CIA bào chữa cho chiến thuật hậu 11/9

[Romano]

Giám đốc CIA John Brennan vừa lên tiếng bảo vệ cho các hình thức tra khảo hậu 11/9/2001 của cơ quan này, nhưng cũng thừa nhận một số phương pháp là "tàn nhẫn" và "đáng ghê tởm".
Phát biểu tại trụ sở chính của CIA, ông nói hầu hết các nhân viên đã thực hiện đúng nhiệm vụ của mình, dù có một số trường hợp hành động vượt quá quyền hạn.
Một báo cáo của Thượng viện Hoa Kỳ từ hai ngày trước cho biết nhiều phương pháp tra khảo "tàn bạo" đã không phát huy hiệu quả, trong đó có việc mô phỏng cảm giác chết ngộp (waterboarding).
Tuy nhiên ông Brennan khẳng định CIA đã "làm đúng rất nhiều thứ", vào thời điểm "không có những phương án dễ dàng".
"Kết quả điều tra của chúng tôi cho thấy chương trình bắt giữ và tra khảo đã mang lại những thông tin tình báo hữu ích và giúp Hoa Kỳ phá vỡ các kế hoạch tấn công, bắt giữ những kẻ khủng bố và cứu lấy nhiều tính mạng," ông Brennan nói trong một cuộc họp báo hiếm hoi của CIA tại bang Virginia.
"Tuy nhiên chúng tôi vẫn chưa kết luận rằng việc sử dụng những 'phương pháp tra khảo nâng cao' (EIT) trong chương trình này đã giúp mang về những thông tin hữu ích từ những người bị hỏi cung", ông nói.
"Tôi cho rằng mối quan hệ tác nhân-hệ quả giữa việc sử dụng EIT và những thông tin hữu ích do tù nhân cung cấp là không thể biết được".
Trong lúc ông Brennan đang phát biểu, Thượng Nghị sỹ Dianne Feinstein, người đứng đầu ủy ban thực hiện bản báo cáo của Thượng viện, đã phản bác lại lập luận của ông này trên Twitter.
Một thông điệp viết: "Brennan: 'không biết được' chúng ta đã có thể thu thập thông tin bằng cách khác. Các nghiên cứu đã cho thấy điều đó là 'có thể'. #ReadTheReport (Hãy đọc bản báo cáo)."
Ông Brennan là một quan chức cấp cao của CIA vào năm 2002, khi chương trình bắt giữ và tra khảo được khởi động.
Khó khởi tố

Thượng Nghị sỹ Dân chủ sắp miễn nhiệm, ông Mark Udall, đã kêu gọi ông Brennan từ chức và nói CIA đã can thiệp vào quá trình thực hiện bản báo cáo.
Phần tóm tắt của bản báo cáo cho biết CIA đã sử dụng nhiều phương pháp tra khảo "tàn bạo" và "không hiệu quả" đối với các đối tượng bị tình nghi là al-Qaeda, nhiều năm sau vụ tấn công 11/9.
Bản báo cáo cũng nói cơ quan này đã lừa dối các nhà chức trách khác về hoạt động của mình.
'Phương pháp tra khảo nâng cao' đã không mang lại cho CIA những thông tin giúp ngăn chặn các vụ tấn công, báo cáo viết.
Ông Brennan gọi hành động của một số nhân viên CIA là "tàn nhẫn" và "đáng ghê tởm", nhưng cũng không cho rằng chúng có thể bị quy là tra tấn.
Ông cũng cho biết một số lượng lớn các nhân viên CIA đã làm theo chỉ dẫn từ Bộ tư pháp, vốn đã cho phép sử dụng các phương pháp tra khảo tàn nhẫn.
"Họ đã làm đúng theo những gì được yêu cầu nhằm phục vụ đất nước mình", ông nói.
Liên Hiệp Quốc và các tổ chức nhân quyền đã kêu gọi khởi tố các quan chức Hoa Kỳ dính líu vào chương trình này trong khoảng thời gian từ 2001-2007.
Tuy nhiên việc khởi tố các thành viên dưới thời chính quyền Bush là điều khó xảy ra - Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã mở hai cuộc điều tra về nghi án bạc đãi tù nhân nhưng không thể thu thập đủ chứng cứ.
Hôm 10/12, một quan chức ẩn danh từ Bộ Tư pháp Mỹ nói với Thời báo Los Angeles rằng các ủy viên công tố đã đọc bản báo cáo và "không tìm thấy thông tin nào mới" để mở lại cuộc điều tra.
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama, người chấm dứt chương trình này vào năm 2009, nói một số phương pháp tra khảo có thể bị quy là tra tấn.
Khi được hỏi liệu đã có những trường hợp nào khiến CIA phải sử dụng lại các hình thức tra khảo này hay chưa, ông Brennan cho biết CIA đã "không tính đến việc này", nhưng cũng nói điều đó sẽ phụ thuộc vào quyết định của các "nhà hoạch định chính sách trong tương lai".
bbc