View Full Version : USA Nhật kư Chiến Tranh Nga-Ukraine 2022
Pages :
1
2
3
4
5
6
7
[
8]
9
10
11
12
13
14
15
Các phóng viên hỏi Psaki là quan điểm của Nhà Trắng bây giờ là tội ác diệt chủng đang xảy ra ở Ukraine:
"Tổng thống đă nói điều đó hai lần vào ngày hôm qua. Và tất nhiên ông ấy là Tổng thống, và chúng tôi ở đây để thực hiện quan điểm của ông ấy."
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">A reporter asks Psaki is the White House's position is now that genocide is occurring in Ukraine:<br><br>"The President spoke to that twice yesterday. And of course he is the President, and we are here to implement his views." <a href="https://t.co/PvEGpUBWjX">pic.twitter.com/PvEGpUBWjX</a></p>— The Post Millennial (@TPostMillennial) <a href="https://twitter.com/TPostMillennial/status/1514334341039599616? ref_src=twsrc%5Etfw">April 13, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Các chiến binh nổi dậy hộ tống dân thường ra khỏi Mariupol #Ukraine trước khi ra trận
"Chúc các bạn may mắn", một người dân thường nói
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Rebel fighters escort civilians out of Mariupol <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> before going to battle<br><br>"Good luck guys" says one of the civilians <a href="https://t.co/QpVnLEmvry">pic.twitter.com/QpVnLEmvry</a></p>— from_kherson (@KhersonFrom) <a href="https://twitter.com/KhersonFrom/status/1514121489917919233? ref_src=twsrc%5Etfw">April 13, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Giá năng lượng và thực phẩm tăng, liên quan đến cuộc chiến ở #Ukraine, có thể gây ra t́nh trạng bất ổn dân sự ở #Africa, Ngân hàng thế giới cảnh báo, nguồn #Reuters
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Rising energy and food prices, linked to the war in <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a>, could trigger civil unrest in <a href="https://twitter.com/hashtag/Africa?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Africa</a>, the <a href="https://twitter.com/WorldBank?ref_src=tw src%5Etfw">@WorldBank</a> warns <a href="https://t.co/YQgOgOYf2n">pic.twitter.com/YQgOgOYf2n</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/Reuters?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Reuters</a></p>— Dennis Kiyanchenko (@DcallenOfficial) <a href="https://twitter.com/DcallenOfficial/status/1514296889977585681? ref_src=twsrc%5Etfw">April 13, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Thủ tướng Justin Trudeau nói rằng ông tin rằng cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine nên được coi là hành động diệt chủng.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Prime Minister Justin Trudeau says he believes Russia’s invasion of Ukraine should be labelled as genocide. <a href="https://t.co/JBMINGW8ID">pic.twitter.com/JBMINGW8ID</a></p>— True North (@TrueNorthCentre) <a href="https://twitter.com/TrueNorthCentre/status/1514298405094404104? ref_src=twsrc%5Etfw">April 13, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Một video từ Ba Lan đă xuất hiện trên web. Có lưu ư rằng cảnh quay được quay ở thành phố Wroclaw. Các thiết bị quân sự đến từ Đức theo hướng đến Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">🇵🇱🇺🇦 A video from Poland appeared on the web. It is noted that the footage was shot in the city of Wroclaw. The equipment is coming from Germany in the direction of Ukraine. <a href="https://t.co/FdwRBGPoK3">pic.twitter.com/FdwRBGPoK3</a></p>— M (@AdamekMiroslav) <a href="https://twitter.com/AdamekMiroslav/status/1514295785973813261? ref_src=twsrc%5Etfw">April 13, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 13, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/bZApwMmjpg">pic.twitter.com/bZApwMmjpg</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1514142462062772228? ref_src=twsrc%5Etfw">April 13, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Nguyên thủ các nước Ba Lan, Latvia, Estonia và Litva đă đến Kiev để gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Các chính trị gia đến bằng tàu hỏa, Sky News đưa tin.
Quân đội Nga hiện đă rút khỏi Kyiv, nhưng do sự nguy hiểm của hàng không, các nguyên thủ quốc gia này hiện đă di chuyển bằng tàu hỏa.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="pl" dir="ltr">Prezydenci Polski <a href="https://twitter.com/AndrzejDuda?ref_src= twsrc%5Etfw">@AndrzejDuda</a>, Estonii <a href="https://twitter.com/AlarKaris?ref_src=tw src%5Etfw">@AlarKaris</a>, Łotwy <a href="https://twitter.com/valstsgriba?ref_src= twsrc%5Etfw">@valstsgriba</a> i Litwy <a href="https://twitter.com/GitanasNauseda?ref_s rc=twsrc%5Etfw">@GitanasNauseda</a> są już w <a href="https://twitter.com/hashtag/Kij%C3%B3w?src=hash& ref_src=twsrc%5Etfw">#Kijów</a>. <a href="https://t.co/BpyVveNlcc">pic.twitter.com/BpyVveNlcc</a></p>— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) <a href="https://twitter.com/prezydentpl/status/1514183456720306177? ref_src=twsrc%5Etfw">April 13, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tổng thống Latvia Egils Levits, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda, và Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda đă lên xe lửa đến Ukraine từ Rzeszow, Ba Lan vào ngày 13/4.
Văn pḥng nhà lănh đạo Ba Lan nói Tổng thống Ba Lan, Litva, Latvia và Estonia đă đến Kyiv để gặp Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskyy.
Bốn vị này cùng với một số ngày càng tăng các chính trị gia châu Âu đă đến thăm thủ đô Ukraine kể từ khi lực lượng Nga bị đẩy lùi khỏi miền bắc nước này hồi đầu tháng.
Phát ngôn viên Tổng thống Estonia cho biết cuộc họp sẽ tập trung vào các phương thức hỗ trợ thường dân và quân đội ở Ukraine, cũng như điều tra tội ác chiến tranh.
Việc này diễn ra một ngày sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden nói rằng cuộc xâm lược của Moscow vào Ukraine đă lên đến mức “tội diệt chủng,” trong khi Tổng thống Vladimir Putin hứa rằng Nga sẽ "nhịp nhàng và b́nh tĩnh" tiếp tục các cuộc hành quân và đạt được các mục tiêu của ḿnh.
Văn pḥng bốn tổng thống từ chối cung cấp chi tiết về chuyến thăm v́ lư do an ninh.
Ông Putin đă gửi quân vào Ukraine vào ngày 24/2/2022 mà ông gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt" nhằm phi quân sự hóa và "phi quốc xă hóa" Ukraine. Ukraine và phương Tây cho rằng ông Putin đă phát động một cuộc chiến tranh xâm lược vô cớ.
Là một đồng minh của Nga tại châu Âu, Serbia vừa nhận được một lô tên lửa địa đối không hiện đại FK-3 của Trung Quốc vào cuối tuần qua. Vũ khí hiện đại của Trung Quốc liệu có đe dọa ổn định trong vùng Balkan, nơi mà ngọn lửa dân tộc chủ nghĩa giữa Serbia và Bosnia vẫn chưa được dập tắt ? Trong bối cảnh chiến tranh Ukraina, lo ngại của phương Tây càng lớn hơn nữa trước khả năng Trung Quốc gián tiếp cung cấp vũ khí tối tân cho Nga.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen nói các quốc gia đang t́m cách trục lợi qua việc không lên án “cuộc chiến tranh tàn ác” chống lại Ukraine thật là thiển cận và sẽ phải đối mặt với hậu quả nếu họ phá hoại các lệnh trừng phạt của phương Tây, theo Reuters.
Hoa Kỳ và các đối tác “sẽ không bàng quan” với các hành động làm suy yếu các lệnh trừng phạt sâu rộng mà họ đă áp dụng đối với Moscow và Tổng thống Nga Vladimir Putin về cuộc xâm lược này, bà cảnh báo trong bài phát biểu chuẩn bị cho một sự kiện do Atlantic Council tổ chức.
Bà Yellen cho biết cuộc chiến giữa Nga và Ukraine đă vẽ lại triển vọng kinh tế thế giới và chính quyền Biden kiên quyết trong cam kết buộc Nga phải chịu trách nhiệm về “hành vi khủng khiếp” và những vi phạm luật pháp quốc tế.
Bà nói: “Hăy yên tâm, chừng nào ông Putin chưa kết thúc cuộc chiến tranh tự chọn tồi tệ của ḿnh, chính quyền Biden sẽ vẫn làm việc với các đối tác của chúng tôi để trừng phạt Nga hơn nữa về kinh tế, tài chính và cô lập chiến lược”.
Nhưng một số quốc gia vẫn “c̣n phân vân, có lẽ c̣n thấy cơ hội thu lơi bằng cách duy tŕ mối quan hệ của họ với Nga và lấp đầy khoảng trống mà những nước khác để lại”, bà Yellen nói, mà không nêu tên bất kỳ quốc gia cụ thể nào.
Bà nói thêm: “Những chuyển động như vậy thât là thiển cận. Tương lai của trật tự quốc tế của chúng ta, cho cả an ninh ḥa b́nh và thịnh vượng kinh tế, đang bị đe dọa”. Bà nói tiếp: “Và xin nói rơ một điều, liên minh thống nhất ... sẽ không thờ ơ với các hành động làm suy yếu các biện pháp trừng phạt mà chúng tôi đă đưa ra”.
Phát biểu của bà Yellen được đưa ra vài ngày sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden cảnh báo Ấn Độ, nước chưa áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Moscow, rằng việc mua thêm dầu từ Nga không có lợi cho Ấn Độ và có thể cản trở phản ứng của Mỹ đối với cuộc chiến ở Ukraine.
Washington và các đồng minh đă t́m cách gây áp lực buộc Ấn Độ, Trung Quốc và các quốc gia “đi nước đôi” khác phải có lập trường rơ ràng phản đối Nga và điều mà Moscow gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt”.
Bà Yellen cho biết cách tiếp cận đa phương của ông Biden đă cho phép Nhóm 7 nền kinh tế tiên tiến (G-7) buộc Nga phải trả giá đắt, và nói rơ rằng họ đang hành động để ủng hộ một trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ bảo vệ ḥa b́nh và thịnh vượng.
Lời kêu gọi của bà được đưa ra sau khi ông Biden cho biết Nga sẽ bị loại khỏi Nhóm 20 nền kinh tế lớn (G-20).
Theo ước tính của Nikkei Asia và Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản, nếu Nga phải ngừng xuất khẩu hoàn toàn do các biện pháp trừng phạt của phương Tây, nền kinh tế nước này có thể thiệt hại 460 tỷ USD. Con số này, bao gồm cả hàng hóa và dịch vụ, tương đương 28% tổng sản phẩm nội địa (GDP) danh nghĩa của Nga.
Dù đây là con số khó thành hiện thực do thiếu các biện pháp trừng phạt đồng bộ trên toàn cầu, nhưng vẫn có thể hiện thực hoá và sẽ tuỳ thuộc nhiều vào việc các quốc gia phương Tây có thể giảm sự phụ thuộc của họ vào năng lượng của Nga hay không. Các mặt hàng xuất khẩu liên quan đến năng lượng, bao gồm dầu mỏ và khí đốt, chiếm khoảng một nửa con số trên. Phần c̣n lại là các mặt hàng dùng làm nguyên liệu trong sản xuất như thép, kim loại quư và gỗ xẻ.
Hiện tại, Mỹ đă cấm nhập khẩu dầu mỏ và khí đốt của Nga. C̣n Liên minh châu Âu (EU) dự kiến cấm nhập khẩu than và thép. Các mặt hàng xuất khẩu sang Nga cũng là mục tiêu bị trừng phạt khi Mỹ, EU và Nhật hiện hạn chế xuất khẩu các mặt hàng công nghệ cao sang nước này.
Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Nga, hiện chưa áp dụng biện pháp trừng phạt nào với Moscow. Nếu loại bỏ phần của Trung Quốc, con số thiệt hại của Nga nếu ngừng xuất khẩu do bị trừng phạt sẽ là 400 tỷ USD, tương đương 24% GDP.
Theo các nhà phân tích, Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản và những nước khác cũng chịu thiệt hại kinh tế nếu dừng xuất khẩu sang Nga. Tuy nhiên, tổng thiệt hại ước tính của các quốc gia này sẽ là khoảng 300 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với thiệt hại của Nga.
Trong khi đó, Nga cũng chịu thiệt hại nặng nề nếu không thể nhập khẩu hàng hóa từ bên ngoài. Ví dụ, ngành công nghiệp hàng hóa của nước này sẽ bị ảnh hưởng lớn do thiếu các nguyên vật liệu và thiết bị cần thiết. Tác động sẽ đặc biệt lớn đối với ngành công nghệ - lĩnh vực mà Nga phụ thuộc vào thế giới bên ngoài.
Nếu Nhật Bản, Mỹ, châu Âu và Trung Quốc giảm cung cấp một nửa kim ngạch xuất khẩu linh kiện điện tử, chất bán dẫn và các mặt hàng công nghệ quan trọng khác sang Nga, sản xuất nội địa của Moscow sẽ giảm khoảng 110 tỷ USD, theo ước tính dựa trên dữ liệu xuất nhập khẩu của Ủy ban châu Âu (EC). Theo đó, GDP của Nga sẽ giảm khoảng 3%.
Theo hăng nghiên cứu CEIC Data, các biện pháp trừng phạt có thể gây tổn hại đến sản lượng sản xuất của Nga lớn hơn so với đại dịch Covid-19 năm 2020 – khi mà GDP thực tế và danh nghĩa của Nga giảm hơn 2%.
Nếu loại bỏ phần cung ứng hàng công nghệ cao của Trung Quốc sang Nga ra khỏi công thức ước tính trên, thiệt hại với ngành sản xuất công nghiệp của Nga chỉ là khoảng 38 tỷ USD. Điều này cho thấy rằng các biện pháp trừng phạt sẽ không mang lại nhiều hiệu quả nếu Trung Quốc vẫn cung cấp hàng hóa cho Nga.
Trong khi đó, châu Âu sẽ phải gánh hậu quả nếu các nước phương Tây không thể nhập khẩu năng lượng từ Nga. Nếu nhập khẩu xăng dầu và khí đốt Nga sang châu Âu giảm một nửa, GDP của Đức sẽ giảm 25 tỷ USD, c̣n Pháp và Italy sẽ giảm 13 tỷ USD mỗi nước.
Hiện tại, EU đang từng bước giảm sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga, nhưng chưa thể cấm nhập khẩu mặt hàng này. Việc t́m nguồn cung thay thế và tăng việc sử dụng năng lượng tái tạo đang là những giải pháp cấp thiết giúp khối này giảm thiệt hại do các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga.
Tại thành phố cảng bên biển Azov, bị vây hăm từ hơn 40 ngày qua, quân Nga siết chặt gọng kềm với các quân nhân Ukraina tử thủ. France Info giải thích v́ sao việc chiếm Mariupol mang tính chiến lược đối với Matxcơva.
Ngay từ khi khởi đầu cuộc chiến hôm 24/02/2022, quân Nga đă tấn công dồn dập vào Mariupol, khiến thành phố cảng này hầu như biến thành đống gạch vụn. Ngày 12/04, cố vấn tổng thống Ukraina, Mykhailo Podoliak khẳng định cuộc tấn công của Nga đă làm « hàng mấy chục ngàn người chết » và phá hủy « 90 %» căn nhà. Quân Nga liên tục oanh kích vào lực lượng Ukraina đă gần như không c̣n đạn dược, lương thực, nhưng vẫn từ chối đầu hàng. V́ sao Matxcơva muốn chiếm Mariupol cho bằng được ?
Để bảo đảm « non sông liền một dải »
Ông Alexandra Goujon, đại học Bourgogne nhấn mạnh, khá logic khi Mariupol là ưu tiên hàng đầu, v́ thành phố này nằm cách đường tiếp giáp giữa Nga và Ukraina chỉ 15 kilomet.
Mariupol ở cách Crimée, bán đảo bị Nga cưỡng chiếm năm 2014, khoảng 350 km về hướng đông bắc, và cách Donetsk 100 km về phía nam. Donetsk và Luhansk là thủ phủ của hai nước cộng ḥa tự xưng thuộc Donbass, nằm gần biên giới Nga. Chiếm được Mariupol, Nga sẽ nối liền Crimée với Donbass. Theo Carole Grimaud-Potter, giảng viên địa chính trị Nga của trường đại học Monpellier, « đó là chốt cuối cùng cần phá hủy để chiếm được toàn bộ miền nam và miền đông Ukraina ».
Nắm được Mariupol, Matxcơva sẽ kiểm soát khoảng 80 % vùng duyên hải Ukraina ở biển Azov. Nga sẽ ngự trị trên vùng biển mở ra Hắc Hải, và biển này sẽ trở thành nội hải của Nga. Alexeï Malachenko, Viện Đối thoại giữa các nền văn minh nói với AFP : « Nếu thành công, Nga chẳng phải nể nang ai, có thể đưa vào đây tất cả những ǵ ḿnh muốn, như tàu ngầm nguyên tử chẳng hạn ».
Để cắt đi lá phổi kinh tế của Ukraina
Mariupol là cảng lớn thứ nh́ của Ukraina, sau Odessa. Nhà nghiên cứu Jean-Sylvestre Mongrenier của Viện Địa chính trị nhắc lại: «Các cảng lớn Mariupol và Berdiansk chiếm 20 % xuất khẩu của Ukraina ». Từ Mariupol, Ukraina xuất khẩu thép, than đá, bắp sang các nước Bắc Phi.
Alexandra Goujon cho biết : « Cảng này quan trọng đối với Ukraina v́ giúp xuất khẩu lúa ḿ, và có các nhà máy luyện kim lớn ». Một trong những nhà máy quan trọng nhất, Azovstal, đă bị phá hủy hôm 20/03, gây « thiệt hại kinh tế rất lớn » cho đất nước, theo một nữ dân biểu Ukraina. Và từ đó đến nay, những trận đánh vẫn diễn ra tại địa điểm nhà máy luyện kim rộng lớn này.
Chiến tranh đă làm việc du hành trên biển Azov trở nên rất khó khăn. Hôm 01/03, tức sáu ngày sau khi Nga khởi đầu cuộc xâm lăng, gần 170 chiếc tàu đă bị kẹt lại trên biển, trong đó có một số đang chở ngũ cốc, gây tác động lập tức lên giá lúa ḿ thế giới. Alexandra Goujon nói : «Trước chiến tranh, Nga đă làm mọi cách để hạn chế thương mại từ Mariupol, và ngăn trở hàng hóa đưa đến đây ». C̣n theo Carole Grimaud-Potter, Mariupol và vùng phụ cận rất giàu tài nguyên dưới ḷng đất, nhất là lithium và vàng, nên vùng này « thực sự quan trọng về nguồn lợi hầm mỏ ».
Để có được một chiến thắng mang tính biểu tượng
Chiếm được Mariupol sẽ là một chiến thắng mang tính biểu tượng cao cho Vladimir Putin, khi quân Nga bị sa lầy và không chiếm nổi Kiev như dự tính, đành phải chuyển mục tiêu sang « giải phóng Donbass ». Đối với điện Kremlin, Mariupol thất thủ sẽ mang lại dấu ấn lớn. Vào lúc tấn công Crimée năm 2014, thành phố này đă bị lực lượng ly khai do Nga chống lưng ḍm ngó. Mariupol rơi vào tay phe ly khai một thời gian ngắn, rồi được giải phóng, chủ yếu nhờ tiểu đoàn Azov, đơn vị bị Matxcơva coi là có những thành phần tân quốc xă.
Cho dù là nơi tạm cư của những người di tản sau khi thủ phủ Donetsk mất kiểm soát, Mariupol « được cho là thân Nga, với nhiều công ty buôn bán cả với Ukraina lẫn Nga », theo Tatiana Kastouéva-Jean của IFRI. « Dành số phận tử đạo cho một thành phố thân Nga, nói tiếng Nga quả là đáng chú ư ». Rất có thể Matxcơva muốn dùng Mariupol làm ví dụ để răn đe.
Giờ đây thành phố hầu như hoàn toàn bị hủy diệt, trong khi trước chiến tranh Mariupol « rất năng động, đang trong giai đoạn hiện đại hóa » - theo Alexandra Goujon. Tướng Richard Barrons, cựu tham mưu trưởng Bộ chỉ huy liên quân Anh quốc nhận định : « Nga không thể tiến vào Mariupol bằng những chiếc xe tăng, khi họ đă biến thành phố này thành tro bụi ».
Để phục vụ cho tuyên truyền « phi quốc xă hóa » Ukraina
Một trong những lư lẽ được Vladimir Putin đưa ra để biện minh cho cuộc xâm lăng là mục tiêu « phi quốc xă hóa » Ukraina. Alexandra Goujon cảnh báo : « Từ ngữ "phi quốc xă hóa" được sử dụng với mục đích t́m kiếm một lư do cho cuộc chiến tranh này, và gieo rắc hoài nghi trong công luận quốc tế ». Theo luận điệu của Kremlin, tiểu đoàn Azov là biểu tượng cho phe quốc xă thống trị Ukraina. Trong khi đó lư do chiến đấu của đơn vị này là giải phóng Mariupol, qua đó Azov đă được biết đến nhiều hơn.
Cũng theo Alexandra Goujon, ngày nay tiểu đoàn Azov « được cho là những người bảo vệ thành phố », cho dù «giới lanh đạo chính trị Mariupol hoàn toàn không phải cực hữu ». Nếu đè bẹp được đơn vị này ở Mariupol, Matxcơva sẽ vận dụng được cái cớ « phi quốc xă hóa » cho việc xâm lược quốc gia láng giềng: « Mariupol, bởi v́ ở đó có tiểu đoàn Azov ».
Soái hạm Hạm đội Biển Đen của Nga phát nổ, hư hại nghiêm trọng
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Sunk? <a href="https://twitter.com/hashtag/%D0%92%D0%9C%D0%A4?s rc=hash&ref_src=twsr c%5Etfw">#ВМФ</a> Project 1164 Atlant (NATO:Slava) class guided missile cruiser & <a href="https://twitter.com/hashtag/%D0%A7%D0%A4?src=has h&ref_src=twsrc%5Etf w">#ЧФ</a> BSF flagship Moskva was armed with NPO Mashinostroyenia 3M-70/P-1000 Vulkan (NATO:SSN-12B Sandbox) missiles & refurbished at the 13th Repair Plant in Sevastopol, expected to stay in service until 2040. <a href="https://t.co/jINOUBhpTB">https://t.co/jINOUBhpTB</a></p>— Yörük Işık (@YorukIsik) <a href="https://twitter.com/YorukIsik/status/1514436736339824641? ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Soái hạm của Hạm đội Biển Đen của hải quân Nga đă bị ‘hư hại nghiêm trọng’ do nổ đạn dược, truyền thông nhà nước Nga cho biết hôm 14/4.
“Do hỏa hoạn, đạn dược đă phát nổ trên chiến hạm tên lửa Moskva. Con tàu đă bị hư hại nghiêm trọng,” Bộ Quốc pḥng Nga nói và cho biết nguyên nhân của vụ hỏa hoạn đang được xác định và thủy thủ đoàn đă được sơ tán.
Trước đó, Thống đốc Odessa cho biết các lực lượng Ukraine đă tấn công chiến hạm Moskva bằng tên lửa.
“Tên lửa Neptune bảo vệ Biển Đen đă gây ra thiệt hại rất nghiêm trọng cho chiến hạm Nga. Vinh quang cho Ukraine!”, Thống đốc Maksym Marchenko viết trên Telegram.
Cố vấn tổng thống Ukraine, ông Oleksiy Arestovych, cho biết ‘bất ngờ đă xảy ra’ với tàu Moskva.
“Nó cháy dữ dội. Ngay lúc này. Và với t́nh h́nh biển động như thế này, không rơ liệu sự giúp đỡ có tới được hay không,” ông nói trong một chương tŕnh phát trên YouTube.
Soái hạm Moskva ban đầu được đóng vào thời Liên Xô ở thành phố Mykolaiv của Ukraine, và được đưa vào hoạt động vào đầu những năm 1980, theo truyền thông Nga.
Với thủy thủ đoàn 510 người, con tàu này trước đây đă được triển khai trong cuộc xung đột Syria. Khi đó nó giúp bảo vệ từ biển cho căn cứ không quân Hmeimim của quân Nga.
Chiến hạm tuần tiễu tên lửa này mang theo 16 tên lửa chống hạm P-1000 Vulkan cũng như một loạt vũ khí chống tàu ngầm và ngư lôi khác.
Vào tháng 4/2021, hăng tin Nga Interfax dẫn lời một đô đốc Nga đă nghỉ hưu nói rằng ‘đây là chiến hạm có sức nặng nhất ở Biển Đen’.
Chiến hạm Moskva đă trở nên khét tiếng vào đầu cuộc chiến khi kêu gọi lính biên pḥng Ukraine bảo vệ đảo Rắn chiến lược đầu hàng, nhưng đă bị bác bỏ một cách ngang tàng.
Các binh sĩ lúc đầu được cho là đă bị quân Nga giết, nhưng trên thực tế đă bị bắt giữ.
Họ đă được thả trong cuộc trao đổi tù binh với Nga vào cuối tháng 3, theo Quốc hội Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">They write about a missile attack on the Moskva 1164 project missile cruiser. Allegedly two Neptune missiles (Ukrainian version of Kh-35). Detonated ammunition (according to Russian media). Crew evacuated <a href="https://t.co/K59JvCMtMV">pic.twitter.com/K59JvCMtMV</a></p>— Missiles Underground (@MissilesU) <a href="https://twitter.com/MissilesU/status/1514403462695776256? ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Các chính trị gia Đức phản ứng về việc Ukraine từ chối Tổng thống Đức thăm đất nước này
Hiếu Bá Linh, tổng hợp
Đây là lời từ chối Tổng thống Đức Steinmeier tới thăm đất nước Ukraine một cách cứng rắn, không khoan nhượng: “Hiện nay Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier không được hoan nghênh ở Ukraine”. Vụ việc gây sửng sốt trong đảng SPD (Đảng Dân chủ Xă hội Đức mà ông Steinmeier là đảng viên).
Tổng thống Steinmeier muốn đến thăm Kyiv để bày tỏ t́nh đoàn kết với Ukraine, đúng vào lúc căng thẳng giữa Đức và Ukraine gia tăng gần đây, nhưng lănh đạo Ukraine đă từ chối chuyến thăm của Tổng thống Đức Steinmeier hôm 12/3.
Lư do từ chối rơ ràng là v́ chính sách "thân Nga" của ông Steinmeier trước đây trên cương vị Ngoại trưởng Đức. Sự từ chối này là một bước đi nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng mối quan hệ giữa Berlin và Kyiv.
Axel Schäfer, nghị sĩ đảng SPD ở Quốc hội Đức, nói với báo Spiegel: "Sự từ chối của Zelensky là một sự sỉ nhục nguyên thủ quốc gia Đức không thể tưởng tượng nổi. Điều đó thật sự không giúp ích cho ai cả. Trong t́nh huống này, đào bới lại chuyện cũ là vô trách nhiệm. Không tha thứ, nhắc lại chuyện cũ th́ cũng không sao nhưng dùng nó để tấn công là không thể chấp nhận".
Một sự sỉ nhục? Đúng. Koll, thuộc kênh truyền h́nh ZDF, b́nh luận. Kyiv cố t́nh tránh gặp mặt tổng thống Đức v́ quan điểm trước đây của ông đối với Nga. Quyết định của Ukraine được coi là một hành động sỉ nhục ngoại giao bất thường và là một dấu hiệu cho thấy sự bất măn sâu sắc đối với chính sách của Đức về Ukraine.
Với thế giới bên ngoài, giới chính trị Berlin phản ứng một cách lạnh lùng, nhưng bên trong hậu trường th́ khác. Các chính trị gia Đức, không riêng đảng SPD, hầu hết các đảng phái lên tiếng chủ yếu chỉ trích Ukraine.
Yêu cầu Ukraine tuân thủ tối thiểu các thông lệ ngoại giao
Theo quan điểm của ông Rolf Mützenich, lănh đạo Khối nghị sĩ đảng SPD, việc từ chối chuyển thăm của ông Steinmeier là "Không phù hợp đối với mối quan hệ chặt chẽ và lâu đời giữa hai quốc gia của chúng ta".
Hôm nay 13/4 tại Berlin, Mützenich nói rằng, sự từ chối của chính phủ Ukraine là "đáng tiếc". Mützenich nói: "Dẫu sao, chúng ta sẽ đảm bảo rằng quá tŕnh này không gây nguy hiểm cho sự hợp tác của chúng ta". Đồng thời, Mützenich cũng nói rằng ông có sự cảm thông về "mối đe dọa sống c̣n đối với Ukraine do cuộc xâm lược của Nga gây ra".
Mützenich mong chờ tất cả các đảng phái dân chủ ở nước Đức sẽ "bảo vệ Steinmeier trước các cuộc tấn công phi lư".
Mặt khác, Mützenich cũng đưa ra b́nh luận mà có thể được hiểu là một sự phê b́nh Andrji Melnyk, đại sứ Ukraine ở Đức, là người đă tấn công chính sách của Đức trong nhiều tuần bằng những lời lẽ thẳng thắng, không ngoại giao. Ông Mützenich yêu cầu "các đại diện ngoại giao Ukraine tuân thủ tối thiểu các thông lệ ngoại giao và không can thiệp quá mức vào chính sách nội bộ của đất nước chúng ta".
Cố vấn của Zelensky biện minh cho quyết định của Ukraine
Olexey Arestovych, cố vấn tổng thống Ukraine, kêu gọi sự thông cảm về việc chính phủ của ông từ chối chuyến thăm của ông Steinmeier. Arestovych không rơ lư do, nhưng chính sách và các quyết định của Zelensky là rất cân bằng, ông cho biết trong chương tŕnh Morgenmagazin của kênh truyền h́nh ARD. "Tổng thống của chúng tôi đang mong đợi Thủ tướng Đức (Olaf Scholz) đến thăm để ông ấy có thể đưa ra các quyết định thiết thực ngay lập tức, bao gồm cả việc cung cấp vũ khí".
Thủ tướng Đức Olaf Scholz sẽ đi thăm Kyiv?
Một mặt, từ chối Tổng thống Steinmeier; mặt khác Kyiv đang cố gắng gia tăng áp lực lên Thủ tướng Scholz, là người đă nhận được lời mời chính thức tới thăm Ukraine. Tuy nhiên, câu hỏi được đặt ra là, liệu chiến thuật của Ukraine có hữu hiệu hay không. Đúng hơn, Thủ tướng Đức hiện đang chịu áp lực phải thể hiện sự đoàn kết với Tổng thống Đức.
Wolfgang Kubicki, Phó Chủ tịch đảng FDP, loại trừ việc Thủ tướng Đức Olaf Scholz sẽ công du Kyiv. Ông Kubicki nói: “Tôi không thể tưởng tượng Thủ tướng của một chính phủ được đảng FDP liên minh cầm quyền, lại đi đến một quốc gia từng tuyên bố rằng nguyên thủ quốc gia của chúng ta là một người không được hoan nghênh”.
Kubicki giải thích rằng, ông có mọi sự thông cảm đối với giới lănh đạo chính trị ở Ukraine, rằng đất nước họ đang chiến đấu để tồn tại. Ông nói tiếp: "Nhưng mọi thứ đều có giới hạn của nó. Tôi không tin rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đă được cố vấn tốt là không nên từ chối một chuyến thăm như vậy từ Đức".
Chính trị gia đối ngoại của đảng SPD Schmid: "Hoàn toàn không thể hiểu được"
Nils Schmid, nhà chính trị phụ trách đối ngoại của đảng SPD cũng chỉ trích sự từ chối của Ukraine. Schmid nói trên đài phát thanh Deutschlandfunk: "Điều đó c̣n hơn cả sự tức giận. Chúng tôi là những quốc gia thân thiện và sẽ là một dấu hiệu tốt nếu Steinmeier đến Kyiv với những người đứng đầu chính phủ các nước khác". Quyết định của Kyiv "nhiều người Đức hoàn toàn không thể hiểu được".
Chuyên gia về chính sách đối ngoại của liên đảng CDU/CSU, Jürgen Hardt (đảng CDU), mô tả việc bị từ chối là một "gánh nặng" cho mối quan hệ giữa hai nước. Hardt yêu cầu trong chương tŕnh Morgenmagazin của kênh truyền h́nh ARD, rằng Thủ tướng Scholz nên gọi điện cho Tổng thống Zelensky.
Thủ tướng Scholz nên "thảo luận riêng mọi việc với Selenskyj, và đặt mọi vấn đề của cả hai bên lên bàn", ông Hardt nói. Hardt cho rằng, một "cơ sở mới" cho quan hệ Đức - Ukraine cũng có thể được t́m thấy theo cách này.
Thông cảm Ukraine v́ vai tṛ của Steinmeier dưới thời Thủ tướng Schröder
Hardt cũng bày tỏ sự thông cảm đối với quyết định của Ukraine, từ chối chuyển thăm của Steinmeier. Là Bộ trưởng Văn pḥng Thủ tướng dưới thời Thủ tướng Gerhard Schröder (đảng SPD), ông đă giúp làm cho đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Nord Stream 1 "trở nên khả thi".
Và ông đă giữ chức vụ Ngoại trưởng trong các cuộc đàm phán về thỏa thuận Minsk, với việc Ukraine coi đàm phán này vào thời điểm đó chỉ là một "chiến thuật gài bẫy" của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Chính phủ Ukraine cáo buộc Đức đă "dung túng cho việc này quá lâu", ông Hardt nói.
Trên Twitter, các đảng viên SPD cũng bày tỏ sự không hài ḷng. Aydan Özuğuz, một đảng viên thuộc Ban chấp hành SPD, viết rằng, ông khó chịu khi chính phủ Ukraine "đ̣i hỏi hầu như mọi thứ từ chúng tôi, nhưng lại không muốn gặp Tổng thống chúng tôi. Tôi rất thắc mắc. Có lẽ tôi là người ngu dốt lắm".
Ralf Stegner thuộc đảng Cánh Tả chỉ trích rằng, các cuộc tấn công nhằm vào Tổng thống Đức thiếu "thực chất chính trị". Theo Stegner, chuyến thăm của người đứng đầu nhà nước Đức tới Ukraine "sẽ thể hiện t́nh đoàn kết của Đức với Ukraine đang bị quân đội của Putin xâm lược, đặc biệt là v́ chúng ta đang cung cấp những hỗ trợ to lớn về kinh tế, chính trị, nhân đạo và quân sự cho Ukraine".
Nghị sĩ Quốc hội đảng SPD Isabel Cademartori viết: “Tôi không bị xúc phạm. Tôi không mong đợi sự biết ơn. Tôi đă sẵn sàng xem xét lại chính sách Đức vài năm gần đây. Tôi chấp nhận nếu mọi người ở Kyiv không mong muốn liên hệ trao đổi". Tuy nhiên, người ta không nên "làm nhục nước Đức một cách cố ư và công khai", bà Cademartori nói. Điều đó là "không phù hợp và không cần thiết".
Cư dân thủ đô Helsinki của Phần Lan đă phát biểu vào hôm 13/4 về quyết định của đất nước họ trong việc xin gia nhập NATO sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.
Hôm 13/4, Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin cho biết Phần Lan sẽ đưa ra quyết định về việc có nộp đơn xin gia nhập liên minh NATO gồm 30 thành viên trong vài tuần tới hay không.
Một số cư dân Helsinki xem tư cách thành viên là một cách để ngăn chặn một cuộc xâm lược của Nga có thể xảy ra cho quốc gia ḿnh.
Cư dân Ville Pojhonen nói với Reuters: “Nếu đó không phải là NATO, th́ phải làm ǵ đó để giúp cuộc sống của chúng ta an toàn hơn.”
Ông Antti Laulaja nói: “Các nước NATO có thể mang lại cho chúng tôi nhiều sự bảo vệ hơn.” Ông giải thích thêm: “Sự răn đe sẽ lớn đến mức khiến người Nga phải tránh xa.”
Những người khác nhấn mạnh rằng Phần Lan vẫn có thể đi tiếp một ḿnh. "Tôi nghĩ Phần Lan nên tự cung tự cấp, v́ vậy tôi nghĩ chúng ta có thể tự xoay sở được", ông Oskarri Kemppi nói.
Cuộc xâm lược Ukraine của Nga đă làm thay đổi sâu sắc môi trường an ninh của Phần Lan, theo một bạch thư mà chính phủ Phần Lan công bố hôm 13/4.
Tư cách thành viên NATO sẽ làm tăng ngân sách quốc pḥng của Phần Lan lên từ 1% đến 1,5%, theo tài liệu này.
Lănh đạo Pháp, Đức không đồng ư với cách gọi ‘Nga diệt chủng’, Ukraine tức giận
Các nhà lănh đạo Pháp và Đức hôm 13/4 đă từ chối lặp lại cáo buộc của Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng Nga đang thực hiện ‘diệt chủng’ chống lại người Ukraine, và cảnh báo rằng sự leo thang ngôn từ sẽ không giúp chấm dứt chiến tranh.
Phát biểu trên kênh truyền h́nh France 2 trong khi đang vận động trong ṿng 2 cuộc bầu cử Tổng thống Pháp trước đối thủ cực hữu Marine Le Pen, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng các nhà lănh đạo nên cẩn thận lời nói.
“Tôi có thể nói rằng Nga đă đơn phương phát động cuộc chiến tàn bạo nhất, rằng bây giờ mọi việc đă rơ rằng quân đội Nga đă thực hiện tội ác chiến tranh và bây giờ cần phải bắt những người chịu trách nhiệm và đưa họ ra trước công lư,” ông Macron nói.
“Nhưng đồng thời tôi nh́n vào sự thật và tôi muốn cố gắng hết sức có thể để tiếp tục có thể ngăn chặn cuộc chiến này và xây dựng lại ḥa b́nh. Tôi không chắc rằng sự leo thang bằng lời nói giúp ích cho việc này,” ông nói thêm.
Ông Macron nói rằng tốt nhất là nên ‘cẩn thận’ với cách dùng từ ‘diệt chủng’ trong những t́nh huống này, nhất là là khi ‘người Ukraine và người Nga là những dân tộc anh em’.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đă lên án việc ông Macron từ chối gọi các vụ thảm sát dân thường ở Ukraine là ‘diệt chủng’ cũng như gọi người Nga là dân tộc ‘anh em’ với Ukraine.
“Những điều như vậy rất đau đớn đối với chúng tôi, v́ vậy tôi chắc chắn sẽ làm hết sức để thảo luận vấn đề này với ông ấy,” ông Zelenskyy nói trong một cuộc họp báo với các nhà lănh đạo Ba Lan và các nước Baltic ở thủ đô Kyiv.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Ukraine Oleg Nikolenko cũng phản bác tuyên bố của nhà lănh đạo Pháp rằng người Ukraine và người Nga là ‘các dân tộc anh em’ với lư do rằng ‘huyền thoại này bắt đầu sụp đổ vào năm 2014’ khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine.
“Không c̣n bất kỳ lư do đạo đức hay thực tế nào để nói về mối quan hệ anh em,” ông nói.
Về phần ḿnh, Thủ tướng Đức Olaf Scholz hôm 13/4 cũng nói về tội ác chiến tranh ở Ukraine nhưng tránh đề cập đến ‘diệt chủng’.
“Đây là một cuộc chiến khủng khiếp ở Đông Âu,” ông Scholz nói với đài phát thanh RBB của Đức. “Tội ác chiến tranh đang được thực hiện.”
Cho đến nay, hơn 100 triệu euro thiết bị quân sự đă được Pháp chuyển giao cho Ukraine, bà Florence Parly, Bộ trưởng Bộ Quân lực Pháp, cho biết hôm 13/4 sau khi hội đàm với người đồng cấp Ukraine Oleksiy Reznikov.
“Tôi đă thông báo với người tương nhiệm Ukraine của ḿnh rằng Pháp sẽ cung cấp thêm năng lực quân sự cho Ukraine, bên cạnh hàng trăm triệu euro tiền quyên góp vật chất đă được chuyển giao,” bà Parly bộ trưởng viết trên Twitter.
Trong một tuyên bố của Bộ Quân lực, bà Florence Parly cho biết các lô hàng Pháp viện trợ bao gồm ‘các phương tiện pḥng vệ, thiết bị cơ điện tử, vũ khí và đạn dược, hệ thống vũ khí theo nhu cầu của Ukraine’.
“Pháp quyết tâm giúp Ukraine chống lại sự xâm lược này và tạo điều kiện cho nền ḥa b́nh công bằng và lâu dài,” tuyên bố viết.
Chính phủ Pháp cho đến nay cũng đă đóng băng 23,7 tỷ euro tài sản của Nga trên lănh thổ của ḿnh, bao gồm bất động sản với giá trị 573,6 triệu đô la, theo thông tin từ Bộ Kinh tế và Tài chính Pháp.
Danh sách của Bộ này đưa ra cho thấy trong đó có 22,8 tỷ euro tài khoản của Ngân hàng Trung ương Nga tại Pháp đă bị đóng băng.
Pháp cũng đóng băng bốn tàu chở hàng, bốn du thuyền trị giá hơn 125,2 triệu euro; sáu máy bay trực thăng trị giá hơn 60 triệu euro; và 7 triệu euro các tác phẩm nghệ thuật.
Chính quyền Pháp đă tịch thu 33 bất động sản và thêm một chục tài sản nữa sẽ sớm được thêm vào danh sách, với tổng giá trị ước tính lên đến 24 tỷ euro.
Tỷ phú người Nga Roman Abramovich cũng nằm trong danh sách các nhà tài phiệt bị Pháp nhắm đến với hàng chục tài sản ở Pháp bao gồm Lâu đài Croë ở Antibes, hay Villa Gouverneur ở Saint-Barthélemy.
Một bài viết rất b́nh tĩnh và nh́n nhận khách quan của anh Nguyễn Xuân Thọ. Chống chiến tranh, ủng hộ nhân dân Ukraine, lên án Putin – không có nghĩa là mù quáng phủ nhận sự thật.
Nạn tham nhũng làm lụn bại quân đội Nga và bào ṃn ngành sản xuất vũ khí của Nga. Ở Ukraine cũng không khá ǵ hơn. “Là ḷ vũ khí lớn thứ nh́ của Liên Xô”, lẽ ra Ukraine tiếp tục củng cố để giữ địa vị một cường quốc về quân sự. Nhưng tham nhũng, lũng đoạn chính trị, thiếu tầm nh́n quốc pḥng đă đẩy Ukraina vào t́nh cảnh chiến tranh du kích, rồi phải kêu gào xin xỏ phương Tây (chưa kể cái tính rất ngang, không cho th́ chửi, sỉ nhục chính trị).
Thảm nhất là nước Đức, quốc gia bại trận, sau chiến tranh tan nát không c̣n ǵ. Tự ḿnh ḅ dậy với một đống nợ khổng lồ và nỗi sợ hăi chinh chiến. Từ bỏ trang bị vũ khí, hướng tới ḥa b́nh nhân ái, Đức dẫn đầu thế giới về chính sách tị nạn, chương tŕnh vaccine cho toàn cầu. Khi Nga xâm lược Ukraina, Đức cũng cố gắng là một trong những nước gửi vũ khí rất sớm sang Ukraina và là nước viện trợ thứ hai, chỉ sau Mỹ. Nhưng bộ quốc pḥng của Đức không có nhiều vũ khí, và không được phép có nhiều vũ khí.
Gửi thêm vũ khí, Đức sẽ tự sát nếu có chiến tranh.
Ukraina kêu gào xe tăng. Đức hứa sẽ gửi xe tăng. Nhưng xe của doanh nghiệp tư nhân nằm ngoài băi đậu, trong mọi trường hợp, muốn bán hay muốn đưa vào sử dụng cần bảo tŕ tu bổ lại, mất trên 6 tuần. Cần bổ sung linh kiện kèm theo, mất trên 8 tuần. Mặt khác, binh sĩ Ukraina có tŕnh độ kỹ thuật rất kém, muốn sử dụng được phương tiện chiến tranh hiện đại của Đức, họ phải qua những quá huấn luyện.
Người Đức sợ chiến tranh. Đúng vậy! Dân Đức bây giờ rất nhát gan, nghe tới chiến tranh là hết hồn. Hai cuộc chiến tranh hung hăn chống lại cả thế giới đối với họ là quá đủ đau thương tàn khốc. Và ngày nay, họ chỉ bầu ra một chính quyền không gây chiến và không tham chiến. Báo chí có kêu gào cỡ nào, người dân Đức vẫn lắc đầu: Không, tham gia chiến tranh. Không chiến tranh.
Ukraina sỉ nhục ngoại giao nước Đức, nhằm gây thêm áp lực, t́nh h́nh chỉ thêm căng thẳng, không giải quyết được vấn đề. Có lẽ, Kyiv nên khôn ngoan, thận trọng hơn trong chính sách ngoại giao của ḿnh. “Chưa đỗ ông nghè đă đe hàng tổng” là chuyện rất không cần thiết.
Dù ǵ, sống cạnh tên hàng xóm gian ác, đầy tham vọng mà không lo chuẩn bị đối phó th́ cũng là lỗi của ḿnh đă.
*
Nhất thiết – nhất thiết, phải đọc nguyên bài của anh Nguyễn xuân Thọ. Dưới đây tôi chỉ trích một đoạn:
Ukraine với 45 triệu dân 600.000 km² không hề là nước nhỏ. Quan trọng hơn cả, đây là ḷ vũ khí lớn thứ nh́ của Liên Xô, có khả năng sản xuất từ AK47 đến xe tăng, đại bác, tên lửa và máy bay cỡ lớn. Công nghiệp nặng Nga phụ thuộc rất nhiều vào nguồn máy móc, cấu kiện của Ukraine. Năm 1998, Ukraine xuẩt khẩu 732 triệu USD vũ khí, xếp thứ sáu toàn cầu[1]
Khi Liên Xô tan ră 1991, Ukraine có thu nhập b́nh quân theo sức mua (PPP) dưới 10.000 USD. bằng Ba-Lan. Năm 2020, Ba-Lan đạt hơn 34.000USD, trong khi Ukraine vẫn ở mức 13.000 USD. Thoát Nga, dân chủ hóa và kinh tế thị trường minh bạch đă giúp Ba-Lan tạo ra khoảng cách này. Ukraine theo mô h́nh Nga, nhưng không có nhiều tài nguyên như Nga nên thành anh học tṛ kém. Chủ nghĩa tư bản thân hữu của các Oligarch đă làm suy kiệt nền kỹ nghệ. Năm 2020 xuất khẩu vũ khí Ukraine tụt xuống hàng 20, trong khi Nga vẫn đứng thứ nh́.
Một đất nước có tiềm năng kỹ nghệ nhưng suốt bao nhiêu năm chỉ nằm trong cái chăn ấm của Nga nên khi thấy chăn có rận, nhảy ra ngoài là chết cóng. Không chỉ nền kinh tế mà toàn bộ hệ thống chính trị, an ninh, quốc pḥng của Ukraine bị Nga thao túng. Gián điệp của Nga cho đến hôm nay vẫn c̣n nằm sâu nhiều nơi [2]. Tổng thống Yanukovich bị cách mạng Maidan lật đổ tháng 2.2014, phải nhờ biệt kích Nga đến cứu mang về Nga tỵ nạn.
Mất Yanukovich là mất sân sau nên Nga ra tay chiếm ngay Crimea rồi gây hấn ở Donbas. Quân đội Ukraine bị Nga hóa đến mức án binh bất động. Quân Nga vào Crimea, Luhansk, Donetsk như vào chỗ không người.
Đến lúc đó người Ukraine bừng tỉnh và lo sợ, nhưng quân đội bất lực. Khi quân ly khai thân Nga chiếm cảng Mariupol tháng 4.2014, chính tiểu đoàn Azov, cánh tay trái của phong trào neonazi đă giải phóng thành phố và cứu quân chính quy [3]. Vai tṛ quan trọng của Azov trong cuộc chiến ở Donbas đă tạo cho Nga lư do “Xóa bỏ CN phát xít ở Ukraine”. Quân đội yếu, phải dựa vào Azov thường khiến Kyiv khó xử trước các chất vấn về nhân quyền.
Từ sau vụ Crimea, những vấn vương cuối cùng với Nga tan biến. Giới tinh hoa Ukraine quyết tâm cải cách hướng tây. Hướng tây ắt phải loại trừ ảnh hưởng của Nga. Nga coi đó là bài Nga, tăng sức ép, kích động người Nga ly khai nổ súng.
Ṿng xoắn bạo lực này đă khiến Ukraine phải đi đến lựa chọn nghiệt ngă “Tái vũ trang để tồn tại”.
Ukraine từng yên tâm với “Ghi nhớ Budapest 1994”, trong đó Mỹ, Anh và Nga cam kết công nhận và bảo vệ toàn vẹn lănh thổ của Ukraine, Belarus và Kazachstan để ba nước này từ bỏ vũ khí hạt nhân. Nước nhỏ từ bỏ vũ khí hạt nhân v́ không nuôi nổi nó là điều dễ hiểu. Nhưng sao nhăng luyện binh đao khi sống bên cạnh một kẻ đầy dă tâm là tự sát.
Giới lănh đạo sau Maidan lập tức gấp rút canh tân đất nước, trước tiên ở quân đội, cảnh sát và mật vụ. Mỹ đă viện trợ quân sự và huấn luyện cho quân đội Ukraine các phương pháp tác chiến hiện đại nhất. Quân đội và t́nh báo Ukraine 2022 đă tiến một bước khá xa so với 2014. Nhưng việc mất Crimea với quân cảng Sevastopol, mất khu công nghiệp nặng ở Donbas và cuộc nội chiến kéo dài đă hạn chế đáng kể thành quả của tái vũ trang.
Ukraine có quân đội thường trực 200.000 người. Khi chiến tranh có thể huy động tới nửa triệu quân. Đó không phải là quân đội nhỏ. T́nh báo Mỹ cung cấp cho Ukraine mọi thông tin về tập trung và hành quân của Nga, nhưng họ chỉ có cách chờ làn sóng đó tràn đến để tự vệ. Khi đó tổn thất sẽ rất lớn. Yếu điểm chết người của Ukraine là không có vũ khí tấn công.
Một quốc gia lẽ ra có thể là một cường quốc quân sự, nay phải đánh nhau theo kiểu du kích, phải cầu xin phương tây viện trợ đủ thứ. Đó là một bi kịch.
Ở Phương tây dân chủ, chính phủ chỉ tồn tại nhờ phiếu bầu của dân. Dù ḥ hét bảo vệ tự do dân chủ, họ chỉ hành động theo nguyên tắc: Ủng hộ Ukraine đến mức mà an ninh và mức sống của họ không bị ảnh hưởng khiến dân chúng bất b́nh. Sự ích kỷ đó thể hiện rơ nét nhất ở Berlin, khi người ta ngần ngại cả việc cung cấp các vũ khí cũ của quân đội CHDC Đức đă tồn kho 32 năm qua. Ngay cả nước tiền tuyến như Ba-Lan cũng không dám cung cấp trực tiếp máy bay MIG-29 cho Ukraine. Hungary nằm sát Ukraine nhưng chính phủ dân cử của Orban vẫn đi đêm vơi Putin. Điều đó sẽ xảy ra ở Pháp nếu Le Pen thắng Macron cuối tháng này.
THUỶ HƯƠNG
Bộ Quốc pḥng Nga cho biết, một vụ nổ trên tàu Moskva, tuần dương hạm của Hạm đội Biển Đen, làm nó "hư hại nghiêm trọng".
Thông báo của Bộ này nói: “Đạn của tàu tuần dương Moskva đă phát nổ do cháy”.
"Con tàu bị hư hỏng nghiêm trọng. Toàn bộ thủy thủ đoàn đă được sơ tán. Nguyên nhân vụ cháy đang được điều tra."
Thông báo không nói rơ nguyên nhân vụ cháy.
Ukraine lại nói chiến hạm dài 186m đă bị tên lửa Neptune của họ tấn công.
Phụ tá Tổng thống Ukraine Oleksiy Arestovych cho biết lực lượng cứu hộ Nga không thể tiếp cận con tàu, có thể có tới 510 thành viên thủy thủ đoàn trên đó.
"Người ta đă xác nhận rằng tàu tuần dương tên lửa Moskva nay đă tới đúng chỗ nó được lực lượng biên pḥng của chúng tôi gửi đến trên Đảo Rắn!" Thống đốc khu vực Odesa, Maksym Marchenko viết trên Telegram của ḿnh.
Chiếc tuần dương hạm này trở thành soái hạm của Hạm đội Biển Đen của Nga từ năm 2000 – giữ vai tṛ quan trọng trong chiến dịch quân sự của Nga ở Syria, từ năm 2015.
Việc Ukraine bắt giữ đồng minh Putin khiến Nga tức giận
Việc Ukraine bắt giữ nhà tài phiệt Viktor Medvedchuk, cựu lănh đạo đảng đối lập thân Nga và là một cộng sự thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin, đă gây ra sự tức giận ở Moscow.
Ông Dmitry Medvedev, phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga và là cựu tổng thống, đă đưa ra những lời đe dọa nhằm vào chính quyền Ukraine trên Telegram, gọi họ là ‘bọn quái đản’ và cảnh báo họ ‘cẩn thận nh́n xung quanh và khóa chặt cửa vào ban đêm’.
Đáp lại, ông Mykhailo Podolyak, cố vấn của ông Zelenskyy, nói ông Medvedev ‘chả là ǵ cả’, và nói rằng những lời lẽ của ông Medvedev là ‘bẩn thỉu và ngu ngốc như đó giờ’.
“Mối quan hệ thân thiết giữa Putin và Medvedchuk biến ông ta thành một chiến lợi phẩm có giá trị cho Kyiv, và Kyiv đă châm ng̣i cho sự giận dữ và mong muốn trả thù nguy hiểm ở Điện Kremlin,” ông Volodymyr Fesenko, phân tích gia tại Trung tâm Penta, nói với AP hôm 13/4. “Số phận của Medvedchuk chắc chắn sẽ trở thành một chủ đề để mặc cả và là một trong những điểm trong các thỏa thuận bí mật giữa Kyiv và Moscow”.
Tổng thống Zelenskyy đă công bố một bức ảnh cho thấy Medvedchuk ngồi bị c̣ng tay và mặc quân phục ngụy trang có đính cờ Ukraine. Ông trông có vẻ mệt mỏi nhưng rơ ràng không hề hấn ǵ.
Medvedchuk là người đứng đầu hội đồng chính trị của Đảng Đối lập thân Nga của Ukraine có tên là Opposition Platform — For Life, đảng đối lập lớn nhất trong Quốc hội Ukraine. Ông là một trong 44 đại diện của đảng này Quốc hội Ukraine gồm 450 ghế.
Hoạt động của đảng này đă bị đ́nh chỉ trong suốt thời gian chiến tranh theo sáng kiến của ông Zelenskyy.
“Cuộc chiến đă tự động biến Medvedchuk thành đồng phạm của Nga, v́ ông ta đă đích thân tư vấn cho Ông Putin về các vấn đề Ukraine và có ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến nhiều quyết định của Điện Kremlin,” ông Fesenko nói. “Zelenskyy không c̣n cần phải cẩn thận, và bằng cách bắt giữ Medvedchuk, ông ấy muốn thể hiện rằng ông ấy không sợ Điện Kremlin và sẵn sàng mặc cả với những quân bài khác nhau trên bàn đàm phán”.
Ivan Bakanov, lănh đạo cơ quan an ninh quốc gia Ukraine, hôm 13/4 cho biết cơ quan an ninh Nga, FSB, đă lên kế hoạch sơ tán ông Medvedchuk bằng cách cải trang thành một quân nhân Ukraine, đến Moscow qua đường lănh thổ tranh chấp Transnistria ở Moldova, nơi Nga có binh lính đóng quân.
Con gái út của ông Medvedchuk được ông Vladimir Putin nhận làm cha đỡ đầu.
Khoản vỡ nợ đầu tiên của Nga kể từ sau chiến tranh
Trần Phong
Lần đầu tiên kể từ chiến tranh Nga-Ukraine xảy ra, một công ty Nga đă không có khả năng trả nợ quốc tế. Đồng thời, Matxcova tuyên bố sẽ không phát hành trái phiếu chính phủ mới trong thời điểm hiện tại.
Vào ngày 11 tháng 4, Ủy ban Châu u của Hiệp hội Hoán đổi Quốc tế và Phái sinh (ISDA) thông báo rằng cơ quan này xác nhận trái phiếu do Đường sắt Nhà nước Nga phát hành đă “không thể hoàn trả”. Thành viên của ủy ban bao gồm một số tổ chức tài chính lớn nhất thế giới.
Cơ quan này lưu ư rằng các bên liên quan đang trả lăi cho khoản vay 250 triệu franc Thụy Sĩ đến năm 2026. Bank of America, Goldman Sachs và JPMorgan Chase, những thành viên của ủy ban đều xác định rằng không có khoản thanh toán lăi suất nào của trái phiếu Đường sắt Nhà nước Nga được ghi nhận.
Sau khi quân đội Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24 tháng 2, phương Tây đă áp đặt các lệnh trừng phạt quy mô lớn đối với Nga, khiến nền kinh tế nước này bị thiệt hại nghiêm trọng và các chủ nợ đối mặt với nguy cơ xóa nợ khổng lồ.
Các nhà chức trách Nga cho biết họ có khả năng trả nợ. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với giới truyền thông rằng đó là một “vi phạm kỹ thuật do con người gây ra do các lệnh trừng phạt của phương Tây. Không có lư do nào khác. Nga có mọi thứ cần thiết để thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của ḿnh.”
Nhà điều hành mỏ Alrosa cũng không có khả năng thanh toán
Phía Nga cũng đưa ra lư do tương tự về việc vỡ nợ đối với Tập đoàn Alrosa của Nga, một trong những nhà sản xuất kim cương lớn nhất thế giới. AFP đưa tin hôm thứ Hai, trích dẫn hăng thông tấn Interfax, rằng công ty không trả được khoản nợ 11,6 triệu đô la v́ các lệnh trừng phạt chống lại công ty. Chính phủ Nga nắm giữ khoảng 33% cổ phần của Alrosa.
Vương quốc Anh đă áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Alrosa vào ngày 24 tháng 3 và Bộ Tài chính Hoa Kỳ đă làm theo. Interfax báo cáo rằng Alrosa phàn nàn rằng, ngay cả khi có tiền, việc trả nợ là “bất khả thi về mặt kỹ thuật” do các lệnh trừng phạt. Không rơ liệu tập đoàn sẽ trả lăi bằng rúp cho khoản vay đến hạn vào năm 2024 hay không.
Tăng áp lực
Hoa Kỳ gần đây đă gia tăng áp lực kinh tế đối với Nga do cuộc xâm lược Ukraine. Tuần trước, Bộ Tài chính Mỹ đă thông báo rằng họ sẽ cấm các nhà chức trách Nga thanh toán cho các chủ nợ hơn 600 triệu USD khoản nợ đáo hạn từ nguồn dự trữ ngoại hối do các ngân hàng Mỹ nắm giữ.
Sau khi chiến tranh bắt đầu, kho dự trữ khổng lồ của ngân hàng trung ương Nga ở phương Tây đă bị đóng băng. Tuy nhiên, tại một thời điểm, Matxcova vẫn có thể sử dụng chúng để trả các khoản nợ chính phủ bằng đô la.
Lệnh cấm này nhằm buộc Điện Kremlin quyết định sử dụng số đô la c̣n lại trong kho bạc của ḿnh để trả nợ cho các chủ nợ hoặc là dùng cho mục đích khác, chẳng hạn như tài trợ cho các cuộc chiến tranh.
Không có trái phiếu kho bạc mới nào được phát hành
Trong bối cảnh bị trừng phạt, các cơ quan hữu quan của Nga đă quyết định không phát hành trái phiếu chính phủ trong thời điểm hiện tại. Bộ trưởng Kinh tế Anton Siluanov cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Izvestia vào cuối ngày thứ Hai rằng sẽ không có trái phiếu mới nào được phát hành trong năm.
Ông cũng cho biết, kết quả đánh giá cho thấy các khoản thu như bán dầu khí đă đủ bù đắp các khoản chi tiêu nhà nước hiện nay. Bộ trưởng chỉ ra rằng đất nước sẽ phải đối mặt với chi phí cao nếu tiếp tục vay nợ, v́ vậy việc vay mượn là vô nghĩa. Bộ trưởng Siluanov có thể ngụ ư rằng nhà nước Nga hiện phải cung cấp lăi suất cao để phát hành trái phiếu chính phủ mới. Ngoài ra, quốc gia này đă bị loại trừ phần lớn khỏi hệ thống tài chính quốc tế do các lệnh trừng phạt của phương Tây, vốn đă thu hẹp đáng kể ṿng kết nối người đầu tư.
Cuối tuần trước, cơ quan xếp hạng Standard & Poor’s (S&P) của Mỹ một lần nữa hạ xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Nga xuống “vỡ nợ có chọn lọc”. Hai cơ quan xếp hạng lớn khác là Moody’s và Fitch trước đó đă ngừng xếp hạng quốc gia này. Động thái này diễn ra trong bối cảnh các lệnh trừng phạt của EU cấm các tổ chức xếp hạng quốc tế tiếp tục đánh giá tín nhiệm của Nga trong tương lai.
Một trong những đồng minh thân cận nhất của Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 14/4 cảnh báo NATO rằng nếu Thụy Điển và Phần Lan gia nhập liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu th́ Nga sẽ phải tăng cường khả năng pḥng thủ của ḿnh trong khu vực, bao gồm cả việc triển khai vũ khí hạt nhân.
Phần Lan, quốc gia có chung đường biên giới dài 1.300 km với Nga và Thụy Điển đang xem xét gia nhập liên minh NATO. Thủ tướng Sanna Marin cho biết Phần Lan sẽ đưa ra quyết định trong vài tuần tới.
Dmitry Medvedev, Phó Chủ tịch Hội đồng Bảo an Nga, nói rằng nếu Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO th́ Nga sẽ phải tăng cường lực lượng trên bộ, hải quân và không quân ở Biển Baltic.
Ông Medvedev cũng nêu rơ đe dọa hạt nhân khi nói rằng sẽ không c̣n có chuyện đàm phán về một Baltic “phi hạt nhân” - nơi Nga có vùng đất Kaliningrad nằm giữa Ba Lan và Lithuania.
“Không thể bàn căi thêm về bất kỳ t́nh trạng phi hạt nhân nào đối với Baltic - sự cân bằng phải được khôi phục”, ông Medvedev, là tổng thống Nga từ năm 2008 đến năm 2012, nói.
“Cho đến hôm nay, Nga đă không và vẫn chưa thực hiện các biện pháp như vậy”, ông Medvedev nói. “Nếu chúng tôi bị ép quá... th́ hăy lưu ư rằng không phải chúng tôi là người khởi đầu chuyện này”, ông nói thêm.
Lithuania nói những lời đe dọa của Nga không có ǵ mới và Moscow đă triển khai vũ khí hạt nhân tới Kaliningrad từ rất lâu trước cuộc chiến ở Ukraine.
Việc Phần Lan và Thụy Điển có thể gia nhập NATO - được thành lập vào năm 1949 để cung cấp an ninh chung cho phương Tây chống lại Liên Xô - sẽ là một trong những hậu quả chiến lược lớn nhất của châu Âu trong cuộc chiến ở Ukraine.
Phần Lan giành độc lập từ Nga vào năm 1917 và đă chiến đấu hai cuộc chiến chống lại nước này trong Thế chiến thứ hai, trong đó nước này mất một số lănh thổ vào tay Moscow. Hôm 14/4, Phần Lan thông báo một cuộc tập trận quân sự ở Tây Phần Lan với sự tham gia của các lực lượng từ Anh, Mỹ, Latvia và Estonia.
Thụy Điển đă không tham chiến trong 200 năm và chính sách đối ngoại thời hậu chiến tập trung vào việc ủng hộ nền dân chủ trên trường quốc tế, đối thoại đa phương và giải trừ hạt nhân.
Nga cho biết thủy thủ đoàn của soái hạm hạm đội Biển Đen đă được sơ tán hôm 14/4 và các biện pháp đang được thực hiện để kéo tuần dương hạm này về cảng sau một vụ nổ trên tàu mà Kyiv tuyên bố là bị trúng tên lửa của Ukraine.
Bộ Quốc pḥng Nga nói ngọn lửa đă được khống chế trên tuần dương hạm tên lửa Moskva có từ thời Liên Xô, nhưng đă khiến con tàu bị hư hỏng nặng. Bộ nạy không thừa nhận con tàu đă bị tấn công và cho biết nguyên nhân của vụ cháy đang được điều tra.
Bộ chỉ huy quân sự miền nam Ukraine cho biết họ đă bắn trúng soái hạm bằng tên lửa chống hạm Neptune do Ukraine sản xuất và khiến nó bắt đầu ch́m.
Reuters không thể xác minh tuyên bố của bất cứ bên nào.
Việc mất hoặc bị vô hiệu hóa soái hạm Moskva sẽ là một đ̣n giáng khác đối với Nga vào ngày thứ 50 của cuộc chiến ở Ukraine, khi nước này sẵn sàng cho một cuộc tấn công mới ở khu vực phía đông Donbas, nơi có khả năng xác định kết quả của cuộc xung đột.
Hải quân Nga đă phóng nhiều tên lửa hành tŕnh vào Ukraine và các hoạt động của nước này ở Biển Đen là rất quan trọng để hỗ trợ cho các chiến dịch trên bộ ở miền nam Ukraine, nơi nước này đang tấn công để giành toàn quyền kiểm soát cảng Mariupol.
Các hăng thông tấn Nga cho biết tàu Moskva đă được đưa vào hoạt động năm 1983, được trang bị 16 tên lửa hành tŕnh chống hạm Vulkan với tầm bắn ít nhất 700 km (440 dặm).
Kyiv nói rằng tàu Moskva đă xuất hiện trong một trong những vụ tấn công đầu tiên mang tính bước ngoặt của cuộc chiến, khi lính biên pḥng Ukraine trên Đảo Rắn, một mỏm đá nhỏ ở Biển Đen, nói với con tàu rằng “Hăy biến đi” sau khi nó yêu cầu họ đầu hàng.
Lê Tây Sơn
13 tháng 4, 2022
Con cái của giới chức cấp cao Nga đều đang sống nhung lụa và được ăn học ở phương Tây. Thế giới của họ là thế giới của những chiếc máy bay phản lực, du thuyền, những căn hộ sang trọng, những kỳ nghỉ trượt tuyết và ngồi trong giảng đường tại các trường đại học ưu tú nhất nh́ thế giới.
Chẳng ai dối trá bằng bọn độc tài (và cộng sản)
Cha mẹ những đứa trẻ “sinh trong bọc điều” này sở hữu các bất động sản cao cấp trên những con đường độc nhất của nhiều thủ đô và khu nghỉ dưỡng châu Âu. Trang cá nhân trên mạng xă hội của họ tràn ngập trang phục hàng hiệu, tiệc tùng xa xỉ và các sự kiện thảm đỏ hoành tráng. “Điều nghịch lư là chúng luôn cảm thấy hạnh phúc và thoải mái được bơi trong cái xă hội mà cha mẹ chúng công khai chống lại – Daniel Treisman, giáo sư chuyên về chính trị Nga tại Đại học California, Los Angeles, nhận định – Đây rơ ràng là hành vi đạo đức giả ở đỉnh cao dối trá của nó. Những bậc cha mẹ trí trá này thậm chí c̣n giả đ̣ không thấy sự mâu thuẫn giữa lời họ nói và việc họ làm”.
Trong một bài phát biểu vào tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin lớn tiếng chỉ trích những người Nga có “tinh thần” chuộng phương Tây, cáo buộc họ “tưởng lầm ḿnh ở một chủng tộc cao hơn” và “đang hợp tác với phương Tây để hủy diệt nước Nga”. Ông ta nói: “Người dân Nga sẽ tách những người yêu nước thực sự ra khỏi những kẻ cặn bă và phản bội giống như nhổ một thứ rác rưởi bay vào miệng”. Tiếc thay, trong những thứ “rác rưởi” tôn sùng văn hoá phương Tây này có cả các con gái và bồ bịch của Putin.
Dmitry Peskov (ảnh: Mikhail Svetlov/Getty Images)
Một trong những gia đ́nh đạo đức giả nổi cộm nhờ tham nhũng ở Nga là Dmitry Peskov, Phó Chánh văn pḥng kiêm phát ngôn viên của Putin, người mà gần như hàng ngày thay mặt chủ tuôn ra giọng điệu cứng rắn chống phương Tây. Mỹ đă đưa Peskov vào danh sách trừng phạt cùng vợ và hai con trưởng thành (từ hai cuộc hôn nhân trước). Ít nhất hai người con của Peskov lớn lên ở Tây Âu. Trong khi Bộ Tài chính Hoa Kỳ không chi tiết hoá những cáo buộc Peskov, nhưng với vai tṛ phát ngôn viên của Putin trong gần một thập niên với mức lương $173,000/năm (2020), đương sự có thể đeo đồng hồ $600,000 và đi nghỉ tuần trăng mật tốn $430,000 kéo dài một tuần trên chiếc du thuyền ngoài khơi Sardinia (theo cuộc điều tra của Tổ chức Chống Tham nhũng do thủ lĩnh phe đối lập Nga Alexei Navalny, hiện đang ngồi tù, tiến hành).
Dựa trên hồ sơ tài sản, các bài đăng trên mạng xă hội và cơ sở dữ liệu vi phạm giao thông, Tổ chức này cũng tiết lộ vợ, vợ cũ và các con của Peskov sở hữu những chiếc xe sang trọng và những ngôi nhà trị giá hàng triệu đôla trên khắp thế giới, trong sự giàu có hoàn toàn trái ngược với gần 20 triệu người Nga sống trong nghèo đói.
Những tên trộm bất lương
Theo các chuyên gia, sự giàu có đáng kinh ngạc không thể giải thích được của những gia đ́nh như vậy trong thế giới của Putin chỉ tập trung vào một khái niệm duy nhất: Chế độ đạo tặc trị (tiếng Anh “kleptocracy” – từ chữ Hy Lạp “κλέπτης kléptēs” có nghĩa trộm cướp). Giáo sư Jodi Vittori, chuyên gia về tham nhũng và chính sách toàn cầu tại Đại học Georgetown, giải thích: “Nói dễ hiểu, chế độ đạo tặc trị là một chế độ được cai trị bởi những tên trộm thông qua một mạng lưới phức tạp gồm các công ty vỏ bọc, ngân hàng nước ngoài và các giao dịch ngầm để giấu đi sự giàu có, với các tài khoản chồng chéo, khiến việc xác định nguồn tiền đến từ đâu rất phức tạp”.
Tài sản tích lũy được của các kleptocrat (“tầng lớp đạo tặc”) thường được chi tiêu tại các nền kinh tế phương Tây, như mua nhà, tài sản, đầu tư và cho con cái học hành. Những tên trộm cấp nhà nước thích cho con cái sống ở phương Tây bởi v́ các quốc gia giàu nhất thế giới đều ở phương Tây. Các trung tâm văn hóa tuyệt vời cũng nằm ở phương Tây. Các nước phương Tây có nền pháp quyền an toàn hơn nhiều so với Nga và các nước độc tài, nơi luật rừng chiếm ưu thế. V́ vậy, đổ tiền vào phương Tây sẽ cảm thấy an toàn hơn là để tiền ở quê nhà.
Năm 2016, một dự luật mị dân được tŕnh trước Duma (Quốc hội Nga) với nội dung cấm đưa trẻ vị thành niên của các quan chức ra học nước ngoài, và nhấn mạnh rằng giáo dục trong nước là “ch́a khóa để trở thành người yêu nước thực sự”. Dĩ nhiên, dự luật không bao giờ được thông qua. Elizaveta Peskova, cô con gái 24 tuổi của Peskov sau cuộc hôn nhân thứ hai, thuộc số người thích khoe của và lối sống xa hoa trên mạng xă hội. Cô ta thậm chí có lần nói ḿnh “cảm thấy sống tốt tại châu Âu hơn” và gọi hệ thống giáo dục của Nga là “địa ngục”. Gần đây, cô ta đăng “Không chiến tranh!” trên trang Instagram của ḿnh. Post này được trang TV Rain của Nga chụp màn h́nh và chia sẻ nhưng nhanh chóng bị gỡ xuống.
Elizaveta Peskova và cha Dmitry Peskov (Instagram)
Khi c̣n nhỏ, Peskova từng học tại trường Ecole des Roches ở ngoại ô Paris với học phí hàng năm bằng 1/4 lương năm của cha cô, chưa kể chi phí cho các hoạt động ngoại khóa gồm cả lớp học về hàng không. Peskova tiếp tục thực tập tại hăng thời trang Louis Vuitton và nhận bằng marketing của một trường kinh doanh Pháp, thậm chí c̣n được vào thực tập tại… Nghị viện Châu Âu! Tuy nhiên, mới đây, phát biểu với tờ Business Insider, Peskova gọi các lệnh trừng phạt là “không công bằng và vô căn cứ” khiến cô ta không thể đi du lịch. Trong một post trên Telegram, Peskova viết rằng cô tự hào là người Nga và gọi việc trừng phạt trẻ em, người lớn, đặc biệt phụ nữ, là “điên rồ”.
Trên trang cá nhân Instagram, Elizaveta Peskova thường xuyên khoe lối sống giàu có và những chuyến du lịch phương Tây bất tận
Theo Tổ chức Chống tham nhũng, năm 2016, Peskova và mẹ mua một căn hộ gần $2 triệu, rộng 180m2 trên Đại lộ Victor Hugo (một trong những nơi đắt đỏ nhất Paris) nằm giữa Tháp Eiffel, Khải Hoàn Môn và Bois de Boulogne. Người anh cùng cha khác mẹ Nikolay Choles của Peskova cũng xa hoa tương tự. Một cuộc điều tra năm 2017 của Navalny cho thấy Choles – con trai cả của Peskov tốt nghiệp ở Anh – đă đi khắp thế giới bằng máy bay phản lực tư nhân, sở hữu một bất động sản đắc địa ở Moscow và thường khoe những chiếc xe siêu sang với… 116 lần vi phạm giao thông!
“Đồng chí” này là con của “đồng chí” nào?
Elizaveta Peskova không phải là đứa trẻ duy nhất được hưởng vật chất thượng lưu ở châu Âu. Ngoại trưởng Sergei Lavrov, người kêu gọi một trật tự thế giới “hậu phương Tây” vào năm 2017, đă gửi con gái đến các trường đại học danh tiếng ở London và New York. Thậm chí, cả con gái của bạn gái ông ta cũng được hưởng lợi. Cô này từng đăng chùm ảnh bù khú trên du thuyền tại khu nghỉ mát trượt tuyết ở Áo và tại biệt thự bên băi biển của một nhà tài phiệt giàu có.
Ngoại trưởng Sergey V. Lavrov (ảnh: Johannes Simon/Getty Images)
Polina Kovaleva – người mà chính phủ Anh gọi là “con gái trôi nổi” của Ngoại trưởng Lavrov do ông ta không chính thức kết hôn với mẹ cô – là chủ căn hộ Kensington trị giá $5.8 triệu nằm tại một trong những khu phố đắt nhất London. Kovaleva mua căn hộ này năm 21 tuổi! Căn hộ cách trường Đại học Hoàng gia, nơi cô ta theo học một thời gian ngắn. Ekaterina Vinokurova, 39 tuổi, con gái kín tiếng hơn của Lavrov, theo học Đại học Columbia ở New York và sống ở đây 17 năm, trước khi lấy bằng tốt nghiệp tại Trường Kinh tế London. Cả Kovaleva và Vinokurova đều bị Vương quốc Anh trừng phạt.
Polina Kovaleva (Instagram)
Bản thân Putin dĩ nhiên không ngoại lệ. Người phụ nữ được cho là sinh cho Putin một con gái, đă trở thành chủ sở hữu căn hộ trị giá $4.1 triệu ở Công quốc Monaco chỉ vài tuần sau khi đứa trẻ ra đời (theo điều tra của hăng truyền thông độc lập Nga Proekt, dựa trên hồ sơ Pandora Papers). Maria, con gái lớn của Putin, kết hôn với một doanh nhân Hoà Lan và từng sống trong một căn hộ trị giá $3.3 triệu ở Hà Lan. Con gái Katerina th́ có một biệt thự tám pḥng ngủ ở Biarritz (Pháp) trị giá hàng triệu đôla (được Kirill Shamalov, chồng cũ của cô, mua lại từ tỷ phú Gennady Timchenko, một người bạn lâu năm của Putin). Cả hai con gái của Putin đều bị Vương quốc Anh và Mỹ trừng phạt vào tuần trước.
Ngày 18 Tháng Ba 2022, khi xuất hiện tại một buổi ḥa nhạc và nguyền rủa tầng lớp tinh hoa Nga rời bỏ đất nước v́ “ham hố vật chất phương Tây”, Vladimir Putin vận chiếc áo khoác cao cấp của nhà Loro Piana (Ư) trị giá $14,000 (ảnh: Mikhail Svetlov/Getty Images)
Putin được cho là có nhiều con ngoài hôn thú, tất cả đều sống ở các nước phương Tây dù Kremlin luôn phủ nhận. Bất chấp mối quan hệ của các thành viên trong gia đ́nh với phương Tây, Putin vẫn tấn công không ngượng miệng những người Nga có biệt thự ở Miami hoặc French Riviera. Ông ta nói: “Đó là những người không thể làm nên chuyện nếu không sống bằng gan ngỗng và hàu”.
Ngày 16 Tháng Ba, Putin lên giọng: “Tâm trí họ chỉ bận bịu với những thứ đó chứ không phải ở đây, với người dân Nga và với đất nước Nga”. Hai ngày sau, xuất hiện tại chương tŕnh ḥa nhạc nhân dịp kỷ niệm lần thứ 8 sự kiện Nga thôn tín Crimea tại sân vận động Luzhniki ở Moscow, khi hùng hồn nguyền rủa “những kẻ hèn nhát rời bỏ đất nước để sống hưởng thụ”, Putin vận chiếc áo khoác cao cấp của nhà Loro Piana (Ư) trị giá $14,000!
Quân đội Nga tiếp tục tấn công các cơ sở hạ tầng dân sự ở Ukraine. Sáng nay, công viên giải trí Maxim Gorky ở Kharkiv đă bị pháo kích.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Russian troops keep attacking the civil infrastructure in Ukraine. This morning, the Maxim Gorkiy amusement park in Kharkiv was shelled. <a href="https://t.co/zQVQxruI3w">pic.twitter.com/zQVQxruI3w</a></p>— Franak Viačorka (@franakviacorka) <a href="https://twitter.com/franakviacorka/status/1514556039483609089? ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Former <a href="https://twitter.com/hashtag/US?src=hash&ref_src= twsrc%5Etfw">#US</a> President Donald Trump called the events in <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> a genocide. <a href="https://t.co/ouAp5Bw7wJ">pic.twitter.com/ouAp5Bw7wJ</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1514543117726363648? ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tổng thống của Ba Lan, Lithuania, Latvia và Estonia đă đi tàu hỏa đến Kyiv hôm thứ Tư để gặp Zelenskiy trong một sự ủng hộ đối với Ukraine
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The presidents of Poland, Lithuania, Latvia and Estonia traveled by train to Kyiv Wednesday to meet Zelenskiy in a show of support for Ukraine <a href="https://t.co/CH4xRuMBBW">https://t.co/CH4xRuMBBW</a> <a href="https://t.co/T57keQRiEC">pic.twitter.com/T57keQRiEC</a></p>— Bloomberg Quicktake (@Quicktake) <a href="https://twitter.com/Quicktake/status/1514396057152671747? ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
"Tôi nghĩ điều này c̣n tệ hơn cả Đức Quốc xă."
Tổng thống Litva Gitanas Nausėda lên án hành động của các lực lượng Nga trong chuyến thăm Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">"I think this is worse than Nazis."<br><br>Lithuanian president Gitanas Nausėda condemns the actions of Russian forces on a visit to Ukraine. <a href="https://t.co/vH1u7FH8w9">pic.twitter.com/vH1u7FH8w9</a></p>— Channel 4 News (@Channel4News) <a href="https://twitter.com/Channel4News/status/1514609635344338944? ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Los Angeles ❤️<br><br>WORLD TOGETHER WITH UKRAINE 🇺🇦<a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine%EF%B8%8F?src =hash&ref_src=twsrc% 5Etfw">#Ukraine️</a> <a href="https://t.co/D1qHsDX3eT">pic.twitter.com/D1qHsDX3eT</a></p>— Ukraine News Live🇺🇦 (@UkraineNewsLive) <a href="https://twitter.com/UkraineNewsLive/status/1514318518879195146? ref_src=twsrc%5Etfw">April 13, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 14, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/ZCLXKhIMJl">pic.twitter.com/ZCLXKhIMJl</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1514516041434550272? ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Đức đă thu giữ siêu du thuyền lớn nhất thế giới sau khi các cuộc điều tra xác định rằng nó thuộc sở hữu của anh trai của nhà tài phiệt Nga bị trừng phạt, Alisher Usmanov.
Cảnh sát Đức hôm thứ Năm cho biết họ đă thu giữ Dilbar trị giá 600 triệu USD sau nhiều tuần điều tra tài chính vất vả để t́m ra ai là chủ nhân thực sự của chiếc du thuyền, bất chấp một nơi ẩn náu phức tạp ngoài khơi.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Meanwhile, German police seize world’s largest superyacht, known as “Dilbar”, after “extensive investigations” determined that it is owned by the sister of the sanctioned the Russian oligarch Alisher Usmanov.<a href="https://t.co/I5KwfM5C8E">https://t.co/I5KwfM5C8E</a> <a href="https://t.co/hO08SW8oW3">pic.twitter.com/hO08SW8oW3</a></p>— Jim Roberts (@nycjim) <a href="https://twitter.com/nycjim/status/1514625418464313345? ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Con tàu treo cờ Quần đảo Cayman và được đăng kư dưới tên một công ty cổ phần của Malta - cả hai thiên đường thuế được giới siêu giàu toàn cầu ưa chuộng để giấu tài sản của họ.
Ismailova và một người anh em khác của Usmanov là Saodat Naryev cũng bị Anh và EU trừng phạt. Theo chính phủ Anh, Usmanov đă gián tiếp chuyển tài sản cho Ismailova, để chị gái là người hưởng lợi duy nhất từ du thuyền Dilbar.
Các quan chức Nga hôm 14/4 nói máy bay trực thăng của Ukraine đă tấn công vào các ṭa nhà dân cư và làm bị thương 7 người ở vùng Bryansk. Đây là vụ tấn công mới nhất trong một loạt vụ tấn công xuyên biên giới mà Moscow cho rằng có thể kích hoạt một cuộc tấn công trả đũa nhằm vào Kyiv.
Thống đốc vùng Belgorod cho biết một ngôi làng ở đó cũng bị tấn công, nhưng không ai bị thương.
Bộ Quốc pḥng Ukraine đă từ chối b́nh luận về một số sự cố biên giới, bao gồm một cuộc tấn công vào kho nhiên liệu ở thành phố Belgorod hồi đầu tháng này, và cũng chưa trả lời ngay lập tức yêu cầu b́nh luận về những thông tin về các cuộc tấn công xuyên biên giới.
“Vào ngày 14/4/2022, sử dụng hai máy bay trực thăng chiến đấu được trang bị vũ khí tấn công hạng nặng, các quân nhân của Lực lượng vũ trang Ukraine đă xâm nhập trái phép vào không phận của Liên bang Nga”, cơ quan điều tra của Nga nói trong một tuyên bố.
“Di chuyển ở độ cao thấp, họ đă thực hiện ít nhất sáu cuộc không kích vào các ṭa nhà dân cư ở làng Klimovo”, Bộ này nói thêm.
Tuyên bố cho biết 6 ṭa nhà đă bị hư hại và 7 người bị thương.
Hăng thông tấn RIA đưa tin từ một quan chức Bộ Y tế cho biết hai người đă bị thương nặng.
Chính quyền vùng Bryansk đă đóng cửa các trường học v́ lo ngại các cuộc tấn công tiếp tục xảy ra, hăng thông tấn TASS đưa tin.
Cơ quan an ninh FSB của Nga nói với đài truyền h́nh nhà nước rằng xe cộ đă bị hư hại khi một đồn biên pḥng bị bắn đạn cối từ Ukraine gần Klimovo vào hôm 13/4.
Bộ Quốc pḥng Nga hôm 13/4 nói việc các lực lượng Ukraine tiếp tục “phá hoại và tấn công” có thể gây ra các cuộc không kích nhằm vào Kyiv.
“Nếu những sự cố như vậy tiếp tục xảy ra, th́ hậu quả từ các lực lượng vũ trang Liên bang Nga sẽ là các cuộc tấn công vào các trung tâm đầu năo ra quyết định, bao gồm cả ở Kyiv, nơi mà quân đội Nga đă kiềm chế cho đến nay”, Bộ Quốc pḥng Nga nói.
Nhà chức trách ở bốn khu vực của Nga giáp biên giới với Ukraine và ở Crimea do Nga kiểm soát đă thông báo họ đang tăng cường các biện pháp an ninh vào hôm thứ Hai v́ “những hành động khiêu khích có thể xảy ra” từ phía Ukraine.
Nga xác nhận soái hạm Moskva đă ch́m.
Trước đó tin tức nói chiếc tuần dương hạm lớp Slava, kỳ hạm của Hạm đội Biển Đen bị hư hại nặng và quân Nga t́m cách đưa nó về quân cảng Sebastopol.
Tuy nhiên đến tối 14/04 Bộ Quốc pḥng Nga cho biết chiếc tàu đă ch́m nhưng trên 500 thuỷ thủ “được cứu sang một tàu khác”.
Nga nói tàu Moskva “ch́m sau vụ hoả hoạn gây nổ” c̣n Ukraine nhận là đă bắn hoả tiễn trúng tàu, gây nổ kho đạn.
Lời giải thích của Bộ Quốc pḥng Nga rằng tàu Moskva bị ch́m khi được kéo về cảng “v́ biển động mạnh” bị nhiều nhà b́nh luận đem ra mổ xẻ.
Theo họ, giải thích đó có vẻ trái với logic của lệnh Nga bắt các chiến hạm lùi xa khỏi bờ biển Ukraine. V́ tàu thuyền thường vào gần bờ để tránh biển động. Và nếu vụ tai nạn tàu Moskva không do hoả tiễn Ukraine gây ra th́ việc ǵ hải quân Nga phải lùi xa bờ biển?
Giới quan sát tin rằng việc mất tàu chỉ huy với nhiều hoả tiễn hành tŕnh có tầm tác xạ tới 700 km sẽ khiến chiến dịch đánh vào bờ Đông Nam của Ukraine gặp khó khăn nghiêm trọng.
Nga nói sẽ tăng cường không kích Kyiv để đáp trả Ukraine
Bộ Quốc pḥng Nga hôm 15/4 hứa sẽ tăng cường ‘quy mô các cuộc tấn công tên lửa’ vào Kyiv để đáp trả ‘sự chuyển hướng của Ukraine tấn công vào lănh thổ Nga’.
Tuyên bố được đưa ra một ngày sau khi giới chức Nga cáo buộc các lực lượng Ukraine tiến hành các cuộc không kích vào các ṭa nhà dân cư ở trong lănh thổ Nga gần biên giới với Ukraine, khiến bảy người bị thương.
Theo các quan chức Nga, khoảng 100 ṭa nhà dân cư đă bị hư hại trong cuộc tấn công hôm 15/4 vào làng Klimovo ở vùng Bryansk.
Giới chức ở một khu vực biên giới khác, Belgorod, cũng báo cáo về các cuộc pháo kích của Ukraine hôm 15/4.
Trong lúc này, các vụ nổ lớn đă được nghe thấy ở Kyiv vào sáng sớm ngày 15/4, và c̣i báo động không kích vang lên trên khắp Ukraine khi người dân nước này chuẩn bị cho các cuộc tấn công mới.
Những vụ nổ này dường như nằm trong số những vụ nổ lớn nhất ở khu vực thủ đô của Ukraine kể từ khi quân đội Nga rút đi hồi đầu tháng.
Trước đó, Kyiv hđă bác bỏ tuyên bố của Moscow rằng quân Ukraine đă thực hiện các cuộc tấn công dọc theo biên giới giữa hai nước, trong đó có một cuộc không kích mà Nga nói làm bị thương bảy người.
Hội đồng Quốc pḥng và An ninh Quốc gia Ukraine trong một tuyên bố trên mạng xă hội cáo buộc Nga tổ chức ‘các cuộc tấn công khủng bố’ trên lănh thổ của ḿnh để khuấy động ‘tâm lư chống Ukraine cuồng loạn’ ở Nga.
Nguyễn Quang Dy
Càng tiến sâu vào thế kỷ 21, thế giới càng biến động mạnh với ma trận quyền lực chuyển đổi khó lường. Chuyển đổi quyền lực không đợi đến thế kỷ 21 mới diễn ra, nhưng quá tŕnh này ngày càng đầy kịch tính v́ những biến số khó lường. Có thể nói chuyển đổi quyền lực vừa là nguyên nhân vừa là hệ quả của những diễn biến bất ngờ trong các lĩnh vực chính trị-xă hội cũng như khoa học-công nghệ. Bài này sẽ cố gắng lư giải hiện tượng và bản chất của quá tŕnh chuyển đổi quyền lực trong thế kỷ 21 để rút ra các bài học cần thiết.
Biến động khó lường
Hai năm qua, đại dịch Coronavirus đă làm loài người điên đảo và các siêu cường có vũ khí hạt nhân cũng bất lực, với hơn 6,2 triệu người thiệt mạng, riêng Mỹ đă hơn một triệu. Có thể nói chống dịch là một cuộc chiến tranh kiểu mới chống lại con virus vô h́nh nhưng có khả năng giết người hàng loạt. Để đối phó với tai họa do Coronavirus hay biến đổi khí hậu, con người phải liên kết và khôn ngoan hơn. Nhưng cuộc chiến Ukraine chứng tỏ các thế lực cực đoan và cuồng tín vẫn tiếp tục xô đẩy loài người vào thảm họa chiến tranh.
Các nhà khoa học ngày nay có thể bào chế được vaccines và thuốc đặc trị pḥng chống virus. Nhưng loài người chưa có vaccines và thuốc đặc trị cho các thế lực cực đoan và cuồng tín. Trong lúc quẫn bách, các lănh đạo cực đoan và cuồng tín bất b́nh thường có thể ra lệnh tấn công bằng vũ khí hóa học và sinh học hay vũ khí hạt nhân, làm hàng triệu người chết, phá hủy nhiều thành phố lớn, và làm đảo lộn nền văn minh nhân loại. Đó không phải là một bộ phim khoa học viễn tưởng, mà là nguy cơ hiện hữu đang đe dọa loài người.
Cách đây hơn ba thập kỷ, nhà tương lại học Alvin Toffler đă viết cuốn “Thăng trầm Quyền lực” (Powershift: Knowledge, Wealth and Violence in the 21st Century, 1990). Đó là cuốn thứ ba trong bộ ba tác phẩm (trilogy) dự báo về tương lai của thế kỷ 21, gồm “Cú sốc Tương lai” (Future Shock, 1970) và “Làn sóng Thứ ba” (The Third Wave, 1980). Những cuốn sách đó của Alvin Toffler đă làm dư luận sôi nổi một thời như một hiện tượng, nhưng nay cũng bị quên lăng trên các giá sách thư viện hay trong kư ức của một thế hệ.
Cuốn “Powershift” đề cập đến “cuộc chiến tranh thông tin” (info-wars) trong tương lai và khái quát một hệ thống mới tạo ra của cải dựa trên chủ nghĩa cá thể (individualism), đổi mới công nghệ (innovation) và thông tin (information). Theo Toffler, chuyển đổi của thế giới mới không phải giữa Đông và Tây hay Bắc và Nam, mà là “giữa Nhanh và Chậm”. Trí thức là nguồn gốc quyền lực dân chủ, không chỉ cho người giàu mà c̣n cho người nghèo. Chúng ta đang sống trong một nền văn minh trí thức đă được phổ cập qua internet.
Quyền lực đang chuyển đổi từ các đội quân lớn tổ chức chặt chẽ sang các lực lượng nổi dậy tổ chức lỏng lẻo (như Taliban), từ các đại công ty sang các nhóm khởi nghiệp, từ các lâu đài của tổng thống sang các quảng trường của dân chúng. Quyền lực đang chuyển từ Tây sang Đông, từ Bắc sang Nam, từ Nam sang Nữ. Quyền lực không chỉ chuyển đổi và phân tán mà c̣n đang suy tàn (decaying). Những người nắm quyền lực hiện nay bị giới hạn nhiều hơn và gặp nhiều rủi ro hơn trước. Quyền lực ngày càng khó vận dụng và dễ bị mất.
Hơn hai thập kỷ sau, sử gia Yuval Noah Harari đă viết bộ ba tác phẩm (trilogy) cảnh báo về những biến đổi lớn trong thế kỷ 21. Đó là “Lược sử Loài người” (Sapiens: A Brief History of Humankind, 2011), “Tương lai Loài người” (Homo Deus: A Brief History of Tomorrrow, 2015), và “21 Bài học Cho Thế kỷ 21” (21 Lessons for the 21st Century, 2018). Những cuốn sách của Harari không chỉ bán chạy (như bestseller) với hàng triệu cuốn tại 30 nước trên thế giới, mà c̣n được Barack Obama, Bill Gates, và Mark Zuckerberg b́nh chọn.
