QĐND - Nói đến món phở, nhiều người nghĩ ngay đến Hà Nội. Nhưng đối với những ai đă từng thưởng thức món phở ở chợ Bắc Hà (Lào Cai) th́ sẽ khó quên hương vị ẩm thực có nét dân dă ở vùng cao này.
Với những người sành điệu, ăn một bát phở ngon cần có mấy yếu tố: Nước dùng ngon, thịt ḅ (hoặc gà) ngon, bánh phở ngon. Cầu kỳ như cụ Nguyễn Tuân th́ c̣n phải có cả không khí ngon, nghĩa là cái không gian thưởng thức món ẩm thực khoái khẩu này. Ở chừng mực nào đó, phở Bắc Hà chẳng kém phở Hà Nội ở cả bốn yếu tố trên.
Chúng tôi đặt xe từ Sa Pa sang Bắc Hà. Đường xa ngút, đèo dốc quanh co, xe tới nơi vừa lúc chợ đông. Chợ rộng đến gần cây số vuông, ai nấy đi một ṿng đă mệt nhoài. Tới giờ ăn trưa, anh tài xế nói: “Thử thưởng thức phở Bắc Hà nhé. Bánh phở ngon lắm…”. Thoáng nghĩ đến phở thôi là bao nhiêu cơn thèm cứ tứa ra.
Dân dă phở Bắc Hà.
Mấy quán phở liền một dăy, rất đông thực khách. Mấy bà, mấy chị đi chợ th́ ăn nhanh, ngồi ăn cũng được mà đứng ăn cũng được. Mấy anh, mấy chú ăn phở th́ có mất thời gian hơn v́ c̣n phải đệm một chút “cay cay”. Nhưng, những vị thực khách này hiền tính và dễ chịu, thấy có người vào là tự thu chỗ lại nhường. Cái không khí thân thiện ấy dễ chịu lắm. Chưa ăn mà đă thấy ngon rồi. Chị chủ quán vồn vă hỏi ăn mấy cân. Ô hay, ăn phở lại hỏi mấy cân?
Chủ quán dọn ra bàn bát bánh phở, thau nước dùng, trong nước dùng đă thái sẵn thịt, rồi lại hỏi có ăn thêm thịt ǵ nữa không? Mọi người gọi thêm một con gà luộc. Con gà ngon quá xá, da căng, bóng mỡ, gịn ngọt, mùi thơm ngào ngạt. Mọi người tự lấy phở bỏ vào bát tô, chan nước dùng ăn kèm với thịt gà. Giời ạ, ngon! Nước dùng rất vừa, có vị giống với nước phở ở Hà Nội. Nhưng bánh phở th́ ngon hơn nhiều. Bánh phở Bắc Hà mầu hơi phớt hồng. Anh lái xe lư giải là do làm từ loại gạo đỏ địa phương. Gạo mới vừa ngọt vừa thơm làm thành bánh phở rồi vẫn c̣n giữ nguyên vị. Nước dùng được ninh sôi sùng sục bằng cái bếp củi ngoại cỡ, nh́n vào nồi nước dùng vẫn thấy hàng tảng thịt ḅ ngoi lên ngụp xuống.
Anh lái xe người Sa Pa tên Mă A Tài lư giải: “Người dân ở vùng này thích ăn kiểu “nước ra nước, cái ra cái” nên mới có kiểu để thực khách tự chế biến phở như vậy. Mà cũng nhờ vậy nên người ta mới biết bánh phở Bắc Hà ngon”. Tôi ngắm quanh các thực khách khác. Họ nhắm rượu với thịt ḅ, thịt gà, khi rượu đă ngà ngà rồi th́ kết thúc bằng một bát bánh phở chan nước dùng. Phở ở Bắc Hà giống một món nhắm rượu.
Tôi gắp những miếng bánh phở cắt to cỡ hai ngón tay nếm lại. Bánh phở tráng rất dày, sợi phở thái hơi thô, nh́n ra rơ vết dao cắt rối, màu phở cũng không thể gọi là đẹp mắt, nhưng cái thơm ngon của gạo mới như đă được đóng gói trọn vẹn trong từng lá phở rồi. Ăn phở Bắc Hà theo cách của người dân Bắc Hà là một trải nghiệm rất đáng nhớ.
Bài và ảnh: ĐÔNG HÀ