10 năm rồi, 20 năm rồi, thì cũng đến lúc lòng mình phải xả ra hết không còn nữa. Ý tưởng đó cứ ám ảnh tôi mãi… Và cho đến mười mấy năm sau, tức là năm nay, tôi mới viết ra được ý đó… nên tôi mới đặt tên là “Ba Mươi Năm Tình Cũ”

Nhạc sĩ Trần Quảng Nam chia sẻ rằng Mười Năm Tình Cũ hay Hai Mươi Năm Tình cũ nói về sự quay quắt nhung nhớ dù hai cuộc đời cách xa, nhưng tình yêu vẫn còn, thế nhưng phải đến lúc chuyện đó phải kết thúc, và “30 năm” chính là lời tâm sự đó, giờ là lúc phải chấm dứt, chấm dứt trong tư tưởng của anh.

Trong 3 bài này, tôi chia sẻ mối tình của mình, khi mình đã yêu thì không bao giờ hết, nhưng cuộc đời phải trôi, cuộc đời thì trôi mãi, nhưng mối tình vẫn còn trong lòng, nhưng đến một lúc nào đó, mình phải buông xả đi để tình yêu cũ của mình nó vẫn còn tốt đẹp và cuộc sống của mình không còn bị day dứt nữa. “Mười Năm Tình Cũ” là một day dứt vô cùng, đến giờ phút này, tôi vẫn còn mường tượng lại sự day dứt của tôi khi tôi làm bài nhạc đó.

Đến “Hai Mươi Năm Tình Cũ” là một sự hoài niệm mối tình cũ và thấy rằng con tim của mình vẫn y như cũ. Đến “Ba Mươi Năm Tình Cũ” là mình trả lại tất cả những day dứt, trả lại tất cả yêu thương, trả lại tất cả những hi vọng của mười năm, hai mươi năm trước trả lại cho người tình của mình để họ được yên ấm với cuộc sống của họ. Đó là tâm tình của tôi gửi gắm trong ba bài nhạc.

Trước khi chia tay, mời quí vị, một lần nữa nghe lại liên khúc hai bài Tình Cũ của Trần Quảng Nam qua tiếng hát Thu Phương và Thế Sơn.

Vũ Hoàng, phóng viên RFA