Theo Harari, thành tựu chính trị lớn nhất của nhân loại trong bảy thập kỷ qua là “sự suy tàn của chiến tranh”, nhưng điều đó đang bị đảo ngược như toàn cầu hóa. Chiến tranh khó xảy ra khi “tri thức trở thành nguồn lực chủ yếu tạo ra của cải”. Nhưng sự trỗi dậy của thế giới mạng, nền kinh tế do trí tuệ nhân tạo điều khiển, và việc quân sự hóa cả văn hóa, có thể mở ra một kỷ nguyên mới về chiến tranh c̣n tồi tệ hơn nhiều so với trước. Harari khẳng định “Hướng đi của lịch sử nhân loại đang được quyết định tại Ukraine”. Nếu để độc tài xâm lược thắng th́ tất cả chúng ta đều hứng chịu hệ quả. (Yuval Harari argues that what’s at stake in Ukraine is the direction of human history, Yuval Harari, Economist, February 9, 2022).
Moisés Naím (former Foreign Policy editor) đă viết cuốn “Sự Suy tàn của Quyền lực” (The End of Power: From Boardrooms to Battlefields and Churches to States, 2013) mà Mark Zuckerberg đă b́nh chọn. Moise Naim đề cập đến sự suy tàn của quyền lực không chỉ gồm lănh đạo mà c̣n cả thể chế. Trong một bài viết gần đây, Moises Naim đă cảnh báo về sự suy thoái của nền dân chủ và sự trỗi dậy của “thế hệ độc tài mới” theo chủ nghĩa dân túy, trong đó có Putin (ở Nga), Tập Cận B́nh (ở Trung Quốc), và Donald Trump (ở Mỹ).
Có thể so sánh cuốn “The End of Power” của Moises Naim với cuốn “The End of History and the Last Man” của Francis Fukuyama. Tuy phân tích của họ quan trọng và đúng lúc, nhưng cũng có những vấn đề gây tranh căi. Có người cho rằng Moises Naim chưa nắm bắt hết các cung bậc của vấn đề và nhận ra tập trung quyền lực là một đặc điểm của hiện đại hóa. Có những lúc quyền lực suy tàn, nhưng luôn t́m cơ hội để phục hồi. Tuy dân chủ đang thoái trào nhưng vẫn có hơn nửa dân số thế giới sống trong các xă hội dân chủ.
Theo Moisés Naím, trong thế kỷ 21, muốn giành quyền lực không khó nhưng sử dụng quyền lực khó hơn và đánh mất quyền lực rất dễ (power is easier to get, harder to use and easier to lose). Trong bối cảnh hiện nay, các nhà độc tài theo chủ nghĩa dân túy thường t́m cách tập trung quyền lực vào tay ḿnh, tấn công các thể chế dân chủ, tuyên chiến với báo chí, và băi bỏ các luật lệ hạn chế quyền lực của họ. (The Dictator’s New Playbook: Why Democracy Is Losing the Fight, Moisés Naím, Foreign Affairs, March/April 2022).
Facebook là một trường hợp điển h́nh (test case) để minh họa cho cuốn sách mà Moises Naím đă mô tả một cách sinh động và cổ vũ cho những chuyển đổi gần đây làm cho quyền lực truyền thống như chính trị, kinh tế, hay văn hóa, đều bị tổn thương trước các thách thức của các thực thể nhỏ hơn và khôn ngoan hơn. Moisés Naím đă làm rơ cuộc đấu tranh giữa các “siêu quyền lực” (megaplayers) đă từng thống trị và “vi quyền lực” (micropowers) đang nổi lên để thách thức trong mọi lĩnh vực hoạt động của xă hội loài người.
Moises Naím cho thấy sức mạnh của các “vi quyền lực” chống lại các “siêu quyền lực” như “châu chấu đá voi”, để lật đổ các bạo chúa (tyrants), xóa bỏ độc quyền (monopolies) và mở ra những cơ hội mới khác biệt. Moises Naím đă khéo léo mô tả những thay đổi rung chuyển (seismic changes) đang diễn ra trong kinh doanh, khoa học, giáo dục, trong gia đ́nh và trong mọi lĩnh vực của chiến tranh và ḥa b́nh. Đó là một cách nh́n có tính đổi mới trước sự suy tàn tất yếu của quyền lực đang làm thay đổi thế giới chúng ta.
Lư giải thực tế mới
Có những “góc khuất” (blind spots) cần lư giải, liên quan đến cuộc chiến Ukraine hiện nay cũng như Việt Nam và Afghanistan trước đây. Trong trường hợp Afghanistan, người Nga và người Mỹ đă phải rút quân khỏi Afghanistan và chấp nhận thất bại (Nga vào tháng 2/1989 và Mỹ vào tháng 8/2021). Nước Nga dưới thời Putin đang lặp lại sai lầm đó. Những cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga và Mỹ tại Afghanistan trước đây, hay của Nga tại Ukraine hiện nay không làm thay đổi cục diện chiến tranh.
Ukraine là một bài toán đố khó giải, với cả các học giả như Francis Fukuyama (the end of history) và Samuel Huntington (clash of civilizations) hay John Mearsheimer (realism). Học thuyết của họ nay không đủ lư giải Ukraine. Khi lư thuyết sai th́ kết cục không c̣n là chuyện học thuật. Học tṛ của Fukuyama và Huntington tin rằng học thuyết điều khiển thế giới, nhưng là thế giới nào? Những ai cho rằng Fukuyama ngây thơ thường t́m đến “chủ nghĩa hữu dụng” (essentialism) của Huntington, nhưng không đủ. (No grand theory can explain the Ukraine crisis, Janan Ganesh, Financial Times, April 12, 2022).
Theo Derek Crossman (RAND), Trung Quốc và Nga đang gắn kết chặt chẽ, làm cho nhiều nước không muốn ra mặt ủng hộ phương Tây để tránh rủi ro. Đối đầu giữa Nga và phương Tây càng làm căng thẳng hơn tranh chấp Mỹ-Trung tại Indo-Pacific. Nay Nga và Trung Quốc công khai phối hợp chặt chẽhống lại phương Tây, làm các nước nhỏ hơn phải tránh chọn phe để không bị hai nước lớn là Nga và Trung Quốc trừng phạt. (Why Most of the Indo-Pacific Tiptoes Around Russia, Derek Grossman, Foreign Policy, 6 April 2022).
Nhiều nước khu vực giữ trung lập v́ đi theo phương Tây lợi bất cập hại. Không phải chỉ có Ấn Độ mua nhiều vũ khí, lương thực, và hợp tác dầu khí với Nga. Việt Nam tuy đang nổi lên như một đối tác quan trọng của Mỹ, nhưng bỏ phiếu trắng tại Liên Hợp Quốc v́ phụ thuộc vào vũ khí của Nga để hiện đại hóa quân đội, nên không muốn làm mất ḷng Nga. Việt Nam và Nga có quan hệ truyền thống, có chế độ chính trị tương đồng, và nghi ngại phương Tây dân chủ. Gần đây, Indonesia đă quyết định mua dầu ăn của Nga với giá rẻ.
Tuy hiểm họa từ Nga và Trung Quốc khác nhau, nhưng họ đều khai thác các điểm yếu của phương Tây như ngộ nhận, ngạo mạn, dễ thỏa măn, nhát và tham. Nhưng Ukraine làm cho phương Tây bừng tỉnh. Các nước trung lập như Thụy Sỹ, Thụy Điển, Phần Lan đă thay đổi thái độ. Đức phải tăng gấp đôi ngân sách quốc pḥng và giảm phụ thuộc vào Nga. Nhưng các vấn đề đối với Nga vẫn c̣n kém xa các vấn đề với Trung Quốc. (If you thought Russia was bad, just try China, Edward Lucas, Times of London, April 11, 2022).
Trung Quốc cũng đang chuẩn bị cho cuộc đối đầu này bằng cách tăng cường thực lực của ḿnh về các lĩnh vực công nghệ cao như hàng không vũ trụ (aerospace) và bán dẫn (semiconductors). Tiềm lực và tham vọng của Bắc Kinh làm cho Tập Cận B́nh trở thành một đối thủ đáng gờm hơn nhiều so với Putin. Trong khi đó, phương Tây đang nỗ lực làm cho nền kinh tế của họ có sức sống dẻo dai hơn (resilience). Nhưng dù muốn hay không th́ cái giá phải trả rất lớn, v́ Nga và Trung Quốc đang liên kết chống lại phương Tây.
Bài học đầu tiên về Ukraine là phải ngăn chặn không để xâm lược diễn ra. Khi Nga chiếm Crimea (2014), nếu Ukraine cứng rắn hơn và được phương Tây hỗ trợ mạnh hơn như hiện nay để ngăn chặn (denial strategy) th́ Putin có thể chùn bước. Liên hệ tới Đông Á nơi cán cân lực lượng đang nghiêng về Trung Quốc, th́ bài học này là sống c̣n với Đài Loan. Chắc không ai muốn vài năm sau nh́n lại và nghĩ rằng lẽ ra phải mạnh tay hơn để răn đe Trung Quốc. V́ vậy, bây giờ là lúc phải hành động ngay và hành động nhanh.
Khi xâm lược đă xảy ra rồi th́ phải kháng cự có hiệu quả và linh hoạt để có kết cục như mong muốn. Có năm mục tiêu chính. Một là phải hạn chế tổn thất (limit damage). Hai là phải chặn bước tiến xâm lược (stop the aggressor’s advance). Ba là phải khôi phục nguyên trạng (restore the status quo ante). Bốn là phải trừng phạt kẻ xâm lược (punish the aggressor), Năm là phải tiêu diệt xâm lược nếu sự tồn tại của nó không thể chấp nhận được (unacceptable). (Ukraine After the invasion, what? PacNet Forum #17, March 22, 2022).
Theo các nguồn báo chí, sau hơn một tháng chiến đấu, Ukraine vẫn đứng vững bất chấp các dự báo bi quan trước đó. Rơ ràng Nga đă sai lầm cơ bản khi đánh giá quá thấp khả năng kháng cự của Ukraine và đánh giá quá cao thực lực của Nga. Theo quy luật, nước nào sống sót sau đ̣n tấn công đầu tiên th́ xác suất chiến thắng của họ cao hơn. Khi chiến tranh kéo dài th́ nước pḥng thủ sẽ tăng cường sức mạnh nhanh hơn và nhiều hơn so với nước tấn công. Nếu nước pḥng thủ có tinh thần cao hơn th́ khả năng chiến thắng sẽ nhiều hơn,
Andriy Zagorodnyuk (cựu Bộ trưởng Quốc pḥng Ukraine, 2019-2020) đă từng giám sát cải cách trong quân đội Ukraine, chủ yếu là thay đổi học thuyết quân sự. Mặc dù quân đội Nga đă hiện đại hóa dưới thời Putin, nhưng họ chưa bao giờ chấp nhận cơ cấu chỉ huy phi tập trung, là đặc điểm nổi bật của quân đội NATO, trong khi quân đội Ukraine đă áp dụng. Người Nga không trao quyền cho binh lính nên lính Nga không biết họ đang làm nhiệm vụ ǵ. Quân đội Nga phụ thuộc quá nhiều vào hỏa lực pháo binh như “thần chiến tranh”.
Theo Zagorodnyuk, tinh thần là động lực và yếu tố quan trọng nhất trong chiến tranh. “Chúng tôi đang chiến đấu v́ cuộc sống của gia đ́nh ḿnh, cho người dân ḿnh và cho ngôi nhà của ḿnh”. Sức mạnh của quân đội Ukraine bắt nguồn từ chủ nghĩa dân tộc. Đây là một cuộc chiến tranh ủy nhiệm (proxy), nên càng kéo dài Nga càng khó khăn. Bộ quốc pḥng Nga cho biết họ có hai lựa chọn: Một là phải chiếm được toàn bộ Ukraine (đă thất bại), và hai là phải tập trung chiếm được Donbas (đang diễn ra, có ư nghĩa quyết định).
Theo Bộ Quốc pḥng Nga, sau hơn một tháng, thương vong của quân Nga là 1.351 người chết và 3.825 người bị thương (chắc con số thực cao hơn nữa). Trong khi đó, các nguồn tin quân sự của Ukraine ước tính thương vong của quân đội Nga vào khoảng 15.000 người (cả chết và bị thương). Đến nay, ít nhất có 7 tướng Nga đă bị thiệt mạng. Đây là một tỷ lệ thương vong rất cao so với các cuộc chiến tranh trước đó. Theo UNHCR, đến nay có khoảng 3,6 triệu người Ukraine phải tị nạn, chủ yếu tại các nước láng giềng như Ba Lan.
Các nhân tố mới
Trong lịch sử có một số người “ngoại đạo” đă trở thành nguyên thủ quốc gia. Tổng thống Mỹ Reagan vốn là một diễn viên điện ảnh và Tổng thống Trump vốn là một doanh nhân. Tổng thống Pháp Macron vốn là một “quân xanh” vô danh tiểu tốt. Nhưng hiếm ai trở thành “huyền thoại đúp” như Tổng thống Zelensky của Ukraine. Zelensky sẽ đi vào lịch sử không chỉ như một danh hài đột nhiên trở thành tổng thống như trong bộ phim “Kẻ Đầy tớ của Nhân dân”, mà c̣n bất ngờ trở thành người hùng trong cuộc chiến tranh vệ quốc.
H́nh ảnh Zelensky đă trở thành một biểu tượng như David nhỏ bé chống lại Goliath khổng lồ trong một cuộc chiến bất cân xứng (asymmetrical fight) như “châu chấu đá voi”. Biểu tượng Zelensky cũng đẹp và lăng mạn không kém huyền thoại Che Guevara. Cũng như Winston Churchill dũng cảm lănh đạo người Anh chống Đức xâm lược, Zelensky đang nổi lên như một anh hùng áo vải dũng cảm lănh đạo người Ukraine chống lại Nga xâm lược. Nói cách khác, Zelensky là một biểu tượng của thế giới đang chuyển đổi.
Volodymyr Fessenko (một nhà khoa học chính trị) nói: “Có một cái ǵ đó như tập thể Zelensky”. Phải chăng ông đại diện cho một xu hướng mới trong thế kỷ 21 khi loài người đang phải trải qua những biến cố lớn lao làm sụp đổ những định kiến cũ và xác lập những giá trị mới. H́nh ảnh Putin của Nga với tài sản khủng hàng trăm tỷ USD đang sụp đổ và được thay thế bằng biểu tượng Zelensky b́nh dân và yêu nước như một tấm gương. Ông không chỉ dũng cảm mà c̣n là một tài năng truyền thông thế hệ mới, có sức lôi cuốn mạnh, không chỉ với người Ukraine, mà c̣n với người Nga, và công chúng các nước phương Tây.
Ihor Novikov (cựu cố vấn cho Zelensky) nói: “Anh ấy hành động một cách có hệ thống và nhanh nhậy. Cuối cùng anh ấy cũng có cơ hội trở thành chính ḿnh”. Tuy Zelensky vồn không phải là một chính khách, nhưng ông đă hành động như một chính khách. Những bài diễn văn của Zelensky trước Quốc hội các nước phương Tây là những kiệt tác truyền thông đáng được giải Oscar. Rơ ràng Zelensky nắm vững t́nh h́nh đang diễn ra, biết rơ ḿnh là ai và phải làm ǵ. Nói cách khác, Zelensky là một chính khách. Người ta nói rằng chính khách được đánh giá không phải do việc anh ta làm, mà bởi hệ quả của việc anh ta làm.
Zelensky tuy không có ư định tranh cử tổng thống khi đang làm bộ phim “Kẻ đầy tớ của nhân dân”, nhưng bộ phim đó đă vô h́nh trung trở thành công cụ tranh cử hiệu quả nhất, tới mức ông đă dùng tên của bộ phim đó để đặt tên cho Đảng của ḿnh. Đó không phải là một kế hoạch được sắp đặt từ trước, mà là “hệ quả không định trước” (unintended consequence). Liệu đó là một sự t́nh cờ hay là một định mệnh “theo ư trời”? Có thể nói đó là sự kết hợp rất thành công của cả ba yếu tố “thiên-địa-nhân”, mà Zelensky là sự lựa chọn đúng của người dân Ukraine và ông đúng là một “tổng thống diễn xuất” (showman president).
Theo David Brooks (New York Times) người Ukraine đă đứng lên chống Nga xâm lược như một hiện tượng “Thức tỉnh văn hóa” (cultural inspiration) trong “Tuần lễ thức tỉnh thế giới”. Không ai ngờ một danh hài chưa từng có kinh nghiệm chính trị và chiến trường lại có thể lănh đạo Ukraine đối đầu với đội quân xâm lược mạnh hơn nhiều lần của Nga một cách xuất sắc như vậy. Sự kiện Tổng thống Zelensky lănh đạo người Ukraine chống xâm lược Nga đă trở thành một huyền thoại có thật như câu chuyện “châu chấu đá voi”.
Theo báo chí phương Tây, trong ṿng một tuần vào tháng 3/2022, Mỹ và đồng minh NATO đă chuyển 17.000 vũ khí chống tăng bao gồm tên lửa Javelin cho Ukraine. Trong ṿng một tháng, quân đội Nga đă bị thiệt hại nặng nề không thể ngờ khi hàng chục ngàn quân Nga đă bị tiêu diệt, trong đó có 7 tướng. Theo số liệu cập nhật của cả hai bên, hàng ngàn xe tăng và xe bọc thép và hàng trăm máy bay của Nga đă bị tiêu diệt bởi súng chống tăng vác vai cơ động như “Javelin, Stinger, và Startreak” cũng như máy bay không người lái.
Tỷ phú Elon Musk (chủ tập đoàn Tesla) đă khởi động dịch vụ truyền tin băng thông rộng qua vệ tinh SpaceX để cung cấp internet tốc độ cao cho Ukraine sau khi một quan chức Ukrainian dùng tweeter đề nghị ông giúp đỡ v́ Nga đă cắt đứt Ukraine với thế giới về thông tin. Ngoài ra, c̣n một đội quân biệt động mạng (cyberwarriors) có thể tham gia chiến đấu chống Nga ở bất cứ đâu. Có thể nói, Volodymyr Zelensky và Elon Musk là những nhân tố mới đang làm thay đổi cuộc chơi (game changers) trong bàn cờ thế của thế kỷ 21.
Gần đây, Elon Musk đă qua kênh Twitter để “thách đấu tay đôi” với Tổng thống Putin. Tuy câu chuyện thách đấu này có vẻ lăng mạn như giả tưởng, nhưng kế hoạch Starlink là thật, và có thể “biến điều không thể thành có thể”. Elon Musk dự kiến sẽ phóng khoảng 12.000 vệ tinh lên quỹ đạo trái đất từ năm 2019 đến năm 2024, nhằm sắp đặt một mạng lưới vệ tinh khổng lồ gồm 3 lớp trên quỹ đạo tính từ mặt đất (340km, 550km, và 1,150km) để cung cấp các dịch vụ Internet vệ tinh tốc độ cao, chi phí thấp, trong mọi điều kiện thời tiết.
Theo kế hoạch Starlink, số vệ tinh trong tương lai sẽ tăng lên đến 42.000 để tạo thành một mạng Internet toàn cầu. Ngoài chức năng phục vụ viễn thông, các vệ tinh trên quỹ đạo thấp có giá trị quân sự cao, v́ thời gian quay ngắn hơn và tổn thất truyền dẫn trong không gian nhỏ hơn, có thể đảm bảo băng thông liên lạc rộng hơn, với tốc độ truyền nhanh hơn và hiệu quả trinh sát cao hơn. Gần đây, tên lửa Falcon 9 đă đưa 60 vệ tinh mới vào quỹ đạo. Đây là lô vệ tinh thứ 8 mà một khi hoàn chỉnh, sẽ đem lại lợi thế quân sự rất lớn cho Mỹ.
Trong tương lai, Starlink sẽ được vận dụng để tác chiến trong không gian. Một số vệ tinh sẽ được bố trí thành hệ thống giám sát và cảnh báo sớm tên lửa của đối phương, được kết nối với hệ thống đánh chặn “THAAD”, hệ thống tên lửa “Aegis”, và các tàu khu trục lớp Arleigh Burke trên biển. Theo các thí nghiệm đánh chặn được mô phỏng, Mỹ có thể đánh chặn 350 tên lửa xuyên lục địa với tỷ lệ thành công rất cao. Hệ thống vệ tinh đó có thể cung cấp thông tin cho máy bay không người lái (drones) với tốc độ 610 megabit/giây.
Không phải ngẫu nhiên mà tháng 12/2019, Mỹ đă quyết định thành lập Bộ tư lệnh Tác chiến Không gian (Space Operations Command) gồm 9 đơn vị Deltas. Đây là lực lượng vũ trang độc lập thứ sáu bao gồm Lục quân, Hải quân, Thủy quân lục chiến, Cảnh sát biển và Không quân, nhằm bước đầu thiết lập vị thế độc lập của lực lượng vũ trụ. Thông qua các cuộc diễn tập quân sự bí mật và chiến đấu thực tế, các hoạt động vũ trụ của Mỹ đă được đẩy nhanh từ cấp chiến thuật lên cấp chiến lược, để cạnh tranh với Nga và Trung Quốc.
Hiện tượng hay bản chất
Theo Lê Hồng Hiệp (ISEAS) cuộc chiến Ukraine có mấy đặc điểm: Một là Nga quyết tâm theo đuổi các mục tiêu của ḿnh ở Ukraine. Hai là Nga tự tin vào năng lực quân sự của ḿnh có thể giành chiến thắng trong thời gian ngắn nhất với chi phí thấp nhất. Ba là Nga đánh giá thấp năng lực kháng cự của Ukraine. Bốn là Nga bất chấp dư luận quốc tế và tin rằng các nước EU phụ thuộc vào năng lượng của Nga. Nhưng diễn biến t́nh h́nh chiến sự Ukraine và phản ứng của cộng đồng quốc tế đă chứng tỏ rằng Nga đă tính toán sai. (Will Vietnam Be Able to Wean Itself Off Russian Arms? Le Hong Hiep, Fulcrum, April 4 2022).
Do đặc điểm của hệ thống quan hệ quốc tế hiện nay, “bản năng gốc” của các quốc gia vẫn là sự cố gắng mưu cầu quyền lực, t́m kiếm an ninh, và tự cứu ḿnh trong một môi trường đầy rủi ro. Trong bối cảnh đó, chính trị cường quyền đang lấn át xu hướng hợp tác. Đó là bản chất của chủ nghĩa hiện thực (realism) trong quan hệ quốc tế, về cơ bản phù hợp với việc lư giải nguồn gốc của cuộc chiến tranh Ukraine. Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, Nga đă bị suy yếu trong khi Trung Quốc trỗi dậy, làm cho thế giới chuyển sang cục diện “nhất siêu đa cường”. Nhưng về thực chất, cấu trúc thế giới vẫn là đơn cực do Mỹ đứng đầu.
Tại châu Âu, Mỹ và các nước đồng minh vẫn duy tŕ NATO và không ngừng mở rộng về phía Đông, tạo ra sự mất cân bằng quyền lực ở châu Âu, làm cho Nga cảm thấy bị đe dọa về an ninh, nhất là khi các nước vốn được coi là vùng đệm trong khu vực ảnh hưởng của Nga như Ukraine nay cũng muốn gia nhập NATO. Đó là một trong những lư do chính thúc đẩy Nga xâm lược Ukraine để vô hiệu hóa mối đe dọa tiềm ẩn này. Dù đúng hay sai, đó là nhận thức về mối đe dọa an ninh (threat perception), phù hợp với chủ nghĩa hiện thực của Nga tại khu vực ảnh hưởng (spheres of influence) trong một môi trường quốc tế bất ổn.
Theo Lê Hồng Hiêp, giải pháp tốt nhất để chấm dứt cuộc chiến Ukraine là Nga rút quân về vị trí trước ngày 24/2, trong khi Ukraine chấp nhận quy chế trung lập, và giảm bớt sức mạnh quân sự để đáp ứng yêu cầu an ninh của Nga. Vấn đề Crimea nên tạm thời để ngỏ, c̣n Donbass tiếp tục được giải quyết theo “Tiến tŕnh Minsk”. Tuy nhiên, chiến sự chắc c̣n kéo dài, tới khi nào một bên trên chiến trường thấy không đủ khả năng để tiếp tục cuộc chiến th́ thương lượng mới đến lúc chín muồi. Nga có thể là bên bị cô lập và “mất máu” nhiều hơn, do chiến tranh ác liệt cũng như do lệnh cấm vận và trừng phạt của các nước phương Tây.
Kết cục là Nga bộc lộ nhiều điểm yếu và không mạnh như nhiều người tưởng. Một kết cục khác là Nga bị xô đẩy gần hơn với Trung Quốc, tuy vẫn là “đồng sàng dị mộng” và liên kết tạm thời chứ không phải đồng minh chiến lược. Thế giới vẫn chưa hội tụ đủ yếu tố để h́nh thành một trật tự quốc tế mới. Mỹ và phương Tây có thể được lợi nhiều hơn, v́ làm Nga chảy máu suy kiệt, củng cố liên minh xuyên Đại Tây Dương và răn đe Trung Quốc. Trong bối cảnh đó, ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng cần đánh giá lại và điều chỉnh quan hệ với Nga trong bàn cờ mới, và đề cao vai tṛ của luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ.
Đức và Nhật đang gia tăng sức mạnh quân sự, sau khi tăng gấp đôi ngân sách quốc pḥng để tái vũ trang, làm thay đổi bàn cờ địa chiến lược tại Tây Âu và Đông Á. Tuy điều đó có thể tiềm ẩn thách thức đối với vai tṛ toàn cầu của Mỹ, nhưng với các ràng buộc về thể chế hiện nay, khi Đức là thành viên NATO và Nhật là đồng minh tin cậy của Mỹ, th́ sự trỗi dậy về quân sự của Đức và Nhật mang hàm ư tích cực nhiều hơn là tiêu cực. Thay v́ thách thức và làm Mỹ suy yếu th́ Đức và Nhật có thể chia sẻ gánh nặng quân sự để cùng Mỹ đối phó hiệu quả với thách thức của Trung Quốc và Nga theo tầm nh́n chiến lược Indo-Pacific.
B́nh luận về Putin xâm lược Ukraine, Noam Chomsky (nhà ngôn ngữ học nổi tiếng) nói: “Tại sao Putin làm như vậy? Theo ông có hai cách lư giải. Một là quan điểm thịnh hành tại phương Tây cho rằng đầu óc của Putin bất b́nh thường và cố xác định xem điều ǵ đang diễn ra trong tâm trí ông. Hai là nh́n vào thực tế từ tháng 9/2021, khi Mỹ tuyên bố mạnh mẽ kêu gọi tăng cường hợp tác quân sự với Ukraine, tiếp tục gửi các loại vũ khí hiện đại cho Ukraine, và hứa cho Ukraine vào EU và NATO. (Noam Chomsky:“We’re approaching the most dangerous point in human history”, George Eaton, New Statesman, April 6, 2022).
Dưới thời Tập Cận B́nh, có nhiều dấu hiệu chứng tỏ Đảng CSTQ muốn bóp nghẹt quyền tự do dân chủ vốn đă rất giới hạn dưới thời Đặng Tiểu B́nh. Nay Đảng c̣n muốn kiểm soát chặt chẽ cả khu vực tư nhân (private enterprise), và nhắm vào thế lực các tập đoàn “tư bản đỏ” siêu giàu như Alibaba của Jack Ma. Đằng sau các chính sách đó là quan điểm của Đảng cho rằng mô h́nh phát triển của Trung Quốc ưu việt hơn phương Tây. Theo Tập Cận B́nh, Bắc Kinh đang “soi đường cho các nước đang phát triển khác hiện đại hóa”. (The Sources of Chinese Conduct, Odd Arne Westad, Foreign Affairs, September/October 2019).
Trong suốt 4 thập kỷ, phương Tây đă bị mờ mắt v́ sự phát triển thần kỳ của kinh tế Trung Quốc, nên đă coi nhẹ một thực tế là Trung Quốc do độc Đảng cầm quyền. Lănh đạo Trung Quốc cũng giống lănh đạo Liên Xô coi Mỹ là kẻ thù. Thế giới không c̣n lưỡng cực (bipolarity) mà là đa cực (multipolarity). Nhưng khác với chiến tranh lạnh, xung đột giữa hai siêu cường hiện nay không dẫn đến lưỡng cực mà là một h́nh thái mới. Vai tṛ toàn cầu suy giảm của Mỹ và “Nguồn gốc Hành vi của Trung Quốc” (The sources of Chinese conduct) đă cho thấy một h́nh thái cạnh tranh mới khác với thời của George Kennan (1946-1947).
Khủng hoảng Ukraine cơ hội tốt để cải thiện quan hệ Trung-Mỹ nhưng Bắc Kinh đă bỏ qua. Liên kết Trung-Nga không đơn giản để duy tŕ “trục chuyên chế”, mà tính toán của Tập Cận B́nh phức tạp hơn nhiều, dựa trên phân tích được-mất (cost-benefit) để xác định lập trường của Bắc Kinh trong vấn đề Ukraine. Bắc Kinh phải điều chỉnh chiến lược trong một thế giới đa cực (multipolarity) để chống chủ nghĩa đơn phương (unilateralism) của Mỹ, ủng hộ Nga chống lại NATO mở rộng về phía Đông, và chống “tác động tiêu cực của chiến lược Indo-Pacific của Mỹ” cũng nguy hiểm như NATO mở rộng về phía Đông. (Why China Chose Russia on the Russo-Ukrainian War, Paul Heer, National Interest, April 8, 2022).
Nói cách khác, nguy cơ chiến tranh lớn tuy thấp hơn, nhưng rủi ro xung đột khu vực cao hơn như “vùng xám”. Khả năng chủ nghĩa quốc gia xô đẩy các nước cạnh tranh và xung đột ngày càng lớn. Nhưng một trong các nhận thức sâu sắc nhất của George Kennan không liên quan đến đối ngoại, mà liên quan đến đối nội của Mỹ. Trong bài viết nổi tiếng của ḿnh (“X” Article), Kennan nhấn mạnh “biểu hiện không quyết đoán (indecision), chia rẽ (disunity) và phân hóa nội bộ (internal disintegration) là nguy cơ lớn nhất của nước Mỹ”.
Hàm ư cho Việt Nam
Theo Graham Allison (Harvard), sự trỗi dậy của Athens và lo ngại của Sparta làm chiến tranh trở nên tất yếu. Đó là cái “bẫy Thucydides” mà ông đă cảnh báo, dựa trên “nan đề của người tù” (prisoner’s dilemma). Cấu trúc của nan đề này phụ thuộc vào nhận thức cho rằng chiến tranh c̣n hơn là chịu khuất phục. Song vũ khí hạt nhân đă làm đảo lộn nhận thức đó v́ sức hủy diệt của nó. Nhận thức này đă làm thay đổi cấu trúc tranh chấp bá quyền của tṛ chơi “nan đề của người tù” thành tṛ chơi “chọi gà” (chicken game). Nếu chiến tranh không tránh khỏi trong tranh chấp nước lớn theo cấu trúc tṛ chơi “nan để của người tù”, th́ ḥa b́nh cũng có thể đạt được trong tranh chấp nước lớn theo cấu trúc tṛ chơi “chọi gà”.
Alexander Vuving (APCSS) cho rằng trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung, vẫn có thể tránh được “bẫy Thucydides”. Lư thuyết của Allison không đặt đúng chỗ (misplaced) v́ dựa trên một giả định sai lầm căn bản (fundamentally flawed). Rủi ro chiến tranh tồn tại trong tṛ chơi “chọi gà” nhưng phụ thuộc vào sai sót của con người (hu*man errors), và lỗi của máy móc (machinery defects) hoặc các yếu tố phi cấu trúc khác (other non-structural factors) chứ không phải “bẫy Thucydides”. (Great power competition: Lessons from the past, implications for the future, Alexander Vuving in Hindsight, Insight, Foresight: Thinking about Security in the Indo-Pacific, Alexander Vuving (ed), APCSS, October 2020).
Nhưng theo Derek Grossman (RAND), khả năng xảy ra xung đột giữa Trung Quốc và Việt Nam cao hơn là giữa Trung Quốc và Đài Loan. Điều đó có nghĩa Việt Nam chứ không phải Đài Loan có nguy cơ bị Trung Quốc xâm chiếm, cũng như Ukraine bị Nga xâm chiếm. Một sự cố trên biển Đông có thể lan tới đất liền trên biên giới Việt-Trung. Một kịch bản như vậy có nhiều khả năng hơn là Trung Quốc xâm chiếm Đài Loan. Việt Nam chủ trương “ba không”, nên khi bị Trung Quốc tấn công, sẽ không có nước nào bảo vệ Việt Nam, v́ Việt Nam không tham gia liên minh quân sự và không có hiệp ước pḥng thủ chung. (Ukraine conflict echoes loudest in Vietnam, not Taiwan, Derek Grossman, Nikkei, March 21, 2022).
Tuy Việt Nam mua rất nhiều vũ khí của Nga, nhưng hai nước không có hiệp ước an ninh chung. Gần đây, tuy quan hệ Mỹ-Việt phát triển mạnh nhưng vẫn là “đối tác toàn diện”, chưa phải là “đối tác chiến lược”, thua xa quan hệ Việt-Nga, Việt-Trung và Việt-Ấn. Nếu xảy ra xung đột trên Biển Đông th́ Việt Nam phải tự ḿnh đương đầu với Trung Quốc. Trong khi đó, các chính quyền Mỹ dù Dân Chủ hay Cộng Ḥa, đều ủng hộ Đài Loan trên cơ sở “Luật Quan hệ Đài Loan” (Taiwan Relations Act, 1979). Tổng thống Joe Biden đă hai lần khẳng định rằng Mỹ sẵn sàng bảo vệ Đài Loan nếu bị Trung Quốc tấn công và Mỹ đă cung cấp cho Đài Loan nhiều hệ thống vũ khí hiện đại để răn đe và tự vệ chống lại Trung Quốc.
Việt Nam là nước Đông Nam Á mua nhiều vũ khí nhất của Nga. Theo SIPRI, vũ khí của Nga chiếm 90% tổng giá trị nhập khẩu vũ khí của Việt Nam trong giai đoạn 1995-2014. Con số này đă giảm xuống 68,4% trong giai đoạn 2015-2021. Các nước khác (ngoài Nga) cung cấp vũ khí cho Việt Nam trong giai đoạn này gồm Isreal, Belarus, Hàn Quốc, Mỹ và Hà Lan. Việt Nam đă nhập vũ khí của Nga trị giá 7,4 tỷ USD, chiếm 81% tổng giá trị nhập khẩu vũ khí của Việt Nam. Chiến tranh Ukraine đang làm cho Việt Nam bị mắc kẹt, với những rủi ro tiềm ẩn như Nga liên kết với Trung Quốc, và thiếu phụ tùng cho tàu chiến và máy bay.
Các chuyên gia cho rằng Nga bị phương Tây cấm vận loại khỏi SWIFT sẽ gây khó khăn cho Việt Nam trong ngắn hạn để thanh toán các hợp đồng mua vũ khí. Đến nay, Mỹ vẫn ưu ái cho Việt Nam giảm dần việc mua vũ khí và thiết bị quân sự của Nga để tránh bị trừng phạt theo luật CAATSA. Nhưng nếu Việt Nam tiếp tục mua vũ khí của Nga sẽ tiềm ẩn rủi ro v́ quan hệ Việt-Mỹ có thể bị ảnh hưởng bởi cấm vận của Mỹ. Đă đến lúc Việt Nam phải xem xét lại quan hệ quân sự với Nga và chọn cho ḿnh chỗ đứng tốt hơn. Hy vọng Hội nghị TW5 là một cơ hội tốt để Việt Nam đổi mới một cách đột phá về cả đối nội và đối ngoại.
Tham khảo
1. The Sources of Chinese Conduct, Odd Arne Westad, Foreign Affairs, Sept/Oct 2019
2. Great power competition: Lessons from the past, implications for the future, Alexander Vuving in Hindsight, Insight, Foresight: Thinking about Security in the Indo-Pacific, Alexander Vuving (ed), APCSS, October 2020
3. Yuval Harari argues that what’s at stake in Ukraine is the direction of human history, Yuval Harari, Economist, February 9, 2022
4. Ukraine conflict echoes loudest in Vietnam, not Taiwan, Derek Grossman, Nikkei, March 21, 2022).
5. Ukraine After the invasion, what? PacNet Forum #17, March 22, 2022
6. The Dictator’s New Playbook: Why Democracy Is Losing the Fight, Moisés Naím, Foreign Affairs, March/April 2022
7. Will Vietnam Be Able to Wean Itself Off Russian Arms? Le Hong Hiep, Fulcrum, April 4 2022
8. We’re approaching the most dangerous point in human history”, George Eaton, the New Statesman, April 6, 2022
9. Why Most of the Indo-Pacific Tiptoes Around Russia, Derek Grossman, Foreign Policy, April 6, 2022
10. Why China Chose Russia on the Russo-Ukrainian War, Paul Heer, National Interest, April 8, 2022
11. If you thought Russia was bad, just try China, Edward Lucas, Times of London, April 11, 2022).
12. No grand theory can explain the Ukraine crisis, Janan Ganesh, Financial Times, April 12, 2022).
14/4/2022
Nga chuyển các tàu quân sự đến địa điểm an toàn hơn sau vụ tàu chiến Moskva ch́m
Thứ sáu, 15/04/2022
Nga được cho là đă di chuyển một số tàu biển quân sự ra xa bờ biển của Ukraine sau khi tàu chiến Moskva của họ gặp hư hại nghiêm trọng và được cho là đă ch́m.
Tàu Moskva được cho là đă bị hư hại nghiêm trọng và sau đó bị ch́m do vụ tấn công của Ukraine. Maksym Marchenko, thống đốc Odessa Oblast và là cựu chỉ huy một tiểu đoàn lực lượng mặt đất Ukraine, viết trên Telegram rằng tàu Nga đă bị trúng hai tên lửa hành tŕnh chống hạm Neptune do Ukraine sản xuất, gây ra “thiệt hại rất nghiêm trọng”.
Nhà báo Idrees Ali của Reuters hôm thứ Năm đưa tin, các quan chức quốc pḥng cấp cao của Mỹ nói rằng một số tàu quân sự của Nga đă được di chuyển cách xa bờ biển Ukraine sau cuộc tấn công.
Ali viết trên Twitter: “Chưa đến nửa tá tàu chiến của Nga ở phía bắc Biển Đen đă di chuyển ra xa bờ biển hơn sau vụ việc.”
Trong khi Nga tuyên bố rằng vụ nổ là do hỏa hoạn trên tàu, Ukraine tuyên bố họ đă tấn công tàu chiến bằng tên lửa. Cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Oleksiy Arestovych, đă chia sẻ một đoạn video trên Twitter cho thấy những ǵ ông nói là tàu tuần dương Moskva bị tấn công bởi một trong những tên lửa Neptune của Ukraine.
“Chúng tôi không hoàn toàn chắc chắn điều ǵ đă xảy ra ở đây. Chúng tôi đánh giá rằng đă có một vụ nổ, ít nhất một vụ nổ, trên chiếc tàu tuần dương này – một vụ khá lớn tại thời điểm đó – đă gây ra thiệt hại lớn cho con tàu”, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby nói với CNN hôm thứ Năm.
Theo nhiều chuyên gia quân sự, việc mất tàu chiến sẽ là đ̣n giáng mạnh vào cuộc tấn công trên biển của Nga nhằm vào Ukraine. Với chiều dài 185m, Moskva là tàu lớn thứ ba trong hạm đội của Nga. Con tàu này cũng là chiếc duy nhất của Nga có khả năng mang vũ khí hạt nhân. Nó được cho là đă được sử dụng như một kho vũ khí quan trọng cho cuộc tấn công chống lại Ukraine.
Nhà phân tích quân sự độc lập người Nga Pavel Luzhin nói với tờ The Moscow Times: “Nga đă tổn thất đáng kể năng lực hải quân ở Biển Đen và khả năng tấn công các mục tiêu ở Ukraine”. “Nếu không có Moskva, có vẻ như chiến dịch trên biển chống lại Odessa hoặc Mykolaiv là không thể diễn ra ngay bây giờ.”
“Nếu Ukraine có thể thách thức Hạm đội Biển Đen (và có vẻ như họ có thể) th́ việc chiếm lại Crimea là rất có cơ hội. Chiến thắng hoàn toàn có thể xảy ra”, chuyên gia an ninh Paul Massaro viết trên Twitter. Ông Massaro là cố vấn chính sách cấp cao về chống tham nhũng và các lệnh trừng phạt tại Ủy ban An ninh và Hợp tác châu Âu.
Ông nói thêm trong một tweet khác: “Màn tŕnh diễn lịch sử của quân đội Ukraine so với màn tŕnh diễn ảm đạm của người Nga thực sự là một điều đáng chú ư.”
Mặc dù ban đầu các nhà phân tích tin rằng Ukraine có thể rơi vào tay Nga trong ṿng vài ngày, nhưng Ukraine đă chống trả quyết liệt với quân Nga. Cho đến nay, Nga đă không nắm quyền kiểm soát bất kỳ thành phố lớn nào của Ukraine và chính phủ của Zelensky vẫn nắm quyền.
Ngân Hà (theo Newsweek)
Hăng dịch vụ kinh doanh và tài chính Moody's cho rằng Nga có thể đang ở trong t́nh trạng vỡ nợ v́ họ đă cố gắng dùng đồng rúp để thanh toán cho các trái phiếu của họ có mệnh giá bằng đồng đô la. Đây hẳn là một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất cho đến nay của việc Moscow bị loại trừ khỏi hệ thống tài chính phương Tây kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin tiến hành cuộc xâm lược Ukraine.
Nếu Moscow bị chính thức xác nhận là vỡ nợ, điều này sẽ đánh dấu lần vỡ nợ lớn đầu tiên của Nga trong lĩnh vực trái phiếu nước ngoài kể từ những năm sau cuộc cách mạng Bolshevik năm 1917, mặc dù Điện Kremlin đổ lỗi rằng phương Tây o ép bằng cách áp đặt các lệnh trừng phạt ngặt nghèo nên mới dẫn đến vỡ nợ.
Nga đă thực hiện thanh toán do đă đến hạn vào ngày 4/4 cho hai loại trái phiếu chính phủ - đáo hạn vào năm 2022 và 2042 - bằng đồng rúp thay v́ bằng đô la mà Nga bắt buộc phải thanh toán theo các điều khoản của hai loại trái phiếu đó.
Xét theo định nghĩa của hăng Moody's, “như vậy, Nga có thể bị coi là vỡ nợ nếu không khắc phục được trước ngày 4/5, tức là lúc kết thúc thời gian ân hạn", Moody's đưa ra nhận xét hôm thứ Năm 14/4.
"Các hợp đồng trái phiếu đó không có điều khoản quy định về việc thanh toán lại bằng bất kỳ loại tiền tệ nào khác ngoài đô la", vẫn theo Moody’s
Hăng này nói thêm: "Quan điểm của Moody's là các nhà đầu tư đă không nhận được đúng như điều đă cam kết theo hợp đồng về ngoại tệ vào ngày đến hạn thanh toán".
Năm 1998, Nga vỡ nợ 40 tỷ đô la và phá giá đồng rúp dưới thời Tổng thống Boris Yeltsin v́ nước này thực sự đă bị phá sản sau cuộc khủng hoảng nợ châu Á và giá dầu giảm đă làm mất niềm tin vào khoản nợ đồng rúp ngắn hạn của Nga.
Năm 1918, các nhà cách mạng Bolshevik dưới thời Vladimir Lenin đă thoái thác việc trả các khoản nợ của Nga hoàng, gây chấn động thị trường nợ toàn cầu v́ Nga khi đó là một trong những nước nợ nước ngoài lớn nhất thế giới.
Lần này, Nga có tiền nhưng không thể trả v́ các khoản dự trữ ngoại hối - có quy mô lớn thứ 4 thế giới - bị Hoa Kỳ, Liên hiệp châu Âu, Anh và Canada phong tỏa.
V́ Nga không thể và không muốn vay tiền ngay bây giờ, nên việc vỡ nợ chủ yếu chỉ có tính biểu tượng.
Hăng đánh giá chỉ số tín dụng độc lập S&P hồi đầu tháng này đă hạ xếp hạng tiền tệ của Nga xuống mức "vỡ nợ theo một số tiêu chí chọn lọc" do rủi ro gia tăng về việc Moscow sẽ không thể và không sẵn ḷng thực hiện các cam kết của họ với các chủ nợ ngoại quốc.
Nền kinh tế Nga đang tiến đến t́nh trạng suy thoái tồi tệ nhất kể từ những năm sau khi Liên Xô sụp đổ hồi năm 1991, với nạn lạm phát tăng vọt và ḍng vốn đang tháo chạy.
(Reuters)
Zelenskyy: ‘Qua được 50 ngày tấn công là thành tích tự hào’ của Ukraine
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy hôm 15/4 nói với người dân Ukraine rằng họ nên tự hào v́ đă qua được 50 ngày bị Nga tấn công trong khi người Nga ‘chỉ cho chúng ta tối đa năm ngày’.
Trong bài phát biểu qua video trước quốc dân vào tối muộn, ông Zelenskyy gọi đó là ‘thành tích của hàng triệu người Ukraine, của tất cả những người mà vào ngày 24/2 đă đưa ra quyết định quan trọng nhất trong đời họ - chiến đấu’.
Zelenskyy đă liệt kê danh sách những cách mà người dân Ukraine đă pḥng thủ trước quân Nga, bao gồm ‘những người đă cho thấy chiến hạm Nga có thể ra đi, ngay cả khi là đi xuống đáy biển’.
Zelenskyy nói ông nhớ ngày đầu tiên của cuộc xâm lược khi nhiều lănh đạo thế giới, vốn không chắc liệu Ukraine có thể trụ nổi hay không, đă khuyên ông nên rời đất nước.
“Nhưng họ không biết người dân Ukraine dũng cảm như thế nào, không biết chúng tôi coi trọng tự do và khả năng sống theo cách chúng tôi muốn như thế nào,” ông Zelenskyy nói.
Nga gửi thư cho Brazil nhờ giúp đỡ trước các lệnh trừng phạt của phương Tây
Nga đă yêu cầu Brazil hỗ trợ tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Ngân hàng Thế giới và nhóm các nền kinh tế hàng đầu G20 để giúp nước này chống lại các lệnh trừng phạt do phương Tây áp đặt, theo một bức thư mà Reuters xem được.
Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov đă viết thư cho Bộ trưởng Kinh tế Paulo Guedes yêu cầu ‘Brazil hỗ trợ để ngăn các cáo buộc chính trị và nỗ lực phân biệt đối xử đối với Nga trong các định chế tài chính quốc tế và các diễn đàn đa phương’.
“Công việc đằng sau hậu trường đang diễn ra ở IMF và Ngân hàng Thế giới để hạn chế hay thậm chí trục xuất Nga khỏi quá tŕnh ra quyết định,” ông Siluanov viết. Ông không giải thích chi tiết về những trở ngại đối với sự tham gia của Nga vào các định chế đó.
Bức thư này, vốn không đề cập đến cuộc chiến ở Ukraine, được đề ngày 30/3 và được đại sứ Nga tại Brasilia chuyển cho Bộ trưởng Kinh tế Brazil hôm 13/4.
“Như Ngài đă biết, Nga đang trải qua giai đoạn đầy thách thức về hỗn loạn kinh tế và tài chính do các lệnh trừng phạt của Mỹ và các đồng minh,” Bộ trưởng Nga nói.
Khi được hỏi về bức thư, ông Erivaldo Gomes, thư kư các vấn đề kinh tế quốc tế của Bộ Kinh tế Brazil, chỉ ra rằng Brasilia muốn Nga nằm trong các cuộc thảo luận tại các tổ chức đa phương.
“Theo quan điểm của Brazil... duy tŕ đối thoại cởi mở là điều cần thiết,” ông nói. "Những cây cầu của chúng ta là các định chế quốc tế và đánh giá của chúng tôi là những cây cầu này cần phải được giữ ǵn.”
Tuần trước, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết Mỹ sẽ không tham gia bất kỳ cuộc họp nào của G20 nếu Nga có mặt.
Gần một nửa dự trữ quốc tế của Nga đă bị đóng băng và các giao dịch thương mại quốc tế bị chặn, bao gồm cả những giao dịch với các thị trường mới nổi, ông Siluanov cho biết.
“Mỹ và các nước vệ tinh của họ đang theo đuổi chính sách cô lập Nga khỏi cộng đồng quốc tế,” ông nói thêm.
Ông Siluanov nói rằng các biện pháp trừng phạt này vi phạm các nguyên tắc của các thỏa thuận Bretton Woods vốn thành lập ra IMF và Ngân hàng Thế giới.
“Chúng tôi cho rằng cuộc khủng hoảng hiện tại do các lệnh trừng phạt kinh tế chưa từng thấy do các nước G7 thúc đẩy có thể gây ra hậu quả lâu dài trừ phi chúng ta cùng hành động để giải quyết,” ông kêu gọi người tương nhiệm Brazil.
Tổng thống cực hữu của Brazil Jair Bolsonaro, người đă đến thăm Moscow chỉ vài ngày trước cuộc xâm lược, đă giữ Brazil trung lập trong cuộc khủng hoảng Ukraine và không lên án cuộc xâm lược. Ông Bolsonaro, vốn cũng là đồng minh thân cận của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, đă bị chính quyền Joe Biden chỉ trích.
Ông Bolsonaro đă bày tỏ ‘t́nh đoàn kết’ khi ông đến thăm Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Điện Kremlin vào ngày 16/2 khoảng một tuần trước khi Nga bắt đầu xâm lược.
Ngoại trưởng Brazil Carlos Franca cho biết Brazil phản đối việc trục xuất Nga khỏi G20 như Mỹ muốn.
“Điều quan trọng nhất vào thời điểm này là tất cả các diễn đàn quốc tế, G20, WTO, FAO, cần hoạt động đầy đủ, và v́ điều đó tất cả các quốc gia cần phải có mặt, bao gồm cả Nga,” ông Franca nói trước phiên điều trần trước Thượng viện Brazil vào ngày 25/3.
T́nh báo Âu – Mỹ loan tải Nga muốn đánh chiếm để mở rộng lănh thổ cho nước cộng ḥa tự phong Donbas nhằm mục đích chia cắt Ukraine thành hai miền Nam – Bắc, giống như Nam – Bắc Triều Tiên hiện nay. Để đạt được mục tiêu này, Nga đang ném vào chiến trường đội quân tinh nhuệ nhất có tên “Wagner Group” hy vọng xoay chuyển được cục diện chiến trường.
Vậy Wagner Group là ǵ?
Cho đến nay, chưa ai đưa ra lời giải thích rơ ràng về cái tên “Wagner” nhưng có ư kiến cho rằng đây là tên của nhà soạn nhạc người Đức, Richard Wagner, những tác phẩm âm nhạc của ông được Adolf Hitler tôn kính.
T́nh báo Âu châu cho là Dmitry Utkin, từng đứng đầu ngành t́nh báo quân sự Nga và là bạn thân của Putin, đang nắm quyền lănh đạo “Nhóm Wagner.” Dimitry Utkin là người có cảm t́nh với Đức quốc xă, và ông có tên trong danh cấm vận của phương Tây.
Chưa rơ cấp bậc, phù hiệu biên chế trong Wagner, nhưng có khoảng 5.000 tay súng, được cho là thiện chiến. Những chiến dịch của Wagner gắn kết chặt chẽ với t́nh báo quân sự Nga, và quân đội Nga, chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Putin.
Wagner có hai trại huấn luyện trong lănh thổ Nga. Wagner tuyển chọn, huấn luyện, và đưa lính tới mọi nơi có t́nh huống mục đích khác nhau. Ở nơi tranh chấp về gian lận phiếu bầu th́ Wagner có nhiệm vụ gây rối, đe dọa đối thủ, thao túng kết quả bầu cử. Ở nơi có tài nguyên, Wagner làm nhiệm vụ cướp tài nguyên quư đắt với chữ lượng lớn. Có những nơi Wagner tham chiến trực tiếp trên chiến trường. Wagner hủy bỏ mọi trật tự địa phương hay luật pháp quốc tế.
Wagner đă có mặt trên 30 quốc gia: Syria, Libya, Sudan, Mali, the Central African Republic, Madagascar, Mozambique and Venezuela.
“Nhóm Wagner” chưa bao giờ công khai là “công ty an ninh tư nhân” Mọi danh tính về Wagner đều được giữ kín. Tuy vậy, CSIS đă phân tích và chứng minh rằng Wagner được tài trợ bởi quân đội Nga, t́nh báo Nga, chịu sự lănh đạo bí mật trực tiếp của Putin, và ngụy trang trong vỏ bọc công ty an ninh tư nhân.
Bất chấp soái hạm hàng đầu của Điện Kremlin bị ch́m, chiến sự tại Ukraine vẫn vô cùng căng thẳng. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ nói, đang xem xét tất cả những thứ Mỹ, đồng minh và đối tác có để Ukraine sẳn sàng cho trận chiến sắp tới ở phía Đông. Các nhà chức trách quốc tế cũng đang bắt đầu điều tra các cáo buộc về tội ác chiến tranh khi Mariupol phải chịu sự bao vây liên tục của Nga.
Thị trưởng của Kyiv, Vitali Klitschko, cho biết đă từng có một tác phẩm điêu khắc trong công viên tượng trưng cho t́nh hữu nghị của Nga và Ukraine.
Ông nói rằng nó bây giờ là vô nghĩa.
"Làm sao chúng ta có thể nói về t́nh bạn khi Nga đang tấn công chúng tôi, tiến hành chiến dịch thanh trừng sắc tộc tiêu diệt người dân Ukraine, giết người Ukraine và phá hủy các thành phố của Ukraine."
Một cuộc bỏ phiếu hiện đang được tổ chức tại Hội đồng Thành phố Kyiv để xóa bất kỳ dấu vết nào của Nga khỏi tên các đường phố, đại lộ và tàu điện ngầm ở thủ đô.
Tại Odessa, các công nhân Ukraine đă dỡ bỏ 5 bảng tên các thành phố của Nga, gần văn pḥng thị trưởng thành phố.
Tuần này, một tàu tuần dương trang bị hỏa tiễn thuộc hạm đội chủ lực của Nga được cho là đă bị ch́m trong một cơn băo khi nó đang được kéo đi sửa chữa.
Phía Ukraine cho biết họ đă bắn trúng tàu tuần dương Hắc Hải này, trong khi chính quyền Nga khẳng định nguyên nhân gây ra là do hỏa hoạn trên tàu.
Thư kư Báo chí Ngũ Giác Đài John Kirby cho biết điều ǵ đă xảy ra với con tàu vẫn chưa rơ ràng.
"Chúng tôi không thể xác nhận các báo cáo của Ukraine rằng nó đă bị trúng hỏa tiễn, nhưng chúng tôi cũng không có tư cách để bác bỏ điều đó, rằng nó có thể là một hỏa tiễn Ukraine đă tấn công con tàu. Chúng tôi không có đủ nhăn quang để biết chính xác chuyện ǵ đă xảy ra. Chúng tôi đánh giá rằng ít nhất một số thành viên thủy thủ đoàn đă sơ tán khỏi con tàu và được đưa lên các tàu Hải quân Nga khác."
Việc mất tàu tuần dương hỏa tiễn sẽ là một hụt hẫng lớn đối với các lực lượng quân sự Nga.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói rằng đây cũng sẽ là một thất bại mang tính biểu tượng nghiêm trọng đối với Điện Kremlin, vào lúc mà quân đội Nga dồn lực lại cho một cuộc tấn công mới ở miền đông Ukraine sau khi rút lui ra khỏi phần lớn khu vực miền bắc.
"Đây là soái hạm của họ, chiếc Moscow là biểu tượng của họ, và giờ đây họ buộc phải thừa nhận rằng nó đă bị hư hỏng nặng. Và họ phải lựa chọn giữa hai câu chuyện. Một đó chỉ là sự kém cỏi của họ để chiến hạm bị cháy, và nếu không th́ là họ đă bị tấn công. Cả hai câu chuyện khôngcó cái nào hay cho họ cả."
Jake Sullivan cho biết họ đă tiếp tục làm việc với Ukraine trong việc xây dựng khả năng vũ khí của quốc gia để họ sẵn sàng ở mặt trận phía đông.
"Chúng tôi xem xét mọi thứ mà chúng tôi có thể đem ra được từ những thứ ḿnh có, và từ mọi thứ mà chúng tôi có thể kêu gọi các đồng minh cũng như đối tác của ḿnh cung cấp. Chúng tôi sẽ tập hợp tất cả lại và gởi đi. Và cùng với $800 triệu mà chúng tôi công bố ngày hôm qua là tất cả mọi thứ mà chúng tôi có thể thu thập trong một khung thời gian hợp lư để đến với Ukraine rằng họ sẽ có những hệ thống đó sẵn sàng để sử dụng cho trận chiến sắp tới ở phía Đông."
Trong khi sự chú ư chính của các lực lượng Nga đă chuyển khỏi thủ đô Kyiv, thành phố cảng Mariupol vẫn liên tục bị bao vây.
Một số người dân tiếp tục ra ngoài bất chấp tiếng nổ của cuộc chiến vẫn vang vọng, họ lụm cành cây bị đổ trong trận pháo kích để nhóm lửa nấu ăn.
Hầu hết các ṭa nhà của trung tâm lịch sử được xây dựng từ thời Czarist không bị hư hại trong hai cuộc chiến tranh thế giới - thế nhưng chúng không thể nào sống sót trong cuộc chiến của Nga.
Phần lớn trung tâm lịch sử của Mariupol gần như đă bị phá hủy hoàn toàn.
Nhưng h́nh ảnh đau thương nhất là thi thể của những người dân địa phương bị giết vẫn nằm trên đường phố, phơi bày ra dưới nắng mặt trời
Người đàn ông này, Mihail, đă ở trong thành phố khi cuộc chiến lại bắt đầu.
"Chúng tôi đến để gặp con gái. Và rồi nó bắt đầu. Chúng tôi vào hầm tránh bom, nhưng v́ vợ tôi không đi được nên tôi buộc phải kéo cô ấy ra khỏi đó. Chúng tôi sống trong một nhà để xe. Tôi đang cố thoát khỏi đây."
Các nhân viên viện trợ cho biết t́nh h́nh ngày càng tồi tệ, do tính chất bất ổn của cuộc xung đột đă khiến việc cung cấp lương thực trở nên đặc biệt khó khăn.
David Beasley là giám đốc điều hành của Chương tŕnh Lương thực Thế giới của Liên hợp quốc.
"Tôi không có bất cứ một thông tin ǵ về những điều đang diễn bên trong Mariupol mà tốt đẹp cả. Chúng tôi không thể tiếp cận mọi người. Chúng tôi đă yêu cầu chúng tôi được cấp quyền đi vào nhưng chúng tôi đă không được cấp cái quyền đó. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm mọi thứ chúng tôi có thể để tiếp cận những người ở đó và chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu v́ họ. Đó là tất cả những ǵ chúng tôi có thể làm, và chúng tôi sẽ không từ bỏ những người ở Mariupol và những người khác mà chúng tôi không thể tiếp cận. Nhưng đó là một t́nh huống tàn khốc, sẽ có những người chết v́ đói."
Trong khi các cáo buộc về hành vi tàn bạo đối với dân thường ở Ukraine vẫn tiếp diễn, Iryna Venediktova, Tổng công tố viên Ukraine, đă có một cuộc họp ngắn với Ṭa án H́nh sự Quốc tế.
Bà nói đất nước của bà đ̣i công lư.
"Đầu tiên, chúng tôi cần t́m bằng chứng cụ thể với những người cụ thể và đến ṭa án, hiểu rằng chúng tôi có điều luật xuất sắc về truy tố. Bởi v́ chúng tôi muốn làm mọi thứ theo pháp quyền và theo các chuẩn mực nhân đạo công pháp quốc tế."
Bà Công tố viên Ukraine nói rằng quá tŕnh này không thể thúc đẩy nhanh.
"Tất cả chúng ta đều hiểu rằng quá tŕnh tố tụng h́nh sự bắt đầu thu thập tất cả bằng chứng khi chúng ta vẫn c̣n trong chiến tranh, khi chúng ta có một số lượng lớn các vụ án. Nó không thể nhanh được và nó cũng không đơn giản."
Công tố viên Ṭa án H́nh sự Quốc tế Karim Khan cho biết cuộc điều tra sẽ nghiên cứu tất cả các bằng chứng, mặc dù ông nhấn mạnh rằng nó phải được thực hiện "với một số khẩn cấp" khi cuộc chiến tiếp tục.
Ông nói rằng ṭa án có ư định xem xét mọi thứ một cách khách quan.
"Tôi sẽ không chấp nhận bất kỳ bằng chứng nào chưa được kiểm chứng từ bất kỳ tổ chức phi chính phủ nào hoặc thậm chí từ chính phủ hoặc các cơ quan chức năng của Ukraine, thậm chí từ tổng công tố viên. Chúng tôi sẽ xem xét mọi thứ để bảo đảm rằng chúng tôi có bằng chứng đúng và bất kỳ bằng chứng nào chúng tôi đánh giá là đáng tin cậy và xác thực."
Bắt giữ xe tăng T-80U và T-72B3 của Nga tại Lữ đoàn cơ giới 93 của Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Captured Russian T-80U and T-72B3 tanks by Ukraine's 93rd Mechanized Brigade.<a href="https://t.co/rpObix4AAt">https://t.co/rpObix4AAt</a> <a href="https://t.co/BAQYXrjWGM">pic.twitter.com/BAQYXrjWGM</a></p>— Rob Lee (@RALee85) <a href="https://twitter.com/RALee85/status/1514893833401774080? ref_src=twsrc%5Etfw">April 15, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Khoảnh khắc cuối cùng soái hạm Moscow của Nga.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr"><a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> <br>Last moment of the Russian’s Moskva. <a href="https://t.co/lkpDNQlbt6">pic.twitter.com/lkpDNQlbt6</a></p>— Alex C (@cmhwee) <a href="https://twitter.com/cmhwee/status/1514911380578914304? ref_src=twsrc%5Etfw">April 15, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Video cho thấy soái hạm Moscow bị nổ lớn trước đó, khả năng bị trúng tên lửa Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">This is gonna hurt Russia.<a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> destroying the Russian ship Moscowva <br>This ship has participated in the attacks on the Syrian people since 2015.<br>Thanks Ukraine for revenging for the Syrian victims. <a href="https://t.co/EyqHzhBowe">pic.twitter.com/EyqHzhBowe</a></p>— Asaad Sam Hanna (@AsaadHannaa) <a href="https://twitter.com/AsaadHannaa/status/1514826516789669888? ref_src=twsrc%5Etfw">April 15, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Thêm Javelins cho Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">More Javelins for Ukraine. Very good.<a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/Javelin?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Javelin</a> <a href="https://t.co/Q9qeZrmKlq">pic.twitter.com/Q9qeZrmKlq</a></p>— (((Tendar))) (@Tendar) <a href="https://twitter.com/Tendar/status/1514870335409213453? ref_src=twsrc%5Etfw">April 15, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Joe Biden vừa nói với một phóng viên rằng ông ấy đă sẵn sàng đến Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Joe Biden just told a reporter that he's ready to go to Ukraine. <a href="https://t.co/WC0XbAqh0p">pic.twitter.com/WC0XbAqh0p</a></p>— Brick Suit (@Brick_Suit) <a href="https://twitter.com/Brick_Suit/status/1514654663160700944? ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Nhà sản xuất thép lớn nhất Ukraine Metinvest hôm thứ Sáu 15/4 khẳng định các doanh nghiệp của họ sẽ không bao giờ hoạt động dưới sự chiếm đóng của Nga. Vẫn Metinvest nói thêm là Ukraine hiện đă mất từ 30% đến 40% công suất chế biến kim loại tại thành phố Mariupol bị bao vây.
Công ty thuộc quyền sở hữu của ông Rinat Akhmetov, người giàu nhất Ukraine, cho biết Ukraine, một trong những nước cung cấp quặng sắt lớn nhất châu Âu, cũng đă giảm hơn một nửa sản lượng quặng sắt do cuộc xâm lược ngày 24/2 của Nga.
Metinvest sở hữu hai khu gang thép khổng lồ - Illich và Azovstal - tại thành phố Mariupol ven Biển Azov.
Kể khi chiến tranh xâm lược của Nga nổ ra, thành phố Mariupol đă bị tàn phá sau nhiều tuần bị pháo kích và bao vây, và một lực lượng đang bị rơi rụng của Ukraine vẫn đang cố cầm cự mặc dù bị áp đảo về số lượng và bị bao vây bởi quân tấn công của Nga.
Metinvest nói với Reuters trong một tuyên bố rằng hai khu gang thép của họ đă bị hư hại nhưng họ không thể kiểm kê và đánh giá quy mô thiệt hại do giao tranh vẫn hoành hành.
Vẫn bản tuyên bố cho biết: "Chúng tôi tin tưởng vào chiến thắng của Ukraine và có kế hoạch trở lại sản xuất sau khi kết thúc chiến tranh. Các doanh nghiệp luyện kim của Metinvest sẽ không bao giờ hoạt động dưới sự chiếm đóng của Nga".
Các nhà máy của Metinvest ở Mariupol chiếm hơn một phần ba sản lượng luyện kim của Ukraine.
"Do đó, quốc gia Ukraine đă mất 30-40% năng lực sản xuất luyện kim v́ các nhà máy không hoạt động. Chúng tôi tin chắc rằng các nhà máy sẽ được hoạt động trở lại, nhưng để có điều này, Mariupol phải vẫn thuộc về người Ukraine", bản tuyên bố nhấn mạnh.
(Reuters)
Tin tối 15.04.2022
Thủ tướng Đức chi cho Ukraine hơn một tỉ euro viện trợ quân sự trực tiếp, 400 triệu euro viện trợ gián tiếp thông qua Tổ chức Ḥa b́nh Châu Âu.
Theo đài truyền h́nh liên bang ARD: Thủ tướng Scholz triển khai viện trợ quân sự tổng cộng hai tỷ euro. Trong số này, phần đáng kể hơn một tỷ euro sẽ được chuyển đến Ukraine.
Vừa qua, áp lực lên Thủ tướng Olaf Scholz và chính phủ liên bang về việc hỗ trợ nhiều hơn cho Ukraine rất lớn. Thủ tướng Scholz hiện đă thông báo rằng, chính phủ sẽ cung cấp tổng cộng hai tỷ euro viện trợ quân sự bổ sung - hơn một tỷ euro trong số đó sẽ trực tiếp đến Ukraine. Người Ukraine có thể sử dụng nó để mua vũ khí mà họ muốn - với tham vấn của Mỹ và các đối tác khác.
Nếu họ mua vũ khí từ Đức, việc xuất khẩu sẽ được Bộ trưởng Kinh tế Liên bang Robert Habeck phê duyệt. Số tiền trả này sẽ được chi vào một chương tŕnh sáng kiến nâng cấp của chính phủ liên bang.
Tiếp theo, 400 triệu euro của gói trợ cấp được dành cho Tổ chức Ḥa b́nh Châu Âu, để tổ chức này mua vũ khí cho Ukraine.
400 triệu euro c̣n lại dành cho các quốc gia khác.
Trước đó, vào tháng 3, Đức cũng đă gánh 26% số tiền viện trợ quân sự của EU cho Ukraina lần thứ hai:
“Liên minh châu Âu cũng đang viện trợ quân sự cho Ukraine với tổng số hơn một tỷ euro. Với gói viện trợ thứ hai, 500 triệu euro, nước Đức gánh 26%. Bộ trưởng Quốc pḥng Liên bang Đức Christine Lambrecht (SPD) cho biết vào tuần trước tại Brussels.
Đây là khoản tiền tài trợ cho các thiết bị quân sự, hàng hóa, nhiên liệu và bộ dụng cụ sơ cứu. Liên minh châu Âu không tiết lộ đă chuyển giao hoặc sẽ chuyển giao những loại vũ khí nào cho Ukraine. Người đứng đầu bộ phận ngoại giao EU, Josep Borell, chỉ nói rằng các chuyến giao hàng bao gồm vũ khí giết người (tödliche Waffen), chứ không chỉ là đạn dược.”
Là tội phạm chiến tranh, nước Đức phải kư vào cam kết “đầu hàng vô điều kiện” tại hội nghị Jalta 1945. Theo đó, ngành công nghiệp vũ khí của Đức bị đồng minh giải thể theo tiến tŕnh “phi quân sự hóa nước Đức”.
Dù rằng nước Đức có số lượng lớn vũ khí công nghệ tinh vi để xuất khẩu theo những áp đặt của NATO, quân đội Đức vẫn lệ thuộc vào luật giải trừ quân bị. Nghĩa là, họ chỉ được phép có số vũ khí rất hạn chế.
Ngày 22.03.2022, bà Bộ trưởng Ngoại giao Baerbock cho biết: “Chính phủ liên bang Đức sẽ cung cấp phương tiện tài chính để Ukraine có thể tự mua vũ khí. Các tiểu bang sẽ hỗ trợ thêm tiền. Từ phía EU, số tiền cho vũ khí sẽ tăng lên một tỷ euro.”
Trên danh nghĩa, nước Đức sẽ hỗ trợ tiền cho Ukraine. Sau đó, Ukraine tự mua vũ khí, mà thật ra là mua vũ khí của các công ty tư nhân, tập đoàn sản xuất vũ khí của Đức. Bộ Ngoại giao Đức và Bộ Quốc pḥng sẽ làm việc với nhà sản xuất và vận chuyển vũ khí sang cho Ukraine.
Với lư do “tự vệ” Ukraine chỉ nhận các loại vũ khí của Đức để tự vệ.
Thuỷ Hương
Soái hạm Moskva thuộc hạm đội Biển Đen của Nga đă ch́m sau khi Kyiv nói rằng quân Ukraine bắn trúng tuần dương hạm này bằng tên lửa phóng từ bờ biển. Nga không xác nhận vụ tấn công. Moscow cho hay hơn 500 thủy thủ đă được sơ tán khỏi con tàu. Không có bên độc lập nào xác nhận về số phận của thủy thủ đoàn.
Về nhiều mặt, Moskva là con tàu lớn nhất của Nga trong hạm đội Biển Đen. Nga đă sử dụng sức mạnh hải quân của ḿnh để phong tỏa các cảng của Ukraine và đe dọa có thể tiến hành một cuộc đổ bộ dọc theo bờ biển. Nếu không có soái hạm nêu trên, Nga có thể mất đi phần lớn khả năng uy hiếp Ukraine từ ngoài biển.
Mặc dù Nga không thừa nhận rằng tên lửa Ukraine đă bắn trúng con tàu, nhưng vào sáng sớm thứ Sáu 15/4, Nga đă tấn công nơi mà họ mô tả là một nhà máy sản xuất và sửa chữa tên lửa chống hạm ở Kyiv, cho thấy một sự trả đũa hiển nhiên.
Bộ Quốc pḥng Nga nói trong một tuyên bố: “Số lượng và quy mô của các cuộc tấn công bằng tên lửa vào các mục tiêu ở Kyiv sẽ gia tăng để đáp trả bất kỳ cuộc tấn công khủng bố hoặc hành động phá hoại nào đối với lănh thổ Nga do chế độ dân tộc chủ nghĩa ở Kyiv thực hiện”.
Bộ Quốc pḥng Nga cũng cho biết họ đă chiếm được nhà máy thép Ilyich ở Mariupol, một trong những khu công nghiệp cuối cùng c̣n tồn tại ở thành phố miền đông bị bao vây, nơi chứng kiến cuộc giao tranh khốc liệt nhất và thảm họa nhân đạo tồi tệ nhất.
Về phía Ukraine, họ cho biết đă đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga ở thị trấn Popasna và Rubizhne, ở một khu vực về phía bắc của Mariupol.
Các tuyên bố của cả hai bên đều không thể kiểm chứng được một cách độc lập.
Nga đă rút quân khỏi miền bắc Ukraine trong tháng này sau khi cuộc tấn công bằng thiết giáp khổng lồ của họ nhằm vào Kyiv bị đẩy lùi ở ngoại ô của thủ đô này.
Giờ đây, Moscow nói rằng mục tiêu chính trong cuộc chiến tranh của họ là chiếm Donbas, một khu vực miền đông gồm hai tỉnh vốn đă bị lực lượng ly khai Ukraine được Nga hậu thuẫn chiếm giữ một phần và Nga muốn Kyiv phải từ bỏ. Nga đă điều thêm hàng ngh́n binh sĩ đến vùng miền đông này và Ukraine dự đoán sẽ có một cuộc tấn công lớn.
Moscow nói họ hy vọng sẽ sớm chiếm được toàn bộ Mariupol, đây sẽ là thành phố lớn duy nhất mà họ chiếm được cho đến nay.
Đó là thành phố cảng ven Biển Đen, nơi có 400.000 người sinh sống trước chiến tranh, nhưng nay đă trở thành đống đổ nát sau bảy tuần bị bao vây và bắn phá, với hàng chục ngh́n người bị mắc kẹt bên trong. Hàng ngàn thường dân đă chết ở đó.
(Reuters)
Bộ trưởng Quốc pḥng Nga Sergei Shoigu đă được đưa vào chăm sóc đặc biệt v́ một cơn đau tim. Ông ấy đă được kết nối với những cỗ máy hỗ trợ sự sống.
Điều này đă được báo cáo bởi Leonid Nevzlin, đồng sở hữu cũ của Yukos.
Đề cập đến các nguồn tin riêng của ḿnh ở Matxcova, Nevzlin lưu ư rằng Shoigu bị một cơn đau tim dữ dội. Hiện chưa rơ Bộ trưởng Bộ Quốc pḥng Liên bang Nga có qua khỏi hay không.
"Shoigu rất khó có thể qua khỏi t́nh trạng nguy kịch, thậm chí nếu may mắn sống sót, ông ấy có thể bị tàn tật suốt đời. Đột nhiên, ông ấy lên cơn đau tim dữ dội, ông ấy đang được chăm sóc đặc biệt, kết nối với các thiết bị. Có tin đồn rằng cơn đau tim không thể xảy ra do nguyên nhân tự nhiên, ”Anh nói.
Các nguồn tin của Nevzlin cũng báo cáo các vụ bắt giữ hàng loạt trong giới lănh đạo quân sự hàng đầu của Nga. Ít nhất 20 tướng lĩnh tham mưu đă bị bắt giữ - bị cáo buộc v́ tội biển thủ ngân sách quân đội, dẫn đến thất bại tan nát của Nga trong cuộc chiến chống Ukraine.
"20 tướng lĩnh của Bộ Quốc pḥng đă bị bắt. Tất cả đều là các sĩ quan tham mưu. Mọi thứ đều rơ ràng. Tổng số tiền chuẩn bị cho giới lănh đạo Ukraine và người dân cho cuộc gặp mặt long trọng của đội quân giải phóng khỏi Nga đă bị biển thủ. Kể từ năm 2014, 10 tỷ USD do Putin phân bổ cho việc chuẩn bị trận đánh chớp nhoáng đă bị đánh cắp”.
Sự tức giận của Putin cũng ảnh hưởng đến Arkady Dvorkovich, cựu phó thủ tướng của chính phủ Dmitry Medvedev, và Vladislav Surkov, người phụ trách các "nước cộng ḥa nhân dân" do Điện Kremlin thành lập ở Donbass, Ukraine.
“Một vụ án h́nh sự đang được chuẩn bị chống lại Arkady Dvorkovich, họ đang chờ ông ta làm chứng chống lại các đồng nghiệp và bạn bè của ḿnh. Nguồn tin của FSB cho biết: nếu ông ta không giải quyết cuộc điều tra, ông ta sẽ bị chuyển đến Matrosskaya Tishina hoặc Lefortovo trước - trung tâm giam giữ hành chính. Surkov bị quản thúc tại gia, ông ta bị t́nh nghi trong vụ trộm tiền được phân bổ cho việc chuẩn bị chiến tranh, đây là trường hợp tương tự trong đó 20 tướng lĩnh bị bắt, "Nevzlin nói.
SAIGON POST
Trần Trung Đạo: Putin và giới "Đại tài phiệt" Nga
Các bạn đọc chữ oligarch (đại tài phiệt) rất nhiều trong thời gian qua, nhất là trong hai tháng qua khi Nga bắt đầu cuộc chiến tranh xâm lược Cộng Ḥa Ukraine. Trừng phạt các oligarch là một phần trong Đạo Luật Bảo Vệ Chủ Quyền Ukraine (Defending Ukraine Sovereignty Act) được quốc hội Mỹ thông qua giữa tháng 1-2022 nhằm “chống lại sự xâm lược của Liên bang Nga đối với Ukraine và các đồng minh Đông Âu, để xúc tiến hỗ trợ an ninh cho Ukraine, tăng cường khả năng quốc pḥng của Ukraine và áp đặt các lệnh trừng phạt liên quan đối với các hành động của Liên bang Nga đối với Ukraine, và cho các mục đích khác”.
Theo tinh thần đạo luật này, trừng phạt Nga trở thành một trong những phương tiện chính để bảo vệ Ukraine.
Trừng phạt chính phủ Nga đă đành nhưng tại sao lại phải trừng phạt các nhà tài phiệt Nga v́ trong thực tế của nền kinh tế thị trường tự do quốc gia tư bản nào lại chẳng có tài phiệt?
Oligarch là ai và khi nhắc đến Oligarch người ta sẽ nghĩ ngay đến tài phiệt Nga chứ không phải tài phiệt của quốc gia nào khác? Nguồn gốc của giới này tại Nga ra đời và phát triển ra sao? Vai tṛ của giới tài phiệt Nga trong guồng máy cai trị và mối quan hệ giữa giới tài phiệt và Putin trong suốt 21 năm từ khi ông ta cầm quyền như thế nào?
Thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21 đánh dấu sự phục hồi cơ chế dân chủ hay gần với dân chủ tại nhiều quốc gia. Những bác nông phu Sierra Leone đă trở về với ruộng đồng. Những người thợ mỏ Nam Phi đă đi bỏ phiếu. Những anh chăn cừu trên thảo nguyên Mông Cổ đă trở thành công dân của một nước tự do. Những bông hoa lài (Jasmine) thơm ngát, biểu tượng cho Cộng Ḥa Tunisia không chỉ nở rộ trên những con đường ở thủ đô Tunis hay dọc theo sông Oued Zouara mà trở thành biểu tượng cho phong trào dân chủ khắp Bắc Phi.
Nhất là sau khi Cộng Sản Liên Xô chính thức sụp đổ (1991), hàng loạt các quốc gia cựu CS vùng Đông Âu và Baltics đă trở thành những quốc gia dân chủ. Những người chết oan ức dưới chế độ CS do bị giam cầm hay bị ám sát đă được điều tra và vinh danh.
Xin lỗi hơi lạc đề nhưng chắc nên cần nhắc lại. Một người bị CS theo giết cho được là đồng tác giả truyện phim Trên Từng Cây Số của Bulgary rất quen thuộc với khán giả truyền h́nh Việt Nam. Ông ta là nhà thơ và là viết truyện phim Georgi Markov. Năm 1978, trong lúc nhiều thế hệ Việt Nam c̣n say mê bộ phim th́ tác giả của nó xem đó như một sản phẩm tuyên truyền. Georgi Markov hối hận và dành hết thời gian lưu vong tại Anh để tố cáo tội ác của CS. Georgi Markov bị mật vụ KGB và Bulgary ám sát tại London.
Năm 2000, nhà viết truyện phim Georgi Markov được phục hồi danh dự. Ông được trao huân chương Order of Stara Planina đặc quyền và cao quư nhất của Cộng Ḥa Bulgary v́ đă “đóng góp đáng kể cho văn học, kịch và truyện không hư cấu của Bulgaria và cho vị trí công dân đặc biệt của ông và công cuộc đối đầu với chế độ Cộng sản."
Giai đoạn chuyển tiếp giữa toàn trị CS sang dân chủ tự do là giai đoạn nhiều bất trắc được gọi là ‘Shock therapy’ tại các xă hội tồn tại lâu năm dưới chế độ độc tài CS. Tại Nga, đó là sự ra đời của một thành phần mới của những kẻ có đặc quyền nắm độc quyền các lănh vực của đời sống con người. Họ là những đại tài phiệt (oligarch).
Xă hội tư bản nào cũng có thành phần tài phiệt, nhưng chữ oligarch trong những năm qua được hiểu ngay là tài phiệt Nga. Dưới chế độ CS, giới đại tài phiệt (oligarch) là thành phần tư bản đỏ (red capitalist) được phân tích trong tác phẩm Tư Bản Đỏ Tại Trung Quốc (Red Capitalists in China: The Party, Private Entrepreneurs, and Prospects for Political Change) của giáo sư Bruce J. Dickson. Người viết sẽ bàn đến thành phần tư bản đỏ do Đặng Tiểu B́nh nặn ra cũng trong đầu thập niên 1990.
Theo bách khoa tự điển Anh (Encyclopædia Britannica) Oligarchy (danh từ chung) là chính phủ được hành xử bởi một nhóm nhỏ có đặc quyền nhằm phục vụ các mục tiêu tham nhũng hoặc ích kỷ.
Cũng theo Encyclopædia Britannica, triết gia cổ Hy Lạp Aristotle đă từng dùng khái niệm oligarchy để chỉ nhóm đầu sỏ được chọn ra từ giai cấp thống trị theo kiểu cha truyền con nối, tôn giáo, họ hàng, địa vị kinh tế, uy tín hoặc thậm chí là ngôn ngữ. Nhóm người này v́ thế chỉ có xu hướng phục vụ cho lợi ích của giai cấp họ.
Tư hữu hóa nền kinh tế tập trung của CS là một chính sách mà một nước sau CS nào cũng phải thực hiện. Trong lúc nhiều quốc gia như Ba Lan là những câu chuyện thành công, Nga là một tai họa.
Công bằng mà nói, Oligarchy Nga không phải chỉ mới có từ khi Vladimir Putin lên nắm quyền tổng thống mà đă thai nghén từ cuối thời Mikhail Gorbachev, sinh sản dưới thời Boris Yeltsin 1991 và lớn lên thành một lực kinh tế chính trị chế ngự đời sống xă hội Nga dưới thời Putin.
Đại tài phiệt Nga xuất thân từ ba hạng người: (1) các giám đốc cơ xưởng và tiếm đoạt cơ xưởng bằng cách qua mặt công nhân, (2) gốc cán bộ đảng và nhà nước CS, (3) không thuộc hệ thống đảng hay nhà nước CS nhưng tận dụng cơ hội để làm giàu.
Năm 1988, Mikhail Gorbachev mở rộng các chính sách kinh tế trong đó có mậu dịch với nước ngoài. Chính sách tạo điều kiện cho một số viên chức và cán bộ nhà nước vốn đă có tiền do tham ô, móc ngoặc thành lập các công ty xuất nhập cảng hàng hóa tiêu dùng và máy móc. Thành phần này làm giàu rất nhanh. Mặc dù nhiều trong số họ chưa phải là triệu phú nhưng là những đại tài phiệt mới được thai nghén tại Nga.
Sang đến thời Boris Yeltsin chính sách tư hữu hóa nền kinh tế được tiến hành một cách cấp bách v́ lư do chính trị nhằm giới hạn sự phục hồi của đảng CS.
Hai chính sách kinh tế tư hữu hóa quan trọng dưới thời Boris Yeltsin sản sinh nhanh chóng thành phần đại tài phiệt là (1) hệ thống chứng từ (voucher system) và (2) vay đổi bằng cổ phần (loan for shares).
Chính sách hệ thống chứng từ (voucher system)
Năm 1992, mỗi công dân Nga, trên danh nghĩa là chủ nhân của đất nước, sẽ nhận lại phần của cải xă hội của ḿnh qua h́nh thức chứng từ (voucher system). Mỗi chứng từ có giá trị 10,000.00 rubles. Người dân có quyền dùng chứng từ đó để (1) mua cổ phần của một hay nhiều công ty hay (2) bán lại cho người khác để lấy tiền mặt.
Trong giai đoạn này, kinh tế Nga suy sụp, giá bán lẻ hàng hóa Nga tăng 2,520%. Với điều kiện kinh tế quá khó khăn và lạm phát phi mă như thế, theo ước lượng chung, tám chục phần trăm dân Nga không dùng chứng từ để đầu tư vào các công ty mà bán lại với giá rất rẻ cho những người có tiền t́m mua chứng từ.
Một ví dụ: Anh chàng Roman Abramovich ngoài việc là thợ máy trong một cơ xưởng, anh c̣n bán hàng rong trên đường phố. Năm 1988, trong thời kỳ mở cửa kinh tế của Gorbachev, vợ chồng anh mở tiệm làm búp-bê cho trẻ em và dành dụm được khá tiền. Khi chính sách tư hữu hóa của Boris Yeltsin được ban hành anh hợp tác với một số người khác để mở một ngân hàng nhỏ và dùng tiền mua rất nhiều chứng từ của dân.
Không giống ở Mỹ hay các quốc gia phát triển mở một ngân hàng cần nhiều trăm triệu hay cả tỷ dollar. Theo giáo sư Marshall Goldman trong tác phẩm “The piratization of Russia: Russian reform goes awry”, một ngân hàng ở Nga trong năm 1993 đ̣i hỏi một vốn đầu tư rất khiêm nhượng chỉ vào khoảng 75,000 dollars. Nhiều ngân hàng nhỏ tới mức tổng số tiền chỉ bằng một máy rút tiền mặt (ATM) cá nhân. Nhưng ngân hàng rất quan trọng v́ là phương tiện tài chánh chính thức được chính phủ công nhận để vay, cho vay và mua bán các công ty đang được chính phủ bán đấu giá.
Với t́nh trạng lạm phát, trị giá của chứng từ 10,000 rubles giảm xuống chỉ c̣n khoảng 32 dollars. Vợ chồng anh chàng Roman Abramovich đổ đi mua chứng từ và dùng số chứng từ mua được để mua lại cổ phần tại các công ty quốc doanh cũng đang được tư hữu hóa qua h́nh thức bán đấu giá. Trong thời gian đó, khoảng 15 ngàn công ty quốc doanh Nga được bán lại cho tư nhân với giá rẻ mạt.
Những người như Roman Abramovich chỉ vài năm trước tay chân c̣n dính đầy dầu mỡ nhà máy và chiều phải đi rao rát cổ trên phố đă trở thành chủ nhân ông của nhiều công ty, nhiều ngân hàng và là những tỷ phú đầu tiên của Nga.
Năm 2003, Roman Abramovich mua đội bóng Chelsea, theo Sporting News, với giá 223 triệu dollars. Roman Abramovich có ba quốc tịch, Nga, Do Thái và Bồ Đào Nha. Năm 2021 tạp chí Forbes ước lượng tài sản của Abramovich trị giá 14.5 tỷ dollars, giàu thứ hai tại Do Thái và thứ mười một tại Nga. Ngày 10-3-2022, Roman Abramovich bị chính phủ Anh trừng phạt, tài sản bị “đóng băng” và cấm đi lại ở Anh. (Greg Rosalsky, How 'shock therapy' created Russian Oligarchs and paved the path for Putin, NPR NPR, 3-22-2022)
Chính sách Vay thế bằng cổ phần (Loans for shares)
T́m hiểu các hành động phi pháp của giới tài phiệt không thể bỏ qua âm mưu theo kiểu mafia được gọi là Vay thế bằng cổ phần (Loans for shares) dưới thời Boris Yeltsin. Sở dĩ nhiều nhà phân tích dùng chữ âm mưu v́ ngay trước khi cho chính phủ mượn tiền, các đại tài phiệt đă nghĩ tới chuyện chiếm đoạt tài sản v́ họ tin rằng chính phủ sẽ không có khả năng hoàn trả vốn và lời.
Âm mưu này được nhà báo Greg Rosalsky tóm tắt một cách dễ hiểu như sau: Các đại tài phiệt giàu nhất Nga cho chính phủ vay hàng tỷ dollars để đổi lấy cổ phần của các doanh nghiệp nhà nước có giá trị nhất của Nga. Khi chính phủ vỡ nợ và hết tiền trả lại các khoản vay các đại tài phiệt sẽ bỏ qua số tiền cho vay đó nhưng giữ ch́a khóa của các tập đoàn sinh lời cao nhất của Nga.
Ví dụ rơ nhất là âm mưu của hai anh chàng Boris Berezovsky và Roman Abramovich. Họ đă không vất vả buôn bán đồ chơi trẻ em nữa mà đă có cổ phần lớn trong công ty dầu khí Sibneft với giá khoảng 200 triệu USD từ số tiền cho chính phủ vay. Năm 2009, khi Putin tái quốc hữu hóa công ty, Abramovich đă bán lại cổ phần của ḿnh cho chính phủ với giá 11.900 triệu dollars.
Mới nghe qua, vay thế bằng cổ phần là một chương tŕnh có lợi tức khắc cho chính phủ đang thiếu hụt ngân sách trầm trọng. Bảy ngân hàng lớn của Nga đồng ư cho chính phủ Nga vay ngắn hạn để trang trải chi phí quốc gia, nhất là trả tiền lương cho quân đội. Chính phủ hy vọng đến mùa thu thuế, số tiền vay sẽ được hoàn trả lại cho ngân hàng. Khi cho chính phủ vay, các ngân hàng chỉ yêu cầu chính phủ Nga một điều kiện là nếu không trả nổi số tiền vay th́ số cổ phần tương ứng với số tiền vay sẽ thuộc về các ngân hàng.
Nói tóm lại, các đại tài phiệt hành xử giống hệt như các tiệm cầm đồ lớn mà người mang đồ đến cầm là chính phủ.
Những công ty nhà nước này cũng nằm trong danh sách sắp được bán đấu giá và những ngân hàng cho chính phủ vay tiền cũng là những người làm trung gian đứng ra bán đấu giá giúp cho chính phủ. V́ số tiền vay lớn nhưng giá công ty lại rẻ nên trong nhiều trường hợp các ngân hàng coi như lấy không nhiều công ty của chính phủ.
Với âm mưu chiếm đoạt toàn bộ công ty, các đại tài phiệt Nga đặt ra những điều kiện quá khó khăn để các tổ hợp quốc tế đến đấu giá. Chẳng hạn như trường hợp công ty thiết bị thông tin Svyazinvest, các đại tài phiệt cho là quan trọng đối với an ninh của Nga do đó đề nghị chính phủ không nên bán cho công ty ngoại quốc. Chính phủ Boris Yeltsin v́ thiếu nợ quá lớn nên phải chiều theo ư muốn của các đại tài phiệt và tuyên bố chỉ có công ty Nga mới được phép mua Svyazinvest.
Các đại tài phiệt toa rập với nhau để mua các công ty Nga bằng cách đưa ra nhiều điều kiện phi lư. Họ thậm chí đưa địa điểm đấu giá đến những nơi xa xôi hay ngay cả bày ra những tṛ trẻ con như đóng cửa các phi trường địa phương không cho phép các máy bay nhỏ đưa đại diện các tổ chức đấu giá hạ cánh. Đến kỳ hạn, chính phủ không hoàn trả được vốn và lời nên các công ty nhà nước được bán đấu giá và người mua với giá rẻ cũng chính là người cho chính phủ vay tiền. (Goldman, Marshall I, The piratization of Russia: Russian reform goes awry, London 2003).
Khác với thành phần tinh hoa được chọn từ giai cấp thống trị trong các xă hội cổ Hy Lạp như Aristotle định nghĩa, đại tài phiệt Nga thuộc đủ thành phần từ buôn bán chợ trời cho tới lái taxi, bán vé nhà hát, lau cửa kính, ở tù v́ tội ăn cắp vặt v.v.. nhưng có một điểm giống nhau là lợi dụng cơ hội để làm giàu bất chính qua trốn thuế, rửa tiền, cho vay với mục đích chiếm đoạt tài sản nhà nước, giấu của cải tại các ngân hàng quốc tế, hoạt động dưới h́nh thức các công ty ma (shell company).
Các ngân hàng Thụy Sỹ là nơi giấu tiền truyền thống của các tài phiệt khắp thế giới và cũng là nơi giấu tiền của các đại tài phiệt Nga với ước lượng khoảng 150 tỷ dollars.
Một trong nhiều cách rửa tiền quen thuộc của các đại tài phiệt là mua những căn nhà đắt tiền ở New York, London và các thủ đô châu Âu. Chẳng hạn, Oleg Deripaska sở hữu căn nhà ở số 11 E. 64th St New York trị giá 42.5 triệu dollars hay Roman Abramovich là chủ của căn nhà ở số East 75th St trị giá tới 75 triệu dollars. Alexei Kuzmichev trả 42 triệu dollars cho 4 tầng dưới của căn nhà bảy tầng ở 33 E. 74 St. New York.
Hầu hết đại tài phiệt Nga đều sở hữu du thuyền, chẳng hạn du thuyền của Alisher Usmanov nặng 15,917 tấn và trị giá tới 600 triệu dollars hay du thuyền của Sechin trị giá 120 triệu dollars.
