Trong vấn đề của biển đông căng thẳng trong quan hệ Trung - Mỹ không ngừng gia tăng khi Bắc Kinh đẩy mạnh xâm chiếm Biển Đông. Song, thái độ mập mờ và dè chừng của giới chức hai nước sẽ không thể giảm sức nóng trên Biển Đông.
Theo Bloomberg, Hội nghị Thượng đỉnh An ninh châu Á thường niên hay c̣n gọi là Đối thoại Shangri-La ở Singapore diễn ra từ ngày 29 - 31/5 là nơi để Mỹ và Trung Quốc thể hiện vai tṛ của ḿnh trong khu vực.
Trong khi Mỹ yêu cầu Trung Quốc ngừng ngay hành động khiêu khích nhằm vào các quốc gia láng giềng có cùng tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông, Bắc Kinh lại một mực khẳng định quốc gia này có quyền bảo vệ lănh thổ.
Phó Tổng Tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc, Đô đốc Tôn Kiến Quốc (trái) gặp gỡ Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Ashton Carter tại Đối thoại Shangri-La 2015.
Tại Đối thoại Shangri-La 2014, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ lúc bấy giờ là ông Chuck Hagel đă "chặn họng" được Trung tướng Vương Quán Trung, Phó Tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc, khiến vị quan chức này không thể đưa ra được những lời biện bạch cho những hành động sai trái trên Biển Đông.
Tuy nhiên, trong năm nay, Trung Quốc đă cử đại diện của ḿnh là Phó Tổng Tham mưu trưởng Đô đốc Tôn Kiến Quốc. Việc Trung Quốc cử một Đô đốc Hải quân đến Đối thoại Shangri-La cho thấy, Bắc Kinh đă tiên lượng được rằng Biển Đông sẽ là chủ đề ưu tiên hàng đầu tại cuộc họp lần này. Cụ thể là không như năm 2014, Trung Quốc đă chuẩn bị kỹ lưỡng hơn trong trường hợp hứng chịu sự chỉ trích của các nước về vấn đề Biển Đông.
Do đó, những tuyên bố của Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Ashton Carter và Đô đốc Tôn tại Đối thoại Shangri-La đă có phần "nhẹ nhàng" hơn trước cho dù Washington đang tăng cường hoạt động tuần tra trên Biển Đông.
Tuy nhiên, hôm 29/5, Thủ tướng Singapore Lư Hiển Long đă cảnh báo rằng các quốc gia nhỏ trong khu vực không muốn bị đưa vào ṿng xoáy cạnh tranh giữa hai cường quốc Trung – Mỹ mà phải chọn đi theo một bên.
Liên quan tới những nội dung được thảo luận trong các cuộc họp Đối thoại Shangri-La, cựu Phó Trợ lư Ngoại trưởng Mỹ phụ trách kh vực Đông Á, bà Susan Shirk cho biết: "T́nh h́nh ngày càng nguy hiểm trước mức độ khai hoang, xây dựng của Trung Quốc trong khi phản ứng của Mỹ cũng ngày càng mạnh mẽ. Khả năng Mỹ cần chuẩn bị đón nhận những rủi ro khi cam kết thi hành các biện pháp giải quyết".
Trước đó, phát biểu tại Đối thoại Shangri-La 2014, Bộ trưởng Hagel cho rằng quân đội Mỹ sẽ không can thiệp vào những tranh chấp trên Biển Đông mặc dù Trung Quốc đă trái phép lai dắt và hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 vào vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Song hiện nay, t́nh h́nh căng thẳng trên Biển Đông lại nhắm trực tiếp tới Mỹ và Trung Quốc. Điển h́nh, Mỹ đă cho điều động một máy bay giám sát tới gần khu vực Trung Quốc đang khai hoang và xây dựng trái phép trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Về phần ḿnh, Hải quân Trung Quốc đă 8 lần phát cảnh báo yêu cầu máy bay Mỹ rời khỏi khu vực này.
