Những gia đ́nh có công với nước th́ được quan tâm. Nhưng trường hợp này, một vợ liệt sĩ đă tin lời hứa của cán bộ xă rồi ngậm ngùi nhận cái kết đắng. 3 năm trước, cán bộ xă ráo riết vận động bà - một người vợ liệt sỹ đầy khó khăn - phá bỏ căn nhà cũ, xây căn nhà mới để có có chỗ sinh sống an toàn và có nơi thờ tự chồng. Xă động viên bà vay mượn làm trước, khi nhà làm xong có nhà tài trợ, xă sẽ chi trả cho bà 50 triệu...
Bà cắn răng vay nóng kịp hoàn thành căn nhà ấy, nhưng nhà xây xong tiền của xă chẳng thấy đâu. Vậy là 3 năm qua, người vợ liệt sỹ khốn khổ nhất xóm phải c̣ng lưng trả nợ.
Câu chuyện uất nghẹn, đắng cay ấy là của bà Trương Thị Ḥa, SN 1949, là vợ liệt sỹ, trú tại xóm 1, xă Kỳ Phong, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh.
C̣n bộ ván đóng quan tài rồi cũng bán nốt...
Nhận được lá đơn tŕnh bày đẫm nước mắt, khó tin của bà Ḥa, sáng ngày 8/7, PV Dân trí đă về xă Kỳ Phong để rơ thực hư câu chuyện. Đến xóm 1, hỏi về bà, nhiều người tận t́nh chỉ: “Anh theo con đường bê tông ấy đi thẳng, nh́n bên phải thấy ngôi nhà nào bé như cái hộp diêm, trơ trọi không mái lợp che nắng, tường mới chỉ trát vữa sơ sơ, cửa chính, cửa số chỉ mấy tấm ván đóng lại, ấy là nhà của bà Ḥa”.
Như lời chỉ dẫn, không khó để nhận ra “ngôi nhà” của người vợ liệt sỹ viết đơn kêu cứu. Căn nhà như cái lô cốt bê tông trơ trọi, buồn tạnh. Gọi măi không thấy tiếng trả lời, nghĩ bà không có nhà, nhưng đi ṿng ra phía sau mới biết bà Ḥa bị ốm, đang nằm nghỉ trong căn phóng bé nhỏ, nóng phả hầm hập. Bà thất thểu mở cửa đón người lạ với nét mặt buồn bă.
Thấy chúng tôi rút lá đơn do chính tay bà gửi tới văn pḥng, bao uất nghẹn dồn nén lâu nay mới có dịp trải ḷng, bà ̣a khóc nức nở. “Sao bác khổ thế này. Cả cuộc đời bác hi sinh cho đất nước, cuối đời rồi mà vẫn chưa được yên thân”- người phụ nữ hốc hác, cuồng thâm đôi mắt sụt sùi khóc.
“Tất cả là v́ căn nhà này đấy cháu à”- bà Ḥa chua chát bắt đầu câu chuyện về nỗi uất ức kéo dài suốt 3 năm qua.
Theo bà Ḥa, tháng 7 năm 2012, v́ căn nhà xây tạm bợ lâu ngày đă quá xuống cấp, sập đổ bất cứ lúc nào, bà đă tŕnh bày với xóm, xă muốn sửa sang lại, vừa có nơi trú ngụ, vừa có chỗ thờ tự người chồng là liệt sỹ, hi sinh trong kháng chiến chống Mỹ đến nay vẫn chưa t́m thấy hài cốt. Sau đó, một đoàn công tác của xă đă xuống kiểm tra. Nhiều người xuống, họ không tin là bà lại có thể sống trong căn nhà tồi tàn đến thế. Họ ghi chép, đo đạc rồi nói, bác xứng đáng được Đảng, Nhà nước đầu tư, hỗ trợ, sửa chữa hoặc xây mới nhà. Họ nói thế, nhưng cả năm sau bà không thấy ǵ.
“Bẵng đi một thời gian, độ tháng 4 năm 2013, ông Đặng Thế Long, Chủ tịch Mặt trận tổ quốc xă chạy xe đến nhà thông báo, bác nằm trong diện được hỗ trợ xây nhà. Bác nói, đến miếng ăn chưa đủ th́ lấy chi để xây nhà. Ông ấy bảo bác, bà cứ vay mượn xây trước, làm xong sẽ có tiền hỗ trợ của nhà nước và nhà tài trợ. Thấy bác vẫn chần chừ, ông ấy thúc, bà cứ mạnh dạn vay mượn mà làm, rồi có tiền hỗ trợ”.