Putin và Đại tài phiệt Nga
Vladimir Vladimirovich Putin đến Moscow vào tháng 6-1996 để chen chân vào chính trường sau khi thất bại tại Saint Petersburg.
Như một cách tự giới thiệu ḿnh với giới khoa bảng, năm 1997 Putin trở lại Saint Petersburg để tŕnh luận án tiến sĩ tương đương tại học viện Saint Petersburg Mining Institute với tựa đề “Tài Nguyên Khoáng Sản và Nguyên Liệu và Chiến Lược Phát Triển Cho Nền Kinh Tế Nga” (Mineral and Raw Materials Resources and the Development Strategy for the Russian Economy). Tuy nhiên, luận án này bị Brookings Institution, một trung tâm nghiên cứu uy tín của Mỹ khám phá và tố cáo 16 trang trong luận án này là đạo văn của một luận án đă được tŕnh tại Mỹ.
Mười hai năm sau, Olga Litvinenko, cựu đại biểu quốc hội Nga, tố cáo luận án đó được viết bởi ba người trong đó có cha của bà, cố vấn của Putin và viện trưởng Saint Petersburg Mining University. Putin im lặng, không thừa nhận nhưng cũng không phản đối. Thật oan cho Putin. Putin không thể bị kết án đạo văn v́ ông ta không viết chữ nào trong luận án. Nếu quả thật ông ta là tác giả của luận án, những người tố cáo hẳn đă rục xương trong tù lâu rồi.
Dù sao học vị và kinh nghiệm KGB cũng giúp cho Putin được đề cử vào chức vụ phụ tá trong ban tham mưu của Boris Yeltsin và sau đó là giám đốc của Sở An Ninh Liên Bang (PSB).
Với các chức vụ mới này, Putin áp dụng sách vở đă học trong những năm được KGB huấn luyện để vừa xây dựng vây cánh riêng của ḿnh song song với việc thỏa hiệp với giới đại tài phiệt lúc đó đă rất giàu để làm giàu. Putin trở thành tổng thống Nga một phần không nhỏ là do sự ủng hộ của giới đại tài phiệt Nga.
Nhiều đại tài phiệt mới trong giai đoạn này là bạn thân của Putin từ nhỏ ở Saint Petersburg như Igor Sechin được ông ta đưa lên tới chức phó thủ tướng và điều hành tổng công ty dầu khí Rosneft hay Alexey Miller, cùng làm trong văn pḥng thị trưởng Saint Petersburg và hiện nay là một trong những tài phiệt trung thành nhất của Putin.
Qua các công ty PR (công ty quan hệ công chúng do Putin mướn), Vladimir Putin là một tổng thống của nhân dân, khiêm nhượng và khá khắc khổ. Putin sống nhờ vào đồng lương tổng thống vào khoảng 115 ngàn tới 225 ngàn dollars trong một căn nhà nhỏ và hai chiếc xe cũ từ thời Liên Xô c̣n lại.
Nhưng phía bên trong là một Putin độc tài và đầy thủ đoạn với tài sản được nhiều nguồn ước tính từ 70 tỷ lên tới 200 tỷ dollars. Cách ước tính khác nhau tùy thuộc vào nguồn điều tra nhưng đều là con số nhiều tỷ.
Trên internet đầy những h́nh ảnh Putin lực sĩ khỏe mạnh và đầy nam tính như Putin đánh nhu đạo, Putin cưỡi ngựa, Putin bắn súng, Putin săn bắn, Putin bơi trên sông v.v... mà thành phần mê muội do bị tẩy năo ở Việt Nam hay dùng làm h́nh đại diện.
Những cảnh thường được dàn dựng trên sông nước đó không chỉ khoe khoang cá nhân Putin mà c̣n chứng tỏ một nước Nga tươi đẹp, bền vững và đầy ắp tài nguyên thiên nhiên.
Tuy nhiên các công ty PR của Putin thiếu nợ bộ máy tuyên truyền Bắc Hàn tiền tác quyền v́ đă ăn cắp các cảnh Kim Jong-un bắn súng, Kim Jong-un cưỡi ngựa để áp dụng vào môi trường tin học khá phổ biến ở Nga. H́nh ảnh một Putin khỏe mạnh cũng là cách nhắn gởi cho các đại tài phiệt Nga thấy ông ta là chỗ dựa vững chắc và lâu dài của họ, đồng thời cũng cảnh cáo cho các đại tài phiệt biết họ có thể bị hạ gục bất cứ lúc nào.
Nhà đầu tư tài chánh Mỹ, Bill Browder cho The Washington Post biết Putin có tới 200 tỷ dollars. Nhiều giả thuyết được đưa ra để chứng minh cho tài sản 200 tỷ dollars của Putin. Theo Bill Browder, người làm việc nhiều năm tại Nga, Putin dùng việc bỏ tù tỷ phú Khodorkovsky như là một cách cảnh cáo các đại tài phiệt khác để buộc họ phải ăn chia với ông ta.
Browder cho tạp chí Forbes biết cách làm ăn của Putin là “Nếu bạn nộp cho tôi 50 phần trăm tài sản, bạn có thể giữ lại 50 phần trăm của bạn. Nếu không sẽ [giống như Khodorkovsky] mất hết mà c̣n bị tù”. Hầu hết nếu không muốn nói tất cả đại tài phiệt đều làm giàu bất chính nên việc giao một nửa cho Putin cũng chẳng qua là một h́nh thức chia phần với Putin để yên thân.
Theo Browder: “Tôi ước tính Putin đă tích lũy được 200 tỷ đô la thu nhập bất chính từ các loại h́nh hoạt động này trong 17 năm nắm quyền của ḿnh”. (Ally Foster, Theories emerge on how Russian President Vladimir Putin amassed $200 billion fortune, News.com.au, February 22, 2022)
Bill Browder không chỉ ước tính với báo chí mà c̣n trả lời trong một điều trần trước Thượng Viện Hoa Kỳ v́ ông ta am tường t́nh h́nh Nga.
Trước đó, Năm 2012, Stanislav Belkovsky, cựu cố vấn Điện Kremlin, tuyên bố Putin có khối tài sản trị giá ít nhất 70 tỷ USD. Cách tính của Belkovsky dựa trên những cổ phần được cho là của Putin trong một số công ty của Nga, chủ yếu trong lĩnh vực dầu mỏ. Anders Aslund, một nhà kinh tế học và tác giả người Thụy Điển, ước tính năm nay Putin có tài sản từ 100 tỷ đến 130 tỷ USD. (Time, U.S. and E.U. Are Going After Putin's Wealth. First They Need To Find It, February 25, 2022).
Các chính phủ Mỹ và châu Âu tin rằng tài sản của Putin và thân cận chắc chắn do các thành viên trong gia đ́nh nắm giữ một phần. Đó là lư do Mỹ trừng phạt hai người con gái của Putin cũng như con gái và vợ của Bộ trưởng Ngoại Giao Nga Sergei Lavrov.
Danh sách tài phiệt bị trừng phạt khá dài và gia tăng theo cường độ cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine nhưng dưới đây là vài ví dụ.
Tài phiệt đứng hàng đầu trong danh sách bị Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu (EU) trừng phạt là Igor Ivanovich Sechin. Theo bản công bố của EU, lư do trừng phạt v́: “là giám đốc điều hành của Rosneft, công ty dầu khí quốc doanh Nga và là một trong những nhà sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới. Ông là một trong những cố vấn đáng tin cậy nhất và thân cận nhất của Vladimir Putin, cũng như là bạn thân của ông. Ông liên lạc với Tổng thống Nga hàng ngày. Ông được coi là một trong những thành viên quyền lực nhất của giới chính trị đầu sỏ Nga. Mối quan hệ của ông với Vladimir Putin rất lâu dài và sâu đậm. Ông đă làm việc với Putin tại văn pḥng thị trưởng St Petersburg vào những năm 1990 và đă chứng tỏ ḷng trung thành của ḿnh kể từ đó”. (Council Implementing Regulation (EU) 2022/336 of 28 February 2022)
Một tài phiệt khác là Nikolay Petrovich Tokarev: “Nikolay Tokarev là Giám đốc điều hành của Transneft, công ty dầu khí lớn của Nga. Ông là người quen lâu năm và là cộng sự thân thiết của Vladimir Putin. Ông đă phục vụ cùng với Putin trong KGB vào những năm 1980. Ông Tokarev là một trong những nhà tài phiệt nhà nước Nga đă nắm quyền kiểm soát các tài sản lớn của nhà nước vào những năm 2000 khi Tổng thống Putin củng cố quyền lực, và là người hoạt động trong quan hệ đối tác chặt chẽ với nhà nước Nga". (Council Implementing Regulation (EU) 2022/336 of 28 February 2022).
Putin và giới đại tài phiệt đă cấu kết thành một nhóm chuyên quyền chi phối mọi lănh vực của xă hội Nga nên việc trừng phạt đại tài phiệt là một cách gián tiếp trừng phạt Putin và áp lực trực tiếp vào chủ trương xâm lược Ukraine của Nga.
Chính phủ Mỹ công bố lư do trừng phạt các đại tài phiệt Nga: “Giới đầu sỏ thân cận với Putin tiếp tục lợi dụng sự gần gũi của họ với Tổng thống Nga để chiếm đoạt nhà nước Nga, làm giàu cho bản thân và đưa các thành viên gia đ́nh của họ lên một số vị trí quyền lực cao nhất trong nước bằng cái giá phải trả của người dân Nga. Các nhà tài phiệt bị trừng phạt và giới đầu sỏ quyền lực của Nga đă sử dụng các thành viên trong gia đ́nh để di chuyển tài sản và che giấu khối tài sản kếch xù của họ”. (Press Release of U.S. Treasury Announces Unprecedented & Expansive Sanctions Against Russia, Imposing Swift and Severe Economic Costs).
Các đại tài phiệt Nga biết, khác với thời Yeltsin, ngày nay họ chỉ có một chọn lựa giữa phục vụ Putin hay chống lại Putin, không có chuyện làm ăn riêng lẻ hay độc lập. Bài học Khodorkovsky từng là một tài phiệt giàu nhất Nga có gia sản 15 tỷ dollars chỉ c̣n khoảng vài trăm triệu, cho họ thấy trời đất có bốn mùa và đời họ rồi cũng thế. Nhiều người trong số họ t́m mọi cách tẩu tán tài sản sang nước ngoài. Nhưng cũng nhờ đó mà các chính phủ Mỹ, Liên hiệp châu Âu, và các ngân hàng Thụy Sĩ đồng loạt “đóng băng” gia sản của họ ở nước ngoài khá dễ dàng và hiệu quả.
Xâm lăng Ukraine là hành động tự kết kiễu sự nghiệp chính trị của Vladimir Putin. Nhà độc tài Nga đang thua đậm trong mọi mặt trận nhưng ông ta v́ sĩ diện không thể tự tuyên bố rút quân.
Trong thời buổi tin học phát triển đến tận từng con hẻm nhỏ mà cho rằng Putin bị đám cận thần che giấu sự thật ngoài mặt trận là không thuyết phục. Putin biết rơ ḿnh thua và đang suy nghĩ nát óc về một lối thoát an toàn.
Ngưng chiến có thể sẽ xảy ra qua đàm phán giữa Ukraine và Nga nhưng Mỹ và đồng minh châu Âu chắc chắn sẽ không chấm dứt các biện pháp trừng phạt một cách nhanh chóng và dễ dàng bởi v́ mục đích của Mỹ và đồng minh không chỉ cứu Ukraine mà c̣n nhằm giới hạn tham vọng bành trướng của Putin sang quốc gia nhỏ hẹp, ít dân chung quanh như Nauy, Phần Lan, Ba Lan, Georgia v.v... hay nói rơ hơn là giới hạn chế độ độc tài Vladimir Putin.
Putin quên rằng, ngay cả thời cực thịnh của đầu thế kỷ 18, Nga vẫn là một nước lạc hậu so với các cường quốc châu Âu và từng bị Nhật Bản đánh bại cả trên bộ lẫn trên biển. Năm 1905, Nga c̣n có Mỹ làm trung gian đ́nh chiến qua hiệp ước Portsmouth, thuộc tiểu bang Maine, nhưng lần này Nga xâm lược Ukraine th́ chắc là không có Mỹ làm trung gian. Nga sẽ bị cô lập và đương đầu với nhiều khó khăn kinh tế lâu dài.
Phát ngôn viên Bộ Quốc pḥng Ukraine Oleksandr Motuzyanyk hôm thứ Sáu 15/4 cho biết rằng lần đầu tiên kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược, Nga đă sử dụng máy bay ném bom tầm xa để tấn công thành phố cảng Mariupol bị vây hăm.
Ông Motuzyanyk cho biết Nga đang tập trung nỗ lực đánh chiếm các thành phố Rubizhne, Popasna và Mariupol.
Bên trong khu gang thép Azovstal ở Mariupol bị bao vây, lực lượng mỗi lúc một rơi rụng của Ukraine đang cố thủ vào lúc khi Nga cố giành toàn quyền kiểm soát thành phố lớn nhất của Ukraine mà Nga có thể chiếm được tính đến nay.
Các lực lượng Ukraine ở vào thế rất bất lợi v́ bị áp đảo về mặt số lượng và bị bao vây khi cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đă kéo dài được 7 tuần.
Khu gang thép Azovstal nằm ở phía đông của thành phố cảng miền nam Ukraine. Nhà máy này nằm trong một khu công nghiệp nh́n ra Biển Azov và có diện tích hơn 11 km vuông, với vô số ṭa nhà lớn, ḷ cao và hệ thống đường ray. Nhà máy đă bị tàn phá sau nhiều tuần bị pháo kích, oanh tạc.
Oleh Zhdanov, một nhà phân tích quân sự ở Kyiv, đưa ra nhận xét: “Nhà máy Azovstal là một không gian rộng lớn với rất nhiều ṭa nhà mà người Nga đơn giản là không thể t́m thấy lực lượng Ukraine được”.
Một phó chỉ huy quân ly khai của Nga cho biết trên truyền h́nh nhà nước Nga hôm 11/4 rằng Moscow đă chiếm được 80% cảng Mariupol, nhưng hoạt động kháng cự vẫn tiếp diễn và các lực lượng Ukraine đều cố gắng "thoát về phía nhà máy Azovstal". Ông ta mô tả nhà máy như là một "pháo đài trong một thành phố".
Một trợ lư của thị trưởng Mariupol hôm 13/4 nói rằng Nga đă lên kế hoạch tổ chức lễ kỷ niệm chiến thắng tại thành phố này vào ngày 9/5, vốn là ngày mà Moscow thường kỷ niệm chiến thắng trước Đức Quốc xă trong Đệ nhị Thế chiến bằng một cuộc duyệt binh hàng năm trên Quảng trường Đỏ.
Nhà phân tích quân sự Zhdanov nói ông thấy có rất ít khả năng là lực lượng Ukraine sẽ phá ṿng vây của Nga từ bên ngoài.
Trong một diễn biến khác, Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk cho biết hôm 15/4 rằng đă đạt được thỏa thuận về 9 hành lang nhân đạo để sơ tán dân thường khỏi thành phố Mariupol bị bao vây, bao gồm cả đi bằng ô tô riêng.
Các con đường sơ tán khác bao gồm các tuyến đi từ Berdiansk, Tokmak, Enerhodar và Sievierodonetsk.
(Reuters)
Ukraine hôm thứ Sáu 15/4 cho biết lực lượng của họ đang cố phá ṿng vây của Nga quanh Mariupol và giao tranh đă bùng phát xung quanh bến cảng và khu gang thép Illich của thành phố ở miền nam.
"T́nh h́nh ở Mariupol rất khó khăn, gian khổ. Giao tranh đang diễn ra ngay lúc này. Quân đội Nga liên tục gọi thêm các đơn vị bổ sung để xông vào thành phố", phát ngôn viên Bộ Quốc pḥng Ukraine, Oleksandr Motuzyanyk, cho biết.
"Nhưng cho đến nay, phía Nga vẫn chưa hoàn toàn chiếm được thành phố", ông nói trong một cuộc họp được phát trên truyền h́nh.
Ông Motuzyanyk cho biết Nga đă sử dụng máy bay ném bom tầm xa để tấn công Mariupol lần đầu tiên kể từ khi nổ ra cuộc xâm lược vào ngày 24/2, và ông nói rằng các lực lượng khác của Nga đang tập trung nỗ lực để chiếm các thành phố Rubizhne và Popasna ở miền đông Ukraine.
Ông nói việc Nga bị mất tàu chiến hàng đầu ở Biển Đen, tàu Moskva, là sự kiện lớn. Tuy nhiên, ông nói rằng ông không được phép cung cấp thông tin về vụ Bộ Quốc pḥng Nga nói họ đă bắn tên lửa trúng vào một nhà máy gần thủ đô Kyiv trong đêm qua.
Hôm 15/4, Nga cho biết họ đă kiểm soát hoàn toàn khu gang thép Illich của Mariupol và khẳng định sẽ tấn công nhiều hơn vào các mục tiêu ở Kyiv.
Moscow gọi các hành động của họ ở Ukraina là một "chiến dịch đặc biệt" nhằm tiệu diệt khả năng quân sự của Ukraine và nhổ tận gốc những ai bị Nga coi là theo chủ nghĩa dân tộc nguy hiểm, nhưng Ukraine và phương Tây cho rằng Nga đă phát động một cuộc chiến tranh xâm lược vô cớ.
(Reuters)
Các doanh nghiệp toàn cầu đang chịu thiệt hại hàng chục tỷ USD bởi các hoạt động của họ tại Nga chịu tác động nặng nề, họ chật vật với việc bán tài sản, đóng cửa các nhà máy, doanh nghiệp, đương đầu với các lệnh trừng phạt, theo các công bố công khai mới nhất cũng như hồ sơ doanh nghiệp.
Chi phí để rời khỏi Nga của các doanh nghiệp phương Tây sẽ trở nên rơ ràng hơn trong những tuần tới khi mà các doanh nghiệp công bố bản kết quả kinh doanh đầu tiên tính từ khi căng thẳng Nga – Ukraine leo thang.
Tính toán của các chuyên gia kinh tế tại đại học Yale cho thấy khoảng hơn 600 doanh nghiệp phương Tây đă công bố họ sẽ kết thúc hoặc giảm quy mô hoạt động tại Nga.
Thiệt hại từ việc phải rút khỏi Nga có bao gồm chi phí bán toàn bộ, hoặc một phần các loại tài sản, từ giếng dầu cho đến các nhà máy ô tô hay các khoản vay tiêu dùng mà các doanh nghiệp dang nắm giữ.
Thiệt hại mà các doanh nghiệp phải chịu sẽ không chỉ dừng lại ở riêng trong ngành năng lượng mà trải rộng trong tất cả các ngành nghề. Khoảng 20% trong số các doanh nghiệp thuộc S&P 500 có chi nhánh tại Nga, số liệu của công ty cung cấp dữ liệu Calcbench cho hay.
Doanh nghiệp năng lượng của Anh BP chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Doanh nghiệp này có thể thiệt hại đến khoảng 25 tỷ USD sau khi bán khoảng gần 20% cổ phần tại doanh nghiệp
Trong khi đó, công ty viễn thông Thụy Điển Ericsson AB trong tuần này đă phải trích lập dự pḥng 900 triệu kronor tương đương với khoảng 95 triệu USD cho chi phí thanh lư tài sản cũng như nhiều chi phí khác bắt nguồn từ việc tŕ hoăn hoạt động tại Nga vô thời hạn. Phát ngôn viên của Ericsson từ chối b́nh luận về thông tin này.
Việc phải điều chỉnh lại hoạt động tại Nga nhiều khả năng sẽ gây ra rất nhiều ảnh hưởng lên lợi nhuận của các doanh nghiệp phương Tây, theo giám đốc điều hành tại công ty môi giới Kroll LLC – bà Carla Nunes. Bà Nunes nói: “Tại Mỹ, lạm phát và các vấn đề của chuỗi cung ứng đều có ảnh hưởng”.
Câu trả lời cho việc liệu một công ty sẽ giải quyết những vấn đề c̣n tồn tại ở Nga như thế nào phụ thuộc vào liệu doanh nghiệp đó có bán tài sản hay không hay đơn giản chỉ ngừng kinh doanh tại Nga, giáo sư ngành kế toán tại đại học University of Texas tại Austin – ông John McInnis phân tích.
Theo luật kế toán của Mỹ và quốc tế, những quyết định liên quan đến việc liệu có bán tài sản c̣n tùy thuộc vào giá trị kỳ vọng của nó. Đối với những loại tài sản hiện đang bị phong tỏa tạm thời, điều này có thể đồng nghĩa các doanh nghiệp có thể điều chỉnh trong một khoảng thời gian mà không cần phải gấp rút bán thanh lư.
Cho đến nay, McDonald chưa công bố kế hoạch cụ thể về việc sẽ làm ǵ với 847 nhà hàng tại Nga. Nga và Ukraine trước đây từng đóng góp khoảng 9% trong tổng doanh thu 23 tỷ USD của hăng. Doanh nghiệp sở hữu chuỗi kinh doanh bánh burger này khẳng định việc đóng cửa sẽ chỉ diễn ra trong ngắn hạn và vẫn giữ nguyên lực lượng nhân sự 62.000 người tại Nga.
Nhiều công ty đang bán tài sản của họ tại Nga chứ không chờ đợi thêm. Heineken và Carlsberg, hăng sản xuất bia lớn thứ 2 và thứ 3 trên thế giới, vào tháng trước công bố sẽ rút khỏi Nga hoàn toàn. Theo chia sẻ của đại diện Carlsberg, một trong những doanh nghiệp phương Tây có nhiều hoạt động nhất tại Nga, hoạt động kinh doanh tại Nga sẽ được coi như bán tài sản và được đánh giá lại ở mức giá công bằng. C̣n đối thủ Heineken cho biết việc rút khỏi thị trường Nga sẽ được thực hiện trong đợt bán tài sản ước tính khoảng 400 triệu USD.
Giá trị tài sản đi xuống mạnh tại Nga, các doanh nghiệp sẽ chật vật trong việc t́m kiếm bên mua cho doanh nghiệp hoặc liên doanh của họ, hoặc họ sẽ bị buộc phải bán với giá siêu rẻ.
Trong tuần này, ngân hàng Pháp Société Générale công bố thu nhập của ngân hàng có thể giảm khoảng 3 tỷ USD sau khi bán cổ phần tại ngân hàng cho vay Rosbank và chi nhánh bảo hiểm cho một trong những người giàu nhất Nga. Giá trị thương vụ không được công bố tuy nhiên nhiều người cho rằng ngân hàng cũng chịu thiệt hại đến cả tỷ USD.
Hơn 5 triệu người đă chạy khỏi Ukraine kể từ khi Nga bắt đầu cuộc chiến vào ngày 24 tháng 2, Liên Hợp Quốc cho biết hôm thứ Sáu 15/4/2022.
Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) đă thống kê được khoảng 4,8 triệu người tị nạn chiến tranh ở Ukraine, trong khi Tổ chức Di cư quốc tế của Liên hợp quốc (IOM) biết khoảng 215.000 công dân không phải Ukraine khác cũng bị buộc phải rời khỏi Ukraine.
Phần lớn những người tị nạn, khoảng 2,7 triệu người, đă tới Ba Lan.
"Rất có thể" Phần Lan sẽ nộp đơn gia nhập NATO do kết quả của cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, Bộ trưởng Ngoại giao Phần Lan Tytti Tuppurainen cho biết hôm thứ Sáu.
"Tất cả đều có khả năng xảy ra, nhưng quyết định vẫn chưa được đưa ra", người đứng đầu Bộ này nói với Sky News. Nhấn mạnh rằng người Phần Lan dường như đă quyết tâm và phần lớn đă ủng hộ tư cách thành viên NATO.
Theo báo chí địa phương, sự ủng hộ đối với tư cách thành viên NATO ở Phần Lan đă tŕ trệ ở mức khoảng 20-25% trong nhiều thập kỷ, nhưng hiện đă đạt tới 70%.
Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin hôm thứ Tư cho biết ư định tham gia của Helsinki có thể được quyết định trong ṿng vài tuần sau một cuộc tranh luận tại quốc hội.
Trước đó, Nga đă cảnh báo Phần Lan và Thụy Điển rằng việc họ có thể gia nhập NATO sẽ gây ra những hậu quả về an ninh quốc gia không chỉ cho họ mà cho cả châu Âu.
Marija Zaharova, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga, cho biết hôm thứ Sáu rằng tư cách thành viên NATO sẽ không củng cố an ninh quốc gia của họ.
Phó Thư kư Hội đồng Bảo an Nga, Dmitry Medvedev, hôm thứ Năm cho biết Nga sẽ buộc phải tăng cường khả năng quân sự của ḿnh, đặc biệt là ở các khu vực Baltic và Scandinavia, nếu Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO.
Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson phát biểu vào cuối tháng 3 rằng, không giống như trước đây, bà sẽ không c̣n loại trừ việc Thụy Điển tham gia Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương. Hôm thứ Hai, đảng cầm quyền Dân chủ Xă hội Thụy Điển thông báo họ sẽ khởi động chính sách NATO để tranh luận nội bộ do cuộc chiến ở Ukraine.
Đây là những ước tính chỉ ra về tổn thất chiến đấu của Nga tính đến ngày 15 tháng 4, theo Lực lượng vũ trang Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 15, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/qCuWOiMieJ">pic.twitter.com/qCuWOiMieJ</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1514890508509843456? ref_src=twsrc%5Etfw">April 15, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Ở #Washington, một h́nh chiếu của lá cờ #Ukrainian đă xuất hiện trên tường của đại sứ quán # Nga. Các nhân viên đại sứ quán Nga đă cố gắng che lá cờ bằng đèn chiếu, nhưng bất thành.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">In <a href="https://twitter.com/hashtag/Washington?src=hash& ref_src=twsrc%5Etfw">#Washington</a>, a projection of the <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukrainian?src=hash&r ef_src=twsrc%5Etfw">#Ukrainian</a> flag appeared on the wall of the <a href="https://twitter.com/hashtag/Russian?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Russian</a> embassy. The embassy staff tried to cover the flag with a spotlight, but failed to catch up with it. <a href="https://t.co/w2z4EXm1RI">pic.twitter.com/w2z4EXm1RI</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1514831645974671364? ref_src=twsrc%5Etfw">April 15, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Chỉ huy của tàu tuần dương "Moscow", Anton Kuprin, đă chết trong vụ nổ và cháy trên tàu. Điều này đă được cố vấn cho Bộ trưởng Bộ Nội vụ của #Ukraine Anton Gerashchenko báo cáo.
Thuyền trưởng Anton Kuprin đă ra lệnh ném bom đảo #Snake vào ngày đầu tiên của cuộc chiến.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The commander of cruiser "Moskva", Anton Kuprin, died during explosion and fire on board. This was reported by the adviser to Minister of Internal Affairs of <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> Anton Gerashchenko.<br><br>Captain Anton Kuprin gave the order to bombard <a href="https://twitter.com/hashtag/Snake?src=hash&ref_s rc=twsrc%5Etfw">#Snake</a> Island on the first day of the war. <a href="https://t.co/Fu9nJGvL08">pic.twitter.com/Fu9nJGvL08</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1514932901418254339? ref_src=twsrc%5Etfw">April 15, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Mỹ tin rằng cuộc chiến của Nga ở Ukraine có thể kéo dài đến cuối năm 2022.
Ngoại trưởng Antony Blinken đă chia sẻ đánh giá này với một số đồng minh châu Âu, CNN dẫn nguồn tin từ hai quan chức châu Âu giấu tên.
Chuyến bay đầu tiên trị giá 800 triệu USD viện trợ quân sự mới cho Ukraine từ Mỹ dự kiến sẽ diễn ra trong 24 giờ tới.
Nhà Trắng đă công bố gói mới, bao gồm 11 máy bay trực thăng, 18 khẩu pháo Howitzer và 300 máy bay không người lái Switchblade, vào ngày 13 tháng 4.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️CNN: US believes Russia’s war in Ukraine could last through end of 2022.<br><br>U.S. Secretary of State Antony Blinken shared the assessment with some European allies, CNN reports citing two anonymous European officials.</p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1514965486437650435? ref_src=twsrc%5Etfw">April 15, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Nguồn tin của Washington Post trong chính phủ #US xác nhận rằng tàu tuần dương "#Moscow" đă bị trúng tên lửa #Ukraine
Bộ Quốc pḥng Nga tiếp tục tuyên bố rằng không rơ v́ lư do ǵ đă xảy ra hỏa hoạn trên tàu #cruiser khiến kho đạn phát nổ.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The Washington Post's source in the <a href="https://twitter.com/hashtag/US?src=hash&ref_src= twsrc%5Etfw">#US</a> government confirmed that cruiser "<a href="https://twitter.com/hashtag/Moskva?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Moskva</a>" was hit by <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukrainian?src=hash&r ef_src=twsrc%5Etfw">#Ukrainian</a> missile<a href="https://twitter.com/hashtag/Russian?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Russian</a> Defense Ministry continues to claim that for an unknown reason there was a fire on the <a href="https://twitter.com/hashtag/cruiser?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#cruiser</a>, which caused ammunition to explode.<a href="https://t.co/RV1GWQUNC1">https://t.co/RV1GWQUNC1</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1515031203258286084? ref_src=twsrc%5Etfw">April 15, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
NGA CẤM THỦ TƯỚNG, QUAN CHỨC ANH NHẬP CẢNH V̀ 'HÀNH ĐỘNG THÙ ĐỊCH CHƯA TỪNG CÓ'
Nga cấm thủ tướng Anh và hơn một chục quan chức cao cấp khác của Anh nhập cảnh nước này để đáp trả các chế tài của Anh áp đặt lên Nga về hoạt động quân sự của nước này ở Ukraine.
Bộ Ngoại giao Nga loan báo bước đi này nhắm vào ông Boris Johnson, một số bộ trưởng Anh và cựu thủ tướng Theresa May, vào ngày thứ Bảy.
Tuyên bố của bộ dẫn ra "các hành động thù địch chưa từng có của chính phủ Anh, đặc biệt là trong việc áp đặt các chế tài nhắm vào các quan chức hàng đầu" ở Nga.
"Các hành động thù ghét Nga của nhà chức trách Anh, với mục tiêu chính là kích động thái độ tiêu cực đối với đất nước chúng ta, hạn chế quan hệ song phương ở hầu hết các lĩnh vực, gây phương hại đến sự an lạc và lợi ích của người dân Anh. Bất cứ cuộc tấn công bằng chế tài nào chắc chắn sẽ phản tác dụng đối với những người khởi xướng chúng và nhận lại sự phản kháng quyết đoán," tuyên bố nói.
Tối ngày thứ Sáu, bộ thông báo trục xuất 18 nhà ngoại giao của Liên minh Châu Âu khỏi Moscow để trả đũa việc khối này tuyên bố 19 nhà ngoại giao từ phái bộ Nga tại EU và Cộng đồng Năng lượng Nguyên tử Châu Âu là những người không được hoan nghênh.
Liên minh Châu Âu nói việc trục xuất là vô căn cứ và các nhà ngoại giao EU bị nhắm mục tiêu đang làm việc trong khuôn khổ công ước Vienna về quan hệ ngoại giao.
CHIẾN HẠM MOSKVA CH̀M VÀ NHỮNG G̀ CH̀M THEO?
Lê Tây Sơn
Bạn hẳn xem những bộ phim thủy chiến với cảnh chiếc tàu đi đầu treo cờ chỉ huy bay phần phật. Người ta gọi đó là flagship – kỳ hạm. Nó tượng trưng cho sức mạnh của một hạm đội hải quân và cũng là biểu tượng dũng mănh của một trận hải chiến. Soái hạm Moskva là một chiếc như vậy. Việc Moskva bị ch́m mang lại nhiều ư nghĩa hơn là một con tàu bất đắc dĩ trở thành phế vật của thủy cung…
Cho đến thời điểm này vẫn chưa có thông tin tuyệt đối chính xác tại sao Moskva bị cháy. Chỉ có một thứ chính xác: Moskva (được xem là là bá chủ vùng biển nó neo đậu, vừa tấn công được đối phương vừa pḥng thủ bầu trời và bảo vệ hạm đội Nga ở Hắc Hải) đă bị… xoá sổ!
Trong khi Bộ Quốc pḥng Nga đưa ra “phiên bản” giải thích: Một ngọn lửa không rơ nguồn gốc đă làm nổ kho đạn dự trữ gây ra cháy nổ khiến Moskva bị hỏng kết cấu sau đó bị ch́m trong biển động lúc đang được kéo đến một cảng gần đó. Ukraine đưa ra phiên bản khác: Moskva bị trúng tên lửa hành tŕnh Neptune chống hạm do chính nước này sản xuất. Các quan chức quốc pḥng Mỹ và phương Tây có vẻ ủng hộ phiên bản Ukraine.
Lư do đơn giản, một con tàu hiện đại, đắt tiền (khoảng $750 triệu), “diện mạo quốc gia” phải được bảo vệ nhiều lớp trước mọi nguy cơ cháy nổ. Tàu Moskva được trang bị nhiều tên lửa chống hạm, pḥng không, ngư lôi, pháo và hệ thống pḥng thủ tên lửa; có nghĩa là nó mang theo một lượng lớn chất nổ trên tàu nên thiết kế phải cực kỳ đặc biệt. Một điều chắc chắn nữa: Moskva bỗng dưng “thám hiểm” thủy cung” là tổn thất lớn nhất trong thời chiến đối với một tàu hải quân trong ṿng 40 năm qua và nó sẽ đặt ra những câu hỏi khó trả lời không chỉ đối với Moscow mà c̣n đối với các nhà hoạch định quân sự trên toàn thế giới về sức mạnh thật sự của những con tàu như thế.
Lần cuối cùng một con tàu lớn cỡ Moskva bị ch́m trong chiến tranh là khi nào?
Đó là ngày 2 Tháng Năm 1982 khi tàu tuần dương Argentina General Belgrano bị đánh ch́m do ngư lôi phóng từ tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân HMS Conqueror của Anh, trong cuộc chiến quần đảo Falkland. General Belgrano và Moskva có kích thước tương tự, mỗi chiếc dài khoảng 600 feet (182 mét) và trọng lượng choán nước 12,000 tấn. Nhưng thủy thủ đoàn khoảng 1.100 người trên tàu General Belgrano đông gấp đôi thủy thủ đoàn của Moskva, khoảng 500 người. Nga không tiết lộ số thương vong, c̣n General Belgrano mang theo 323 thủy thủ đoàn xuống đáy đại dương.
Việc tổn thất tàu Moskva có ư nghĩa ǵ đối với cuộc xâm lược của Nga tại Ukraine?
Ảnh hưởng lớn nhất là uy tín và ḷng kiêu hănh của Nga. Là soái hạm của Hạm đội Hắc Hải, Moskva là “vũ khí” đắt tiền nhất của Nga trong cuộc chiến Ukraine. Dù Moscow sàng lọc cẩn thận tin tức về cuộc chiến tại quốc nội, nhưng chắc chắn rất khó che giấu sự vắng mặt đột ngột của một con tàu danh tiếng như thế. Cái chết của soái hạm Moskva, “thiên thần hộ vệ” của Hạm đội Hắc Hải c̣n làm dấy lên nghi ngờ về khả năng chiến đấu thực sự của các khu trục hạm Nga, vốn được quảng cáo là “bất khả chiến bại” và được các nước cuồng Nga nói nống lên: “Quân thù sẽ phải khóc ṛng khi nh́n thấy” và “run rẩy quy hàng”.
Nhóm phân tích Mason Clark, Kateryna Stepanenko và George Barros tại Viện nghiên cứu Chiến tranh (Institute for the Study of War-ISW) nhận định: “Cả hai lời giải thích nguyên nhân đắm tàu Moskva đều chỉ ra ba khiếm khuyết nghiêm trọng của tàu Nga: Pḥng không kém, quy tŕnh an toàn quá lỏng lẻo và bất lực trong việc kiểm soát thiệt hại, dập lửa”. Carl Schuster, cựu thuyền trưởng Hải quân Mỹ, nói: “Vụ soái hạm Moskva ch́m đă đặt ra câu hỏi về năng lực của Hải quân Nga 10 năm sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sẽ khôi phục năng lực, tinh thần và tính chuyên nghiệp của hải quân”. Khôi phục kiểu ǵ không biết, chỉ biết, không chỉ có hải quân mà nhiều khu vực khác của quốc pḥng Nga cũng rất tệ hại. Có vẻ Putin không hoàn thành được bất kỳ lời hứa nào trong việc cải cách quân đội, trừ những màn tŕnh diễn rỗng tuếch tại các buổi duyệt binh.
Việc tàu Moskva bị tên lửa Ukraine đánh ch́m sẽ khiến hải quân Nga phải điều chỉnh hoạt động, phải di chuyển các tàu chiến khác ra xa lănh thổ Ukraine và xem lại hệ thống đánh chặn trên không. Nhiệm vụ chính của Moskva là pḥng không cho lực lượng hải quân Nga ở Hắc Hải. Tàu ch́m sẽ làm suy yếu khả năng này trong thời gian tới, ít nhất là cho đến khi được bổ sung tàu mới. C̣n đến bao giờ bổ sung là câu hỏi lớn. Vụ tàu Moskva ch́m cũng được các chuyên gia xem là bài học cho Trung Quốc. Họ tin rằng vụ việc sẽ được nghiên cứu kỹ lưỡng ở Đông Á, đặc biệt nếu nguyên nhân được xác định là do tên lửa Ukraine. Các nhà phân tích đang t́m kiếm bất kỳ manh mối nào để có thể liên hệ đến cuộc xung đột quân sự tiềm tàng giữa Trung Quốc với Đài Loan.
Bắc Kinh không loại trừ sử dụng vũ lực để chiếm Đài Loan, khiến căng thẳng với Mỹ, nước cam kết cung cấp vũ khí pḥng thủ cho ḥn đảo này. Timothy Heath, nhà nghiên cứu quốc pḥng cấp cao của RAND Corp, cho biết cuộc tấn công vào tàu Moskva sẽ nhắc cả Trung Quốc và Mỹ về “tính dễ bị tổn thương của tàu chiến mặt nước” trong các cuộc đụng độ quân sự. Heath nói: “Hải quân Mỹ sẽ phải đưa những con tàu nổi ra ngoài tầm bắn của các tên lửa chống hạm mà Bắc Kinh đặt trên lục địa Trung Quốc. C̣n Trung Quốc sẽ nhận thức được rằng các tên lửa chống hạm rẻ tiền giống như tên lửa mà Ukraine cho là đă bắn trúng Moskva mà Đài Loan đă mua sẽ gây nguy hiểm cho bất kỳ cuộc xâm lược đường biển tiềm tàng nào”.
Thomas Shugart, cựu chỉ huy tàu ngầm của Hải quân Mỹ, hiện là nhà phân tích tại Trung tâm An ninh mới của Mỹ, nhận xét thêm: “Có quá nhiều t́nh huống chiến tranh. Trong khi hệ thống pḥng không của Moskva không cùng đẳng cấp với hệ thống Aegis hiện đại hơn trên các tàu khu trục của Hải quân Mỹ th́ tên lửa chống hạm của Ukraine cũng không bằng của Trung Quốc. Ngoài ra các tàu chiến thời Liên Xô như Moskva thường nổi tiếng với khả năng tấn công chứ không phải khả năng pḥng thủ hay kiểm soát thiệt hại sau khi bị nạn.
Hoa Kỳ sắp gửi đạn dược, vũ khí và các thiết bị khác sang Ukraine để hỗ trợ nước này chống Nga xâm lược.
Tại Căn cứ Không quân Dover ở Delaware, binh sĩ không quân chất các trang bị quân sự lên các thùng xe tải để tiếp tế cho Ukraine.
Mỹ đă cam kết hỗ trợ tổng cộng hơn 5,4 tỷ USD cho Ukraine, bao gồm viện trợ an ninh và phi an ninh.
Đầu tuần này, Tổng thống Joe Biden loan báo chính quyền của ông sẽ cung cấp thêm 800 triệu USD viện trợ quân sự để giúp tăng cường khả năng pḥng thủ của Ukraine trước kế hoạch tấn công của Nga tại miền đông.
Một thông tin khác liên quan, trước những cảnh báo của Moscow về "hậu quả quân sự và chính trị" đối với Phần Lan và Thụy Điển nếu hai nước này gia nhập NATO, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nhắc lại chính sách "Mở cửa" của NATO và khẳng định NATO "không phải là mối đe dọa cho bất kỳ ai không tấn công NATO."
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price tuyên bố: “Tùy theo quyết định của liên minh NATO và chỉ có liên minh NATO mới quyết định tư cách thành viên của NATO như thế nào”.
Financial Times: Phóng sự Ukraina: Kiev đă được bảo vệ nhờ sự thông minh của người Ukraina và sai lầm của người Nga
Tác giả: Tim Judah từ Hostomel, Ukraine/ Cù Tuấn, dịch
Tóm tắt: Các tấm xốp nhựa và điện thoại thông minh đă giúp quân Ukraina đánh bật quân Nga ra khỏi thủ đô Kyiv.
Đứng trên kè đường sắt gần Hostomel và nh́n về phía đông bắc chúng ta sẽ thấy cuộc tấn công của Nga vào Kyiv được kể lại một cách chi tiết và rơ ràng.
Cách đó 3 km, bạn có thể nh́n thấy làng Moschun, nơi diễn ra một trận đánh lớn; và ngay phía nam của nó là khu rừng nơi Oleksandr Konoko, một người chỉ huy tiểu đoàn, kể lại cách mà các nhóm nhỏ gồm các binh sĩ Ukraina với trang bị vũ khí chống tăng đă tiến tới bao vây quân Nga ra sao.
Chính tại Moschun và các thị trấn và làng mạc ngoại ô khác ở phía tây bắc Kyiv, tham vọng của Nga nhằm đánh chiếm thủ đô Kyiv của Ukraina đă bị ch́m vào vùng đất ngập nước lầy lội của khu vực này.
Nỗ lực chiếm Kyiv của Nga đă bị đánh bại với sự kết hợp của nhiều yếu tố bao gồm địa lư, sự sai lầm của quân tấn công, sự khéo léo của quân pḥng thủ, và vũ khí hiện đại - cũng như điện thoại thông minh được sử dụng lần đầu tiên trong lịch sử quân sự như một vũ khí mạnh mẽ theo cách riêng, ngang với tên lửa và pháo binh.
Lực lượng của Matxcơva cũng bị ngăn cản do những miếng đệm xốp - người Ukraina gọi chúng là karemat - có giá khoảng 1,5 bảng Anh. Các miếng đệm xốp này ngăn không cho các drone ảnh nhiệt của Nga phát hiện ra người theo nhiệt tỏa ra từ cơ thể của họ. “Chúng tôi giữ karemat trên đầu”, Konoko nói, giải thích cách người của ông đă lén lút di chuyển theo từng nhóm nhỏ vào ban đêm như thế nào.
Bằng cách đó, những người lính được trang bị vũ khí chống tăng do Mỹ, Anh và các nước khác cung cấp có thể phục kích quân Nga, bắn tên lửa chính xác và giết chết người Nga, sau đó tẩu thoát.
Nằm ngoài vùng ngoại ô phía tây bắc của Kyiv, phía trước Hostomel, cách trung tâm thành phố 30 km, là một vành đai rừng. Bên cạnh con đường và tại các nút giao thông chiến lược là các hệ thống hào và công sự khổng lồ mà người Ukraina đă bắt đầu xây dựng ngay sau khi Nga bắt đầu xâm lược vào sáng sớm ngày 24 tháng 2.
Ở đây, tại một nơi nào đó trong rừng, là các hệ thống tên lửa đă bắn chặn các máy bay Nga, không cho chúng vào Kyiv và bắn hạ các tên lửa bay tới. Người Nga đă không thể phá hủy các khẩu đội pḥng không này vào đầu cuộc chiến, và đây là một thất bại quan trọng. Tuy nhiên, v́ ưu tiên bảo vệ thủ đô, Ukraina không có hệ thống pḥng không như vậy cho các thị trấn khác.
Serhii Kuzan, Chủ tịch Trung tâm Hợp tác và An ninh Ukraina, vốn là một nhà nghiên cứu, cho biết rằng những thất bại khác trong những ngày đầu tiên đă làm dày thêm thất bại nói chung của Nga ở ngoại ô Kyiv.
Ông nói, người Nga đă thất bại trong việc đánh sập các bộ phận quan trọng trong cơ sở hạ tầng quân sự của Ukraina, chẳng hạn như hệ thống pḥng không của Kyiv. Điều này đồng nghĩa với việc chiến dịch của họ nhanh chóng gặp khó khăn. Chỉ huy của các đơn vị khác nhau của Nga tiếp tục tuân theo mệnh lệnh ban đầu của họ, ngay cả khi các sự kiện diễn ra không theo đúng kế hoạch, do đó các vấn đề phức tạp nảy sinh khi quân đội Ukraina đă đối mặt với thách thức.
Các lực lượng Ukraina đă trải qua những cải cách sâu sắc trong những năm gần đây và không giống như đại đa số các sĩ quan quân đội Nga, hàng ngh́n quân nhân Ukraina của họ đă có kinh nghiệm chiến đấu thu thập được từ cuộc chiến kéo dài 8 năm ở phía đông nước này. Kuzan nói, khi họ gặp vấn đề, các sĩ quan Nga chỉ có thể báo lên trên theo một cách quan liêu, lỗi thời trong khi người Ukraina có thể thích nghi với hoàn cảnh vốn thay đổi nhanh chóng.
Lính Ukraine kiểm tra một chiếc xe tăng Nga ở Irpin sau khi giành lại quyền kiểm soát thị trấn bên ngoài Kyiv © Metin Aktas / Anadolu Agency / Getty Images
Câu chuyện của Konoko minh chứng cho điều này. Ngồi trên chiếc karemat của ḿnh tại Tổng hành dinh của ḿnh ở Kyiv, với khẩu súng lục trên bàn cà phê và khẩu Kalashnikov của ông được kê ở ghế sofa, Konoko giải thích rằng ông đă bị thương vài lần khi chiến đấu ở phía đông Ukraina sau khi cuộc chiến bắt đầu ở Donbas vào năm 2014, nơi các chiến binh ủng hộ Nga và quân Nga đă tạo ra hai vùng đất ly khai.
Sau đó, ông nghỉ hưu để điều hành một khu vườn kiêm chợ. Khi quân Nga tấn công, ông và bạn bè, gồm tất cả các cựu binh Donbas, đă t́nh nguyện gia nhập Lực lượng Pḥng vệ Lănh thổ. Mục đích của nó là đưa binh lính ra mặt trận trong khi để những người khác thực hiện nhiệm vụ ở phía sau chiến tuyến.
Konoko cho biết họ được giao nhiệm vụ canh gác các trạm kiểm soát. Nhưng ông đă không dễ dàng chịu nhận việc này.
“Tôi đă có rất nhiều kinh nghiệm,” ông nói một cách phẫn nộ. Rất nhanh chóng, đơn vị mới được thành lập, bao gồm kết hợp của các cựu chiến binh và những thanh niên năng động, được cử đến Moschun, nơi đă bị quân Nga chiếm đóng. Đơn vị này cũng được chuyển sang nghe hiệu lệnh của quân đội chính quy Ukraina. Ngày nay tiểu đoàn bao gồm 725 người.
Theo Kuzan, những cải cách quân sự gần đây và một thế hệ chỉ huy thiện chiến mới là trọng tâm trong việc bảo vệ Kyiv. Sự phối hợp giữa quân đội, Lực lượng Pḥng thủ lănh thổ, cảnh sát và một số đơn vị vũ trang khác của cơ quan an ninh Ukraina đă hoạt động tốt, theo cách mà họ đă không làm được vào năm 2014. Vào thời đó, quân đội đă bị Viktor Yanukovych điều hành. Yanukovich từng giữ chức tổng thống Ukraina từ năm 2010 cho đến khi ông bị lật đổ vào năm 2014. Các cơ quan an ninh có rất nhiều những người thân Nga, và kể từ đó họ đă bị thanh trừng.
Nh́n vào bản đồ có thể dễ dàng hiểu được kế hoạch của Nga đối với Kyiv. Sông Dnepr hùng vĩ chạy qua thủ đô này. Về phía bắc của thành phố, sông này rộng hàng cây số và chạy đến tận biên giới với Belarus. Người Nga tấn công Kyiv với các đạo quân h́nh gọng ḱm tiến về phía nam. Nhưng ở cả hai bờ sông, họ đă nhanh chóng bị chặn lại.
Vào ngày 10 tháng 3, cuộc tiến quân của quân Nga ở bờ trái hoặc bờ đông đă bị chặn lại ở thị trấn Skybyn khi một đoàn xe bọc thép bị phục kích và buộc phải rút lui. Quân Nga cũng bị chặn ở hữu ngạn. Vào ngày 24 tháng 2, họ chiếm sân bay Hostomel chỉ bằng máy bay trực thăng, nhưng sau đó lại bị quân Ukraina đánh bật ra. Ngày hôm sau, người Nga đă quay trở lại, nhưng lần này là theo đường bộ. Họ chiếm được thị trấn Hostomel sau nhiều giao tranh rất dữ dội, và sau đó là vùng lân cận Bucha. Nhưng sau đó quân Nga đă không chiếm được Irpin, quân cờ domino tiếp theo. Nếu thất thủ, Irpin sẽ đưa họ đến sát cửa thành phố Kyiv.
Dấu tích của một nhà thờ ở thị trấn Hostomel sau khi nó được quân đội Ukraine chiếm lại. Ảnh: © Maxym Marusenko / NurPhoto / Reuters
Tại thời điểm này, sự khéo léo của người Ukraina và sai lầm của người Nga đă khiến chiến dịch tấn công bị chặn đứng.
Ngôi nhà của bố mẹ Dmytro Lysovyy - một nhân viên cao cấp của Samsung - nằm cách bờ kè đường sắt gần Hostomel 200m. Anh đă chạy đến đó vào đầu cuộc chiến với suy nghĩ rằng ḿnh sẽ an toàn ở đây hơn là ở Kyiv.
Vào ngày thứ hai của cuộc chiến, những người bạn lớn tuổi của cha mẹ anh, những người không có điện thoại thông minh, đă gọi điện để nói với cha mẹ anh rằng họ đă nh́n thấy một đoàn xe Nga ở gần sân bay. Lysovyy ngay lập tức mở “STOP Russian War”, một chatbot Telegram do các dịch vụ bảo mật tạo ra và nhập vào vị trí trên. Anh cũng đặt một ghim vào vị trí này trên Google Maps, chụp ảnh màn h́nh và gửi nó đi cùng với mọi thông tin khác mà anh biết.
“Tôi nghĩ rằng nhiều người khác đă thực hiện các báo cáo tương tự,” anh nói.
Khoảng 30 phút sau đoàn xe trên bị quân Ukraina tấn công. Ở đằng xa nh́n, bầu trời rực sáng với màu đỏ cam của lửa cháy, Lysovyy nhớ lại.
Các quan chức Ukraina kể từ đó đă giúp các công dân chỉ điểm vị trí của kẻ thù dễ dàng hơn thông qua ứng dụng Diia, một cổng thông tin của chính phủ Ukraina cho các tài liệu kỹ thuật số, tương tự như giấy phép lái xe và thẻ Covid được hàng triệu người Ukraina sử dụng.
Mstyslav Banik, giám đốc của Bộ chuyển đổi kỹ thuật số đă tạo ra Diia, nói rằng trong những ngày đầu tiên của cuộc bảo vệ Kyiv, trước khi người Nga phá hủy các ăng ten truyền sóng di động để ngăn chặn việc người Ukraina tiết lộ vị trí của họ, các báo cáo của dân chúng đă đóng “một vai tṛ thực sự tuyệt vời” trong việc bảo vệ thành phố này.
Ông nói, mọi người đều cố gắng giúp đỡ quân đội, và đây “là thực tế mới của chiến tranh”.
Ông nói, những người bị mắc kẹt trong vùng chiếm đóng của Nga đă sử dụng chatbot như là một phiên bản thế kỷ 21 của những người kháng chiến ở sau chiến tuyến của Đức Quốc xă trong chiến tranh thế giới thứ hai. Banik cho biết, để đảm bảo rằng người Nga không đưa các vị trí của Ukraina vào chatbot, các nhóm quản trị Ukraina sẽ lọc các báo cáo trước khi chuyển chúng cho quân đội.
Trở nên ám ảnh về những ǵ đang xảy ra, quân đội Nga đă đi từ nhà này sang nhà khác để t́m kiếm xem ai đang dùng điện thoại thông minh, theo Lysovyy và các nhân chứng khác ở các vùng lănh thổ mới được giải phóng. Họ cũng phá hủy máy tính xách tay và bất kỳ thiết bị nào khác có thể được sử dụng để liên lạc. Một chiếc Kindle và một chiếc điện thoại bị đập vỡ vẫn nằm trên băi cỏ trước nhà của Lisovyy.
Dmytro Lysovyy đứng bên miệng hố pháo kích tại địa điểm quân đội Ukraine tấn công một đoàn xe bọc thép của Nga ở Hostomel, sau khi anh báo cáo vị trí này qua một chatbot. Nguồn: © Tim Judah
Cũng giống như việc trở thành quân kháng chiến đứng sau chiến tuyến trong Chiến tranh thế giới thứ hai là nguy hiểm, việc sử dụng điện thoại thông minh tại ngoại ô Kyiv khi đó cũng có thể gây chết người không kém. Tại làng Motyzhyn, cách Kyiv 50 km về phía Tây, Hennadiy Merchynskyi đă bị hành quyết và vứt xác xuống đường rănh thoát nước. Zoya Merchynskaya, vợ góa của anh, cho rằng chồng ḿnh đă bị sát hại sau khi người Nga t́m thấy h́nh ảnh xe tăng của họ trên điện thoại của anh.
Để cắt đứt liên lạc của người Ukraina trong các vùng lănh thổ bị chiếm đóng, quân đội Nga bắt đầu phá hủy các thiết bị truyền dẫn di động 4G. Nhưng điều đó cũng có nghĩa là họ không thể sử dụng hệ thống mă hóa của riêng ḿnh do hệ thống này cũng cần 4G. Điều này lại khiến các đơn vị quân Nga gặp khó khăn hơn trong việc liên lạc với nhau.
Tại Dnieper cách Hostomel 30 km về phía đông bắc có đập Kozarovychi, nó kiểm soát ḍng chảy của sông Irpin nhỏ hơn. Ngay sau khi chiến tranh bắt đầu, người Nga đă tấn công và phá hỏng con đập này. “Đó là một sai lầm quan trọng,” Konoko nói - bởi v́ toàn bộ vùng đồng bằng hạ lưu thấp của Irpin đă bị ngập lụt.
Sau khi bị sự kháng cự của Ukraina ở xa hơn về phía nam tại Irpin chặn lại, người Nga nhận thấy rằng không thể tấn công về phía đông với số lượng đáng kể tại Moschun. Sau đó họ quay về phía nam để tấn công nhằm tiến vào thủ đô Kyiv. Do quân Nga đă cho nổ con đập, vùng đất nằm giữa Hostomel và Moschun đă trở thành một vùng đất ngập nước không làm sao tiến vào được, giống như trạng thái trước khi con đập được xây dựng.
B́nh thường th́ bạn có thể tới Kyiv thông qua Horenka, một thị trấn nhỏ khác ở phía nam Moschun, nhưng thiệt hại ở đây cùng những nhà kho bị đổ nát và miệng hố tên lửa lớn tại nhà kho Kuehne + Nagel là minh chứng cho sự tàn khốc của cuộc tấn công thất bại của quân Nga. Tương tự như tại Irpin, người Nga đơn giản là không thể phá vỡ sự kháng cự của người Ukraina.
Người Nga đă chiếm Moschun vào đầu cuộc chiến. Nhưng với việc con đường đến Kyiv của họ bị chặn tại Horenka, nơi quân Ukraina cũng đă làm sập một phần cây cầu nối với Kyiv, giờ đây chỉ c̣n lại một vài con đường nhỏ, một đoạn băng qua đường sắt để đến được Kyiv. Chúng rất dễ bị tấn công.
V́ vậy, Konoko cho biết, người Nga đă cố gắng vượt qua bằng cách sử dụng cầu phao nhưng khi nước dâng cao, họ không thể đưa được một số lượng đáng kể xe cộ và quân lính băng qua đủ nhanh. Quân của Konoko đă tấn công quân Nga bằng vũ khí chống tăng hoặc gọi điện cho pháo binh nă pháo xuống. Họ đă chiếm lại Moschun vào ngày 26 tháng 3.
Trên thực tế, người Nga đă rơi xuống một cái phễu và bị chặn lại, tạo ra t́nh trạng kẹt xe được tường thuật khắp nơi với các phương tiện quân sự kéo dài dọc 65 km theo đường hướng về phía bắc. Không thể tiến lên phía trước, trong khi bị pháo binh của Ukraina bắn phá và bị các đơn vị cơ động nhỏ Ukraina tấn công gây thiệt hại về người và thiết bị quá nhiều, quân Nga quyết định chấp nhận lỗ quân vào ngày 31 tháng 3 và bỏ chạy.
Kyiv đă được bảo vệ thành công và chương đầu tiên trong cuộc tấn công của Nga vào Ukraina đă kết thúc. Bây giờ chiến tranh đă chuyển sang phía đông nước này. Nhưng mọi người nói rằng người Ukraina vẫn chưa nói ǵ về chiến thắng ở Kyiv.
Ngày 14/4, Chuẩn tướng Oleksandr Hruzevych, phó tham mưu trưởng quân đội Ukraina, nói rằng nếu người Nga thành công trong việc đánh chiếm Donbas, họ có thể tấn công thủ đô Kyiv một lần nữa. “Đúng, bây giờ không khí đă tạm lắng xuống ở [oblast] Kyiv nhưng quân đội th́ vẫn trong trạng thái chiến đấu,” ông nói.
MỸ & ĐÔNG NAM Á CẦN LẬP LIÊN MINH QUÂN SỰ ĐỂ CHỐNG TRUNG QUỐC
Tiến sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ - Gửi bài từ Orange County, Hoa Kỳ
15 tháng 4 2022
Sau bài v́ Cục diện an ninh mới ở ĐNA trước một Trung Quốc bành trướng chúng tôi giới thiệu bài tiếp theo của TS Cù Huy Hà Vũ về đề tài an ninh và địa chính trị Đông Nam Á:
ASEAN không đồng thuận về mối đe dọa từ Trung Quốc đang liên tục bành trướng, tăng cường quân bị nên cần một liên minh quân sự mới với Hoa Kỳ là đối tác an ninh.
Mỹ có lợi ích sớm thấy một tổ chức ở Đông Nam Á quy tụ các nước có quan điểm an ninh cứng rắn đối với Trung Quốc và may mắn thay, một tổ chức như vậy đă manh nha với một sáng kiến mới đây của Indonesia.
Cuối tháng 12/2021, Cục trưởng Cục An toàn Hàng hải Indonesia tuyên bố sẽ mời cục trưởng hàng hải Brunei, Malaysia, Philippines, Singapore và Việt Nam họp cùng vào tháng 2/2022 để thảo luận về những biện pháp ứng phó chung đối với Trung Quốc ở Biển Đông. Thế nhưng, hội nghị này đă không diễn ra và điều này đă có thể nh́n thấy trước.
VN TỪNG MUỐN DỰA VÀO TRUNG QUỐC ĐỂ CỨU CHẾ ĐỘ XHCN
Với chính sách “ba không” (Không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lănh thổ Việt Nam để chống lại nước khác), rồi “bốn không” (thêm “không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế”) Việt Nam khước từ mọi h́nh thức liên kết chống Trung Quốc.
Thế nhưng chính sách quốc pḥng này mâu thuẫn nghiêm trọng với bất khả xâm phạm lănh thổ của Việt Nam khi mà Trung Quốc lăm le dùng vũ lực thôn tính phần c̣n lại của quần đảo Trường Sa.
Bằng chứng là bên cạnh việc liên tục tập trận bắn đạn thật trên Biển Đông, láng giềng phương Bắc này mới đây đă quân sự hóa hoàn toàn ít nhất ba trong số các đảo nhân tạo trong quần đảo này. Nó c̣n mâu thuẫn với quá khứ chiến tranh khi Hà Nội là đồng minh quân sự của Liên Xô và Trung Quốc. Vậy tại sao Việt Nam lại có một chính sách oái oăm như vậy?
Một đoàn quay phim thăm bộ đội VN ở Trường Sa – h́nh minh họa. ẢNH: TK PHAM
Trước sự sụp đổ của khối Đông Âu (1989-90) và Liên Xô mà các lănh đạo ĐCSVN coi là “thành tŕ cách mạng thế giới” ban lănh đạo Việt Nam nhận thức rằng Trung Quốc cùng ư thức hệ cộng sản là chỗ dựa c̣n lại để duy tŕ và bảo vệ chế độ toàn trị của họ trước sự tấn công của “các thế lực thù địch”, mà ở đây là áp lực dân chủ hóa từ phương Tây, nhất là từ Hoa Kỳ.
Điều này khiến họ quay ngược quan điểm về Trung Quốc, từ “kẻ thù trực tiếp và nguy hiểm nhất” với mưu đồ “bành trướng”, “bá quyền” (Hiến pháp Việt Nam 1980) – hệ quả của cuộc xâm lược 1979 - sang “đồng minh cộng sản”. Trên cơ sở đó, Hà Nội đă đề xuất b́nh thường hóa quan hệ giữa hai nước với ban lănh đạo Trung Quốc và đầu tháng 9/1990, Hội nghị Thành Đô (Trung Quốc) đă được tổ chức vào cho mục đích này.
Giải thích về hội nghi cấp cao Việt – Trung này với Bộ Chính trị Đảng Nhân dân Cách mạng Campuchia bao gồm Thủ tướng Hun Sen, vào tháng 12 cùng năm, Bộ trưởng quốc pḥng Việt Nam, Đại tướng Lê Đức Anh nói: “Mỹ và phương Tây muốn cơ hội này để xoá chủ nghĩa cộng sản. Nó đang xoá ở Đông Âu. Nó tuyên bố là xoá chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới. Rơ ràng nó là kẻ thù trực tiếp và nguy hiểm. Chúng ta (Việt Nam và Campuchia) phải t́m đồng minh. Đồng minh này là Trung Quốc”.
Brunei th́ chưa thấy phải cấp bách đối phó với Trung Quốc v́ Bắc Kinh vẫn chưa gây hấn với nước Hồi giáo này. Singapore do không bị “đường 9 đoạn” trùm lên nên không có lư do thiết thân để phải tính chuyện ứng phó vũ trang với cường quốc phương Bắc.
MỘT LIÊN MINH CÁC NƯỚC CÙNG CHÍ HƯỚNG
Như vậy, chỉ c̣n Indonesia, Malaysia, Philippines là có thể đứng chung chiến tuyến chống Trung Quốc.
Tuy nhiên, ba nước Đông Nam Á này chắc sẽ không tự ḿnh lập ra một liên minh pḥng thủ, bởi lẽ mọi tổ chức quân sự đa phương không có sự tham gia của Mỹ sẽ không hiệu quả, thậm chí không hoạt động được. Đó chính là bài học rút ra từ Tổ chức Hiệp ước Đông Nam Á (SEATO), được thành lập năm 1955 nhằm ngăn chặn chủ nghĩa cộng sản ở châu Á theo học thuyết Truman.
Các nước Đông Nam Á này yếu về quân sự nên không thể can dự vào các cuộc xung đột do các nước lớn tiến hành, bất luận trực tiếp hay ủy nhiệm, mà ở đây là Nội chiến Lào và Chiến tranh Việt Nam, nếu không được dẫn dắt ít nhất bởi một nước lớn.
Vậy để chiến lược ngăn chặn Trung Quốc ở Biển Đông thành công, Mỹ không có cách nào khác là phải cùng Indonesia, Malaysia, Philippines thành lập một tổ chức quân sự cho Đông Nam Á. Điều thuận lợi là một số nhân tố theo hướng này đă có sẵn.
Mỹ và Philippines đang là đồng minh của nhau theo Hiệp ước pḥng thủ chung kư năm 1951 trong bối cảnh Chiến tranh lạnh. Thời kỳ này, Philippines là tiền đồn quân sự và là căn cứ hậu cần quan trọng nhất của Mỹ ở Đông Nam Á với căn cứ không quân Clark và căn cứ Subic.
Năm 1992, sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc với sự sụp đổ của Liên Xô, Mỹ đă triệt thoái khỏi hai căn cứ này. Nhưng từ 2012, ngay sau khi Tổng thống Obama “xoay trục sang châu Á”, quân đội Mỹ đă quay trở lại trong khuôn khổ tập trận chung hàng năm. Tháng 4/2014, hai bên kư Thỏa thuận hợp tác quốc pḥng nâng cao (EDCA), để quân đội Mỹ được tăng cường tiếp cận các căn cứ của Philippines.
Tiếp theo, Indonesia và Malaysia đang là đối tác quân sự của Mỹ. Hàng năm kể từ 1995, Hải quân Indonesia và Hải quân Hoàng gia Malaysia tập trận song phương với Hải quân Mỹ trong khuôn khổ Hợp tác huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu trên biển – CARAT giữa Mỹ và các nước Đông Nam Á. Hai nước này cũng tiến hành các cuộc tập trận song phương với Philippines.
Ngoài ra, ba nước Indonesia, Malaysia và Philippines đă có một cơ chế hợp tác quân sự ba bên nhằm thực hiện Tuyên bố chung về các biện pháp khẩn cấp tại những vùng biển có mối quan tâm chung, được kư giữa bộ trưởng ngoại giao và bộ trưởng quốc pḥng ba nước ngày 5/5/2015. Theo đó, ba nước sẽ tuần tra chung trên không và trên biển để ngăn chặn nạn bắt cóc và tấn công tàu thuyền và các hoạt động tội phạm khác tại hai vùng biển Sulu và Sulawesi nằm giữa ba nước.
Cuối cùng, liên minh quân sự đa phương trong khu vực Ấn độ – Thái B́nh Dương do Mỹ khởi xướng đă có tiền lệ. Đó là Bộ tứ kim cương – QUAD (Mỹ, Australia, Nhật Bản và Ấn Độ) và AUKUS (Australia, Anh, Mỹ).
Tóm lại, theo nhận định của tôi, Hoa Kỳ, Indonesia, Malaysia và Philippines không phải là những kẻ xa lạ trong hợp tác quốc pḥng. Chỉ cần bốn nước này thống nhất ngăn chặn Trung Quốc độc chiếm biển Đông là có ngay một tổ chức pḥng thủ chung cho Đông Nam Á. Bởi những ǵ cần làm sau đó cơ bản chỉ là vấn đề phối hợp hoạt động quân sự song phương và đa phương mà các nước này đă có với nhau theo một thiết kế tổng thể cho an ninh khu vực.
Với tầm nh́n phát triển, tổ chức quân sự tiềm năng này sẽ mở rộng cửa cho các quốc gia Đông Nam Á c̣n lại, Việt Nam trước hết, cũng như liên kết với QUAD, AUKUS và các liên minh quân sự tiềm năng khác có cùng chí hướng. Cũng như vậy, trên cơ sở Hiệp ước pḥng thủ chung Mỹ – Philippines, cơ chế an ninh tập thể này sẽ hoan nghênh các hiệp định quân sự song phương giao kết giữa các thành viên, trước hết giữa Mỹ và Indonesia, Mỹ và Malaysia, Indonesia và Malaysia.
Trên tinh thần đó, theo tôi chính quyền Tổng thống Joe Biden cần điều chỉnh Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái B́nh Dương bằng cách ghi rơ các công cụ thực hiện là “các liên minh hiệp ước hiện tại và tiềm năng được hiện đại hóa; các quan hệ đối tác linh hoạt, bao gồm một ASEAN được trao quyền và một liên minh hiệp ước Đông Nam Á tiềm năng …”
Một trong những tác động tích cực có thể nh́n thấy trước của tổ chức pḥng thủ tập thể này một khi được thiết lập là ASEAN sẽ có thế hơn trong đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông với Trung Quốc. Hay chí ít buộc nước bành trướng phương Bắc này ngừng sử dụng đàm phán để “câu giờ” cho mục đích xâm chiếm các đảo và thực thể c̣n lại bị “đường 9 đoạn” trùm lên.
Một cách chung nhất, cơ chế an ninh này sẽ giúp ASEAN phát triển mạnh mẽ v́ hiệp hội này lúc đó về cơ bản sẽ chỉ c̣n phải giải quyết các vấn đề chính trị, kinh tế và văn hóa-xă hội, những vấn đề không quá khó để đạt đồng thuận.
Vấn đề đặt ra là nếu Việt Nam không muốn có bất kỳ liên minh quân sự nào với Hoa Kỳ và/hoặc tham gia một cấu trúc an ninh tập thể của Đông Nam Á như nêu trên, liệu phần lănh thổ c̣n lại của nước này ngoài Biển Đông có thoát nổi lưỡi hái của “đồng chí tốt” Trung Quốc đang văng tới?
Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một luật gia, học giả và nhà bất đồng chính kiến, cựu tù nhân chính trị Việt Nam, từng là cán bộ Bộ Ngoại giao Việt Nam trong 30 năm, hiện sống tại Hoa Kỳ.
Soái hạm đồ sộ siêu vũ trang « Moskva » bị đánh ch́m xuống Hắc Hải, được cho là bị hỏa tiễn Neptune của Ukraina tấn công, khiến giờ đây tầm hoạt động của hải quân Nga bị thu hẹp. Ngay hôm sau, tên lửa Nga phá hủy một phần nhà máy Vizar ở ngoại ô Kiev, nơi sản xuất …hỏa tiễn Neptune. Khó thể nói đây là sự t́nh cờ.
iDNES: Quân đội quảng cáo của Nga - Thất bại của những dự án từng khiến phương Tây kinh ngạc
Tác giả: Jiří Vojácek/ Đỗ Ngọc, biên dịch
Cuộc xâm lược của Nga ở Ukraina trong những tuần qua, khiến thế giới bất ngờ. Sau vài tuần giao tranh, thế giới càng bất ngờ hơn bởi khả năng tác chiến kém cỏi, khí tài hỏng hóc, lạc hậu của quân Nga, hầu như không đạt được mục tiêu nào như dự kiến.
Mặc dù nhiều năm trước đây các nhà chuyên môn đă đánh giá là Nga xây dựng quân đội của ḿnh không lành mạnh, nhưng đối với Kremlin th́ nguồn ngoại tệ từ xuất khẩu vũ khí quan trọng hơn nhiều so với sức mạnh chiến đấu của quân đội ḿnh. Ngược lại bộ máy tuyên truyền khổng lồ của Nga luôn phóng đại cho thế giới thấy, Nga có một đội quân hiện đại, tinh nhuệ ở tất cả các binh chủng.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Nga thừa kế ngành công nghiệp quốc pḥng đồ sộ. Chủ yếu vũ khí Nga sản xuất nhằm xuất khẩu. Một thời gian dài, hai khách hàng lớn của Nga là Trung Quốc và Ấn Độ.
Nhưng lợi nhuận xuất khẩu vũ khí to lớn và béo bở này phần lớn chảy vào túi các quan chức và tướng tá Nga khiến nền công nghiệp quốc pḥng Nga dậm chân tại chỗ. Trong khi đó, khách hàng ngày càng đ̣i hỏi vũ khí hiện đại, đa dạng và chất lượng. Cho đến đầu thế kỷ 21, th́ đối với công nghiệp quốc pḥng Nga không những Trung Quốc, Ấn Độ mà c̣n nhiều nước khác được liệt vào loại khách hàng khó tính (ví dụ Việt Nam).
Để giữ chân khách hàng, Nga tung ra hàng loạt dự án đồ sộ. Những dự án được quảng bá ầm ĩ, tuyên truyền rầm rộ, khiến nhiều nước phương Tây choáng ngợp, đôi khi tỏ ư lo ngại. Sự thật có như vậy không. Hăy lướt qua những dự án quân sự được Nga quảng cáo ầm ĩ sau đây.
Dự án Armata
Đây là một dự án được Nga làm rùm beng cách đây gần chục năm. Từ bộ khung gầm sàn Armata, Nga tung ra hàng loạt siêu chiến xa: Tăng thế hệ mới, xe thiết giáp hạng nặng, chiến xa bộ binh tiêu chuẩn, pháo tự hành, xe bọc thép chuyển quân bánh lốp.
Trong năm loại chiến xa trên, nổi bật nhất là tăng T-14, thường được gọi nôm na là tăng Armata. Tăng T-14 được thiết kế từ những dự án hồi thập niên 1980 của Liên Xô cũ (Objekt 195, Objekt 490, Objekt 477), chỉ có vài nét mới so với thế hệ tăng thời Liên Xô cũ. Hiện có 15 chiếc T-14 được sản xuất gần như thủ công tại nhà máy vũ khí của công ty Uralvagonzavod. Bảy năm qua, 15 chiếc tăng này đi hết lễ duyệt binh này đến lễ kỷ niệm khác. Gợi nên một sự thật buồn về khoảng cách giữa tham vọng và khả năng thực lực của công nghiệp quốc pḥng Nga.
Đă hai lần chính phủ Nga cấp tiền cho công ty Uralvagonzavod nhằm xây dựng dây chuyền sản xuất hàng loạt. Cả hai lần, tiền đều tiêu tán vào những món nợ trước, hoặc bị biển thủ.
Thiết giáp hạng nặng BVP T-15 trông hoành tráng đấy, nhưng hiện tại quân đội Nga chưa cần đến, v́ trong kho c̣n hàng ngàn xe kiểu cũ c̣n chưa dùng hết.
Số phận xe chuyển quân bánh xích Kurganec-25 cũng mờ mịt. Chẳng ai hiểu tại sao Nga phải sản xuất xe mới trong khi xe cũ được nâng cấp có thể c̣n dùng hàng chục năm.
Xe bọc thép bánh lốp Bumerang cũng có số lận đận. Xe này được thiết kế với sự hợp tác của vài đối tác phương Tây trước sự kiện Crimea. Sau khi chiếm Crimea, Nga tách ra khỏi đối tác, làm riêng, sau khi đă biết được cách làm. Cũng như Kurganec-25, tương lai của Bumerang cũng không rơ ràng v́ trong biên chế quân Nga c̣n có hàng ngàn xe BTR đủ dùng hàng chục năm.
Duy nhất có thể được sản xuất hàng loạt là pháo tự hành Koajicjia. Nhưng nó không được làm trên bộ khung gầm bánh xích đa năng Armata như hứa hẹn, mà chỉ được dựng trên bộ khung bánh xích của T-72, tham vọng khi thiết kế hai ṇng cũng bị rút xuống c̣n một ṇng.
Tóm lại dự án Armata được quảng bá ầm ĩ, ḥng lôi kéo khách hàng nước ngoài bỏ tiền đầu tư, nhưng cho tới nay chưa có khách hàng nào quan tâm một cách nghiêm túc. Dự án Armata được thổi phồng ồn ào giờ thành quả bóng xịt.
Dự án tàu sân bay
Đề tài tàu sân bay Nga không mới, nó nổi nên từ sau thế chiến thứ 2. Đô đốc [Sergey] Gorskov nắm hải quân Xô-viết từ thập niên 1950 đến 1980, đă xây dựng hải quân Nga dưới thời của hai bộ trưởng quốc pḥng Grecek và Ustinov thành một lực lượng hùng hậu thứ hai thế giới chỉ sau Mỹ.
Một lực lượng tàu chiến đông đảo, đặc biệt là lực lượng tàu ngầm đa dạng, khiến phương Tây luôn lo ngại. Nhưng có một điều đô đốc Gorskov không làm được, là xây dựng lực lượng tàu sân bay đối trọng với lực lượng tàu sân bay Mỹ.
Nga chưa bao giờ đóng được tàu sân bay nào lớn hơn loại “Tuần dương hạm trực thăng”. Đây là loại tàu sân bay nhỏ, lai với tàu chở trực thăng.
Kỹ nghệ tàu sân bay đặc biệt phức tạp và rất tốn kém. Thập niên 1960-1970 Nga – Xô thử thiết kế tàu sân bay tương đương lớp “Kitty Hawk” của Mỹ. Nhưng những dự án 1160, 1153 Orel chỉ dừng lại trên bản thiết kế. Gần với hiện thực nhất là dự án Uljanovsk. Lớp tàu sân bay này nằm giữa lớp tàu Forrestal và Nimitz của Mỹ. Nhưng tàu sân bay Uljanovsk mới làm được 40% th́ Liên Xô sụp. V́ những khó khăn kinh tế, cuối cùng tàu sân bay tham vọng của Liên Xô cũng bán sắt vụn.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, khả năng hoạt động toàn cầu của hải quân Nga coi như bằng không. V́ vậy thỉnh thoảng lại có vài dự án ḥng vực dậy tham vọng tàu sân bay. Năm 2015, Nga giới thiệu dự án 23000E. Nhiều quan chức Nga khẳng định là dự án chuẩn bị đưa vào sản xuất. Sau nhiều lần thay đi đổi lại, dự án 23000E được thay bằng dự án 11430 Lamantin khiêm tốn hơn nhiều. Cả hai dự án này đều dựa trên lớp tàu Uljanovsk đă hóa sắt vụn, cả hai mới chỉ trên mô h́nh và được quảng cáo inh ỏi ở các hội chợ vũ khí. Cuối cùng th́ cả hai dự án trên cũng kết thúc với hai mô h́nh cùng với chiến dịch PR ầm ĩ.
Có lẽ, để thay thế tuần dương già cỗi Admiral Kuznecov, Nga phải đặt mua tàu sân bay của Trung Quốc, nước đă vượt Nga trong lĩnh vực này từ chính những dự án cũ của Liên Xô.
Một dự án tàu phóng lôi rất hứa hẹn “23560 Lider” cuối cùng kết thúc bằng những quảng cáo om ṣm, và một mô h́nh trong văn pḥng của giám đốc công ty United Shipbuilding Corportion, sau khi xác định không có kinh phí, cũng như cầu tàu không đủ lớn để sản xuất loại tàu này.
Vũ khí siêu thanh
Trong tất cả các lĩnh vực quốc pḥng, vũ khí siêu thanh thường bị ngộ nhận nhiều nhất.
Tên lửa siêu thanh là tên lửa khi bay phải đạt tốc độ gấp năm lần tốc độ âm thanh. Với lợi thế tốc độ này của tên lửa, đối phương có rất ít thời gian xác định mục tiêu để đánh chặn. Ngay cả những tổ hợp tên lửa pḥng thủ tập trung cũng không đủ thời gian xác định mục tiêu để hóa giải, tương tự như vậy đối với hệ thống pháo bảo vệ chiến hạm lớp CIWS.
Nga thường lợi dụng những sự không rơ ràng, mập mờ về khái niệm “siêu thanh” để quảng bá cho những dự án vũ khí siêu thanh của ḿnh, ḥng hù dọa phương Tây.
Từ thời Xô viết cho tới Nga bây giờ, họ rất quan tâm và đổ rất nhiều tiền vào lĩnh vực này. Tuy vậy Nga không bao giờ và cũng không thể chi nhiều vào lĩnh vực này bằng phương Tây.
Để so sánh, Mỹ đă thành công dự án tên lửa siêu thanh X-51 Waverider vào tháng 5 năm 2013, sau khi tên lửa này đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về tốc độ, sức bền. Từ thời điểm đó Mỹ phát triển chương tŕnh của ḿnh bằng những chương tŕnh nhỏ hơn, phối hợp rất nhiều công ty của NASA và quân đội Mỹ, cùng một số công ty sản xuất vũ khí.
Ngược lại, Nga phát triển từ dự án tên lửa X-51 sau đó gọi là 3M22 Zirkon. Năm 2020, quan chức Nga hân hoan tuyên bố đă thành công, sau nhiều lần thử nghiệm, nhưng cho tới nay vẫn chưa trang bị cho quân đội. Chẳng biết thành công đến đâu, nhưng dựa hơi vụ này, Nga thổi phồng khả năng vũ khí siêu thanh của ḿnh, ví dụ như trường hợp tên lửa Ch-47M2 Krizal. Tên lửa này vừa được sử dụng ở Ukraina và được loa lên là “bước ngoặt của cuộc chiến”.
Cái gọi là “tên lửa siêu thanh Krizal” thực tế là tên lửa đạn đạo Iskander đă được cải tiến chút ít. Loại này không phóng từ mặt đất mà lắp vào chiến đấu cơ MIG-31 và phóng từ trên cao. Khi phóng đi th́ nó hoạt động như một tên lửa đạn đạo b́nh thường, khi hết nhiên liệu và đạt được độ cao th́ nó lao xuống mục tiêu, khi đó nó đạt được tốc độ siêu thanh như 99% những loại tên lửa được dùng trong Thế chiến Thứ hai.
Đúng vậy, ngay cả bom bay V-2 của phát xít Đức lao xuống mục tiêu ở Luân đôn cũng đạt tốc độ này. Gọi Ch-47M2 Krizal là tên lửa siêu thanh là lừa đảo. Tên lửa siêu thanh là phải đạt tốc độ siêu thanh trên đường từ lúc xuất phát cho tới mục tiêu, điều này Krizal không làm được. “Siêu thanh” kiểu Krizal th́ cũng như đem chiếc dương cầm nhà bạn lên độ cao cần thiết thả xuống nó cũng siêu thanh như Krizal.
Máy bay tàng h́nh SU-57
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Nga tiếp nhận rất nhiều dự án phát triển máy bay khu trục từ thập niên 1980. Nhưng cuối cùng chỉ giữa lại dự án PAK FA, dự án máy bay tàng h́nh thế hệ thứ 5. Dự án này được giao cho công ty Suchoj, công ty sản xuất máy bay khu trục chủ lực của Nga. Tháng 8 năm 2011 Suchoj ra mắt hai mẫu máy bay tàng h́nh, nhưng khi hạ cánh cả hai đều bị hư hại, khiến cả dự án phải làm lại.
Ngày 10 tháng 6 năm 2014 chiếc máy bay mẫu thứ năm bay thử, thậm chí bốc cháy trước mắt phái đoàn quân sự Ấn Độ. Vào tháng 2 năm 2018 hai chiếc máy bay tàng h́nh thế hệ thứ năm Su-57 được điều sang Syrie nhằm để quảng cáo và cũng chỉ trụ lại ở đó hai ngày.
Năm 2018, một đ̣n giáng mạnh vào dự án FGFA, dự án máy bay tàng h́nh thế hệ thứ 5 của Nga, bởi Ấn Độ và Nga chung một chương tŕnh phát triển S-57, từ đó cung cấp máy bay tàng h́nh thế hệ 5 cho Ấn Độ. Nói ngắn gọn là Ấn Độ chi tiền cho Nga làm loại này. Sau nhiều lần trục trặc, Ấn Độ rút lui khỏi dự án này.
Tháng 2 năm 2018, Putin tuyên bố sau ba năm sẽ cung cấp chiếc máy bay đầu tiên, sau năm năm sẽ sản xuất hàng loạt, nhưng cho đến nay cũng chưa thấy động đậy ǵ.
Tháng 3 năm 2015, thứ trưởng quốc pḥng Nga, Jurji Brisov cho biết, quân Nga sẽ mua ít máy bay thế hệ 5 để dành tiền mua loại rẻ tiền hơn là Su-30SM hay Su-35S. Lệnh trực tiếp từ Putin, Bộ Quốc pḥng Nga cuối cùng cũng đặt hàng vài chục chiếc Su-57. Nhưng vấn đề là lấy đâu ra tiền, nhất là thiệt hại trong cuộc chiến với Ukraina hiện giờ vô cùng khủng khiếp.
Vấn đề bây giờ là Ấn Độ không hợp tác (không chi tiền), Trung Quốc đă có máy bay thế hệ thứ 5 của ḿnh, dạng khách hàng như Iran, Venezuela... th́ không đủ uy tín tài chính để duy tŕ dự án.
Máy bay không người lái Ochotnik
Việc Mỹ sử dụng ồ ạt máy bay không người lái trong cuộc chiến ở Afganistan khiến Nga giật ḿnh, thấy ḿnh tụt hậu. Trong trang bị của quân đội Nga cũng có máy bay không người lái, nhưng hạng mục này từ lâu đă bị bỏ quên, do cách nh́n nhận chiến lược bảo thủ của tướng lĩnh Nga.
Cũng như bao nhiêu lần trước đây, phiên bản cũ kỹ được hứa hẹn thay thế bằng một dự án hoành tráng được quảng cáo tốn rất nhiều giấy mực.
Tổ hợp công nghiệp vũ khí MIG giới thiệu mẫu MIG-Skat. Nga, ngoài vài loại máy bay không người lái do thám nhỏ hoặc drone, th́ mẫu không người lái cỡ lớn như Ochotnik mới chỉ có trên mô h́nh, mặc dù loại cỡ lớn như vậy đă có trong biên chế quân đội Mỹ 20 năm qua.
Mặc dù vậy, bộ máy tuyên truyền Nga mở hết cỡ khi giới thiệu dự án Ochotnik của MIG, phối hợp dự án Su-57 của Suchoj. Một dự án đầy tham vọng khi phối hợp tác chiến giữa máy bay tàng h́nh thế hệ 5Su-57 với dàn Ochotnik, kết hợp thăm ḍ, bảo vệ lẫn nhau, với Su-57 có người lái là trung tâm. Máy bay không người lái sẽ bảo vệ máy bay có người lái.
Cuối năm ngoái, thứ trưởng Bộ Quốc pḥng Nga Krivorucko nói về chiếc máy bay Ochotnik này như sau: “Đây là chiếc drone có hệ thống hoạt động độc lập rất cao. Có thể tự ḿnh giải quyết một loạt những nhiệm vụ phức tạp, phối hợp nhuần nhuyễn với các drone khác, và với máy bay có người lái. Chiếc drone này tổng hợp ưu việt của ngành công nghiệp quốc pḥng Nga, nó không hề kém bất cứ loại drone tương tự nào của phương Tây, và có nhiều mặt c̣n vượt trội“.
Sự thật th́ khác hẳn, chiếc Ochotnit mẫu cất cánh và hạ cánh rất chệch choạng. Nó bay một quăng đường đă được lập tŕnh trước... và chấm hết. Những máy bay không người lái của Liên Xô cách đây 50 năm cũng làm được y như vậy.
Su-75 “Checkmate”
Gần đây một số công ty vũ khí Nga quảng bá một sản phẩm khiến nhiều người cho rằng có thể trở thành hiện thực. Đó là máy bay chiến đấu một động cơ thế hệ thứ 5, dự án “Checkmate” – Suchoj Su-75.
Năm 2021 tại hội chợ MAKS-2021 giới thiệu mô h́nh chiếc máy bay này (chính thức gọi là “nguyên mẫu không bay”). Công nghiệp hàng không cùn ṃn của Nga cố gắng trưng ra trước mắt các nhà báo một mẫu vật đẹp mắt, với rất nhiều hiệu ứng, mục đích duy nhất là để lôi kéo đầu tư nước ngoài.
Trong khi đó Mỹ đă đưa vào hai loại chiến đấu cơ thế hệ thứ 5, loại nhẹ F-35, và loại nặng hơn, đắt tiền hơn là F-22. Nga theo h́nh mẫu này cũng muốn để tổ hợp MIG làm loại thế hệ 5 hạng nhẹ, (MIG đă đem trưng bày mấy mẫu ở vài hội chợ vũ khí), Suchoj làm loại hạng nặng.
Nhưng v́ không đủ kinh phí, Nga rút hai dự án này lại, thay v́ làm hai, bây giờ chỉ làm một. Dự án Su-75 “Checkmate” máy bay thế hệ 5 hạng nhẹ được trao cho Suchoj. Su-75 có tốc độ Mach 2, tàng h́nh, giá thành chỉ dưới 30 triệu đô, chỉ bằng 1/5 giá thành của F-35 Mỹ. Quảng bá lôi kéo khách hàng lần này là hệ thống “kiến trúc mở” Matrjoska.
Đây là hệ thống chẩn đoán điện tử, cho phép máy bay lập tŕnh lại từ xa trên không, có khả năng rất nhanh, thay đổi mục tiêu tác chiến. Các nhà chuyên môn th́ cho rằng, đây lại chiêu tṛ quảng cáo ngoài khả năng, v́ họ biết công nghiệp hàng không Nga từ lâu không quan tâm tới những hệ thống tương tự này. Những hệ thống này cần nhiều năm kinh nghiệm với sự phát triển của nó.
Không biết Su-75 có bán được cho các nước như Ả Rập Xê-út, Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Ả Rập, hay các nước như Uganda, Ai Cập trả tiền cho dự án này hay không, c̣n phải chờ kết quả cuộc chiến với Ukraina ngă ngũ. Hay đây chỉ là ảo tưởng hào nhoáng của các tướng lĩnh Nga, những người không chịu chấp nhận một thực tế là công nghệ quốc pḥng của Nga ngày một tụt hậu.
Máy bay vận tải chiến lược. Máy bay ném bom. Máy bay khu trục.
Máy bay ném bom chiến lược Nga hiện tại vẫn chủ yếu dựa vào lớp Tupolev Tu-95 thiết kế từ thập niên 1950, loạt này được bổ sung thêm một số máy bay chiến thuật loại nhỏ Tu-22M4, thiết kế từ thập niên 1960-1970. Chiếc máy bay lớn nhất hiện vận hành bây giờ là Tu-160, c̣n gọi là “Thiên nga trắng”. Năm 2008, Nga triển khai dự án PAK DA phát triển máy bay ném bom thế hệ mới, nhằm thay thế loại cũ. Văn pḥng thiết kế công ty Tupolev được giao nhiệm vụ này.
Phó thủ tướng Nga Rogozin được giao theo dơi dự án này, năm 2012 cho biết, máy bay sẽ có tốc độ siêu thanh, dễ ràng vượt qua hệ thống pḥng không của Mỹ. Nghe đâu Nga cũng lôi kéo Trung Quốc vào dự án này nhưng không thành công.
Nhưng rồi dự án viể vông siêu thanh Tu cánh rời sập tiệm, Tupolev quay lại với giải pháp máy bay cánh liền, copy của B-2 Mỹ. Từ năm 2008, Nga chưa đưa ra một nguyên mẫu nào cho kế hoạch hiện thực vào năm 2024-2025, trong thời gian đó, Mỹ đă thiết kế và sản xuất máy bay ném bom hoàn toàn mới B-21 Raider.
Từ lâu Ukrana là nhà cung cấp máy bay vận tải hạng lớn Antonov cho Nga, khi quan hệ rạn nứt, Nga phải t́m giải pháp thay thế. Lúc đầu rộ lên tin là Nga sẽ tự sản xuất AtonovAn-124, sau đó phát hiện rằng, không có những công ty Ukraina tham gia th́ không làm được.
Vậy là một dự án máy bay vận tải cỡ lớn PAK VTA được h́nh thành, thay thế cho An-124 đang cạn dần phụ tùng thay thế.
Trước khi các nhà thiết kế ngồi vào bàn thiết kế, báo chí Nga đă rùm beng lên tiếng là chiếc máy bay mới, có tốc độ vượt âm thanh như Concord ngày nào, bề mặt của máy bay có khả năng tích hợp năng lượng phục vụ cho động cơ, máy bay có tải trọng 200 tấn xuyên lục v.v... Sự thật th́ như thế nào, năm 2016, Nga moi lại thiết kế Iljusin II-106 từ thời Liên Xô cũ để dựa vào đó làm máy bay vận tải mới, nếu năm 2030 mà cất cánh được th́ sẽ là điều thần kỳ.
Từ nhiều ngày qua vùng Donbass đă trong tư thế sẵn sàng để đương đầu với quân đội Nga. Tuy nhiên ở hai bên bờ giới tuyến nơi phía Nga và Ukraina đang dàn binh bố trận, dân cư chia bị rẽ hơn bao giờ hết như là trường hợp tại làng Sviatohirsk. Dân chúng tại đây nói tiếng Nga và một phần lớn cương quyết không sơ tán.
Bộ Quốc pḥng Nga tuyên bố tấn công các mục tiêu ở thủ đô Kiev để đáp trả các đợt đột kích do lực lượng Ukraine tiến hành trên lănh thổ Nga.
RiaNovosti hôm nay (15/4) dẫn lời Thiếu tướng Igor Konashenkov, phát ngôn viên Bộ Quốc pḥng Nga, xác nhận lực lượng Nga đă khai hỏa một tên lửa Kalibr vào nhà máy Zhulyansky Vizar ở ngoại ô thủ đô Ukraine, phá hủy khu vực sửa chữa các hệ thống tên lửa pḥng không của Kiev.
Ông Konashenkov tuyên bố Moscow sẽ đáp trả các vụ đột kích do Ukraine thực hiện trên lănh thổ Nga bằng các cuộc tấn công thẳng vào Kiev.
"Số lượng và quy mô các đợt tấn công tên lửa ở Kiev sẽ tăng lên để đáp trả việc Ukraine thực hiện bất cứ đợt tấn công có tính chất khủng bố hoặc phá hoại nào trên lănh thổ Nga", đại diện Bộ Quốc pḥng Nga khẳng định.