Đáng nói là dù đưa ra lời cảnh báo về việc quân đội Mỹ có thể tiến vào bất cứ không phận và hải phận thuộc phạm vi quy định của luật pháp quốc tế, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Carter vẫn nhấn mạnh mối quan hệ hợp tác giữa quân đội Trung – Mỹ. C̣n Đô đốc Tôn luôn cho rằng Trung Quốc là "một người bạn đáng tin cậy và một đối tác thẳng thắn" với các nước đang phát triển. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng đang t́m kiếm các mối quan hệ hợp tác.
Trong 3 ngày diễn ra phiên Đối thoại Shangri-La, giới chức Trung Quốc c̣n ngang nhiên cáo buộc các quốc gia láng giềng ngăn cản nước này thi hành quyền bảo vệ các ḥn đảo mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền. Bởi Trung Quốc đă đơn phương tuyên bố chủ quyền trên 80% diện tích Biển Đông dựa theo tấm bản đồ "đường chín đoạn" phi lư ra đời trong thập niên 1940.
Một số tuyên bố của Đô đốc Tôn và Bộ trưởng Carter c̣n tŕnh bày những lư do khiến căng thẳng trên Biển Đông sẽ vẫn tồn tại. Hôm 30/5, ông Carter đă kêu gọi "các bên có cùng tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông ngừng ngay hành động cải tạo" và nhấn mạnh Mỹ sẽ tiếp tục hoạt động tuần tra. Tuy nhiên, ngay ngày hôm sau, Đô đốc Tôn tuyên bố Trung Quốc sẽ chống lại mọi nỗ lực ngăn cản kế hoạch của nước này.
Bảo vệ quyền tự do hàng hải trong khu vực là một trong những nội dung nhận được sự đồng thuận của các bên tham gia Đối thoại Shangri-La bởi giá trị thương mại ở Biển Đông mỗi năm đạt tới 5 ngàn tỷ USD. Biển Đông cũng là khu vực Việt Nam, Philippines, Brunei, Malaysia và Đài Loan cùng tuyên bố chủ quyền.
Trong khi, Trung Quốc cho rằng những ḥn đảo nhân tạo mà nước này xây dựng sẽ phục vụ mục đích dân sự từ hoạt động t́m kiếm và cứu nạn cho tới đặt đài khí tượng. Nhưng Bắc Kinh cũng không phủ nhận việc nước này sẽ dùng các cơ sở trên cho mục đích quân sự và khả năng thiết lập vùng nhận diện pḥng không trên Biển Đông.
H́nh ảnh Trung Quốc cải tạo và xây dựng trái phép tại khu vực băi Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Những bức ảnh vệ tinh đă hé lộ một đường băng đủ rộng để làm băi đáp cho thế hệ chiến đấu cơ lớn nhất của Trung Quốc và 2 khẩu pháo cũng đă được bắc Kinh đưa tới một băi đá ngầm.
Theo Bloomberg, Bộ trưởng Quốc pḥng Australia, ông Kevin Andrews nhấn mạnh Trung Quốc đang biến các băi đá ngầm và rạn san hô thành "một sân bay hoành tráng" đồng thời đưa vũ khí tới những khu vực này. Đây là hành động chưa từng xảy ra.
Điều đáng nói, Đô đốc Tôn c̣n cho rằng việc có hay không thiết lập vùng nhận diện pḥng không trên Biển Đông c̣n phụ thuộc vào "liệu trong tương lai, an ninh hàng hải và hàng không trên Biển Đông có bị đe dọa hay không".
Ngoài ra, giới chức Trung Quốc c̣n cố thể hiện quốc gia này là một "nạn nhân bị bắt nạt" trên Biển Đông khi mà Bắc Kinh đang cố gắng thúc đẩy an ninh khu vực. Điển h́nh, hôm 30/5, một Thượng tá Trung Quốc đă cáo buộc Philippines có hành động "ức hiếp" tại băi cạn Scarborough hồi năm 2012.
Nội dung được thực hiện qua thảm khảo nguồn tin từ Bloomberg News. Bloomberg News cùng tờ BusinessWeek là hai chuyên trang về kinh tế, phân tích tài chính và cung cấp dữ liệu cho các đối tác doanh nghiệp của Tập đoàn truyền thông Bloomberg theo những dữ liệu chính xác nhất.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Mỹ - Trung lườm nhau Biển Đông khó ḷng dịu sóng
