Vietbf.com - Chắc chắn Trung Quốc không thể nào vui nỗi vào ngày 12/07/2016, lại dúng lúc 9 giờ sáng, giờ quốc tế như một ngày tận thế cho Bắc Kinh, v́ ngày trên là Ṭa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye ra phán quyết về tranh chấp chủ quyền trong vùng Biển Đông giữa Manila và Bắc Kinh, khiến nhiều dư luận thế giới rất mong đợi.
Biểu t́nh ngày 09/04/2016 trước lănh sự quán Trung Quốc ở Makati, Manila, Philippines, phản đối hành động độc chiếm Biển Đông của Bắc Kinh. REUTERS/Romeo Ranoco
Cách nay 3 năm Philippines đệ đơn khởi kiện Trung Quốc lấn chiếm Biển Đông. Sau hai cuộc điều trần, sau khi đă tŕnh lên Ṭa gần 4.000 trang những bằng chứng bày tỏ lập trường của Manila, ngày 12/07/2016 sẽ là một ngày trọng đại đối với Philippines, Trung Quốc và cả khu vực.
Một cách cụ thể, Philippines yêu cầu Ṭa lên tiếng trên 15 điểm, liên quan đến một số vấn đề chính. Thứ nhất, tính bất hợp pháp của bản đồ 9 đoạn được Trung Quốc sử dụng để đ̣i hỏi chủ quyền với khoảng 80 % diện tích Biển Đông, con đường huyết mạch cho giao thương quốc tế.
Vấn đề thứ hai là phân loại và xác định quy chế cho các thực thể, để qua đó xác định các vùng biển cho 9 thực thể bao gồm Scarborough, Chữ Thập, Châu Viên, Gạc Ma, Vành Khăn, Cỏ Mây, Subi, Kennan và Gaven. Nh́n từ phía Philippines, Scarborough, Chữ Thập, Châu Viên và Gạc Ma là các băi đá, do vậy, có vùng lănh hải tối đa 12 hải lư. Ngược lại Vành Khăn, Cỏ Mây, Subi, Kennan và Gaven là những thực thể nửa nổi nửa ch́m, không phải là đối tượng để Trung Quốc đ̣i hỏi chủ quyền và chiếm đóng. Manila khẳng định Vành Khăn và Cỏ Mây thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Philippines.
Vấn đề thứ ba được nêu bật liên quan đến những tác động đối với nghề đánh bắt thủy sản, khai thác dầu khí, những quyền lợi kinh tế, môi trường an ninh hàng hải của Philippines. Cuối cùng Philippines kêu gọi Ṭa Án La Haye lên tiếng để Trung Quốc không tuyên bố các vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa từ các thực thể trong khu vực quần đảo Trường Sa.
Về phía Bắc Kinh th́ các vấn đề nói trên không thuộc thẩm quyền xét xử của Ṭa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye. Trung Quốc từ chối tham gia vụ kiện.
Trước mắt, một số các nhà phân tích cho rằng, phán quyết của Ṭa La Haye sẽ có lợi cho bên nguyên đơn là Philippines. Chuyên gia về công pháp quốc tế, đại học Leiden, Hà Lan, bà Cecily Rose không loại trừ khả năng, nếu như cán cân công lư nghiêng về phía Manila th́ những quốc gia có tranh chấp với Trung Quốc trong vùng Biển Đông sẽ theo chân Philippines. V́ ngoài Philippines, c̣n có Việt Nam và Malaysia cũng có tranh chấp chủ quyền do các vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa chồng chéo lên nhau.
Vẫn theo bà Rose, Bắc Kinh chắc chắn sẽ phải tuân thủ phán quyết của Ṭa Án Trọng Tài v́ bản đồ 9 đoạn của Trung Quốc được lập ra đă căn cứ vào những tài liệu có từ những năm 1940. Dù vậy, tới nay không một cơ chế pháp lư nào bắt buộc Bắc Kinh phải thi hành quyết định của Ṭa.
Trong những năm gần đây, nhiều vụ đụng độ giữa lực lượng an ninh Philippines và Trung Quốc, cũng như giữa các tàu cá của đôi bên thường xuyên xảy ra. Các sự cố này trở nên nghiêm trọng hơn cùng với tham vọng lớn dần của Trung Quốc ở Biển Đông. Lại cũng Trung Quốc đă xây đắp một loạt các đảo nhân tạo, hải đăng, đường bay cho phi cơ …
Hoa Kỳ, đồng minh truyền thống của Philippines, luôn khẳng định không nghiêng về phe nào trong vụ tranh chấp hải đảo ở Biển Đông, nhưng trong những tháng qua, Hải quân Mỹ đă đưa tàu áp sát những ḥn đảo nhân tạo của Trung Quốc, nhân danh quyền tự do hàng hải. Chuyên gia Hà Lan, Frans Paul van der Putten, thuộc viện nghiên cứu Cligendael ở La Haye dự báo là t́nh h́nh tại Biển Đông sẽ « nóng thêm » và trong mọi trường hợp, quan hệ giữa Bắc Kinh với các nước đ̣i hỏi chủ quyền trong vùng biển này không có triển vọng được cải thiện.
Cuối tuần trước, tân tổng thống Rodrigo Duterte đă t́m cách làm hạ nhiệt t́nh h́nh khi tuyên bố trong trường hợp Ṭa Án Trọng Tài Thường Trực đưa ra phán quyết thuận lợi cho Philippines th́ Manila sẵn sàng đối thoại với Bắc Kinh. Bộ Ngoại giao Philippines cho biết sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc để cùng thăm ḍ, khai thác khí đốt và hợp tác trong lĩnh vực đánh bắt thủy sản. Về phía Bắc Kinh, để thị uy, Hải quân Trung Quốc ngày 09/07/2016 đă tập trận với tên lửa thật ở khu vực nằm giữa quần đảo Hoàng Sa và Hải Nam.
Trên thực chất, như nhận định của một chuyên gia được AFP trích dẫn, với vụ kiện Trung Quốc, Manila muốn « chọc thủng » bản đồ 9 đoạn của Bắc Kinh. Philippines muốn chứng minh là Trung Quốc không có chứng cứ « lịch sử » để áp đặt chủ quyền với gần hết vùng Biển Đông. Trung Quốc sẽ bị đặt trong thế khó xử nếu như Ṭa Án ở La Haye đưa ra phán quyết bất lợi cho nước này.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