Phát ngôn của ông Konashenkov được đưa ra sau khi truyền thông ghi nhận một loạt vụ nổ lớn xảy ra ở Kiev rạng sáng nay và một phần thành phố mất điện. C̣i báo động không kích được cho là cũng đă vang lên ở nhiều thành phố trên khắp Ukraine.
Trước đó, ngày 13/4, quân đội Nga từng cảnh báo có thể tiến hành các đợt không kích nhắm thẳng vào "các trung tâm đầu năo ra quyết định, bao gồm cả ở Kiev" nếu Ukraine tiếp tục đột kích các mục tiêu trên lănh thổ Nga.
Sau khi rút lực lượng khỏi khu vực gần Kiev, Nga đang tái tập trung lực lượng ở phía Đông để trợ giúp lực lượng ly khai kiểm soát vùng Donbass, gồm hai tỉnh Lugansk và Donetsk.
Trong thông báo cùng ngày, ông Konashenkov xác nhận lực lượng Nga đă kiểm soát nhà máy luyện kim Ilyich, một trong những cứ điểm cuối cùng của Ukraine ở thành phố cảng Mariupol – đô thị lớn chiến lược thuộc tỉnh Donetsk.
Nga loại khỏi ṿng chiến đấu 30 nhân viên công ty quân sự tư nhân Ba Lan.
Theo tướng Konashenkov, được Interfax dẫn lời, quân đội Nga đă loại khỏi ṿng chiến đấu 30 nhân viên một công ty quân sự tư nhân của Ba Lan ở tỉnh Kharkov.
Ông Konashenkov cũng thông báo, 13 cơ sở quân sự Ukraine, gồm 2 kho vũ khí, 10 khu vực tập trung quân nhân và thiết bị quân sự, đă bị phá hủy trong các đợt tập kích vào đêm 14 rạng sáng 15/4.
Hai viên chức nói với CBS News rằng Nga đă gửi một công hàm chính thức tới chính quyền Biden cảnh cáo Mỹ không nên trang bị thêm vũ khí cho Ukraine. Công hàm được gửi tới Bộ Ngoại giao cho thấy Moscow không hài ḷng với quyết định của Tổng thống Biden trong việc tiếp tục phê duyệt chuyển giao vũ khí khi giao tranh chuyển sang miền đông Ukraine.
Công hàm sử dụng cùng một loại ngôn ngữ mà Nga đă sử dụng trong một thời gian để phản đối những nỗ lực của phương Tây nhằm hỗ trợ quân đội Ukraine chống lại các lực lượng Nga xâm lăng. Ngoại trưởng Antony Blinken trước đây đă mô tả chiến lược này là một phần trong kế hoạch gia tăng sức mạnh của Kyiv trên bàn đàm phán, nhằm nỗ lực t́m ra một kết thúc cho cuộc chiến trong lúc đàm phán.
Tờ Washington Post lần đầu tiên đưa tin về công hàm của Nga gởi cho Mỹ, và dẫn lời các viên chức Nga cho biết các chuyến hàng vũ khí có thể mang lại “hậu quả khó lường”. Công hàm được đưa ra khi Tổng thống Biden trong tuần này đă thông qua việc mở rộng gói viện trơ quân sự mà Hoa Kỳ cung cấp cho Ukraine, bao gồm cả vũ khí trị giá 800 triệu Mỹ Kim bao gồm cả pháo binh như pháo tầm trung có thể rất lợi trong giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến ở miền đông Ukraine.
Theo Ṭa Bạch Ốc, Hoa Kỳ đă cung cấp tổng cộng 2 tỷ Mỹ Kim hỗ trợ quân sự cho Ukraine kể từ khi Tổng thống Biden nhậm chức. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói với CNN trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Sáu rằng thế giới nên chuẩn bị cho khả năng Tổng thống Vladimir Putin có thể sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật chống lại Ukraine.
Lính Nga ném bom một nhà máy quân sự ở Kiev và tấn công một nhà máy sửa chữa xe quân sự ở Mykolaiv.
Một đoạn ghi âm cũng được công bố trên phương tiện truyền thông xă hội cho thấy khói bốc lên từ nhà máy ở Kiev sau vụ tấn công.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr"><a href="https://twitter.com/hashtag/Darnytsky?src=hash&r ef_src=twsrc%5Etfw">#Darnytsky</a> district in Kyiv hit Saturday morning. Smoke coming from armoured vehicle plant. <a href="https://t.co/9PibZZDp51">pic.twitter.com/9PibZZDp51</a></p>— Daniele Hamamdjian (@DHamamdjian) <a href="https://twitter.com/DHamamdjian/status/1515252313623076866? ref_src=twsrc%5Etfw">April 16, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Bản đồ dưới đây là bản cập nhật T́nh báo Quốc pḥng mới nhất về t́nh h́nh ở Ukraine - ngày 16 tháng 4 năm 2022
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The illegal and unprovoked invasion of Ukraine is continuing. <br> <br>The map below is the latest Defence Intelligence update on the situation in Ukraine - 16 April 2022<br> <br>Find out more about the UK government's response: <a href="https://t.co/tMxEoYPHHJ">https://t.co/tMxEoYPHHJ</a><br><br>🇺🇦 <a href="https://twitter.com/hashtag/StandWithUkraine?src =hash&ref_src=twsrc% 5Etfw">#StandWithUkraine</a> 🇺🇦 <a href="https://t.co/hRt3hmZAjp">pic.twitter.com/hRt3hmZAjp</a></p>— Ministry of Defence 🇬🇧 (@DefenceHQ) <a href="https://twitter.com/DefenceHQ/status/1515249960572366854? ref_src=twsrc%5Etfw">April 16, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Theo một báo cáo mới đây của Bộ Quốc pḥng Anh, không chỉ ḿn và những cây cầu bị phá hủy khiến nước này không thể vận chuyển viện trợ nhân đạo mà cả những phương tiện quân sự do người Nga bỏ lại cũng là chướng ngại vật trên đường tới các thành phố phía bắc.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Latest Defence Intelligence update on the situation in Ukraine - 16 April 2022<br> <br>Find out more about the UK government's response: <a href="https://t.co/YnbbBiEnGg">https://t.co/YnbbBiEnGg</a><br><br>🇺🇦 <a href="https://twitter.com/hashtag/StandWithUkraine?src =hash&ref_src=twsrc% 5Etfw">#StandWithUkraine</a> 🇺🇦 <a href="https://t.co/bkQNn8VqoX">pic.twitter.com/bkQNn8VqoX</a></p>— Ministry of Defence 🇬🇧 (@DefenceHQ) <a href="https://twitter.com/DefenceHQ/status/1515191062901440513? ref_src=twsrc%5Etfw">April 16, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Bộ Quốc pḥng Nga đă công bố một video, theo bộ này, cho thấy cuộc gặp của Đô đốc Nikolai Yevmenov, Tổng tư lệnh Hải quân # Nga, với thủy thủ đoàn của tàu tuần dương "Moscow" (đă bị ch́m) tại #Sevastopol.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The Russian Defense Ministry published a video, which, according to the ministry, shows the meeting of Admiral Nikolai Yevmenov, Commander-in-Chief of the <a href="https://twitter.com/hashtag/Russian?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Russian</a> Navy, with the crew of the cruiser "Moskva" in <a href="https://twitter.com/hashtag/Sevastopol?src=hash& ref_src=twsrc%5Etfw">#Sevastopol</a>. <a href="https://t.co/2sBeEiXEvB">pic.twitter.com/2sBeEiXEvB</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1515405022690955268? ref_src=twsrc%5Etfw">April 16, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy trao huân chương cho các binh sĩ trong một buổi lễ ở Ukraine, một video do văn pḥng tổng thống công bố.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Ukrainian President Volodymyr Zelenskiy awards medals to soldiers during a ceremony in Ukraine, a video released by the presidential office shows <a href="https://t.co/Y008KOIdHy">pic.twitter.com/Y008KOIdHy</a></p>— Reuters (@Reuters) <a href="https://twitter.com/Reuters/status/1515416486994751492? ref_src=twsrc%5Etfw">April 16, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tại Mariupol bị bao vây, quân đội Nga đă thúc đẩy những bước tiến gần đây, hy vọng sẽ bù đắp cho thất bại của họ trong việc chiếm được Kyiv bằng cách cuối cùng đă giành được "giải thưởng lớn" đầu tiên của cuộc chiến.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">WARNING: GRAPHIC CONTENT<br>In besieged Mariupol, Russian troops pressed recent advances, hoping to make up for their failure to capture Kyiv by finally seizing their first big prize of the war <a href="https://t.co/j7dGzST7o6">https://t.co/j7dGzST7o6</a> <a href="https://t.co/NjjFxlmXqX">pic.twitter.com/NjjFxlmXqX</a></p>— Reuters (@Reuters) <a href="https://twitter.com/Reuters/status/1515379493237448706? ref_src=twsrc%5Etfw">April 16, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Người dân Berlin ra đường thể hiện sự ủng hộ đối với Ukraine. Những người tuần hành kêu gọi cấm vận đối với tất cả dầu và khí đốt của Nga, cũng như hành động đối với tội ác chiến tranh ở Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The people of Berlin came out to show their support for Ukraine. Marchers called for an embargo of all Russian oil and gas, as well as action on the war crimes in Ukraine. <a href="https://twitter.com/hashtag/LongLiveUkraine?src= hash&ref_src=twsrc%5 Etfw">#LongLiveUkraine</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/StandWithUkraine%EF% B8%8F?src=hash&ref_s rc=twsrc%5Etfw">#StandWithUkraine️</a> <a href="https://t.co/agBBrOIVNk">pic.twitter.com/agBBrOIVNk</a></p>— 🇺🇦Skyleigh Heinen🇺🇸 (@Sky_Lee_1) <a href="https://twitter.com/Sky_Lee_1/status/1515409591802249216? ref_src=twsrc%5Etfw">April 16, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Công nhân Ukraine tháo các tấm biển có tên các thành phố của Nga khỏi một tấm biển tưởng niệm trên phố ở Odessa trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Ukrainian workers removed plates bearing the names of Russian cities from a memorial street sign in Odesa amid the ongoing war in Ukraine <a href="https://t.co/Dr5jzlK0Tv">pic.twitter.com/Dr5jzlK0Tv</a></p>— NowThis (@nowthisnews) <a href="https://twitter.com/nowthisnews/status/1515156272403947532? ref_src=twsrc%5Etfw">April 16, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 16, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/qbIH43FW4T">pic.twitter.com/qbIH43FW4T</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1515258431866822660? ref_src=twsrc%5Etfw">April 16, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
SỐ PHẬN SOÁI HẠM MATXCOVA VÀ VÀI ĐIỀU CẢNH TỈNH
Nguyễn Ngọc Chu
1. SỐ PHẬN SOÁI HẠM MATXCOVA LÀ HỆ QUẢ CỦA THAM NHŨNG VÀ ĐỘC TÀI
Bộ Quốc pḥng Nga thừa nhận Soái hạm tuần dương Matxcova của Hạm đội Biển Đen đă bị ch́m ở Biển Đen hôm 14/4/2022. Với Nga, đây là tin “sấm sét” làm sụp đổ sức mạnh của Hải quân Nga. Với Tổng thống Putin, đây c̣n là điềm dữ.
Có tiền từ bán dầu khí, Tổng thống Putin đổ tiền vào hiện đại hoá quân đội Nga, trong đó, lực lượng Hải quân Nga thuộc nhóm ưu tiên hàng đầu. Tàu tuần dương Matxcova (dài 186,4 m, giăn nước 12 490 tấn) mạnh nhất ở Hạm đội Biển Đen, là một biểu tượng sức mạnh của Hải quân Nga, chỉ đứng sau tàu sân bay Đô đốc Kuznetxov (dài 306,5m, giăn nước 58 600 tấn) và tuần dương hạm hạt nhân Pyter Đại đế (dài 252m, giăn nước 28 000 tấn). Tuần dương hạm Matxcova được trang bị những vũ khí tối tân hiện đại nhất của Nga. Trong đó có 16 tên lửa diệt hạm P-1000 Vulkan tầm bắn 800 km với đầu đạn chứa 950 kg thuốc nổ, hay đầu đạn hạt nhân tương đương 350 000 tấn thuốc nổ TNT. Đây là vũ khí mà Hải quân Nga kỳ vọng có thể tiêu diệt các tàu sân bay và các tàu chiến mạnh nhất của Mỹ từ xa gần ngàn km. Tuần dương hạm Matxcova có một hệ thống vũ khí để chống lại sự tấn công từ xa của đối phương, bất kể từ trên trời hay dưới biển, bao gồm 64 tên lửa pḥng không tầm xa loại S -300F, 40 tên lửa pḥng không tầm ngắn OSA-MA, Hai cụm ống phóng gồm 10 ngư lôi 533mm, hai tổ hợp rocket chống ngầm RBU-6000, 6 tổ hợp pḥng thủ tầm cực gần AK-630, 30 mm, cụm pháo 2 ṇng AK-130 130 mm, 1 trực thăng săn ngầm Ka-27, cùng hệ thống tác chiến điện tử. Soái hạm Matxcova từng được đưa đến phục vụ quân Nga trong chiến tranh Syri, không ít lần “nghênh chiến” từ xa với hải quân Mỹ và Phương Tây ở vùng vịnh, được ngợi ca đến mức đối phương phải kiềng nể.
Nhưng bây giờ th́ bức tranh về sức mạnh Hải quân Nga hoàn toàn sụp đổ. Tên lửa diệt hạm Neptune do quân đội Ukraine sản xuất, không hiểu bằng cách nào, đă vượt qua các lớp pḥng thủ của tuần dương hạm Matxcova, đánh trúng tàu, làm cháy lớn dẫn đến nổ kho đạn và đă làm ch́m tuần dương hạm Matxcova xuống đáy Biển Đen.
Sau một tháng, cuộc chiến tranh Nga – Ukraine đă cho ông Putin hiểu về sức mạnh quân đội Nga trên không và trên bộ, hiểu đến mức làm ông phải thay đổi mục tiêu và chiến lược, chiến thuật. Giờ, với việc tàu tuần dương Matxcova mạnh nhất của Nga ở Biển Đen bị đánh ch́m, ông Putin đă hiểu về sức mạnh thực sự của Hải quân Nga. Và xa hơn, là kết quả của việc hiện đại hoá quân đội Nga.
Ông Putin chắc đă nh́n thấy, dù đă bỏ nhiều tiền nhưng việc hiện đại hoá quân đội Nga không mang đến nhiều hiệu quả như mong đợi. Đó là v́ tham nhũng.
Dựa vào cáo buộc trốn thuế và tham nhũng, ông Putin đă loại trừ những nhà tài phiệt không cùng cánh như Khodorkovsky. Nhưng thay vào đó, ông Putin lại có hàng loạt những nhà tài phiệt tham nhũng khác làm vây cánh. Chính các nhà tài phiệt vây cánh của Putin đă lũng đoạn nền kinh tế và nền quốc pḥng Nga. Chính tham nhũng trong quân đội Nga ở hàng ngũ chóp bu đă làm cho sức mạnh quân đội Nga bị mọt rỗng.
Kỳ hạm Matxcova bị hải quân Ukraine bắn ch́m là một nỗi đau khó chịu đựng của ông Putin và các tướng lĩnh Nga. Ông Putin sẽ tiến hành các đợt thanh trừng nội bộ rộng lớn để quy trách nhiệm. Và sau chiến tranh Nga – Ukraine, quân đội Nga có thể sẽ có các cải cách mới. Nhưng rồi cũng sẽ không mang lại hiệu quả mong đợi, dù có tốn rất nhiều tiền.
Đó là do bản chất xă hội Nga thời ông Putin. Xă hội Nga thời ông Putin thực chất là chế độ cộng sản xô viết trong một h́nh thái mới, trong đó sự độc tài tập thể bị thu hẹp thành độc tài cá nhân cát cứ. Mỗi địa phương, mỗi bộ ngành là những nhà độc tài cát cứ. Để bảo vệ quyền lực của ḿnh, ông Putin đă ban phát độc tài cát cứ cho không ít người, mà ông Kadyrov là một điển h́nh.
Thời Stalin c̣n có Bộ chính trị. Thời Putin chỉ có Putin. Ông Putin quyết định mọi vị trí quan trọng trong chính phủ và trong quân đội. Ông Putin không có đối thủ, v́ mọi đối thủ đều bị tiêu diệt, loại bỏ. Trong một xă hội như vậy, tham nhũng chẳng những sẽ không thể nào bị loại bỏ mà c̣n có đất màu mỡ để phát triển. Độc tài và tham nhũng là hai thành tố nuỗi dưỡng nhau. Chính độc tài tài và tham nhũng đă làm suy yếu nước Nga, làm mối mọt sức mạnh quân đội Nga.
Nhược điểm của quân đội Nga bộc lộ trong chiến tranh Nga - Ukraine cũng như sự kết liễu của kỳ hạm Matxcova là hệ quả trực tiếp của tham nhũng và độc tài. Tham nhũng và độc tài luôn cộng sinh. Nước Nga sẽ mạnh hơn về quân sự, sẽ giàu hơn về kinh tế khi rứt bỏ được độc tài.
2. VÀI ĐIỀU CẢNH TỈNH
Chiến tranh Nga – Ukraine có các ảnh hưởng to lớn đến số phận nhiều nước. Trước hết là ở Châu Âu. Chưa bao giờ Châu Âu đoàn kết như bây giờ. Châu Âu đang thức tỉnh trước một t́nh thế địa chính trị mới. T́nh thế đ̣i hỏi hầu hết các quốc gia Châu Âu phải tăng kinh phí quốc pḥng, điều chỉnh chính sách đối ngoại và pḥng thủ. Kết quả dẫn đến 4 thay đổi lớn sau đây:
1). EU sẽ có nhiều thành viên hơn, liên kết hơn, và mạnh hơn về quốc pḥng. Ngoài kinh tế, tự EU sẽ trở thành một khối quân sự, có phần giao thoa, nhưng có phần độc lập với NATO. Cuộc chiến tranh Nga – Ukraine sẽ đưa EU sang một không gian mới về pḥng thủ. EU sẽ từng bước bớt phụ thuộc hơn vào Hoa Kỳ về quân sự.
2). Phần Lan và Thuỵ Điển đang xem xét từ bỏ thế trung lập để gia nhập NATO. Sẽ c̣n các quốc gia khác nữa mong muốn gia nhập NATO.
3). NATO mạnh hơn và sẽ có thêm thành viên, trái với mục tiêu tiến hành chiến tranh để ngăn chặn NATO mở rộng của ông Putin.
4). Xuất hiện các cường quốc quân sự mới. Đó là Đức ở phía Tây và Nhật Bản ở phía Đông. Chiến tranh Nga-Ukraine hối thúc Đức và Nhật Bản nhanh chóng trở thành các cường quốc quân sự.
Kỳ hạm Matcova bị đánh ch́m bởi tên lửa Neptune của Ukraine sẽ cho những bài học hữu ích về chiến lược pḥng thủ biển đối với các quốc gia sống cạnh nước lớn có hải quân mạnh, cụ thể là rất thiết thực cho Việt Nam.
Rơ ràng, t́m kiếm các tên lửa diệt hạm sẽ đỡ tốn kém hơn, nhanh hơn, dễ hơn, so với đầu tư mua sắm các chiến hạm lớn. Nếu có nhiều hệ thống diệt hạm tiên tiến th́ chủ quyền biển đảo Việt Nam có thêm một pḥng tuyến bảo vệ trải dài 3200 km từ đất liền.
Cũng như vậy, chiến tranh Nga – Ukraine cho thấy đầu tư về tên lửa diệt tăng, tên lửa bắn máy bay và trực thăng sẽ hiệu quả hơn trong pḥng vệ so với mua sắm các xe tăng, máy bay và trực thăng đắt tiền. Nói như thế không có nghĩa là không cần mua sắm xe tăng, máy bay hay trực thăng, mà là cần phải xác định một tỷ lệ hợp lư.
Chiến tranh công nghệ hiện đại khác xa với chiến tranh thập niên 70 thế kỷ trước mà Việt Nam đối mặt. Sự sống c̣n phụ thuộc vào độ chính xác, thời gian ngắn, khoảng cách xa… của vũ khí chứ không phụ thuộc vào giá rẻ.
Chiến tranh Nga – Ukraine giúp cho Việt Nam thấy giá trị của công nghệ chính xác cao, công nghệ AI, vai tṛ của các máy bay không người lái, giá trị của viễn thông vệ tinh, cùng tầm quan trọng của liên lạc nội bộ trong tác chiến. Nếu có ai đó trong số các nhà quân sự của Việt Nam đích thân tiếp cận chiến trường Nga - Ukraine th́ chắc sẽ thu được nhiều kết luận quư giá.
Quân đội Việt Nam vừa có đợt sàng lọc với án kỷ luật 11 tướng trong Bộ chỉ huy Cảnh sát biển. Sự kết liễu của kỳ hạm Matxcova phải là một chương cảnh tỉnh mới.
Các lực lượng Ukraine phớt lờ tối hậu thư từ phía Nga theo đó đ̣i họ phải đầu hàng. Các quan chức từ Kiyv nói lính Ukraine tại thành phố cảng biển quan trọng này sẽ 'chiến tới cùng'.
Ukraine đ̣i các lực lượng Nga mở hành lang nhân đạo từ Mariupol trong ngày hôm nay Chủ Nhật 17/4, để dân thường và các binh lính Ukraine bị thương được đưa ra ngoài. Một dân biểu Ukraine cho BBC biết t́nh h́nh ở Mariupol là "một cuộc diệt chủng thực sự" và ước tính rằng khoảng 100.000 thường dân đang ở trong thành phố, khoảng 20 ngàn người đă thiệt mạng. Sau cuộc tấn công tàn khốc kéo dài hơn sáu tuần, ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy Nga sắp chiếm được hoàn toàn Mariupol.
Cũng trong dịp cuối tuần này, hàng dài xe tải Nga và Belarus phải xếp hàng nhiều giờ ở khu vực biên giới Belarus-Ba Lan để rời khỏi lănh thổ EU, nhằm tránh lệnh trừng phạt của EU. EU cấm các xe tải từ Nga và Belarus sau hạn chót hôm thứ Bảy đi vào hoặc ở lại trong lănh thổ khối này, trừ một số ngoại lệ như xe chở đồ y tế, thư tín hoặc các sản phẩm xăng. Tuy nhiên, hiện chưa rơ điều ǵ sẽ xảy ra với hàng ngàn xe tải từ hai nước này, ước tính hiện vẫn c̣n trong lănh thổ EU.
Ukraine đă kêu gọi các quốc gia G7 hỗ trợ khoản tài chính 50 tỷ USD.
Ngoài ra, nước này cũng đang xem xét phát hành trái phiếu không trả lăi định kỳ để giúp bù đắp thâm hụt ngân sách v́ chiến tranh trong sáu tháng tới, ông Oleh Ustenko, cố vấn kinh tế của tổng thống, cho biết hôm Chủ nhật.
Phát biểu trên kênh truyền h́nh quốc gia, ông Ustenko cho biết các lựa chọn này đang được tích cực thảo luận.
[Reuters]
T́nh h́nh ở Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) phản ánh bức tranh tổng thể về những ǵ đang diễn ra trên thế giới. ASEAN bao gồm 10 nước thành viên là Thái Lan, Malaysia, Singapore, Indonesia, Philippines, Brunei, Việt Nam, Myanmar, Lào và Campuchia. Tại LHQ, tất cả các nước thành viên ASEAN, ngoại trừ Việt Nam và Lào, đều bỏ phiếu phản đối chiến dịch đặc biệt của Nga. Tuy nhiên, trong số 10 quốc gia thành viên, chỉ có Singapore áp đặt các biện pháp trừng phạt chống lại Nga.
Điều đó cho thấy, hiện nay trong ASEAN đă h́nh thành ba nhóm quốc gia có thể được phân loại dựa trên thái độ đối với các biện pháp trừng phạt chống Nga. Nhóm thứ nhất chỉ có Singapore là đă ủng hộ và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga. Nhóm thứ hai bao gồm Việt Nam và Lào, hai nước này ít khi đưa ra những tuyên bố về vấn đề trừng phạt và luôn ủng hộ hợp tác với Nga trong mọi lĩnh vực. Chính quyền quân sự Myanmar cũng vào nhóm này, đối với họ không có ǵ thay đổi trong quan hệ với Nga sau khi phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt, bởi v́ bản thân nước này cũng đang chịu các lệnh trừng phạt. Nhóm thứ ba là các nước c̣n lại: Thái Lan, Campuchia, Indonesia, Philippines, Malaysia và Brunei. Tất cả các quốc gia này đều có quan hệ hữu nghị lâu đời với Nga. Tất cả các nước này, đă lên tiếng kêu gọi các bên tham gia cuộc xung đột ở Ukraine chấm dứt các hành động thù địch và giải quyết mâu thuẫn thông qua đàm phán.
Viên tướng thứ 8 của Nga bị giết chết ở Ukraine là ai?
Nga tiếp tục mất đi một trong những viên tướng quân đội hàng đầu của họ trong cuộc chiến ở Ukraine: Thiếu tướng Vladimir Frolov. Vẫn chưa biết Frolov chết ở đâu và chết như thế nào, nhưng tang lễ của ông ta được tổ chức tại nghĩa trang Serafimovskoe ở Saint Petersburg hôm qua, cho thấy rằng Frolov đă qua đời trong vài ngày gần đây.
Alexander Beglov, thống đốc St Petersburg tiết lộ rằng, Frolov tử trận ở Ukraine, thi thể ông ta được mang về Nga. Beglov cũng cho biết, Frolove xuất thân từ một gia đ́nh quân đội và là Phó tư lệnh Đơn vị Cận vệ số 8 ở miền đông Ukraine.
Thống đốc St Petersburg vinh danh Frolov bằng những lời có cánh: "Vladimir Petrovich Frolov đă hy sinh anh dũng trong trận chiến với những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine. Ông ấy đă hy sinh mạng sống của ḿnh để trẻ em, phụ nữ và người già ở Donbas không c̣n nghe thấy tiếng nổ của bom... Ông là một người yêu nước thật sự, một người quả cảm và dũng cảm, là người trung thực và cuối cùng đă hoàn thành nghĩa vụ quân sự và nghĩa vụ con người của ḿnh".
(Khôi hài ở chỗ, Nga và Frolov đă mang bom đạn tới Donbas và bao nhiêu người dân ở vùng đó đă phải bỏ mạng v́ bom đạn của họ).
***
Vladimir Frolov là viên tướng thứ 8 của Nga tử trận và là viên sĩ quan cao cấp thứ 42 của Nga chết trận ở Ukraine, tính đến thời điểm này. Các chuyên gia đă chỉ ra rằng, có một số nguyên nhân đằng sau những cái chết của các sĩ quan hàng đầu Nga.
Các báo cáo cho rằng, một số đơn vị của Putin phụ thuộc vào các thiết bị và thiết bị điện tử không đáng tin cậy. Nhiều hoạt động của lực lượng Nga bên trong Ukraine đă thất bại do cấp dưới của họ quá sợ hăi để đưa ra quyết định nhanh chóng.
Lính bắn tỉa Ukraine cũng đóng một vai tṛ quan trọng trong việc tiêu diệt các tướng lĩnh hàng đầu của Nga. David Petraeus, cựu tướng bốn sao của Mỹ, từng là giám đốc CIA, tiết lộ rằng, Kyiv có những "tay súng bắn tỉa giỏi", những người có thể nhắm mục tiêu vào những cá nhân chủ chốt khi một chuỗi chỉ huy của Nga bị phá vỡ.
Một nhà ngoại giao của Mỹ giấu tên, nói với Foreign Policy rằng, các tướng lĩnh Nga đang "vật lộn trên chiến tuyến để đạt được mệnh lệnh của họ".
PUTIN VÀ GIỚI ĐẠI TÀI PHIỆT NGA
Trần Trung Đạo
Các bạn đọc chữ oligarch (đại tài phiệt) rất nhiều trong thời gian qua, nhất là trong hai tháng qua, khi Nga bắt đầu cuộc chiến tranh xâm lược Cộng Ḥa Ukraine. Trừng phạt các oligarch là một phần trong Đạo Luật Bảo Vệ Chủ Quyền Ukraine (Defending Ukraine Sovereignty Act) được quốc hội Mỹ thông qua giữa tháng 1/2022 nhằm “chống lại sự xâm lược của Liên bang Nga đối với Ukraine và các đồng minh Đông Âu, để xúc tiến hỗ trợ an ninh cho Ukraine để tăng cường khả năng quốc pḥng của Ukraine và áp đặt các lệnh trừng phạt liên quan đối với các hành động của Liên bang Nga đối với Ukraine, và cho các mục đích khác”.
Theo tinh thần đạo luật này, trừng phạt Nga trở thành một trong những phương tiện chính để bảo vệ Ukraine.
Trừng phạt chính phủ Nga đă đành nhưng tại sao lại phải trừng phạt các nhà tài phiệt Nga, v́ trong thực tế của nền kinh tế thị trường tự do quốc gia tư bản nào lại chẳng có tài phiệt?
Oligarch là ai và khi nhắc đến Oligarch người ta sẽ nghĩ ngay đến tài phiệt Nga chứ không phải tài phiệt của quốc gia nào khác?
Nguồn gốc của giới này tại Nga ra đời và phát triển ra sao?
Vai tṛ của giới tài phiệt Nga trong guồng máy cai trị và mối quan hệ giữa giới tài phiệt và Putin trong suốt 21 năm từ khi ông ta cầm quyền như thế nào?
Thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21 đánh dấu sự phục hồi cơ chế dân chủ hay gần với dân chủ tại nhiều quốc gia. Những bác nông phu Sierra Leone đă trở về với ruộng đồng. Những người thợ mỏ Nam Phi đă đi bỏ phiếu. Những anh chăn cừu trên thảo nguyên Mông Cổ đă trở thành công dân của một nước tự do. Những bông hoa lài (Jasmine) thơm ngát, biểu tượng cho Cộng ḥa Tunisia không chỉ nở rộ trên những con đường ở thủ đô Tunis hay dọc theo sông Oued Zouara mà trở thành biểu tượng cho phong trào dân chủ khắp Bắc Phi.
Nhất là sau khi Cộng sản Liên Xô chính thức sụp đổ (1991), hàng loạt các quốc gia cựu CS vùng Đông Âu và Baltics đă trở thành những quốc gia dân chủ. Những người chết oan ức dưới chế độ CS do bị giam cầm hay bị ám sát đă được điều tra và vinh danh.
Xin lỗi hơi lạc đề, nhưng chắc nên cần nhắc lại. Một người bị CS theo giết cho được là đồng tác giả truyện phim Trên Từng Cây Số của Bulgary rất quen thuộc với khán giả truyền h́nh Việt Nam. Ông ta là nhà thơ và là viết truyện phim Georgi Markov. Năm 1978, trong lúc nhiều thế hệ Việt Nam c̣n say mê bộ phim th́ tác giả của nó xem đó như một sản phẩm tuyên truyền. Georgi Markov hối hận và dành hết thời gian lưu vong tại Anh để tố cáo tội ác của CS. Georgi Markov bị mật vụ KGB và Bulgary ám sát tại London. Năm 2000, nhà viết truyện phim Georgi Markov được phục hồi danh dự. Ông được trao huân chương Order of Stara Planina đặc quyền và cao quư nhất của Cộng ḥa Bulgary v́ đă “đóng góp đáng kể cho văn học, kịch và truyện không hư cấu của Bulgaria và cho vị trí công dân đặc biệt của ông và công cuộc đối đầu với chế độ Cộng sản".
Giai đoạn chuyển tiếp giữa toàn trị CS sang dân chủ tự do là giai đoạn nhiều bất trắc được gọi là ‘Shock therapy’ tại các xă hội tồn tại lâu năm dưới chế độ độc tài CS. Tại Nga, đó là sự ra đời của một thành phần mới của những kẻ có đặc quyền nắm độc quyền các lănh vực của đời sống con người. Họ là những đại tài phiệt (oligarch).
Xă hội tư bản nào cũng có thành phần tài phiệt, nhưng chữ oligarch trong những năm qua được hiểu ngay là tài phiệt Nga. Dưới chế độ CS, giới đại tài phiệt (oligarch) là thành phần tư bản đỏ (red capitalist) được phân tích trong tác phẩm Tư Bản Đỏ Tại Trung Quốc (Red Capitalists in China: The Party, Private Entrepreneurs, and Prospects for Political Change) của giáo sư Bruce J. Dickson. Người viết sẽ bàn đến thành phần tư bản đỏ do Đặng Tiểu B́nh nặn ra cũng trong đầu thập niên 1990.
Theo bách khoa tự điển Anh (Encyclopædia Britannica), Oligarchy (danh từ chung) là chính phủ được hành xử bởi một nhóm nhỏ có đặc quyền nhằm phục vụ các mục tiêu tham nhũng hoặc ích kỷ.
Cũng theo Encyclopædia Britannica, triết gia cổ Hy Lạp Aristotle đă từng dùng khái niệm oligarchy để chỉ nhóm đầu sỏ được chọn ra từ giai cấp thống trị theo kiểu cha truyền con nối, tôn giáo, họ hàng, địa vị kinh tế, uy tín hoặc thậm chí là ngôn ngữ. Nhóm người này v́ thế chỉ có xu hướng phục vụ cho lợi ích của giai cấp họ.
Tư hữu hóa nền kinh tế tập trung của CS là một chính sách mà một nước sau CS nào cũng phải thực hiện. Trong lúc nhiều quốc gia như Ba Lan là những câu chuyện thành công, Nga là một tai họa.
Công bằng mà nói, Oligarchy Nga không phải chỉ mới có từ khi Vladimir Putin lên nắm quyền tổng thống mà đă thai nghén từ cuối thời Mikhail Gorbachev, sinh sản dưới thời Boris Yeltsin 1991 và lớn lên thành một lực kinh tế chính trị chế ngự đời sống xă hội Nga dưới thời Putin.
Đại tài phiệt Nga xuất thân từ ba hạng người: (1) các giám đốc cơ xưởng và tiếm đoạt cơ xưởng bằng cách qua mặt công nhân, (2) gốc cán bộ đảng và nhà nước CS, (3) không thuộc hệ thống đảng hay nhà nước CS nhưng tận dụng cơ hội để làm giàu.
Năm 1988, Mikhail Gorbachev mở rộng các chính sách kinh tế trong đó có mậu dịch với nước ngoài. Chính sách tạo điều kiện cho một số viên chức và cán bộ nhà nước vốn đă có tiền do tham ô, móc ngoặc thành lập các công ty xuất nhập cảng hàng hóa tiêu dùng và máy móc. Thành phần này làm giàu rất nhanh. Mặc dù nhiều trong số họ chưa phải là triệu phú nhưng là những đại tài phiệt mới được thai nghén tại Nga.
Sang đến thời Boris Yeltsin, chính sách tư hữu hóa nền kinh tế được tiến hành một cách cấp bách v́ lư do chính trị nhằm giới hạn sự phục hồi của đảng CS.
Hai chính sách kinh tế tư hữu hóa quan trọng dưới thời Boris Yeltsin sản sinh nhanh chóng thành phần đại tài phiệt là (1) hệ thống chứng từ (voucher system) và (2) vay đổi bằng cổ phần (loan for shares).
CHÍNH SÁCH HỆ THỐNG CHỨNG TỪ (VOUCHER SYSTEM)
Năm 1992, mỗi công dân Nga, trên danh nghĩa là chủ nhân của đất nước, sẽ nhận lại phần của cải xă hội của ḿnh qua h́nh thức chứng từ (voucher system). Mỗi chứng từ có giá trị 10000 rubles. Người dân có quyền dùng chứng từ đó để (1) mua cổ phần của một hay nhiều công ty hay (2) bán lại cho người khác để lấy tiền mặt.
Trong giai đoạn này, kinh tế Nga suy sụp, giá bán lẻ hàng hóa Nga tăng 2520%. Với điều kiện kinh tế quá khó khăn và lạm phát phi mă như thế, theo ước lượng chung, tám chục phần trăm dân Nga không dùng chứng từ để đầu tư vào các công ty mà bán lại với giá rất rẻ cho những người có tiền t́m mua chứng từ.
Một ví dụ. Anh chàng Roman Abramovich ngoài việc là thợ máy trong một cơ xưởng anh c̣n bán hàng rong trên đường phố. Năm 1988, trong thời kỳ mở cửa kinh tế của Gorbachev, vợ chồng anh mở tiệm làm búp-bê cho trẻ em và dành dụm được khá tiền. Khi chính sách tư hữu hóa của Boris Yeltsin được ban hành anh hợp tác với một số người khác để mở một ngân hàng nhỏ và dùng tiền mua rất nhiều chứng từ của dân.
Không giống ở Mỹ hay các quốc gia phát triển mở một ngân hàng cần nhiều trăm triệu hay cả tỷ dollar. Theo giáo sư Marshall Goldman trong tác phẩm “The piratization of Russia: Russian reform goes awry”, một ngân hàng ở Nga trong năm 1993 đ̣i hỏi một vốn đầu tư rất khiêm nhượng chỉ vào khoảng 75000 dollar. Nhiều ngân hàng nhỏ tới mức tổng số tiền chỉ bằng một máy rút tiền mặt (ATM) cá nhân. Nhưng ngân hàng rất quan trọng v́ là phương tiện tài chánh chính thức được chính phủ công nhận để vay, cho vay và mua bán các công ty đang được chính phủ bán đấu giá.
Với t́nh trạng lạm phát, trị giá của chứng từ 10000 rubles giảm xuống chỉ c̣n khoảng 32 dollar. Vợ chồng anh chàng Roman Abramovich đổ đi mua chứng từ và dùng số chứng từ mua được để mua lại cổ phần tại các công ty quốc doanh cũng đang được tư hữu hóa qua h́nh thức bán đấu giá. Trong thời gian đó, khoảng 15 ngàn công ty quốc doanh Nga được bán lại cho tư nhân với giá rẻ mạt.
Những người như Roman Abramovich chỉ vài năm trước tay chân c̣n dính đầy dầu mỡ nhà máy và chiều phải đi rao rát cổ trên phố đă trở thành chủ nhân ông của nhiều công ty, nhiều ngân hàng và là những tỷ phú đầu tiên của Nga.
Năm 2003, Roman Abramovich mua đội bóng Chelsea, theo Sporting News, với giá 223 triệu dollar. Roman Abramovich có ba quốc tịch: Nga, Do Thái và Bồ Đào Nha. Năm 2021 tạp chí Forbes ước lượng tài sản của Abramovich trị giá 14,5 tỷ dollar, giàu thứ hai tại Do Thái và thứ mười một tại Nga. Ngày 10 tháng 3/2022, Roman Abramovich bị chính phủ Anh trừng phạt, tài sản bị “đóng băng” và cấm đi lại ở Anh. (Greg Rosalsky, How 'shock therapy' created Russian Oligarchs and paved the path for Putin, NPR NPR, 3-22-2022).
CHÍNH SÁCH VAY THẾ BẰNG CỔ PHẦN (LOANS FOR SHARES)
T́m hiểu các hành động phi pháp của giới tài phiệt không thể bỏ qua âm mưu theo kiểu Mafia được gọi là Vay thế bằng cổ phần (Loans for shares) dưới thời Boris Yeltsin. Sở dĩ nhiều nhà phân tích dùng chữ âm mưu v́ ngay trước khi cho chính phủ mượn tiền, các đại tài phiệt đă nghĩ tới chuyện chiếm đoạt tài sản v́ họ tin rằng chính phủ sẽ không có khả năng hoàn trả vốn và lời.
Âm mưu này được nhà báo Greg Rosalsky tóm tắt một cách dễ hiểu như sau: Các đại tài phiệt giàu nhất Nga cho chính phủ vay hàng tỷ dollar để đổi lấy cổ phần của các doanh nghiệp nhà nước có giá trị nhất của Nga. Khi chính phủ vỡ nợ và hết tiền trả lại các khoản vay các đại tài phiệt sẽ bỏ qua số tiền cho vay đó nhưng giữ ch́a khóa của các tập đoàn sinh lời cao nhất của Nga.
Ví dụ rơ nhất là âm mưu của hai anh chàng Boris Berezovsky và Roman Abramovich. Họ đă không vất vả buôn bán đồ chơi trẻ em nữa mà đă có cổ phần lớn trong công ty dầu khí Sibneft với giá khoảng 200 triệu USD từ số tiền cho chính phủ vay. Năm 2009, khi Putin tái quốc hữu hóa công ty, Abramovich đă bán lại cổ phần của ḿnh cho chính phủ với giá 11900 triệu dollar.
Mới nghe qua, Vay thế bằng cổ phần là một chương tŕnh có lợi tức khắc cho chính phủ đang thiếu hụt ngân sách trầm trọng. Bảy ngân hàng lớn của Nga đồng ư cho chính phủ Nga vay ngắn hạn để trang trải chi phí quốc gia nhất là trả tiền lương cho quân đội. Chính phủ hy vọng đến mùa thu thuế số tiền vay sẽ được hoàn trả lại cho ngân hàng. Khi cho chính phủ vay, các ngân hàng chỉ yêu cầu chính phủ Nga một điều kiện là nếu không trả nổi số tiền vay th́ số cổ phần tương ứng với số tiền vay sẽ thuộc về các ngân hàng.
Nói tóm lại, các đại tài phiệt hành xử giống hệt như các tiệm cầm đồ lớn mà người mang đồ đến cầm là chính phủ.
Những công ty nhà nước này cũng nằm trong danh sách sắp được bán đấu giá và những ngân hàng cho chính phủ vay tiền cũng là những người làm trung gian đứng ra bán đấu giá giúp cho chính phủ. V́ số tiền vay lớn nhưng giá công ty lại rẻ nên trong nhiều trường hợp các ngân hàng coi như lấy không nhiều công ty của chính phủ.
Với âm mưu chiếm đoạt toàn bộ công ty, các đại tài phiệt Nga đặt ra những điều kiện quá khó khăn để các tổ hợp quốc tế đến đấu giá. Chẳng hạn như trường hợp công ty thiết bị thông tin Svyazinvest, các đại tài phiệt cho là quan trọng đối với an ninh của Nga do đó đề nghị chính phủ không nên bán cho công ty ngoại quốc. Chính phủ Boris Yeltsin v́ thiếu nợ quá lớn nên phải chiều theo ư muốn của các đại tài phiệt và tuyên bố chỉ có công ty Nga mới được phép mua Svyazinvest.
Các đại tài phiệt toa rập với nhau để mua các công ty Nga bằng cách đưa ra nhiều điều kiện phi lư. Họ thậm chí đưa địa điểm đấu giá đến những nơi xa xôi hay ngay cả bày ra những tṛ trẻ con như đóng cửa các phi trường địa phương không cho phép các máy bay nhỏ đưa đại diện các tổ chức đấu giá hạ cánh. Đến kỳ hạn, chính phủ không hoàn trả được vốn và lời nên các công ty nhà nước được bán đấu giá và người mua với giá rẻ cũng chính là người cho chính phủ vay tiền. (Goldman, Marshall I, The piratization of Russia: Russian reform goes awry, London 2003).
Khác với thành phần tinh hoa được chọn từ giai cấp thống trị trong các xă hội cổ Hy Lạp như Aristotle định nghĩa, đại tài phiệt Nga thuộc đủ thành phần từ buôn bán chợ trời cho tới lái taxi, bán vé nhà hát, lau cửa kính, ở tù v́ tội ăn cắp vặt, v.v. nhưng có một điểm giống nhau là lợi dụng cơ hội để làm giàu bất chính qua trốn thuế, rửa tiền, cho vay với mục đích chiếm đoạt tài sản nhà nước, giấu của cải tại các ngân hàng quốc tế, hoạt động dưới h́nh thức các công ty ma (shell company).
Các ngân hàng Thụy Sỹ là nơi giấu tiền truyền thống của các tài phiệt khắp thế giới và cũng là nơi giấu tiền của các đại tài phiệt Nga với ước lượng khoảng 150 tỷ dollar.
Một trong nhiều cách rửa tiền quen thuộc của các đại tài phiệt là mua những căn nhà đắt tiền tại khu ở New York, London và các thủ đô Châu Âu. Chẳng hạn, Oleg Deripaska sở hữu căn nhà ở số 11 E. 64th St New York trị giá 42,5 triệu dollar hay Roman Abramovich là chủ của căn nhà ở số East 75th St trị giá tới 75 triệu dollar. Alexei Kuzmichev trả 42 triệu dollar cho 4 tầng dưới của căn nhà bảy tầng ở 33 E. 74 St. New York.
Hầu hết đại tài phiệt Nga đều sở hữu du thuyền, chẳng hạn du thuyền của Alisher Usmanov nặng 15917 tấn và trị giá tới 600 triệu dollar hay du thuyền của Sechin trị giá 120 triệu dollar.
PUTIN VÀ ĐẠI TÀI PHIỆT NGA
Vladimir Vladimirovich Putin đến Moscow vào tháng 6/1996 để chen chân vào chính trường sau khi thất bại tại Saint Petersburg.
Như một cách tự giới thiệu ḿnh với giới khoa bảng, năm 1997 Putin trở lại Saint Petersburg để tŕnh luận án tiến sĩ tương đương tại học viện Saint Petersburg Mining Institute với tựa đề “Tài Nguyên Khoáng Sản và Nguyên Liệu và Chiến Lược Phát Triển Cho Nền Kinh Tế Nga” (Mineral and Raw Materials Resources and the Development Strategy for the Russian Economy”. Tuy nhiên, luận án này bị Brookings Institution, một trung tâm nghiên cứu uy tín của Mỹ khám phá và tố cáo 16 trang trong luận án này là đạo văn của một luận án đă được tŕnh tại Mỹ.
Mười hai năm sau, Olga Litvinenko, cựu đại biểu Quốc hội Nga, tố cáo luận án đó được viết bởi ba người trong đó có cha của bà, cố vấn của Putin và Viện trưởng Saint Petersburg Mining University. Putin im lặng, không thừa nhận nhưng cũng không phản đối. Thật oan cho Putin. Putin không thể bị kết án đạo văn v́ ông ta không viết chữ nào trong luận án. Nếu quả thật ông ta là tác giả của luận án, những người tố cáo hẳn đă rục xương trong tù lâu rồi.
Dù sao học vị và kinh nghiệm KGB cũng giúp cho Putin được đề cử vào chức vụ phụ tá trong ban tham mưu của Boris Yeltsin và sau đó là giám đốc của Sở An Ninh Liên Bang (PSB).
Với các chức vụ mới này, Putin áp dụng sách vở đă học trong những năm được KGB huấn luyện để vừa xây dựng vây cánh riêng của ḿnh song song với việc thỏa hiệp với giới đại tài phiệt lúc đó đă rất giàu để làm giàu. Putin trở thành tổng thống Nga một phần không nhỏ là do sự ủng hộ của giới đại tài phiệt Nga.
Nhiều đại tài phiệt mới trong giai đoạn này là bạn thân của Putin từ nhỏ ở Saint Petersburg như Igor Sechin được ông ta đưa lên tới chức phó thủ tướng và điều hành tổng công ty dầu khí Rosneft hay Alexey Miller, cùng làm trong văn pḥng thị trưởng Saint Petersburg và hiện nay là một trong những tài phiệt trung thành nhất của Putin.
Qua các công ty PR (công ty quan hệ công chúng do Putin mướn), Vladimir Putin là một tổng thống của nhân dân, khiêm nhượng và khá khắc khổ. Putin sống nhờ vào đồng lương tổng thống vào khoảng 115 ngàn dollar tới 225 ngàn dollar trong một căn nhà nhỏ và hai chiếc xe cũ từ thời Liên Xô c̣n lại.
Nhưng phía bên trong là một Putin độc tài và đầy thủ đoạn với tài sản được nhiều nguồn ước tính từ 70 tỷ lên tới 200 tỷ dollar. Cách ước tính khác nhau tùy thuộc vào nguồn điều tra nhưng đều là con số nhiều tỷ.
Trên internet đầy những h́nh ảnh những Putin lực sĩ khỏe mạnh và đầy nam tính như Putin đánh nhu đạo, Putin cưỡi ngựa, Putin bắn súng, Putin săn bắn, Putin bơi trên sông... mà thành phần mê muội do bị tẩy năo ở Việt Nam hay dùng làm h́nh đại diện.
Những cảnh thường được dàn dựng trên sông nước đó không chỉ khoe khoang cá nhân Putin nhưng c̣n chứng tỏ một nước Nga tươi đẹp, bền vững và đầy ắp tài nguyên thiên nhiên.
Tuy nhiên các công ty PR của Putin thiếu nợ bộ máy tuyên truyền Bắc Hàn tiền tác quyền v́ đă ăn cắp các cảnh Kim Jong-un bắn súng, Kim Jong-un cưỡi ngựa để áp dụng vào môi trường tin học khá phổ biến ở Nga. H́nh ảnh một Putin khỏe mạnh cũng là cách nhắn gởi cho các đại tài phiệt Nga thấy ông ta là chỗ dựa vững chắc và lâu dài của họ đồng thời cũng cảnh cáo cho các đại tài phiệt biệt họ có thể bị hạ gục bất cứ lúc nào.
Nhà đầu tư tài chánh Mỹ Bill Browder cho The Washington Post biết Putin có tới 200 tỷ dollar.
Nhiều giả thuyết được đưa ra để chứng minh cho tài sản 200 tỷ dollar của Putin. Theo Bill Browder, người làm việc nhiều năm tại Nga, Putin dùng việc bỏ tù tỷ phú Khodorkovsky như là một cách cảnh cáo các đại tài phiệt khác để buộc họ phải ăn chia với ông ta.
Browder cho tạp chí Forbes biết cách làm ăn của Putin là “Nếu bạn nộp cho tôi 50 phần trăm tài sản, bạn có thể giữ lại 50 phần trăm của bạn. Nếu không sẽ [giống như Khodorkovsky] mất hết mà c̣n bị tù”. Hầu hết nếu không muốn nói tất cả đại tài phiệt đều làm giàu bất chính, nên việc giao một nửa cho Putin cũng chẳng qua là một h́nh thức chia phần với Putin để yên thân.
Theo Brown “Tôi ước tính Putin đă tích lũy được 200 tỷ đô la thu nhập bất chính từ các loại h́nh hoạt động này trong 17 năm nắm quyền của ḿnh.” (Ally Foster, Theories emerge on how Russian President Vladimir Putin amassed $200 billion fortune, News.com.au, February 22, 2022).
Bill Browder không chỉ ước tính với báo chí mà c̣n trả lời trong một điều trần trước Thượng viện Hoa Kỳ v́ ông ta am tường t́nh h́nh Nga.
Trước đó, Năm 2012, Stanislav Belkovsky, cựu cố vấn Điện Kremlin, tuyên bố Putin có khối tài sản trị giá ít nhất 70 tỷ USD. Cách tính của Belkovsky dựa trên những cổ phần được cho là của Putin trong một số công ty của Nga, chủ yếu trong lĩnh vực dầu mỏ. Anders Aslund, một nhà kinh tế học và tác giả người Thụy Điển, ước tính năm nay Putin có tài sản từ 100 tỷ đến 130 tỷ USD. (Time, U.S. and E.U. Are Going After Putin's Wealth. First They Need To Find It, February 25, 2022).
Các chính phủ Mỹ và Châu Âu tin rằng tài sản của Putin và thân cận chắc chắn do các thành viên trong gia đ́nh nắm giữ một phần. Đó là lư do Mỹ trừng phạt hai người con gái của Putin cũng như con gái và vợ của Bộ trưởng Ngoại Giao Nga Sergei Lavrov.
Danh sách tài phiệt bị trừng phạt khá dài và gia tăng theo cường độ cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine nhưng dưới đây là vài ví dụ.
Tài phiệt đứng hàng đầu trong danh sách bị Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu (EU) trừng phạt là Igor Ivanovich Sechin. Theo bản công bố của EU, lư do trừng phạt v́: “là giám đốc điều hành của Rosneft, công ty dầu khí quốc doanh Nga và là một trong những nhà sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới. Ông là một trong những cố vấn đáng tin cậy nhất và thân cận nhất của Vladimir Putin, cũng như là bạn thân của ông. Ông liên lạc với Tổng thống Nga hàng ngày. Ông được coi là một trong những thành viên quyền lực nhất của giới chính trị đầu sỏ Nga. Mối quan hệ của ông với Vladimir Putin rất lâu dài và sâu đậm. Ông đă làm việc với Putin tại văn pḥng thị trưởng St Petersburg vào những năm 1990 và đă chứng tỏ ḷng trung thành của ḿnh kể từ đó.” (Council Implementing Regulation (EU) 2022/336 of 28 February 2022).
Một tài phiệt khác là Nikolay Petrovich Tokarev: “Nikolay Tokarev là Giám đốc điều hành của Transneft, công ty dầu khí lớn của Nga. Ông là người quen lâu năm và là cộng sự thân thiết của Vladimir Putin. Ông đă phục vụ cùng với Putin trong KGB vào những năm 1980. Ông Tokarev là một trong những nhà tài phiệt nhà nước Nga đă nắm quyền kiểm soát các tài sản lớn của nhà nước vào những năm 2000 khi Tổng thống Putin củng cố quyền lực, và là người hoạt động trong quan hệ đối tác chặt chẽ với nhà nước Nga" (Council Implementing Regulation (EU) 2022/336 of 28 February 2022).
Putin và giới đại tài phiệt đă cấu kết thành một nhóm chuyên quyền chi phối mọi lănh vực của xă hội Nga nên việc trừng phạt đại tài phiệt là một cách gián tiếp trừng phạt Putin và áp lực trực tiếp vào chủ trương xâm lược Ukraine của Nga.
Chính phủ Mỹ công bố lư do trừng phạt các đại tài phiệt Nga: “Giới đầu sỏ thân cận với Putin tiếp tục lợi dụng sự gần gũi của họ với Tổng thống Nga để chiếm đoạt nhà nước Nga, làm giàu cho bản thân và đưa các thành viên gia đ́nh của họ lên một số vị trí quyền lực cao nhất trong nước bằng cái giá phải trả của người dân Nga. Các nhà tài phiệt bị trừng phạt và giới đầu sỏ quyền lực của Nga đă sử dụng các thành viên trong gia đ́nh để di chuyển tài sản và che giấu khối tài sản kếch xù của họ” (Press Release of U.S. Treasury Announces Unprecedented & Expansive Sanctions Against Russia, Imposing Swift and Severe Economic Costs).
Các đại tài phiệt Nga biết, khác với thời Yeltsin, ngày nay họ chỉ có một chọn lựa giữa phục vụ Putin hay chống lại Putin, không có chuyện làm ăn riêng lẻ hay độc lập. Bài học Khodorkovsky từ là một tài phiệt giàu nhất Nga có gia sản 15 tỷ dollar chỉ c̣n khoảng vài trăm triệu, cho họ thấy trời đất có bốn mùa và đời họ rồi cũng thế. Nhiều trong số họ t́m mọi cách tẩu tán tài sản sang nước ngoài. Nhưng cũng nhờ đó mà các chính phủ Mỹ, Liên hiệp Châu Âu, và các ngân hàng Thụy Sĩ đồng loạt “đóng băng” gia sản của họ ở nước ngoài khá dễ dàng và hiệu quả.
Xâm lăng Ukraine là hành động tự kết kiễu sự nghiệp chính trị của Vladimir Putin. Nhà độc tài Nga đang thua đậm trong mọi mặt trận nhưng ông ta v́ sĩ diện không thể tự tuyên bố rút quân.
Trong thời buổi tin học phát triển đến tận từng con hẻm nhỏ mà cho rằng Putin bị đám cận thần che giấu sự thật ngoài mặt trận là không thuyết phục. Putin biết rơ ḿnh thua và đang suy nghĩ nát óc về một lối thoát an toàn.
Ngưng chiến có thể sẽ xảy ra qua đàm phán giữa Ukraine và Nga nhưng Mỹ và đồng minh Châu Âu chắc chắn sẽ không chấm dứt các biện pháp trừng phạt một cách nhanh chóng và dễ dàng bởi v́ mục đích của Mỹ và đồng minh không chỉ cứu Ukraine mà c̣n nhằm giới hạn tham vọng bành trướng của Putin sang quốc gia nhỏ hẹp, ít dân chung quanh như Nauy, Phần Lan, Ba Lan, Georgia... hay nói rơ hơn là giới hạn chế độ độc tài Vladimir Putin.
Putin quên rằng ngay cả thời cực thịnh của đầu thế kỷ 18, Nga vẫn là một nước lạc hậu so với các cường quốc Châu Âu và từng bị Nhật Bản đánh bại cả trên bộ lẫn trên biển. Năm 1905, Nga c̣n có Mỹ làm trung gian đ́nh chiến qua hiệp ước Portsmouth, thuộc tiểu bang Maine, nhưng lần này Nga xâm lược Ukraine th́ chắc là không có Mỹ làm trung gian. Nga sẽ bị cô lập và đương đầu với nhiều khó khăn kinh tế lâu dài.
Các lực lượng Ukraine c̣n lại ở cảng Mariupol nằm ở phía nam nước này vẫn đang tiếp tục chiến đấu bất chấp yêu cầu của Nga rằng họ phải đầu hàng, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết hôm Chủ nhật.
"Thành phố vẫn chưa thất thủ", ông Shmyhal nói trên chương tŕnh "This Week" của kênh ABC, đồng thời cho biết các binh sĩ Ukraine tiếp tục kiểm soát một số khu vực của thành phố.
Ông Shmyhal nói rằng ông sẽ tham dự các cuộc họp của Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới tại Washington trong tuần này và sẽ t́m kiếm thêm hỗ trợ tài chính cho Ukraine.
"Kịch bản có khả năng xảy ra nhất": Phe đối lập Nga trông chờ vào sự sụp đổ của Putin do tranh chấp nội bộ
Bản tin của đài truyền h́nh nt-v
°
Những người bất đồng chính kiến thuộc phe Alexei Navalny, nhân vật nổi tiếng về chỉ trích điện Kremlin, cho rằng việc Tổng thống Putin bị lật đổ chỉ là vấn đề thời gian. Họ đang trông chờ vào sự thay đổi quyền lực thông qua áp lực trong ṿng thân cận của Putin. Phe đối lập không tin rằng, theo sau đó hệ thống cầm quyền hiện tại sẽ được tiếp tục.
Do cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, có nhiều suy đoán về việc liệu Tổng thống Vladimir Putin có thể tại vị hay không. Các cuộc khảo sát để t́m hiểu về sự ủng hộ của người dân đang được phân tích chi tiết, tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: chúng sẽ có tác động thật sự ra sao. Áp lực đối với người Nga cuối cùng cũng đă tăng lên v́ chiến tranh. Những việc liên quan đến chuyện đang xảy ra ở Ukraine không được phép gọi là chiến tranh.
Phe đối lập của Nga, những người ủng hộ nhà phê b́nh Điện Kremlin Alexei Navalny, đang hy vọng về một cuộc lật đổ ở Matxcơva do xung đột nội bộ trong ṿng thân cận của Putin. Giờ đây, đó là “kịch bản có khả năng xảy ra nhất”, Leonid Volkov, Chánh văn pḥng lâu năm của Navalny, nói với Redaktionsnetzwerk Deutschland (RND).
Tuy nhiên, ông cảnh báo mơ tưởng của phương Tây về một cuộc biểu t́nh lớn ở Nga có thể dẫn đến sự thay đổi quyền lực. Sau khi các h́nh phạt gần đây được siết chặt, nguy cơ bị bắt và mất việc làm là quá lớn đối với nhiều người Nga. Volkov mô tả t́nh h́nh với RND, sự yên tĩnh trên đường phố chỉ là do Putin cưỡng bức, hiện tại có một thực tế đang thay đổi thầm lặng phía sau. Ngày càng nhiều người Nga t́m kiếm những thông tin phi chính phủ. Volkov nói tiếp: "Ư tưởng rằng Putin có thể bị một vài cuộc tuần hành phản đối mạnh mẽ cuốn bay đi, là ngây thơ. Sự lật đổ của Putin sẽ đến, nhưng theo một cách khác."
Theo lời người thân tín của Navalny, có sự bất ổn đáng chú ư trong giới tinh hoa kinh tế và chính trị của Matxcơva. Các kế hoạch quân sự của Putin hóa ra không khả thi, đồng thời nước này đang phải gánh chịu thiệt hại do các lệnh trừng phạt kinh tế. "Hai yếu tố này tạo thêm áp lực lên Putin, sớm muộn ǵ Putin cũng phải trả giá bằng cương vị của ông ta, tôi rất tin tưởng vào điều đó. Khi Putin văng ra, hệ thống này sẽ không có bất cứ ai kế thừa", Volkov nói với RND. "Nó sẽ sụp đổ."
Những bất ổn chính trị được kỳ vọng trong nước không chỉ là nguy cơ mà c̣n là khả năng có thể xảy ra. "Lư tưởng nhất là, nước Nga làm mới lại tất cả."
RND hỏi, liệu Navalny có tham gia cuộc bầu cử Tổng thống Nga tiếp theo hay không, nếu ông được thả sau khi thay đổi quyền lực.
Volkov trả lời: "Tất nhiên rồi. Tôi nghĩ anh ấy cũng sẽ có cơ hội rất tốt."
"Alexei có nhiều kỹ năng. Anh đă chiến đấu chống tham nhũng trong một thời gian dài. Anh đă chiến đấu dai dẳng chống lại sự khác biệt khốn khiếp giữa người giàu và người nghèo ở Nga. Và ngay cả khi là tù nhân của Putin, trong những năm qua, anh đă cho mọi người thấy ḷng dũng cảm, sự kiên tŕ và lời cam kết của anh: v́ một nước Nga khác, tốt đẹp hơn. Bởi vậy mà, giờ đây Alexei có một điểm bất khả chiến bại: Sự tín nhiệm."
VTP-LTH dịch
Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk hôm Chủ nhật nói rằng Ukraine và Nga đă không đạt được sự đồng thuận về các đoàn xe nhân đạo sơ tán dân thường khỏi các khu vực bị ảnh hưởng bởi chiến tranh.
"Chúng tôi không thể đồng ư... về việc ngừng bắn trên các tuyến đường sơ tán. Đó là lư do tại sao, rất tiếc, chúng tôi không mở các hành lang nhân đạo ngày hôm nay", bà nói trên tài khoản Telegram của ḿnh.
Bà Vereshchuk cũng cho biết chính quyền Ukraine đă yêu cầu mở các hành lang nhân đạo cho việc sơ tán dân thường và binh lính Ukraine bị thương khỏi cảng Mariupol hiện bị bao vây.
NguoiTânĐinh
04-17-2022, 15:52
Thế giới nên chuẩn bị thế chiến v́ Ukraine chống chọi được tới ngày nay là do sự nhúng tay của t́nh báo Mỹ; chứ tụi lănh đạo tào lao của Ukraine th́ không thể nào chính xác giết 1 tướng lănh của Nga trong ṿng 2 tháng, và dĩ nhiên nhiêu thứ nữa.
Đừng giỡn mặt với 1 thằng chúa đảng KGB, muốn dồn nó vô chân tường th́ nếu nó không bị chết bất chợt th́ nó sẽ chơi tới bến.
Tượng đài nguyên soái chỉ huy Liên Xô Georgy Zhukov đă được tháo dỡ ở #Kharkiv
Tượng đài đă bị quân đội tháo dỡ. Cơ quan báo chí của Hội đồng thành phố Kharkiv, từ lâu và nhất quán phản đối việc tháo dỡ tượng đài, vẫn chưa đưa ra bất kỳ b́nh luận nào.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Monument to Soviet commander Georgy Zhukov was dismantled in <a href="https://twitter.com/hashtag/Kharkiv?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Kharkiv</a><br><br>The monument was dismantled by the military. The press service of the Kharkiv City Council, which has long and consistently opposed the dismantling of the monument, has not yet given any comments. <a href="https://t.co/qVfHl1f9vu">pic.twitter.com/qVfHl1f9vu</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1515631573592424448? ref_src=twsrc%5Etfw">April 17, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 17, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/oAJIqzRlZx">pic.twitter.com/oAJIqzRlZx</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1515587471718895618? ref_src=twsrc%5Etfw">April 17, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Trong một cuộc phỏng vấn với CNN, Volodymyr Zelensky nói rằng Ukraine sẽ không từ bỏ các vùng lănh thổ phía đông của ḿnh cho Nga để chấm dứt chiến tranh.
Quân đội Ukraine sẽ chiến đấu ở Donbas với Nga và cuộc đụng độ quân sự này sẽ mang tính quyết định trong cuộc chiến, Zelensky nói.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Volodymyr Zelensky said in an interview with CNN that Ukraine would not give up its eastern territories to Russia in order to end the war.<br><br>Ukrainian army will fight in Donbas with Russia and this clash of troops will be decisive in the war, Zelensky said.<a href="https://t.co/PQSWQ0cYeT">https://t.co/PQSWQ0cYeT</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1515705353824055298? ref_src=twsrc%5Etfw">April 17, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tượng bán thân của anh hùng quân đội Liên Xô, Nguyên soái Zhukov lại bị phá bỏ ở Kharkiv. Nó bị phá bỏ lần cuối vào tháng 6 năm 2019, nhưng đă được phục hồi bởi Thị trưởng Kharkiv thân Nga lúc bấy giờ, Hennadiy Kernes quá cố.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The bust of the Soviet military hero Marshal Zhukov is torn down again in Kharkiv. It was last torn down in June 2019, but was restored by the then pro-Russian Kharkiv Mayor, the late Hennadiy Kernes. <a href="https://t.co/a3lynvAQij">pic.twitter.com/a3lynvAQij</a></p>— Euan MacDonald (@Euan_MacDonald) <a href="https://twitter.com/Euan_MacDonald/status/1515622100207292419? ref_src=twsrc%5Etfw">April 17, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Một tên lửa lại bắn trúng khu dân cư #Kharkiv. Đây là cách cuộc sống của người Ukraine dưới bom và tên lửa của Nga. Nó sẽ tiếp tục trong bao lâu?
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">A missile hits <a href="https://twitter.com/hashtag/Kharkiv?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Kharkiv</a> residential area again. This is how the life of Ukrainians looks under russian bombs and rockets. For how long will it continue? <a href="https://twitter.com/hashtag/ArmUkraineNow?src=ha sh&ref_src=twsrc%5Et fw">#ArmUkraineNow</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/protectuasky?src=has h&ref_src=twsrc%5Etf w">#protectuasky</a><br>Video: Ukraine Now <a href="https://t.co/NAyr86pSeQ">pic.twitter.com/NAyr86pSeQ</a></p>— Olena Halushka (@OlenaHalushka) <a href="https://twitter.com/OlenaHalushka/status/1515669828484411392? ref_src=twsrc%5Etfw">April 17, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
NguoiTânĐinh
04-17-2022, 17:26
Thế giới nên chuẩn bị thế chiến v́ Ukraine chống chọi được tới ngày nay là do sự nhúng tay của t́nh báo Mỹ; chứ tụi lănh đạo tào lao của Ukraine làm sao mà chính xác giết cả 10 tướng lănh của Nga trong ṿng 2 tháng như rứa, và dĩ nhiên nhiều thứ nữa.
Đừng giỡn mặt với 1 thằng chúa đảng KGB, muốn dồn nó vô chân tường bề-hội-đồng nó th́ nếu nó không bị chết bất chợt chắc cú nó sẽ chơi tới bến.
Việc Việt Nam bỏ phiếu chống lại nỗ lực do Mỹ dẫn đầu nhằm đ́nh chỉ Nga khỏi Hội đồng Nhân quyền LHQ được cảnh báo là có thể khiến mối quan hệ của Hà Nội với phần c̣n lại của thế giới rơi vào lâm nguy -
Ngay trước khi cuộc bỏ phiếu nhằm đ́nh chỉ Nga khỏi Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc v́ những cáo buộc rằng binh lính Nga giết hàng trăm thường dân ở Bucha của Ukraine, Moscow cảnh báo các nước rằng một lá phiếu “đồng ư” hoặc “trắng” đối với sự thúc đẩy của Mỹ để loại bỏ Nga sẽ được coi là một “cử chỉ không thân thiện” và sẽ gây hậu quả cho quan hệ song phương.
Việt Nam, sau hai lần bỏ phiếu trắng vào tháng trước khi Hội đồng Bảo an LHQ t́m sự đồng thuận để lên án Nga v́ cuộc xâm lược ở Ukraine, đă bỏ phiếu chống trong cuộc biểu quyết lần thứ 3, mà Đại sứ Mỹ tại LHQ Linda Thomas-Greenfield gọi là “khoảnh khắc lịch sử.” Dù có 24 nước không ủng hộ nghị quyết được Mỹ thúc đẩy hôm 7/4, trong đó có Việt Nam, nhưng có đến 93 quốc gia bỏ phiếu tán thành, vượt quá mức tối thiểu cần thiết 2/3 trong số 193 thành viên của Đại hội đồng LHQ ở New York – trong đó 58 phiếu trắng không được tính – để đ́nh chỉ Nga khỏi Hội đồng Nhân quyền của tổ chức liên chính phủ lớn nhất thế giới. Nga trở thành quốc gia thứ hai trong lịch sử, sau Libya, bị loại khỏi hội đồng này.
“Tôi không ngạc nhiên bởi v́ Việt Nam có một mối quan hệ lâu dài với Nga kể từ thời chiến tranh (chống Mỹ),” Giáo sư Zachary Abuza của Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ chuyên về chính trị và an ninh Đông Nam Á, nói. “(Việt Nam) có quan hệ ngoại giao với Nga ở mức cao nhất (tức đối tác chiến lược toàn diện) và rơ ràng Nga đóng vai tṛ quan trọng đối với (Việt Nam) trong việc hiện đại hóa quân sự.”
Ngoài Nga, chỉ có Trung Quốc và Ấn Độ là hai đối tác chiến lược toàn diện c̣n lại của Việt Nam, và Moscow cung cấp phần lớn vũ khí cho Hà Nội trong nhiều thập kỷ qua.
Giải thích về quan điểm của Hà Nội ngay trước cuộc bỏ phiếu hôm 7/4, Đại sứ Việt Nam tại LHQ Đặng Hoàng Giang nói rằng các quyết định của các cơ quan tổ chức quốc tế cần tuân thủ đúng quy tŕnh, thủ tục hoạt động và mọi quyết định của Đại hội đồng LHQ “cần dựa trên thông tin được kiểm chứng.”
Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi vụ thảm sát ở Bucha là giả tạo trong khi chính phủ Đức nói có bằng chứng cho thấy quân Nga gây ra vụ thảm sát này. Tổng thống Mỹ Joe Biden gọi ông Putin là “tội phạm chiến tranh” và kêu gọi xét xử người đứng đầu nước Nga.
Dù khẳng định rằng Việt Nam phản đối mọi hành vi tấn công dân thường, vi phạm luật nhân đạo và nhân quyền quốc tế, nhưng ông Giang, người đứng đầu Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ, cho rằng “cần xác minh, kiểm chứng các thông tin gần đây một cách công khai, minh bạch, khách quan, với sự hợp tác của các bên liên quan.”
Quyết định của Việt Nam bỏ phiếu chống lại việc đ́nh chỉ Nga khỏi Hội đồng Nhân quyền LHQ được cảnh báo là có thể khiến mối quan hệ của Hà Nội với phần c̣n lại của thế giới rơi vào thế lâm nguy.
“Việt Nam, bằng cách không chỉ bỏ phiếu trắng mà là bỏ phiếu cho quan điểm của Nga, sẽ gây tổn hại tới các mối quan hệ với Liên minh châu Âu, Úc, Nhật Bản và Mỹ,” GS Abuza, nhà phân tích hàng đầu về chính trị và an ninh Đông Nam Á, nói. “Và điều này có thể khiến cho Việt Nam mất đi một trong những cuộc gặp mặt bên lề với Tổng thống Biden trong cuộc họp thượng đỉnh Hoa Kỳ-ASEAN đă được lên kế hoạch và nó sẽ không giúp ích ǵ cho mối quan hệ song phương giữa hai nước.”
Thượng đỉnh Hoa Kỳ-ASEAN, ban đầu được dự kiến diễn ra vào cuối tháng 3 nhưng sau đó bị hoăn lại v́ thời điểm không phù hợp cho lănh đạo của khối 10 nước Đông Nam Á cùng tới Washington tham dự, đă được lên kế hoạch lại vào 12-13 tháng sau. Việt Nam chưa cho biết ai sẽ tham dự hội nghị tại Nhà Trắng vào tháng sau nhưng thủ tướng của các nước ASEAN dự kiến sẽ là người đại diện tham dự. Các lănh đạo của khối sẽ gặp mặt trực tiếp Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris tại thượng đỉnh mà giới quan sát xem là nhằm tăng cường mối quan hệ với khối ASEAN để chống lại sự thống trị của Trung Quốc trong khu vực.
Tuy nhiên, theo ông Vũ Khang, ứng viên tiến sỹ tại Khoa Chính trị học của Trường Đại học Boston, việc Việt Nam bỏ phiếu chống lại việc đ́nh chỉ Nga khỏi Hội đồng Nhân quyền LHQ dường như sẽ không làm tổn hại đến mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam một cách công khai. Theo ông Khang, Mỹ hạ thấp tác động của quyết định bỏ phiếu “chống” của Việt Nam với sự thấu hiểu rằng Việt Nam đang ở trong một t́nh thế khó khăn.
Ông Khang đưa ra nhận định này sau khi cố vấn Ngoại trưởng Mỹ Derek Chollet, người vừa có chuyến thăm tới Việt Nam và Philippines trong chuyến công du Đông Nam Á, cho biết rằng Mỹ sẽ không đánh đồng các nước như nhau, nếu có quốc gia bỏ phiếu trắng, v́ cuối cùng th́ Nga đă bị loại khỏi Hội đồng Nhân quyền.
“Rơ ràng Việt Nam là một nước có một mối quan hệ lâu dài với Liên bang Xô viết và Nga. Quân đội của họ rất khăng khít với quân đội Nga,” ông Chollet nói trong một cuộc phỏng vấn với The Diplomat. “Đồng thời, (Việt Nam) đang phải vật lộn với điều này. Họ có thể liên hệ nhiều mặt với hoàn cảnh của người dân Ukraine cũng như sự kiên cường dũng cảm của người dân Ukraine trước sự tấn công dữ dội của một nước láng giềng lớn hơn rất nhiều lần.”
Theo GS Abuza, Mỹ hiểu được rằng Việt Nam có mối quan hệ lịch sử với Nga nhưng Hoa Kỳ có thể thất vọng nếu Việt Nam tiếp tục ủng hộ Nga khi Mỹ đang trở thành đối tác thương mại và an ninh hàng đầu của Việt Nam.
“Mỹ hiểu rằng (Việt Nam) là một nước độc tài và sẽ bỏ phiếu theo những quốc gia độc tài khác,” GS Abuza, tác giả cuốn sách “Đổi mới Chính trị ở Việt Nam Đương đại” (Renovating Politics in Contemporary Vietnam), nói.
Ba lần bỏ phiếu của Việt Nam tại Đại hội đồng LHQ kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tranh ở Ukraine cách đây gần 2 tháng, đều trùng khớp với quyết định của Trung Quốc. Sau hai lần bỏ phiếu trắng, Trung Quốc, nước phản đối các chế tài của Mỹ và phương Tây áp lên Moscow v́ cuộc khủng hoảng Ukraine, hôm 7/4 cũng bỏ phiếu chống lại việc loại Nga ra khỏi Hội đồng Nhân quyền LHQ.
“Chúng tôi không phải là không biết điều đó nhưng chúng tôi muốn nhắc nhở Việt Nam rằng tương lai và sự thịnh vượng kinh tế của (Việt Nam) gắn liền hơn với Mỹ, Liên minh châu Âu và Nhật Bản,” GS Abazu nhận định và cho rằng ngoài vũ khí ra, Nga “không có ư nghĩa ǵ với Việt Nam về mặt kinh tế” trong khi Mỹ đóng vai tṛ quan trọng cho sự phát triển và thịnh vượng của Việt Nam.
Trong khi thương mại hai chiều giữa Mỹ và Việt Nam đạt hơn 110 tỷ USD vào năm ngoái th́ con số này giữa Việt Nam và Nga là 7,1 tỷ USD. Mối quan hệ giữa Hà Nội và Washington trở nên gắn bó hơn trong những năm gần đây khi có những mối quan ngại song trùng trước sức ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc. Việt Nam cũng trở thành một trong những đối tác chiến lược quan trọng nhất của Mỹ trong khu vực để kiềm tỏa sức mạnh của Bắc Kinh trên Biển Đông.
V́ tầm quan trọng chiến lược của Hà Nội trong chính sách của Mỹ ở Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương nên mặc dù Việt Nam vẫn đang tiếp tục mua vũ khí của Nga, nhưng chính quyền Tổng thống Trump và Biden đă không đưa Hà Nội vào danh sách bị trừng phạt theo Đạo luật Chống lại kẻ thù của nước Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA).
Chính quyền Biden kêu gọi các quốc gia “đứng về phía lẽ phải của lịch sử” khi chọn cách ủng hộ hay chống đối cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine, và theo GS Abuza, Mỹ có nhiều đ̣n bẩy để trừng phạt Việt Nam nếu muốn trong khi Nga không thể làm được điều này.
Cù Tuấn: Cập nhật chiến tranh tại Ukraina lúc 8h sáng 17-4-2022
Nga đă tấn công các mục tiêu quân sự trên khắp Ukraina vào ngày 16/4 để trả đũa cho vụ đánh ch́m tàu chiến của họ ở Biển Đen và để chuẩn bị cho một cuộc tấn công dự kiến ở khu vực phía đông Donbas, mà các nhà phân tích cảnh báo có thể kéo dài và đẫm máu.
Xác xe bị thiêu rụi của một đoàn xe dân sự trên con đường dẫn ra khỏi làng Lypivka, Ukraina. Dân làng cho biết nó đă bị quân đội Nga bắn vào ngày 12 tháng 3. Nguồn: AP
Các mục tiêu của Nga bao gồm các xưởng trong một nhà máy xe tăng Kyiv, nhà máy quân sự sản xuất tên lửa chống hạm Neptune đă đánh ch́m tàu Matxcơva và một cơ sở sửa chữa phần cứng quân sự ở Mykolaiv, miền nam Ukraina, mà Bộ Quốc pḥng Nga cho biết là đă bị phá hủy. Các cuộc tấn công cũng đă dội tên lửa xuống một sân bay ở miền trung Ukraina, cảng Odessa ở Biển Đen, một trung tâm mua sắm ở phía đông bắc thành phố Kharkiv và phía tây thành phố Lviv.
Một trung tâm mua sắm của Kharkiv bị pháo kích, ảnh chụp ngày 16/4. Nguồn: NYT
Bộ Quốc pḥng Nga nói rằng, lực lượng Ukraina đang chiến đấu tại Mariupol sẽ được sống nếu hạ vũ khí xuống và rời khỏi cứ điểm nhà máy Azovstal vào lúc 6-13h ngày 17/4 (giờ Matxcơva). “Chúng tôi đảm bảo bất cứ ai hạ vũ khí xuống sẽ được tha mạng. Theo thỏa thuận chúng tôi đề xuất, lực lượng cố thủ trong nhà máy thép Azovstal sẽ rời đi lúc 6-13h (10-17h ngày 17/4 giờ Việt Nam - PV) mà không mang theo vũ khí hoặc đạn dược”, TASS dẫn lời thượng tướng Mikhail Mizintsev, Giám đốc Trung tâm Quản lư Quốc pḥng Quốc gia Nga, nói. Ông Mizintsev c̣n cho biết đề nghị của Matxcơva xuất phát từ “t́nh h́nh khủng khiếp” tại nhà máy Azovstal, cũng như “thuần túy từ nguyên tắc nhân đạo”. Kyiv chưa lập tức phản ứng trước tuyên bố trên.
Liên Hiệp quốc hôm thứ Bảy cảnh báo rằng, việc đóng cửa các cảng trên Biển Đen, nơi thường xuyên xuất khẩu lượng ngũ cốc nuôi sống 400 triệu người, có thể gây ra thảm họa lương thực toàn cầu, gây chết đói, di cư hàng loạt và bất ổn chính trị.
Bộ trưởng Năng lượng Đức đă kêu gọi người dân cắt giảm tiêu thụ năng lượng bằng cách kéo rèm cửa và hạ nhiệt độ trong nhà, như một phần trong nỗ lực quốc gia nhằm giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch của Nga.
Vụ đắm tàu chiến Matxcơva của Nga đang được người Ukraina tôn vinh như một chiến thắng mang tính biểu tượng, với một bài hát mới của một trong những nhạc sĩ nhạc rock nổi tiếng nhất đất nước này. Vadym Krasnooky, ca sĩ chính của Mad Heads, đă ra mắt phiên bản acoustic của “Cruiser Matxcơva” tại một cuộc họp báo. Ông nói rằng ông đă viết bài hát này sau vụ đắm tàu Matxcơva, niềm tự hào của Hạm đội Biển Đen của Nga, mà Lầu Năm Góc xác nhận hôm 15/4 đă bị hai tên lửa Neptune của Ukraina tấn công.
Mad Heads là một ban nhạc từng chơi nhạc rock, hillbilly và nhạc psychobilly rock kể từ khi thành lập cách đây 25 năm, đă ngừng biểu diễn khi Nga xâm lược Ukraina vào cuối tháng 2. Ông Krasnooky đă solo với guitar acoustic để biểu diễn ca khúc mới này tại Lviv. Trong bài hát có điệp khúc: “Ôi con tàu, ôi con tàu, Matxcơva bùng cháy! Bùng cháy! Cháy trong địa ngục măi măi”.
Ông Zelensky cho biết trong một bài phát biểu vào đêm muộn hôm thứ Bảy rằng "t́nh h́nh ở Mariupol vẫn c̣n nghiêm trọng nhất có thể". Ông tiếp tục cầu xin thêm viện trợ quân sự, và cũng nói rằng ông sẵn sàng cho "một con đường thương lượng" để sơ tán người dân khỏi thành phố bị bao vây. "Quân sự hoặc ngoại giao - bất cứ điều ǵ để cứu người", ông nói.
Mộ của các nạn nhân chiến tranh tại Mariupol, Ukraina. Ảnh chụp ngày 14/4. Nguồn: Reuters
Ngày 16-4, ông Mykhailo Podolyak, cố vấn Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, đă than phiền trên mạng xă hội Twitter rằng, Ukraina vẫn chưa nhận được số vũ khí họ yêu cầu và thúc giục các nước châu Âu gửi vũ khí "ngay bây giờ". Trong thời gian gần đây, đă có những tuyên bố tăng thêm viện trợ quân sự cho Ukraina và theo đó là các loại vũ khí có công dụng mạnh mẽ hơn.
Hăng tin TASS dẫn lời người phát ngôn Bộ Quốc pḥng Nga Igor Konashenkov cho biết, thiệt hại của quân đội Ukraina và lính đánh thuê nước ngoài là 23.367 người. Ông Konashenkov nói thêm, tuyên bố gần đây của Tổng thống Zelensky trên truyền thông phương Tây rằng Ukraina có khoảng 2.500 đến 3.000 quân nhân thiệt mạng là nói dối.
Đài CNN đưa tin từ thành phố St. Petersburg của Nga, cho biết thành phố thông báo tướng Vladimir Frolov đă thiệt mạng ở Ukraina. Thiếu tướng Frolov là phó tư lệnh quân đoàn 8 của Nga. Thị trưởng St. Petersburg Alexander Beglov đă tham dự lễ tang và nói tướng Frolov đă "hy sinh anh dũng" v́ người dân ở Donbass.
Theo Đài CNN, Tổng thống Ukraina Zelensky và Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson đă điện đàm vào ngày 16-4. Hai nhà lănh đạo thảo luận về hỗ trợ quốc pḥng cho Ukraina và tăng cường biện pháp trừng phạt với Nga.
Thủ tướng Anh Boris Johnson điện đàm với Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky vào chiều ngày 16-4. Hai nhà lănh đạo thảo luận về giải pháp an ninh lâu dài cho Ukraina. Ông Johnson khẳng định tiếp tục hợp tác chặt chẽ với đồng minh để hỗ trợ Ukraina và sẽ gửi xe bọc thép cho nước này trong những ngày tới.
Hăng thông tấn Interfax của Nga dẫn lời Phó thủ tướng Nga Iryna Vereshchuk, cho biết, 700 binh sĩ và hơn 1.000 dân thường Ukraina đang bị Nga bắt giữ, trong đó có hơn một nửa là phụ nữ. Ukraina cũng đang giữ khoảng 700 tù binh Nga. Tổng cộng 1.449 người Ukraina đă sơ tán khỏi các thành phố thông qua hành lang nhân đạo trong ngày 16-4, ít hơn so với 2.864 người một ngày trước đó.
Hăng tin TASS đưa tin, người đứng đầu hải quân Nga là đô đốc Nikolai Yevmenov đă gặp gỡ các thành viên thủy thủ đoàn của soái hạm Matxcơva bị ch́m. Thủy thủ đoàn cho biết họ vẫn tiếp tục phục vụ trong hải quân Nga.
Ukraina tuyên bố vũ khí dùng để tấn công soái hạm Matxcơva là tên lửa Neptune, được nước này phát triển dựa trên mẫu tên lửa có từ thời Liên Xô. Bộ Quốc pḥng Nga th́ cho rằng, chiến hạm Matxcơva bị nổ kho đạn sau một vụ cháy, nhưng không nói rơ nguyên nhân.
Đài CNN dẫn lời quan chức vùng Lugansk là Serhii Haidai, cho biết, cơ sở hạ tầng dân sự địa phương bị thiệt hại nặng nề sau các cuộc không kích của Nga. Trong ngày 16-4, Nga đă làm hư hại hàng chục ṭa nhà, bao gồm một nhà máy lọc dầu và một bệnh viện. Nga cũng đang không kích nhiều thành phố ở Ukraina trong đó có Kiev và Lviv, đồng thời tập trung lực lượng về phía Kharkov.
Người dân Kyiv lên tàu di tản đến Lviv, ảnh chụp ngày 16/4. Nguồn: NYT
Ngày 16-4, Hăng tin Sputnik dẫn lời người phát ngôn Igor Konashenkov của Bộ Quốc pḥng Nga nói, trong số các mục tiêu, bao gồm 43 chốt chỉ huy của Ukraina, Nga c̣n không kích 67 khu vực tập trung nhân lực và thiết bị của Ukraina. Lực lượng pḥng không Nga cũng cho biết đă hạ 1 chiến đấu cơ Su-25 của Ukraina tại thành phố Izyum thuộc khu vực Kharkov.
Tại khu vực thủ đô Kiev và thành phố Nikolaev, Nga sử dụng tên lửa độ chính xác cao để diệt 16 mục tiêu, bao gồm 11 xe quân sự của Ukraina tại nhiều ngôi làng, theo ông Konashenkov. "Các ṭa nhà sản xuất của 1 nhà máy xe tăng ở Kiev và 1 cơ sở sửa chữa thiết bị quân sự ở Nikolaev đă bị vũ khí có độ chính xác cao của Nga phá hủy", ông Konashenkov nói.
Phía Ukraina cũng cập nhật thông tin đă phá hủy nhiều xe, thiết bị của Nga. Theo hăng thông tấn Ukrinform, Nga tổn thất ít nhất 16 thiết bị quân sự trong ngày 15-4 (giờ địa phương), gồm hai xe tăng T-72, hai đơn vị pháo tự hành, một máy bay trinh sát không người lái...
Hăng tin Reuters đưa tin, máy bay Nga đánh bom nhiều khu vực ở thành phố Lviv, trong khi tên lửa giáng xuống thành phố Kiev và Kharkov của Ukraina trong ngày 16-4. Vụ tấn công cơ sở sửa chữa xe tăng ở quận Darnytskyi của Kiev đă tạo ra tiếng nổ lớn và cột khói khổng lồ. Chính quyền Kiev nói, ít nhất 1 người thiệt mạng trong vụ việc.
Đợt tấn công diễn ra tiếp sau tuyên bố ngày 15-4 của Nga rằng sẽ tăng cường không kích để đáp trả các hành động "khủng bố", chỉ vài giờ sau khi Matxcơva xác nhận chiến hạm Matxcơva chỉ huy thuộc hạm đội Biển Đen của nước này bị ch́m. Phía Ukraina và Mỹ nói con tàu bị trúng tên lửa của Ukraina, trong khi Nga nói tàu ch́m do bị cháy rồi nổ hầm chứa đạn pháo.
Ngày 15-4, Chính phủ Đức thông báo kế hoạch viện trợ quân sự hơn 1 tỉ Euro (hơn 1 tỉ USD) cho Ukraina, sau khi chính quyền Kiev phàn nàn về việc không nhận được vũ khí hạng nặng từ Berlin. Theo Hăng tin AFP, gói viện trợ này sẽ nằm trong ngân sách bổ sung của Đức trong năm nay. Một phát ngôn viên của Chính phủ Đức cho biết Berlin đă quyết định tăng viện trợ quốc tế trong lĩnh vực quốc pḥng lên "tới 2 tỉ Euro", trong đó phần viện trợ lớn nhất được dành để viện trợ quân sự cho Ukraina.
Trong bài đăng trên Twitter ngày 15-4, Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner cũng xác nhận, phần lớn gói viện trợ trị giá 2 tỉ Euro (hơn 2,1 tỉ USD) "sẽ chủ yếu dành cho Ukraina". Ukraina phải dùng khoản viện trợ này để mua các trang thiết bị quân sự. Tuyên bố nói trên của Chính phủ Đức được đưa ra sau các chỉ trích ngày càng tăng từ phía Ukraina và một số đối tác Liên minh châu Âu như Ba Lan và các nước Baltic về việc Berlin thiếu hỗ trợ vũ khí cho Kiev.
Sau Bỉ, đến Ư và Romania ra quyết định cấm cửa các tàu Nga từ ngày 17-4. Nhiều nước phương Tây đă thực hiện chiến dịch trừng phạt toàn diện đối với Matxcơva, bao gồm cả việc đóng cửa không phận cùng nhiều biện pháp hạn chế khác. Ngày 16-4, truyền thông Ư đưa tin, nước này sẽ đóng cửa các cảng đối với tàu Nga bắt đầu từ ngày 17-4, bao gồm cả những tàu đă đổi cờ từ ngày 24-2.
Tờ La Stampa dẫn nguồn từ giới chức cảng của Ư khẳng định, các tàu Nga hiện đang neo đậu tại các cảng của Ư sẽ phải lập tức rời đi khi kết thúc hoạt động thương mại. Tương tự, giới chức Hải quân Romania ra thông cáo báo chí tuyên bố, bắt đầu từ ngày 17-4, các tàu mang cờ Nga sẽ bị cấm cập các cảng của Romania, ngoại trừ các tàu có mục đích cứu hộ nhân đạo và vận chuyển năng lượng. Trước đó, hôm 15-4, Bỉ cũng ban hành lệnh cấm tương tự.
Theo hăng tin Reuters, sáng sớm 16-4, có nhiều vụ nổ xảy ra ở Kiev và thành phố Lviv. Thị trưởng Kiev, ông Vitali Klitschko cho biết, lực lượng cứu hộ và y tế đang làm việc tại hiện trường một vụ nổ ở ngoại ô thành phố. Ông Klitschko thông báo trên Telegram rằng, đă có 1 người chết và nhiều người bị thương sau vụ không kích của Nga nhắm vào khu hành chính Darnytski. "Lực lượng pḥng không của chúng ta đă làm tất cả để bảo vệ người dân", vị thị trưởng từng là vô địch quyền Anh thế giới viết.
Theo hăng tin Reuters, ngày 16-4, Bộ Ngoại giao Nga đă thông báo cấm nhiều quan chức và chính khách Anh nhập cảnh nước này, gồm Thủ tướng Boris Johnson, Ngoại trưởng Liz Truss, Bộ trưởng Quốc pḥng Ben Wallace cùng khoảng 10 người khác. Tuyên bố của bộ nói trên nêu rơ quyết định được đưa ra nhằm đáp trả việc Anh áp đặt các biện pháp trừng phạt giới chức Nga.
Hăng tin TASS của Nga dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga nêu rơ, Anh đang cố t́nh làm leo thang t́nh h́nh xung quanh Ukraina bằng cách cung cấp vũ khí sát thương và phối hợp với các nỗ lực tương tự của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Bộ Ngoại giao Nga cũng nhấn mạnh, việc nhiều nước áp đặt các biện pháp trừng phạt quy mô lớn chống Nga là "vô nghĩa và phản tác dụng".
Theo hăng tin Reuters, Ukraina khẳng định, sẽ làm việc tối đa với Thổ Nhĩ Kỳ để có thêm sự hỗ trợ và hiểu biết cho dù không hoàn toàn thoải mái với việc Thổ Nhĩ Kỳ cũng có liên hệ chặt chẽ với Nga. “Chúng tôi sẽ rất vui nếu Thổ Nhĩ Kỳ tham gia trừng phạt Nga và ngừng các chuyến bay với Nga nhưng chúng tôi hiểu thực tế”, nhà ngoại giao ẩn danh của Ukraina cho biết.
