Vục cả hai bàn tay vào trong ḥm áo quan, đội phu bốc mộ ṃ lấy những đoạn xương người. Cái đầu tiên họ vớt lên chính là sọ của người chết, rồi th́ xương chân, xương tay, xương sườn…
Trong một lần t́nh cờ, tôi gặp 4 người trong một đội bốc mộ gồm các ông Đỗ Bá Bạ, Đỗ Bá Hạ, Vũ Quốc Huy và Vũ Viết Hạnh (cùng ở thôn Nhị Trai, xă Trừng Xá, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh). Gặp nhau buổi trưa th́ ông Đỗ Bá Bạ hẹn đúng 12h đêm hôm đó cùng nhau ra băi tha ma của làng My Xuyên, xă Mỹ Hương, huyện Lương Tài để tận mắt chứng kiến công việc cụ thể của cái nghề có một không hai này.
Nửa đêm hôm đó tôi có mặt ở cây đa C̣ Vạc làng My Xuyên. Người nhà của đám bốc mộ đă tập kết đầy đủ các dụng cụ cần thiết cho việc tắm rửa người chết gồm tiểu sành, thau chậu, nước thơm… Đêm ở quê không có đèn điện cũng không có xe cộ đi lại.
Đúng 12h đêm, người nhà thắp nhang khấn, xin người mất cho phép được “tắm rửa”. Sau đó, đội bốc mộ h́ hục đào nấm mộ của người chết hơn 4 năm về trước. Đêm về khuya, trời trở nên khá lạnh, nhưng trên trán của những người này ướt đẫm mồ hôi.
Đào được khoảng 30 phút th́ ông Bạ hô lên: “Đây rồi!”. Thế là họ luồn vào 2 đầu ván 2 cái gánh bằng sắt khá vững chắc. Quan tài được chôn 4 năm, có khá nhiều nước nên 4 người đàn ông phải gắng sức lắm mới đưa được lên mặt đất. Sau khi đưa ván lên, ông Bạ dùng xà beng chọc cho nước chảy bớt ra ngoài rồi mới đưa ván đến chỗ bằng phẳng để thực hiện công đoạn quan trọng nhất.
Lúc này, tất cả những người có mặt đều hồi hộp và có chung tâm trạng lo lắng, không biết thi hài của người mất có được “sạch sẽ” hay không? Ông Bạ khấn xin một lần nữa rồi nhẹ nhàng bật nắp quan tài. Mùi tử khí của thi hài chôn 4 năm dưới ḷng đất xông ra không dễ chịu chút nào.
Người nhà cũng đă chuẩn bị sẵn nước hoa cho những người phu bốc mả, tuy nhiên khi họ định xịt nước hoa, ông Bạ ngăn lại, ông bảo cứ để nguyên như thế, họ đă quen rồi, dễ làm hơn.
Công đoạn xếp xương đ̣i hỏi sự khéo léo.
Có mặt trong đám đông, tôi cũng cố chen bằng được để tận mắt chứng kiến “di sản” của một kiếp người sót lại sau 4 năm về với đất mẹ. Nh́n vào trong quan tài, tôi chỉ thấy lùng bùng một mầu đen đặc quánh nước, quần áo, vài cái xương người nằm ngổn ngang. Người nhà nh́n thấy cảnh này cũng xót lắm, nhưng biết làm sao, quy luật tự nhiên là vậy.
Đă quen với công việc, những người trong đội phu bốc mả thoăn thoắt vục cả hai bàn tay vào trong tấm ván, ṃ lấy những đoạn xương người. Cái đầu tiên họ vớt lên chính là sọ của người chết, rồi th́ xương chân, xương tay, xương sườn… Tất cả được để lên một tấm vải nhựa. Sau khi ṃ lại lần cuối xem có xót ǵ không, ông Bạ mới lệnh cho người trong đội bắt đầu công đoạn tắm rửa.
Những thùng nước thơm đun từ lá sả, hương nhu, lá bưởi và cả ngũ vị hương được người nhà chuẩn bị sẵn. Ông Bạ đưa từng đoạn xương người rửa thật kỹ, rồi lau khô đặt lên một chỗ sạch sẽ. Công đoạn cuối cùng của đội phu bốc mộ là việc xếp xương.
Ban đầu, tôi cứ thắc mắc là chiếc tiểu sành nhỏ thế làm sao để được cả bộ xương người. Ông Bạ bảo xếp xương người cũng có nguyên tắc của nó. Xếp xương phải làm sao đúng vị trí “đầu gối quá mang tai” như con người khi c̣n trong h́nh hài của một bào thai, có như vậy họ mới thực sự được trở về với tổ tiên.
Ông Bạ bảo, làm nghề này đă lâu ông thuộc từng vị trí của xương, có lần ông ngồi nói chuyện với một bác sĩ giải phẫu mà sau đó người đó phải bái phục trước kinh nghiệm và hiểu biết của ông.