“V́ quá khó khăn, sợ không kham nổi, nên bác đă hai lần t́m đến nhà riêng ông chủ tịch mặt trấn ấy hỏi cho chắc chắn. Gặp lần nào ông ấy cũng thúc, luôn nhắc lại lời hôm trước: Bà cứ mạnh dạn mà làm, làm mới có tiền hỗ trợ, đă có nhà tài trợ bên dầu khí hứa hỗ trợ 50 triệu rồi” - người vợ liệt sỹ khốn khổ kể tiếp.
Tận trong đáy ḷng bà Ḥa cũng muốn có chỗ thờ tự đàng hoàng cho người chồng đă hi sinh v́ đất nước, nay tin lời ông Chủ tịch MTTQ xă, bà đă bấm bụng cho phá dỡ căn nhà cũ, làm lại căn nhà mới. Không có tiền, bà dạo một ṿng quanh xóm xin nợ tiền công, tiền vật liệu xây dựng. “Ai cũng biết là bác khó có khả năng chi trả, v́ hoàn cảnh của bác nghèo khó ai người ta cũng biết. Nhưng họ thương bác, họ tin làm xong chính quyền sẽ chi trả, nên họ cho bác nợ để làm”- bà Ḥa lớm rớm nước mắt thuật lại.
Nhưng, chẳng ai ngờ, căn nhà mới này đă khởi đầu cho chuỗi ngày khốn khổ của người vợ liệt sỹ ốm yếu thường xuyên. Sau khi hoàn thành xong căn nhà với tổng kinh phí hết 80 triệu đồng, bà Ḥa thông báo với chính quyền và cá nhân ông Chủ tịch MTTQ xă Kỳ Phong, nhưng xă bảo chưa có tiền. Năm lần bảy lượt khốn khổ đi hỏi, bà luôn bị xă khất lần.
“Có lần bà con ở đây người ta đ̣i nợ bác dữ quá, thấy tủi thân, bác lên gặp trực tiếp ông Long để hỏi. Chưa có tiền đă rồi, ông ấy c̣n nặng lời với bác, tiền chưa về, khi nào có tôi đưa. Bác nghe mà nghẹn ḷng, tim như muốn ngừng đập, đêm nào cũng nằm khóc một ḿnh”- người vợ liệt sỹ uất ức kể.
Chờ măi không thấy tiền bà Ḥa đành đội nón đến gơ cửa một chi nhánh ngân hàng trên địa bàn để vay nợ, nhưng bà bị ngân hàng nọ khước từ. “Bác không có tài sản thế chấp, lại tuổi già sức yếu nên họ không cho vay. Cực chẳng đă, bác đă phải nhờ đứa con trai cũng là hộ nghèo ở tận Cần Thơ vay cho 40 triệu đồng từ ngân hàng chính sách, gửi về cho mẹ trả nợ. Chừng ấy tiền của con vay mới trả được phân nửa, số c̣n lại bác đành khất nợ, trả dần” – giọng bà Ḥa nghẹn ngào.
Như lời bà Ḥa kể, chuỗi ngày sống trong cảnh nợ nần của bà khốn khổ đủ đường. 1,3 triệu tiền hương khói liệt sỹ cho chồng hàng tháng, hay nuôi được con gà nào bà cũng bán, gom góp dành hết để lo trả nợ, trả lăi. Trả cho dân chưa hết, vừa rồi đă quá kỳ hạn trả, đứa con trai của bà Ḥa lại gọi về hỏi mẹ, xă đă có tiền chưa để gửi vào hoàn trả ngân hàng. Bà Ḥa cũng cho biết, đă 3 kỳ họp Hội đồng nhân dân xă, cả bà và xóm đều đă có ư kiến, nhưng xă không giải quyết cho.
"Bác giờ sức tàn lực kiệt rồi, có làm chi được nữa. C̣n bộ ván đóng quan tài bác mua mấy năm trước, khó khăn chưa đóng được, chắc sắp tới bác cũng bán nốt để trả nợ cho người ta. Như thế, không chỉ bác, mà ông ấy ở dưới suối vàng cũng không thể ấm ḷng” – bà Ḥa nước mắt lưng tṛng lau mấy tấm ván, tài sản quư nhất bà nói với chúng tôi.