Ông Vitali Klitschko, thị trưởng thành phố Kiev của Ukraina, lên tiếng kêu gọi những người dân đă di tản khi lực lượng Nga tiến hành bao vây thành phố, khoan trở về nhà của ḿnh. Theo ông, dù lực lượng Nga đă rút khỏi khu vực Kiev để dồn quân về miền Đông và các cuộc không kích cũng hiếm hoi gần đây nhưng ông lo sợ việc soái hạm Matxcơva của Nga bị trúng tên lửa và ch́m ngoài Biển Đen có thể là động cơ khiến Nga tấn công trở lại vào Kiev.
Theo báo cáo từ công ty cố vấn Oxford Economics, vụ vỡ nợ sắp xảy ra của Nga có thể là một trong những vấn đề khó giải quyết nhất trong lịch sử và thậm chí có thể khiến Hoa Kỳ tịch thu vĩnh viễn tài sản từ ngân hàng trung ương của nước này.
Theo Business Insider, Nga đang đối mặt với vụ vỡ nợ đầu tiên đối với khoản nợ ngoại tệ kể từ sau cuộc cách mạng Bolshevik năm 1918. Bộ Tài chính Hoa Kỳ vào đầu tháng này đă chặn Nga thanh toán 650 triệu mỹ kim tiền đáo hạn cho hai trái phiếu sử dụng vốn giữ tại các ngân hàng Hoa Kỳ. Thay vào đó, Nga cố gắng thanh toán bằng đồng rúp nhưng các cơ quan xếp hạng tín dụng cho biết điều này có khả năng tạo thành một vụ vỡ nợ. Nga có thời gian gia hạn là 30 ngày kể từ ngày 4 tháng 4 và phải thanh toán bằng mỹ kim.
Bà Tatiana Orlova, chuyên gia kinh tế về các thị trường mới nổi tại Oxford Economics, nhận định rằng các nhà đầu tư phải đối mặt với một con đường pháp lư rất dài và khó khăn; cuộc khủng hoảng nợ của Nga sẽ là một trong những cuộc khủng hoảng khó giải quyết nhất trong lịch sử, v́ vụ vỡ nợ bắt nguồn từ chính trị hơn là tài chính.
Một trong những vấn đề mấu chốt là quan hệ chính trị và tài chính giữa Nga và phương Tây hoàn toàn tan vỡ. Điều đó làm cho tiến tŕnh vỡ nợ thông thường dường như không thể xảy ra. Bà Orlova cho biết một vấn đề khác đối với các trái chủ là Ukraine có thể yêu cầu tài sản của Nga tại các ṭa án quốc tế để trả cho việc xây dựng lại đất nước.
Ngoài ra, Hoa Kỳ có thể thu giữ số tiền từ kho dự trữ ngoại tệ của ngân hàng trung ương Nga. Các chính phủ phương Tây đă đóng băng phần lớn trong kho dự trữ khoảng 600 tỷ mỹ kim.
Sigmar Gabriel lên tiếng - ông từng là Bộ trưởng Kinh tế, Bộ trưởng Ngoại Giao, phó Thủ tướng CHLB Đức.
⚡️Vị thế của nước Đức trong cuộc chiến Ukraine: Chúng ta cần một nền “ḥa b́nh lạnh”
17.04.2022
Ngoại trưởng Ukraine đă kêu gọi nước Đức gia tăng vai tṛ lănh đạo. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là Berlin đơn giản chấp nhận mọi yêu cầu hoặc thuyết âm mưu từ Kyiv.
Việc nguyên thủ Đức, Frank-Walter Steinmeier, bị loại khỏi chuyến thăm dự kiến tới Kyiv là chưa từng có và gây khó chịu. Nếu đó chỉ là vấn đề Tổng thống Ukraine - trước những đau khổ quá lớn ở đất nước ông và trước sự tàn phá, giết chóc điên cuồng của lính Nga - muốn bày tỏ sự thất vọng, sự tức giận và sự hiểu lầm của ông ấy đối với các chính trị gia Đức và các nước EU khác về chính sách năng lượng với nước Nga trước đây, th́ người ta không chỉ chấp nhận điều đó mà c̣n phải thể hiện sự đồng t́nh và thậm chí là đồng ư.
Bất cứ ai có quê hương đang chảy máu theo nghĩa chân thực nhất của từ này, đều có quyền bày tỏ thái độ với chúng tôi, theo cách mà anh ta thấy phù hợp.
(…)
🔘Những thuyết âm mưu nguy hiểm về "mạng nhện"
Những ǵ chúng tôi không thể chấp nhận là các thuyết âm mưu về nền chính trị của đất nước chúng tôi và những người đang gánh vác trách nhiệm. Điều này bao gồm cáo buộc, rằng, Steinmeier, những người kế nhiệm ông và Thủ tướng Liên bang đă ủng hộ việc cắt giảm các lệnh trừng phạt được áp đặt sau khi Nga sáp nhập Crimea mà không có bất kỳ điều kiện tiên quyết nào.
Trên thực tế, điều này gắn liền với việc Nga tuân thủ lệnh ngừng bắn và rút vũ khí hạng nặng khỏi miền đông Ukraine, cũng như thỏa thuận với các lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh của Liên hợp quốc trên khắp miền đông Ukraine. ✔️Việc chấm dứt cuộc chiến này ở miền đông Ukraine (vốn đă được Nga hỗ trợ ồ ạt kể từ năm 2014) và sự kiểm soát của lực lượng vũ trang Liên hợp quốc có lẽ đă giúp chúng ta thoát khỏi thảm họa ngày nay và nó cũng do Tổng thống Ukraine khi đó là Petro Poroshenko đưa ra. Một trong những bi kịch của cuộc chiến hiện nay là đề xuất này không hề được tất cả các bên cam kết tuân thủ.
Một biến thể nguy hiểm hơn nhiều của các thuyết âm mưu là tuyên bố của Đại sứ Ukraine tại Đức, Andriy Melnyk, rằng Tổng thống Liên bang Đức, Frank-Walter Steinmeier, trong thời gian hoạt động với tư cách là một chính trị gia, "đă tạo ra một mạng nhện liên kết với Nga trong nhiều thập kỷ", mạng nhện này được chính phủ hiện tại tiếp tục sử dụng.
Ai cũng biết, mạng nhện được sử dụng để bắt và sau đó tận dụng con mồi. So sánh này cho thấy rằng cựu thủ tướng và cựu ngoại trưởng Đức đă đồng lơa với các nhóm lợi ích của Nga ở Đức. Điều này không trung thực và độc hại. ✔️Sự thật th́ ngược lại, Bộ trưởng Ngoại giao Frank-Walter Steinmeier, cùng với Thủ tướng lúc bấy giờ là Angela Merkel, đă làm hơn bất cứ ai khác ở châu Âu để hỗ trợ Ukraine. Và đó là lư do tại sao chúng ta phải công khai chống lại những lời xuyên tạc nếu chúng ta muốn hỗ trợ Ukraine trong t́nh h́nh hiện nay, không chỉ bằng tiền bạc và những lời nói tử tế, mà c̣n bằng cả vũ khí.
✔️Chính những nỗ lực của Frank-Walter Steinmeier đă cứu Ukraine khỏi nguy cơ phá sản quốc gia vào năm 2014 - khi mà Tổng thống đắc cử Viktor Yanukovych từ chối thỏa thuận liên kết với EU, v́ ông ấy tin rằng có thể đạt được một giao dịch béo bở hơn với Vladimir Putin.
Sáng kiến của Frank-Walter Steinmeier đă chấm dứt t́nh trạng bạo lực leo thang ở Maidan vào tháng 2 năm 2014 bằng một cuộc đàm phán kéo dài nhiều ngày, trong đó có sự tham gia của thị trưởng Kiev. Chính Frank-Walter Steinmeier là động lực thúc đẩy Ukraine liên kết với EU vào năm 2014, qua đó phản đối Nga và Tổng thống Nga khuynh đảo hậu trường của Ukraine. Và chính bộ trưởng ngoại giao và thủ tướng Đức khi đó đă góp phần quyết định trong việc buộc Nga ngồi vào bàn đàm phán nhằm mở ra một con đường có thể chấp nhận được từ cuộc chiến bằng các thỏa thuận Minsk.
✔️Ngoại trưởng Đức khi đó đă huy động nhiều tiền từ ngân sách liên bang Đức để hỗ trợ Ukraine hơn bất kỳ nước thành viên EU nào khác. Và họ làm điều này bất chấp thực tế là: ✔️Ukraine bị lên án v́ t́nh trạng tham nhũng nghiêm trọng, cho đến thời điểm Nga tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược. Chỉ nhờ vào áp lực của thế hệ trẻ Ukraine và hoạt động hỗ trợ của Đức mà chính phủ Ukraine từ bỏ kế hoạch giải tán tổ chức chống tham nhũng. ✔️Bất cứ ai cần một nhân chứng quan trọng cho việc này đều phải hỏi Tổng thống Ukraine đương nhiệm Volodymyr Oleksandrowych Zelenskyj, bởi v́ ông ấy có được ghế lănh đạo nhờ vào sự tức giận và thất vọng của công dân Ukraine đối với nền chính trị và kinh tế tham nhũng của giới cao cấp.
Việc các thỏa thuận Minsk này không bao giờ thực sự được tuân thủ chắc chắn không phải do Frank-Walter Steinmeier hay các quốc gia bảo trợ là Đức và Pháp. Tổng thống Ukraine khi đó chỉ chịu kư dưới áp lực v́ nguy cơ sẽ xảy ra một thất bại quân sự nghiêm trọng. Do đó, các đại diện chính trị của Ukraine chưa bao giờ tiến hành bất cứ điều ǵ thuộc về nghĩa vụ của họ trong các thỏa thuận Minsk, chính v́ điều này mà giới lănh đạo Nga cũng lạm dụng để trốn tránh trách nhiệm của họ trong việc thực hiện các thỏa thuận.
Cho đến ngày nay, các Thỏa thuận Minsk vẫn là chủ đề của các tranh chấp chính trị trong nước ở Ukraine. Bất kỳ ai chịu trách nhiệm về các thỏa thuận Minsk đều bị coi là kẻ phản bội. Do đó, cựu Tổng thống Petro Poroshenko hiện đang phải đối mặt với cáo buộc phản quốc cao độ.
Bất cứ ai có mặt trong phái bộ OSCE đến thăm miền đông Ukraine khi đó, đều được nh́n nhận là rất quyết liệt với những vi phạm thỏa thuận ngừng bắn của cả hai bên. Do đó, thật vô lư khi lôi các nỗ lực ngoại giao của Đức và Pháp vào thời điểm đó ra chỉ trích, để t́m ra một giải pháp ḥa b́nh cho cuộc xung đột hiện nay ở Donbas.
Nếu người ta muốn nh́n lại quá khứ, tốt hơn là đặt câu hỏi: ✔️tại sao ngay từ đầu cả hai bên đă kư hiệp ước giải quyết xung đột ḥa b́nh, rồi lại biến nó thành quả ḿn cho cơ hội chiến tranh.
🔘Sẽ có một "ngày sau này"
Đối phó với câu hỏi này là quan trọng bởi v́ sẽ có một "ngày sau này". Cần có những ư tưởng về một cái gọi là “ḥa b́nh lạnh” giữa Nga và Ukraine. Nếu Nga không thất bại hoàn toàn, người ta sẽ không tiến xa hơn những ǵ đă được đàm phán vào năm 2014/2015 trong Hiệp định Minsk. Những câu hỏi đặt ra cũng giống như trước đây: Làm thế nào để đảm bảo sự toàn vẹn lănh thổ của Ukraine, đồng thời t́m ra con đường cho các dân tộc thiểu số Nga ở Donbas mà không liên tục có Nga là nhân tố gây ảnh hưởng và là “kẻ phá hoại” ở khu vực này?
Chính điều này đưa chúng ta đến nguyên nhân thực sự cho các cuộc tấn công có chủ đích nhằm vào Tổng thống Đức. Không phải ngẫu nhiên mà sự chỉ trích ồ ạt của Tổng thống Ukraine không chỉ ảnh hưởng đến Tổng thống Đức, mà c̣n ảnh hưởng cả cựu Thủ tướng Angela Merkel, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và cả người tiền nhiệm Petro Poroshenko. Tất cả những người này đều ủng hộ Hiệp định Minsk, đó là dự kiến một loại quyền bán tự trị của khu vực, trong khi vẫn duy tŕ quyền công dân Ukraine - như một cách để giải quyết ḥa b́nh cuộc xung đột ở miền đông Ukraine. Chính xác là con đường mà Tổng thống Ukraine hiện tại muốn loại bỏ, bởi v́ sau tất cả, ông ấy thắng cử nhờ vào việc chỉ trích ào ạt người tiền nhiệm về việc đă thông qua các Thỏa thuận Minsk.
✔️V́ vậy, sự thật cho việc Ukraine không đồng t́nh về chính sách đối ngoại của Đức trước đây đối với nước Nga, ít ra là do một phần của cuộc ẩu đả chính trị trong nội bộ của Ukraine, nếu không muốn nói là động cơ chính. Công thức đơn giản của họ là: bất cứ ai từng đàm phán với Nga sẽ phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến này.
Nhưng trong thực tế, chính sách đối ngoại và ngoại giao lâu dài không thể giải quyết bằng xe tăng và tên lửa. Và trong quá tŕnh t́m kiếm các giải pháp bất bạo động cho các cuộc xung đột, người ta phải thực hiện một bước đi rất khó chịu và không chút thú vị nào là: tự đặt ḿnh vào vị trí của đối phương, để đo lường sự hiểu biết và phản ứng của họ.
(…)
Đức cùng với t́nh đoàn kết toàn châu Âu đứng về phía Ukraine - về mặt chính trị, tài chính và quân sự. ✔️Đ̣i hỏi vai tṛ lănh đạo của Đức, như Bộ trưởng Ngoại giao Kuleba yêu cầu, không có nghĩa là, vai tṛ này chỉ được công nhận nếu Đức chấp thuận mọi yêu cầu của Ukraine và những suy xét riêng của họ cho là Đức "do dự" và quá "thân thiện với Nga".
✔️Lănh đạo châu Âu có nghĩa là ư thức về hậu quả của việc leo thang cuộc chiến này. Và đây là lư do chính đáng, chính phủ liên bang Đức chỉ có thể cung cấp vũ khí hạng nặng cho Ukraine - về cơ bản là xe tăng - khi có sự đồng thuận của Hoa Kỳ. Trong cuộc tranh luận hiện nay về cách thức chuyển giao vũ khí của Đức, người ta không dám nói đến Hoa Kỳ, khi mà Hoa Kỳ sử dụng các lập luận tương tự như Thủ tướng Liên bang Đức: cân nhắc rất có ư thức về loại hỗ trợ quân sự nào là có thể và hợp lư, và giới hạn nào cho sự tham gia tích cực của ḿnh trong cuộc chiến chống Nga.
Hỗ trợ Ukraine trong việc pḥng thủ trước cuộc chiến tranh xâm lược phi pháp của Nga, đồng thời suy nghĩ về "ngày sau này" không phải là mâu thuẫn về mặt thuật ngữ, mà là kết hợp những ǵ cần thiết cho hôm nay với những ǵ đầy đủ cho ngày mai. Frank-Walter Steinmeier nhấn mạnh trong tất cả các bài phát biểu của ḿnh rằng, các cuộc đàm phán không thể được tiến hành từ một vị thế yếu, cho nên sức mạnh quân sự là cần thiết để đảm bảo ḥa b́nh và tự do. Đó là lư do tại sao ông đồng ư với mục tiêu dành 2% tổng sản phẩm quốc nội cho quốc pḥng và cho đóng quân ở Litva.
V́ điều đó mà nhà chính trị đối ngoại Frank-Walter Steinmeier, với tư cách Tổng thống Liên bang, với sự kiên tŕ và ư thức, ông t́m kiếm một giải pháp chính trị. Chỉ trích ông ấy v́ thái độ này không chỉ thiển cận mà c̣n nguy hiểm. Bởi v́ ḥa b́nh không thể đạt được bằng cách nào khác.
VTP-LTH dịch
Xuất hiện trên chương tŕnh Face The Nation của CBS, Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine, Dmytro Kuleba vào hôm Chủ Nhật (17/4), được người dẫn chương tŕnh là MARGARET BRENNAN hỏi rằng thống đốc Mariupol tuyên bố thành phố đă bị xóa sổ khỏi mặt đất, vậy lực lượng Ukraine có thể chống lại cuộc tấn công của Nga đối với thành phố đó trong bao lâu?
Ông Kuleba cho biết t́nh h́nh ở Mariupol vừa thảm khốc vừa đau ḷng. Thành phố không c̣n tồn tại nữa. Phần c̣n lại của quân đội Ukraine và một nhóm lớn dân thường về căn bản bị quân Nga bao vây. Họ tiếp tục chiến đấu, nhưng quân Nga quyết san bằng thành phố này bằng bất cứ giá nào.
Tổng thống Zelensky cho biết việc tiêu diệt lực lượng quân sự Ukraine tại thành phố Mariupol sẽ đồng nghĩa với việc chấm dứt mọi cuộc đàm phán với Nga, và Mariupol là làn ranh đỏ.
Theo bộ trưởng Kuleba cho đến nay các cuộc đàm phán vẫn ở cấp chuyên gia, nhưng không có cuộc đàm phán cao cấp nào diễn ra, và rất khó để tiếp tục nói chuyện với Nga sau vụ khám phá mồ chôn tập thể tại Bucha. Ngoài ra, bộ trưởng Kuleba hy vọng rằng tổng thống Biden hoặc một viên chức cao cấp nào đó của Hoa Kỳ đến thăm Ukraine.
Ông nói rằng Tổng thống Biden đă thể hiện vai tṛ lănh đạo thực sự trong việc hỗ trợ Ukraine, trong việc vận động cộng đồng quốc tế ủng hộ Ukraine. V́ vậy, tất nhiên, Ukraine rất vui khi thấy tổng thống Biden đến đất nước của Ukaine và đó sẽ là một thông điệp quan trọng về sự ủng hộ đối với Ukraine. Và tất nhiên, một cuộc gặp cá nhân giữa hai tổng thống cũng có thể mở đường cho các nguồn cung cấp mới và vũ khí của Hoa Kỳ đến Ukraine và cũng để thảo luận về cách giải quyết chính trị có thể có cho cuộc chiến này.
****
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nói rằng không có bất kỳ liên lạc ngoại giao nào gần đây giữa Nga và Ukraine ở cấp ngoại trưởng và t́nh h́nh ở cảng Mariupol, mà ông mô tả là "thảm khốc", có thể là một "lằn ranh đỏ" trong tiến tŕnh đàm phán.
"Mariupol có thể là một lằn ranh đỏ", ông nói với CBS News trong một cuộc phỏng vấn hôm Chủ nhật.
Các binh sĩ Ukraine đă chống lại tối hậu thư của Nga về việc hạ vũ khí vào ngày Chủ nhật tại cảng Mariupol, nơi Moscow cho biết lực lượng của họ đă gần như hoàn toàn chiếm giữ nơi được coi là phần thưởng lớn nhất trong cuộc chiến kéo dài gần hai tháng.
Vào lúc cuộc xung đột tại Ukraina vẫn diễn ra ác liệt, hàng chục ngàn người Nga đă rời bỏ đất nước tính từ đầu cuộc chiến đến nay. Trốn tránh các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Châu Âu, một số người Nga, đặc biệt là ở những thành phần giầu có nhất, thích chọn Phuket của Thái Lan làm điểm đến. Rất đông người trong số họ, đến đảo này để đi nghỉ, tổ chức tiệc tùng, nhưng kể từ giờ cũng để làm ăn kinh doanh.
Từ Bangkok, thông tín viên đài RFI, Carol Isoux, tường thuật :
« Xa nơi chiến sự, trên một chiếc du thuyền tại vùng nước xanh như ngọc của vùng biển Andaman, khoảng hai chục người Nga đang tổ chức tiệc tùng uống rượu vang của Pháp trong cảnh chiều tà. Người tổ chức những đêm dạ tiệc sang trọng này tên là Dennys Dudariev. Anh ta là người Ukraina, cựu chủ nhân một hộp đêm ở Kiev, nhưng anh phải gạt những cảm xúc cá nhân sang một bên, v́ 80% khách hàng của anh là người Nga. Và kể từ đầu cuộc xung đột, doanh thu của anh đă tăng vọt.
Anh nói: "Tôi nhận thấy là có rất nhiều người cực giầu đă đến đây ngay từ đầu cuộc chiến, từ khoảng hơn một tháng. Họ đă gầy dựng được một khối tài sản ở Nga hay Ukraina hoặc trở thành tỷ phú nhờ vào tiền ảo. Gần đây, tôi có rất nhiều sự kiện phải tổ chức cho người Nga vừa mới đến. Những đêm dạ tiệc riêng tư ở đó người ta không được phép chụp ảnh. Hôm qua, đó là một đêm tiệc mừng sinh nhật tại một ngôi biệt thự với giá gần 10.000 euro cho một đêm. Họ yêu thích những buổi tối theo kiểu chủ đề Aladin, với nhiều nữ vũ công và các nhà ảo thuật. Chạy hơn nữa là những đêm tiệc Gatsby, phụ nữ trong những chiếc váy sang trọng, mang guốc cao gót, đàn ông trong bộ áo veste thắt nơ đen, rồi nến, có trang trí mạ vàng khắp nơi. Gatsby, họ rất thích… Mỗi năm, tôi tổ chức khoảng một chục đêm tiệc như thế !"
Nếu như bề ngoài họ biết cách ăn chơi, th́ những người cực giầu này không ở đó để giải trí. Khi trốn tránh các biện pháp trừng phạt của châu Âu, những cuộc tịch thu tài sản và một thị trường châu Âu giờ bị xem như là bất ổn, và dường như ngày càng có nhiều người Nga muốn đầu tư tiền của họ vào Thái Lan và châu Á.
Đây cũng chính là những ǵ Janna Sviritkova ghi nhận. Cô quản lư một văn pḥng bất động sản chuyên về các biệt thự sang trọng ở Phuket. Các nhà phân tích cảnh báo rằng giới doanh nhân Nga sẽ có xu hướng quan hệ đối tác với Trung Quốc hay Đông Nam Á nhiều hơn, với nguy cơ chứng kiến sự xuất hiện của một khối thương mại châu Á độc lập hơn với các cường quốc phương Tây và các nhà tài phiệt mới. »
Bộ Quốc pḥng Nga đă yêu cầu các lực lượng Ukraine vẫn đang chiến đấu tại cảng Mariupol hạ vũ khí, bắt đầu từ 6 giờ sáng theo giờ Moscow (03:00 GMT) vào hôm Chủ nhật, 17 tháng 4, để bảo toàn tính mạng, tuy nhiên hạn chót qua đi và các binh sĩ Ukraine vẫn quyết tử thủ. Nga trước đó tuyên bố rằng quân đội của họ đă giải tán khu vực đô thị Mariupol, hiện trường của cuộc giao tranh khốc liệt nhất và thảm họa nhân đạo tồi tệ nhất trong cuộc chiến.
Hăng tin Reuters hiện vẫn chưa thể độc lập xác minh thông tin này. Đây sẽ là thành phố lớn đầu tiên rơi vào tay lực lượng Nga kể từ cuộc xâm lăng ngày 24 tháng 2. Moscow nói các chiến binh c̣n lại ở Mariupol – cả người Ukraine và ngoại quốc – đang bị bao vây trong nhà máy thép Azovstal.
Mạc Văn Trang: Đừng để bị kích động!
Hôm qua tôi thấy lan truyền trên mạng xă hội h́nh ảnh một số thanh niên Ukraine giằng xé, dẫm đạp cờ Việt Nam với thái độ giận dữ… Có bạn gửi clip đó cho tôi và nhắn, thế này th́ quan hệ Việt Nam - Ukraine rất xấu; người Việt Nam ở Ukraine sẽ bị họ phân biệt đối xử, sống sao đây!?
Tôi nghĩ ở nước nào, ở đâu cũng có những nhóm người quá khích, họ không đại diện cho chính phủ và đa số người dân. Nhưng cũng cần biết rằng, tại sao họ làm như vậy?
Bởi v́ trước đây những thứ mà Liên Xô viện trợ cho Việt Nam th́ hơn ¼ trong đó là từ Ukraine; hiện nay chính phủ Ukraine lại ủng hộ ta về vấn đề biển Đông, c̣n Nga th́ ủng hộ Trung Cộng ở biển Đông. Thế mà khi Nga xâm lược Ukraine, Chính phủ Việt Nam lại bỏ hai phiếu trắng. Khi Đại hội đồng LHQ lên án Nga xâm lược Ukraine và bỏ phiếu chống trong việc loại Nga ra khỏi Hội đồng Nhân quyền LHQ, khi tội ác hủy diệt của quân xâm lược Nga tràn ngập trên đất nước Ukraine, th́ Việt Nam bỏ phiếu ủng hộ Nga ở lại Hội đồng Nhân quyền LHQ.
Vậy th́ người dân Ukraine chửi Việt Nam liệu có oan không? Đừng vội trách họ mà hăy xem lại ḿnh.
Tôi tin là chính phủ và nhân dân Ukraine họ đủ thông minh để phân biệt thái độ của chính phủ Việt Nam không đồng nhất với đa số nhân dân Việt Nam.
Bằng chứng là vừa qua, người Việt Nam ở trong nước cũng như ở nước ngoài đă ủng hộ Ukraine rất nhiệt t́nh và họ đă ghi nhận điều đó. Đặc biệt trên mạng xă hội, những người ủng hộ Ukraine lên án Putin mạnh mẽ, luôn áp đảo số pḥ Putin… Biết bao các tổ chức xă hội dân sự và người dân Việt Nam đă lên tiếng, đă cầu nguyện, đă quyên góp ủng hộ Ukraine.
Họ hiểu chính phủ không phải đại diện cho tất cả nhân dân Việt Nam.
Tôi tin rằng những người Việt Nam từng sống ở Ukraine cùng chung số phận với nhân dân sở tại, sẽ cùng được đùm bọc, không sợ bị phân biệt đối xử.
Hăy cảnh giác với những kẻ lợi dụng một số h́nh ảnh, bài viết để kích động chia rẽ quan hệ Việt Nam - Ukraine. Hơn bất cứ nước nào, Việt Nam và Ukraine cùng chung hoàn cảnh và giờ đây Ukraine là tấm gương yêu nước, yêu tự do, dũng cảm bảo vệ độc lập, chủ quyền sáng chói để người Việt Nam ngưỡng mộ và học tập cách mà họ đoàn kết toàn dân, trên dưới một ḷng đánh quân xâm lược bành trướng bá quyền Nga hiệu quả ra sao.
Viva Ukraine!
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói với Bild am Sonntag rằng Liên minh châu Âu đang nỗ lực để áp đặt lệnh cấm vận dầu mỏ đối với Nga. Cho đến nay, Đức và Hungary là những nước phản đối mạnh nhất của việc leo thang trừng phạt đối với lĩnh vực năng lượng của Nga.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=2040183&stc=1&d=1650249431
Chủ tịch Ủy ban cũng chỉ ra rằng v́ dầu mỏ là hàng hóa toàn cầu, không nên để xảy ra trường hợp Tổng thống Nga Vladimir Putin đặt giá cao hơn nữa đối với dầu do người Nga xuất khẩu sang các thị trường khác. Ukraine đă nhiều lần thúc giục các nước EU ngừng nhập khẩu năng lượng của Nga, vốn cho đến nay mới chỉ là một phần. Đáp lại, Moscow đă thể hiện sự sẵn sàng chuyển hướng xuất khẩu của ḿnh sang phía đông thay v́ sang EU.
Trước đó, New York Times đă đưa tin chi tiết về gói trừng phạt dự kiến của EU, về lệnh cấm theo từng giai đoạn. Mục đích là để Đức và các quốc gia khác có thời gian t́m các nhà cung cấp thay thế. EU đă có cách tiếp cận tương tự vào đầu tháng này khi cấm nhập khẩu than của Nga và áp đặt thời hạn chuyển tiếp 4 tháng. Lệnh cấm vận dầu mỏ sẽ chỉ được đàm phán giữa các nước thành viên EU sau ṿng bầu cử cuối cùng tại Pháp vào ngày 24/4.
Ursula von der Leyen cũng nói về sự cần thiết phải chuẩn bị cho thực tế là chiến tranh Nga-Ukraine có thể kéo dài trong nhiều tháng, hoặc tệ nhất là trong nhiều năm.
Trong khi đó, Thủ tướng Ư Mario Draghi cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Corriere della Sera rằng châu Âu có thể giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng của Nga nhanh hơn so với ước tính trước đây. Ông cho biết, sự đa dạng hóa có thể diễn ra tương đối nhanh chóng, trong thời gian ngắn hơn chúng ta nghĩ một tháng trước.
Trong một cuộc phỏng vấn, Thủ tướng Ư cho biết ông bắt đầu đồng t́nh với những người nói rằng đàm phán hoà b́nh với Putin là vô ích và lăng phí thời gian. Ông cũng lưu ư rằng châu Âu đang "tài trợ" cho Nga bằng cách mua dầu và khí đốt với giá không liên quan ǵ đến giá trị lịch sử và chi phí khai thác.
Bloomberg ước tính doanh thu xuất khẩu năng lượng của Nga có thể vượt 320 tỷ USD trong năm nay, tăng từ 235 tỷ USD năm ngoái.
Nhà chức trách Ukraine cho biết tên lửa tấn công thành phố Lviv ở phía tây nước này hôm 18/4, làm 6 người thiệt mạng và các vụ nổ làm rung chuyển các thành phố khác khi lực lượng Nga tiếp tục các cuộc bắn phá sau khi tuyên bố kiểm soát gần như hoàn toàn cảng phía nam Mariupol, theo Reuters.
Do lực lượng Ukraine kháng cự ở phía bắc, quân đội Nga tái tập trung cuộc tấn công trên bộ ở hai tỉnh phía đông được gọi là vùng Donbas, đồng thời tiến hành các cuộc tấn công đường dài vào các mục tiêu khác, bao gồm cả thủ đô Kyiv.
Thống đốc khu vực Lviv Maksym Kozystkiy cho biết tên lửa đă tấn công vào các cơ sở quân sự và một điểm dịch vụ lốp ôtô.
Ông Andriy Sadoviy, Thị trưởng của thành phố, cho biết ngoài 6 người thiệt mạng, 11 người bị thương, vụ nổ đă làm vỡ cửa sổ của một khách sạn có những người Ukraine sơ tán từ nơi khác trên đất nước.
Tại Kyiv, một phóng viên Reuters nghe thấy một loạt tiếng nổ gần sông Dnipro, trong khi hăng truyền thông Suspilne cho biết có hai người bị thương trong các cuộc tấn công ở khu vực miền nam Dnipropetrovsk.
Nga phủ nhận việc nhắm mục tiêu vào dân thường và bác bỏ những ǵ Ukraine nói là bằng chứng về hành động tàn bạo được dàn dựng để phá hoại các cuộc đàm phán ḥa b́nh.
Hôm 18/4, Bộ Quốc pḥng Nga cho biết họ đă phá hủy 4 kho vũ khí và trang thiết bị quân sự ở Ukraine trong đêm và bắn trúng 315 mục tiêu Ukraine, theo hăng thông tấn TASS.
Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết quân đội ở cảng Mariupol dù bị trấn áp nhưng vẫn đang chiến đấu hôm 17/4, bất chấp việc Nga yêu cầu đầu hàng.
“Thành phố vẫn chưa thất thủ”, ông nói với chương tŕnh “This week” của đài ABC, đồng thời cho biết các binh sĩ Ukraine tiếp tục kiểm soát một số khu vực phía đông nam thành phố.
Từ Nga, Trung Cộng nh́n sang VN. Nạn tham nhũng cũng nghiêm trọng không kém ǵ, hàng loạt tướng tá trong quân đội, quốc pḥng, cành sát biển bị bắt, nếu nạn tham nhũng, hoang phí, thiếu tinh thần trách nhiệm, bộ máy chính quyền hoạt đông không hiệu quả.. làm hại cho Nga trong cuộc chiến tranh với Ukraine như vậy th́ VN, nếu có chiến tranh, chắc chắn cũng sẽ lộ ra bao nhiêu vấn đề.
xxxxx
Ảo tưởng độc tài
18/04/2022
Ngô Nhân Dụng
Tại sao ông Tập Cận B́nh cứng nhắc như vậy? Có thể chỉ v́ ông sợ giữa đường mà thay đổi chính sách tức là công nhận lănh đạo có lúc cũng lầm. Vụ Vladimir Putin xâm lăng Ukraine là một chứng cớ khác cho thấy guồng máy chuyên chế không hữu hiệu.
Tại sao ông Tập Cận B́nh cứng nhắc như vậy? Có thể chỉ v́ ông sợ giữa đường mà thay đổi chính sách tức là công nhận lănh đạo có lúc cũng lầm. Vụ Vladimir Putin xâm lăng Ukraine là một chứng cớ khác cho thấy guồng máy chuyên chế không hữu hiệu.
Tướng Omar Bradley, thời Đại Chiến Thứ Hai đă nói, “Các tay tài tử nói chuyện chiến lược, bọn nhà nghề nói chuyện tiếp vận.” Vladimir Putin đúng là một tài tử, “a ma tưa”, amateur. Đem quân xông trận mà hỏng việc chỉ v́ tiếp vận kém.
Đầu thế kỷ trước, nhiều người nghĩ rằng một chế độ độc tài có thể vận dụng tài nguyên, kinh tế quốc gia sẽ phát triển dễ dàng hơn. Các ông Brezhnev, Mao Trạch Đông đă cho thấy ư tưởng này sai. Từ 1980 Cộng sản Trung Quốc bắt đầu học kinh tế tư bản, tập đi lại từ những bước đầu chập chững, Cộng sản Nga không thay đổi kịp nên sập đổ. Sang thế kỷ 21, sau khi kinh tế được thị trường hóa rồi, nhiều người c̣n nghĩ rằng trong các lănh vực chính trị, quân sự, ngoại giao, các chế độ độc tài thường hiệu quả hơn. Các ông Vladimir Putin và Tập Cận B́nh mới chứng tỏ đó cũng là một ảo tưởng.
Một bộ máy có hiệu quả khi đạt được mục đích với phí tổn thấp nhất; như một chiếc xe chạy ít hao xăng. Một guồng máy cai trị được coi là hiệu quả khi không bắt dân chịu tốn kém và cực khổ mà vẫn sống an ổn, thịnh vượng.
Xét theo tiêu chuẩn đó, ông Tập Cận B́nh đă thành công trong việc ngăn chặn bệnh dịch Covid-19 ở Trung Quốc. Mặc dù các lệnh kiểm soát và cấm đoán gây phiền nhiễu cho nhiều người, dân Trung Hoa chấp nhận đă quen rồi. Nhưng từ lúc căn bệnh tái phát rồi bùng lên, chính guồng máy cai trị đó đang lúng túng, thất bại.
Khi bị vi khuẩn Omicron tấn công, ban lănh đạo ở Thượng Hải đă thử cách đối phó mới, ban lệnh cấm ở một bên bờ sông Hoàng Phố, rồi ngưng và bắt đầu áp dụng cho bên kia sông, lần lượt mỗi bên mấy ngày. Phương pháp dè dặt này được đem thử để sinh hoạt của dân chúng không bị xáo trộn quá đáng. Ngày 2 tháng Tư, Phó thủ tướng Tôn Xuân Lan (Sun Chunlan, 孙春兰) đến Thượng Hải quan sát, bắt áp dụng chính sách cũ, đóng cửa toàn thể thành phố. Bà chỉ chuyển mệnh lệnh từ Bắc Kinh ban ra, không quan tâm đến t́nh trạng vi khuẩn Omicron đă biến thái ra sao.
Nếu Thượng Hải được tự do thử thách phương pháp đối trị mới th́ họ có thể sẽ thích ứng với hai đặc tính của Omicron: Vi khuẩn rất dễ lây, lan truyền rất nhanh, nhưng giết rất ít người. Họ cũng có thể đă theo dơi kinh nghiệm ở các nước Âu châu và Mỹ. Nhiều nước chấp nhận sống với Omicron, như vẫn sống với các bệnh dịch cúm mỗi năm – mà thật sự Omicron làm chết ít người hơn nhiều vi khuẩn gây bệnh cúm.
Chính sách cấm đoán cũ không hiệu quả. Hai tuần lễ sau, mỗi ngày Thượng Hải có thêm trung b́nh 27,000 người mắc bệnh, dân chúng chịu đủ thứ khổ; trong khi cả nước Mỹ chỉ có khoảng 17,000 bệnh nhân mới mỗi ngày, vẫn sinh hoạt b́nh thường dù ngay từ đầu không đóng cửa.
Tập Cận B́nh không rút ngay kinh nghiệm của Thượng Hải, vẫn tiếp tục bắt các thành phố khác áp dụng triệt đổ chính sách cũ. Theo báo Wall Street Journal, ngày 14 tháng Tư có 87 trong số 100 thành phố lớn nhất Trung Quốc đă đóng cửa một phần hay toàn diện, từ Trường Xuân ở Hà Nam tới Quảng Châu ở Quảng Đông. Những thành phố này chiếm hơn một nửa dân số Trung Quốc và phần đóng góp vào Tổng Sản Lượng Nội Địa c̣n cao hơn. Ngày 15 tháng Tư, thành phố Tây An, kinh đô cũ từ đời Tần đến nhà Hán, nhà Đường, ra lệnh đóng cửa thử trong bốn ngày, mặc dù trong số 13 triệu dân chỉ thấy 43 bệnh nhân mới.
Tại sao ông Tập Cận B́nh cứng nhắc như vậy? Có thể chỉ v́ ông sợ giữa đường mà thay đổi chính sách tức là công nhận lănh đạo có lúc cũng lầm. Một lư do dễ hiểu hơn là ông không được nghe ai can gián, tŕnh bày ư kiến ngược lại.
Đó là số phận của các chế độ độc tài. Các lănh tụ cầm quyền một thời gian th́ chung quanh sẽ chỉ những người vâng vâng dạ dạ cho yên thân, thêm một đám “nịnh thần” xúm lại chia chác bổng lộc. Khi những người ở trên cùng được trọng dụng chỉ nhờ chiều ư lănh tụ chứ không v́ tài năng, th́ những người cấp dưới cũng được tuyển dụng như vậy.
Vụ Vladimir Putin xâm lăng Ukraine là một chứng cớ khác cho thấy guồng máy chuyên chế không hữu hiệu.
Trong 22 năm nắm quyền, ông Putin muốn quân đội Nga phải hùng hậu, điều này có thể thông cảm với ông. Putin đă dành bao nhiêu tài nguyên quốc gia để sản xuất vũ khí tinh xảo, biểu diễn các xe thiết giáp và phi cơ chiến đấu mới, cải tổ quân đội, tăng lương cho binh sĩ, vân vân. Nhưng chỉ trong một tuần lễ ở Ukraine, quân đội Nga tỏ ra bất lực thê thảm. Bây giờ ông Putin đổ lỗi, nói kế hoạch hành quân là do bộ tổng tham mưu quân đội bàn luận và soạn thảo. Cái bộ máy tham mưu đó hoàn toàn do ông kiểm soát. Tinh thần binh sĩ yếu kém là lư do chính gây thất bại, nhưng nguyên nhân sâu xa nhất cả bộ máy điều hành chiến tranh không hiệu quả.
Tướng Omar Bradley, thời Đại Chiến Thứ Hai đă nói, “Các tay tài tử nói chuyện chiến lược, bọn nhà nghề nói chuyện tiếp vận.” Vladimir Putin đúng là một tài tử, “a ma tưa”, amateur. Đem quân xông trận mà hỏng việc chỉ v́ tiếp vận kém.
Đoàn xe chở lính kẹt cứng suốt 60 cây số trên đường từ xứ Belarus sang thủ đô Kyiv của Ukraine cho thấy xe vận tải trong quân đội Nga không được bảo tŕ. Vladimir Putin vẫn biểu diễn những vũ khí tối tân như các hỏa tiễn liên lục địa siêu thanh Zircon và Kinzhal, máy bay tàng h́nh Su-57, tàu ngầm phóng hỏa tiễn. Xe vận tải mặc cho các tướng tá lo, bị bỏ quên v́ không ai thấy ǵ béo bở kiếm chác được cả.
Ngay mấy ngày đầu cuộc chiến, nhiều xe tải đă “nằm ụ” bên đường. Có chiếc bị đục thủng b́nh xăng, v́ lính bất măn không muốn đi vào chỗ chết. Có xe bị bể bánh, không ai sửa.
Xe để lâu không chạy th́ chất cao su trong bánh xe sẽ cứng lại, dễ bể hơn. Quân đội Nga có nhiều chuyên gia chắc chắn biết điều đó. Nhưng các tướng, tá không quan tâm. Các quan chức để mặc cho những chiếc xe vận tải dễ hư hỏng, v́ họ mảng lo ḅn rút ngân sách. Thường việc bảo quản xe tải được giao cho đám lính đi quân dịch. Thanh niên đi làm nghĩa vụ quân sự không có mấy người đă lái xe hay biết ǵ về cơ khí. Biết rằng sau một năm xong lại về nhà, cho nên họ cũng không thiết tha đến công việc. Có vấn đề ǵ th́ để đó sang năm thằng lính mới lănh trách nhiệm!
Tất cả các thứ dùng trong chiến trận đều cần xe vận tải. Thực phẩm, dầu xăng, thuốc men, và lính tráng đều cần xe tải. Những xe thiết giáp chỉ làm địch quân sợ v́ nó bắn, mà những ḥn đạn bắn ra đều do xe tải chuyên chở. Lo đưa xe thiết giáp ra trận mà quên không lo xe chở đạn tới nơi, làm ăn như thế đó!
Một chiếc hỏa tiễn Pantsir S1 mới qua Ukraine một hai ngày đă nằm bên đường v́ xe bể bánh, bị bỏ rơi. Chiếc hỏa tiễn trị giá mấy triệu mỹ kim, đem ra chiến trường mà không dùng được, chỉ v́ không lo bảo tŕ mấy cái bánh xe. Mà công việc bảo tŕ chỉ tốn mấy chục mỹ kim mỗi ngày! Đó là h́nh ảnh tiêu biểu cho một guồng máy không có hiệu quả!
Chế độ độc tài tạo ra những bộ máy không hiệu quả; chế độ tự do dân chủ vẫn lâm vào cảnh đó, v́ cũng có những người lănh đạo và cấp chỉ huy dốt nát hoặc vô trách nhiệm.
Nhưng hai bên khác nhau. Trong các nước tự do dân chủ khi một bộ máy tỏ ra vô hiệu th́ có người vạch ra ngay; họ được cơ hội vận động cho cuộc tranh cử sắp tới. Người lănh đạo mới sẽ thay đổi, cho nên tránh được thảm họa.
Amartya Sen, kinh tế gia Ấn Độ, đă nhận xét rằng không bao giờ thấy nạn đói trong các xă hội tự do dân chủ. Ông Stalin làm 4 triệu dân Ukraine chết đói dù đó là một nước cung cấp lúa ḿ cho thế giới; ông Mao Trạch Đông giết vài chục triệu dân Trung Hoa cũng v́ chính sách nông nghiệp gây nạn đói. Chỉ các chế độ độc tài chuyên chế mới làm dân chết nhiều như vậy.
Loài người phải chọn thể chế dân chủ tự do không phải v́ nó cách tổ chức xă hội hoàn hảo, mà chỉ v́ nó đỡ gây tai hại nhất!
Thành phố cảng quan trọng của Ukraine vẫn chưa thất thủ bất chấp việc Moscow ra tối hậu thư đ̣i những chiến binh c̣n lại trong đó phải đầu hàng.
Các quan chức địa phương cho biết các lực lượng Nga tuyên bố sẽ chặn bất kỳ ai ra, vào thành phố. Một cố vấn của thị trưởng Mariupol cho biết người dân thành phố sẽ buộc phải xếp hàng để được cấp thẻ cho phép di chuyển giữa các quận, và một số có thể bị tịch thu điện thoại hoặc bị đưa đến Nga bất chấp ư nguyện cá nhân.
Quân đội Nga nói họ đă kiểm soát gần như toàn bộ Mariupol, trong khi Lữ đoàn Azov vẫn đang giữ vững nhà máy thép Azovstal.
Justin Crump, một chuyên gia quân sự tại tổ chức tư vấn an ninh Sybilline, nói với BBC rằng có thể có khoảng 500-800 lính Ukrainie đang cố thủ tại thành phố.
BBC
Hôm 18/4, Nga cho biết họ đă tiến hành các cuộc tấn công hàng loạt trong đêm vào quân đội Ukraine và các mục tiêu quân sự liên quan, sử dụng lực lượng không quân, lực lượng tên lửa, pháo binh và hệ thống pḥng không để tấn công hàng trăm mục tiêu trên khắp đất nước Ukraine, theo Reuters.
Bộ Quốc pḥng Nga cho biết trong một tuyên bố rằng các tên lửa phóng trên không đă phá hủy 16 cơ sở quân sự của Ukraine trong đêm, bao gồm 5 sở chỉ huy, một kho nhiên liệu và 3 kho đạn dược, cũng như các lực lượng và thiết giáp Ukraine.
Tuyên bố cho biết những cuộc không kích này diễn ra ở các khu vực Kharkiv, Zaporizhzhia, Donetsk và Dnipropetrovsk và cảng Mykolayiv, và lực lượng không quân Nga đă tiến hành các cuộc không kích nhằm vào 108 khu vực nơi tập hợp lực lượng và thiết giáp của Ukraine.
Trong các khu vực khác, Bộ Quốc pḥng Nga nói về việc phá hủy 12 máy bay không người lái và xe tăng tấn công của Ukraine và sử dụng tên lửa Iskander để phá hủy 4 kho vũ khí và thiết bị ở các vùng Luhansk, Vinnytsia và Donetsk.
Bộ Quốc pḥng Nga cho biết pháo binh Nga cũng đă tấn công 315 mục tiêu quân sự Ukraine trong đêm và các hệ thống pḥng không đă được sử dụng để hạ 3 trực thăng quân đội Ukraine, 2 máy bay chiến đấu MiG-29 và 1 máy bay SU-25.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố sẽ hủy mọi cuộc đàm phán ḥa b́nh với Nga nếu những người cuối cùng bảo vệ Mariupol thiệt mạng.
"Tôi khẳng định rằng việc loại bỏ quân đội của chúng tôi, những người của chúng tôi sẽ chấm dứt mọi cuộc đàm phán" - ông Zelensky nói với truyền thông Ukraine hôm 17.4 và nhấn mạnh - "Đây sẽ là bế tắc v́ chúng tôi không đem lănh thổ cũng như người dân của chúng tôi để đổi lấy ḥa b́nh".
Tuyên bố của Tổng thống Ukraine diễn ra trong bối cảnh Nga hôm 16.4 khẳng định đă "chiếm hoàn toàn" thành phố chiến lược Mariupol. Bộ Quốc pḥng Nga cho biết hiện c̣n "tàn dư" của lực lượng Ukraine đang ẩn náu trong nhà máy luyện kim Azovstal.
"Cơ hội duy nhất để giữ mạng sống của họ là tự nguyện buông súng đầu hàng" - đài RT dẫn lời Thiếu tướng Igor Konashenkov, phát ngôn viên của Bộ Quốc pḥng Nga, nhấn mạnh và thêm rằng lực lượng Ukraine đang chiến đấu tại Mariupol sẽ được bảo đảm tính mạng nếu hạ vũ khí xuống trong khoảng từ 6 -13 giờ (giờ địa phương) trong ngày 17.4.
Xung đột Nga - Ukraine đă diễn ra trong suốt gần 2 tháng qua đôi bên đă đối đầu căng thẳng tại Mariupol, miền Nam Ukraine. Đây là thành phố chiến lược trên bờ biển Azov, án ngữ hành lang trên bộ nối bán đảo Crimea với khu vực ly khai ở miền Đông Ukraine. Nếu kiểm soát được địa điểm này, Nga có thể thiết lập một hành lang đường bộ giữa Nga với khu vực Donbas và Crimea cũng như kiểm soát hoàn toàn biển Azov.
Trái với tuyên bố của Nga, phía Kyiv khẳng định quân đội của họ vẫn đang trấn giữ thành phố cảng chiến lược Mariupol, theo báo Anh Independent. Đề cập đến một thị trấn bên ngoài Kyiv đă bị tàn phá bởi các trận pháo kích, ông Zelensky nói: "Càng có nhiều nơi như Borodyanka sẽ càng khiến các cuộc đàm phán trở nên khó khăn hơn, xa vời hơn".
Tại Kyiv, thị trưởng Vitali Klitscho nói rằng những người Ukraine đă rời thủ đô trong những tuần gần đây hiện không nên trở về nhà. Nga đă tăng cường các cuộc không kích vào khu vực Kyiv hôm thứ 16.4. Giới chức thủ đô Kyiv và phía Tây thành phố Lviv đă xác nhận về các vụ nổ trong khu vực này, theo Independent.
Nga lo ngại “các sự cố ngoài ư muốn” khi NATO gia tăng hoạt động quân sự ở Bắc Cực
Thứ hai, 18/04/2022
Hôm 17/4, hăng thông tấn TASS dẫn lời đại sứ lưu động Nikolai Korchunov của Nga cho biết, Nga đang lo lắng trước hoạt động gia tăng của các lực lượng thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở Bắc Cực và nh́n thấy nguy cơ xảy ra “các sự cố ngoài ư muốn” trong khu vực này.
Hồi tháng 3, Phần Lan và Thụy Điển, cả hai đều đang cân nhắc việc gia nhập liên minh quân sự NATO do Mỹ dẫn đầu, đă tham gia các cuộc tập trận quân sự kết hợp của NATO. Cuộc tập trận đă được lên kế hoạch từ lâu, nhưng cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào ngày 24/2 đă khiến các cuộc tập trận này tăng thêm cường độ. Trong khi đó, Moscow luôn mô tả hành động của họ ở Ukraine chỉ là “chiến dịch quân sự đặc biệt”.
Đại sứ Korchunov chỉ trích: “Sự gia tăng hoạt động gần đây của NATO ở Bắc Cực là một nguyên nhân gây lo ngại. Một cuộc tập trận quy mô lớn khác của liên minh đă được tổ chức gần đây ở miền bắc Na Uy. Theo quan điểm của chúng tôi, việc này không đóng góp cho an ninh của khu vực.”
Theo đại sứ lưu động của Nga, hoạt động như vậy của NATO làm tăng nguy cơ xảy ra “các sự cố ngoài ư muốn”, ngoài rủi ro về an ninh, nó c̣n có thể gây ra sự phá hoại nghiêm trọng đối với hệ sinh thái của Bắc Cực.
Tuy nhiên, ông không nói rơ loại sự cố cụ thể nào có thể diễn ra.
Trước đó, hôm 14/4, một trong những đồng minh thân cận nhất của Tổng thống Nga Vladimir Putin đă cảnh báo NATO, nếu Thụy Điển và Phần Lan gia nhập liên minh này, Nga sẽ triển khai vũ khí hạt nhân và tên lửa siêu thanh đến khu vực Biển Baltic.
Ông Dmitry Medvedev, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Điện Kremlin, cũng là cựu tổng thống Nga.
Ông nhấn mạnh: “Nếu Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO, chiều dài đường biên giới trên đất liền của liên minh này với Liên bang Nga sẽ tăng hơn gấp đôi. Đương nhiên, những khu vực giáp ranh này sẽ phải được củng cố về an ninh. Sẽ cần phải tăng cường đáng kể việc triển khai các lực lượng bộ binh, pḥng không cũng như các lực lượng hải quân trong vùng biển của Vịnh Phần Lan.”
“Trong trường hợp này, không thể bàn căi thêm về bất kỳ t́nh trạng phi hạt nhân nào đối với Baltic – sự cân bằng phải được khôi phục.”
Gia Huy (Theo Reuters)
Quân đội Ukraine cho rằng Đại tá Ivan Grishin, chỉ huy Lữ đoàn tên lửa pḥng không số 49 (Tập đoàn quân xe tăng 1) của Nga, đă thiệt mạng. Một trang VK của Nga từ Smolensk nói rằng anh ta đă bị giết vào ngày 16 tháng 4.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The Ukrainian military is claiming that Colonel Ivan Grishin, the commander of Russia's 49th Anti-Aircraft Missile Brigade (1st Tank Army), was killed. A Russian VK page from Smolensk is saying that he was killed on April 16.<a href="https://t.co/xIBVCiLles">https://t.co/xIBVCiLles</a><a href="https://t.co/cAQZmmA8J6">https://t.co/cAQZmmA8J6</a> <a href="https://t.co/7emFzEB5Pt">pic.twitter.com/7emFzEB5Pt</a></p>— Rob Lee (@RALee85) <a href="https://twitter.com/RALee85/status/1515966057021911043? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Looks like a legit photo of the Moskva after it was struck by Ukrainian Neptun anti-ship missiles. <a href="https://t.co/oVYDySpcd8">https://t.co/oVYDySpcd8</a></p>— Rob Lee (@RALee85) <a href="https://twitter.com/RALee85/status/1515825104223191041? ref_src=twsrc%5Etfw">April 17, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Video Trung đoàn Azov phục kích binh lính Nga ở Mariupol.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Video from the Azov Regiment reportedly showing its fighters ambushing Russian soldiers (more likely DNR) in Mariupol. I cropped the ending which shows Azov soldiers throwing additional grenades at the Russian/DNR soldiers. <a href="https://t.co/OLXXC4zVZL">pic.twitter.com/OLXXC4zVZL</a></p>— Rob Lee (@RALee85) <a href="https://twitter.com/RALee85/status/1516029852016590851? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tàu Moscow bốc cháy trước khi ch́m sau khi bị tên lửa Sao Hải Vương "Neptun" bắn trúng.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Video of the Moskva on fire before it sank after being targeted by Ukrainian Neptun missiles. <a href="https://t.co/qXXAlX9ZLf">https://t.co/qXXAlX9ZLf</a> <a href="https://t.co/WXBPD3RzTr">pic.twitter.com/WXBPD3RzTr</a></p>— Rob Lee (@RALee85) <a href="https://twitter.com/RALee85/status/1515962198488625152? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Cư dân Mariupol đi ngang qua các thi thể khi họ sơ tán, qua những ngôi nhà bị phá hủy của họ, Moscow cho biết lực lượng của họ đă gần như hoàn toàn chiếm giữ thành phố cảng quan trọng.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">WARNING: GRAPHIC CONTENT – Residents of Mariupol walked past the bodies as they evacuated their destroyed homes, as Moscow said its forces had almost completely seized the port town <a href="https://t.co/S39Alae9Dr">https://t.co/S39Alae9Dr</a> <a href="https://t.co/suEf1FKuYX">pic.twitter.com/suEf1FKuYX</a></p>— Reuters (@Reuters) <a href="https://twitter.com/Reuters/status/1516001090197721088? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 18, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/Jfs77tSsFV">pic.twitter.com/Jfs77tSsFV</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1515964449533874177? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Hai chiến binh Anh bị quân Nga bắt tại Ukraine đă xuất hiện trên kênh truyền h́nh nhà nước Nga hôm 18/4 và được yêu cầu đổi lấy một chính trị gia thân Nga đang bị chính quyền Ukraine giam giữ, theo Reuters.
Không rơ hai người đàn ông - Shaun Pinner và Aiden Aslin - có thể nói chuyện một cách thoải mái đến mức nào. Cả hai ông phát biểu riêng sau khi được một người đàn ông không rơ danh tính nhắc lời. Đoạn video được phát sóng trên kênh truyền h́nh nhà nước Rossiya 24.
Hai người này yêu cầu Thủ tướng Anh Boris Johnson giúp đưa họ về nước để đổi lấy việc Ukraine thả chính trị gia thân Nga Viktor Medvedchuk, người được cơ quan t́nh báo SBU của Ukraine tiết lộ trong một đoạn video được phát hành cùng thời điểm hôm 18/4.
Trong lời kêu gọi gửi tới Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymr Zelenskiy, ông Medvedchuk yêu cầu đổi lấy những người bảo vệ thành phố Mariupol của Ukraine và bất kỳ thường dân nào được phép rời đi.
Cả ông Pinner và ông Aslin đều chiến đấu cho Ukraine ở thành phố Mariupol, nơi hiện gần như hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
UNCTAD: Chiến tranh Ukraine làm giảm 1% các triển vọng tăng trưởng toàn cầu
Đỗ Kim Thêm, dịch
Cơ quan Liên Hiệp Quốc về Mậu dịch và Phát triển (UNCTAD) cảnh báo, mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ giảm từ 3,6% xuống 2,6% cho năm 2022 và các nước đang phát triển sẽ cần 310 tỷ đô la Mỹ để đáp ứng các yêu cầu cho dịch vụ nợ công nước ngoài trong năm nay.
UNCTAD đă hạ dự báo mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu cho năm 2022 từ 3,6% xuống c̣n 2,6% do chiến tranh Ukraine và những thay đổi trong chính sách kinh tế vĩ mô của các quốc gia trong những tháng gần đây.
Trong một bản báo cáo cập nhật cho dành cho Mậu dịch và Phát triển được công bố vào ngày 24/3, UNCTAD nói, trong khi Nga sẽ trải nghiệm một cuộc suy thoái nặng nề trong năm nay, tăng trưởng sẽ tŕ trệ đáng kể ở Tây Âu, Trung, Nam và Đông Nam Á.
Cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine có khả năng củng cố xu hướng thắt chặt tiền tệ ở các nước tiên tiến sau những hành động tương tự mà nó bắt đầu vào cuối năm 2021 trong một số nước đang phát triển do các áp lực lạm phát, cùng với việc cắt giảm chi tiêu cũng được dự đoán trong các ngân sách sắp tới.
UNCTAD lo ngại rằng, sự kết hợp của nhu cầu trên toàn cầu đang suy yếu, sự phối hợp về chính sách không đầy đủ ở cấp độ quốc tế và mức nợ tăng cao từ trận đại dịch, sẽ tạo ra làn sóng các cú sốc tài chính mà nó có thể đẩy một số nước đang phát triển vào ṿng xoáy về t́nh trạng phá sản, suy thoái và tŕ trệ phát triển.
Tổng thư kư UNCTAD Rebeca Grynspan nói: "Những tác động kinh tế của cuộc chiến Ukraine sẽ làm phức tạp thêm sự tŕ trệ kinh tế đang diễn ra trên toàn cầu và làm suy yếu sự phục hồi từ đại dịch COVID-19".
"Nhiều nước đang phát triển đă tranh đấu để đạt được lực kéo kinh tế thoát khỏi cuộc suy thoái do COVID-19 và hiện đang phải đối mặt với những trận cuồng phong từ chiến tranh. Cho dù t́nh trạng này có dẫn đến bất ổn hay không, th́ một sự lo lắng trầm trọng trong xă hội đă lan rộng".
Ngay cả khi không có sự gián đoạn trong thị trường tài chính kéo dài, các nền kinh tế đang phát triển sẽ phải đối mặt với những hạn chế nghiêm trọng về tăng trưởng. Trong trận đại dịch, cổ phiếu về nợ công và tư nhân của các nước đă tăng lên. Và các vấn đề thoát khỏi từ tầm nh́n trong trận đại dịch, bao gồm việc đ̣n bẫy doanh nghiệp và nợ gia đ́nh gia tăng ở các nước đang phát triển có thu nhập trung b́nh, sẽ xuất hiện trở lại khi chính sách thắt chặt.
Giá cả tăng vọt và sự bất ổn tỷ giá hối đoái
Cuộc chiến đă gây thêm áp lực lên giá năng lượng quốc tế và hàng hóa chủ yếu, kéo dài gánh nặng ngân sách gia đ́nh và gia tăng các chi phí sản xuất, trong khi sự gián đoạn thương mại và ảnh hưởng của các biện pháp trừng phạt có thể sẽ có tác động đáng lo sợ đến đầu tư dài hạn.
Ngay khi sự gián đoạn do đại dịch gây ra dường như lắng xuống, cuộc khủng hoảng địa chính trị đă giáng một đ̣n mạnh vào niềm tin trong nước. "Áp lực do việc tăng giá đang đẩy mạnh các lời kêu gọi cho một đối sách ở các nền kinh tế tiên tiến, bao gồm cả mặt trận tài chính, đe dọa t́nh trạng tŕ trệ cho tăng trưởng, trầm trọng hơn dự kiến", báo cáo của UNCTAD cho biết.
Giá thực phẩm và nhiên liệu tăng vọt sẽ có tác động tức thời đến những người dễ bị tổn thương nhất ở các nước đang phát triển, dẫn đến nạn đói và khó khăn cho các gia đ́nh mà phần lớn thu nhập của họ là dành cho cho thực phẩm. Nhưng cuối cùng mọi người sẽ cảm nhận được việc suy giảm trong sức mua và chi tiêu thực sự.
"Đối với nhiều nước đang phát triển, mối nguy hiểm khi lệ thuộc nặng nề trong việc nhập khẩu thực phẩm và nhiên liệu th́ trầm trọng hơn khi giá tăng cao, đe dọa sinh kế, không khuyến khích đầu tư và gia tăng lo sợ cho tương lai về việc thâm hụt thương mại ngày càng lan rộng", bản báo cáo cho biết.
Bảng liệt kê giá thực phẩm của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của LHQ (FAO) từ tháng 1-1961 đến tháng 2-2022:
Chú thích: Mức trung b́nh thường niên năm 2022 của FAO chỉ dựa trên số liệu của tháng 1 và 2-2022. Nguồn: The Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO)
Báo cáo cho biết thêm, t́nh trạng bất ổn là mối quan tâm ngày càng tăng, nó được tạo ra bởi cuộc chiến ở các thị trường quốc tế quan trọng: một môi trường của các ḍng vốn biến động, t́nh trạng bất ổn về tỷ giá hối đoái và chi phí vay tăng, đặc biệt là đối với các nước đang kém phát triển và thu nhập trung b́nh, có nguy cơ khó khăn khi thanh toán nợ quan trọng cho nước ngoài.
Bản báo cáo cảnh báo, việc tăng lăi suất ở các nền kinh tế tiên tiến, cùng với những biến động mất trật tự trên thị trường tài chính toàn cầu, có thể chứng minh sự kết hợp gây tàn khốc đối với các nền kinh tế đang phát triển. Sự biến động trong thị trường hàng hóa, tiền tệ và trái phiếu, khi các nhà đầu tư t́m kiếm nơi trú ẩn an toàn, đă kích hoạt sự tháo chạy vốn cùng với rủi ro cao hơn đối với các khoản nợ tài chính của các nền kinh tế đang phát triển.
Doanh thu từ trái phiếu của các nước đang phát triển đă tăng kể từ tháng 9-2021. Sự gia tăng này lan rộng và là một tín hiệu rơ ràng về các điều kiện tài chính thắt chặt hơn. Kể từ khi cuộc xung đột Ukaine bùng nổ, doanh thu đă tăng trung b́nh thêm 36 điểm cơ bản cho các nước đang phát triển, với các quốc gia phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu thực phẩm có mức tăng cao hơn.
Báo cáo cảnh báo rằng các chỉ số tài chính truyền thống như t́nh trạng tài khoản văng lai và dự trữ ngoại hối không đưa ra một bức tranh đầy đủ về tính dễ bị tổn thương khi thay đổi các điều kiện tài chính bên ngoài. Các biện pháp hội nhập tài chính là thước đo chính xác hơn với nhiều nền kinh tế đang phát triển lớn, dễ bị đảo ngược đột ngột trong lưu lượng tài chính.
Báo cáo chỉ ra nhu cầu phục vụ nợ công trong ngắn hạn khi mối quan tâm ngày càng tăng. Các nước đang phát triển dự kiến sẽ cần 310 tỷ đô la để đáp ứng các yêu cầu dịch vụ nợ công bên ngoài vào năm 2022, tương đương 9,2% mức nợ công nước ngoài c̣n tồn đọng vào cuối năm 2020.
Các quốc gia dường như dễ bị tổn thương do sự ngưng trệ đột ngột bắt nguồn từ việc kết hợp của áp lực chuyển đổi nặng nề và tỷ lệ nợ cao so với xuất khẩu bao gồm Pakistan, Mông Cổ, Sri Lanka, Ai Cập và Angola. Ba trong số các nước này, Pakistan, Ai Cập và Angola, có sử dụng các chương tŕnh dài hạn của Quỹ Tiền tệ Quốc tế
Chính sách của các nền kinh tế tiên tiến thúc đẩy việc giảm tốc kinh tế
Theo bản báo cáo, các nền kinh tế tiên tiến chủ yếu đang trên đường đảo ngược các kích thích được ban hành trong thời đại dịch, bằng chính sách thắt chặt lăi suất, tháo gỡ mua tài sản của ngân hàng trung ương và đóng cửa các chương tŕnh nghỉ phép tạm thời, các biện pháp chuyển nhượng và hỗ trợ cho các doanh nghiệp và gia đ́nh. Điều này đang xảy ra mặc dù lạm phát vẫn chưa dẫn đến tăng trưởng tiền lương bền vững, làm cho mối đe dọa của ṿng xoáy giá cả và tiền lương là không có cơ sở.
Báo cáo cảnh báo rằng, những thay đổi này sẽ làm suy yếu nhu cầu trên toàn cầu và làm giảm tăng trưởng, với đầu tư đă bị đ́nh trệ ở một số quốc gia. Không thể loại trừ mối đe dọa về sự sụt giảm mạnh hơn trong đầu tư và tăng trưởng nếu lăi suất tăng quá nhanh và với thách thức khí hậu đă làm thay đổi các tin tức hàng đầu. Đây là xu hướng chính sách sai lầm vào thời điểm sai lầm.
Báo cáo lưu ư rằng, các nước đang phát triển, vốn đă phải chịu chi phí nặng nề hơn để đối phó với đại dịch, phải đối mặt với những hạn chế bổ sung về nhu cầu và nghĩa vụ cán cân thanh toán do sự thay đổi chính sách gần đây trong các nền kinh tế tiên tiến.
Các khuyến nghị về chính sách
UNCTAD khuyến nghị các hành động sau đây về mặt chính sách để bảo vệ nền kinh tế toàn cầu:
1- Hỗ trợ tài chính đa phương cho các nước đang phát triển với nhiều ưu đăi hơn và ít có điều kiện hơn để cho phép các nước này chịu được các cú sốc tài chính và kinh tế, và tăng đầu tư để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
2- Giảm nợ ngay lập tức cho Ukraine cùng các cuộc thảo luận mới về một cơ chế đa phương nhằm thúc đẩy tái cơ cấu công bằng và trật tự của các nước đang phát triển trong thời kỳ căng thẳng tài chính nghiêm trọng.
3- Sử dụng nhiều quyền rút vốn đặc biệt (SDR) để bổ sung dự trữ chính thức và cung cấp thanh khoản kịp thời để tránh các biện pháp điều chỉnh giảm phát nghiêm trọng.
4- Các thỏa thuận hoán đổi hiệu quả hơn và ít đặc biệt hơn giữa các ngân hàng trung ương để hỗ trợ các loại tiền tệ của các nước đang phát triển và giải quyết các cuộc khủng hoảng tài chính.
5- Các chính sách cụ thể cho từng ngành, bao gồm kiểm soát giá cả và trợ cấp, để giải quyết áp lực về phía cung và làm tăng thêm áp lực lạm phát.
Đánh giá trước mắt của UNCTAD về tác động của chiến tranh Ukraine đối với thương mại và phát triển, xác nhận triển vọng xấu đi nhanh chóng của nền kinh tế thế giới, do tăng giá lương thực, nhiên liệu và phân bón, biến động tài chính tăng cao, thoái vốn trong các chương tŕnh phát triển bền vững, tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu phức tạp và các chi phí thương mại đang gia tăng.
Nhà văn nổi tiếng của nước Nga Mikhail Shishkin lên tiếng:
Gửi người Nga thân mến của tôi -
Người dân Ukraine đang chiến đấu chống quân đội của Putin cho tự do của họ, và tự do của chúng ta.
Nước Nga chân chính là xứ sở của văn chương và âm nhạc, không phải là nước ném bom lên trẻ con. Chiến tranh của Putin làm tất cả chúng ta phải chịu ô nhục.
Tôi là người Nga. Wladimir Putin đang nhân danh dân tộc tôi, đất nước tôi và nhân danh tôi, gây ra những tội ác tày trời. Putin không phải là nước Nga. Nước Nga bị tổn thương và nhục nhă. Nhân danh nước Nga của tôi và dân tộc tôi, tôi khẩn cầu xin người dân Ukraine xá tội. Nhưng tôi biết không có ǵ đang xảy ra ở nước họ có thể được tha thứ.
Cuộc chiến này không bắt đầu trong mấy ngày qua mà từ năm 2014, khi Putin chiếm đoạt Crimea. Các nước Tây phương cố t́nh không hiểu sự kiện này nghiêm trọng tới mức nào và làm như không có ǵ ghê gớm xảy ra. Từ nhiều năm nay tôi đă cố gắng giải thích, trong phát biểu và bài viết, Putin là con người nào. Không tác dụng. Và bây giờ chính Putin đang giải thích hắn là ai cho tất cả mọi người.
Mỗi lần một bài viết của tôi được đăng trên báo chí Thuỵ Sĩ, nơi tôi cư trú, các toà soạn đều nhận được những lá thư phẫn nộ từ các viên chức sứ quán Nga tại Berne. Bây giờ họ im lặng. Phải chăng họ đang đóng gói hành lư chuẩn bị xin tỵ nạn chính trị ?
Tôi muốn về lại Nga. Nhưng nước Nga nào ? Nước Nga của Putin không cho người ta thở. Mùi tanh tưởi từ gót giày của công an quá nồng nặc. Tôi sẽ trở lại nước tôi. Như tôi đă viết trong một thư ngỏ khi từ chối là đại diện nước Nga của Putin ở một sự kiện quốc tế inăm 2013, trước khi Crimea bị thôn tính : « Tôi muốn và sẽ đại diện một nước Nga khác, nước Nga của tôi, không c̣n bóng dáng của đám lừa đảo, với nhà nước được xây dựng để bảo vệ không phải quyền tham nhũng mà quyền con người, một quốc gia có truyền thông tự do, bầu cử tự do và dân tộc tự do. »
Không gian cho tự do ngôn luận đă từ lâu bị giới hạn vào Internet nhưng cả nơi ấy bây giờ cũng chịu kiểm duyệt quân sự. Các nhà chức trách đă loan báo mọi phát biểu phê phán nước Nga và cuộc chiến này sẽ bị xem là phản bội và trừng phạt theo quân luật.
Một nhà văn có thể làm được ǵ ? Chỉ một điều duy nhất : lên tiếng rơ ràng. Im lặng là ủng hộ kẻ xâm lược. Trong thế kỷ 19, người dân Ba Lan nổi lên chống lại chế độ Sa hoàng Nga « cho tự do của các bạn và tự do của chúng tôi ». Ngày hôm nay, người dân Ukraine chống trả quân đội của Putin cho tự do của họ và tự do của chúng ta. Họ bảo vệ không chỉ nhân phẩm của họ mà nhân phẩm của cả loài người. Chúng ta phải tiếp tay bằng mọi cách chúng ta có thể làm.
Tội ác của chế độ cũng là gieo vết nhơ của ô nhục lên cả nước. Nghĩ đến nước Nga bây giờ người ta không liên tưởng đến văn chương và âm nhạc mà đến những đứa trẻ hứng chịu bom đạn. Tội ác của Putin là hắn đă đầu độc thiên hạ, gieo rắc hận thù. Putin sẽ biến đi nhưng đau đớn và thù hận có thể sẽ c̣n tồn tại dai dẳng trong tâm hồn mọi người. Chỉ có nghệ thuật, văn chương và văn hóa mới có thể góp phần hàn gắn chấn thương.
Sớm muộn ǵ th́ cuộc đời xảo trá và vô dụng của kẻ độc tài sẽ chấm dứt, nhưng văn hoá sẽ vẫn sống như đă sống tự bao giờ và sau Putin. Văn chương không cần phải nhắc đến Putin. Văn chương không cần phải giải thích chiến tranh. Làm sao có thể giải thích chiến tranh. Tại sao có người ra lệnh cho binh lính một nước đi giết binh lính nước khác ? Văn chương là cái ǵ đối lập với chiến tranh. Văn chương đúng với nghĩa của nó bao giờ cũng nói về nhu cầu t́nh yêu của con người, không phải hận thù.
Tương lai sẽ ra sao? Khả năng tốt nhất là không có chiến tranh hạt nhân. Tôi thiết tha hi vọng gă điên cuồng sẽ không được phép nhấn cái nút đỏ, hay một trong đám nịnh thần của hắn sẽ từ chối thi hành cái mệnh lệnh cuối cùng này. Nhưng dường như đây là điều tốt duy nhất trước mắt có thể xảy ra. Sau Putin, Liên bang Nga sẽ khộng c̣n hiện diện trên bản đồ như một quốc gia. Đế chế sẽ tiếp tục sụp đổ. Sau Chechnya độc lập sẽ có những dân tộc và khu vực khác giành độc lập.
Diễn tiến sau đó là tranh giành quyền lực. Dân chúng sẽ không muốn sống trong hỗn loạn và sẽ lại càng mong đợi một bàn tay cai trị cứng rắn. Ngay cả trong một cuộc bầu cử thật sự tự do – nếu có – một tay độc tài khác có thể lên nắm quyền. Và Tây phương sẽ ủng hộ anh ta v́ anh ta sẽ hứa giữ ǵn cái nút đỏ. Và biết đâu ? Một ngày nào đó sẽ lại y như ngày hôm nay.
Quân đội Mỹ dự kiến vài ngày tới sẽ bắt đầu đào tạo lính Ukraine dùng súng bắn đạn trái phá, một giới chức quốc pḥng Mỹ cho biết ngày 18/4 và nói thêm rằng sự huấn luyện sẽ diễn ra bên ngoài Ukraine.
Tuần rồi, Tổng thống Joe Biden loan báo viện trợ quân sự thêm 800 triệu đô la cho Ukraine, mở rộng gói viện trợ để bao gồm pháo hạng nặng trước cuộc tiến công rộng lớn hơn của quân Nga tại miền đông Ukraine.
Tới nay đă có 4 chuyến bay chở vũ khí được Mỹ gửi sang Ukraine trong khuôn khổ gói viện trợ mới.
Mỹ dự định sẽ chỉ cho các nhà huấn luyện Ukraine cách dùng một số vơ khí mới viện trợ bao gồm súng bắn đạn trái phá và ra-đa rồi nhóm chuyên viên Ukraine sẽ quay về nước hướng dẫn cho lính của họ.
Cuối tuần qua, Bộ Quốc pḥng Nga nói họ bắn hạ được một máy bay vận tải vơ khí mà Tây phương cung cấp cho Ukraine, nhưng giới chức Mỹ nói Hoa Kỳ không có thông tin nào cho thấy đó là sự thật.
Chưa có tín hiệu cho thấy Nga t́m cách trục vớt soái hạm Moskva của hạm đội Biển Đen bị ch́m hôm 14/4, theo lời giới chức Mỹ nói với Reuters.
Nguyễn Ngọc Chu: Số phận soái hạm Moskva và vài điều cảnh tỉnh
1. SỐ PHẬN SOÁI HẠM MOSKVA LÀ HỆ QUẢ CỦA THAM NHŨNG VÀ ĐỘC TÀI
Bộ Quốc pḥng Nga thừa nhận Soái hạm tuần dương Moskva của Hạm đội Biển Đen đă bị ch́m ở Biển Đen hôm 14/4/2022. Với Nga, đây là tin “sấm sét” làm sụp đổ sức mạnh của Hải quân Nga. Với Tổng thống Putin, đây c̣n là điềm dữ.
Có tiền từ bán dầu khí, Tổng thống Putin đổ tiền vào hiện đại hoá quân đội Nga, trong đó, lực lượng Hải quân Nga thuộc nhóm ưu tiên hàng đầu. Tàu tuần dương Moskva (dài 186,4m, giăn nước 12.490 tấn) mạnh nhất ở Hạm đội Biển Đen, là một biểu tượng sức mạnh của Hải quân Nga, chỉ đứng sau tàu sân bay Đô đốc Kuznetxov (dài 306,5m, giăn nước 58.600 tấn) và tuần dương hạm hạt nhân Pyter Đại đế (dài 252m, giăn nước 28.000 tấn). Tuần dương hạm Moskva được trang bị những vũ khí tối tân hiện đại nhất của Nga. Trong đó có 16 tên lửa diệt hạm P-1000 Vulkan tầm bắn 800km với đầu đạn chứa 950kg thuốc nổ, hay đầu đạn hạt nhân tương đương 350.000 tấn thuốc nổ TNT. Đây là vũ khí mà Hải quân Nga kỳ vọng có thể tiêu diệt các tàu sân bay và các tàu chiến mạnh nhất của Mỹ từ xa gần ngàn km.
Tuần dương hạm Moskva có một hệ thống vũ khí để chống lại sự tấn công từ xa của đối phương, bất kể từ trên trời hay dưới biển, bao gồm 64 tên lửa pḥng không tầm xa loại S -300F, 40 tên lửa pḥng không tầm ngắn OSA-MA, Hai cụm ống phóng gồm 10 ngư lôi 533mm, hai tổ hợp rocket chống ngầm RBU-6000, 6 tổ hợp pḥng thủ tầm cực gần AK-630, 30mm, cụm pháo 2 ṇng AK-130 130mm, 1 trực thăng săn ngầm Ka-27, cùng hệ thống tác chiến điện tử. Soái hạm Moskva từng được đưa đến phục vụ quân Nga trong chiến tranh Syri, không ít lần “nghênh chiến” từ xa với hải quân Mỹ và Phương Tây ở vùng vịnh, được ngợi ca đến mức đối phương phải kiềng nể.
Nhưng bây giờ th́ bức tranh về sức mạnh Hải quân Nga hoàn toàn sụp đổ. Tên lửa diệt hạm Neptune do quân đội Ukraine sản xuất, không hiểu bằng cách nào, đă vượt qua các lớp pḥng thủ của tuần dương hạm Moskva, đánh trúng tàu, làm cháy lớn dẫn đến nổ kho đạn và đă làm ch́m tuần dương hạm Moskva xuống đáy Biển Đen.
Sau một tháng, cuộc chiến tranh Nga – Ukraine đă cho ông Putin hiểu về sức mạnh quân đội Nga trên không và trên bộ, hiểu đến mức làm ông phải thay đổi mục tiêu và chiến lược, chiến thuật. Giờ, với việc tàu tuần dương Moskva mạnh nhất của Nga ở Biển Đen bị đánh ch́m, ông Putin đă hiểu về sức mạnh thực sự của Hải quân Nga. Và xa hơn, là kết quả của việc hiện đại hoá quân đội Nga.
Ông Putin chắc đă nh́n thấy, dù đă bỏ nhiều tiền nhưng việc hiện đại hoá quân đội Nga không mang đến nhiều hiệu quả như mong đợi. Đó là v́ tham nhũng.
Dựa vào cáo buộc trốn thuế và tham nhũng, ông Putin đă loại trừ những nhà tài phiệt không cùng cánh như Khodorkovsky. Nhưng thay vào đó, ông Putin lại có hàng loạt những nhà tài phiệt tham nhũng khác làm vây cánh. Chính các nhà tài phiệt vây cánh của Putin đă lũng đoạn nền kinh tế và nền quốc pḥng Nga. Chính tham nhũng trong quân đội Nga ở hàng ngũ chóp bu đă làm cho sức mạnh quân đội Nga bị mọt rỗng.
Kỳ hạm Moskva bị hải quân Ukraine bắn ch́m là một nỗi đau khó chịu đựng của ông Putin và các tướng lĩnh Nga. Ông Putin sẽ tiến hành các đợt thanh trừng nội bộ rộng lớn để quy trách nhiệm. Và sau chiến tranh Nga – Ukraine, quân đội Nga có thể sẽ có các cải cách mới. Nhưng rồi cũng sẽ không mang lại hiệu quả mong đợi, dù có tốn rất nhiều tiền.
Đó là do bản chất xă hội Nga thời ông Putin. Xă hội Nga thời ông Putin thực chất là chế độ cộng sản xô viết trong một h́nh thái mới, trong đó sự độc tài tập thể bị thu hẹp thành độc tài cá nhân cát cứ. Mỗi địa phương, mỗi bộ ngành là những nhà độc tài cát cứ. Để bảo vệ quyền lực của ḿnh, ông Putin đă ban phát độc tài cát cứ cho không ít người, mà ông Kadyrov là một điển h́nh.
Thời Stalin c̣n có Bộ chính trị. Thời Putin chỉ có Putin. Ông Putin quyết định mọi vị trí quan trọng trong chính phủ và trong quân đội. Ông Putin không có đối thủ, v́ mọi đối thủ đều bị tiêu diệt, loại bỏ. Trong một xă hội như vậy, tham nhũng chẳng những sẽ không thể nào bị loại bỏ mà c̣n có đất màu mỡ để phát triển. Độc tài và tham nhũng là hai thành tố nuỗi dưỡng nhau. Chính độc tài tài và tham nhũng đă làm suy yếu nước Nga, làm mối mọt sức mạnh quân đội Nga.
Nhược điểm của quân đội Nga bộc lộ trong chiến tranh Nga - Ukraine cũng như sự kết liễu của kỳ hạm Moskva là hệ quả trực tiếp của tham nhũng và độc tài. Tham nhũng và độc tài luôn cộng sinh. Nước Nga sẽ mạnh hơn về quân sự, sẽ giàu hơn về kinh tế khi rứt bỏ được độc tài.
2. VÀI ĐIỀU CẢNH TỈNH
Chiến tranh Nga – Ukraine có các ảnh hưởng to lớn đến số phận nhiều nước. Trước hết là ở Châu Âu. Chưa bao giờ Châu Âu đoàn kết như bây giờ. Châu Âu đang thức tỉnh trước một t́nh thế địa chính trị mới. T́nh thế đ̣i hỏi hầu hết các quốc gia Châu Âu phải tăng kinh phí quốc pḥng, điều chỉnh chính sách đối ngoại và pḥng thủ. Kết quả dẫn đến 4 thay đổi lớn sau đây:
1). EU sẽ có nhiều thành viên hơn, liên kết hơn, và mạnh hơn về quốc pḥng. Ngoài kinh tế, tự EU sẽ trở thành một khối quân sự, có phần giao thoa, nhưng có phần độc lập với NATO. Cuộc chiến tranh Nga – Ukraine sẽ đưa EU sang một không gian mới về pḥng thủ. EU sẽ từng bước bớt phụ thuộc hơn vào Hoa Kỳ về quân sự.
2). Phần Lan và Thuỵ Điển đang xem xét từ bỏ thế trung lập để gia nhập NATO. Sẽ c̣n các quốc gia khác nữa mong muốn gia nhập NATO.
3). NATO mạnh hơn và sẽ có thêm thành viên, trái với mục tiêu tiến hành chiến tranh để ngăn chặn NATO mở rộng của ông Putin.
4). Xuất hiện các cường quốc quân sự mới. Đó là Đức ở phía Tây và Nhật Bản ở phía Đông. Chiến tranh Nga-Ukraine hối thúc Đức và Nhật Bản nhanh chóng trở thành các cường quốc quân sự.
Kỳ hạm Moskva bị đánh ch́m bởi tên lửa Neptune của Ukraine sẽ cho những bài học hữu ích về chiến lược pḥng thủ biển đối với các quốc gia sống cạnh nước lớn có hải quân mạnh, cụ thể là rất thiết thực cho Việt Nam.
Rơ ràng, t́m kiếm các tên lửa diệt hạm sẽ đỡ tốn kém hơn, nhanh hơn, dễ hơn, so với đầu tư mua sắm các chiến hạm lớn. Nếu có nhiều hệ thống diệt hạm tiên tiến th́ chủ quyền biển đảo Việt Nam có thêm một pḥng tuyến bảo vệ trải dài 3.200km từ đất liền.
Cũng như vậy, chiến tranh Nga – Ukraine cho thấy đầu tư về tên lửa diệt tăng, tên lửa bắn máy bay và trực thăng sẽ hiệu quả hơn trong pḥng vệ so với mua sắm các xe tăng, máy bay và trực thăng đắt tiền. Nói như thế không có nghĩa là không cần mua sắm xe tăng, máy bay hay trực thăng, mà là cần phải xác định một tỷ lệ hợp lư.
Chiến tranh công nghệ hiện đại khác xa với chiến tranh thập niên 70 thế kỷ trước mà Việt Nam đối mặt. Sự sống c̣n phụ thuộc vào độ chính xác, thời gian ngắn, khoảng cách xa… của vũ khí chứ không phụ thuộc vào giá rẻ.
Chiến tranh Nga – Ukraine giúp cho Việt Nam thấy giá trị của công nghệ chính xác cao, công nghệ AI, vai tṛ của các máy bay không người lái, giá trị của viễn thông vệ tinh, cùng tầm quan trọng của liên lạc nội bộ trong tác chiến. Nếu có ai đó trong số các nhà quân sự của Việt Nam đích thân tiếp cận chiến trường Nga - Ukraine th́ chắc sẽ thu được nhiều kết luận quư giá.
Quân đội Việt Nam vừa có đợt sàng lọc với án kỷ luật 11 tướng trong Bộ chỉ huy Cảnh sát biển. Sự kết liễu của kỳ hạm Moskva phải là một chương cảnh tỉnh mới.
Một xưởng sản xuất hỏa tiễn pḥng không của Nga hiện phải ngưng hoạt động do các biện pháp cấm vận của thế giới Tây Phương khiến không có đủ phụ tùng sản xuất, theo tiết lộ của cơ quan t́nh báo Ukraine (GUR) hôm Chủ Nhật, 17 Tháng Tư.
Bản tin của tờ Jerusalem Post nói rằng nhà máy Ulyanovsk Mechanical Plant (JSC UMZ) của quân đội Nga tại vùng Ulyanovsk Oblast, được thành lập vào thập niên 60 của thời Liên Xô và hoạt động từ đó tới nay.
Xưởng này từng sản xuất nhiều hệ thống hỏa tiễn pḥng không khác nhau, như loại 9K37 Buk, được NATO gọi là SA-11 Gadfly, và loại 2K22 Tunguska, NATO gọi là SA-19 Grison.
Tuy nhiên, theo t́nh báo Ukraine, nhà máy đang phải đóng cửa. Theo các công nhân nơi này th́ đây là v́ “hầu như không có cơ phận nào do Nga sản xuất” cho hệ thống hướng dẫn điện tử của hỏa tiễn.
Phần lớn các bộ phận điện tử quân đội Nga sử dụng đều do Đức chế tạo, nhưng nay nguồn cung cấp đă ngưng lại v́ lệnh cấm vận.
Phía Nga đang t́m cách mua nguồn hàng từ các quốc gia khác, nhưng bị cản trở v́ nhiều lư do, kể cả chi phí.
Công nhân nhà máy nay được đề nghị chọn một trong hai giải pháp: Nghỉ làm không lương hoặc nhập ngũ để sang chiến đấu ở Ukraine với mức lương 50,000 rúp (chừng 600 USD) mỗi tháng.
Nga có một số hệ thống hỏa tiễn pḥng không khác nhau, với loại tối tân nhất là S-300 và S-400. Hiện chưa rơ là S-300 và S-400 có được chế tạo tại nhà máy JSC UMZ hay không.
Hôm Thứ Sáu, cơ quan t́nh báo Ukraine GUR cũng cho hay Nga đang gặp khó khăn sản xuất chiến xa cung ứng cho chiến trường v́ các biện pháp phong tỏa tài chánh và hàng hóa nhập cảng.
Hồi đầu Tháng Tư, GUR cũng báo cáo rằng một số xưởng đóng tàu Nga nay không thể đóng các chiến hạm mới hay tu bổ chiến hạm đang sử dụng do thiếu tiền và thiếu nguyên vật liệu vốn phải nhập cảng.
SAIGON POST
Người Ukraina sẵn sàng chiến đấu đến cùng tại Mariupol, dù quân Nga kiểm soát hầu hết thành phố đă bị tiêu hủy đến 80 % này và đă ra thêm tối hậu thư. Kháng chiến quân bị vây hăm từ nhiều tuần qua, không c̣n lương thực nhưng Nga phải dùng đến các oanh tạc cơ tầm xa, cho thấy quân xâm lược vẫn chưa hoàn toàn làm chủ được Mariupol.
Hôm nay 18/04/2022 nghỉ lễ Phục Sinh, chỉ có Le Figaro và Libération ra mắt bạn đọc, và Le Monde ra từ ngày hôm trước. T́nh h́nh Ukraina và bầu cử tổng thống Pháp luôn là hai chủ đề không thể bỏ qua.
Ukraina : Cầu nguyện Thứ Sáu Tuần Thánh bên hố chôn tập thể
Le Figaro trích dẫn lời kêu gọi của Đức giáo hoàng Phanxicô từ Vatican nhân ngày lễ Phục Sinh : « Xin đừng làm quen với chiến tranh, tất cả chúng ta hăy kêu đ̣i ḥa b́nh, từ những balcon và trên đường phố ! Mong rằng những người có trách nhiệm của các quốc gia nghe được những tiếng gọi ḥa b́nh của người dân ! ».
Xúc động bởi t́nh h́nh Ukraina, người đứng đầu giáo hội Công giáo nh́n nhận : « Chúng ta đều có cái nh́n hoài nghi trong mùa Phục Sinh của chiến tranh. Chúng ta đă thấy quá nhiều máu đổ, quá nhiều bạo lực, trái tim ta đầy sợ hăi và khủng hoảng, trong khi nhiều anh chị em phải tự giam ḿnh để tránh bom đạn. Khó tin rằng Chúa Giêsu đă sống lại, đă chiến thắng cái chết. Nhưng giờ đây hơn bao giờ hết, chúng ta cần Đức Chúa phục sinh, trong một Mùa Chay chừng như không bao giờ kết thúc ».
Tờ báo cho biết thêm, trong dịp lễ Phục Sinh, Giáo hoàng Phanxicô đă gởi Hồng y Konrad Krajewski đến Kiev. Vị Hồng y bị chấn động mạnh mẽ sau khi cầu nguyện vào ngày Thứ Sáu Tuần Thánh, trước một hố chôn tập thể 80 nạn nhân ở Borodianka. Thứ Bảy Tuần Thánh, Đức giáo hoàng đích thân tiếp đoàn dân biểu Ukraina trong đó có thị trưởng Melitopol từng bị quân Nga bắt cóc cách đây một tháng, thổ lộ « Trong bóng tối mà các bạn đang sống, chúng tôi luôn bên cạnh và cầu nguyện cho các bạn ».
Mariupol quyết không đầu hàng
Về cuộc chiến đang diễn ra, Le Figaro nhận định « Người Ukraina sẵn sàng chiến đấu đến cùng tại Mariupol », dù quân Nga kiểm soát hầu hết thành phố đă bị tiêu hủy đến 80 % này. Thời hạn tối hậu thư do Nga đặt ra cho Mariupol là phải hạ vũ khí trước 6 giờ sáng Chủ nhật đă trôi qua, nhưng rơ ràng những chiến binh cuối cùng của thành phố vẫn làm ngơ.
Bị vây hăm từ nhiều tuần qua, không c̣n nước uống và thực phẩm, nhưng vẫn c̣n 100.000 thường dân tại đây. Sự tàn bạo của Matxcơva, nhất là dùng đến các oanh tạc cơ tầm xa, cho thấy quân xâm lược vẫn chưa hoàn toàn làm chủ được Mariupol. Khó thể biết được số người thiệt mạng, được ước tính trên 20.000. Phía chính quyền Mariupol tố cáo để xóa dấu vết tội ác, quân Nga thu thập các xác thường dân và thiêu hủy trong các ḷ thiêu di động.
Tối thứ Bảy 16/04, tổng thống Ukraina, Volodymyr Zelensky nhấn mạnh t́nh h́nh ở Mariupol là « vô nhân đạo », Nga « cố ư phá hủy tất cả những ǵ phá được ». Ông đe dọa ngưng đàm phán nếu những chiến binh Ukraina cuối cùng tại thành phố bị bao vây này bị « tiêu diệt », và kêu gọi phương Tây cung cấp « lập tức » các loại vũ khí hạng nặng. Zelensky mời tổng thống Pháp Emmanuel Macron đến Ukraina để tận mắt chứng kiến nạn « diệt chủng ». Đại sứ Pháp Étienne de Poncins đă trao đổi với bộ trưởng quốc pḥng Ukraina Oleksiy Reznikov về « những nhu cầu cụ thể » của Kiev về viện trợ quân sự.
Nga dùng phi pháo cực mạnh để tiêu diệt những chiến binh tử thủ
Le Monde nói về « Cuộc kháng chiến mănh liệt của những chiến binh Azov tại Mariupol ». Quân Nga cùng với quân ly khai Donbass và Tchetchenya quyết tiêu diệt lực lượng đang ở tuyến đầu bảo vệ thành phố cảng.
Sau những trận cận chiến trên các đường phố Mariupol, những chiến binh của tiểu đoàn Azov rút vào khu vực rộng lớn của nhà máy luyện kim Azovstal bên bờ biển. Theo một đại tá Ukraina không muốn nêu tên, họ biến hệ thống đường hầm bê-tông tại đây thành pháo đài để có thể di chuyển an toàn và tấn công vào quân xâm lược đang bao vây. Đơn vị kháng chiến cuối cùng này phải chịu đựng ngày cũng như đêm những vụ oanh kích nặng nề.