Nghề tử tế
Ông Đỗ Bá Bạ năm nay đă 66 tuổi. Ông theo nghề này cũng khá t́nh cờ. Vào khoảng những năm 2000, trên khúc sông qua địa phận xă Minh Tân, huyện Lương Tài có một xác chết đă bắt đầu phân hủy, trôi lập lờ khiến mọi người kinh hăi. Người dân chài lưới thường kiêng việc “cướp cơm” của hà bá nên chẳng ai dám vớt. Các lực lượng chức năng buộc phải t́m người dám làm việc này.
Qua lời giới thiệu, họ t́m đến ông Bạ, ở cách hiện trường 5 cây số. Ban đầu, ông cũng ngại làm nhưng v́ thương xác chết nằm cô quạnh giữa sông, ông tu nửa chai rượu rồi băng ḿnh ra giữa sông vớt xác. Vớt xác lên rồi đợi măi chả có ai đến nhận, ông lại rủ thêm ông Vũ Quốc Huy cùng nhau đào mộ chôn cất tử tế cho người ấy.
Thế rồi tiếng tăm của ông Bạ gan ĺ cứ thế đồn đi xa, người ta cứ đến thuê ông đi bốc mộ. Ông rủ thêm con trai rồi người nhà ông Huy nữa thành một đội chuyên đi bốc mộ thuê khắp các vùng trong tỉnh và nhiều nơi khác như Hưng Yên, Hải Dương, Thanh Hóa… Ông bảo, cái nghề của ông được người chết cho ăn lộc. Theo ông, cái nghiệp của ông bắt nguồn từ cậu thanh niên chết trên sông không ai đến nhận năm đó, v́ thế, ông Bạ đă lập một cái miếu thờ người thanh niên này ngay trong khuôn viên nhà ḿnh.
Miếu thờ người thanh niên chết trên sông tại nhà ông Bạ.
Ông Bạ tâm sự, làm cái nghề bốc mộ này nhiều khi gặp phải những chuyện rất kinh hoàng. Nhiều xác chết mặc dù đă được chôn từ 3 – 4 năm nhưng khi bốc lên vẫn chưa phân hủy hết. Lư giải về điều này, ông Bạ cho biết, nhiều người khi c̣n sống được gia đ́nh tẩm bổ các thức ăn quư như sâm, nhung nên khó tiêu, có trường hợp người mất ở xa, để bảo quản, người ta ướp hóa chất. Một lư do nữa là người nhà thường mặc quần áo bằng nylon cho người mất khiến quá tŕnh phân hủy diễn ra rất lâu…
Sự việc đáng sợ nhất mà đội bốc mộ của ông gặp phải diễn ra cách đây không lâu. Đó là nấm mộ của một cụ bà ở làng My Xuyên. Ông Bạ kể, khi bật nắp quan tài, cả đội bốc mộ lẫn người nhà kinh hăi v́ xác chết c̣n nguyên, chưa bị phân hủy chút nào, trong tư thế hai chân và hai tay cùng co lên phía nắp quan tài. Khi ấy, cả đám đông chạy tán loạn v́ quá bất ngờ. Cả đội chỉ c̣n lại duy nhất ông Bạ ở lại.
Trong “sự nghiệp” bốc mộ của ḿnh, ông chưa bao giờ gặp phải cảnh tượng đáng sợ như thế. Nhưng đă đào lên rồi không thể chôn lại mà buộc phải “xẻ thịt, vạc xương”. Làm cái nghề này, đội bốc mộ cũng đă chuẩn bị sẵn đồ nghề. Đó là những bộ dao kéo không khác ǵ của bác sĩ phẫu thuật. Hôm đó, ông Bạ đă phải làm tỉ mẩn mấy tiếng đồng hồ mới róc hết được những phần thịt và nội tạng của người quá cố.
Ngồi tṛ chuyện với ông Bạ, tôi c̣n được nghe nhiều chuyện xót ḷng không chỉ từ người chết, mà c̣n từ những người đang sống. Cách đây 1 năm, trong lần bốc mộ ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, cách nơi ông ở 30 cây số, người mất là người thân của một cháu bé 10 tuổi.
Khi đào quan tài lên, ông bảo cháu bé khóc lấy một tiếng để gọi bố, nhưng cháu bé không khóc mà vẫn nhởn nha cười đùa. Ở lứa tuổi đấy, cháu bé đâu đă cảm nhận được nỗi đau từ việc mất người thân. Tiếng cười của con trẻ khiến ḷng người lớn thắt lại. Hôm đó, đội phu của ông chẳng dám lấy tiền. Thôi th́, âu đó cũng là làm việc nghĩa!
Ngồi tṛ chuyện với những người phải làm cái nghề vục tay vào quan tài, tôi mới thấy rằng, nghề nào cũng có ư nghĩa và đáng trân trọng. Công việc của họ là một công việc tử tế, nó nối liền sợi dây giữa người sống và người chết, khiến những người đang sống chúng ta cảm nhận rơ ràng hơn rằng, cuộc sống thật đáng sống biết bao.
troopy ⒸVietSN
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Nửa đêm đi xem bốc mộ