Lời hứa gió bay?
Đă ở cái tuổi gần đất xa trời, nỗi khốn khổ, cùng cực của bà Ḥa khó có thể kéo dài thêm được nữa. Vậy mà buổi làm việc với những người có trách nhiệm của chính quyền, mặt trận tổ quốc xă Kỳ Phong sau đó, chúng tôi đă không khỏi giật ḿnh.
Ông Đặng Thế Long, vừa mới nghỉ việc, người trực tiếp vận động, đốc thúc bà Ḥa vay nợ, phá bỏ nhà cũ, xây căn nhà như đă nói, thừa nhận những lời tường tŕnh của bà Ḥa với chúng tôi là chính xác. Vậy nhưng khi được đề cập, ông là người vận động, hứa chi trả một phần chi phí xây mới căn nhà của bà Ḥa, vị này liền phủi tay: “Không, không. Tôi chỉ là người vận động thôi. Hồi ấy anh Viên cán bộ văn pḥng UBND xă bảo tôi về vận động bà Ḥa và hai trường hợp chính sách khác làm nhà rồi có tiền hỗ trợ từ Tập đoàn dầu khí. Xă bảo th́ tôi chỉ biết vận động thôi. Việc thanh toán kinh phí th́ tôi không có trách nhiệm, mà phải hỏi xă. Anh hỏi anh Phụ hồi ấy là Chủ tịch, giờ là Bí thư xă là rơ nhất”.
Gặp ông Trần Văn Phụ, Bí thư Đảng ủy xă Kỳ Phong, vị cán bộ này dường như không hay biết nỗi khốn khổ mà người vợ liệt sỹ Trương Thị Ḥa đang phải gánh chịu. Phải hỏi cán bộ văn pḥng, trực tiếp gọi điện thoại cho ông Long mà chúng tôi đề cập ở trên, vị bí thư này mới nắm lại phần nào sự việc.
Trái ngược với lời vị cán bộ mặt trận đă nghỉ việc, ông Phụ nói, việc xây nhà cho bà vợ liệt sỹ Trương Thị Ḥa không phải là chủ trương của xă, mà là do mặt trận triển khai. “Xă không có chủ trương, mà do mặt trận thực hiện. Hồi ấy nghe đâu có đơn vị của Tập đoàn dầu khí có chủ trương hỗ trợ làm nhà cho đối tượng chính sách, ông Long ông đi họp, tiếp thu đâu trong huyện rồi về vận động người dân làm. Làm ra rồi, họ (nhà tài trợ) lại không chuyển tiền về nên mặt trận không có tiền thanh toán như đă hứa với bà Ḥa”- ông Phụ phân trần. Vị Bí thư nói thêm, v́ không có chủ trương nên dẫu biết bà Ḥa là đối tượng chính sách, hoàn cảnh khó khăn, nhưng xă cũng không biết lấy đâu nguồn để thanh toán.
PV nêu thẳng vấn đề với vị Bí thư đảng ủy xă về việc t́m nhà tài trợ đă hứa để đ̣i tiền cho đối tượng có công. Vị bí thư Đảng ủy xă một lần nữa khiến chúng tôi tá hỏa khi cho biết, việc đ̣i tiền từ nhà tài trợ là rất khó, v́ khi triển khai nhà tài trợ chỉ nói bằng miệng mà không có văn bản cam kết ǵ!
Như vậy là đă rơ. Nỗi thống khổ của của bà Ḥa, vợ một liệt sỹ đă mấy chục năm chưa t́m được hài cốt, xuất phát từ việc làm “cầm đèn chạy trước ô tô” của mặt trận, cán bộ xă Kỳ Phong. Cuộc sống của bà Ḥa có thể khó khăn, nhưng sẽ không ở vào cảnh cùng cực như 3 năm qua nếu không có sự đốc thúc cùng lời hứa của chính quyền xă.
Nhớ lại giây phút bà Ḥa ngồi khóc, lau mấy tấm ván quan tài- thứ tài sản quư giá nhất bà nói là sẽ bán đi để trả nợ- mà quá xót xa.
vietbf @ sưu tầm