Vị đại tá trên cho biết : « Quân Nga dùng Solntsepek, loại pháo phản lực nhiều ṇng có hỏa lực cực mạnh, đă hủy hoại phần lớn Mariupol. Nga cũng tấn công 10 đến 15 lần trong ngày bằng các loại hỏa tiễn có thể xuyên qua hầm ngầm, và sau cùng là moọc-chê như thường lệ ».
Azov, biểu tượng cho kháng chiến Ukraina
Tiểu đoàn Azov là trái tim của công cuộc pḥng ngự Mariupol, lực lượng đă tăng lên nên nay có thể gọi là lữ đoàn. Được tổ chức thành các nhóm chiến thuật, lực lượng Azov với trên 3.000 tay súng cơ động hơn hẳn quân đội chính quy.
Ban đầu là dân quân vũ trang, được biết với tên « Hắc Y », thường được cho là thân cận với giới tân quốc xă. Nhưng đến tháng 9/2014 Azov nhập vào lực lượng pḥng vệ Ukraina và đặt dưới quyền bộ Nội Vụ. Nổi tiếng tinh nhuệ, Azov thu hút thêm nhiều chiến binh mới không theo xu hướng chính trị nào, nên số cực đoan trở thành thiểu số. Nhiều thành viên hiện nay là cựu binh trong cuộc chiến 2014-2015 ở Donbass, nung nấu ư muốn trả thù việc lănh thổ bị xâm chiếm. Cuộc chiến mới đặt Azov đối mặt với quân ly khai Donbass. « Nếu quân Nga nhắm vào Mariupol là nhằm hạ gục tiểu đoàn Azov, vốn đă trở thành biểu tượng cho cuộc kháng chiến của Ukraina ».
Về phía Matxcơva dựa vào quá khứ để biện minh cho việc « phi quốc xă hóa » Ukraina. Chinh phục được Mariupol, không chỉ là chiến thắng mang tính chiến lược, mà c̣n tạo được đà cho bộ máy tuyên truyền của Kremlin. Bị vây hăm khắc nghiệt từ hơn một tháng qua, tiểu đoàn Azov đă kêu gọi được tăng viện, nhưng quân đội Ukraina trước hết phải lo bảo vệ thủ đô Kiev. Cũng theo vị sĩ quan trên đây, « các chiến binh Azov cực kỳ dũng cảm, nhưng t́nh trạng thiếu thốn hỗ trợ về hậu cần và nhân lực khiến việc Mariupol thất thủ là không thể tránh khỏi ».
Dnipro, trung tâm hậu cần cho chiến trường
Đặc phái viên Le Monde đă đến thăm « Dnipro, hậu cứ của nỗ lực chiến tranh ». Thành phố này là nơi trung chuyển làn sóng tản cư từ miền đông Ukraina, từ Kharkov đến Donbass, từ Mariupol đến Kherson, đôi khi đến 15.000 người một ngày. Ngành đường sắt cùng với chính quyền cố gắng quản lư việc điều chuyển luồng người di tản, và theo chiều ngược lại, đưa những ǵ cần thiết cho quân đội ra tiền tuyến dù kẻ thù vẫn phá hoại.
Tuần trước hai hỏa tiễn hành tŕnh của Nga đă làm hư hại phi trường. Hai trăm chiếc xe buưt sẵn sàng sơ tán cư dân Donbass thuộc vùng kiểm soát của Ukraina, nhưng vẫn c̣n 40 % người dân không muốn ra đi. Chính quyền thành phố Dnipro c̣n phải gánh món nợ khác : lưu giữ hàng trăm xác lính Nga. Phóng viên Le Monde tận mắt trông thấy một container lạnh của nhà xác với khoảng 200 túi đựng tử thi.
Dnipro là nơi giao thoa của ba mặt trận : Kharkov, Donbass và Zaporijia. Thành phố phải bảo đảm hậu cần, gồm cung cấp vũ khí, phân phối thực phẩm, sơ tán người bị thương, điều phối giữa dân sự và quân sự. Nga tấn công vào các trục viễn thông, nhà ga, kho chứa hàng, sân bay, kho xăng dầu bằng hỏa tiễn. Tuy không c̣n nhiều hỏa tiễn Kalibr, nhưng quân Nga vẫn c̣n hàng ngàn hỏa tiễn tầm xa, hỏa tiễn hành tŕnh và đạn đạo.
Ukraina « không có cách nào khác là phải chiến thắng »
Dnipro là ngă tư đường sắt quan trọng của đất nước, và là thành phố kỹ nghệ lớn với nhiều nhà máy. Trong số đó có YoujMach, một trong những nơi vẽ kiểu và chế tạo hỏa tiễn thời Liên Xô cũ mà Matxcơva rất thèm muốn, quân Nga hiện đóng cách thành phố chỉ 100 km. Bệnh viện thành phố cũng tràn ngập người bị thương trong chiến tranh. Nhiều cơ sở tư nhân đă mở rộng ṿng tay với người di tản, lo ăn ở miễn phí cho họ, và dù hàng mấy chục ngàn căn nhà đă bị phá hủy, không ai phải ở ngoài đường tại Dnipro. Nhiều con đường đă được đổi tên : đường Mytischchi (tên một vùng ngoại ô Matxcơva) trở thành đường « Ba Lan », ngơ Matxcơva đổi tên là « Azovstal ».
Hàng hóa của Ukraina được xuất đi từ các cảng biển, không thể chuyển sang đường sắt hoặc các phương tiện khác, trong khi Nga phong tỏa Hắc Hải. Trả lời phỏng vấn Le Monde, phó tỉnh trưởng Hennadi Korban khẳng định « Chúng tôi không có chọn lựa nào khác ngoài việc giành chiến thắng ».
Trên không, bảy tuần sau khi khởi đầu cuộc xâm lăng, Không quân Ukraina vẫn tồn tại và tiếp tục tranh chấp bầu trời, trong khi chỉ có 98 phi cơ loại cũ so với 1.400 máy bay Nga. Một phi công Ukraina với bí danh « Juice » cho Le Figaro biết đang điều khiển một chiếc Mig-29 trên 40 tuổi, tức có tuổi đời lớn hơn cả anh. « Juice » lấy làm tiếc v́ phi công Ukraina được huấn luyện với NATO, tốt hơn Nga nhiều nhưng lại không có phương tiện bảo vệ đất nước, trong khi Nga bắt đầu dùng các oanh tạc cơ như Tupolev-22 có thể phá hủy cả một thành phố như ở Syria.
Nga nắm trong tay đảng cực hữu Pháp
Liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống Pháp, Libération tố cáo « Nga nắm đảng Tập hợp Dân tộc (RN) trong tay qua những mối liên hệ về ư tưởng, tiền bạc... ». Sự gần gũi của bà Marine Le Pen, với chế độ Putin là kết quả của nhiều năm dài xích lại gần nhau giữa đảng của bà và phe dân tộc chủ nghĩa Nga.
Bức ảnh bà Le Pen siết chặt tay Vladimir Putin tháng 3/2017 tại Matxcơva trước cuộc tranh luận với Emmanuel Macron không hề là một tấm ảnh chụp lén, mà đôi bên đă có quá tŕnh hợp tác suốt hai thập niên. Thứ Tư tuần trước, khi một phụ nữ giơ cao tấm h́nh này, đă bị đội bảo vệ của Le Pen nhanh chóng đè ngă xuống đất. Một tháng trước đó, bức ảnh từ thành tích trở nên kỷ niệm gây rắc rối, đă bị « hóa phép » biến khỏi hàng ngàn truyền đơn.
Marine Le Pen luôn ca ngợi nước Nga của Putin, từ vụ chiếm Crimée cho đến vac-xin Sputnik V. Đến khi Nga xâm lăng thô bạo Ukraina, lần đầu tiên bà phải « lên án » lấy lệ, một sự « lùi bước chiến thuật » - theo nhà nghiên cứu Julien Nocetti của IFRI. Le Pen vẫn muốn « một sự xích gần lại về chiến thuật giữa NATO và Nga » một khi chiến tranh « kết thúc ». C̣n những vụ thảm sát từ Bucha đến Mariupol th́ phải chờ Liên Hiệp Quốc điều tra về « các bên xung đột ». Dân biểu châu Âu Thierry Mariani của RN, người liên tục sang Nga và Crimée, chỉ trích tổng thống Volodymyr Zelensky, c̣n phát ngôn viên RN, Franck Allisio nói rằng « Nga không phải là một Nhà nước toàn trị, không c̣n là Liên Xô nữa ».
Libération nhắc lại, Jean-Marie Le Pen hồi năm 1996 đă sang Matxcơva với chiếc nón chapka đội đầu, ủng hộ Vladimir Jirinovski, nhân vật cực kỳ dân tộc chủ nghĩa đóng vai đối lập cuội với Putin. Khi lên kế nghiệp cha năm 2011, Marine Le Pen lại càng thân Nga hơn, công khai bày tỏ sự « ngưỡng mộ » Vladimir Putin. Tại Nghị Viện Châu Âu cũng như tại Quốc Hội Pháp, các lá phiếu của đảng RN luôn chống lại mọi trừng phạt Matxcơva.
Le Pen ngự trị tại Élysée : C̣n vài ngày để tránh cơn ác mộng
Giáo sư Bertrand Badie, đại học Sciences-Po Paris lưu ư, ngoài chủ trương dân tộc, dân túy, c̣n là mối liên hệ tài chánh mà Le Pen đang là người thiếu nợ. Năm 2014 đảng FN (tên cũ của RN) vay 9 triệu euro của ngân hàng First Czech-Russian Bank (FCRB) và vay thêm 2 triệu euro của Nga cho đảng của người cha. Cùng năm đó, phó chủ tịch Hạ Viện Nga Andrei Issaiev là khách mời danh dự trong đại hội đảng. Sau khi FCRB phá sản, món nợ được chuyển sang một công ty của các cựu quân nhân Nga và kéo dài thời hạn đến 2028. Quốc Hội Pháp sau cuộc bầu cử 2017 với nghi vấn Nga can thiệp, đă cấm mọi tài trợ chính trị ngoài Liên Hiệp Châu Âu (EU). Thế nên trong chiến dịch tranh cử 2022, RN đă vay của một ngân hàng...Hungary, mà đa số cổ phần thuộc về bạn bè của ông thủ tướng luôn bênh vực Putin.
Về chính sách đối ngoại, Marine Le Pen theo logic của thế kỷ 19, từ bỏ chủ trương đa phương của hậu bán thế kỷ 20 (EU, NATO, Liên Hiệp Quốc, WHO...) vốn đă bảo đảm ḥa b́nh cho châu Âu. Cựu đại sứ Pháp tại Washington, Gérard Araud nhắc nhở, từ thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 số cuộc chiến là không thể đếm xuể. Đường hướng của bà khiến mọi đối tác của Pháp phải toát mồ hôi, v́ chủ trương « không liên kết » theo kiểu Marine Le Pen sẽ mang lại nhiều hậu quả : làm yếu đi mối quan hệ với NATO, liên minh với Nga, quan hệ « thăng bằng » với Trung Quốc thay v́ « hung hăng » như Mỹ...
Bà muốn đặt luật của Pháp lên trên hiệp ước châu Âu, ra khỏi không gian Schengen, bỏ qua các quy định về ngân sách...Nợ nần sẽ tăng cao v́ những biện pháp mị dân, nếu không c̣n được Ngân hàng Châu Âu mua lại nợ, Pháp khó thể ở lại với khu vực đồng euro. Thủ lănh cực hữu c̣n muốn chấm dứt hợp tác với Đức trong lănh vực vũ khí, và như vậy, Paris phải nói lời vĩnh biệt với các chiến đấu cơ và xe tăng thế hệ mới. Tất cả đều khiến Nga và Trung Quốc hài ḷng, một sự tự sát ! Tờ báo nhấn mạnh trong bài xă luận « Marine Le Pen ngự tại điện Élysée : Chỉ c̣n vài ngày để tránh cơn ác mộng này ».
Các biện pháp trừng phạt mới nhất chống lại Nga nhằm vào lĩnh vực năng lượng và ngân hàng. Theo chủ tịch Ủy ban EU, nước Nga phá sản là điều không thể tránh khỏi.
Ursula von der Leyen chắc chắn rằng các biện pháp trừng phạt hiện tại và tương lai sẽ kiềm chế cuộc chiến tranh xâm lược của Nga ở Ukraine. Với cuộc chiến này, Putin đang phá hủy đất nước của ông ta và tương lai của người dân, von der Leyen phát biểu trên tờ "Bild". Các biện pháp trừng phạt của EU không hề nương tay. "Nhà nước Nga phá sản chỉ là vấn đề thời gian".
“Từng tuần một, các lệnh trừng phạt ăn sâu hơn vào nền kinh tế Nga. Kim ngạch xuất khẩu sang Nga giảm 70%. 700 máy bay Nga đă bị mất giấy phép cất cánh do thiếu phụ tùng thay thế và linh kiện cập nhật phần mềm. "Hàng trăm doanh nghiệp lớn và hàng ngh́n chuyên gia đang rời bỏ đất nước. Theo dự báo hiện tại, tổng sản phẩm quốc nội của Nga sẽ giảm 11%".
EU cũng đang có kế hoạch mở rộng các biện pháp trừng phạt hiện tại đối với Nga. "Chúng tôi tiếp tục xem xét lĩnh vực ngân hàng, đặc biệt là Sberbank, chỉ riêng ngân hàng này đă chiếm 37% trong lĩnh vực ngân hàng Nga. Và tất nhiên nhằm vào các vấn đề năng lượng", von der Leyen nói.
Mục tiêu hàng đầu là giảm thu nhập của Putin. V́ vậy mà EU đang nghiên cứu các "cơ chế thông minh" để dầu cũng có thể được đưa vào bước trừng phạt tiếp theo. Người ta muốn hạn chế Putin hơn nữa trong lĩnh vực kinh doanh dầu mỏ. "Dầu được giao dịch trên toàn cầu. Cái cần ngăn cản là, thay v́ bán dầu cho EU Putin sẽ bán cho các thị trường khác với giá cao hơn."
Các biện pháp trừng phạt gần đây nhất chủ yếu nhằm gia tăng sức ép kinh tế đối với Nga. Theo thông tin mới nhất từ Ủy ban EU, chỉ riêng lệnh cấm vận than có thể khiến doanh thu của Nga khoảng 8 tỷ euro mỗi năm giảm đi. Một phần của gói trừng phạt mới nhất bao gồm lệnh cấm hoàn toàn các giao dịch với 4 ngân hàng quan trọng của Nga, trong đó có ngân hàng lớn thứ hai của Nga là VTB.
Các tàu treo cờ Nga cũng bị cấm vào các cảng của EU. Gói trừng phạt mới cũng đưa ra những hạn chế hơn nữa đối với thương mại với Nga nhằm gây thiệt hại số tiền khoảng 10 tỷ euro. Theo Ủy ban, chúng bao gồm máy tính lượng tử và phương tiện vận tải. Các sản phẩm như gỗ, xi măng và rượu mạnh trị giá 5,5 tỷ euro không c̣n được phép nhập khẩu vào EU. Ngoài ra, các công ty Nga bị loại khỏi hầu hết các cuộc đấu thầu công khai ở EU. Thêm 217 nhân vật và 18 tổ chức cũng nằm trong danh sách trừng phạt của EU.
Nga vào hôm thứ Hai, 18 tháng 4, cho biết họ vừa tấn công hàng trăm mục tiêu quân sự ở Ukraine trong đêm, phá hủy các đồn chỉ huy bằng hỏa tiễn phóng từ trên không, trong khi chính quyền ở thành phố phía tây Lviv, nơi đă thoát khỏi cuộc bắn phá dữ dội, xác nhận cuộc tấn công hỏa tiễn đă giết chết bảy người.
Bộ Quốc pḥng Nga tuyên bố họ đă phá hủy 16 cơ sở quân sự của Ukraine ở các khu vực Kharkiv, Zaporizhzhia, Donetsk cùng Dnipropetrovsk và tại cảng Mykolayiv, ở phía nam và phía đông của đất nước.
Tổng thống Zelensky tuyên bố Nga đă bắt đầu cuộc tấn công dự định nhiều tuần nay nhằm chiếm vùng Donbas ở Đông Ukraine.
Ông xá nhận rằng "cuộc chiến giành Donbas" đă bắt đầu, sau khi giao tranh ở vùng này trở nên dữ dội hơn.
Ông Zekensky nói thêm rằng một phần lớn của quân đội Nga được tập trung cho cuộc tổng tấn công này. "Cho dù có bao nhiêu lính Nga được điều tới đây, chúng tôi sẽ chiến đấu. Chúng tôi sẽ tự vệ," ông nói.
Tổng thống Zekensky có bài phát biểu qua video sau khi có nhiều nguồn tin cho biết Nga đă tăng cường bắn phá vào khu vực này. Thống đốc Luhansk - thuộc vùng Donbas - nói t́nh h́nh hiện nay là "địa ngục", với giao tranh "liên tiếp" ở một số thành phố.
Tổng tư lệnh Ukraine nói cuộc tấn công của Nga vào Donbas đánh dấu khởi đầu của "giai đoạn hai" của cuộc chiến.
ÍT NHẤT HAI NGƯỜI CHẾT TRONG CUỘC PHÁO KÍCH VÀO THÀNH PHỐ KHARKIV CỦA NGA
Các cuộc tấn công bằng hỏa tiển của Nga đă khiến ít nhất 2 người thiệt mạng tại thành phố Kharkiv của Ukraine hôm thứ Hai (18/4).
Các phóng viên của Reuters đă nh́n thấy các ṭa nhà, xe hơi bị phá hủy và thi thể của hai nạn nhân tại hiện trường.
Một người đàn ông, không được nêu tên, đứng gần một thi thể được che bằng một mảnh vải. Ông ta xin phép mở tấm vải che mặt xem người chết là ai. Khi nhấc tấm vải che mặt lên, người đàn ông khám ra đó là chú của ḿnh.
Một nhân chứng, Ihor, người chỉ cung cấp tên của ḿnh, nói rằng anh ta đă nh́n thấy cả hai hỏa tiển bắn trúng một khu dân cư.
Bộ Quốc pḥng Nga cho biết trong một tuyên bố đă phá hủy 16 cơ sở quân sự của Ukraine ở các khu vực Kharkiv, Zaporizhzhia, Donetsk và Dnipropetrovsk và tại cảng Mykolayiv, ở phía nam và phía đông của Ukraine.
Nga phủ nhận việc nhắm mục tiêu vào dân thường và bác bỏ những ǵ Ukraine nói là bằng chứng của hành động tàn bạo, nói rằng Ukraine đă dàn dựng chúng để phá hoại các cuộc đàm phán ḥa b́nh.
Source: Reuters
Tại #Moscow, Vladislav Avaev, cựu phó chủ tịch của "Gazprombank" đă bắn chết vợ và con gái 13 tuổi của ḿnh, sau đó anh ta tự sát.
Trước đây, Avaev làm việc trong Văn pḥng Tổng thống và tại Duma Quốc gia.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">In <a href="https://twitter.com/hashtag/Moscow?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Moscow</a>, former vice-president of "Gazprombank" Vladislav Avaev shot dead his wife and 13-year-old daughter, after which he committed suicide.<br><br>Previously, Avaev worked in the Office of the President and in the State Duma. <a href="https://t.co/LUu3fSMszD">pic.twitter.com/LUu3fSMszD</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1516090646028763151? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Ilya Navalny, một cư dân của thị trấn #Bucha, vùng #Kyiv, người được t́m thấy bị bắn chết trong một ngôi mộ tập thể cùng hàng trăm nạn nhân khác, ông là người họ hàng của chính trị gia đối lập #Russian Alexey Navalny.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Ilya Navalny, a resident of the town of <a href="https://twitter.com/hashtag/Bucha?src=hash&ref_s rc=twsrc%5Etfw">#Bucha</a>, <a href="https://twitter.com/hashtag/Kyiv?src=hash&ref_sr c=twsrc%5Etfw">#Kyiv</a> region, who was found shot to death in a mass grave among hundreds of other victims, was a distant relative of <a href="https://twitter.com/hashtag/Russian?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Russian</a> opposition politician Alexey Navalny. <a href="https://t.co/VWXqw2c7ns">pic.twitter.com/VWXqw2c7ns</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1516183185939480581? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Cựu Cục trưởng Cục T́nh báo Đối ngoại Nga qua đời.
Vyacheslav Trubnikov, cựu Cục trưởng Cục T́nh báo Đối ngoại Nga và là đại sứ tại Ấn Độ, đă qua đời vào ngày 18/4 ở tuổi 77, hăng thông tấn nhà nước Nga TASS đưa tin. Nguyên nhân cái chết chưa được biết.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️ Former head of Russian Foreign Intelligence Service dies.<br><br>Vyacheslav Trubnikov, ex-head of the Russian Foreign Intelligence Service and ambassador to India, died on April 18 at the age of 77, the Russian state-run TASS news agency reported. The cause of death is unknown.</p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1516086805380149250? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Cha mẹ của một số lính nghĩa vụ # Nga nói với các phóng viên rằng sau khi tàu tuần dương "#Moscow" bị ch́m, họ không thể liên lạc với con ḿnh đă từng phục vụ trên tàu tuần dương và Bộ Quốc pḥng cũng im lặng về số phận của con họ.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The parents of several <a href="https://twitter.com/hashtag/Russian?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Russian</a> conscripts told reporters that after the sinking of the cruiser "<a href="https://twitter.com/hashtag/Moskva?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Moskva</a>", they cannot contact their children who served on on the cruiser and the Ministry of Defense is also silent about the fate of their children.<br>1/3 <a href="https://t.co/xWeUOfYPbQ">pic.twitter.com/xWeUOfYPbQ</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1516104570820300800? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Con đường chết chóc tại Bucha đă được Ukraine dọn sạch sẽ
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">A street in Bucha.<br>In March and April.<br>"When you've finished washing and dressing each morning, you must tend your planet."<br>Antoine de Saint-Exupéry, The Little Prince.<br>Photo by BBC/Lee Durant; <a href="https://twitter.com/berdynskykh_k?ref_sr c=twsrc%5Etfw">@berdynskykh_k</a> <a href="https://t.co/99TJK3JRi9">pic.twitter.com/99TJK3JRi9</a></p>— Defence of Ukraine (@DefenceU) <a href="https://twitter.com/DefenceU/status/1516076702518161410? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="fi" dir="ltr">Kiitos, Suomi!!! 🤍🤍🤍💙💙💙💛💛💛 We will win!!! <a href="https://t.co/fi8i41iXVx">pic.twitter.com/fi8i41iXVx</a></p>— Olga Dibrova (@OlgaDibrova1) <a href="https://twitter.com/OlgaDibrova1/status/1515995751112916994? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Thị trưởng Matxcơva cho biết thành phố có thể mất 200.000 việc làm khi các công ty phương Tây tạm ngừng hoạt động ở # Nga.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Moscow mayor says city could lose 200,000 jobs as Western firms suspend work in <a href="https://twitter.com/hashtag/Russia?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Russia</a>.<br><br>Even Western companies not directly affected by sanctions are shutting down as Kremlin continues war on <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a>. Business as usual carries too much reputational risk. <a href="https://t.co/uX3UMCMhjH">pic.twitter.com/uX3UMCMhjH</a></p>— Steven Pifer (@steven_pifer) <a href="https://twitter.com/steven_pifer/status/1516127012380811270? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Các nhà điều tra của #Ukrainian đă khám nghiệm 269 xác chết ở #Irpin, gần #Kyiv, kể từ khi thị trấn bị lực lượng # Nga giành lại vào cuối tháng 3, một quan chức cảnh sát cho biết hôm thứ Hai, khi các công nhân đào những ngôi mộ mới ở ngoại ô của Irpin.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Cemetery in Irpin<a href="https://twitter.com/hashtag/Ukrainian?src=hash&r ef_src=twsrc%5Etfw">#Ukrainian</a> investigators have examined 269 dead bodies in <a href="https://twitter.com/hashtag/Irpin?src=hash&ref_s rc=twsrc%5Etfw">#Irpin</a>, near <a href="https://twitter.com/hashtag/Kyiv?src=hash&ref_sr c=twsrc%5Etfw">#Kyiv</a>, since the town was taken back from <a href="https://twitter.com/hashtag/Russian?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Russian</a> forces in late March, a police official said on Monday, as workers dug fresh graves on its outskirts.<br><br>Video: Reuters <a href="https://t.co/Dadl4aPXQz">pic.twitter.com/Dadl4aPXQz</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1516128954712838145? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
#Lviv, một cuộc tấn công bằng tên lửa đă được thực hiện gần các cơ sở đường sắt.
Cuộc pháo kích diễn ra vào sáng ngày 18 tháng 4. Chính quyền khu vực Lviv báo cáo có sáu người chết và tám người bị thương, trong đó có một trẻ em.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">In <a href="https://twitter.com/hashtag/Lviv?src=hash&ref_sr c=twsrc%5Etfw">#Lviv</a>, a missile strike was carried out near railway facilities.<br><br> The shelling took place on the morning of 18 April. The administration of the Lviv region reports six dead and eight injured, including one child. <a href="https://t.co/Ln3gBFCtmh">pic.twitter.com/Ln3gBFCtmh</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1515992837581647878? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Ukraine đang có tới 15 triệu tấn lương thực ngũ cốc nhưng không thể xuất khẩu. Ukraine là một trong những nước xuất khẩu ngô, lúa ḿ và dầu hướng dương lớn nhất thế giới, ḍng chảy của các mặt hàng này phần lớn bị đ́nh trệ. Bộ nông nghiệp nước này cho biết xuất khẩu ngũ cốc hiện giới hạn ở mức 500.000 tấn / tháng, giảm so với 5 triệu tấn/tháng trước chiến tranh, thiệt hại 1,5 tỷ USD, Bộ Nông nghiệp nước này cho biết.
Sự gián đoạn trong ḍng chảy của ngũ cốc và hạt có dầu - những mặt hàng chủ lực của hàng tỷ người và động vật trên khắp thế giới - đang khiến giá tăng vọt.
Các kho dự trữ - khoảng một nửa số ngô ở Ukraine dự kiến sẽ xuất khẩu trong mùa vụ - ngày càng trở nên khó t́m đến với người mua, cung cấp cái nh́n sơ lược về t́nh h́nh hỗn loạn mà cuộc chiến của Nga đă gây ra trong thương mại ngũ cốc toàn cầu trị giá khoảng 120 tỷ USD.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Ukraine is sitting on 15 million tons of grain it can't move <a href="https://t.co/IToVaNsjcQ">https://t.co/IToVaNsjcQ</a></p>— Bloomberg (@business) <a href="https://twitter.com/business/status/1516219049361002502? ref_src=twsrc%5Etfw">April 19, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Hơn 5.000 người tị nạn Ukraine đă đến Hoa Kỳ kể từ khi cuộc xâm lược của Nga bắt đầu, chính quyền Biden cho biết.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">More than 5,000 Ukrainian refugees have arrived in the United States since Russian invasion began, Biden administration says <a href="https://t.co/WYHlLuZ3db">https://t.co/WYHlLuZ3db</a></p>— The Washington Post (@washingtonpost) <a href="https://twitter.com/washingtonpost/status/1516213117998542856? ref_src=twsrc%5Etfw">April 19, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Giao tranh ở Ukraine đang gia tăng khi quân đội Nga tăng cường các cuộc tấn công của họ với một loạt các cuộc tấn công tên lửa mới ở miền đông Ukraine. Giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến, TT Zelenskyy hôm nay cho biết "trận chiến giành Donbas" đă bắt đầu.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Fighting in Ukraine is intensifying as Russian troops have ramped up their attacks with a barrage of new missile strikes in eastern Ukraine. In the next chapter of war, Pres. Zelenskyy today said the “battle for Donbas” has begun. <a href="https://t.co/NaddWiL41E">pic.twitter.com/NaddWiL41E</a></p>— CBS Evening News (@CBSEveningNews) <a href="https://twitter.com/CBSEveningNews/status/1516184927703912452? ref_src=twsrc%5Etfw">April 18, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tên lửa Neptune hoạt động thế nào?
Chiến hạm Moskva là một trong những chiến hạm mạnh nhất thế giới. Nó là chiến hạm lớn đầu tiên bị bắn ch́m kể từ cách đây 40 năm. Nếu tính riêng với hải quân Nga th́ nó là chiến hạm đầu tiên bị bắn ch́m kể từ chiến tranh Nga Nhật (1904-1905).
Chiến hạm Moskva có hỏa lực mạnh đến mức một ḿnh nó có thể khống chế toàn bộ phía bắc Biển Đen. Tức là, chỉ cần ḿnh nó bơi đi bơi lại ở khu vực này là cảng Odessa của Ukraine hoàn toàn bị phong tỏa. Chưa kể căn cứ Sevatopole nằm ở phía dưới có thể bắn tên lửa phủ kín vùng biển này.
Có tin phân tích nói rằng trên tàu có chỉ điểm làm cho Ukraine. Lư do thế này.
Bắn một con tàu chiến không dễ chút nào. Biển mênh mông và... nó cong. Con tàu ở giữa biển khơi một ḿnh, xung quanh nó là ṿng tṛn chân trời (do mặt biển cong), bán kính tầm 50km. Bất kỳ tên lửa hay tàu thuyền nào xuất hiện ở chân trời (đi từ ngoài vào ṿng tṛn này) là bị phát hiện ngay. Đó là từ phía pḥng thủ.
Từ phía tấn công, biển rộng mênh mông thế, làm sao biết hôm nay con tàu đó sẽ đi vào khu vực nào để mà chuẩn bị tên lửa chống hạm đất-đối-hải (các tên lửa này là mobile, đặt trên xe tải chuyên dụng). Xác định (dự đoán) sai hải tŕnh, là không cách ǵ bắn nổi. V́ bắn tàu chiến từ bờ, là phải bắn từ rất xa (hơn 100km).
Các phân tích thực tế hơn, cho rằng chẳng có gián điệp nào ở trên tàu, mà nếu có th́ lộ ngay v́ để đánh dấu mục tiêu th́ tên gián điệp này phải có thiết bị phát sóng hoặc laser, hoặc máy định vị vệ tinh.
Thay vào đó, t́nh báo Mỹ dùng vệ tinh theo dơi hải tŕnh của con Moskva cả tháng này và báo cho Ukraine. Điều ngớ ngẩn là, con tàu này hóa ra chỉ đi ra đi vào, từ cảng Sevastopole ở Crime đi ra biển rồi lại đi vào. Hải tŕnh rất đơn giản và không thèm thay đổi.
Nó chưa bắn phát nào. Chỉ đi đi lại lại oai vệ như ông tướng bụng phệ. Mỗi lần đi luôn có tàu hộ vệ. Hóa ra con tàu này dát chết. Nó có uy lực khủng nhưng toàn vũ khí hải-đối-hải và hải đối không. Nhiều người nói nó bắn được cả tên lửa hành tŕnh vào đất liền là không chính xác. Nhiệm vụ của nó là tiêu diệt tàu khác, kể cả tàu sân bay Mỹ nó cũng chén được. Nhưng nó không có tên lửa hành tŕnh để bắn vào đất liền. Trên bờ mà bắn ra, là nó chịu chết không bắn lại được.
C̣n con hỏa tiễn hành tŕnh Neptune mới là sự kỳ diệu. Nó là tên lửa chống hạm phóng từ bờ ra. Trước chiến tranh các thông tin Ukraine leak ra toàn là hỏa mù. Dẫn đến Moskva (cả con tàu lẫn thủ đô) đều không để ư đến Neptune. (C̣n từ hôm qua, Cục Thiết Kế Luch, nơi sản xuất Neptune đă nổi tiếng toàn cầu, dự đoán là các hợp đồng vũ khí của họ sẽ vọt lên.)
Con Neptune có thể bắn từ cách mục tiêu tới 300km (chứ không phải 100km như tin hỏa mù). Nó có thể bay thấp cách mặt nước biển chỉ 5m để né radar của địch. Cách mục tiêu khoảng 50km, tức là từ rất xa, sát bên ngoài đường chân trời, nó có radar để nh́n thấy mục tiêu. Trước khi bật máy t́m mục tiêu, con Neptune này được dẫn đường bằng vệ tinh, drone và đặc biệt là radar của trạm phóng tên lửa.
Phần điện tử của trạm phóng và của Neptune cực kỳ xuất sắc. Phần chỉ huy nó dùng sóng cao tần NVIS để tránh bị radar của đối phương phát hiện (bắn trả) và phá sóng (kể cả địch dùng vệ tinh để phá). Phần dẫn đường, con Neptune bắn theo cặp đôi, hoặc cả chùm nối đuôi nhau, tự chúng nó liên lạc với nhau ở pha cuối để báo tin cho nhau về mục tiêu (nó có radar bắt sóng phản xạ từ mục tiêu). Có khả năng là con Neptune đầu tiên đă bị hệ thống pḥng không tầm gần CIWS của tàu Moskva đánh chặn, nhưng con thứ hai đi ngay sau đấy đă bắn trúng mục tiêu.
Để bắn con tàu khổng lồ như Moskva, lẽ ra phải bắn trúng dăm con tên lửa th́ mới ăn thua. Nhưng nhà máy đóng con tàu Moskva là nhà máy của Ukraine, họ biết là bắn vào đâu, chỉ một phát, là con tàu sẽ chết. Như kiểu biết tim ở đâu, đâm một phát dao găm nhỏ, là chết.
Hai bên sườn Moscow là 16 quả tên lửa P-1000 chia 8 quả mỗi bên, mỗi quả mang đầu nổ 1000kg, chỉ cần Neptune lao vào hoặc nổ gần là kích nổ cả đám này luôn và công việc duy nhất c̣n lại là ôm phao cứu sinh.
Thực tế chống tên lửa đối hạm chưa bao giờ là thế mạnh của Nga và bản thân các nước trên thế giới cũng chưa có nhiều kinh nghiệm đối phó với tên lửa chống hạm bay bám biển.
______
Putin cho bắt 20 tướng lĩnh thuộc Bộ tổng tham mưu Nga (và cái bộ phận tối quan trọng này lại nằm trong Bộ quốc pḥng Nga). Các tướng bị bắt v́ tội biển thủ tiền nâng cấp hải quân Nga (tiền này thuộc quỹ chuẩn bị chiến tranh xâm lược Ukraine). Tổng quỹ khoảng 10 tỷ đô la và nhóm tướng lĩnh này được cho là đă ăn 7 rúp trên mỗi 10 rúp chi ra để nâng cấp hạm đội.
Stavka (Ставка) là mô h́nh chỉ huy của quân đội Nga, kế thừa từ mô h́nh Liên Xô. Stavka nghĩa đen là Mạc phủ (幕府: Bafuku). Tiếng Việt dịch là Bộ tổng chỉ huy, hoặc Bộ tổng tư lệnh (đôi khi thêm chữ tối cao đằng sau).
Ở VN mô h́nh Stavka có từ năm 1946 đến 1976, người đứng đầu Bộ tổng tư lệnh là Vơ Nguyên Giáp (hàm tương đương bộ trưởng). Sau 1976, hệ thống này đă bị băi bỏ. Tuy nhiên cơ quan trọng yếu của nó, là Bộ tổng tham mưu th́ vẫn c̣n nhưng lại nằm trong Bộ quốc pḥng (như vậy là sai cả về quản trị lẫn chính trị).
Stavka của Nga/Liên Xô quản lư quân đội Nga/Liên Xô qua bốn phương diện quân, dưới các phương diện quân là các quân khu, dưới các quân khu là mô h́nh sư/lữ trung tiểu đoàn như ta vẫn biết.
Điểm dở nhất của mô h́nh Stavka này là nếu công tác tham mưu kém, ra trận gặp các t́nh huống không có trong phương án tác chiến, là vỡ trận. Đây là một lư do khiến cho các tướng Nga phải ra sát tiền tuyến sau khi kế hoạch tác chiến bị vỡ; dẫn đến có tới 7 trên 20 tướng đánh Ukraine bị bắn chết (cho đến lúc này).
Độ 3,4 năm trước ǵ đó, không rơ vô t́nh hay cố ư mà trên interet lọt ra loạt ảnh Vơ Nguyên Giáp và tướng tá VN đi học ở Liên Xô quăng 1964. Cách VN tiến quân vào Cam, là đúng bài bản của quân đội Liên Xô (giống Nga ở Ukraine). Ở chiến trường Cam VN chỉ có một tướng là Kim Tuấn bị phục kích và hy sinh. Tham mưu chiến trường lúc đó là siêu nhân hiếm hoi của quân đội VN là Lê Trọng Tấn.
Phương Nguyễn
Ba Lan nổi lên như một tiền đồn ở Châu Âu chống lại Nga
Mối quan hệ giữa Liên Xô trước kia và Nga hiện nay với Ba Lan vốn rất nhiều thăng trầm và phức tạp. Trong cuộc chiến giữa Liên Xô và Ba Lan năm 1919-1921, Ba Lan đă chiến thắng và họ chiếm được vùng đất ngày nay là phần phía tây lănh thổ Ukraine.
Khi Chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra ngày 1/9/1939, Đức và Liên Xô tấn công Ba Lan (17/9/1941). Warszawa bị chiếm ngày 28/9/1939 và Ba Lan được chia thành hai vùng, vùng phía Tây thuộc quyền kiểm soát của Đức, c̣n vùng phía Đông (những lănh thổ mà Ba Lan chiếm từ Liên Xô vào năm 1921) được trao trả cho Liên Xô.
Sau thế chiến hai, phần lănh thổ mà các nước đồng minh chia lại cho Ba Lan nhỏ hơn lănh thổ vốn có của họ sau năm 1921 khoảng 77.000km2, vậy nên không lạ ǵ khi Ba Lan luôn thù địch với Nga.
Sau năm 1991, Ba Lan t́m cách thoát khỏi ảnh hưởng Nga bằng việc gia nhập Liên minh châu Âu, NATO và đối lập với Nga trong một loạt các vấn đề ngoại giao nhạy cảm như vấn đề Chechnya và các cuộc chiến giữa hai nước trong lịch sử.
Ba Lan cũng t́m cách thiết lập ngoại giao với các quốc gia từng thuộc Liên Xô cũ. Ba Lan cũng ủng hộ cuộc Cách mạng Cam năm 2004 ở Ukraine. Nga nhiều lần lên án Ba Lan "vô ơn bạc nghĩa", khi quên mất Nga đă từng "giải phóng Ba Lan khỏi phát xít Đức".
Khi Nga bắt đầu xâm lược Ukraine, Ba Lan ngay lập tức ủng hộ Kyiv. Ba Lan cũng là quốc gia tích cực nhất trong việc chống lại Nga và Tổng thống Ba Lan đă có nhiều tuyên bố rất khiêu khích, trong đó có chuyện Ba Lan sẵn sàng cho phép Mỹ bố trí vũ khí hạt nhân trên đất của họ.
Đối với Ba Lan, trong suốt lịch sử của ḿnh, quân đội luôn được quan tâm đầu tư và phát triển. Sau khi khôi phục nền độc lập của ḿnh sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, người Ba Lan không đạt đến siêu cường, nhưng họ đă xây dựng được một quân đội tương đối mạnh trong khu vực.
Tính đến trước khi Thế chiến hai bùng nổ (ngày 1/9/1939), Ba Lan có một quân đội với 24 sư đoàn bộ binh, 3 lữ đoàn bộ binh miền núi, 8 lữ đoàn kỵ binh và 1 lữ đoàn thiết giáp, tổng cộng hơn 1 triệu người.
Ngoài ra Ba Lan c̣n có một hạm đội không tồi theo tiêu chuẩn của một quốc gia hạng hai khi đó và một quân đoàn bảo vệ biên giới hùng mạnh.
Mặc dù không thể chống cự trước sức mạnh của quân Đức nhưng người Đức cũng bị tổn thất, và người Ba Lan đă cầm cự được 1 tháng. Trong bối cảnh quân Đức xâm lược cả châu Âu như vậy, đó là một thành công lớn.
Quân đội Ba Lan hiện tại bắt đầu được thành lập vào năm 1943 tại Selets gần Ryazan (Nga). Đầu tiên là 1 sư đoàn bộ binh lấy tên Kosciuszko, sau đó là quân đoàn. Tổng cộng, hai sư đoàn Ba Lan được Liên Xô thành lập và đă vũ trang cho Quân đội Ba Lan.
Người Ba Lan đă tham gia tích cực vào các trận chiến trong giai đoạn cuối của Chiến tranh thế giới thứ hai, là đội quân lớn nhất trong số các đồng minh của Liên Xô ở Đông Âu.
Sau khi Tổ chức Hiệp Ước Warszawa ra đời, Ba Lan cũng là quốc gia ṇng cốt trong khối.
Vào thời điểm, các nước xă hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ, Quân đội Nhân dân Ba Lan có khoảng 300 ngh́n quân, 3.100 xe tăng, 3 sư đoàn không quân, lực lượng pḥng không hùng hậu, được trang bị các hệ thống tên lửa pḥng không S-200 và S-125 và một lực lượng dự bị động viên.
Về sức mạnh khi đó, Quân đội Ba Lan xét về mọi mặt chỉ thua kém quân đội CHDC Đức và có thể so sánh về mặt số lượng với quân đội của các thành viên châu Âu của NATO.
Vào thập niên 1990, sức mạnh Quân đội Ba Lan bắt đầu suy yếu, do cắt giảm ngân sách quốc pḥng sau Chiến tranh Lạnh và nguồn cung cấp vũ khí của Liên Xô không c̣n.
Tuy nhiên, với việc có các tổ hợp công nghiệp quốc pḥng tương đối mạnh và Ba Lan luôn "tự xưng" là lực lượng "ṇng cốt" của NATO ở Đông Âu, nên Ba Lan đă duy tŕ được một quân đội tương đối mạnh.
Trong những năm qua, Ba Lan không ngừng tăng quy mô quân đội, hiện nay Quân đội Ba Lan có quân số 155 ngh́n quân, dự kiến tăng lên 300 ngh́n quân và vũ khí trang bị khá tốt.
Về xe tăng chiến đấu chủ lực: Quân đội Ba Lan có 985 xe tăng, trong đó có 250 chiếc Leopard. Dự kiến mua 250 chiếc M1A2 Abrams. Đồng thời Ba Lan sản xuất phiên bản T-72 được cấp phép của riêng họ.
Về xe chiến đấu bộ binh họ có 1.300 chiếc BMP, hầu hết là phiên bản BMP-1 của Liên Xô, 900 xe chở quân bọc thép.
Về pháo binh, Quân đội Ba Lan có 431 pháo tự hành, 180 pháo phản lực phóng loạt (MLRS).
Về không quân, Ba Lan có 48 máy bay chiến đấu F-16 và một số lượng không rơ các máy bay do Liên Xô chế tạo c̣n sử dụng được (Su-22 và MiG-29); 28 trực thăng Mi-24, ít nhất 24 UAV Bayaktar TB2.
Ba Lan đang có kế hoạch mua máy bay chiến đấu F-35, trở thành quốc gia Đông Âu đầu tiên sở hữu máy bay chiến đấu tàng h́nh.
Hiện Ba Lan cũng có một hạm đội tương đối mạnh, gồm ba tàu ngầm cũ, hai khinh hạm (mua của Mỹ), hai tàu hộ tống và ba tàu tên lửa.
Đánh giá chung, Ba Lan có một lực lượng quân đội quy mô nhỏ nhưng được huấn luyện tốt, có khả năng tăng gấp đôi quy mô thông qua việc tổng động viên. Điểm yếu của Ba Lan là pḥng không, nhưng lại đang được Anh và Mỹ tăng cường.
Về lư thuyết, với khả năng hiện tại, Quân đội Ba Lan có thể chiếm Tây Ukraine trong vài ngày, v́ Lực lượng vũ trang Ukraine trong khu vực đó có hai hoặc ba lữ đoàn và một số máy bay chiến đấu
Một vấn đề khác là nguy cơ va chạm giữa Quân đội Nga và Ba Lan tại vùng lănh thổ Kaliningrad, điều này sẽ khiến NATO rơi vào t́nh thế khó xử.
Tham vọng về một đế chế Ba Lan như trong quá khứ, vẫn chưa tắt trong nhiều người Ba Lan, khi họ đề nghị đưa lực lượng Ba Lan và Ukraine làm nhiệm vụ "ǵn giữ ḥa b́nh". Tuy nhiên, Kyiv đă ngay lập tức phản đối.
Nga không dám đánh giá thấp Ba Lan, khi Ba Lan có một đội quân khá hùng hậu và chuyên nghiệp, mặc dù không đủ để can thiệp vào những cuộc xung đột lớn nhưng tham vọng chính trị của họ th́ không hề nhỏ.
Ba Lan là thành viên NATO, họ có "lá bùa hộ mệnh" là Điều 5 của Hiệp ước NATO, do vậy Ba Lan "rất tự tin" về điều đó, nên thường có những phát biểu gây sốc với Moscow.
Một thực tế không thể phủ nhận, đó là Warszawa đang nổi lên là tiền đồn chống Nga hàng đầu tại châu Âu hiện nay.
Phi cơ Nga nhận nhiệm vụ đón các nhà ngoại giao nước này bị hai nước phương Tây trục xuất phải bay ṿng 15,000 km v́ lệnh cấm của EU.
Trang FlightRadar hôm nay công bố dữ liệu về chuyến bay của Nga khởi hành từ Moskva để hồi hương các nhà ngoại giao bị trục xuất khỏi Tây Ban Nha và Hy Lạp, nhưng không nói rơ chuyến bay diễn ra hôm nào. Hồi đầu tháng 4, hai nước nói trên đă yêu cầu tổng cộng gần 40 nhà ngoại giao Nga rời đi.
Tây Ban Nha và Hy Lạp cho phép máy bay Nga một lần ngoại lệ đi vào không phận của họ, nhưng phi cơ vẫn phải đi ṿng xung quanh các nước áp lệnh cấm máy bay Nga.
Tổng chiều dài đường bay là 15,163 km, gần bằng chuyến bay dài nhất thế giới hiện nay từ Singapore tới New York.
Hướng di chuyển hơn 15,000 km của máy bay Nga đón các nhà ngoại giao bị trục xuất từ Tây Ban Nha và Hy Lạp. Xem Ảnh: FlightRadar đính kèm sẽ thấy hưởng đi.
Cụ thể, máy bay ban đầu khởi hành từ Moskva tới Tây Ban Nha. Quăng bay này thông thường chỉ dài 3,409 km, song máy bay Nga phải đi ṿng 7,086 km v́ luôn phải duy tŕ trong không phận quốc tế.
Sau khi đón các nhà ngoại giao ở Tây Ban Nha, máy bay khởi hành từ Madrid, ṿng qua Bắc Phi và bờ biển Địa Trung Hải khi tránh không phận của Malta và Italy. Sau khi băng qua Libya để đến Ai Cập, chuyến bay của Nga chuyển hướng về phía bắc để tới Athens, Hy Lạp.
Hành tŕnh này khiến máy bay Nga phải di chuyểnquăng đường 3,729 km, so với mức thông thường là 2,383 km.
Khi từ Athens quay về Nga, máy bay chủ yếu đi qua không phận của các quốc gia "thân thiện" với Moskva, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ, song vẫn phải bay ṿng 4,348 km thay v́ quăng đường 2,203 km thông thường.
Sau khi ra khỏi không phận Thổ Nhĩ Kỳ, máy bay cũng tránh khu vực không phận Nga gần Ukraine.
Từ sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine hôm 24/2/2022, một loạt những nước phương Tây đă áp trừng phạt và trục xuất hàng trăm nhà ngoại giao Nga v́ "lư do an ninh quốc gia".
Điện Kremlin chỉ trích những quyết định này là "hành động thiển cận" và đáp trả tương tự. Nga cũng cảnh báo có thể cắt quan hệ với phương Tây nếu những động thái này tiếp tục.
Để đáp trả lệnh cấm bay từ phương Tây, Nga cuối tháng 2/2022 đă đóng không phận với máy bay từ 36 quốc gia và vùng lănh thổ, trong đó có Anh, Đức, Tây Ban Nha, Áo, Bỉ, Hy Lạp, Italy, Canada, Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch, Estonia, Latvia, Litva.
Tổng thống Nga Putin tháng này cũng kư sắc lệnh áp hạn chế visa với công dân các nước bị Nga xếp vào danh sách "không thân thiện".
Nguyễn Hùng
Giữa lúc cuộc chiến tàn bạo của Nga diễn ra ở Ukraine, không ít lần tôi thấy người ta nguyền rủa Tổng thống Vladimir Putin. Có người c̣n cầm biểu ngữ ngay tại trung tâm London với ḍng chữ “Putin chết rồi, Nga tỉnh dậy đi”.
Nhiều người nghĩ rằng Putin chết là sẽ hết những hành vi ngang ngược và đẫm máu của nước Nga. Nhưng liệu có nhất thiết sẽ như vậy không?
Không nhất thiết nếu quư vị đọc cuốn sách về “dân chủ toàn trị của Putin” của hai tác giả Kate Langdon và Vladimir Tismaneanu.
Các tác giả cho rằng người Nga thực sự ủng hộ Tổng thống Nga Putin và những giá trị mà ông trưng ra, có thể gọi là chủ nghĩa Putin. Ngay cả ở Việt Nam cũng có nhiều người ủng hộ chủ nghĩa này.
Nói ngắn gọn, chủ nghĩa Putin có thể được hiểu là sự kết hợp của một loạt các chủ nghĩa cực đoan trong đó có chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa sô-vanh, chủ nghĩa quân sự, thái độ chống lại phương Tây và điều được coi là vị trí đặc biệt của Nga trong lịch sử cũng như trong hiện tại.
Cuộc chiến hiện nay do Putin phát động chống lại Ukraine và được đa số người dân ủng hộ được gọi là chiến dịch đặc biệt. Nó cho thấy Nga tự xem ḿnh là quốc gia “đặc biệt” và có thể ngồi xổm lên luật pháp quốc tế; người Nga là người “đặc biệt” và có thể đi đàn áp các sắc dân khác mà người Ukraine chỉ là nạn nhân mới nhất sau người Chechnya, Georgia và Syria.
“Chủ nghĩa Putin đáng chú ư nhất ở chỗ công dân Nga liên tục ủng hộ Putin ngay cả khi ông hạn chế tự do của họ, làm kinh tế trệ và đưa bạn bè và người thân của họ vào quân đội để rồi có thể hy sinh cuộc sống của họ v́ những cuộc gây hấn quốc tế không cần thiết,” hai tác giả Kate Langdon và Vladimir Tismaneau viết trong cuốn sách của họ. Các tác giả cho rằng bối cảnh xă hội và văn hoá Nga đă đẻ ra Putin cũng như sự ủng hộ chủ nghĩa Putin và điều này đáng chú ư hơn chỉ bản thân Putin.
Họ viết tiếp: “[C]hỉ phế truất Putin không thôi sẽ không đủ để đảm bảo tự do ở Nga. Người Nga không chỉ tin vào một ḿnh Putin: họ tin vào ư thức hệ lớn hơn mà t́nh cờ ông [Putin] cũng chia sẻ và là hiện thân [của ư thức hệ đó]. Sự cai trị của Putin là có điều kiện và sẽ kết thúc khi ông chết… các hành động tội phạm và hung hăng của nhà nước Nga theo yêu cầu của Putin là điều mà người dân Nga có nhiều khả năng sẽ tiếp tục ủng hộ cho dù họ sống dưới [sự cai trị] của Putin hay một nhà lănh đạo kế tiếp mà họ có thể ủng hộ.”
Những người viết sách cho rằng nhiều người ở phương Tây đă không hiểu chế độ của Putin khiến vị tổng thống lợi dụng điều này để củng cố niềm tin của người Nga rằng chỉ có ông ta mới đủ mạnh để chống lại một phương Tây kiêu ngạo.
Phương Tây cũng có truyền thống có những hành động muộn mằn mỗi khi Putin đi những nước cờ trái luật. Nhiều người chỉ ra rằng nếu phương Tây hành động cứng rắn hơn nữa ngay từ khi Nga chiếm Crimea, cuộc chiến hiện nay ở Ukraine có thể đă không diễn ra. Các chính trị gia Đức đă thừa nhận họ đánh giá sai về Putin nhưng Đức cùng các nước EU khác vẫn bỏ ra trên 36 tỷ euro để mua nhiên liệu của Nga kể từ khi cuộc chiến nổ ra hôm 24/2 so với sự ủng hộ nhỏ hơn rất nhiều lần của họ đối với Ukraine.
Nhưng không chỉ có các chính trị gia Đức đánh giá sai về Putin.
Khi ông này lên cầm quyền hồi năm 2000, Thủ tướng Anh Tony Blair tuyên bố việc người Nga bầu ông Putin “mang lại hy vọng không chỉ cho nước Nga mà c̣n cho cả thế giới”. C̣n Tổng thống George W. Bush từng mời Putin tới trang trại gia đ́nh để “thấy được tâm hồn” của người mà người ta nói rằng đă bán tâm hồn cho ác quỷ từ khi trở thành mật vụ Liên Xô nhiều thập niên trước.
Hiện nay các biện pháp trừng phạt kinh tế của phương Tây đối với Nga khiến nhiều người Nga đă bỏ ra nước ngoài trong đợt chảy máu chất xám mà người ta cho rằng thuộc hàng lớn nhất kể từ khi Putin lên cầm quyền hồi năm 2000. Nhưng các thăm ḍ của Nga, dù phải trừ hao đi khá nhiều, vẫn cho thấy phần đông người Nga ủng hộ cuộc chiến hiện nay. Khủng khiếp và phản cảm hơn, mới đây c̣n xuất hiện đoạn ghi âm cuộc tṛ chuyện giữa cô vợ Nga và người chồng là lính được điều tới Ukraine trong đó cô vợ tuyên bố cho chồng hăm hiếp phụ nữ Ukraine.
Người dân Nga ủng hộ Putin v́ nhiều lư do có trong chủ nghĩa Putin trong khi kinh tế phát triển chỉ là một trong số rất nhiều điều kiện giúp Putin tại vị. Không ít người tin rằng Vladimir Putin khó có thể cầm quyền lâu thêm nữa sau cuộc chiến thảm hoạ hiện nay. Nhưng dù Putin có c̣n đó hay không th́ rất nhiều người Nga vẫn thích điều mà họ xem là một nước Nga oai hùng trỗi dậy nhờ chủ nghĩa Putin. Đây là khó khăn lớn cho những người muốn Nga đi theo con đường dân chủ và tự do.
Một viên chức quốc pḥng cao cấp của Hoa Kỳ vào hôm thứ Hai, 18 tháng 4, cho biết quân đội Hoa Kỳ dự trù sẽ bắt đầu huấn luyện binh lính Ukraine sử dụng đại bác Howitzers trong những ngày tới.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden hồi tuần trước vừa công bố viện trợ quân sự thêm 800 triệu mỹ kim cho Ukraine, bao gồm pháo hạng nặng, trước cuộc tấn công rộng lớn hơn của Nga ở miền đông Ukraine.
Hăng tin Reuters cho hay tính đến thời điểm hiện tại, 4 chuyến bay vũ khí đă được Hoa Kỳ điều đi trong gói vũ khí mới. Viên chức ẩn danh này khẳng định việc huấn luyện đại bác Howitzers sẽ diễn ra bên ngoài Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 19, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/8OS7Mek4I4">pic.twitter.com/8OS7Mek4I4</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1516329324567216129? ref_src=twsrc%5Etfw">April 19, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Vào lúc cuộc chiến Ukraina chuyển qua một giai đoạn mới, khốc liệt hơn, bộ Quốc Pḥng Mỹ vào hôm qua, 19/04/2022 tiết lộ là chính quyền Kiev đă nhận được thêm chiến đấu cơ để tăng cường sức mạnh cho lực lượng không quân của ḿnh.
Dù phía Mỹ từ chối cho biết chi tiết về số lượng, chủng loại hoặc xuất xứ của loại phi cơ được giao cho Ukraina, nhưng theo giới phân tích, đó có thể là các chiến đấu cơ do Nga sản xuất mà một số đồng minh Đông Âu của Hoa Kỳ có sẵn.
Theo ghi nhận của thông tín viên RFI tại Washington, việc chi viện chiến đấu cơ cho Ukraina đánh dấu một thay đổi quan trọng và đáp ứng một phần yêu cầu được viện trợ vũ khí hạng nặng mà chính quyền Kiev liên tục đưa ra từ ngày Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược đến nay:
“Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đă yêu cầu được cung cấp chiến đấu cơ kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược. Phương Tây cho đến nay luôn trả lời “không” v́ lo ngại bị Nga coi là một bên lâm chiến.
T́nh thế dường như đang thay đổi. Máy bay chiến đấu và phụ tùng thay thế đă đến tay quân đội Ukraina, và chính phát ngôn viên Lầu Năm Góc Hoa Kỳ John Kirby đă xác nhận điều này.
Ông nói nguyên văn như sau: “Nếu không kể những ǵ mà các nước khác cung cấp, tôi chỉ muốn nói là họ (tức là Ukraina) đă nhận được các phương tiện và các bộ phận mới để có thể tăng quy mô đội máy bay của họ. Trong trường hợp cụ thể này, phương tiện chính là máy bay. Họ đă nhận được thêm máy bay và linh kiện máy bay để có thể cho nhiều phi cơ cất cánh hơn nữa”.
Lầu Năm Góc không cho biết chi tiết về loại máy bay cũng như nước nào đă cung cấp, nhưng đó có thể là những chiến đấu cơ do Liên Xô thiết kế mà quân đội Ukraina quen sử dụng.
Vào tuần trước, Matxcơva cảnh báo Hoa Kỳ không được giao cho Ukraina các loại vũ khí nhạy cảm có thể gây hậu quả khó lường cho an ninh khu vực và quốc tế. Theo các nguồn tin báo chí, một đợt viện trợ quân sự mới của Mỹ đang trong quá tŕnh thực hiện. Joe Biden đă xác nhận rằng ông sẽ gửi thêm trọng pháo đến Ukraina”.
Trong thời gian qua, chính quyền Kiev đă yêu cầu được cung cấp các loại chiến đấu cơ Mig-29 mà các phi công Ukraina đă biết cách sử dụng và có sẵn tại một vài nước Đông Âu. Vào đầu tháng Ba, khả năng Ba Lan chuyển giao loại máy bay này cho Ukraina đă được gợi lên nhưng từng bị Hoa Kỳ phản đối.
Mỹ chuẩn bị cho Ukraina thêm 800 triệu đô la viện trợ quân sự
T́nh h́nh căng thẳng tại Ukraina đă thúc đẩy Washington tăng thêm viện trợ quân sự cho Kiev. Theo nhiều phương tiện truyền thông Mỹ hôm qua, khoản trợ giúp mới dự trù lên đến 800 triệu đô la, tương đương với khoản viện trợ được loan báo cách đây không đầy một tuần, bao gồm các thiết bị hạng nặng như xe bọc thép, đại bác và trực thăng.
Theo kênh truyền thông NBC News, đợt viện trợ mới này sẽ bao gồm nhiều loại trọng pháo hơn.
Với đợt viện trợ mới này, như vậy là Hoa Kỳ sẽ cung cấp cho Ukraina tổng cộng 4 tỷ đô la viện trợ quân sự.
Ngô Nhân Dụng
Hai nước Phần Lan và Thụy Điển có thể trở thành hội viên Minh ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong mấy tháng tới. Chủ trương ngoại giao của ông Vladimir Putin thất bại. Đây cũng là một bài học cho ông Tập Cận B́nh.
Vladimir Putin và Tập Cận B́nh quan niệm rằng nước lớn có quyền ra lệnh cho các nước nhỏ. Đó là lối suy nghĩ của các vị hoàng đế ngày xưa, kể cả các “Sa hoàng” cầm đầu đế quốc Nga hay các vị “thiên tử” thay trời “b́nh thiên hạ.”
Trước khi đánh Ukraine Putin nêu một lư do là khối NATO đă bành trướng về phía Đông, đe dọa an ninh Nga. Trung Cộng không kết án Nga xâm lăng Ukraine v́ cũng đồng ư, thông cảm với mối lo lắng này. Nếu có ngày một nước láng giềng của Trung Quốc như Việt Nam, Lào, Miến Điện hay Kyrgyzstan muốn liên minh với một khối an ninh khác, Trung Cộng có thể nói ḿnh bị đe dọa để ra tay trước.
Thế giới phải lo có ngày các nước nhỏ bị một cường quốc nêu cùng một lư do đó để xâm lăng, như số phận Ukraine. Họ đă công khai bác bỏ chủ trương cường quyền đó. Một tuần sau khi ông Putin đánh Ukraine, Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc nhắc lại chủ trương phải tôn trọng chủ quyền các quốc gia, 141 nước đă bỏ phiếu yêu cầu Nga rút quân. Chỉ có 5 phiếu chống và 35 nước không tỏ ư kiến.
Đại sứ Martin Kimani nước Kenya đă ví cuộc xâm lăng của ông Putin như một nước thực dân trở lại đánh thuộc địa cũ. Ông Kimani rút kinh nghiệm châu Phi, nơi nhiều sắc dân sống rải rác trong các quốc gia mới thành lập, biên giới dễ gây tranh tụng. Ông nhấn mạnh quy tắc chống các nước lớn bành trướng bằng vũ lực, ép nước khác phải theo ḿnh.
Nhưng các nước đồng ư phong tỏa kinh tế Nga v́ xâm lăng Ukraine chỉ chiếm một phần ba dân số thế giới; phần lớn là các nước Âu Mỹ. Một phần ba thuộc những nước ủng hộ Nga, trong đó có Trung Quốc. Một phần ba c̣n lại sống trong các nước không bày tỏ thái độ, đặc biệt là Ấn Độ, các nước Saudi Arabia và United Arab Emirates vốn là đồng minh của Mỹ.
Những nước nhỏ ủng hộ Nga hoặc giữ thái độ trung lập không biết rằng chính họ có thể đến ngày bị xâm lăng với những lư do dựng đứng như ông Putin đă nêu ra. Cộng sản Việt Nam, Lào, quân phiệt Miến Điện ủng hộ Nga đánh Ukraine th́ đến lúc bị Trung Cộng đánh sẽ chờ được nước nào cứu giúp?
Ông Putin nói rằng chính phủ Ukraine theo chủ nghĩa Quốc Xă (Nazi) và đàn áp người nói tiếng Nga. Tổng thống Volodymyr Zelensky nói tiếng Nga từ lúc ra đời; ông gốc Do Thái, một sắc dân đă bị Đức Quốc Xă giết sáu triệu người! Nước Ukraine có hàng trăm sắc tộc thiểu số, dân Nga đông nhất. Khi bị tấn công nhiều người gốc Nga đă chống cự hoặc bỏ chạy về phía quân đội Ukraine. Các nước khác ở Âu châu cũng rất nhiều dân gốc Nga; không những trong các nước thuộc Liên bang Xô Viết cũ mà ngay nước Đức cũng có ba bốn triệu người nói tiếng Nga. Rất nhiều nước sẽ bị đe dọa nếu ông Vladimir Putin tiếp tục tham vọng.
Tham vọng của ông Putin không chỉ giới hạn trong việc đánh chiếm lănh thổ một nước láng giềng. Đánh Ukraine chỉ là một bước đầu; nếu thắng thế, ông sẽ có cơ hội xếp đặt một “trật tự” mới ở Âu châu; dùng áp lực buộc các nước nhỏ chung quanh kư hay không được kư các hiệp ước an ninh, thương mại, ngoại giao.
Đó cũng là ước muốn của ông Tập Cận B́nh. Ngoại trưởng Trung Cộng đă từng nói thẳng rằng các nước nhỏ phải biết phận ḿnh, không thể đứng ngang hàng nước lớn. Tất cả các lănh tụ độc tài đều muốn một “trật tự thế giới” kiểu như vậy.
Trong thế giới văn minh, loài người sống với luật lệ. Một trật tự thế giới dựa trên pháp luật, các quốc gia lớn nhỏ đều phải được tôn trọng, như vậy mới hy vọng có ḥa b́nh. Các quốc gia tự do dân chủ vẫn có tranh chấp nhưng thường không gây chiến với nhau bao giờ. Những lănh tụ hiếu chiến chắc sẽ không được cử tri tín nhiệm lần thứ hai.
Ông Putin gieo gió nên gặt băo. Dân Ukraine đoàn kết chiến đấu, không phải v́ ông tổng thống kêu gọi mà v́ trong lịch sử các bộ lạc Cossacks là một thành phần quan trọng lập nên dân tộc này. Tên Cossack gốc từ tiếng Thổ Nhĩ Kỳ “kazak” có nghĩa là “dân tự do,” gồm các nhóm dân Tartar từ châu Á qua tụ tập trong vùng sông Dnieper từ thế kỷ 15. Họ đă được các Nga hoàng công nhận quyền tự trị.
Nhưng thất bại lớn nhất của ông Putin là chỉ hai tháng sau khi đánh Ukraine, các nước trong NATO đoàn kết với nhau hơn và sắp mở rộng thêm khi Phần Lan và Thụy Điển xin gia nhập. Cả hai nước này đều bảo vệ vai tṛ trung lập trong cả thế kỷ trước. Trong ba nước Bắc Âu chỉ có Na Uy kư kết vào NATO.
Tháng Giêng năm 2022, Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin c̣n nói rằng tham gia khối NATO là một chuyện xa vời, khó xảy ra. Ngày 13 tháng 4, Bà Marin gặp Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson; rồi tuyên bố đang xin khối NATO thu nhận. Bà Andersson cũng nói sẽ quyết định sớm.
Các chính phủ Phần Lan và Thụy Điển hành động theo ư muốn của cử tri. Năm 2019 hơn một nửa trong 5.5 triệu dân Phần Lan chống việc gia nhập NATO. Ngày 28 tháng Hai năm nay, bốn ngày sau khi Putin đánh Ukraine, tâm lư đă đảo ngược, theo báo Economist. Ngày 30 tháng Ba, 61% muốn vào, chỉ c̣n 16% chống, 23% không có ư kiến.
NATO là liên minh quân sự ra đời trong Chiến Tranh Lạnh gồm Mỹ và các nước Tây Âu nhằm đối phó với Liên Xô. Trong hơn nửa thế kỷ, NATO và Nga chỉ chung một đường biên giới dài 196 cây số, nơi Nga giáp với Na Uy. Sau khi Liên Xô và các chế độ cộng sản ở Đông Âu sụp đổ, nhiều nước Đông Âu đă xin vào NATO. Năm 1999, thêm Ba Lan, ranh giới giữa NATO và Nga dài thêm 428 cây số, giữa Ba Lan và vùng Kalinigrad. Năm 2004, ba nước Estonia, Latvia và Lithuania miền Baltic mới tách khỏi Liên Xô cũng xin vào NATO, đường ranh dài thêm 1,233 km. Nếu thêm Phần Lan biên giới giữa NATO và Nga sẽ dài gấp đôi, thêm 1,340 km nữa.
Khi ông Putin chính thức yêu cầu NATO phải ngưng thâu nhận các hội viên mới, các nước Âu Mỹ đă trả lời bằng quan niệm chủ quyền quốc gia: Không nước nào có thể ép buộc các nước khác gia nhập hay không gia nhập bất cứ liên minh nào.
Sau năm 1990, khi các chế độ cộng sản sụp đổ, Ba Lan, Romania, Hungary, Bulgaria ở Đông Âu lần lượt xin vào NATO. Các nước thuộc Liên Xô cũ như Moldova, Lithuania, Latvia và Estonia cũng lần lượt gia nhập.
Bây giờ, ông Putin đánh Ukraine v́ muốn chặn không cho NATO mở rộng, nhưng kết quả ngược lại. Đây sẽ là một bài học cho Tập Cận B́nh. Dân Ukraine chịu gian khổ, đă hy sinh giúp cả thế giới ư thức về tai họa nước lớn bắt nạt nước nhỏ. Các quốc gia nằm cạnh Trung Quốc cần phải ủng hộ dân Ukraine, v́ không biết bao giờ sẽ đến lượt ḿnh!
Tổng thống Biden đă nói chuyện với thủ tướng Johnson, Trudeau và các nhà lănh đạo đồng minh khác trong một cuộc họp video Pḥng Situation Room của Ṭa Bạch Ốc khi cuộc xâm lăng của Nga bước sang một giai đoạn mới.
Khi được các phóng viên hỏi trong chuyến thăm New Hampshire liệu Hoa Kỳ có gửi thêm đại bác đến Ukraine hay không, tổng thống Biden trả lời là có.
Tại London, thủ tướng Johnson nói với các nhà lập pháp rằng “đây sẽ trở thành một cuộc đọ sức về pháo binh, Ukraine cần hỗ trợ bằng nhiều pháo hơn, đó là những ǵ mà Anh Quốc sẽ cung cấp cho họ … ngoài nhiều h́nh thức hỗ trợ khác.” Thủ tướng Trudeau cho biết Canada sẽ gửi pháo hạng nặng và hứa cung cấp thêm thông tin chi tiết.
Thư kư báo chí Ṭa Bạch ốc Jen Psaki nói với các phóng viên trên chiếc phản lực cơ Air Force One rằng các nhà lănh đạo tái khẳng định cam kết cung cấp hỗ trợ an ninh và kinh tế và nhân đạo cho Ukraine.
Trong cuộc họp video kéo dài 90 phút, tổng thống Biden và các đồng minh đă thảo luận về các cam kết ngoại giao của họ và phối hợp nỗ lực nhằm áp đặt thêm “trừng phạt kinh tế để buộc Nga phải chịu trách nhiệm cho cuộc chiến”. Bà Jen Psaki nói rằng kế hoạch sẽ phối hợp thông qua G7, Liên minh châu Âu và NATO.
Thành phố cảng Mariupol của Ukraine có thể rơi vào tay quân Nga trong ṿng vài ngày tới, một quan chức châu Âu dự đoán ngày 19/4 và nói thêm rằng thành phố này có thể chịu nhiều thiệt hại hơn cả thị trấn Bucha, nơi lực lượng Nga bị cáo buộc tàn sát thường dân nhưng Điện Kremlin phủ nhận.
“Chung cuộc, chúng tôi dự đoán thành phố sẽ bị phá hủy hoàn toàn và nhiều thường dân thương vong ở Mariupol,” quan chức châu Âu không muốn nêu danh nói.
“Tôi e rằng Mariupol sẽ tồi tệ hơn Bucha. Trước ngày 9 tháng 5, (Tổng thống Nga Vladimir) Putin có thể tuyên bố đă giải phóng thành phố Mariupol…Tôi đoán Mariupol sẽ nằm dưới sự kiểm soát của Nga trong vài ngày tới,” giới chức châu Âu này nói.
Chính quyền địa phương cho biết hàng ngh́n người đă thiệt mạng trong cuộc bao vây Mariupol và Nga đă đưa ra tối hậu thư cho những người bảo vệ cuối cùng tại một nhà máy thép là đầu hàng hay chết. Nga đă tiến hành một cuộc xâm lược quy mô lớn Ukraine từ ngày 24 tháng 2.
Moscow phủ nhận việc nhắm mục tiêu vào thường dân trong “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine mà họ tuyên bố là nhằm phi quân sự hóa Ukraine và tiêu diệt những kẻ theo chủ nghĩa dân tộc nguy hiểm. Kyiv và phương Tây nói đây là sự viện cớ cho một cuộc xâm lược phi lư.
Quan chức châu Âu cho biết ông tin rằng mục tiêu trung hạn của Nga là kiểm soát các lănh thổ Luhansk và Donetsk ở vùng Donbas, miền đông Ukraine, và đảm bảo một cầu nối trên bộ giữa bán đảo Crimea mà Nga đă chiếm giữ và sáp nhập vào năm 2014 với Donbas.
Điều này có thể sẽ mất từ 4 đến 6 tháng, quan chức này cho biết thêm và dự báo cuộc xung đột sau đó có thể đi tới bế tắc.
Một bản tin cập nhật của quân sự Anh cho biết các cuộc pháo kích và tấn công của Nga vào tuyến kiểm soát Donbas tiếp tục gia tăng hôm 19/4 nhưng các lực lượng Ukraine đă đẩy lùi được nhiều nỗ lực tiến công.
Vẫn theo nguồn tin này, “Khả năng tiến quân của Nga tiếp tục bị ảnh hưởng bởi những thách thức về môi trường, hậu cần và kỹ thuật vốn bủa vây họ từ đầu tới giờ, cùng với sự kiên cường của các lực lượng vũ trang quyết tâm cao của Ukraine.”
Tập trung vào Ukraine không có nghĩa là Mỹ bỏ Trung Quốc
Văn Sơn 18/04/2022
Anthony W. Holmes – cố vấn đặc biệt cho Triều Tiên tại Văn pḥng Bộ trưởng Quốc pḥng từ năm 2017-2021. Ông hiện là thành viên cao cấp không thường trú tại Viện Dự án 2049, một tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận tập trung vào việc thúc đẩy các giá trị và lợi ích an ninh của Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái B́nh Dương. Mới đây, ông đă có một bài phân tích có tiêu đề ‘Tập trung vào Ukraine không có nghĩa là Mỹ bỏ Trung Quốc’ đăng trên Nikkei. Dưới đây là bài viết của tác giả:
Trước khi cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine bắt đầu một cách nghiêm túc, và ngay cả khi nó mới được tiến hành, tôi đă lo ngại về số lượng các chuyên gia phương Tây về vấn đề Trung Quốc, họ cho rằng Hoa Kỳ đang phớt lờ mối đe dọa thực sự hoặc đang phạm một sai lầm không thể sửa đổi nếu tập trung vào Nga ở Ukraina
Theo thời gian, lập luận này trở nên không c̣n phù hợp nữa dựa trên quy mô của cả sự tàn bạo từ Nga và sự phản kháng dũng cảm của người Ukraine, v́ vậy các nhà b́nh luận độc quyền về Trung Quốc giờ đây, một mặt thừa nhận tầm quan trọng của sự kiện, mặt khác cũng đang cố lư giải chuỗi các sự kiện này từ góc độ thế giới quan của Trung Quốc.
Trên thực tế, nhiều chuyên gia đồng nghiệp của tôi ở Đông Á đă bắt đầu chỉ trích chủ nghĩa Đại Tây Dương giả định của Mỹ, cho rằng sự quan tâm của Mỹ đối với châu Âu là chưa phù hợp.
Ở Mỹ ngày nay, bất cứ thứ ǵ có hậu tố -ism đều mang hàm ư tiêu cực, mơ hồ. Điều được ám chỉ là có mục đích. Có lẽ chúng ta sẽ, nhanh thôi, thấy những người ủng hộ một chính sách đối ngoại và quốc pḥng lấy Trung Quốc làm trung tâm.
Giờ đây, người ta có thể cho rằng Trung Quốc vẫn nên là ưu tiên hàng đầu của Washington và rằng Bắc Kinh vẫn là một đối thủ cạnh tranh chiến lược có nhiều tiềm năng rủi ro lâu dài hơn đối với Mỹ và các đồng minh. Tôi đồng ư với quan điểm này.
Có thể đó chỉ là quan điểm của các chuyên gia Châu Á mà tôi biết. Tuy nhiên, không ai có thể phủ nhận rằng Nga không phải là một mối nguy lớn cả về chiến lược và kinh tế đối với các chính sách toàn cầu của Mỹ, chỉ bởi v́ Nga không xứng tầm với Trung Quốc.
Cuộc chiến của Putin ở Ukraine và những kế hoạch rơ ràng cho Đông Âu không phải là một sự đánh lạc hướng. Dù không phải là lư tưởng, nhưng NATO luôn là một trong những liên minh thành công nhất của chúng tôi. Tôi biết từ kinh nghiệm cá nhân và nghề nghiệp của ḿnh rằng các quốc gia Đông Âu như Ba Lan, Lithuania, Slovakia và những nước khác là một trong những đối tác mạnh nhất của chúng tôi.
Tôi không hiểu sao việc bỏ qua mối nguy hiểm rơ ràng và hiện tại đối với các quốc gia này sẽ nâng cao vị thế chiến lược của chúng tôi ở châu Á. Để tuột một người bạn thân thiện như Ukraina vào tay Nga lại có thể khiến Đài Loan cảm thấy tốt đẹp hơn khi duy tŕ mối quan hệ với Mỹ: sao có thể như vậy? Nếu không giải quyết cuộc chiến này một cách triệt để và thỏa đáng, th́ quả thực nó có thể là một sơ suất chiến lược mà Trung Quốc có thể vin vào.
“Kẻ thù cũng là một cử tri” là một câu cách ngôn trong giới quân sự. Mục đích của nó là để nhắc nhở rằng bạn không thể kiểm soát được tất cả các sự vụ trong bất kỳ một cuộc đối đầu nào. Nga đang nhắc nhở thế giới rằng họ có những lợi ích chiến lược và sẵn sàng sử dụng vũ lực để đạt được những lợi ích đó.
Moscow đang làm như vậy bằng cách nhắm mục tiêu gián tiếp vào hệ thống liên minh của Mỹ. Giống như Trung Quốc làm ở châu Phi và Đông Nam Á, Mátxcơva sẵn sàng và có thể sử dụng chiến tranh kinh tế ở Đông Âu để làm cho cái giá phải trả của sự công kích và chống lại Nga ngày một cao hơn.
Những người ủng hộ quan điểm coi Trung Quốc là mối đe dọa chính cũng sẽ phải “đứng ngồi không yên” nếu bỏ qua một nước Nga (một yếu tố được coi là can nhiễu). Nếu một đối thủ hoặc đối thủ tiềm tàng phát hiện ra rằng Mỹ đang cố đánh giá mọi cuộc xung đột tiềm tàng ở mọi nơi trên thế giới để xem xét tác động của chúng đến cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc, th́ xung đột sẽ trở nên nhiều hơn, chứ không phải ít hơn. Cách tiếp cận như vậy sẽ loại bỏ các chiến lược mơ hồ và làm suy yếu vị thế của nước Mỹ.
Nó không khác ǵ bài toán lằn ranh đỏ kinh điển khi đề cập đến tính răn đe; ngay sau khi bạn xác định chính xác cơ điểm mà bạn phải đối chọi, bạn đă sẵn sàng cho những hành động nguy hiểm ở dưới ngưỡng đó. Hơn nữa, nếu bạn đặt cơ điểm quá thấp, đối thủ của bạn có thể sẽ coi thường nó. Mặt khác, xác định nó quá cao th́ các mối đe doạ đối với bạn lại là những khoảng trống rỗng tuếch.
Tôi cũng “bán tín bán nghi” trước lời khẳng định từ những quan điểm theo chủ nghĩa cô lập và tân cô lập ở Mỹ rằng Ukraine không đáng để Mỹ can thiệp trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Tôi sẽ nhắc họ rằng thế đều lên án sự thiếu quyết đoán mang tính chiến lược. Và vấn đề an ninh luôn cần một sỹ quan cảnh sát tài ba. Nếu Mỹ chuyển sang chủ nghĩa biệt lập, hẳn một ai đó sẽ đứng lên và sẽ không hành động v́ lợi ích của chúng ta hoặc v́ các đồng minh của chúng ta.
Mỹ đă không đưa quân đến chiến đấu với người Nga trên bộ hay trên không. Và tôi không có ư nói rằng Mỹ phải ở mọi nơi, mọi lúc. Tôi là một người tin tưởng chắc chắn vào việc cân nhắc kỹ lưỡng về những xung đột không có lợi cho quốc gia của chúng ta.
Cho rằng Ukraina không phải là đồng minh hiệp ước của Mỹ hay thành viên NATO, việc phương Tây hành động nhanh chóng để áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga có thể củng cố cam kết của chúng tôi với những quốc gia như Hàn Quốc và Nhật Bản, các nước mà thực sự là đồng minh theo hiệp ước.
Nhiều quốc gia, bao gồm cả Mỹ, tiếp tục nhập khẩu dầu và khí đốt từ các nhà chuyên chế dầu khí ở Moscow v́ họ đă đưa ra quyết định sai lầm khi nhượng bộ an ninh kinh tế của ḿnh, chỉ v́ vin vào cái cớ hay nhân danh chủ nghĩa môi trường. Trong các mối quan hệ quốc tế do chủ nghĩa hiện thực chi phối, bạn không thể mắc lỗi khi chơi một ván cờ với đối thủ.
Cuối cùng, nếu bạn lắng nghe những lời lập luận của Putin về Ukraine; chúng ta có thể thấy những đồng tác giả ở ở Bắc Kinh khi họ muốn biện minh cho một cuộc xâm lược Đài Loan, khi mà cả thế giới cứ mặc kệ, và để cho cuộc xâm lược cứ thản nhiên diễn ra.
Putin lập luận rằng Ukraine không phải là một quốc gia thực sự, rằng lănh thổ của họ thuộc về Nga và có liên hệ lịch sử với Nga và người dân của họ thực sự là người Nga. “Những kẻ ngoài cuộc”, Putin khẳng định, đă can thiệp để biến Ukraine thành một quốc gia riêng biệt. Trung Quốc có thể dễ dàng bắt lấy một vài lời biện minh nào đó trong số này, cũng như tôi hoàn toàn chắc chắn rằng Bắc Kinh có thể ngụy tạo bất kỳ điều ǵ đó nếu họ muốn làm vậy.
Nga đă bao phủ Ukraina như một bóng ma, và những mối đe dọa luôn hiện diện đối với các đồng minh hiệp ước của Mỹ ở NATO và Đông Âu, cũng như chống lại các lợi ích kinh tế của chúng ta. Mong rằng đó không phải là điều mà chúng ta phải tiếp tục đối mặt, để có thể dành nguồn lực vào những lĩnh vực khác quan trọng hơn.
Nga vừa đưa ra tối hậu thư mới, yêu cầu các chiến binh Ukraine vẫn cầm cự ở Mariupol đầu hàng vào hôm thứ Tư, 20 tháng 4, khi họ cố gắng giành chiến thắng quyết định trong cuộc tấn công ở miền đông, trong khi các chính phủ phương Tây cam kết tăng cường hỗ trợ quân sự cho Kiev.
Hàng ngàn binh sĩ Nga được hỗ trợ bởi pháo binh và hỏa tiễn đă tấn công trong sự việc được giới chức Ukraine gọi là Trận Donbas. Theo Reuters đưa tin, cuộc xâm lăng kéo dài gần 8 tuần của Nga đang thất bại trong việc chiếm được bất kỳ thành phố lớn nào của Ukraine, buộc Moscow phải tái tập trung xung quanh các khu vực ly khai. Tuy nhiên, cuộc tấn công lớn nhất vào một quốc gia châu Âu kể từ năm 1945 đă khiến gần 5 triệu người di tản ra ngoại quốc, và biến nhiều thành phố thành đống đổ nát.
Nga tăng cường tấn công quân sự vào các thành phố và thị trấn của Ukraine và đổ thêm quân vào cuộc chiến, t́m cách chia đôi đất nước trong một chiến dịch quan trọng nhắm chiếm trung tâm công nghiệp phía đông với các mỏ và nhà máy than, AP loan tin hôm 20/4.
Tại Mariupol, thành phố cảng bị tàn phá ở vùng Donbas, quân đội Ukraine cho biết quân đội Nga đă thả bom hạng nặng để san phẳng những ǵ c̣n sót lại của một nhà máy thép ngổn ngang - được cho là nơi trú ẩn cuối cùng của các binh sĩ pḥng thủ - và pháo kích vào một bệnh viện nơi hàng trăm người đang trú ẩn.
Bộ Tổng tham mưu Ukraine hôm 20/4 cho biết Nga đang tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công tại nhiều địa điểm khác nhau ở miền đông khi lực lượng của họ thăm ḍ các điểm yếu trong pḥng tuyến của Ukraine. Bộ Tổng tham mưu cho biết trong một tuyên bố rằng việc đánh bại lực lượng kháng cự cuối cùng trong nhà máy thép Azovstal ở Mariupol vẫn là ưu tiên hàng đầu của Nga.
Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk cho biết đă có một thỏa thuận “sơ bộ” nhằm mở ra một hành lang nhân đạo cho phụ nữ, trẻ em và người già rời khu vực tây của Mariupol về thành phố Zaporizhzhia do Ukraine kiểm soát vào chiều 20/4.
Bộ Quốc pḥng Nga cho biết những người đầu hàng sẽ được tha mạng và được điều trị y tế. Quân đội Ukraine nhất quyết không đầu hàng.
Một quan chức quốc pḥng cấp cao của Mỹ, không nêu tên khi thảo luận về đánh giá của Lầu Năm Góc về cuộc chiến này, cho biết phía Nga đă bổ sung thêm hai đơn vị chiến đấu, được gọi là các nhóm chiến thuật cấp tiểu đoàn ở Ukraine trong 24 giờ trước đó. Con số này đă nâng tổng số đơn vị Nga đưa sang Ukraine lên 78, tất cả đều ở miền nam và miền đông, tăng so với con số 65 đơn vị vào tuần trước, quan chức này cho biết.
Như vậy phía Nga đă đưa sang Ukraine từ 55.000 đến 62.000 binh sĩ, tính theo mỗi đơn vị điển h́nh có từ 700 đến 800 binh sĩ, dựa trên những ǵ Lầu Năm Góc nói khi bắt đầu cuộc chiến. Tuy nhiên, việc xác định chính xác năng lực chiến đấu của Nga ở giai đoạn này là rất khó.
Nga cho biết họ đă phóng thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, đe dọa phương Tây.
Bộ Quốc pḥng Nga cho biết họ đă phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa mới “Sarmat”.
Ông Vladimir Putin cho biết tên lửa này sẽ "tăng cường tiềm lực chiến đấu" của các lực lượng Nga.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️Russia says it test-launched its intercontinental ballistic missile, threatens West.<br><br>Russian Defense Ministry says it launched a new intercontinental ballistic missile “Sarmat.”<br><br>Vladimir Putin said the missile will “strengthen the combat potential” of Russian forces.</p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1516813450428755977? ref_src=twsrc%5Etfw">April 20, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tượng đài của Hồng quân Liên Sô ở Ba Lan bị phá bỏ.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">In <a href="https://twitter.com/hashtag/Poland?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Poland</a>, a monument to the Red Army, which previously unknown people doused with paint, was demolished. <a href="https://t.co/bKMwAuddWF">pic.twitter.com/bKMwAuddWF</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1516734419716947977? ref_src=twsrc%5Etfw">April 20, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
#Ukraine, bà Nadiya Trubchninova, 70 tuổi, đă đi nhờ xe hàng ngày đến Bucha để t́m xác con trai bà. Bà đă mất hơn một tuần để t́m thấy anh.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr"><a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> 70-year-old Nadiya Trubchninova hitchhiked daily to Bucha seeking her son's body. It took her more than a week to find him. <br><br>The people's tragedy is incomprehensible <a href="https://t.co/ECqyGnoOJ4">pic.twitter.com/ECqyGnoOJ4</a></p>— Hanna Liubakova (@HannaLiubakova) <a href="https://twitter.com/HannaLiubakova/status/1516560957656424452? ref_src=twsrc%5Etfw">April 19, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
LONDON, ngày 20 tháng 4 (Reuters) - Phái đoàn của Anh tham dự cuộc họp của Nhóm G20 quan chức tài chính hàng đầu ở Washington, bao gồm cả Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh Andrew Bailey, đă đi ra ngoài để phản đối sự tham gia của Nga, một phát ngôn viên của Bộ Tài chính Anh cho biết hôm thứ Tư.
Người phát ngôn cho biết: “Cùng với các đồng minh của chúng tôi ở Mỹ và Canada, các đại diện từ Vương quốc Anh đă rời cuộc họp G20 khi các đại biểu Nga phát biểu”.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các đồng minh của ḿnh để lên án cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine bằng những điều kiện mạnh mẽ nhất, và thúc đẩy sự phối hợp quốc tế mạnh mẽ hơn để trừng phạt Nga", người phát ngôn nói thêm.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">UK, U.S. and Canada left G20 meeting when Russia spoke, UK says <a href="https://t.co/7kHUuGLmNa">https://t.co/7kHUuGLmNa</a> <a href="https://t.co/Mm4WE50UwJ">pic.twitter.com/Mm4WE50UwJ</a></p>— Reuters (@Reuters) <a href="https://twitter.com/Reuters/status/1516884563510837248? ref_src=twsrc%5Etfw">April 20, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Mỹ đă công bố các biện pháp trừng phạt Nga mới nhất, lần này nhắm vào một ngân hàng thương mại chủ chốt và mạng lưới toàn cầu do một nhà tài phiệt người Nga đứng đầu.
Hoa Kỳ hôm thứ Tư đă công bố ṿng trừng phạt mới nhất, lần này nhắm vào một ngân hàng thương mại chủ chốt và "một mạng lưới toàn cầu gồm hơn 40 cá nhân và tổ chức do nhà tài phiệt người Nga Konstantin Malofeyev.
Trong một thông cáo báo chí, Bộ Tài chính Hoa Kỳ cho biết họ cũng đang nhắm mục tiêu đến "các công ty hoạt động trong ngành khai thác tiền ảo của Nga, được cho là lớn thứ ba trên thế giới".
Các hành động hôm thứ Tư là hành động mới nhất của chính quyền Biden nhằm trừng phạt Điện Kremlin và những kẻ tiếp tay cho việc xâm lược Ukraine vào cuối tháng Hai.
Cuộc chiến đă cướp đi sinh mạng của hàng trăm quân nhân và dân thường, và các quan chức Mỹ và châu Âu cho biết nó có thể kéo dài nhiều tháng. Các chuyên gia trao đổi với CNN cho biết các lệnh trừng phạt không có khả năng ngăn cản ngay lập tức Tổng thống Nga Vladimir Putin chống lại việc theo đuổi hành động gây hấn ở Ukraine.
Hoa Kỳ trước đó đă trừng phạt Malofeyev vào tháng 12 năm 2014 v́ tài trợ cho "các hoạt động ly khai ở miền đông Ukraine" và v́ các liên kết chặt chẽ của ông ta với "Aleksandr Borodai, Igor Girkin (c̣n gọi là Igot Strelkov) và cái gọi là Cộng ḥa Nhân dân Donetsk, tất cả đều đă bị trừng phạt trước đó với tư cách là Công dân được Chỉ định Đặc biệt (SDN), "theo một bản phát hành của Kho bạc vào thời điểm đó.
Đầu tháng này, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đă công bố cáo buộc h́nh sự đầu tiên kể từ khi cuộc chiến của Nga ở Ukraine bắt đầu, chống lại Malofeyev.
Malofeyev một lần nữa bị Mỹ trừng phạt vào hôm thứ Tư . Bộ Tài chính cũng xử phạt các thành viên của "mạng lưới toàn cầu rộng lớn gồm các tổ chức ủy quyền và trung gian toàn cầu cố gắng trốn tránh các lệnh trừng phạt và thực hiện các hoạt động gây ảnh hưởng xấu", bao gồm cả những người tham gia tuyên truyền ủng hộ Điện Kremlin. Những người bị trừng phạt bao gồm các thực thể ở Nga, Moldova, Singapore và một số cá nhân Nga, bao gồm cả con trai của Malofeyev.
Bộ Tài chính cũng truy lùng "Công ty cổ phần đại chúng Transkapitalbank (TKB)" v́ là "tâm điểm của việc trốn tránh lệnh trừng phạt" và công ty con của nó, cũng như các công ty trong ngành khai thác tiền ảo của Nga.
"Hoa Kỳ cam kết đảm bảo rằng không có tài sản nào, dù phức tạp đến đâu, trở thành cơ chế để chế độ Putin có thể bù đắp tác động của các lệnh trừng phạt", thông cáo đưa ra hôm thứ Tư cho biết.
Trong một tuyên bố riêng hôm thứ Tư, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Bộ Ngoại giao đang áp đặt các hạn chế về thị thực đối với 635 cá nhân Nga, bao gồm các thành viên của Duma Nga và "mười cơ quan có mục đích" của cái gọi là Cộng ḥa Nhân dân Donetsk và Nhân dân Luhansk. Cộng ḥa "
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng áp đặt các hạn chế về thị thực đối với các quan chức Nga Khusein Merlovich Khutaev, Nurid Denilbekovich Salamov và Dzhabrail Alkhazurovich Akhmatov, "v́ họ đă tham gia vào hành vi vi phạm nghiêm trọng nhân quyền đối với nhà bảo vệ nhân quyền Oyub Titiev."
Ngoài ra, Bộ Ngoại giao đang nhắm mục tiêu "17 cá nhân chịu trách nhiệm phá hoại nền dân chủ ở Belarus" với các hạn chế về thị thực, Blinken nói.
Ông Blinken nói: “Chúng tôi sẽ sử dụng mọi công cụ để thúc đẩy trách nhiệm giải tŕnh đối với các hành vi vi phạm nhân quyền và vi phạm luật nhân đạo quốc tế ở Ukraine.
Rachel Rizzo, một thành viên cấp cao tại Trung tâm Châu Âu của Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết hôm thứ Tư cho biết các lệnh trừng phạt này "thực sự có ư nghĩa", lưu ư rằng Mỹ tiếp tục "bổ sung các nhà tài phiệt Nga khác nhau, các ngân hàng Nga khác nhau mà có lẽ không nằm trong ṿng trừng phạt đầu tiên. "
Bà nói: “Họ sẽ tiếp tục làm tê liệt nền kinh tế Nga mặc dù Putin vẫn tiếp tục vẽ nên một bức tranh màu hồng về nền kinh tế Nga sẽ như thế nào”.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The United States has unveiled the latest Russian sanctions, this time targeting a key commercial bank and a global network led by a Russian oligarch. <a href="https://t.co/pdxKGTwdy4">https://t.co/pdxKGTwdy4</a></p>— CNN (@CNN) <a href="https://twitter.com/CNN/status/1516848174903828480? ref_src=twsrc%5Etfw">April 20, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel đă đến thăm Borodyanka, một thị trấn cách Kyiv 40 km về phía tây bắc, nơi bị Nga bắn phá nặng nề, vào ngày 20 tháng 4.
"Lịch sử sẽ không quên những tội ác chiến tranh đă gây ra ở đây", quan chức này viết.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">President of the European Council Charles Michel visited Borodyanka, a town 40 kilometers northwest of Kyiv that was heavily bombarded by Russia, on April 20.<br><br>"History will not forget the war crimes that have been committed here," the official wrote.<br><br>📷Charles Michel/Twitter <a href="https://t.co/BEdkYr82x2">pic.twitter.com/BEdkYr82x2</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1516728153854681090? ref_src=twsrc%5Etfw">April 20, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Theo các nhân viên biên pḥng của #Ukrainian, hơn một triệu công dân đă trở về #Ukraine từ nước ngoài.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">According to <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukrainian?src=hash&r ef_src=twsrc%5Etfw">#Ukrainian</a> border guards, more than a million citizens returned to <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> from abroad <a href="https://t.co/2LWGnfdQWm">pic.twitter.com/2LWGnfdQWm</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1516726186818351107? ref_src=twsrc%5Etfw">April 20, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 20, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/navP5Tfox2">pic.twitter.com/navP5Tfox2</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1516682756843094019? ref_src=twsrc%5Etfw">April 20, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Bộ trưởng Bộ quốc pḥng Nga Sergey Shoigu đă thông báo với tổng thống Nga Putin về việc quân Nga "giải phóng" thành phố Mariupol, trừ khu vực nhà máy thép Azovstal.
Tổng thống Nga sau đó đă ra lệnh: "không cử quân bộ tấn công vào nhà máy", mà chỉ "bao vây chặt, kêu gọi đầu hàng".
Tại sao lại có một bước ngoặt lớn như vậy, dù trung đoàn Azov là đơn vị mà Putin căm thù ?
Câu trả lời nằm ở hệ thống hầm ngầm bên dưới nhà máy, được xây dựng từ thời chiến tranh lạnh, có thể chịu được bom nguyên tử với sức chứa có thể lên tới 40.000 người (sau nhiều năm không sử dụng, sức chứa có thể chỉ c̣n cho khoảng 10.000 người). Những hầm này ngoài nơi ăn chốn ở c̣n có cả khu vực trồng trọt, chăn nuôi và tái sản xuất vũ khí, nhà máy phát điện, nước... riêng.
Đó cũng là lư do tại sao phía Ukraina lại có thể trụ được lâu đến như vậy. Từ nơi ẩn nấp, họ trồi lên để đánh địch, sau đó lại quay lại các hầm trú ẩn của ḿnh, khiến bom đạn Nga không tiêu diệt nổi họ. Ngay cả khi phía Nga phát hiện cửa hầm, phía Ukraina cũng có thể dễ dàng đánh sập 1 phần, rồi thoát ra đường khác, do các hệ thống đường hầm thông nhau, lại có nhiều tầng.
Phía Ukraina từ lâu đă chuẩn bị cái bẫy Mariupol cho Nga, cầm chân một số lượng lớn lính Nga ở đây và gây rất nhiều thiệt hại, sử dụng chính những công tŕnh mà Liên Xô xây dựng khi trước.
Thế nên sẽ không có ngừng bắn ở Mariupol, nhưng cũng sẽ không có đầu hàng, cũng sẽ không có "giải phóng" Mariupol được, bởi cho tới khi các hệ thống hầm ngầm c̣n chưa bị phát hiện và đánh sập tất cả các cửa ra, phía Ukraina vẫ sẽ c̣n chiến đấu tiếp.
Nhờ có starlink, họ vẫn kết nối được với internet và bên ngoài.
Cuộc chiến của Nga ở thành phố Mariupol đi vào ngơ cụt. Không phải Putin yêu thương ǵ những người tử thủ, đơn giản không biết họ ở đâu mà đánh, trong cả một khu rộng lớn như vậy. Giờ phải bao vây, theo dơi, xác định các cửa hầm rồi mới tấn công được.
Đơn giản vậy.
Hăy nh́n những ǵ phía Nga làm, đừng tin những ǵ họ nói.
Có ít nhất từ 2.000 tới 3.000 lính Ukraina đang ở trong các đường hầm này, cùng rất nhiều dân thường, bao gồm phụ nữ, trẻ em.
https://www.vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=2042022&stc=1&d=1650551630
Cù Tuấn: Cập nhật chiến tranh ở Ukraina lúc 7h sáng, ngày 21-4-2022
Quân Nga đă tiến hành cuộc tấn công của họ ở [Đông] Ukraina vào ngày 20/4, tấn công bằng pháo và tên lửa dọc theo mặt trận phía đông dài, với việc Matxcơva thực hiện bước thử nghiệm khiêu khích phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa được thiết kế để né tránh hệ thống pḥng thủ.
Tổng thống Vladimir V. Putin cho biết, loại tên lửa mới sẽ khiến bất kỳ ai đe dọa Nga phải “suy nghĩ kỹ lại”. Tuy nhiên, Bộ Quốc pḥng Nga cho biết, loại vũ khí này cần được thử nghiệm thêm trước khi có thể được triển khai.
Tại cảng đông nam Mariupol, các binh sĩ Ukraina tiếp tục chống lại quân Nga bên trong một nhà máy thép đổ nát. Một chỉ huy Ukraina cảnh báo số quân và dân thường c̣n lại cùng với họ có thể bị giết trong ṿng vài giờ.
Quân Ukraina đă phớt lờ thời hạn cho đầu hàng cuối cùng của Nga, mặc dù một thỏa thuận dự kiến đă đạt được để cho phép phụ nữ và trẻ em sơ tán khỏi thành phố. Không rơ liệu dân thường bên trong nhà máy thép có được sơ tán theo thỏa thuận này hay không.
Các quan chức Mỹ và Ukraina cho biết, Nga tiếp tục đổ quân vào Đông Ukraina, các đơn vị pháo binh và khí tài quân sự dọc theo mặt trận 300 dặm. Cuộc tấn công mới này của Nga nhằm bao vây các lực lượng Ukraina và chiếm toàn bộ lănh thổ phía đông được gọi là Donbas.
Không có trận đánh lớn nào được tiến hành trong những ngày kể từ khi Nga báo hiệu bắt đầu cuộc tấn công và không có lănh thổ quan trọng nào bị đổi chủ, nhưng vũ khí vượt trội của Nga và địa h́nh thuận lợi hơn cho thấy, một cuộc chiến đẫm máu sắp tới.
***
Tổng thống Mỹ Biden đă lên lịch gặp các quan chức quốc pḥng hàng đầu của Hoa Kỳ, một ngày sau khi nói rằng Hoa Kỳ sẽ gửi thêm pháo để giúp Ukraina ngăn chặn cuộc tấn công mới của Nga. Các đồng minh của Ukraina đang ra sức cung cấp cho Ukraina các loại vũ khí tiên tiến hơn cho trận chiến ở phía đông, nơi khả năng pḥng thủ của nước này dự kiến dựa vào tên lửa tầm xa, pháo và máy bay không người lái có vũ trang.
***
Hôm 20/4, Nga cho biết họ đă sử dụng tên lửa, pháo binh và máy bay chiến đấu để tiến hành hơn 1.100 cuộc tấn công nhằm vào các mục tiêu quân sự của Ukraina, bao gồm các điểm chỉ huy và kho đạn dược. Số lượng các cuộc tấn công được báo cáo thấp hơn so với hôm 19/4, nhưng con số này vẫn rất cao trong những tuần gần đây.
Tổng thống Nga Putin hôm thứ Tư đă thảo luận về nền kinh tế Nga và sự phát triển của đất nước này, dưới sức ép của các lệnh trừng phạt, với những người đứng đầu các nhà sản xuất thép lớn nhất và với các nhà quản lư và doanh nhân trẻ đầy tham vọng.
Theo Hăng tin Reuters, hàng ngàn quân nhân Nga với sự yểm trợ của pháo binh và xe chở rocket đang cố gắng tiến quân trong trận chiến Donbas - một nỗ lực của Nga nhằm chọc thủng tuyến pḥng thủ của Ukraina ở dọc vùng Donbas và khu vực Kharkov. Theo báo cáo của Bộ tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraina, mục tiêu của Nga là kiểm soát hoàn toàn khu vực Donetsk và Lugansk, do phe ly khai kiểm soát thuộc vùng Donbas, và bảo vệ những nơi đă kiểm soát khác.
***
Thiếu tá Serhiy Volyna, chỉ huy của một trong những đơn vị cuối cùng được cho là đang trấn giữ trong thành phố Mariupol, cho biết lực lượng của ông có thể chỉ sống vài ngày hoặc vài giờ nữa. Ông kêu gọi sự hỗ trợ của quốc tế để thoát khỏi ṿng vây.
Lực lượng ly khai cho biết, khoảng 14h giờ Nga (18h giờ Việt Nam), hạn chót do Nga đưa ra, chỉ có 5 người đầu hàng. Với tối hậu thư trước đó, không có ai ra hàng. Theo Hăng tin Sputnik của Nga, Cộng ḥa nhân dân tự xưng Donetsk (DPR) cho biết 5 binh sĩ Ukraina ở nhà máy thép Azovstal bị bao vây tại Mariupol, đă hạ vũ khí.
***
Trả lời phỏng vấn kênh India Today TV của Ấn Độ, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng, nước này chỉ sử dụng vũ khí thông thường tại Ukraina. Trong cuộc phỏng vấn đăng ngày 19-4, ông Lavrov cho biết, Nga sẽ tránh để xảy ra chiến tranh hạt nhân. Khi tiếp tục bị hỏi về khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraina, nhà ngoại giao Nga trả lời: "Chỉ vũ khí thông thường thôi".
Vào đầu tháng 3-2022, ngoại trưởng Nga cũng từng đưa ra tuyên bố tương tự trong giai đoạn đầu của chiến dịch quân sự đặc biệt của Matxcơva tại Ukraina. "Tôi không muốn tin và cũng không tin điều đó", ông đáp lại câu hỏi liệu chiến sự ở Ukraina có biến thành chiến tranh hạt nhân hay không khi có mặt tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Vũ khí hạt nhân là vấn đề được phương Tây quan tâm, nhất là sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh cho bộ trưởng quốc pḥng và tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang duy tŕ các lực lượng răn đe hạt nhân Nga ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu ở mức cao nhất vào ngày 27-2. Giới t́nh báo phương Tây cho rằng, Matxcơva có thể sử dụng vũ khí hạt nhân hạn chế hoặc vũ khí hạt nhân chiến thuật, nếu chiến dịch quân sự ở Ukraina tiếp tục gặp khó khăn.
***
Bác bỏ tuyên bố của Nga, ngày 20-4, Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết, ông không thấy hay nghe ǵ về tài liệu mà phía Nga khẳng định đă gửi cho Ukraina liên quan đến vấn đề đàm phán ḥa b́nh. Theo Hăng tin Reuters, Điện Kremlin cáo buộc Ukraina thoái lui trong các cam kết đă đưa ra trong các cuộc đàm phán ḥa b́nh của hai bên và điều này đang gây ra hậu quả xấu cho các cuộc đàm phán.
Đài truyền h́nh Nga RT dẫn lời người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, tốc độ của các cuộc đàm phán là không khả quan. Quả bóng đang ở trên sân của Kiev (ư nói quyết định là của Ukraina) v́ Nga đă trao một văn bản cho phía Ukraina. Ông khẳng định, Nga đang chờ phản hồi của Ukraina về văn kiện này.
Phát biểu của ông Peskov lặp lại những b́nh luận và thông tin mà người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova, đưa ra trước đó cùng ngày. Bà nói rằng, Nga đă mất ḷng tin vào các nhà đàm phán Ukraina. Phát biểu với kênh tin tức Rossiya 24 của Nga, bà Zakharova sử dụng một câu ngạn ngữ của Nga là "hăy tin tưởng, nhưng hăy xác minh", "bởi v́ chúng tôi không có bất kỳ sự tin tưởng nào với những con người này trong một thời gian dài".
***
Ngày 20-4, theo công bố của Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn (UNHCR), hơn 5 triệu người Ukraina hiện đă rời khỏi đất nước để tị nạn kể từ khi Nga phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" tấn công Ukraina. Hăng tin AFP dẫn lời người đứng đầu UNHCR, ông Filippo Grandi cho biết, người tị nạn đă bỏ lại nhà cửa và gia đ́nh, nhiều người trong số họ đang sẵn sàng làm tất cả, thậm chí bất chấp hiểm nguy để trở về nước gặp lại người thân. Ông Grandi nói: "Mỗi cuộc tấn công mới tiếp tục làm tan vỡ hy vọng của họ. Chỉ có kết thúc chiến sự mới có thể mở đường để xây dựng lại cuộc sống cho họ".
Phụ nữ và trẻ em chiếm 90% trong số những người sơ tán ra nước ngoài do nam giới từ 18 đến 60 tuổi phải ở lại để nhập ngũ theo lệnh tổng động viên. Ngoài hơn 5 triệu người đi tị nạn ở nước ngoài, Tổ chức Di cư quốc tế (IOM) ước tính, có 7,1 triệu người phải rời bỏ nhà cửa trong nước do chiến sự. Theo quan chức biên pḥng Ukraina, ông Andriy Demchenko, khoảng 1,1 triệu người Ukraina đă trở về đất nước kể từ khi chiến sự bắt đầu. Tuy nhiên, ông không làm rơ liệu trong số này có bao nhiêu người đă đi tị nạn nhưng trở về.
***
Ông John Kirby - người phát ngôn Bộ Quốc pḥng Mỹ, thừa nhận, đă có "sai lầm" tại cuộc họp báo ngày 20-4. "Tôi cứ tưởng việc chuyển giao các máy bay hoàn chỉnh từ một quốc gia trong vùng cho Ukraina đă được thực hiện. Nhưng hóa ra không phải như vậy".
Tổng thống Joe Biden đă tham gia cuộc họp thường niên cùng các nhà lănh đạo quân đội Mỹ vào ngày 20-4, trong bối cảnh cuộc chiến ở Ukraina bước vào một giai đoạn mới đầy rủi ro và Washington có kế hoạch hỗ trợ vũ khí nhiều hơn cho nước này. Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cho biết, Bộ trưởng Quốc pḥng Lloyd Austin, Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân và các nhà lănh đạo quân sự cấp cao đă đưa ra "nhiều chủ đề khác nhau" trong cuộc thảo luận.
***
Tổng thư kư Liên Hợp quốc, António Guterres, đă đưa ra yêu cầu chính thức vào 20/4 để gặp các nhà lănh đạo của Nga và Ukraina như một phần trong nỗ lực của tổ chức nhằm chấm dứt chiến tranh của họ. Trong thư gửi các phái bộ Liên Hợp quốc của mỗi nước, ông Guterres yêu cầu được gặp Tổng thống Vladimir V. Putin của Nga và Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraina tại thủ đô của họ.
Một tuyên bố của Liên Hợp quốc mô tả t́nh h́nh là thời điểm "nguy hiểm với hậu quả to lớn", đồng thời nói rằng, ông Guterres muốn thảo luận về "các bước khẩn cấp để mang lại ḥa b́nh ở Ukraina" và tương lai của chủ nghĩa đa phương. Kể từ khi bắt đầu xung đột, ông Guterres đă lên án mạnh mẽ cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina và cho rằng đó là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế và hiến chương Liên Hợp quốc. Ông đă kêu gọi điều tra các cáo buộc về tội ác chiến tranh của các lực lượng Nga.
***
Thông báo trên Twitter ngày 20-4, nhà đàm phán Mykhailo Podolyak của Ukraina cho biết, chính quyền của ông đă sẵn sàng tổ chức một "ṿng đàm phán đặc biệt" với Nga tại thành phố Mariupol mà không có bất kỳ điều kiện nào. Mariupol ở miền Nam Ukraina đang gần như rơi vào tay lực lượng Nga và thân Nga. Thành phố này đă bị bao vây trong những ngày đầu tiên Nga tấn công Ukraina. Hiện chỉ c̣n một nhóm nhỏ binh sĩ Ukraina đang cố thủ trong một khu vực ngầm của nhà máy rộng lớn và đang bị phía Nga ra tối hậu thư "đầu hàng hoặc chết".
Phó Thủ tướng Ukraina, Iryna Vereshchuk cáo buộc lực lượng Nga vi phạm lệnh ngừng bắn, khiến hành lang nhân đạo tại nhà máy thép Azovstal ở Mariupol không thể mở như kế hoạch. Bà Vereshchuk cũng cho biết, các xe buưt do Nga tổ chức đă không đưa người sơ tán đến điểm mà các xe buưt và xe cấp cứu của Ukraina đang chờ sẵn kịp thời. Các quan chức Ukraina ước tính có khoảng 1.000 dân thường đang trú ẩn tại Azovstal. Đây là thành tŕ cuối cùng của Ukraina ở Mariupol, miền đông nam nước này.
Trước đó cùng ngày, Thống đốc khu vực Donetsk, Pavlo Kyrylenko cho biết, có ít xe buưt hơn kế hoạch tiếp cận được dân thường ở Mariupol trong ngày 20-4 và họ không thể sơ tán được nhiều người. Ông Kyrylenko nói, bản thân kỳ vọng 90 xe buưt sẽ có thể vào thành phố và đưa khoảng 6.000 phụ nữ, trẻ em và người già ra ngoài.
***
Ngày 20-4, Bộ trưởng Tài chính Canada, Chrystia Freeland, cho biết, bà đă bước ra khỏi cuộc họp của G20 (nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới) ở Washington để phản đối sự tham gia của Nga, sau khi cuộc chiến tại Ukraina gây nguy hiểm cho nền kinh tế toàn cầu. Theo Hăng tin RIA, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov kêu gọi G20 không chính trị hóa đối thoại giữa các quốc gia thành viên, đồng thời cảnh báo nhóm này về nguy cơ làm suy giảm niềm tin vào hệ thống tài chính tiền tệ toàn cầu. Trước đó, Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak cho biết, các quan chức tài chính hàng đầu từ Anh, Mỹ và Canada đă bước ra khỏi cuộc họp khi đại diện Nga phát biểu.
***
Một quan chức quốc pḥng cấp cao của Mỹ nói với Hăng tin Reuters rằng, quân đội Mỹ đă bắt đầu huấn luyện một số lượng nhỏ "hơn 50" binh sĩ Ukraina về cách sử dụng lựu pháo. Nguồn tin này tiết lộ, việc huấn luyện đang được tiến hành bên ngoài Ukraina và sẽ kéo dài khoảng một tuần. Tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden đă công bố bổ sung viện trợ quân sự trị giá 800 triệu USD cho Ukraina, bao gồm cả pháo hạng nặng.
***
Chủ tịch Hội đồng Châu Âu, Charles Michel, đă đến Kyiv hôm 20/4. Một quan chức EU cho biết ông Michel sau đó sẽ gặp Tổng thống Volodymyr Zelensky, nhưng không cung cấp thêm bất kỳ chi tiết nào về chuyến thăm không báo trước này.
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky khen ngợi chuyến thăm Kiev của Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel. Chuyến thăm của ông Michel trong ngày 20-4 nhằm thể hiện t́nh đoàn kết với Ukraina trong cuộc chiến với Nga. Ông Michel nêu rơ sự ủng hộ của Liên minh châu Âu (EU) đối với Ukraina tại một cuộc họp báo chung sau cuộc hội đàm với ông Zelensky. Ông Michel cho biết, Brussels cho đến nay đă cung cấp cho Kiev 1,5 tỉ euro (1,63 tỉ USD) viện trợ quân sự.
***
Trong một cuộc điện đàm ngày 20-4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu, rằng kết quả của các cuộc đàm phán với Ukraina hoàn toàn phụ thuộc vào sự sẵn sàng của Kiev trước các yêu cầu của Nga. Bộ Ngoại giao Nga cũng cho biết, Ngoại trưởng Lavrov và ông Cavusoglu đă thảo luận về t́nh h́nh ở cảng Mariupol của Ukraina, cũng như các biện pháp khả thi nhằm cung cấp sự an toàn cho dân thường, kể cả từ nước ngoài.
***
Ban tổ chức giải quần vợt Wimbledon xác nhận rằng, họ sẽ cấm các tay vợt Nga và Belarus tham gia giải đấu quần vợt năm nay v́ Nga xâm lược Ukraina và sự ủng hộ của Belarus trong cuộc chiến, theo một quan chức quần vợt quốc tế cấp cao. Người phát ngôn của Điện Kremlin, Dmitri S. Peskov, đă tố cáo động thái này là "không thể chấp nhận được".
***
Bộ Tài chính [Mỹ] vào hôm thứ Tư đă ra tay trấn áp những nỗ lực của Nga nhằm trốn tránh các lệnh trừng phạt bằng cách áp đặt một loạt các biện pháp mới nhằm vào một ngân hàng Nga, một công ty khai thác tiền điện tử và một mạng lưới các cá nhân bị cáo buộc tạo điều kiện cho các giao dịch bất hợp pháp. Các biện pháp trừng phạt được công bố khi các quan chức Nga đang tham gia các cuộc họp của Nhóm 20 quốc gia ở Washington. Một số quan chức, bao gồm Bộ trưởng Tài chính Janet L. Yellen, đă bước ra khỏi cuộc họp vào hôm thứ Tư, khi Bộ trưởng Tài chính Nga phát biểu.
***
Người Ukraina đă đợi hàng giờ bên ngoài bưu điện trong tuần này để mua những con tem có h́nh ảnh ám chỉ chửi bậy ("Russian warship, go f*** yourself!") đă trở thành biểu tượng cho cuộc kháng chiến của đất nước này. Ngày 20/4, họ phát hiện ra rằng những con tem mang tính biểu tượng vào thời điểm hiện nay đă được bán hết.
Igor Smelyansky, giám đốc dịch vụ bưu chính của Ukraina, cho biết trong một bài đăng trên Facebook: “Tính đến nay, gần 700.000 con tem đă được bán và việc bán tem tại các chi nhánh của chúng tôi đă hoàn tất". Dịch vụ bưu chính nước này đă in một triệu con tem với h́nh ảnh một chiến sĩ đặc nhiệm Ukraina giơ ngón tay giữa về phía tàu chiến Nga. H́nh ảnh liên quan đến một sự kiện giai đoạn đầu xung đột, khi một tàu chiến Nga yêu cầu một nhóm nhỏ binh sĩ Ukraina canh giữ một ḥn đảo đá ở Biển Đen phải đầu hàng.
***
Cuộc tranh luận gay gắt về việc gửi vũ khí hạng nặng đến Ukraina đă khiến chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz trở nên khó khăn, đặt ra câu hỏi về khả năng lănh đạo của ông và làm giảm kỳ vọng của ông về khả năng giúp chèo lái châu Âu vượt qua cuộc khủng hoảng an ninh kịch tính nhất của lục địa kể từ Thế chiến thứ hai. Với việc Nga đang mở một cuộc tấn công mới ở miền đông Ukraina, nhiều lời kêu gọi Berlin đề nghị cung cấp thêm vũ khí hạng nặng cho chính phủ Ukraina ở Kyiv.
Các thành viên trong liên minh của ông Scholz đă công khai yêu cầu Đức làm nhiều hơn nữa. Marie-Agnes Strack-Zimmermann, người đứng đầu ủy ban bảo vệ quốc hội và là nhà lập pháp từ Đảng Dân chủ Tự do, một đối tác liên minh với Đảng Dân chủ Xă hội trung tả của ông Scholz và Đảng Xanh, nói rằng: "Châu Âu mong đợi Đức đóng một vai tṛ chính".
Tổng thống Vladimir Putin hôm 21/5 đă ra lệnh cho quân đội Nga hủy bỏ kế hoạch tấn công nhà máy thép Azovstal bên trong thành phố cảng Mariupol, nơi hàng ngàn quân pḥng thủ và thường dân Ukraine đang tập trung.
Tuyên bố về chiến thắng tại thành phố sau gần hai tháng bao vây, ông Putin nói rằng không có ích ǵ khi cố gắng tiêu diệt tận gốc các lực lượng pḥng thủ đă bị rào chắn bên trong nhà máy rộng lớn.
“Tôi coi đề xuất tấn công khu công nghiệp là không cần thiết”, ông Putin nói với Bộ trưởng Quốc pḥng Sergei Shoigu trong một cuộc họp tại Điện Kremlin được phát trên truyền h́nh. “Tôi ra lệnh cho ông hủy bỏ việc đó”.
“Không cần phải trèo vào những hầm mộ và chui xuống ḷng đất qua những cơ sở công nghiệp này”, ông nói. “Hăy phong tỏa khu công nghiệp để ngay cả một con ruồi cũng không thể lọt qua”.
Ông Shoigu ước tính có 2.000 binh sĩ Ukraine vẫn ở bên trong nhà máy. Ông Putin kêu gọi họ đầu hàng và nói rằng Nga sẽ đối xử tôn trọng với họ.
Đêm qua, trưởng đoàn đàm phán của Ukraine, Mikhailo Podolyak, đề xuất rằng các cuộc đàm phán nên được tổ chức ngay bên trong Mariupol về số phận của những binh sĩ pḥng thủ cuối cùng của họ.
“Không có bất kỳ điều kiện nào. Chúng tôi đă sẵn sàng tổ chức ‘ṿng đàm phán đặc biệt’ ngay tại Mariupol”, ông tweet vào cuối ngày 20/4.
“Một đối một. Hai đối hai. Để cứu người của chúng ta, (tiểu đoàn) Azov, quân đội, người dân, trẻ em, người sống và người bị thương. Tất cả mọi người. V́ họ là người của chúng ta. V́ họ ở trong trái tim tôi. Măi măi.”
Không đầu hàng
Thành phố có 400.000 dân trước đây ở Biển Azov đă bị bắn phá và bao vây kể từ những ngày đầu tiên của cuộc chiến, và trở thành chiến trường của cuộc giao tranh nặng nề nhất và thảm họa nhân đạo tồi tệ nhất của cuộc xung đột.
Ukraine cho biết hàng chục ngàn dân thường đă chết ở đó. Nhưng Nga giờ nói rằng, ngoài nhà máy thép khổng lồ, thành phố đă nằm trong tầm kiểm soát của họ.
Một chỉ huy của trung đoàn Azov đă bác yêu cầu của Nga đ̣i quân pḥng thủ phải đầu hàng. Trong một video, ông Svyatoslav Palamar kêu gọi “các bên thứ ba” đảm bảo an toàn cho hàng trăm thường dân đang trú ẩn trong các boong-ke của nhà máy.
Nga đă chặn mọi nỗ lực gửi viện trợ của Urkaine đến Mariupol hoặc để cho xe buưt sơ tán thường dân đến lănh thổ do Ukraine kiểm soát, và Kyiv cáo buộc họ đă cưỡng ép trục xuất hàng chục ngàn cư dân sang Nga. Moscow cho biết Nga đă tiếp nhận 140.000 thường dân trong các cuộc sơ tán nhân đạo.
Hôm 20/4, các lực lượng do Nga hậu thuẫn đă tổ chức một đoàn xe buưt nhỏ để một số cư dân rời khỏi khu vực mà họ kiểm soát để tới Zaporizhzhia, nằm trong lănh thổ do chính phủ Ukraine kiểm soát.
Nga muốn ‘mở đường sống, tiếp tục bao vây để ép đầu hàng’ các tay súng Ukraine c̣n lại ở Mariupol?
Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa tuyên bố quân Nga sẽ không đưa lính đổ bộ vào nhà máy thép Azovstal ở Mariupol, nơi những người lính Ukraine cuối cùng trong thành phố đang chống trả.
Ông Putin nói rằng "không cần thiết phải vào những hầm mộ này”.
Thay vào đó, ông kêu gọi lực lượng của ḿnh "phong tỏa khu vực công nghiệp này để không một con ruồi nào có thể thoát ra" trong một cuộc họp trên truyền h́nh.
Ông nói thêm sẽ là "không thực tế" nếu xông vào khu công nghiệp khổng lồ, nơi có thể đang có hơn 2.000 quân nhân Ukraine.
Ông Putin cũng ca ngợi việc Nga "giải phóng" Mariupol sau khi Bộ trưởng Quốc pḥng Sergei Shoigu nói với ông rằng các lực lượng Nga hiện đă kiểm soát thành phố cảng của Ukraine ngoại trừ nhà máy.
Với việc Nga gia tăng cường độ tấn công vào Ukraina, các nước Phương Tây đi đầu là Hoa Kỳ, đă bắt đầu chi viện cho Ukraina một số loại vũ khí hạng nặng, từ các hệ thống tên lửa, xe tăng, cho đến trọng pháo, trực thăng và mới đây là chiến đấu cơ, theo như tiết lộ của Lầu Năm Góc Mỹ hôm 19/04/2022. Tuy nhiên, theo giới phân tích, việc cung cấp vũ khí nặng cho Ukraina đang đặt ra cho Phương Tây nhiều thách thức cả về kỹ thuật lẫn chính trị.
Phải nói là cho đến nay, lực lượng vơ trang Ukraina đă gặt hái được một số thành công trong việc chống lại đạo quân xâm lược Nga, nhờ tinh thần chiến đấu kiên cường, và nhờ các loại vũ khí nhẹ như tên lửa chống tăng hay pḥng không được nhiều nước như Anh, Mỹ hay Liên Âu cung cấp.
Thế nhưng với việc Nga tập trung tấn công vùng đồng bằng Donbass, các loại vũ khí nhẹ có nguy cơ không đủ sức chống lại xe tăng hay tên lửa của đối phương. Chính v́ vậy mà Ukraina đă khẩn thiết yêu cầu được cung cấp các loại vũ khí nặng như trọng pháo, chiến xa, thậm chí chiến đấu cở để tránh cảnh bị guồng máy chiến tranh hùng hậu của Nga nghiền nát.
Theo ghi nhận của nhật báo Pháp Les Echos ngày 19/04, chính Cộng ḥa Séc, Slovakia và Ba Lan, đă mở đường cho việc cung cấp xe tăng T-72 và hệ thống tên lửa pḥng không S-300 cho Ukraina. Thậm chí Vacxava c̣n sẵn sàng cung cấp máy bay Mig29 cho Kiev.
Trong những ngày qua, đến lượt Mỹ, Anh, Hà Lan, thậm chí Canada, quyết dứt khoát giao các loại vũ khí nặng cho Ukraina chẳng hạn như các loại trực thăng hay trọng pháo, xe bọc thép... Giới quan sát đă ghi nhận tốc độ chuyển giao nhanh chóng các loại vũ khí này cho Ukraina, đặc biệt từ phía Mỹ.
Không thể giao vũ khí tối tân
Vấn đề đặt ra tuy nhiện là trước mắt phương Tây không thể cung cấp cho Ukraina những loại vũ khí quá tối tân, v́ vấn đề là lực lượng Ukraina không quen sử dụng các loại vũ khí này.
Khả năng cung cấp chiến đấu cơ cho Ukraina đă được tính đến, nhứng đó chỉ là những loại máy bay quen thuộc với không quân của nước này, chẳng hạn như các loại chiến đấu cơ từ thời Liên Xô. Lực lượng Kiev hiên có khoảng 50 chiếc Mig-29 và 60 chiếc Sukhoi. Phương Tây chỉ có thể cung cấp các loại máy bay này, hiện đă cũ với số lượng ít, tập trung trong kho vũ khí của Ba Lan và Slovakia.
Khả năng cung cấp phi cơ hiện đại như loại F-16 của Mỹ cho Ukraina chẳng hạn là một điều không tưởng v́ một phi công Mỹ, mặc dù đă được huấn luyện trên các máy bay tương tự, phải mất hàng tháng mới có thể điều khiển thành thạo một chiếc tiêm kích loại này.
Thách thức về chuyển vận đến chiến trường
Việc cung cấp vũ khí nặng cũng thể hiện một thách thức về hậu cần. Đúng như tên gọi, chúng có trọng lượng đáng kể - ví dụ 44 tấn đối với xe tăng T-72 - điều này không cho phép vận chuyển dễ dàng và nhất là kín đáo đến chiến trường. Matxcơva đă cảnh báo rằng các đoàn xe của NATO sẽ là mục tiêu tấn công ngay khi tiến vào lănh thổ Ukraina.
Các loại vũ khí này cũng cần có nhân viên được đào tạo về bảo tŕ và chuẩn bị cho chiến đấu. Trong khi số phận của trận chiến Donbass sẽ được quyết định trong những ngày tới.
Thách thức chính trị: Sợ Nga làm càn?
Bên cạnh đó thách thức đối với việc trang bị vũ khí nặng cho Ukraina cũng là chính trị.
Cho đến nay, Phương Tây vẫn dè dặt v́ sợ t́nh h́nh leo thang và sợ Điện Kremlin coi là những bên lâm chiến. Đức và Pháp là hai nước đă không che giấu thái độ thận trọng trên vấn đề cung cấp vũ khí hạng nặng cho Ukraina.
Tuy nhiên, với việc Nga ngày càng hung hăng tại Ukraina, thái độ thận trọng của Phương Tây đang thay đổi. Nhất là khi nhiều nhà phân tích quân sự đánh giá là bản thân Putin đă hành động như thể là nước Nga đă lâm chiến với phương Tây.
Mặt khác, luật pháp quốc tế cũng cho phép bán xe tăng và máy bay cho một quốc gia đang có chiến tranh mà không bị coi là bên tham chiến.
Lạm phát ở Nga lên mức cao nhất trong 20 năm qua do các lệnh trừng phạt
Thứ năm, 21/04/2022
Hôm 20/4 vừa qua, Bộ Kinh tế Nga cho biết lạm phát năm của nước này đă lên đến mức 17,62% tính đến ngày 15/4, mức cao nhất kể từ đầu năm 2002 và tăng so với mức 17,49% một tuần trước đó, với lư do đồng RUBLE biến động khiến cho giá cả tăng vọt trong bối cảnh quốc gia này bị phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt sau khi phát động cuộc tấn công nhắm vào Ukraine hồi tháng 2.
Cụ thể, giá cả hầu hết mặt hàng, từ rau quả, đường cho đến quần áo và điện thoại thông minh đă tăng mạnh trong những tuần gần đây sau khi Nga tấn công Ukraine.
Tuy nhiên, dữ liệu của Cục Thống kê Liên bang Nga (Rosstat) ngày 20/4 chỉ ra rằng lạm phát tuần ở Nga đă chậm lại sau khi tăng mạnh trong vài tuần qua, qua đó giúp Ngân hàng Trung ương Nga có lư do để xem xét cắt giảm lăi suất tại cuộc họp ban lănh đạo sẽ diễn ra vào ngày 29/4 tới đây.
Ngân hàng Trung ương Nga cho biết họ có thể cắt giảm lăi suất chủ chốt từ 17% tại các cuộc họp ban lănh đạo sắp tới và sẽ cố gắng kiềm chế lạm phát bằng mọi phương cách. Nga đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức 4%/năm.
Theo Rosstat, lạm phát tuần ở Nga giảm xuống 0,2% trong tuần tính đến ngày 15/4, từ mức 0,66% một tuần trước đó, đưa mức tăng giá tiêu dùng hàng năm lên 11,05%. Vào thời điểm cùng kỳ năm trước, giá tiêu dùng tăng 2,72%.
Hồi tuần trước, Viện trưởng Viện Kiểm toán Nga Alexei Kudrin cho hay rằng lạm phát tại Nga có thể ở mức từ 17%-20% trong năm nay. Cuối tháng trước, các nhà phân tích đă dự báo mức lạm phát trung b́nh năm 2022 của Nga có thể lên tới 23,7%, mức cao nhất kể từ năm 1999.
Hôm 8/4, Tổng thống Vladimir Putin thừa nhận rằng giá cả và lạm phát tăng do tác động của các biện pháp trừng phạt của phương Tây đang tác động đến người dân nước này.
Theo Reuters,
Phan Anh
Nga ngày 20/4 loan báo đă tiến hành vụ phóng thử đầu tiên phi đạn đạn đạo xuyên lục địa Sarmat, một "thành viên" mới trong kho vũ khí hạt nhân mà Tổng thống Vladimir Putin nói sẽ khiến cho kẻ thù của Moscow phải suy ngẫm.
Trên truyền h́nh, ông Putin được quân đội báo cáo phi đạn đă được phóng từ Plesetsk ở phía tây bắc nước này và đánh trúng các mục tiêu ở bán đảo Kamchatka ở viễn đông.
Phi đạn Sarmat đă được phát triển trong nhiều năm và v́ vậy việc phóng thử phi đạn không phải là điều ngạc nhiên đối với phương Tây, nhưng vụ phóng thử diễn ra vào thời điểm căng thẳng địa chính trị cực độ v́ cuộc chiến của Nga ở Ukraine đă kéo dài 8 tuần.
"Phi đạn mới có các đặc tính kỹ thuật và chiến thuật cao nhất và có khả năng vượt qua mọi phương tiện pḥng thủ chống phi đạn hiện đại. Phi đạn không có đối thủ tương tự trên thế giới và sẽ c̣n lâu mới có đối thủ," ông Putin nói.
"Loại vũ khí thực sự độc đáo này sẽ tăng cường tiềm lực chiến đấu của các lực lượng vũ trang của chúng tôi, đảm bảo an ninh của Nga trước các mối đe dọa từ bên ngoài và làm cho những người, với sự sôi sục những luận điệu hung hăng điên cuồng đang t́m cách đe dọa đất nước chúng tôi, phải suy ngẫm."
Sarmat là Phi đạn Đạn đạo Xuyên lục địa hạng nặng mới mà Nga dự kiến sẽ triển khai với 10 đầu đạn trở lên trên mỗi phi đạn, theo Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Hoa Kỳ.
Phát động cuộc xâm lược Ukraine vào ngày 24/2, ông Putin từng đề cập đến các lực lượng hạt nhân của Nga và cảnh báo phương Tây rằng bất kỳ nỗ lực nào cản đường "sẽ dẫn đến những hậu quả quư vị chưa từng gặp phải trong lịch sử của quư vị."
Vài ngày sau đó, ông ra lệnh đặt các lực lượng hạt nhân của Nga trong t́nh trạng báo động cao, gây ra những quan ngại ở phương Tây.
Tổng thư kư Liên hiệp quốc Antonio Guterres hôm 14/3 nói: "Viễn cảnh xung đột hạt nhân, từng là điều không tưởng, nay đă trở lại trong phạm vi có thể xảy ra".
Trong một tuyên bố, Bộ Quốc pḥng Nga cho biết Sarmat được bắn từ bệ phóng ngầm vào lúc 15h12 giờ Moscow (12h12 GMT) và các đầu đạn huấn luyện đă đạt tới tầm bắn thử nghiệm trên bán đảo Kamchatka ở Thái B́nh Dương, với khoảng cách gần 6.000 km.
"Sarmat là phi đạn mạnh nhất với tầm bắn hủy diệt mục tiêu xa nhất trên thế giới, sẽ làm tăng đáng kể sức mạnh chiến đấu của lực lượng hạt nhân chiến lược của đất nước chúng ta", Bộ Quốc pḥng Nga tuyên bố.
Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk yêu cầu tổ chức một hành lang nhân đạo khẩn cấp từ #Azovstal
Theo Vereshchuk, có khoảng một ngh́n dân thường và khoảng 500 binh lính #Ukraine bị thương trong nhà máy.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Ukrainian Deputy Prime Minister Iryna Vereshchuk demands to organize an urgent humanitarian corridor from <a href="https://twitter.com/hashtag/Azovstal?src=hash&re f_src=twsrc%5Etfw">#Azovstal</a><br><br>According to Vereshchuk, there are about a thousand civilians and about 500 wounded <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukrainian?src=hash&r ef_src=twsrc%5Etfw">#Ukrainian</a> soldiers on the territory of the plant. <a href="https://t.co/8xxtVC54dM">pic.twitter.com/8xxtVC54dM</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517081949185228807? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Biden: "Chúng tôi không biết cuộc chiến này sẽ kéo dài bao lâu. Nhưng khi chúng ta trải qua hai tháng, đây là những điều cần biết. Putin đă không đạt được tham vọng lớn của ḿnh trên chiến trường. Sau nhiều tuần pháo kích ở Kyiv, Kyiv vẫn đứng vững."
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Pres. Biden: "We don't know how long this war will last. But as we approach the two month mark, here's what do know. Putin has failed to achieve his grand ambitions on the battlefield. After weeks of shelling Kyiv, Kyiv still stands." <a href="https://t.co/qUyYjWVW7x">pic.twitter.com/qUyYjWVW7x</a></p>— CBS News (@CBSNews) <a href="https://twitter.com/CBSNews/status/1517150721136758785? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Nga đă triển khai khoảng 20.000 lính đánh thuê từ Syria, Libya và các quốc gia khác để chiến đấu ở khu vực Donbas của Ukraine. Đội quân này được gửi đến tiền tuyến mà không có thiết bị hạng nặng hay xe bọc thép yểm trợ. Họ được tuyển mộ bởi công ty lính đánh thuê Nga, Tập đoàn Wagner và được trả lương hàng tháng từ 600 đến 3.000 USD cho mỗi người tùy theo chức vụ. Nga dốc toàn lực để hy vọng có một chiến thắng trước ngày duyệt binh kỷ niệm 9 tháng 5 ở Moscow.
Điện Kremlin được cho là có bốn mục tiêu trong giai đoạn thứ hai của cuộc chiến tại Ukraine, quan chức Âu châu cho biết:
Chiếm Donbas, đảm bảo một hành lang trên bộ tới Crimea, trong đó thành phố Mariupol bị bao vây là rất quan trọng, chiếm giữ vùng Kherson để đảm bảo nguồn cung nước ngọt cho Crimea, và chiếm thêm lănh thổ có thể được sử dụng làm vùng đệm hoặc làm con bài thương lượng trong các cuộc đàm phán.
Mặc dù bị tổn thất nặng nề, Nga được cho là vẫn c̣n 3/4 lực lượng vũ trang khoảng 76 tiểu đoàn chiến thuật, tổng cộng khoảng 60.000 quân.
Lê Văn Quư
Hôm nay, 21/04/2022, tổng thống Vladimir Putin tuyên bố là quân Nga đă “thành công” giành quyền kiểm soát thành phố cảng Mariupol của Ukraina.
Trong cuộc gặp bộ trưởng Quốc Pḥng Serguei Choigou, được phát trên đài truyền h́nh, tổng thống Nga Putin ra lệnh bao vây những binh lính Ukraina c̣n đang cố thủ trong khu nhà máy Azovstal, thay v́ tấn công vào đây, v́ sợ sẽ thiệt hại rất nhiều nhân mạng, do đây là một khu vực có rất nhiều đường hầm.
Theo hăng tin AFP, những binh lính Ukraina cố thủ ở khu nhà máy Azovstal vẫn từ chối đầu hàng, nhưng hôm nay kêu gọi cộng đồng quốc tế bảo đảm an ninh cho họ.
Chính quyền Kiev cho biết, hàng trăm thường dân, thiếu lương thực và nước uống, hiện đang c̣n trong khu nhà máy Azovstal cùng với tiểu đoàn 36 của quân đội Ukraina và tiểu đoàn Azov, hai đơn vị chiến đấu c̣n lại ở Mariupol. Tối qua, chính quyền Kiev đă đề nghị thương lượng với Nga ở Mariupol. Trước mắt, theo thủ tướng Ukraina Iryna Verechtchouk, 4 xe bus chở thường dân đă rời khỏi Mariupol hôm qua và cuộc di tản sẽ tiếp tục hôm nay.
Từ Mariupol, đi cùng với quân lính của phe ly khai thân Nga, đặc phái viên Anissa El Jabri gởi về bài phóng sự:
“Đằng sau những chiếc xe thiết giáp, luôn cảnh giác, hầu như lúc nào cũng sẵn sàng nổ súng, chưa bao giờ họ đông đảo như thế trong những khu nhà c̣n sót lại trước nhà máy Azovstal dọc theo bờ biển. Quân lính của phe ly khai thân Nga nh́n chăm chú vào hai lá cờ đỏ cắm trên đường, để đón những người mà họ đang chờ, trong một sự yên lặng bất thường, chỉ bị khuấy động bởi những thông báo phát đi phát lại qua loa phóng thanh:
“Hỡi các binh lính và sĩ quan của tiểu đoàn Azov, hôm nay, từ 14 giờ đến 16 giờ, bộ chỉ huy Nga thông báo ngừng bắn. Chúng tôi sẵn sàng trợ giúp y tế ngay cho những người bị thương và bảo đảm tính mạng cho những người buông súng.
Thông báo nhấn mạnh đây là cơ hội cuối cùng cho những người cố thủ. Nhưng vẫn chưa thấy ai. Rồi từ đống đổ nát, bỗng xuất hiện một nhóm thường dân, kéo va li và đeo túi lưng. Những phụ nữ, trẻ em, người già, kiệt sức và vẫn c̣n bị sốc, bước ra từ các ṭa nhà nằm đối diện với nhà máy.
Một người trong số họ nói: “Không thể nào ngủ được với những vụ oanh tạc như vậy. Mọi thứ đều rung chuyển. Thật vô cùng nguy hiểm. Đă có nhiều người chết trong các vụ nổ. Hôm nọ, khi chúng tôi ra ngoài để t́m nước uống, đă có 6 người chết cùng một lúc".
Đối với những người này, sẽ có xe bus đưa đến trung tâm sàng lọc bên ngoài thành phố. C̣n đối với các binh lính đang cố thủ, theo lời một sĩ quan của lực lượng ly khai, “Azovstal” sẽ là mồ chôn họ.
Đúng 16 giờ, các cuộc oanh kích tiếp diễn, dồn dập hơn nữa”.
Theo hăng tin AFP, trích thông báo của chính phủ Tây Ban Nha, thủ tướng Pedro Sanchez cùng với thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen hôm nay đă đến Kiev và sẽ gặp tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky. Cả 3 lănh đạo có kế hoạch họp báo chung.
#Ukraine dự định tiến hành một cuộc tấn công vào cây cầu #Crimean mà #Russia sử dụng làm tuyến đường hậu cần chính cho việc vận chuyển quân sự.
"Nếu có cơ hội để làm như vậy, chúng tôi nhất định sẽ làm", Thư kư Hội đồng An ninh và Quốc pḥng Quốc gia, Oleksiy Danilov nói.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr"><a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> intends to launch a strike on the <a href="https://twitter.com/hashtag/Crimean?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Crimean</a> bridge which <a href="https://twitter.com/hashtag/Russia?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Russia</a> uses as the main logistical route for military deliveries.<br><br>"If there is an opportunity to do so, we will definitely do it," said secretary of the National Security and Defense Council, Oleksiy Danilov. <a href="https://t.co/PnI76tbi2B">pic.twitter.com/PnI76tbi2B</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517071407422877696? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 21, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/1Eyn86ajAF">pic.twitter.com/1Eyn86ajAF</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1517054413944328193? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
# Thủ tướng Tây Ban Nha và # Đan Mạch Pedro #Sanchez và Mette #Frederiksen đang có chuyến thăm và làm việc tại #Kyiv.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr"><a href="https://twitter.com/hashtag/Spanish?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Spanish</a> and <a href="https://twitter.com/hashtag/Danish?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Danish</a> Prime Ministers Pedro <a href="https://twitter.com/hashtag/Sanchez?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Sanchez</a> and Mette <a href="https://twitter.com/hashtag/Frederiksen?src=hash &ref_src=twsrc%5E tfw">#Frederiksen</a> are on a working visit to <a href="https://twitter.com/hashtag/Kyiv?src=hash&ref_sr c=twsrc%5Etfw">#Kyiv</a>. <a href="https://t.co/QcRNZkU4zE">pic.twitter.com/QcRNZkU4zE</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517053161495834624? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Nhà sản xuất hóa chất gia dụng và sản phẩm vệ sinh P&G đă thừa nhận rút khỏi thị trường # Nga.
Quyết định như vậy có thể được đưa ra do việc áp đặt các lệnh trừng phạt đối với #Russia, cũng như các hạn chế tài chính và các vấn đề với nguồn cung cấp.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The producer of household chemicals and hygiene products P&G has admitted its withdrawal from the <a href="https://twitter.com/hashtag/Russian?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Russian</a> market.<br><br>Such a decision may be taken due to the imposition of sanctions against <a href="https://twitter.com/hashtag/Russia?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Russia</a>, as well as financial restrictions and problems with supplies. <a href="https://t.co/3J7kCUloWY">pic.twitter.com/3J7kCUloWY</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517040890258329602? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Những người đàn ông Ethiopia, nhiều người với hồ sơ quân sự trong tay, đang xếp hàng bên ngoài đại sứ quán Nga ở Addis Ababa. Họ nói rằng họ đă bị lôi kéo bởi những tin đồn trên mạng xă hội hứa hẹn tiền để đổi lấy việc làm lính đánh thuê cho Nga ở Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Ethiopian men, many with their military records in hand, are queuing up outside the Russian embassy in Addis Ababa. They say they were drawn by rumors on social media promising money in return for enlisting to fight for Russia in Ukraine <a href="https://t.co/HrItW7fJwx">https://t.co/HrItW7fJwx</a> <a href="https://t.co/9R6Udu09Pm">pic.twitter.com/9R6Udu09Pm</a></p>— Reuters (@Reuters) <a href="https://twitter.com/Reuters/status/1517207790418280452? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Mark Zuckerberg và Kamala Harris trong danh sách trừng phạt kỳ quặc mới nhất của Nga.
Nga đă áp đặt các biện pháp trừng phạt cá nhân đối với một danh sách người Mỹ đáng chú ư vào thứ Năm, bao gồm người sáng lập và Giám đốc điều hành tỷ phú của Meta, Mark Zuckerberg, Phó Tổng thống Kamala Harris và một số nhà báo, trong một động thái trả đũa Hoa Kỳ.
Nga đă trừng phạt tổng cộng 29 người Mỹ vào hôm thứ Năm, Bộ Ngoại giao Nga cho biết trong một tuyên bố, cấm các cá nhân đi du lịch đến Nga và đóng băng bất kỳ tài sản nào mà họ có thể nắm giữ ở nước này.
Nhà báo George Stephanopoulos của ABC, Doug Emhoff, giám đốc điều hành của Bank of America và LinkedIn cùng các nhà báo và nhà nghiên cứu về Nga nằm trong số những người bị trừng phạt.
Trước đó, Nga đă trừng phạt Tổng thống Joe Biden, con trai ông Hunter Biden, cựu Ngoại trưởng và ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ Hillary Clinton cùng một số quan chức Nhà Trắng vào ngày 15/3.
LIST
Eddy Acevedo; Chief of staff at the Wilson Center
William Brown; CEO of L3Harris Technologies
David Deptula; Dean of the Mitchell Institute of Aerospace Power Studies
Eileen Drake; CEO of Aerojet Rocketdyne
Doug Emhoff; Second Gentleman
Bianna Golodryga; Journalist at CNN
Margaret Goodlander; Counsel to the Attorney General
Christopher Watson Grady; Vice chairman of the Joint Chiefs of Staff
Kamala Harris; Vice President
Kathleen Hicks; Deputy Secretary of Defense
David Ignatius; Columnist at the Washington Post
Robert Kagan; Columnist at the Washington Post
John Kirby; Press secretary of the Department of Defense
Ronald Klain; Chief of staff at the White House
Matthew Kroenig; Professor at Georgetown University
Roger Krone; CEO of Leidos
Rachel Levine; Assistant secretary for health
Brian Moynihan; CEO of Bank of America
Wahid Nawabi; CEO of AeroVironment
Phebe Novakovic; CEO of General Dynamics
Michael Petters; CEO of Huntington Ingalls Industries
Ned Price; Spokesman for the State Department
Ryan Roslansky; CEO of "LinkedIn"
Kevin Rothrock; Journalist at Meduza
Horacio Rozanski; CEO of Booz Allen Hamilton
Evan Maureen Ryan; Cabinet secretary at the White House
George Stephanopoulos; Journalist at ABC
Kathy Warden; CEO of Northrop Grumann
Mark Zuckerberg; CEO of Meta
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="de" dir="ltr">Mark Zuckerberg And Kamala Harris On Russia’s Latest Odd Sanction List <a href="https://t.co/LCDObHNA7m">https://t.co/LCDObHNA7m</a> <a href="https://t.co/LgS8EqocS4">pic.twitter.com/LgS8EqocS4</a></p>— Forbes (@Forbes) <a href="https://twitter.com/Forbes/status/1517179005295804416? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
ExxonMobil, một trong những công ty dầu mỏ lớn nhất thế giới, đang xem xét rời khỏi #Russia hoàn toàn vào ngày 24 tháng 6 - theo Reuters.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">ExxonMobil, one of the world's largest oil companies, is considering leaving <a href="https://twitter.com/hashtag/Russia?src=hash&ref_ src=twsrc%5Etfw">#Russia</a> completely by June 24 - Reuters. <a href="https://t.co/lA5ezeLIFY">pic.twitter.com/lA5ezeLIFY</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517171010570698752? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Hoa Kỳ đang gửi thêm 800 triệu đô la viện trợ quân sự cho Ukraine để giúp quốc gia Đông Âu chống lại lực lượng Nga, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden cho biết trong một bài phát biểu trước Nhà Trắng hôm thứ Năm.
Theo tổng thống, viện trợ sẽ được gửi "trực tiếp đến tiền tuyến của tự do." Ông nói: “Putin hy vọng chúng ta mất hứng thú, (...) sự thống nhất của phương Tây sẽ sụp đổ, nhưng chúng ta sẽ chứng minh điều đó sai một lần nữa. "Mọi người đóng thuế Hoa Kỳ, mọi thành viên trong lực lượng vũ trang của chúng tôi, có thể tự hào rằng (...) chúng tôi đă giúp đẩy lùi sự xâm lược của Nga ở Ukraine", Biden nói thêm.
Theo Bộ Quốc pḥng Hoa Kỳ (Lầu Năm Góc), hỗ trợ hiện tại dự kiến sẽ bao gồm
72 PHÁO HẠNG NẶNG
144.000 VIÊN ĐẠN PHÁO
121 MÁY BAY KHÔNG NGƯỜI LÁI PHOENIX GHOST
Tuần này, một quan chức quốc pḥng cấp cao của Mỹ nói với các phóng viên rằng cả các chuyên gia Mỹ và châu Âu đang giúp huấn luyện các lực lượng Ukraine cách sử dụng pháo hạng nặng có thể bắn trúng mục tiêu cách xa tới 30 km.
Ông Biden cho biết vũ khí mà Mỹ gửi tới cũng "góp phần rất lớn giúp Ukraine có thể ngăn chặn Nga chiếm đóng nước này."
Sau than đá, trên nguyên tắc, Liên Hiệp Châu Âu sẽ ra biện pháp kế tiếp để trừng phạt Nga về cuộc chiến tranh xâm lược Ukraina. Về khí đốt, trước mắt khối này khó có thể đoạn tuyệt với Nga, do một số nước thành viên, như nước Đức, phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung của tập đoàn Gazprom và phải mất rất nhiều năm để t́m được các nguồn thay thế.
Ông Vladimir Putin, Tổng thống Nga, vừa tuyên bố chiến thắng tại thành phố Mariupol vào hôm thứ Năm, 21 tháng 4, ngay cả khi ông ra lệnh bảo toàn lực lượng bằng cách không xông vào điểm cầm cự cuối cùng của quân Ukraine. Quân đội Nga đă bao vây thành phố cảng phía đông nam kể từ những ngày đầu của cuộc xung đột, và biến phần lớn nơi này thành đống đổ nát.
Phía Ukraine đă chế giễu tuyên bố chiến thắng của Nga ở Mariupol. Ông Oleksiy Arestovich, cố vấn của tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, nói “t́nh huống này cho thấy Nga không thể chiếm giữ Azovstal về mặt thực địa. Họ đă nhận ra điều này, và đă phải chịu tổn thất rất lớn ở đó”.
"Chiến dịch đặc biệt tiêu diệt #Mariupol đă hoàn tất", chỉ huy nhóm côn đồ của Kadyrov nói.
Mọi thứ đều rơ ràng, chúng tôi không có câu hỏi nào.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">"The special operation to destroy <a href="https://twitter.com/hashtag/Mariupol?src=hash&re f_src=twsrc%5Etfw">#Mariupol</a> is complete," said the commander of Kadyrov's thugs.<br><br>Everything is clear, we have no questions. <a href="https://t.co/1fNmGaHWDj">pic.twitter.com/1fNmGaHWDj</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517249369619283969? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Hậu quả của một vụ hỏa hoạn trong Viện nghiên cứu Pḥng vệ Hàng không Vũ trụ Nga ở #Tver, 27 người đă bị thương và 6 người chết.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">As a result of a fire in the research institute of the <a href="https://twitter.com/hashtag/Russian?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Russian</a> Aerospace Defense Forces in <a href="https://twitter.com/hashtag/Tver?src=hash&ref_sr c=twsrc%5Etfw">#Tver</a>, 27 people were injured and 6 died. This was reported by the emergency services. A case for violation of fire safety requirements has been initiated. <a href="https://t.co/ie5EUrrMuK">pic.twitter.com/ie5EUrrMuK</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517376575796387841? ref_src=twsrc%5Etfw">April 22, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Video do Trung đoàn Azov đăng tải về một chiếc xe tăng Nga bốc cháy ở Mariupol (trông giống như một chiếc T-80BV). Đây là video gần đây v́ chữ “V” cho biết đó là của một trong các lữ đoàn bộ binh hải quân của Hạm đội Thái B́nh Dương trước đây ở gần Kyiv.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Video posted by the Azov Regiment of a Russian tank on fire in Mariupol (looks like a T-80BV). This is a recent video because the “V” indicates it is from one of the Pacific Fleet naval infantry brigades that were previously near Kyiv. <a href="https://t.co/H0w02G8lrm">pic.twitter.com/H0w02G8lrm</a></p>— Rob Lee (@RALee85) <a href="https://twitter.com/RALee85/status/1517087994620137472? ref_src=twsrc%5Etfw">April 21, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Có vẻ như tham vọng của Nga không chỉ là Ukraine mà bất cứ nơi nào có 'người nói tiếng Nga bị đàn áp'?
Nga đặt mục tiêu kiểm soát hoàn toàn vùng Donbass và miền nam Ukraine trong giai đoạn thứ hai của cái họ gọi là ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’, phó tư lệnh quân khu trung tâm của Nga cho biết hôm 22/4, các hăng thông tấn Nga đưa tin.
Phát biểu của Phó Tư lệnh Rustam Minnekayev là một trong những tiết lộ cụ thể nhất về tham vọng mới nhất của Moscow ở Ukraine và cho thấy Nga không có kế hoạch sớm giảm cường độ tấn công ở Ukraine.
Mặc dù ông Minnekayev không nêu đích danh, nhưng hai thành phố lớn của Ukraine ở miền nam là Odesa và Mykolayiv vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine.
Các hăng thông tấn Interfax và TASS dẫn lời ông nói rằng việc kiểm soát hoàn toàn nam Ukraine sẽ cải thiện khả năng Nga tiếp cận khu vực ly khai Transdniestria thân Nga ở Moldova, giáp giới với Ukraine. Kyiv lo ngại vùng ly khai này có thể được dùng làm bệ phóng cho các cuộc tấn công mới nhằm vào họ.
Hồi đầu tháng Kyiv nói một sân bay trong vùng này đang chuẩn bị tiếp nhận máy bay và được Moscow dùng để đưa binh sỹ vào lănh thổ Ukraine, nhưng Bộ Quốc pḥng Moldova và chính quyền ở Transdniestria đă phủ nhận cáo buộc này.
“Kiểm soát miền nam Ukraine là một cách nữa để đến với Transdniestria, nơi cũng có bằng chứng cho thấy người dân nói tiếng Nga đang bị áp bức,” hăng tin TASS dẫn lời ông Minnekayev phát biểu tại một cuộc họp ở Sverdlovsk nằm giữa nước Nga.
Minnekayev không đưa ra bất kỳ bằng chứng hoặc chi tiết nào về cáo buộc người nói tiếng Nga bị áp bức.
Ông được dẫn lời nói rằng Nga dự tính tạo một hành lang trên bộ giữa Crimea, bán đảo trên Biển Đen của Ukraine mà họ chiếm hồi năm 2014, và Donbass ở miền đông Ukraine.
Các chiến binh Ukraine cuối cùng c̣n trụ lại ở thành phố cảng Mariupol thuộc Donbass đang ẩn náu tại một cơ sở công nghiệp rộng lớn mà Tổng thống Vladimir Putin đă ra lệnh phong tỏa thay v́ tấn công. Mariupol nằm giữa các khu vực do phe ly khai Nga và Crimea nắm giữ. Chiếm giữ Mariupol sẽ cho phép Nga kết nối hai khu vực.
Ông Minnekayev được hăng thông tấn Nga RIA dẫn lời nói rằng các tin tức truyền thông về những thất bại quân sự của Nga là ‘không chính xác’.
“Truyền thông hiện đang nói rất nhiều về thất bại của quân chúng tôi. Nhưng nó không đúng. Trong những ngày đầu tiên... chiến thuật của phía Ukraine được đưa ra nhằm để đảm bảo, sau khi tiến lên, các nhóm lính Nga riêng lẻ sẽ bị rơi vào phục kích đă được chuẩn bị trước và chịu tổn thất,” RIA dẫn lời ông nói.
“Nhưng quân Nga đă nhanh chóng thích nghi với điều này và thay đổi chiến thuật,” ông nói.
Cũng theo RIA, vị phó tư lệnh này cũng nói rằng các cuộc oanh kích bằng tên lửa hàng ngày và các cuộc tấn công khác nhằm vào quân Ukraine sẽ giúp Nga gây tổn thất nặng nền cho Ukraine mà không tổn thất nhân mạng.
Thủ tướng Anh Boris Johnson là nhà lănh đạo phương Tây đầu tiên công khai thừa nhận rằng Nga có thể chiến thắng về mặt quân sự tại Ukraine.
Thủ tướng Anh ngày 22/4, khi đang ở Ấn Độ, đă nói rằng t́nh báo Anh dự đoán khả năng xung đột ở Ukraine có thể tiếp tục cho đến cuối năm 2023.
Khi được hỏi liệu Nga có thể giành chiến thắng quân sự trong cuộc chiến hay không, Johnson thừa nhận đó là một "khả năng thực tế", đồng thời nói thêm rằng Putin quyết tâm "hạ gục người Ukraine".
“Điều đáng buồn, đó là một khả năng thực tế, tất nhiên là có. . . t́nh h́nh là, tôi sợ, không thể đoán trước được ở giai đoạn này.”
Tuyên bố của ông là sự thừa nhận đầu tiên của một nhà lănh đạo lớn ở phương Tây rằng Nga có thể chiến thắng bằng vũ trang trong cuộc chiến.
Báo Financial Times nhận xét rằng tuyên bố của Thủ tướng đă phá vỡ mặt trận thống nhất mà các nhà lănh đạo G7 đă thể hiện kể từ khi cuộc xâm lược bắt đầu.
Một quan chức cấp cao của EU nói nhận xét của Johnson là "lố bịch" và sẽ "khiến Kyiv căm phẫn", theo tờ Financial Times.
Ông Johnson nói thêm: "Thực sự, lựa chọn duy nhất mà Putin có bây giờ là tiếp tục cố gắng sử dụng cách kinh khủng, tàn khốc, cố gắng hạ gục người Ukraine.”
"Tôi nghĩ rằng dù Putin có bất kể ưu thế quân sự nào trong vài tháng tới, và tôi đồng ư rằng có thể sẽ c̣n lâu, ông ta sẽ không thể làm gục ngă tinh thần của người dân Ukraine."
Đại sứ quán Anh tại thủ đô Kyiv của Ukraine sẽ mở cửa trở lại vào tuần tới, theo lời ông Johnson.
Tổng thống Nga thông báo “thành công” trong việc “giải phóng” Mariupol nhưng nguyên thủ Ukraina khẳng định thành phố này “tiếp tục kháng chiến”. Tại Washignton, tổng thống Mỹ Joe Biden đánh giá “không có bằng chứng” là Mariupol đă thất thủ và tỏ thái độ nghi ngờ tuyên bố của nguyên thủ Nga.
Chỉ vài giờ sau khi tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 21/04/2022 thông báo quân đội Nga đă “giải phóng” Mariupol, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky trong một đoạn video quả quyết là “Mariupol vẫn tiếp tục kháng cự bất chấp những ǵ mà quân thù huênh hoang tuyên bố”.
Cố vấn của tổng thống Zelensky, Oleksiy Arestovytch, sáng nay cho biết “nguy cơ Ukraina mất thành phố cảng Mariupol được tạm thời xua tan” bởi Nga không đủ sức “bao vây” và “chiếm đóng” quần thể nhà máy luyện kim Azovstal. Đây là nơi hơn 2.000 lính Ukraina đang cố thủ, bất chấp lời kêu gọi đầu hàng từ phía Nga. Cũng tại đây c̣n có khoảng một ngàn thường dân, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em và hàng trăm người bị thương.
Phóng viên hăng tin AFP ghi nhận rất khó để sơ tán thường dân ra khỏi các địa điểm có giao tranh tại Mariupol. Sáng nay, thị trưởng thành phố, Vadim Boitchenko một lần nữa kêu gọi “di tản” toàn bộ khoảng 100.000 người c̣n kẹt lại ở Mariupol.
Cùng lúc phó thủ tướng Irina Verechtchout thông báo “t́nh h́nh chiến sự tại chỗ quá nguy hiểm” để có thể thiết lập “hành lang nhân đạo” đưa thường dân di tản khỏi thành phố. Chiều qua, ba chiếc xe buưt đă đưa được một số dân cư từ Mariupol đến Zaporijia.
Chiến sự tại vùng Donbass và phía nam Ukraina
Quân đội Nga khẳng định mục tiêu là “kiểm soát hoàn toàn miền nam Ukraina và vùng Donbass” để thiết lập trục lộ nối liền các khu vực này với bán đảo Crimée mà Matxcơva đă kiểm soát từ 2014. Tin trên do tướng Roustam Minnekaiev, phó tư lệnh lực lượng quân đội miền trung Nga đưa ra vào sáng nay 22/04/2022.
Giới quan sát cho biết thêm, trục nối liền từ miền nam Ukraina với Donbass mở miền đông và bán đảo Crimée c̣n là cửa ngơ dẫn đến Transnistria, vùng tự trị thân Nga ở miền đông Moldavia.
Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskyy, ngày 21/4 nói nước ông cần thêm vũ khí hạng nặng để tự vệ trước cuộc xâm lược của Nga và đề nghị các nước phương Tây tăng thêm chế tài Nga.
Phát biểu qua video trước Quốc hội Bồ Đào Nha, ông Zelenskyy nói quân đội Nga đă phạm tội tàn sát ở Ukraine, kể cả tại thành phố cảng Mariupol, nơi đối mặt với các đợt bắn phá dữ dội.
Moscow, vốn mô tả hành động của ḿnh ở Ukraine là ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’, phủ nhận nhắm vào thường dân và nói rằng những bằng chứng Ukraine đưa ra là dàn dựng để phá hoại các cuộc ḥa đàm.
Tổng thống Ukraine yêu cầu Bồ Đào Nha ủng hộ lệnh cấm vận toàn cầu đối với dầu mỏ của Nga và ủng hộ khát vọng của Kyiv muốn gia nhập Liên hiệp châu Âu.
Một ngày trước, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel hứa EU sẽ t́m nhiều cách hơn để đáp trả cuộc xâm lược của Nga.
Trong khi đó, lần đầu tiên kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược tại Ukraine, một nhóm lính Ukraine đang được huấn luyện ở Anh trong lúc Thủ tướng Boris Johnson tăng cường hỗ trợ quân sự để giúp Ukraine chống lại Nga.
Phát ngôn viên của ông Johnson cho biết quân đội Anh đă bắt đầu huấn luyện với các xe tuần tra bọc thép do Anh tặng trong tháng này.
Anh đang cung cấp cho Ukraine 120 xe tuần tra bọc thép, bao gồm cả xe Mastiff, có thể được sử dụng để trinh sát hoặc tuần tra. Anh nói cùng với các đồng minh, Anh đang cung cấp các loại trang bị mới cho binh sĩ Ukraine mà họ chưa từng sử dụng trước đây.
Hôm 21/4, Ngũ Giác Đài cho hay Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Lloyd Austin sẽ tổ chức các cuộc đàm phán quốc pḥng tập trung về vấn đề Ukraine với các đồng minh tại Căn cứ Không quân Ramstein ở Đức vào ngày 26/4.
“Mục tiêu là tập hợp các bên liên quan từ khắp nơi trên thế giới tham gia một loạt các cuộc họp về nhu cầu quốc pḥng mới nhất (của Ukraine) và ... đảm bảo rằng an ninh và chủ quyền lâu dài của Ukraine được tôn trọng và phát triển,” phát ngôn viên Ngũ Giác Đài John Kirby nói.
Thiệt hại vật chất về nhà cửa và cơ sở hạ tầng của Ukraine từ cuộc xâm lược của Nga đă lên tới khoảng 60 tỷ đô la và sẽ c̣n tăng thêm khi chiến tranh tiếp diễn, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới David Malpass cho biết ngày 21/4.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói Ukraine cần 7 tỷ đô la mỗi tháng để bù đắp những thiệt hại kinh tế do cuộc xâm lược của Nga gây ra.
Hỏa hoạn nghiêm trọng tại viện nghiên cứu quân sự tối mật của Nga
Thứ sáu, 22/04/2022
Hôm thứ Năm (21/4), một viện nghiên cứu quân sự tối mật ở Nga đă bị hỏa hoạn nghiêm trọng làm toàn ṭa nhà bị hủy hoại.
Nơi hỏa hoạn là Viện Nghiên cứu Trung ương của Lực lượng Pḥng vệ Hàng không Vũ trụ (Central Research Institute of the Aerospace Defence Forces) đặt tại thành phố Tver, giữa Moscow và St.Petersburg. Một ngọn lửa bùng lên tại khu nhà phụ bằng gỗ của viện, sau đó lửa đă cháy lan bao phủ ṭa bộ ṭa nhà 4 tầng. Đây là nơi chuyên phát triển các tên lửa đạn đạo mới nhất của Nga cũng như các vũ khí tiên tiến như máy bay chiến đấu Su-27 và máy bay ném bom Tu-160.
Hăng thông tấn Nga RIA Novosti dẫn lời các quan chức giấu tên cho biết, ít nhất 5 người thiệt mạng và 30 người bị thương trong vụ hỏa hoạn khiến trong nhiều giờ trung tâm thành phố ch́m trong khói đen.
Nhà chức trách cho biết có 27 người bị thương. Hăng thông tấn TASS dẫn lời nhân viên cơ quan ứng phó khẩn cấp cho biết ít nhất 10 người mất tích.
Video về hỏa hoạn lan truyền trên mạng xă hội Nga cho thấy, khói dày đặc và ngọn lửa cuồn cuộn từ các cửa sổ của ṭa nhà viện nghiên cứu này.
Các nhân chứng đă nh́n thấy một số người nhảy ra từ cửa sổ của ṭa nhà đang cháy. Sau khi lực lượng cứu hỏa điều động trực thăng đến dập lửa th́ chứng kiến cảnh mái nhà đổ sập và ṭa nhà tiếp tục cháy âm ỉ tới đêm.
Không rơ thứ ǵ được cất giữ trong ṭa nhà đă châm ng̣i cho đám cháy dữ dội như vậy. Các nhà chức trách chưa đưa ra ngay nguyên nhân vụ cháy nhưng hăng thông tấn TASS dẫn lời một quan chức giấu tên cho biết, ban đầu dây điện cũ đă bốc cháy trong một văn pḥng khóa trên tầng hai.
Theo thông tin trên trang web của Bộ Quốc pḥng Nga, viện nghiên cứu này nghiên cứu về hàng không vũ trụ, bao gồm cả việc phát triển hệ thống pḥng không thống nhất cho Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CIS) gồm các nước cộng ḥa thuộc Liên Xô cũ.
Tờ Daily Telegraph của Anh đưa tin, viện này được thành lập ở Crimea vào những năm 1930 thời Liên Xô để phục vụ cho Hồng quân Liên Xô và phát triển các hệ thống pḥng thủ tên lửa. Những năm gần đây, các nhà khoa học tại viện này đă và đang phát triển một số vũ khí tiên tiến nhất của Nga, bao gồm tên lửa đạn đạo tầm ngắn Iskander (Iskander short-range ballistic missiles) cũng như máy bay ném bom chiến lược tàng h́nh Su-27 và Tu-160.
Hôm thứ Năm, Đại sứ Nga tại Havana Andrei Guskov cho biết Nga đă viện trợ gần 20.000 tấn lúa ḿ cho đồng minh Caribe của ḿnh, Cuba, trong bối cảnh giá ngũ cốc tăng cao sau cuộc chiến ở Ukraine.
Nhà ngoại giao cho biết Moscow đă đồng ư về việc vận chuyển ngũ cốc vào năm ngoái, nhưng con tàu chở hàng đă bị giam giữ một tháng trước ḥn đảo Caribe v́ lệnh trừng phạt của phương Tây. Như ông nói, các biện pháp trừng phạt ảnh hưởng đến lĩnh vực ngân hàng cũng làm phức tạp việc thanh toán của người vận chuyển, khiến con tàu không thể dỡ hàng trong một thời gian.
"Những ǵ đă xảy ra cho thấy rơ ràng rằng các biện pháp cưỡng chế đơn phương đối với Nga, chẳng hạn như những biện pháp đă được áp dụng với Cuba, đang khiến cuộc sống của những người dân b́nh thường trở nên cay đắng", ông Gushkov nói với các phóng viên. Các hăng thông tấn đă nhắc lại rằng bánh ḿ là lương thực chính được nhà nước trợ cấp ở Cuba, và việc quyên góp lúa ḿ đáng kể đánh dấu mối quan hệ hợp tác hơn nữa giữa Havana và Moscow.
Ngày 7/4, Cuba cùng với Trung Quốc, Triều Tiên, Iran, Syria và Việt Nam đă không bỏ phiếu tại Đại hội đồng LHQ về việc đ́nh chỉ tư cách thành viên Hội đồng Nhân quyền Thế giới của Nga v́ những vi phạm ở Ukraine.
Havana và Moscow Fidel Castro, một cựu lănh đạo Cuba, đă duy tŕ mối quan hệ quân sự và kinh tế chặt chẽ kể từ khi lên nắm quyền vào năm 1959, nhưng những mối quan hệ này đă suy yếu phần nào trong những thập kỷ gần đây. Đồng thời, Nga, vài ngày trước khi bắt đầu cuộc chiến chống Ukraine vào ngày 24 tháng 2, đă đồng ư hoăn thanh toán nợ công của Cuba cho đến năm 2027. Hai nước cũng nhất trí hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực giao thông vận tải, năng lượng, công nghiệp và ngân hàng.
Cuba, với dân số 11 triệu người, vẫn phải chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ từ thời Chiến tranh Lạnh và đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng và t́nh trạng thiếu hàng hóa, trầm trọng hơn do giá ngũ cốc và dầu tăng cao sau cuộc chiến ở Ukraine. Cuộc chiến ở Ukraine đă gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng trong sản xuất và xuất khẩu ngũ cốc.
Pháp gửi pháo hạng nặng tới Ukraine.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói với tờ báo địa phương Ouest-France rằng đất nước của ông sẽ cung cấp cho Ukraine tên lửa chống tăng Milan và pháo tự hành Caesar. Họ nói rằng Pháp sẽ tiếp tục "chiến tuyến này."
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️France to send heavy artillery to Ukraine.<br><br>French President Emmanuel Macron told local newspaper Ouest-France that his country would provide Ukraine with Milan anti-tank missiles and Caesar self-propelled howitzers. He said France would continue “on this route.”</p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1517500935626448898? ref_src=twsrc%5Etfw">April 22, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 22, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/SbnSDotug2">pic.twitter.com/SbnSDotug2</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1517418972387368963? ref_src=twsrc%5Etfw">April 22, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Australia trừng phạt bổ sung 147 cá nhân Nga, bao gồm cả con gái của Putin, Lavrov.
Australia đă áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 144 thượng nghị sĩ của Quốc hội Liên bang Nga, hai con gái của Tổng thống Nga Vladimir Putin và con gái của Ngoại trưởng Sergey Lavrov.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️ Australia sanctions additional 147 Russian individuals, including daughters of Putin, Lavrov. <br><br>Australia has imposed sanctions against 144 senators of Russia’s Federal Assembly, Russian President Vladimir Putin’s two daughters, and Foreign Minister’s Sergey Lavrov’s daughter.</p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1517447612894490624? ref_src=twsrc%5Etfw">April 22, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói với quốc hội Bồ Đào Nha hôm thứ Năm rằng đất nước đang chiến đấu v́ sự sống c̣n của người dân.
Zelenskiy cũng vạch ra quy mô tàn phá ở các thành phố như Mariupol
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Ukrainian President Volodymyr Zelenskiy told Portugal’s parliament on Thursday that the country is fighting for the survival of its people. <br><br>He also outlined the scale of destruction in cities like Mariupol <a href="https://t.co/O8KckWCvBi">https://t.co/O8KckWCvBi</a> <a href="https://t.co/cJUTF1OAux">pic.twitter.com/cJUTF1OAux</a></p>— Bloomberg TV (@BloombergTV) <a href="https://twitter.com/BloombergTV/status/1517511080796372994? ref_src=twsrc%5Etfw">April 22, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Cù Tuấn: Cập nhật chiến tranh ở Ukraina lúc 8h sáng, ngày 22-4-2022
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, ông sẽ phong tỏa thay v́ tấn công nhà máy Mariupol, nơi các lực lượng Ukraina đang trấn giữ, nhưng một người lính trong nhà máy cho biết các cuộc pháo kích vẫn tiếp tục. Tổng thống Mỹ Biden cho biết, Hoa Kỳ đang gửi thêm vũ khí để giúp Kyiv.
Cuộc chiến giành Mariupol mang ư nghĩa vô cùng to lớn đối với cả hai bên. Đây là ổ kháng cự nghiêm trọng cuối cùng trong cầu nối trên đất liền mà Điện Kremlin đă tạo ra giữa lănh thổ mà họ đă nắm giữ ở khu vực Donbas ở phía đông và bán đảo Crimea ở phía nam. Đây cũng là nơi đóng quân của phần lớn Tiểu đoàn Azov của Ukraina, với hàng loạt chiến binh cực hữu, mà ông Putin cho là phát xít.
Nga đang chuyển trọng tâm của cuộc chiến sang giành lănh thổ và tiêu diệt các lực lượng Ukraina ở Donbas, nơi quân ly khai được Matxcơva hậu thuẫn đă chiến đấu với Ukraina kể từ năm 2014. Bộ Quốc pḥng Anh hôm 21/4 cho biết trong một đánh giá t́nh báo rằng, Điện Kremlin mong muốn đạt được thắng lợi nhanh chóng để có thể tổ chức mừng chiến thắng vào ngày 9 tháng 5, tại lễ kỷ niệm chiến thắng phát xít Đức năm 1945 hàng năm.
Tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Biden cho biết, cuộc chiến giành Donbas “sẽ hạn chế hơn về mặt địa lư, nhưng không [hạn chế] về mức độ tàn khốc”, so với giai đoạn đầu của cuộc chiến. Tuy nhiên, ông nói thêm, Nga sẽ “không bao giờ thành công trong việc thống trị và chiếm đóng toàn bộ Ukraina”.
Ông Biden đă công bố một gói vũ khí trị giá 800 triệu USD khác cho Ukraina, bao gồm hàng chục pháo hạng nặng, 144.000 quả đạn pháo kèm theo và drone chiến thuật, nâng tổng viện trợ quân sự trong năm nay lên hơn 3 tỷ USD.
Các loại vũ khí do các quốc gia NATO cung cấp ngày càng trở nên nặng nề và tinh vi, phản ánh sự thay đổi dự kiến về bản chất chiến đấu khi cuộc chiến xoay trục sang Donbas, nhưng tổng thống Mỹ cho biết, một số vũ khí sẽ được giữ bí mật.
Phó Thủ tướng Ukraina, Iryna Vereshchuk yêu cầu Nga cho sơ tán dân thường và binh lính bị thương ra khỏi nhà máy Azovstal ở Mariupol thông qua hành lang nhân đạo. "Có khoảng 1.000 dân thường và 500 binh sĩ bị thương. Tất cả cần được ra khỏi Azovstal ngay hôm nay", bà Vereshchuk nói.
Trong cuộc họp ngày 21-4, Bộ trưởng Quốc pḥng Sergei Shoigu nói với Tổng thống Putin rằng: "Đă giải phóng Mariupol", chỉ c̣n lại khoảng 2.000 binh sĩ Ukraina trú ẩn bên trong nhà máy thép Azovstal nhờ vào hệ thống đường hầm. Ông Putin nói, việc "giải phóng" Mariupol là một thành công đối với lực lượng Nga, nhưng ra lệnh cho ông Shoigu không tấn công vào Azovstal v́ "không thực tế". Thay vào đó, Nga sẽ tiếp tục vây hăm nhà máy để "không một con ruồi nào lọt qua", theo Sputnik và AFP.
Ngày 21-4, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói, thông tin Nga kiểm soát Mariupol "vẫn c̣n là nghi vấn" và "chưa có bằng chứng" cho thấy thành phố này hoàn toàn thất thủ, theo Hăng tin AFP. C̣n Ned Price, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh: "Chúng tôi biết rằng các lực lượng của Ukraina tiếp tục giữ vững chiến địa của họ".
Hăng tin Reuters dẫn thông tin từ Bộ Quốc pḥng Nga cho biết, tên lửa và pháo binh nước này đă tấn công 1.001 mục tiêu quân sự ở Ukraina. Lực lượng Nga và phe ly khai do Nga hậu thuẫn cũng đă kiểm soát hoàn toàn thành phố Kreminna ở tỉnh Luhansk, miền đông Ukraina.
Hăng tin Reuters đưa tin, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez và Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen đă tới thủ đô Kyiv của Ukraina để ủng hộ Tổng thống Zelensky. Các nhà lănh đạo sẽ thảo luận về hỗ trợ cho người dân Ukraina và các hành vi của Nga.
Hăng tin AFP dẫn lời Phó Thủ tướng Ukraina Iryna Vereshchuk cho biết, 4 xe buưt chở người sơ tán đă rời thành phố Mariupol thông qua hành lang nhân đạo vào ngày 20-4. Trong hôm nay, thành phố sẽ tiếp tục sơ tán phụ nữ, trẻ em và người cao tuổi.
Tổng thống Serbia, Aleksandar Vucic, cho biết, họ sẽ không cùng với phương Tây trừng phạt Nga v́ hành động như vậy gây nguy hiểm cho lợi ích của chính Serbia. Serbia từ lâu đă có quan hệ chính trị, kinh tế và an ninh chặt chẽ với Nga, nước từng ủng hộ Serbia mua hệ thống tên lửa của Trung Quốc, bất chấp sự phản đối của EU.
Ngày 21-4, Hăng thông tấn TASS đưa tin, Liên đoàn các cuộc thi âm nhạc quốc tế thế giới (WFIMC) đă loại Cuộc thi âm nhạc quốc tế Tchaikovsky ra khỏi danh sách thành viên. Trước đây, WFIMC từng tuyên bố “phi chính trị”, phản đối các biện pháp trừng phạt đối với người Nga và chống phân biệt đối xử các nghệ sĩ dựa trên quốc tịch.
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tuyên bố, lực lượng Nga đang kiểm soát phần lớn thành phố Mariupol nhưng lực lượng Ukraina vẫn giữ được một phần thành phố này. Ông cho biết, có khoảng 120.000 dân thường đang mắc kẹt tại đây.
Theo Hăng tin AP ngày 21-4, lănh đạo Serhiy Haidai của khu vực Lugansk thuộc vùng Donbass, miền đông Ukraina, cho biết, hiện lực lượng Nga đă kiểm soát 80% khu vực Lugansk. Ông thúc giục người dân địa phương sơ tán ngay lập tức và cho biết, sau khi chiếm Kreminna, giờ đây lực lượng Nga đang đe dọa các thành phố Rubizhne và Popasna trong khu vực.
Tổng thống Ukraina, Zelensky nói, vẫn hy vọng vào ḥa b́nh dù phía Nga đă bác bỏ đề xuất đ́nh chiến. Tuy nhiên ông Zelensky bác bỏ việc đến Matxcơva để đàm phán trực tiếp với các nhà lănh đạo Nga. "V́ đất nước, tôi sẵn sàng đến bất cứ nơi đâu trên hành tinh này nhưng chắc chắn không phải Nga, không phải lúc này", Hăng tin Reuters dẫn lời tổng thống Ukraina.
Điện Kremlin cho biết, Nga vẫn đang chờ phản hồi của Kyiv về đề xuất đàm phán mới nhất và khẳng định, đă gửi đề xuất này đến đoàn đàm phán của Ukraina. Tổng thống Ukraina, Zelensky nói, ông không thấy, hay nghe về đề xuất này.
Phát biểu tại hội nghị của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB), Tổng thống Zelensky cho biết, nước này cần hỗ trợ 7 tỉ USD mỗi tháng để giữ vững kinh tế do ảnh hưởng từ cuộc chiến với Nga. Ông Zelensky cáo buộc quân đội Nga muốn tiêu diệt tất cả các cơ sở kinh tế của Ukraina như các ga đường sắt, kho lương thực, kho dầu mỏ, nhà máy lọc dầu. Theo IMF, kinh tế Ukraina dự kiến giảm 35% trong năm nay, trong khi kinh tế Nga giảm 8,5%.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen thông báo, Mỹ sẽ hỗ trợ 500 triệu USD để giúp chính quyền Ukraina chi trả lương, lương hưu và các dịch vụ khác. Khoản hỗ trợ kinh tế bổ sung này sẽ đưa tổng số tiền Mỹ đóng góp cho nền kinh tế Ukraina trong hai tháng qua lên tới hơn 1 tỉ USD.
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederikse thông báo, nước này sẽ cung cấp gói viện trợ quân sự mới cho Ukraina trị giá 90 triệu USD. Phát biểu tại cuộc họp báo trong chuyến thăm Kiev, bà Frederiksen cho biết, tổng hỗ trợ quân sự của Đan Mạch cho Ukraina lên tới khoảng 146 triệu USD.
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez cho biết, nước này đă gửi một lô hàng mới gồm 200 tấn đạn dược và vật tư quân sự cho Ukraina, nhiều hơn gấp đôi số lượng hàng viện trợ quân sự mà nước này đă gửi tới Kyiv trước đó.
Ngày 21-4, Nga thông báo áp đặt cấm đi lại (cấm tới Nga) đối với Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris, chủ tịch Facebook Mark Zuckerberg và 27 nhân vật nổi tiếng khác người Mỹ, nhằm trả đũa các lệnh trừng phạt chống Nga. Bộ Ngoại giao Nga cho biết, lệnh cấm đi lại cũng áp dụng với các quan chức Lầu Năm Góc, các lănh đạo doanh nghiệp Mỹ và các nhà báo Mỹ. Lệnh này sẽ có hiệu lực "vô thời hạn".
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói, lệnh cấm của Nga là một "vinh dự". "Tôi phải nói rằng đó không ǵ khác hơn là một sự khen ngợi từ chính phủ (Nga)... Thật vinh dự khi được chia sẻ điều đó với những người nói lên sự thật khác", Hăng tin AFP dẫn lời ông Ned Price.
Ngày 21-4, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết, chuyến bay viện trợ của nước này dành cho những người tị nạn Ukraina đă bị hoăn sau khi Ấn Độ từ chối cho phép máy bay của Nhật nhập cảnh [để lấy hàng cứu trợ]. Báo SCMP cho biết, theo lịch tŕnh ban đầu, máy bay của Lực lượng pḥng vệ trên không Nhật Bản (JGSDF) sẽ nhận các mặt hàng cứu trợ của Văn pḥng Liên Hiệp Quốc tại Ấn Độ và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE). Sau đó, họ sẽ di chuyển chúng đến Ba Lan và Romania, nơi có đường biên giới gần với Ukraina.
Tuy nhiên, trong buổi họp sáng 21-4 của Hội đồng nghiên cứu chính sách Đảng Dân chủ tự do Nhật Bản (LDP), Bộ trưởng Bộ Nội vụ và truyền thông Sanae Takaichi cho biết: "Kế hoạch vận chuyển viện trợ của máy bay JGSDF đă bị Chính phủ Ấn Độ từ chối và Nhật Bản không thể nhận đồ tiếp tế". Bà Takaichi cho biết thêm việc Ấn Độ từ chối cho máy bay Nhật nhập cảnh sẽ dẫn đến kế hoạch điều động máy bay của Nhật vào cuối tháng 4 bị chậm trễ.
Văn pḥng Thủ tướng Đức đă gạt một số loại vũ khí hạng nặng ra khỏi danh sách các khí tài quân sự mà Đức sẽ cung cấp cho Ukraina. Thông tin mới này trên truyền thông Đức gây ra sự hoài nghi về tuyên bố trước đó của Thủ tướng Đức Olaf Scholz, rằng đă đồng ư việc mua vũ khí với Kyiv. Trước đó, Thủ tướng Scholz cho biết, ông đă yêu cầu các nhà thầu vũ khí đưa ra danh sách các hệ thống vũ khí mà họ có thể nhanh chóng cung cấp cho Ukraina để tăng cường nỗ lực pḥng thủ. "Ukraina hiện đă đưa ra lựa chọn từ danh sách này và chúng tôi sẽ cung cấp cho họ số tiền cần thiết để mua hàng", ông Scholz nói.
Theo thông tin trên tờ Bild của Đức hôm 21-4, lời đề nghị hồi giữa tháng 3 vẫn bao gồm một số vũ khí hạng nặng mà Kyiv cho là cần thiết để phải chống chọi lại cuộc tấn công của Nga ở phía đông đất nước này. Bao gồm cả phương tiện vận tải bọc thép Boxer, pháo tự hành Panzerhaubitze (PzH) 2000 và xe tăng chiến đấu Leopard 2 do Công ty quốc pḥng Krauss-Maffei Wegmann có trụ sở tại Munich sản xuất. Nhưng đến cuối tháng 3, danh sách được đệ tŕnh lên Chính phủ Ukraina đă giảm từ 48 xuống 24 trang và chỉ bao gồm 3 trong số 15 loại vũ khí mà Kyiv yêu cầu. Hai yêu cầu tiếp theo của Chính phủ Ukraina vào ngày 9-4 và 16-4 đă bị phía Đức phớt lờ, theo tờ báo Đức.
"Ngân hàng Trung ương Nga dự định lấy lại dự trữ ngoại tệ của đất nước và sẽ khởi kiện với những người đă đóng băng chúng", Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga, bà Elvira Nabiullina cho biết. Thông tấn xă TASS của Nga dẫn lời bà Nabiullina: "Đây là điều xảy ra chưa từng có trên quy mô toàn cầu đối với dự trữ ngoại tệ của một quốc gia lớn như vậy lại bị đóng băng".
Lấy ư kiến của các luật sư về việc khởi kiện này, Thông tấn xă TASS ghi nhận: Theo luật sư Igor Dubov thuộc Công ty luật Lontsev, Lyakhovsky and Partners, hồ sơ các vụ kiện rất có thể sẽ được nộp tại địa điểm của các cơ quan ở EU, Mỹ..., nơi đưa ra quyết định phong tỏa các nguồn dự trữ của Nga. Luật sư Igor Dubov cũng không loại trừ các vụ kiện có thể được nộp ở Nga. Tuy nhiên, các quyết định của ṭa án Nga sẽ không được thi hành ở nước ngoài.
Kinh nghiệm lâu năm cho thấy, nếu tiền bị đóng băng ở Mỹ th́ cần phải sử dụng hệ thống tư pháp của nước này. Tuy nhiên, vẫn chưa có ai thành công, luật sư Sergey Glandin của Công ty luật Pen & Paper ở Matxcơva phân tích. Theo luật sư Alexander Pavlovsky của Công ty luật a.t.Legal Law Firm, triển vọng về một kết quả tích cực trong t́nh huống này là hết sức mờ mịt, trước hết là do các vấn đề chính trị.
PHÁT BIỂU CỦA TỔNG THỐNG ZELENSKY NHÂN 50 NGÀY NGA XÂM LƯỢC UCRAINA
"Chúng ta đă trụ vững được 50 ngày rồi. 50 ngày xâm lược của Nga, mặc dù quân chiếm đóng cho chúng ta tối đa là năm ngày. Đó là cách chúng“biết chúng ta”. Đó là cách chúng “làm bạn với thực tế”.
Nga đă không bắt đầu cuộc chiến chống Ukraine vào ngày 24 tháng 2. Quân đội Nga đến chỗ chúng ta vào năm 2014. Họ đă chiếm Crimea của chúng ta. Chúng đă biến nó thành một căn cứ quân sự lớn. Chúng đă biến Biển Đen và Biển Azov thành một trong những vùng biển nguy hiểm nhất hành tinh. Chúng đă bắt đầu một cuộc chiến khủng khiếp, hết sức trắng trợn ở Donbas của chúng ta. Chúng đă giết người của chúng ta trong suốt 8 năm qua. 14 ngh́n người đă bị giết trong thời gian này!
Thế giới đă phản ứng như thế nào với điều này? Câu hỏi vẫn mang tính tu từ. Nhưng đó là lư do tại sao chúng quyết định rằng chúng có thể đủ khả năng cho một cuộc chiến toàn diện.
Một số người vẫn đang tranh luận về mức độ nghiêm trọng của các lệnh trừng phạt đối với Liên bang Nga. Nhưng có ǵ để bàn căi khi quân đội Nga đă lặp lại trên đất của chúng ta những ǵ mà châu Âu chỉ thấy trong Thế chiến thứ hai?
Trong 50 ngày tấn công toàn diện của Liên bang Nga, chúng cho thấy Donbas là mục tiêu chính của chúng. Đó là Donbas mà Nga muốn tiêu diệt ngay từ đầu. Chính các khu vực Luhansk và Donetsk, nơi mà quân đội Nga đang tàn phá như thể chúng muốn chỉ c̣n lại những gạch đá. Muốn không c̣n một ai.
Chúng buộc phải tuyển dụng cư dân của những khu vực này gia nhập quân đội của chúng. Chúng ném họ vào những trận chiến tồi tệ nhất, theo nghĩa đen là trước hàng pḥng ngự của chúng tôi. Chúng đang phá hủy các thành phố và làng mạc của Donbas. Chúng đốt cháy mọi thứ đă tồn tại qua tám năm của cuộc chiến đó.
Trong suốt 80 năm, Kharkiv kiêu hănh và ngăn nắp chưa từng thấy những cực h́nh mà nước Nga mang lại. Tại sao chúng phá hủy thành phố này? Có thể đạt được ǵ khi đốt phá Kharkiv?
Chính xác th́ sự tàn phá trên Saltivka hoặc trên Quảng trường Tự do có thể mang lại cho Nga điều ǵ?
Và đây không c̣n là những câu hỏi tu từ. Đây là một câu hỏi rằng, cuộc xâm lược của Liên bang Nga này phi lư đến mức nào. Sự tự hủy hoại như thế nào đối với tất cả những ǵ mà Nga cho là “đang bảo vệ”. Đối với văn hóa Nga, đối với quan hệ với quốc gia này, ngay cả đối với ngôn ngữ Nga, Nga đang đốt cháy tất cả những điều này bằng vũ khí của ḿnh. Ít nhất là trong nhiều thập kỷ, trong nhiều thế hệ.
Chernihiv cổ kính, đă hơn một ngh́n năm tuổi. Nơi đă chứng kiến rất nhiều cuộc chiến tranh và rất nhiều kẻ xâm lược mà ít nhất là trong thế kỷ XXI Chernihiv xứng đáng có được ḥa b́nh và an yên.
Nhưng … Nga đă đến. Đă đến với những ǵ tồi tệ nhất mà Chernihiv đă từng trải qua kể từ thế kỷ X. Kể từ thời kỳ Rus mà Nga từng tuyên bố là có mối quan hệ. Bây giờ huyền thoại này cũng bị đốt cháy. Rus’sẽ không tự hủy diệt. Những kẻ lạ đă làm điều đó với nó. Horde và những kẻ xâm lược khác. Đó là người đă đến vùng đất của chúng ta ngày hôm nay. Và chúng đang tham chiến theo cùng một cách – v́ mục đích cướp bóc và nhạo báng.
Cảm ơn Chúa, các lực lượng vũ trang của Ukraine và nhân dân của chúng ta, chúng ta đang bảo vệ phần lớn đất nước của ḿnh.
Tôi nhớ ngày đầu tiên cuộc xâm lược của Liên bang Nga. Tôi nhớ những ǵ tôi đă nói vào ngày 24 tháng 2. Đặc biệt, sự mạnh mẽ của thế giới này. Nói một cách nhẹ nhàng, không ai dám chắc rằng chúng tôi sẽ trụ vững. Mọi người đă cảm thông. Nhiều người trong số họ khuyên tôi nên bỏ trốn khỏi đất nước. Nhiều người đă khuyên nên đầu hàng chế độ chuyên chế.
Nhưng họ cũng không biết chúng ta. Và họ không biết người Ukraine dũng cảm đến nhường nào, chúng ta quư trọng tự do đến nhường nào, quư trọng cơ hội của chúng ta để sống theo cách chính chúng ta muốn chứ không phải theo cách những kẻ lănh đạo đám quân lần đầu tiên trong đời nh́n thấy nhà vệ sinh ở những vùng lănh thổ bị chiếm đóng và ăn cắp ngay cả những thiết bị gia dụng thông thường.
Những kẻ chiếm đóng sẽ phải chịu trách nhiệm về tất cả những ǵ chúng đă làm ở Ukraine. Đối với tất cả những ǵ chúng đă làm với người Ukraine. Chúng sẽ phải chịu trách nhiệm về Bucha, Kramatorsk, Volnovakha, Okhtyrka, về Hostomel và Borodyanka, về Izyum, về Mariupol và tất cả các thành phố và cộng đồng khác của Ukraine, những nơi mà quân đội Nga đă kéo ngược trở về thời kỳ 80 năm trước. Vào khoảng thời gian khủng khiếp đó, khoảng thời gian mà tất cả mọi người trên thế giới luôn nói: “Không bao giờ lặp lại nữa”. Nó đây – lại lần nữa. Nó đây – ngay bây giờ. Và chúng ta sẽ làm mọi thứ để biến nó thực sự trở thành lần cuối cùng.
Bởi v́ câu hỏi “Làm thế nào để đảm bảo an ninh cho Ukraine và cho châu Âu?” sẽ không bao giờ là câu hỏi tu từ nữa. Chúng tôi sẽ không cho phép điều này.
Tôi biết ơn tất cả những người đă ủng hộ đất nước của chúng ta. Những người ngay lập tức hỏi làm thế nào họ có thể giúp đỡ chúng ta. Người đă sát cánh cùng chúng ta và giúp chúng ta có được những ǵ cần thiết cho việc bảo vệ quốc gia chúng ta.
Giai đoạn này, 50 ngày này đă cho tôi thấy nhiều nhà lănh đạo thế giới theo những cách khác nhau, các trạng thái khác nhau. Tôi đă thấy sự hào phóng lớn lao ở những người không dư giả. Tôi đă thấy quyết tâm phi thường của những người không được các nhà lănh đạo toàn cầu coi trọng. Tôi đă thấy rằng thế giới dân chủ có những người có đủ ư chí để bảo vệ tự do khỏi sự tấn công của bạo quyền.
Tôi đă thấy các chính trị gia cư xử như thể họ không có quyền lực. Và tôi đă thấy những người không phải chính trị gia đă làm được nhiều hơn trong 50 ngày này so với một số chính khách từng tuyên bố lănh đạo.
Nhưng tất cả những điều đó chỉ là phần bổ sung. Phần bổ sung cho cách Ukraine được bảo vệ bởi người dân của chúng ta, tất cả người dân của chúng ta. Những người đă ngăn bước tiến của hàng đoàn thiết bị vô tận của Nga.
Những người chống lại các cuộc tấn công liên tục ở Donbas.
Những người đă anh dũng bảo vệ Mariupol, giúp toàn bộ đất nước chúng ta trụ vững. Những người đă ngăn cuộc tấn công từ phía nam. Và làm cho Chornobaivka của chúng ta trở nên nổi tiếng.
Những người đánh đuổi kẻ thù ra khỏi phương bắc.
Những người đă chỉ ra rằng hàng không Nga không có khả năng tự vệ, cho dù Nga đă chi hàng chục tỷ USD cho nhiều hệ thống khác nhau để bảo vệ máy bay của ḿnh.
Những người đă chứng minh rằng tàu Nga chỉ có thể ch́m… xuống đáy.
Những người giúp quân đội và xă hội t́m thấy mọi thứ họ có thể cần.
Những người giải cứu, chữa trị, những người dạy học. Người tiến hành rà phá bom ḿn. Người cung cấp cho tất cả chúng ta một kết nối ổn định.
Những người đă xây dựng lại chuỗi cung ứng cho cả nước.
Những người duy tŕ sự ổn định tài chính, những người đă cứu doanh nghiệp và tiếp tục làm việc.
Những người giúp đỡ những người phải sơ tán.
Những người bắt đầu chiến dịch gieo hạt.
Những người cung cấp cho Ukraine thông tin chính xác và những cảm xúc cần thiết. Tất cả các nhà báo của chúng ta, tất cả những người đă đoàn kết cho cuộc thi truyền h́nh quốc gia.
50 ngày bảo vệ của chúng ta là một thành tích. Thành tích của hàng triệu người Ukraine. Tất cả những người đă đưa ra quyết định chính trong cuộc đời vào ngày 24 tháng 2 – để chiến đấu. Để làm người. Không từ bỏ. Và không phản bội.
Từ xưa cho đến ngày nay, nhân loại luôn t́m kiếm những người hùng. Mọi người luôn đánh giá cao những người anh hùng. Họ luôn ủng hộ những người dũng cảm và luôn cảm nhận được ai đang chiến đấu v́ điều tốt đẹp. Trong 50 ngày của cuộc chiến này, Ukraine đă trở thành một người hùng đối với toàn thế giới tự do. Đối với những người có can đảm nói thẳng nói thật. Đối với những người không bị đầu độc bởi tuyên truyền. Tất cả các bạn đă trở thành anh hùng. Tất cả đàn ông và phụ nữ Ukraine đă chịu đựng và không bỏ cuộc và sẽ là những người chiến thắng, những người sẽ mang lại ḥa b́nh cho Ukraine. Tôi chắc chắn về điều đó.
Hôm nay tôi đă nói chuyện với đội của chúng ta, đội sẽ tham gia cuộc thi thể thao quốc tế Invictus Games. Trong số họ có cả cựu chiến binh và quân nhân hiện đang bảo vệ nhà nước của chúng tôi. Họ vô cùng lo ngại rằng họ phải tham dự cuộc thi. Tôi đảm bảo với họ rằng chúng ta sẽ chờ đợi sự trở lại của họ và sẽ ủng hộ họ trong cuộc thi một cách chân thành. Tôi tin rằng đội của chúng ta cũng sẽ khiến chúng ta tự hào về điều đó trong năm nay.
Và theo truyền thống, như mọi buổi tối, tôi kư sắc lệnh khen thưởng những người xuất sắc trong bảo vệ Tổ quốc. 221 quân nhân của Các lực lượng vũ trang Ukraine, 34 người trong số họ truy tặng. Và hai nhân viên của Cơ quan Truyền thông đặc biệt Nhà nước Ukraine.
Danh hiệu Anh hùng Ukraine đă được trao cho Thiếu tá Kukurba Oleksandr Vasyliovych, trưởng pḥng t́nh báo của lữ đoàn hàng không chiến thuật 299 thuộc Lực lượng vũ trang Ukraine. Nhờ những hành động dũng cảm của anh, hàng chục đơn vị thiết bị của địch và hàng trăm lính chiếm đóng đă bị tiêu diệt.
Tôi cũng trao giải cho những người không thể biết họ của họ. Nhưng tôi đă trao thưởng cho họ v́ những ǵ chắc chắn tốt cho mọi người.
Vinh quang vĩnh cửu cho tất cả những người bảo vệ nhà nước!
Kư ức vĩnh cửu về tất cả những người đă chết v́ Ukraine!
Vinh quang cho Ukraine!"
Lao Ta
Ṭa đại sứ Nga tại Praha có địa chỉ mới sau khi chính quyền địa phương đổi tên một đoạn đường nơi toạ lạc sứ quán Nga thành đường "Các anh hùng Ukraine".
Buổi lễ đổi tên đường hôm 22/4 diễn ra sau khi ṭa thị chính Praha chấp thuận quyết định thay đổi một phần tên đường Đăng quang, ở Quận 6 của Praha.
Hai năm trước, chính quyền Czech đă đổi tên một quảng trường phía trước ṭa đại sứ Nga theo tên ông Boris Nemtsov, để vinh danh nhà lănh đạo đối lập Nga bị sát hại.
Sự thay đổi này đă khiến ṭa đại sứ Nga phải thay đổi địa chỉ chính thức.
Thị trưởng Praha Zdenek Hrib nói việc đổi tên đường hôm nay là một động thái "quan trọng bởi v́ chúng tôi cần chứng tỏ sự ủng hộ của ḿnh với người dân Ukraine, những anh hùng của Ukraine, những người đang chiến đấu chống xâm lược Nga. Bởi v́ họ đang chiến đấu không chỉ cho Ukraine, mà cho toàn bộ châu Âu".
Nga và ṭa đại sứ Nga chưa b́nh luận về vụ này.
Arestovich báo cáo rằng Lực lượng vũ trang của #Ukraine đă phá hủy sở chỉ huy của quân xâm lược Nga ở vùng #Kherson, trong đó có khoảng 50 sĩ quan.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Arestovich reported that the Armed Forces of <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> destroyed the command post of the invaders in the <a href="https://twitter.com/hashtag/Kherson?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Kherson</a> region, in which there were about 50 officers. <a href="https://t.co/wefyPrAHXl">pic.twitter.com/wefyPrAHXl</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517620500515770369? ref_src=twsrc%5Etfw">April 22, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Canada gửi bốn xe pháo tới Ukraine.
CBC News đưa tin, trích dẫn ba nguồn tin giấu tên của bộ quốc pḥng, rằng Canada gần đây đă gửi bốn loại pháo M-777 tương đối mới của ḿnh cho quân đội Ukraine để giúp nước này chống lại cuộc tấn công của Nga ở phía đông.
Mykhailo Podolyak nói rằng Ukraine đang chuẩn bị một cuộc phản công mạnh mẽ
Podolyak nhấn mạnh rằng chiến thuật và chiến lược của #Ukraine là có thêm pháo binh, xe bọc thép hạng nặng và sau đó tung ra các cuộc phản công rất mạnh chống lại các nhóm đối phương.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Mykhailo Podolyak said that Ukraine is preparing a powerful counteroffensive<br><br>Podolyak stressed that the tactics and strategy of <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a> is to get more artillery, heavy armored vehicles and then launch very serious counteroffensives against enemy groups. <a href="https://t.co/OUHgk54N8p">pic.twitter.com/OUHgk54N8p</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517604282568257536? ref_src=twsrc%5Etfw">April 22, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Hôm qua, tôi đă tuyên bố hỗ trợ thêm cho Ukraine trước sự hung hăng của Nga.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Yesterday, I announced additional support for Ukraine in the face of Russian aggression. <a href="https://t.co/ty8cAWK9xT">pic.twitter.com/ty8cAWK9xT</a></p>— President Biden (@POTUS) <a href="https://twitter.com/POTUS/status/1517521362977542151? ref_src=twsrc%5Etfw">April 22, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden hôm 21/4 cam kết thêm 800 triệu đô la vũ khí cho Ukraine, và cho biết ông sẽ yêu cầu Quốc hội cung cấp thêm tiền để giúp tăng cường hỗ trợ cho quân đội Ukraine khi nước này đối mặt với cuộc tấn công mới của Nga ở khu vực sườn phía đông.
Phát biểu từ Pḥng Roosevelt của Nhà Trắng, ông Biden cam kết gửi pháo hạng nặng, hàng chục khẩu pháo và 144.000 đơn vị đạn dược, cũng như máy bay không người lái chiến thuật, trong lúc ông kêu gọi Quốc hội tài trợ bổ sung để cung cấp thêm viện trợ cho Kyiv.
Ông Biden cũng tuyên bố hỗ trợ kinh tế trực tiếp 500 triệu USD cho chính phủ Ukraine trong lúc nước này đang vật lộn để cứu sống những người dân đang bị quân Nga vây hăm.
“Chúng ta đang ở trong thời kỳ quan trọng, thời điểm tạo tiền đề cho giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến này”, ông Biden nói.
Hoa Kỳ và các đồng minh đang “làm nhanh nhất có thể” trong việc cung cấp thiết bị và vũ khí mà nước này cần.
Ông Biden cho biết khoản hỗ trợ mới sẽ sử dụng phần lớn số tiền c̣n lại cho mục đích này và ông sẽ đưa ra yêu cầu tài trợ bổ sung cho Quốc hội vào tuần tới. Ông cho biết số tiền đang được thảo luận.
Thông tin được ông Biden đưa ra sau cuộc hội đàm trực tiếp với Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal, người đang ở Washington để tham dự nhiều cuộc họp.
Ông Biden nói các vũ khí mới là cần thiết khi Ukraine phải đối mặt với một cuộc tấn công lớn của Nga ở sườn phía đông, nơi địa h́nh bằng phẳng hơn nên đ̣i hỏi một bộ vũ khí khác.
Việc bổ sung gói viện trợ tuần này sẽ nâng tổng số viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine kể từ khi bị Nga xâm lược lên hơn 3 tỷ đô la.
Trước đó, lô vũ khí Mỹ viện trợ Ukraine gồm 11 trực thăng Mi-17, 300 drone Switchblade, 500 tên lửa chống tăng Javelin, 200 xe thiết giáp chiến đấu, 18 lựu pháo 155 mm và các loại vũ khí khác.
Quan chức quốc pḥng cấp cao của Mỹ cho biết đă bắt đầu quá tŕnh huấn luyện binh sĩ Ukraine sử dụng lựu pháo 115 mm ở các nước châu Âu.
Ông Biden nói rằng gói hỗ trợ nhân đạo 13,6 tỷ USD cho Ukraine được Quốc hội thông qua hồi tháng 3 đă "gần như cạn kiệt", và yêu cầu Quốc hội thông qua gói viện trợ bổ sung, theo AP.
Tính đến nay, Mỹ đă viện trợ hơn 3 tỷ USD vũ khí cho Kyiv. Gói viện trợ mới nhất được cho là sẽ giúp quân đội Ukraine pḥng thủ ở Donbas, nơi xung đột có dấu hiệu leo thang.
Ông Biden nói việc quốc tế chuyển giao vũ khí cho Ukraine là "lư do rơ rệt Ukraine có thể ngăn chặn quân Nga kiểm soát thành phố cho đến hiện tại".
Ngoài Mỹ, Anh, Canada và Hà Lan hồi đầu tuần cho biết sẽ viện trợ thêm vũ khí hạng nặng cho Ukraine.
Tổng thống Macron xác nhận Pháp cung cấp vũ khí hiện đại cho Ukraina, giúp Kiev đối phó với cuộc xâm lược của Nga. Trả lời báo Ouest France ngày 22/04/2022 tổng thống Pháp cho biết thêm Paris cấp « từ các loại tên lửa chống tăng Milan đến đại bác Caesar và nhiều loại vũ khí khác nữa ». Pháp cũng đă bắt đầu đào tạo cho một số lính Ukraina sử dụng các loại vũ khí tối tân.
Từ đầu chiến tranh Ukraina, khác hẳn với Anh và Mỹ, Pháp vốn kín tiếng về các chương tŕnh viện trợ vũ khí cho chính quyền Kiev và nhất là tránh đi sâu vào chi tiết về những loại vũ khí cấp cho Ukraina. Một cách chung chung, điện Elysée chỉ đưa ra con số « 100 triệu euro viện trợ về vật chất đă cấp » cho Ukraina. Nhưng từ giữa tháng 4/2022 đă rộ lên thông tin về việc Paris hỗ trợ Ukraina cả về « vũ khí hạng nặng ».
Trả lời báo địa phương Ouest France tổng thống Emmanuel Macron khẳng định : Pháp « chuyển giao những trang thiết bị quan trọng » cho Ukraina và cần « tiếp tục theo hướng đó » với một lằn ranh đỏ là « tránh trở thành một trong những bên tham chiến ».
Phủ tổng thống Pháp không cho biết rơ là đă cung cấp bao nhiêu tên lửa chống tăng Milan và bao nhiêu đại bác hiện đại Caesar 155 ly cho phía Ukraina nhằm tránh để lộ những « thông tin nhậy cảm » mà phía quân đội Nga có thể khai thác.
Theo nhiều nguồn tin thông thạo được AFP trích dẫn th́ tên lửa chống tăng đời mới của Pháp, Milan, đă « được chuyển » đến Ukraina. C̣n lô đại bác Caesar « và hàng ngàn đầu đạn » th́ « trong một vài ngày nữa » sẽ đến tay chính quyền Zelensky. Kể từ hôm nay 23/04/2022 một toán lính Ukraina bắt đầu được huấn luyện để sử dụng các loại vũ khí tối tân Pháp cấp cho chính quyền Kiev.
Trên đài RFI, chuyên gia quân sự Olivier Kempf thuộc Qũy Nghiên Cứu Chiến Lược đánh giá vũ khí hiện đại của Pháp có thể làm thay đổi tương quan lực lượng trên mặt trận Ukraina ít ra là trong phạm vi khu vực :
« Milan là tên lửa đă được sử dụng lâu nay và ai cũng biết là phía Ukraina đă nắm giữ một số tên lửa loại này. C̣n về phía đại bác Caesar th́ đây là một quyết định quan trọng và được biết trước là sẽ được chuyển tới Ukraina vào đầu tháng tới. Cần nói thêm, việc sử dụng loại vũ khí tối tân này của Pháp đ̣i hỏi phải có một thời gian đào tạo và đại bác Caesar cũng phải có thời gian để được chuyển sang đến tận Ukraina. Đại bác Caesar có độ chính xác rất cao và có thể làm thay đổi cục diện chiến tranh trên hiện trường, ít ra trong một phạm vi nào đó. Điểm nhấn ở đây, Caesar là một loại vũ khí hiện đại, chứ không phải là những chiếc chiến đấu cơ như của Nga đă phục vụ từ 10, 20 30 và thậm chí là 50 năm nay. Đây là một loại vũ khí đời mới và hiện tại là đại bác mà quân đội Pháp đang sử dụng ».
Như vậy là tới nay Ukraina đă có trong tay vũ khí và trang thiết bị tối tân của Anh, Mỹ, Pháp để đương đầu với quân đội Nga. Hoa Kỳ cung cấp tên lửa chống tang Javelin, hệ thống pḥng không Stinger, súng trường… cho chính quyền Kiev. Ukraina khẳng định drone TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ giúp lập nên chiến công đánh ch́m soái hạm Nga Moskva. Anh Quốc đă điều xe bọc thép và cả hệ thống tên lửa chống hạm sang giúp Ukraina. Đức, Canada và nhiều nước Bắc Âu cũng đă nhập cuộc.
Nga tiếp tục cuộc tấn công nhắm vào những chiến binh Ukraine cuối cùng đang cố thủ trong một nhà máy thép khổng lồ ở Mariupol, một quan chức Ukraine cho biết ngày thứ Bảy, vài ngày sau khi Moscow tuyên bố chiến thắng ở thành phố cảng phía nam này và nói lực lượng của họ không cần phải chiếm nhà máy.
Các lực lượng Nga tấn công khu phức hợp Azovstal bằng các cuộc không kích và cố gắng xông vào, cố vấn tổng thống Oleksiy Arestovych cho biết, và nói thêm rằng "kẻ địch đang cố gắng bóp nghẹt sự kháng cự cuối cùng của những người bảo vệ Mariupol."
Trận chiến lớn nhất của cuộc xung đột đă diễn ra ác liệt trong mấy tuần qua khi Nga t́m cách chiếm thành phố được coi là trọng yếu trong nỗ lực liên kết khu vực Donbas ở phía đông với Crimea, bán đảo ở Biển Đen mà Moscow chiếm giữ vào năm 2014.
Bộ quốc pḥng Nga ngày thứ Sáu cho biết các chiến binh c̣n lại đă bị "phong tỏa chặt" tại nhà máy thép. Ngày thứ Năm, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố thành phố được "giải phóng" và ra lệnh cho bộ trưởng quốc pḥng của ông phong tỏa khu phức hợp Azovstal "để thậm chí không một con ruồi nào có thể lọt qua" thay v́ cố gắng xông vào.
Ông Arestovych nói binh sĩ Ukraine trong khu phức hợp Azovstal vẫn cầm cự "bất chấp t́nh h́nh rất khó khăn" và đang cố gắng phản công.
Hơn 1.000 thường dân hiện đang mắc kẹt cùng với các binh sĩ tại nhà máy Azovstal, theo nhà chức trách Ukraine.
Các lực lượng Nga đă bao vây và dội bom Mariupol - nơi sinh sống của hơn 400.000 người trước chiến tranh - trong nhiều tuần, để lại một thành phố tan hoang. Ukraine ước tính hàng chục ngàn thường dân đă thiệt mạng và cho biết 100.000 thường dân vẫn c̣n ở đó. Liên Hợp Quốc và Hội Chữ Thập Đỏ cho biết số thường dân tử vong ít nhất lên tới hàng ngàn người.
Maxar Technologies, một công ty ở Mỹ, cho biết hôm thứ Sáu rằng h́nh ảnh vệ tinh chụp gần Mariupol cho thấy một nghĩa trang thứ hai đă được mở rộng vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4 tại Vynohradne, với những đường hào dài mới có thể trở thành những khu mộ mới.
Công ty này ngày thứ Năm nói h́nh ảnh của họ đă định vị được một khu chôn cất riêng biệt ở một địa điểm khác gần thành phố với hơn 200 ngôi mộ.
Nga nói cuộc xâm lược mà họ phát động vào ngày 24 tháng 2 là một "chiến dịch quân sự đặc biệt" nhằm giải trừ quân sự Ukraine và giải phóng người dân khỏi những kẻ theo chủ nghĩa dân tộc nguy hiểm. Moscow phủ nhận nhắm mục tiêu tấn công vào thường dân.
Ukraine và các đồng minh phương Tây gọi cuộc xâm lược là một cuộc chiến tranh gây hấn phi lư.
Ngày thứ Bảy, Thống đốc Luhansk Serhiy Gaidai cho biết các lực lượng Ukraine đang rút lui khỏi một số khu định cư về các tuyến pḥng thủ mới để bảo toàn các đơn vị của họ trước cuộc tấn công ngày càng gia tăng cường độ ở tất cả các thành phố trong khu vực.
Cuộc tiến công hiện thời của Nga tập trung vào Donbas, nơi phe ly khai được Moscow hậu thuẫn trong nhiều năm đă nắm giữ các khu vực của các vùng Donetsk và Luhansk.
Thống đốc Kharkiv, một thành phố bị bắn phá dữ dội ở tây bắc Donbas, cho biết các lực lượng Nga đă thực hiện hơn 50 vụ tấn công bằng pháo hoặc tên lửa vào khu vực này trong ngày qua, khiến hai người thiệt mạng và 19 người bị thương.
Thống đốc Oleh Synegubov cho biết giao tranh dữ dội vẫn tiếp diễn tại thị trấn tiền tuyến Izyum, phía đông nam thành phố và lực lượng Ukraine đă chiếm lại ba ngôi làng ở phía tây bắc.
Ngày thứ Bảy, Nga nói họ đă bắn rơi một máy bay chiến đấu của Ukraine và phá hủy ba máy bay trực thăng của Ukraine tại một phi trường ở Kharkiv.
Không có phản ứng ngay tức th́ từ Ukraine về các tuyên bố của Nga nhưng quân đội Ukraine ngày thứ Bảy cho biết họ đă phá hủy 177 máy bay và 154 máy bay trực thăng của Nga kể từ khi cuộc chiến bắt đầu.
Không thể xác minh độc lập các tuyên bố của cả hai bên.
Lực lượng Nga không đạt được bước tiến lớn nào trong 24 giờ qua, t́nh báo quân đội Anh cho biết ngày thứ Bảy.
Trong những ngày gần đây, Nhật Bản đánh giá xung đột Nga-Ukraina đang ngăn cản các cuộc thảo luận về một hiệp ước ḥa b́nh với Nga về quần đảo Kuril. Và không khí bài Nga ở Nhật Bản ngày càng gia tăng, đến mức các nhà chức trách Nhật Bản, thông qua tiếng nói của ngoại trưởng Yoshimasa Hayashi hôm 19/04/2022 đă phải lên tiếng kêu gọi người dân xứ hoa anh đào chấm dứt các hành vi bài ngoại đối với người Nga.
Từ Tokyo, thông tín viên Bruno Duval tường tŕnh :
« Cút đi, hăy cút về nước ! Đồng bọn của lũ diệt chủng chẳng có lư do ǵ để ở lại Nhật Bản ! Chết đi ! »
Diyana nhận được những tin nhắn kiểu này hàng ngày…
Diyana nói : « Tôi đếm được hơn 300 người liên tục quấy rối tôi trên Twitter. Dù tôi có nói đi nói lại trên kênh YouTube của ḿnh rằng tôi phản đối cuộc chiến này, thế nhưng tôi vẫn bị sỉ nhục từ sáng đến tối. Thật đáng buồn. Và điều đó đương nhiên làm tôi sợ. »
Những bức thư đe dọa nặc danh, những cuộc điện thoại mang tính xúc phạm cũng là những ǵ Daya và mẹ ḿnh Anastasia phải hứng chịu.
Anastasia nói : « Sự hiếu chiến này thật điên rồ, chúng tôi tham gia hiệp hội giúp đỡ những di dân Ukraina ở Nhật Bản ! Tôi thực sự lo cho con gái hai tuổi của ḿnh. Tôi sợ rằng nếu không khí bài Nga này kéo dài, con bé sẽ bị bắt nạt trong nhà trẻ. »
Một khách sạn đă giăng biển không tiếp khách Nga ở cửa. Một nhà ga tàu hỏa lớn ở Tokyo đă dẹp tất cả các biển chỉ dẫn bằng chữ Cyril, v́ lo ngại chúng sẽ gây ra « cảm xúc khó chịu » cho người dân Nhật Bản. Cũng ở Tokyo, cửa sổ của một nhà hàng Nga đă bị phá hoại.
Cách đây hai năm cũng từng có một làn sóng bài ngoại tràn vào Nhật Bản. Vào thời điểm đó, các lời lẽ và hành động bài Trung Quốc đă tăng lên gấp bội. Bởi những bệnh nhân mắc Covid-19 đầu tiên được xác định ở nước này đều là những người đến từ Trung Quốc.
Văn pḥng tổng thống Kiev cho biết, tên lửa đă tấn công Odessa ở tây nam Ukraine, khiến 5 người thiệt mạng và 18 người bị thương, văn pḥng tổng thống Kiev cho biết chiều thứ Bảy.
Cách đây không lâu, các lực lượng Ukraine thông báo rằng hai tên lửa đă lao xuống thành phố cảng Biển Đen, đánh trúng một cơ sở quân sự và hai ṭa nhà dân cư. Có thông tin cho rằng hai tên lửa khác đă bị pḥng không Ukraine phá hủy.
50% người # Đức phản đối việc cung cấp vũ khí hạng nặng cho #Ukraine, theo một cuộc thăm ḍ do Viện Insa thực hiện.
43% số người được hỏi ủng hộ ư tưởng gửi vũ khí như vậy cho #Kyiv.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">50% of <a href="https://twitter.com/hashtag/Germans?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Germans</a> oppose the supply of heavy weapons to <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a>, according to a poll conducted by Insa Institute.<br><br>Another 43% of respondents support the idea of sending such weapons to <a href="https://twitter.com/hashtag/Kyiv?src=hash&ref_sr c=twsrc%5Etfw">#Kyiv</a>. <a href="https://t.co/4YdDrAi3y1">pic.twitter.com/4YdDrAi3y1</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517745758870683648? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Một bức tượng của anh hùng chiến tranh Liên Xô Zoya Kosmodemyanskaya đă bị các binh sĩ Ukraine kéo xuống bên ngoài một trường học ở Chernihiv, Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">A statue of the Soviet war hero Zoya Kosmodemyanskaya was pulled down by Ukrainian soldiers outside a school in Chernihiv, Ukraine. <a href="https://t.co/kQDC7APnof">pic.twitter.com/kQDC7APnof</a></p>— CBS News (@CBSNews) <a href="https://twitter.com/CBSNews/status/1517865931971694592? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Zoya Anatolyevna Kosmodemyanskaya (1923-1941) là người phụ nữ đầu tiên được truy tặng danh hiệu cao quư nhất của Hồng quân, Anh hùng Liên bang Xô viết. Kosmodemyanskaya gia nhập Đoàn Thanh niên Cộng sản Liên Xô (Komsomol) năm 1938. Tháng 10 năm 1941, quân Đức bắt đầu tiến sát thủ đô Moskva, Zoya khi đó vẫn c̣n là một học sinh trung học đă t́nh nguyện gia nhập lực lượng du kích Liên Xô chống Đức Quốc xă. Tại làng Obukhovo gần Naro-Fominsk, Kosmodemyanskaya và một số du kích khác đă vượt tiền tuyến của Hồng quân và thâm nhập vào khu vực đang do quân Đức chiếm đóng. Cô bị bắt sống sau một cuộc đụng độ với quân đội Đức Quốc xă gần làng Petrishchevo (ngoại vi của Moskva) ngày 27 tháng 11 năm 1941.
T́nh báo quân sự:
2 tướng Nga bị giết gần Kherson.
Theo Cục t́nh báo của Bộ Quốc pḥng, quân đội đă tấn công một sở chỉ huy của Nga gần thủ phủ Kherson trong khu vực bị chiếm đóng, được cho là đă giết chết hai tướng lĩnh Nga và làm bị thương một người.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️ Military intelligence: 2 Russian generals killed near Kherson. <br><br>According to Defense Ministry’s Intelligence Directorate, the military hit a Russian command post near occupied regional capital Kherson, allegedly killing two Russian generals and wounding one.</p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1517874325495455744? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Chuyên gia Mỹ: Nếu không có sự huy động toàn quốc, Donbas là đợt tấn công cuối cùng mà Nga có thể chịu được.
Chuyên gia quân sự Michael Kofman cho biết dù cuộc tấn công Donbas thành công hay thất bại, quân đội Nga phần lớn sẽ kiệt sức sau đó.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️ US expert: Without national mobilization, Donbas is the last offensive Russia can afford.<br><br>Whether the Donbas offensive succeeds or fails, the Russian military will be largely exhausted after it, military expert Michael Kofman said on April 23.</p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1517918177887498244? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Một chỉ huy cấp cao của Nga cho biết Nga đang nhắm tới việc kiểm soát hoàn toàn miền nam Ukraine cũng như khu vực phía đông Donbas.
Thiếu tướng Rustam Minnekayev được truyền thông nhà nước dẫn lời nói rằng mục tiêu đó sẽ cho phép Matxcơva h́nh thành một cây cầu trên bộ tới Crimea mà nước này đă sáp nhập vào năm 2014.
Ông cũng cho biết sẽ cho phép Moscow tiếp cận khu vực ly khai Transnistria do Nga hậu thuẫn ở Moldova.
Transnistria là một vùng nhỏ giáp với phía tây của Ukraine.
Không rơ liệu những b́nh luận của Tướng Minnekayev có bị Điện Kremlin chính thức trừng phạt hay không, nhưng chúng đă được trích dẫn rộng răi trên các phương tiện truyền thông nhà nước Nga, bao gồm cả các hăng thông tấn Interfax và Tass.
Các quan chức quốc pḥng Nga nói với BBC Steve Rosenberg rằng họ đang "xem xét" các b́nh luận của vị tướng, và nếu được xác nhận - sẽ đưa ra cái nh́n sâu sắc đầu tiên về các kế hoạch tiềm năng của Nga trong những tuần tới.
Trong khi đó, một quan chức cấp cao của EU nói với Reuters rằng Nga có thể sẽ tăng cường các cuộc tấn công ở miền đông Ukraine và dọc theo bờ biển miền nam trong những ngày tới, đồng thời nói thêm rằng hai tuần tới có thể mang tính quyết định trong cuộc chiến.
Moldova đă triệu tập đại sứ của Matxcơva về những b́nh luận mà Bộ Ngoại giao nước này mô tả là "quan ngại sâu sắc".
Là một vùng ly khai nhỏ nói tiếng Nga, Transnistria giáp với Ukraine từ phía tây. Nó tuyên bố độc lập sau khi Liên Xô sụp đổ trong một cuộc xung đột đẫm máu, nhưng không được quốc tế công nhận và chính thức vẫn là một phần của Moldova.
Một phân đội nhỏ với khoảng 1.500 quân Nga đă đóng quân trong khu vực kể từ năm 1995 như một phần của thỏa thuận đ́nh chiến.
Tướng Minnekayev, Phó tư lệnh quân khu trung tâm của Nga, đă phát biểu tại một sự kiện quân sự ở vùng Sverdlovsk hôm thứ Sáu.
Tướng Minnekayev nói: “Kiểm soát miền nam Ukraine là một lối thoát khác cho Transnistria, nơi cũng có những thực tế về sự đàn áp đối với cộng đồng nói tiếng Nga.
Ông Putin cũng đưa ra những tuyên bố tương tự mà không đưa ra bằng chứng về cáo buộc phân biệt đối xử chống lại những người nói tiếng Nga ở Ukraine trước khi tiến hành cuộc xâm lược vào ngày 24 tháng Hai.
Bộ Quốc pḥng Ukraine tố cáo những b́nh luận của Tướng Minnekayev là "chủ nghĩa đế quốc" của Nga.
Và Tổng thống Volodymyr Zelensky đă trả lời họ trong bài diễn văn thường xuyên qua đêm của ông. Ông tuyên bố: “Cuộc xâm lược Ukraine của Nga chỉ là khởi đầu, sau đó họ muốn đánh chiếm các nước khác”.
Trước đó, ông cho biết Nga đang có kế hoạch tổ chức một loạt các cuộc trưng cầu dân ư về độc lập giả mạo ở các khu vực bị chiếm đóng để tạo ra một loạt các quốc gia ly khai thân Nga.
“Nếu họ yêu cầu bạn điền vào một số bảng câu hỏi, hăy để dữ liệu hộ chiếu của bạn ở một nơi khác, bạn nên biết điều này không giúp ích ǵ cho bạn,” ông cảnh báo.
"Điều này nhằm mục đích làm sai lệch cái gọi là cuộc trưng cầu dân ư trên đất của bạn nếu có lệnh từ Moscow để tổ chức một buổi biểu diễn như vậy. Đây là thực tế. Hăy cẩn thận."
Người phát ngôn của Bộ Quốc pḥng Ukraine cho biết các cuộc trưng cầu dân ư đă được lên kế hoạch ở Kherson và các khu vực bị chiếm đóng xung quanh Zaporizhzhia trong những tuần tới.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Russia plans to seize 'full control' of Ukraine's Donbas region <a href="https://t.co/ldPgiZBpAs">https://t.co/ldPgiZBpAs</a></p>— BBC News (World) (@BBCWorld) <a href="https://twitter.com/BBCWorld/status/1517645541395550213? ref_src=twsrc%5Etfw">April 22, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Hôm nay, trong một cuộc họp báo, Volodymyr Zelenskyy đă xác nhận sự xuất hiện của nhà tài phiệt Roman Abramovich ở #Kyiv cũng như việc ông là thành viên của nhóm đàm phán # Nga. Zelenskyy không cho biết chi tiết về việc Abramovich đă nói chuyện với ai ở thủ đô #Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Today, during a press conference, Volodymyr Zelenskyy confirmed the arrival of oligarch Roman Abramovich in <a href="https://twitter.com/hashtag/Kyiv?src=hash&ref_sr c=twsrc%5Etfw">#Kyiv</a> as well as the fact that he is a member of the <a href="https://twitter.com/hashtag/Russian?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Russian</a> negotiating group. The details of who Abramovich talked to in the capital of <a href="https://twitter.com/hashtag/Ukraine?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Ukraine</a>, Zelenskyy did not tell. <a href="https://t.co/Mo5YbSYaKa">pic.twitter.com/Mo5YbSYaKa</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1517952192736595968? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Bộ trưởng Pháp cho biết EU sẽ áp đặt lệnh cấm vận hoàn toàn đối với dầu của Nga trong ṿng vài tuần.
Bộ trưởng Kinh tế Bruno Le Maire nói với kênh truyền h́nh BFMTV ngày 23/4 rằng điều này sẽ giúp ngăn chặn ḍng ngoại tệ vào Nga.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️ French minister says EU to impose full embargo on Russian oil within weeks. <br><br>Economy Minister Bruno Le Maire told TV channel BFMTV on April 23 that this will help to stop the flow of foreign currency into Russia.</p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1517967390658777093? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Sơ tán Điện Capitol v́ tưởng khủng bố nhảy dù tấn công !
Các thành viên của Army Golden Knights đă thực hiện một cú nhảy dù tại Công viên Quốc gia vào thứ Tư, chiêu đăi người hâm mộ tại sân vận động và nhanh chóng gây ra một cuộc sơ tán khỏi Điện Capitol. Thông tin sai lệch trước trận đấu gây ra báo động giả.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Members of the Army Golden Knights performed a parachute jump at Nationals Park on Wednesday, entertaining fans at the stadium and briefly causing an evacuation of the U.S. Capitol. Miscommunication over the pre-game display caused alarm. <a href="https://t.co/sC2sio1tB8">https://t.co/sC2sio1tB8</a> <a href="https://t.co/eSz9ER1WoG">pic.twitter.com/eSz9ER1WoG</a></p>— CBS News (@CBSNews) <a href="https://twitter.com/CBSNews/status/1518001775223050240? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Lính cứu hỏa ở Odessa giải cứu cư dân khỏi một ṭa nhà bị trúng tên lửa. Các quan chức Ukraine cho biết một em bé 3 tháng tuổi nằm trong số 6 người thiệt mạng khi Nga bắn tên lửa hành tŕnh vào thành phố.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Firefighters in Odesa rescued residents from a building hit by a missile strike. Ukrainian officials say a 3-month-old baby was among six people killed when Russia fired cruise missiles at the city. <a href="https://t.co/EzAbI1KUq3">https://t.co/EzAbI1KUq3</a> <a href="https://t.co/TLwrfHEYXD">pic.twitter.com/TLwrfHEYXD</a></p>— CBS News (@CBSNews) <a href="https://twitter.com/CBSNews/status/1517996790158659584? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 23, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/uc29DJ1jAC">pic.twitter.com/uc29DJ1jAC</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1517762800218738688? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Video nổi bật về vụ tai nạn tên lửa ở Odessa
5 người thiệt mạng và 18 người bị thương trong vụ tấn công.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The moment of arrival of one of the missiles in a residential building in Odesa.<br><br>According to the head of the OP Andrei Ermak, it is about 5 killed, including a three-month-old child. 18 people were also injured. <a href="https://t.co/0kRPbruqjb">pic.twitter.com/0kRPbruqjb</a></p>— ТРУХА⚡️English (@TpyxaNews) <a href="https://twitter.com/TpyxaNews/status/1517874527186960385? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Một nguồn tin từ Viện Đuma quốc gia Nga nói:
Nga sắp công nhận nền độc lập của Cộng hoà Pridnestrovie (Moldova)
"Chúng đă giết một em bé 3 tháng tuổi. Chiến tranh bắt đầu khi em bé chỉ 1 tháng tuổi. Bọn chúng là lũ khốn. Tôi không c̣n từ ngữ nào khác", Tổng thống Ukraine Zelensky phát biểu trong cuộc họp báo ngày 23/4, tại một ga tàu điện ngầm ở Kyiv.
Ông Zelensky cho biết đă có 8 người thiệt mạng trong đó có một em bé 3 tháng tuổi khi một toà nhà chung cư ở thành phố Odesa bị trúng tên lửa của Nga.
Trong cuộc họp báo kéo dài 3 giờ trước các phóng viên quốc tế, ông Zelensky cảnh báo các cuộc hoà đàm với Nga sẽ bị hoăn nếu một chiến binh Ukraine cuối cùng nào tại Mariupol bị giết.
Ông Zelensky tuyên bố sẵn sàng gặp gỡ trực tiếp người đồng cấp Nga Putin để đàm phán.
Cho đến nay Nhà Trắng chưa xác nhận thông tin về chuyến đi của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc pḥng Lloyd Austin đến Kyiv, mặc dù ông Zelensky có đề cập trong cuộc họp báo.
Thủ tướng Anh Boris Johnson tuyên bố sẽ tiếp tục gửi thêm vũ khí đến Ukraine.
Theo cập nhật mới nhất từ cơ quan nghiên cứu Study of War có trụ sở tại Mỹ th́ hiện Nga tiếp tục gia tăng áp lực lên phức hợp nhà máy thép Azovstal nơi các chiến binh cuối cùng của Mariupol vẫn cố thủ.
Study of War nói Nga đă chuyển hướng tập trung tấn công sang miền đông và các binh sĩ đă được rút từ vùng Kyiv sang khu vực này.
Theo dự báo của Study of War th́ Nga sẽ tiếp tục tăng cường tấn công trên bộ trong những ngày tới.
Đỗ Hùng: Ruslana: Kế hoạch kinh tởm của Putin là hủy diệt nền độc lập của Ukraine
“Không đ̣n đánh nào bị lăng quên!
Không vết bầm nào bị lăng quên!”
Giữa những ngày Cách mạng Euromaidan gần mười năm trước, có một người phụ nữ đứng trên bục cao giữa Quảng trường Độc Lập tại Kyiv hét lên trước biển người cuồn cuộn.
Đấy là Ruslana
Đấy là lúc cô cải biên lời của Olga Berggolts để nói về sự tàn bạo của công an Berkut đối với người biểu t́nh.
Ruslana từ lâu đă là một chiến binh đấu tranh v́ tự do, rất lâu trước Euromaidan 2014.
Cô từng tham gia Cách mạng Cam năm 2004 và “Khiêu Vũ Với Bầy Sói” (Dance with the Wolves) chính là bài hát về cuộc cách mạng này.
Giờ đây, khi quân Nga xâm lược Ukraine, ta lại bèn thấy một Ruslana thật mạnh mẽ.
Lúc này cô đứng giữa một thành phố vừa bị bom đạn cày xới để lên án tội ác của quân Nga. Lúc khác cô vào doanh trại quân đội hát cổ vũ binh sĩ Ukraine chiến đấu chống giặc.
Dưới đây ḿnh ghi lại một số đoạn nói chuyện giữa ḿnh và Ruslana. Những cuộc nói chuyện được thực hiện qua Zoom, với h́nh ảnh nhập nḥe do internet không ổn định và thường kết thúc đột ngột bởi Ruslana có việc gấp phải đi.
(Ở Việt Nam, nhiều người yêu nhạc có lẽ cũng biết đến Ruslana, một trong những ca sĩ nổi tiếng nhất Ukraine, người từng giành giải cuộc thi âm nhạc Eurovision năm 2004 và World Music Awards cùng năm. Một dạo bài hát “Vũ Điệu Hoang Dă” do Hồ Quỳnh Hương tŕnh bày rất được ưa chuộng. Đấy là phiên bản Việt của “Wild Dances”, ca khúc đă giúp Ruslana giành chiến thắng Eurovision 2004 tại Thổ Nhĩ Kỳ.)
Từ đây trở xuống là ră băng, chỉ một phần nhỏ thôi nhưng đă dài lắm rồi. Ḿnh đang biên tập để có thể Vietsub một video ngăn ngắn.
***
Tôi luôn ở Ukraine. Tôi không muốn rời Ukraine dù chỉ một ngày.
Để bạn hiểu tôi là ai, tôi xin giới thiệu đôi chút về ḿnh.
Tôi là Ruslana, một ca sĩ người Ukraine từng đoạt giải Eurovision, World Music Awards, một tiếng nói của đất nước Ukraine, một tiếng nói của Maidan, cuộc cách mạng v́ phẩm giá con người 8 năm về trước, một tiếng nói của Cách mạng Cam 2004.
Tôi cũng là đại sứ Năng lượng Tái tạo của thế giới. Tôi cung cấp triết lư về năng lượng xanh; một hành tinh an toàn hướng tới 100% năng lượng tái tạo. Đó là lối sống cá nhân của tôi.
TÔI LÀM T̀NH NGUYỆN
Tôi sinh ra ở Lviv thuộc miền núi non Carpat.
Hiện nay tôi là một t́nh nguyện viên. Tôi đi tới nhiều nơi ở Ukraine để giúp đỡ mọi người bất cứ điều ǵ có thể.
Ngày đầu tiên tôi giúp người dân sơ tán, hoàn cảnh rất nguy hiểm. Không hề có hành lang an toàn. Khi chúng tôi bắt đầu giúp người dân sơ tán, quân Nga đă hành động rất hung hăng nên rất nhiều người đă bị giết.
Rồi tôi thực hiện các hoạt động nhân đạo, giúp người dân về y tế, quần áo, thực phẩm vân vân. Người dân rất cần những thứ đó v́ họ phải rời khỏi nhà.
Rất nhiều thành phố Ukraine đă bị tàn phá. Rất khó để tiếp cận những nơi này để giúp người dân. Có lẽ là các vùng dân cư gần Nga đă bị quân Nga hủy diệt.
Cùng lúc tôi thực hiện chiến dịch thông tin v́ tôi là người của công chúng. Nhiều người đă đề nghị phỏng vấn tôi, như cách mà chúng ta đang nói chuyện lúc này.
Thế nên tôi giải thích cho mọi người bằng tiếng nói của âm nhạc, của một nhạc sĩ, không phải của một chính trị gia, một doanh nhân hay là một nhà lănh đạo xă hội. Bằng cách đó, tôi giải thích cho mọi người ở khắp thế giới về t́nh h́nh Ukraine.
CHÚNG TỚI ĐỂ GIẾT CHÓC
Tôi cũng muốn giải thích cho bạn t́nh h́nh hiện nay. Rất nhiều trẻ em đă bị giết, hơn 100 (sic). Chúng tôi không có số liệu chính thức nhưng bên trong Ukraine, chúng tôi có thông tin hơn 1.000 trẻ đă bị giết.
Mariupol đă bị tàn phá hoàn toàn. Hơn 10.000 người đă bị giết, chỉ tại riêng một thành phố - Mariupol tại Ukraine.
Kharkiv cũng bị tàn phá. Kharkiv là thành phố rất lớn, như Kyiv vậy. Kharkiv từng là thủ đô đầu tiên của Ukraine thời Xô Viết. Thế nên thật kinh khủng khi Nga tuyên truyền rằng chúng tới đây để giúp người Nga tại Ukraine. Đó là dối trá. Thực tế là chúng tới để giết chóc.
Tại các vùng gần Nga, người dân nói hai thứ tiếng Ukraine và Nga. Đôi khi người dân nói tiếng Nga nhiều hơn tiếng Ukraine. Vậy mà những người này giờ đây cũng bị giết. Luận điệu tuyên truyền của Nga là chúng tới đây để giúp đỡ. Không. Chúng đang giết chóc.
Chúng đă phá hủy hoàn toàn các thành phố. Rồi chúng chiếm đóng.
Nếu người dân muốn ngăn chặn, muốn chống quân Nga bằng một vài cuộc biểu t́nh trên phố, họ sẽ bị giết.
Có nghĩa là người Nga đang thực hiện hành động kinh khủng, là hủy diệt và giết người, bất kể đó là ai. Trẻ em. Phụ nữ. Mẹ của các cháu. Chúng giết phụ nữ. Rất nhiều.
Chúng giết người mà không có một lư do nào cả. Cứ như thể là chúng uống vodka say xỉn rồi nổi điên.
Khi tôi nói chuyện với những người chạy khỏi các thành phố bị quân Nga tấn công, những người từ Irpin, Bucha (và nhiều nơi nữa), họ nói với tôi rằng, “Ruslana, lính Nga giết chúng tôi mà chẳng có lư do nào cả”. Nếu bạn nói, “Tôi là người Ukraine”, bạn sẽ bị giết. Nếu bạn nói, “Ngừng lại ngay, đừng chạm vào tay tôi”, bạn sẽ bị lính Nga giết. Đó chính là diệt chủng. Điều đó cho thấy người Nga chẳng có sứ mệnh ǵ như chúng thông báo. Nó cho thấy Putin chỉ là một tên khủng bố, một kẻ sát nhân.
CHÚNG TÔI TỪNG CÓ MỘT CUỘC SỐNG TƯƠI ĐẸP
Tôi phải giải thích cho bạn, v́ bạn có thể t́m cách phân tích t́nh h́nh bằng cách sử dụng luận điệu tuyên truyền của Nga. Xin hăy sử dụng những lời kể của tôi, sử dụng thông tin của tôi v́ tôi sống ở Ukraine và tôi là người Ukraine. Tôi ở đây và tôi có thể giải thích cho bạn. Tôi không bao giờ cung cấp cho bạn thông tin sai lệch v́ tôi không cần phải làm thế.
Chúng tôi đă có một cuộc sống tươi đẹp tuyệt vời trước khi xảy ra cuộc chiến kinh khủng này của Putin. Tại sao chúng tôi cần phải hủy hoại các thành phố của ḿnh? Không thể có chuyện đó. Đấy chỉ là tṛ tuyên truyền rác rưởi của Nga.
Chúng tôi là những người yêu ḥa b́nh. Chúng tôi muốn xây dựng điều tốt đẹp cho đất nước. Ukraine là một đất nước lâu đời. Chúng tôi có truyền thống lâu đời, văn hóa, nghệ thuật, âm nhạc, ngôn ngữ và rất nhiều sự thật lịch sử đáng kinh ngạc.
PUTIN SỢ MỘT UKRAINE ĐỘC LẬP TỰ DO
Tôi muốn gửi tới bạn thông điệp rằng: Chúng tôi là một nước độc lập. Chúng tôi chỉ muốn tự do. Chúng tôi chỉ muốn xây dựng đất nước. Chúng tôi chỉ muốn đưa ra lựa chọn để có một dân tộc tự do trong một thế giới tự do. Đấy chính là lư do tại sao quân đội Nga t́m cách giết chúng tôi. Kế hoạch kinh tởm của Putin là chiếm Ukraine và hủy diệt nền độc lập của chúng tôi.
TÔI NẰM TRONG DANH SÁCH TRỪ KHỬ
Từ ngày đầu tiên của cuộc chiến, tôi phải rời nhà của ḿnh, bởi v́ ít nhất tôi là một cái tên đặc biệt trong danh sách của Putin, danh sách gồm những người phổ biến lối sống Ukraine như tôi. Tôi nghĩ là tôi nằm trong danh sách trừ khử. Nó bắt đầu từ thời Cách mạng Maidan v́ nhân phẩm, khi chúng tôi tuyên bố rằng chúng tôi là một nước độc lập, chúng tôi không muốn trở lại thời kỳ Xô Viết, trở lại với nước Nga. Chúng tôi là một nước độc lập.
Và vào lúc mà chúng tôi đưa ra thông điệp rất nguy hiểm đó, tôi đă phải rời nhà. Và giờ đây tôi đang ở một nơi mà tôi có cơ hội có thể nói chuyện với bạn.
Vấn đề nằm ở chỗ những người như tôi thực sự (ở trong hoàn cảnh) nguy hiểm v́ chúng tôi thực sự đấu tranh suốt cuộc đời ḿnh, không ngơi nghỉ, v́ đất nước của chúng tôi. Những người như tôi dành trọn thời gian để ngăn chặn cuộc chiến kinh khiếp này.
TÔI KHÔNG NGHĨ VỀ SINH MẠNG CỦA M̀NH
Gia đ́nh không ở bên cạnh tôi. Thỉnh thoảng tôi nói chuyện với cha mẹ, với chồng tôi, lúc khác th́ tôi nói chuyện với chị (em) gái nhưng đôi khi tôi không có thời gian cho chuyện đó. Và chúng tôi không được gặp nhau. Thỉnh thoảng chỉ nói chuyện qua điện thoại thôi. Và tôi không bao giờ cho gia đ́nh biết về nơi tôi đang ở cũng như kế hoạch di chuyển tới nơi kế tiếp. Họ chỉ biết hành động hoặc bất cứ sự kiện nào của tôi qua Facebook của tôi khi tôi công bố thông tin ấy cho công chúng.
Tôi không bao giờ nghĩ về sinh mạng của ḿnh. Có thể điều đó nghe kỳ lạ nhưng đây là thời khắc mà chúng tôi cần phải tận dụng mọi cơ hội để giúp đỡ người khác, những người thực sự không thể tự lo cho bản thân họ. Đó là những nơi như Kharkiv, Mariupol và các thành phố khác đang bị chiếm đóng.
Bây giờ chúng tôi được biết về kế hoạch mới của quân Nga. Đó là chúng sẽ bắt đầu làn sóng tấn công thứ hai nhằm chiếm Ukraine, nhằm phá hủy các thành phố của chúng tôi và t́m cách phong tỏa Kyiv cũng như các thành phố khác vốn đang bị phá hủy hoàn toàn.
Ngày hôm nay, thành phố nơi tôi chào đời (Lviv) bị tàn phá và bảy người bị giết. Chuyện này xảy ra thường ngày. Mỗi ngày, tất cả các thành phố của Ukraine đều bị tên lửa, rốc két và các loại vũ khí khác của Nga tàn phá. Đó là lư do tại sao chúng tôi kêu gọi thế giới giúp Ukraine đóng cửa bầu trời.
CUỘC CHIẾN NÀY KHÔNG CHỈ NHẰM VÀO UKRAINE
Tôi không chắc rằng cuộc chiến do Nga phát động này chỉ nhằm vào Ukraine. Tôi cho rằng mọi người trên khắp thế giới đều thực sự lo lắng, thực sự x́ trét về t́nh trạng này, và về tương lai sẽ như thế nào. Nhiều người tin đây là Thế chiến III. Chúng tôi hiểu điều đó là có thể nhưng chúng tôi không sợ. Chúng tôi hiểu Putin là ai. Sứ mệnh của chúng tôi là ngăn chặn chúng nên chẳng có ai sợ cả và chúng tôi sẽ chiến đấu đến cùng.
UKRAINE LÀ TẤT CẢ
Những nhạc sĩ, người của công chúng như tôi, thường tŕnh diễn cho binh sĩ trong quân đội Ukraine để cổ vũ họ, mang đến họ năng lượng, mang âm nhạc, quốc ca và đôi khi là lời hát nguyện cầu cho Ukraine. Đôi khi chúng tôi đứng sát cánh bên nhau để cùng thấu hiểu rằng với chúng tôi, Ukraine là tất cả. Đó là đất nước, là nhà, là gia đ́nh, là bạn bè của chúng tôi. Vậy nên chúng tôi không bao giờ từ bỏ. Không bao giờ. Và tất nhiên là những người lính của chúng tôi, quân đội của chúng tôi rất phấn khởi (trong các buổi biểu diễn).
ÂM NHẠC NGĂN CHIẾN TRANH
Âm nhạc có thể ngăn chặn chiến tranh bằng cách kết nối trái tim chúng ta lại với nhau. Đó là ngôn ngữ tốt nhất trên thế gian. Nó cao hơn luận điệu tuyên truyền của Nga, hơn bất cứ bản tin nào. Và bằng cách nói chuyện với người khác bằng trái tim của ḿnh, như cuộc nói chuyện giữa chúng ta hôm nay, một cách riêng tư, trực diện, nh́n vào mắt nhau th́ trái tim sẽ kết nối với trái tim. Điều đó có nghĩa là, với câu chuyện của tôi, qua cuộc phỏng vấn này, tôi nghĩ sẽ có thêm nhiều người hiểu hơn trước đây. Tôi chỉ có một thông điệp duy nhất. Tôi khẩn thiết kêu gọi những người thực sự xem và lắng nghe cuộc phỏng vấn từ xa này: Đă đến lúc cần phân biệt đâu là tuyên truyền, đâu là sự thật, ai là kẻ dối trá, ai là người nói thật.
BẮC MỘT CHIẾC CẦU
Chúng tôi là những chiến binh. Mọi người tại Ukraine đều là những người lính chiến đứng lên ngăn chặn cuộc chiến này, cuộc chiến do Nga gây ra. Nhưng chúng tôi cần sự ủng hộ của bạn, chỉ cần sự thấu hiểu điều ǵ thực sự đang xảy ra ở Ukraine.
Điều này cũng rất quan trọng đối với bạn, bởi v́ chúng ta thực sự không biết Putin thực sự đang có kế hoạch ǵ cho tương lai. Ông ta đă nhiều lần đề cập đến vũ khí hạt nhân, một điều không hề tốt đẹp cho mọi người trên thế giới. Điều đó có nghĩa là tôi tin tưởng cuộc nói chuyện giữa hai chúng ta có thể giúp mọi người hiểu chúng tôi hơn. Đây không chỉ là cuộc trả lời phỏng vấn để cung cấp cho bạn thông tin về Ukraine. Nó cũng khởi động t́nh bạn của chúng ta, và tôi cũng biết thêm về Việt Nam, đất nước của bạn. Biết đâu một ngày nào đó chúng ta có thể tổ chức sự kiện, tổ chức biểu diễn hoặc một hoạt động nào đó cùng nhau. Đây là lúc xây một chiếc cầu mới giữa Việt Nam và Ukraine.
Ở Việt Nam, có một nữ ca sĩ đă hát bài hát của tôi, bài “Wild Dance” (Bài “Vũ Điệu Hoang Dă” - Hồ Quỳnh Hương – Mr. Do chú thích). Thật là tuyệt vời, không thể tin được. Lúc tôi tới Seoul để biểu diễn trong sự kiện âm nhạc, tôi từng gặp các nghệ sĩ Việt Nam. Họ là những con người thân thiện, đến từ một đất nước kỳ lạ tuyệt vời.
Tôi tin cuộc nói chuyện giữa chúng ta sẽ giúp người dân ở nước bạn hiểu hơn cuộc đấu tranh của người Ukraine.
CHIẾN THẮNG NGHĨA LÀ G̀?
Chiến thắng là lúc chúng ta đoàn kết được nhiều người trên thế giới, để tới một ngày nào đấy, một thời khắc nào đấy, cuộc chiến kinh khủng này sẽ được ngăn chặn bởi rất nhiều người chính nghĩa, những người sáng suốt trên thế giới.
Tôi tin các chính trị gia sẽ thực hiện các hành động mạnh hơn, mang lại hiệu quả hơn. Đó không chỉ là chuyện cung cấp vũ khí cho Ukraine. Đó là sự thay đổi về phương thức hành động, sự hợp tác và đoàn kết để tạo ra nền tảng mới. Tôi cho rằng điều này sẽ thiên về xă hội hơn là chính trị. Tôi tin vào sự đoàn kết của con người nhiều hơn là các vấn đề tiền bạc hay là các chương tŕnh chính trị. Điều đó có nghĩa là cuộc chiến này sẽ bị đông đảo những người chính nghĩa trên thế giới ngăn chặn.
CUỘC CHIẾN THÔNG TIN
Đây là cuộc chiến do Nga khởi động. Trong suốt lịch sử đất nước ḿnh, chúng tôi chưa hề phát động một cuộc chiến tranh nào. Bất cứ thông tin nào cho rằng Ukraine giết người đều không đúng. Bởi v́ tại Ukraine, tất cả những ǵ chúng tôi làm là để bảo vệ nền độc lập của đất nước. Thông tin này mới là sự thật.
Tôi biết chắc rằng cuộc chiến thông tin cũng tập trung vào việc phá hủy những cây cầu và mối quan hệ như giữa bạn và tôi. Điều này giải thích tại sao bộ máy tuyên truyền của Nga nói riêng, và các bộ máy tuyên truyền trong chiến tranh nói chung, đă sử dụng các thông tin tuyên truyền để phá hoại bất cứ cuộc đối thoại nào, như cuộc đối thoại giữa chúng ta lúc này.
Thế nên, tôi tin nếu chúng ta thực hiện cuộc đối thoại này nhiều hơn một lần, chúng ta sẽ mang đến nhiều thứ hơn so với tin tức thời sự có thể mang đến. Đó không chỉ là việc tiếp nhận tin tức. Đó là về việc nói chuyện và sát cánh bên nhau. Cùng cất lên tiếng nói và cùng đứng bên nhau và giải thích cho nhau điều ǵ đang xảy ra.
Đương nhiên là bộ máy tuyên truyền của Nga và cuộc chiến này tập trung để tiêu diệt bất cứ thông tin đúng nào. Mọi người đều hiểu rằng bất kỳ hành động nào của Ukraine đều có thể bị bộ máy tuyên truyền của Nga phá hoại, bóp méo. Nhưng nếu bạn tin tưởng rằng, trắng là trắng mà đen là đen, bạn, với tư cách là một người độc lập, sẽ t́m ra được con đường đúng.
Là một nhạc sĩ, tôi tin vào âm nhạc, tin rằng âm nhạc và nghệ thuật có thể ngăn chặn bất kỳ cuộc chiến tranh nào trên thế giới. Thông điệp của tôi là: Hăy ủng hộ Ukraine.
ĐÓNG CỬA BẦU TRỜI
Đóng cửa bầu trời là rất quan trọng. Bởi v́ binh lính Nga không thể đánh chiếm các thành phố của chúng tôi nên chúng sử dụng bầu trời để hủy diệt hoàn toàn các thành phố của Ukraine, bằng cách phóng tên lửa, rốc két. Putin chỉ có đường duy nhất đó để phá hoại các thành phố Ukraine, bởi v́ quân đội của Ukraine đă ngăn chặn bất cứ hành động tàn bạo nào của Nga nhằm chiếm đóng các lănh thổ Ukraine. Đó là lư do chúng tôi kêu gọi thiết lập vùng cấm bay ngay từ ngày đầu tiên của cuộc chiến. Giờ đây nó vẫn quan trọng, bởi v́ có rất nhiều trẻ em Ukraine đang bị tên lửa Nga từ bầu trời sát hại.
Chúng tôi đă đưa ra thông điệp của ḿnh. Chúng tôi tin là sẽ có một ngày nó được thực hiện. Chúng tôi chỉ đưa ra thông điệp và mỗi ngày đều kêu gọi. Chúng tôi không bao giờ ngừng kêu gọi. Chúng tôi sẽ tiếp tục kêu gọi như thế, bởi đó là cách duy nhất để bảo vệ dân thường tại Ukraine.
Ukraine đang đàm phán với Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ để bán lẻ 'trái phiếu ḥa b́nh' cho các nhà đầu tư. Kiev ước tính cần khoảng 500 tỉ USD để tái thiết đất nước.
NGOẠI TRƯỞNG HOA KỲ ANTONY BLINKEN VÀ BỘ TRƯỞNG QUỐC PH̉NG AUSTIN SẼ ĐẾN THỦ ĐÔ KYIV VÀO NGÀY CHỦ NHẬT
Tổng thống Ukraine cho biết ông sẽ gặp Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ vào Chủ nhật tại Kyiv.
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đă nói tiết lộ cuộc gặp này hôm thứ Bảy trong một cuộc họp báo. Ông không chia sẻ các chi tiết nào khác hơn về chuyến thăm của ngoại trưởng Antony Blinken và bộ trưởng quốc pḥng Lloyd Austin.
Chuyến đi sẽ là chuyến thăm cấp cao nhất của các viên chức Hoa Kỳ tới Ukraine kể từ đầu cuộc chiến tranh. Bộ Quốc pḥng từ chối b́nh luận và Bộ Ngoại giao không trả lời ngay lập tức yêu cầu b́nh luận.
Tổng thống Zelenskyy trong nhiều tuần đă hối thúc các đồng minh phương Tây gửi thêm vũ khí cho Ukraine để chống lại cuộc xâm lăng của Nga.
Thứ Năm ngày 21/4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đă được trao “Giải thưởng Gương Can đảm John F. Kennedy” từ Hoa Kỳ, v́ đă tập hợp người dân Ukraine bảo vệ dân chủ và chống lại sự xâm lược của Nga.
John F.Kennedy (1917-1963) là một trong những vị tổng thống có ảnh hưởng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Năm 1963, trong chuyến thăm Tây Berlin với tư cách là tổng thống Mỹ, khi đối mặt với Bức tường Berlin, ông Kennedy đă công khai chỉ trích chủ nghĩa cộng sản và lưu lại một câu nói nổi tiếng: “Tự do không dễ dàng, dân chủ không hoàn hảo, nhưng chúng tôi chưa bao giờ xây tường vây người dân của ḿnh.”
Theo hăng tin AP, trong một tuyên bố, Quỹ Thư viện John F. Kennedy cho biết Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đă được chọn vinh danh với “Giải thưởng Gương Can đảm John F. Kennedy.” V́ khi Nga cử quân đội tấn công các thành phố của Ukraine, ông Zelensky đă “tập hợp tinh thần, ḷng yêu nước và sự hy sinh không ngừng của người dân Ukraine, cùng chiến đấu một trận chiến sinh tử cho đất nước của họ.”
Giải thưởng này được gia đ́nh Tổng thống Kennedy sáng lập vào năm 1990, nhằm vinh danh những nhân vật của công chúng đám mạo hiểm sự nghiệp của ḿnh, v́ những lợi ích cao hơn.
Bà Caroline Kennedy, người con gái duy nhất c̣n sống của Tổng thống Kennedy, hiện đă 64 tuổi và con trai bà, Jack Schlossberg, sẽ ở Thư viện Tổng thống John Kennedy, Boston vào ngày 22/5, để trao giải cho người chiến thắng.
Việc ông Zelensky được trao giải thưởng này cũng cho thấy sự ủng hộ về mặt tinh thần của xă hội dân sự Hoa Kỳ đối với Ukraine.
Theo nhiều cuộc thăm ḍ được công bố gần đây, đa số người Mỹ ủng hộ Ukraine và phản đối cuộc chiến tranh xâm lược của Nga.
SAIGON POST
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy nói Ukraine hi vọng có được vũ khí hạng nặng tại các cuộc hội đàm với bộ trưởng ngoại giao và quốc pḥng của Mỹ ở Kyiv vào Chủ nhật này, những vũ khí mà ông nói là thiết yếu để Ukraine cuối cùng chiếm lại được lănh thổ mà Nga chiếm đóng.
Nhà lănh đạo Ukraine cảnh báo rằng Kyiv sẽ từ bỏ các cuộc đàm phán với Moscow nếu Nga tiêu diệt "người dân của chúng tôi" hiện đang bị bao vây trong thành phố Mariupol tan hoang v́ chiến tranh hoặc tổ chức các cuộc trưng cầu dân ư để thành lập thêm các nước cộng ḥa ly khai trên lănh thổ Ukraine mới chiếm đóng.
Có một lúc trong cuộc họp báo xúc động, ông nói rằng ông nghĩ Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân, nhưng ông không muốn tin là Moscow sẽ làm điều đó.
Ông nói rằng điều cực ḱ thiết yếu đối với Ukraine là có thêm vũ khí.
“Ngay khi chúng tôi có (nhiều vũ khí hơn), ngay khi có đủ vũ khí, hăy tin tôi, chúng tôi sẽ ngay lập tức chiếm lại lănh thổ này hay lănh thổ kia đang bị chiếm đóng,” ông nói với các nhà báo.
Ông sử dụng cuộc họp báo của ḿnh được tổ chức trong hệ thống tàu điện ngầm của Kyiv để thông báo rằng Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Lloyd Austin sắp đến để hội đàm vào Chủ nhật.
“Ngày mai chúng tôi sẽ thảo luận về danh sách chính xác các loại vũ khí cần thiết yếu cho chúng ta và tốc độ giao hàng,” ông nói. “Chúng tôi trông chờ việc này. Chúng tôi muốn có ... vũ khí hạng nặng mạnh mẽ."
Có lúc ông cố ḱm nước mắt nói rằng ông chia sẻ nỗi đau của những người Ukraine mất con trong cuộc chiến của Nga và rằng cuộc tấn công phi đạn ngày thứ Bảy đă giết chết tám người ở thành phố Odesa, trong đó có một trẻ sơ sinh ba tháng tuổi.
Ông nói ngày thứ Bảy là một trong những ngày khó khăn nhất đối với các lực lượng Ukraine bị bao vây ở Mariupol và Kyiv đă đưa ra cho Moscow mọi h́nh thức thỏa thuận trao đổi có thể đưa ra để họ được giải thoát.
Lực lượng Ukraine cố thủ tại một nhà máy thép khổng lồ ở thành phố Mariupol.
Joe Biden đă tuyên bố rằng Nga sẽ không bao giờ thành công trong việc kiểm soát toàn bộ Ukraine, nhờ vào sự đoàn kết mạnh mẽ giữa Ukraine và các đồng minh, tờ The Guardian viết.
Ông Joe Biden nói: Sự đoàn kết rất bền chặt giữa Ukraine và các đồng minh, v́ vậy Nga sẽ không bao giờ có thể chiếm toàn bộ Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm Chủ nhật thông báo rằng ông sẽ gặp Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc pḥng Lloyd Austin, hai quan chức cấp cao nhất của Mỹ đến thăm Kiev kể từ khi bắt đầu chiến tranh.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết Ukraine hy vọng sẽ có được vũ khí hạng nặng tại các cuộc thảo luận với các bộ trưởng bộ ngoại giao và quốc pḥng của Hoa Kỳ tại Kiev vào hôm Chủ nhật, 24 tháng 4, những nguồn cung cấp rất quan trọng đối với Ukraine để chiếm lại lănh thổ bị Nga chiếm đóng. Ông cũng khuyến cáo rằng Kiev sẽ từ bỏ các cuộc đàm phán với Moscow nếu Nga sát hại “người dân Ukraine” bị bao vây trong thành phố Mariupol hoặc tổ chức các cuộc trưng cầu dân ư để tạo ra nhiều nước cộng ḥa ly khai khác trên lănh thổ Ukraine mới bị chiếm đóng.
Xuất hiện trên chương tŕnh Face The Nation của CBS trước khi trở về Ukraine, thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết thành phố cảng, trọng điểm ở miền đông Ukraine, quân Nga tập trung lực lượng để tấn công đă phạm “tội ác chiến tranh khủng khiếp” tại thành phố này. Thủ tướng Shmyhal cho biết “trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh” đă chết v́ thiếu nước ở Mariupol kể từ khi chiến tranh bắt đầu cách đây hai tháng.
Khoảng 430,000 người sống trong thành phố trước chiến tranh. Các viên chức Ukraine ước tính rằng hơn 20,000 dân thường đă thiệt mạng ở Mariupol kể từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh cho quân đội của ḿnh xâm lăng Ukraine vào tháng Hai. Sau khi không chiếm được thủ đô Kyiv, các lực lượng Nga đă chuyển trọng tâm sang Mariupol và các thị trấn, thành phố chiến lược khác ở phía đông và nam Ukraine.
Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) cho biết hết sức lo ngại về vụ bắt giữ một số thành viên người Ukraine trong phái bộ giám sát của tổ chức này ở phía đông Ukraine.
Tổ chức có trụ sở tại Vienna cho biết trong một tuyên bố ngắn gọn hôm Chủ nhật rằng OSCE “sử dụng tất cả các kênh hiện có để dẫn tới việc thả họ”.
Một người phát ngôn từ chối cho biết có bao nhiêu thành viên phái bộ quốc gia đă bị giam giữ, vào lúc nào hoặc bởi ai.
Một số quan sát viên của OSCE đă thiệt mạng hoặc bị thương kể từ khi 57 quốc gia tham gia tổ chức này thành lập phái bộ theo dơi cuộc xung đột ở miền đông Ukraine cách đây 8 năm.
Nga gần đây đă phủ quyết việc gia hạn phái bộ này.
Nguyễn Quốc Tấn Trung: Vài nhầm lẫn thông tin về giằng co dầu khí giữa Châu Âu và Nga
Trong các thảo luận về tranh chấp dầu khí giữa Châu Âu (EU) và Nga liên quan đến cuộc chiến Ukraine hiện nay, có khá nhiều thông tin chưa rơ ràng và mang tính tuyên truyền, tâm lư chiến là chính. Bài viết này hy vọng làm rơ các thắc mắc và nhầm lẫn có thể có.
A. THÔNG TIN: EU đang “trừng phạt” dầu khí Nga/EU đang phải mua dầu khí giá mắc từ Ấn Độ, Trung Quốc, Iran cũng do Nga bán rẻ => EU “ngu dại”.
Sự thật: EU chưa từng đưa dầu khí của Nga vào diện các sản phẩm bị tẩy chay. Cho đến hiện nay, các công ty cung cấp dịch vụ và sản xuất của EU vẫn đang trả cho Nga hơn 1,1 tỷ Euro mỗi ngày.
Thật ra mà nói th́ đây là một con số có vẻ “tiêu chuẩn kép” từ phía EU, khi tổng viện trợ quân sự và tài chính mà họ dành cho chính quyền Kyiv - Ukraine tính từ đầu cuộc chiến cho đến thời điểm này c̣n chưa đến một tỷ Euro.
Tuy nhiên, cần khẳng định là EU chưa từng ngừng mua dầu khí Nga. Nên họ cũng không v́ “chết rét” nên phải bắt đầu mua lại như các trang forum, diễn đàn “đáng tin cậy” mà người Việt hay xem và share.
Hiện nay trên thế giới, chỉ có Australia, Vương quốc Anh, Canada và Hoa Kỳ chính thức dừng hẳn mua dầu khí từ Nga.
Các quốc gia Châu Âu, như Đức, chỉ đưa ra lộ tŕnh dừng trong tương lai. Tuy nhiên, các cơ quan EU chưa từng đưa các thảo luận về vấn đề này lên nghị tŕnh của họ.
B. THÔNG TIN: Yêu sách trả tiền dầu khí bằng đồng Rubles là thế nào?
Yêu sách trả bằng đồng Rubles không phải là người Châu Âu phải chạy vạy đi t́m đồng Rubles, đổi ngoại tệ Nga để mua dầu từ phía Nga.
Nghe kiểu lập luận "Rubles-for-gas" khiến người ta nghĩ nhu cầu Rubles sẽ tăng trên thị trường tiền tệ, nhưng thật ra không phải.
Trong vài tháng gần đây, các công ty EU chỉ cần nộp Mỹ kim (USD) và Euro vào Gazprombank là hoàn thành nghĩa vụ thanh toán. (Gazprombank là định chế ngân hàng, tài chính của hăng dầu khí quốc doanh Nga Gazprom, nằm ngoài phạm vi cấm vận của phương Tây).
Vậy th́ thứ có tên gọi là "Rubles-for-gas" nằm trong nghị định mà phía Moscow đưa ra hồi cuối tháng Ba năm nay, thật ra chỉ ghi nhận rằng thời điểm hoàn thành nghĩa vụ thanh toán bây giờ sẽ thay đổi:
=> Không phải là thời điểm nộp tiền vào ngân hàng là xong, mà là thời điểm Gazprombank đổi Mỹ kim và Euro sang Rubles và chuyển vào “tài khoản Rubles” của các khách hàng.
Chính sách này một mặt có ư nghĩa biểu tượng về thời điểm thanh toán (tức Nga vẫn nắm đằng chuôi), nhưng nó đồng thời cho phép các định chế tài chính ngân hàng Nga tham gia vào quá tŕnh thanh toán (tỷ giá hối đoái, thông tin tài chính…). Trong khi đó, các định chế tài chính ngân hàng Nga th́ lại là đối tượng chủ yếu của các trừng phạt.
Nh́n chung, tự thân việc Gazprombank tự đổi Rubles không phải là vấn đề, họ đổi ra Nhân dân tệ hay Việt Nam đồng cũng được.
Song việc này tạo ra một chút thay đổi về thời điểm hoàn tất thủ tục thanh toán, kèm theo đó là cho phép các định chế tài chính Nga tham gia vào quá tŕnh thanh toán.
Việc chuyển sang trả bằng đồng Rubles không có nhiều lợi ích ǵ cho Nga, thậm chí là bất lợi, khi đồng Rubles đang yếu sẽ khiến giá thành dầu khí bán ra không được cao như để nguyên giá USD hay EUR.
Tuy nhiên, nói về tâm lư chiến th́ có vẻ nó có lợi cho Nga tại... Việt Nam, khi nhiều cộng đồng người Việt nghĩ thế là ngầu.
C. THÔNG TIN: EU đă đồng ư phải trả dầu khí bằng đồng Rubles, v́ “Tất cả đă nằm trong sự tính toán của Putin"
Báo chí Việt Nam và một số diễn đàn đưa tin này rất hả hê nhưng như đă nói ở trên, sự thật th́ cách thanh toán này không làm thay đổi quy tŕnh và thủ tục thanh toán quá nhiều.
Trong cuộc họp của European Commission vào ngày 22 tháng 4 vừa qua, EC đă ra văn bản khuyến nghị (không có tính pháp lư chung cuộc), là các công ty cứ trả như b́nh thường, và phương pháp thanh toán này không gây ảnh hưởng đến các biện pháp trừng phạt đang đặt ra.
Nói cách khác, các doanh nghiệp EU vẫn sẽ thực hiện thủ tục như họ làm mọi khi trong suốt mấy tháng chiến tranh qua. Song phía Nga sẽ ghi nhận thời điểm hoàn thành thanh toán là khi Gazprombank chuyển Mỹ kim hay Euro sang đồng Rubles.
EC khuyến cáo thêm là cứ trả như mọi khi, nhưng các doanh nghiệp trả tiền nên đính kèm văn bản thông báo họ đă hoàn thành nghĩa vụ và phản đối việc thay đổi thời điểm thanh toán.
***
Tổng kết, mọi thứ vẫn là business-as-usual, không có thay đổi ǵ đáng kể.
Châu Âu không chạy vạy tiền đồng Rubles để đổi và mua dầu khí v́ "chết rét" như tưởng tượng.
Nhưng Nga th́ vẫn đang tiếp tục bỏ túi hàng tỉ Euro mỗi ngày như cả thập niên nay.
Tuy nhiên, việc ngay cả Đức (một "đồng minh hờ" của Nga suốt hai thập niên qua) cũng xác nhận hướng tới chuyển đổi xu hướng sử dụng năng lượng phi-Nga cho thấy những thay đổi lớn trong tương lai năng lượng EU.
Hôm nay, 24/04/2022, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu bà Ursula von der Leyen tới Ấn Độ trong chuyến công du 2 ngày, dành cho các vấn đề thương mại, an ninh và khí hậu. Chuyến đi của lănh đạo EU c̣n mang sứ mệnh thuyết phục chính phủ Narendra Modi rời xa Matxcơva nhằm cô lập hơn nữa Nga v́ xâm lược Ukraina.
Ba Lan và Ukraine đă kư một thỏa thuận tăng cường hợp tác trong lĩnh vực vận tải đường sắt nhằm giúp Ukraine duy tŕ trao đổi thương mại với nước ngoài trong khi cuộc xâm lược của Nga ảnh hưởng đến các cảng của nước này.
Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal và Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki đă gặp nhau vào thứ Bảy tại Krakow, Ba Lan.
Ông Morawiecki cho biết trên Facebook rằng cả hai đều đồng ư rằng các biện pháp trừng phạt hiện tại đối với Nga là không đủ, có thể thấy điều này qua hiện trạng của “tiền tệ, trái phiếu hoặc lạm phát của Nga”.
Họ kêu gọi cộng đồng quốc tế tiến hành các bước cứng rắn hơn nhằm ngăn chặn sự xâm lược của Nga đối với Ukraine cũng như viện trợ quân sự nhiều hơn để giúp Ukraine.
Ông Morawiecki đă thu hút sự chú ư đặc biệt đến t́nh cảnh của các thường dân đang mưu t́m việc được bảo vệ tại một nhà máy thép ở Mariupol trong khi ông kêu gọi sự trợ giúp.
“Ở Mariupol, những người lính - hay đúng hơn là bọn tội phạm Nga, muốn phụ nữ và trẻ em chết đói. Chúng đang đợi cho đến khi họ hết nước. Chiến lược đó là ǵ vậy? Đây không phải là chiến tranh. Đây là cuộc diệt chủng”, ông Morawiecki nói.
Bộ Tổng Tham Mưu quân đội Ukraina ngày 24/04/2022 cho biết Nga đă cho bố trí dàn tên lửa di động Iskander-M cách biên giới Ukraina chưa đầy 60 km. Cũng theo bộ Tổng Tham Mưu Ukraina, quân Nga đă cho tăng viện binh sĩ về vùng Belgorod.
Tuy nhiên, Reuters xác nhận chưa thể thẩm định những nguồn tin trên của Ukraina. Belgorod là một thành phố và trung tâm hành chính của Nga, giáp với biên giới phía bắc của Ukraina. Iskander, một hệ thống tên lửa đạn đạo di động mà khối Liên Minh Quân Sự NATO đặt tên mă SS-26 Stone. Đây là loại tên lửa dẫn đường có tầm bắn lên đến 500 km và có thể mang đầu đạn hạt nhân hoặc thông thường.
Trong khi đó, hôm qua (23/04), tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, tổ chức một cuộc họp báo quốc tế đặc biệt tại một địa điểm rất độc đáo, ngay trong trạm tầu điện ngầm Maidan, nhằm đánh dấu đúng hai tháng ngày Nga tấn công Ukraina. Trong cuộc họp báo, lănh đạo Ukraina đă bày tỏ mong muốn Hoa Kỳ cung cấp thêm vũ khí hạng nặng.
Từ Kiev, thông tín viên đài RFI, Stéphane Siohan tóm lược thông tin :
« Không có lệnh hưu chiến tại Ukraina vào ngày cuối tuần Lễ Phục Sinh Chính Thống Giáo. Bom đạn vẫn tiếp tục rơi tại Kharkiv và Odessa. Bối cảnh này đè nặng lên giọng điệu buổi họp báo của Volodymyr Zelensky. Nguyên thủ Ukraina không chỉ thể hiện là một chiến sĩ mà c̣n bộc lộ cả sự tức giận và cảm xúc mạnh mẽ.
Trước hết, tổng thống Ukraina cho biết, Chủ nhật này, ông sẽ nói chuyện với ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và bộ trưởng Quốc Pḥng Lloyd Austin tại Kiev. Chương tŕnh nghị sự sẽ bàn về việc chuyển giao những loại pháo cỡ lớn, mà theo Zelensky, đây là cách duy nhất để giành lại những vùng lănh thổ đă bị Nga chiếm đóng từ hai tháng qua.
Tổng thống Ukraina cũng thừa nhận, cho đến lúc này, việc giải vây Mariupol bằng quân sự là điều không thể, và ông lên án những ư đồ của Nga, theo đó, điện Kremlin muốn mở một cuộc trưng cầu dân ư tại vùng Kherson để thành lập một nước cộng ḥa nhân dân tương tự như tại Donetsk và Lugansk.
Cuối cùng, nguyên thủ Ukraina, mắt ngấn lệ, đă nói đến vụ oanh tạc Odessa hôm thứ Bảy 23/4, làm tám người chết, trong đó có một bà mẹ trẻ 28 tuổi và con gái 3 tháng tuổi của nạn nhân. Ông đă gọi người Nga là "kẻ khốn nạn", từ ngữ trong nguyên văn, khi lên án những hành động giống như những ǵ đă xảy ra cách nay 80 năm tại châu Âu. »
RFI
Trong chuyến thăm tàu sân bay Mỹ USS Abraham Lincoln hôm 23/04/2022 đang tham gia huấn luyện quân đội Nhật trong vùng biển Nhật Bản, ngoại trưởng Nhật hứa hẹn tăng cường hợp tác quân sự với Hoa Kỳ để duy trì an ninh trong khu vực. Quân đội hai bên sẽ có cuộc tập trận lớn vào mùa thu tới với sự tham gia của 4000 binh sĩ.
Theo hãng tin Reuters, ngoại trưởng Nhật Bản Yoshimasa Hayashi và Đại sứ Hoa Kỳ tại Nhật Bản Rahm Emanuel đă đến tàu sân bay quan sát cuộc diễn tập cất cánh hạ cánh của các loại máy bay chiến đấu, bao gồm chiến đấu cơ F-35.
Ông Hayashi cho biết : « Hôm nay tôi đă có thể tận mắt chứng kiến tuyến đầu của an ninh quốc gia (…) Nhật Bản sẽ tăng cường toàn diện khả năng quốc pḥng của ḿnh và sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Mỹ để nâng cao khả năng răn đe và phản ứng của liên minh. »
Ông khẳng định liên minh Nhật-Mỹ đă và đang đóng vai tṛ quan trọng cho ḥa b́nh và ổn định trong khu vực và trong cộng đồng quốc tế.
Phát biểu trên được đưa ra trong bối cảnh Nhật Bản đang tỏ lo ngại cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina có thể khiến Trung Quốc sử dụng quân đội để giành quyền kiểm soát Đài Loan và các đảo gần đó của Nhật Bản.
Tokyo cũng bày tỏ quan ngại về mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa Bắc Kinh với Matxcơva, bao gồm các cuộc tập trận chung ở các vùng biển xung quanh Nhật Bản.
Theo Nikkei Asia, Nhật Bản và Mỹ sẽ tổ chức tập trận chung ở Hokkaido vào tháng 9 và tháng 10 tới. Các cuộc tập trận trong chương trình Resolute Dragon, dự kiến kéo dài hai tuần. 4000 lính thuộc Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ sẽ tham gia. Đây là cuộc tập trận song phương lớn nhất từ trước đến này.
Nhật Bản và Mỹ đă tiến hành các cuộc tập trận chung thường xuyên hơn trong nhưng năm gần đây, trước nguy cơ an ninh ở Đông Á bị đe dọa. Các cuộc tập trận chung đă được tổ chức 49 lần trong năm 2020, tăng 40% so với các năm trước.
Hôm nay, 24/04/2022, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu bà Ursula von der Leyen tới Ấn Độ trong chuyến công du 2 ngày, dành cho các vấn đề thương mại, an ninh và khí hậu. Chuyến đi của lănh đạo EU c̣n mang sứ mệnh thuyết phục chính phủ Narendra Modi rời xa Matxcơva nhằm cô lập hơn nữa Nga v́ xâm lược Ukraina.
Thông tín viên Pierre Benazet tại Bruxelles cho biết thêm thông tin :
« Lịch tŕnh chuyến thăm Ấn Độ của bà Ursula von der Leyen rất kín. Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu sẽ tới thăm từ viện nghiên cứu năng lượng tái sinh cho đến dự diễn đàn năng lượng mặt trời. Bà sẽ kết luận hai ngày thăm Ấn Độ với bài phát biểu tại buổi khai mạc cuộc đối thoại Raisina, một diễn đàn địa chính trị do Ấn Độ tổ chức hàng năm. Nhưng thời điểm chủ chốt của chuyến th ăm lần này là cuộc hội đàm với thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.
Năng lượng không phải là vấn đề ngẫu nhiên, bởi v́ đó là một trong những hối thúc của Liên Hiệp Châu Âu để thuyết phục Ấn Độ thoát khỏi quỹ đạo của Nga.
Bà Ursula von der Leyen đến New Delhi nhằm cố gắng sửa chữa, hoạc gây ảnh hưởng đến quỹ đạo mà thủ tướng Narendra Modi đă chọn cho Ấn Độ. New Delhi đă chọn cách vắng mặt trong cuộc bỏ phiếu tại Liên Hiệp Quốc về nghị quyết lên án Nga xâm lược Ukraina và Ấn Độ cũng đă chọn mua dầu của Nga với giá ưu đăi.
Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu mang sứ mệnh kép : Một mặt, giải thích cho ông Narendra Modi hiểu rằng xích lại gần Nga là Ấn Độ mắc nợ với các mối quan hệ với Liên Âu và mặt khác để Nga hành động không bị trừng phạt có thể dẫn đến việc Trung Quốc và Pakistan cũng sẽ lập luận tương tự để đ̣i chủ quyền một phần lănh thổ Cachemir của Ấn Độ ».
Ảnh #Lenin bằng đồng đă bị xóa khỏi tháp trên Quảng trường Chiến thắng ở #Kyiv.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">A bronze image of <a href="https://twitter.com/hashtag/Lenin?src=hash&ref_s rc=twsrc%5Etfw">#Lenin</a> was removed from the obelisk on Victory Square in <a href="https://twitter.com/hashtag/Kyiv?src=hash&ref_sr c=twsrc%5Etfw">#Kyiv</a>. <a href="https://t.co/ODjgdn3M4P">pic.twitter.com/ODjgdn3M4P</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1518117924015386624? ref_src=twsrc%5Etfw">April 24, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Phát biểu trước hàng chục ngh́n người tại Quảng trường Thánh Peter, Giáo hoàng Francis kêu gọi dừng các vụ tấn công ở Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Speaking to tens of thousands of people in St. Peter's Square, Pope Francis called for a halt to attacks in Ukraine. 'I renew an appeal for an Easter truce, the minimum and tangible sign of a willingness for peace,' he said <a href="https://t.co/6BJ1vxec8p">pic.twitter.com/6BJ1vxec8p</a></p>— Reuters (@Reuters) <a href="https://twitter.com/Reuters/status/1518351577010089984? ref_src=twsrc%5Etfw">April 24, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of April 24, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/iUOV7RaDle">pic.twitter.com/iUOV7RaDle</a></p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1518122952222457856? ref_src=twsrc%5Etfw">April 24, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Theo hăng tin Reuters ngày 24/4, Thụy Sĩ, quốc gia trung lập, đă phản đối việc giao vũ khí của Đức cho Ukraine, bằng cách ngăn chặn việc tái xuất khẩu đạn dược do Thụy Sĩ sản xuất, vốn được sử dụng trong xe chiến đấu bộ binh Marder mà Kiev đề nghị cung cấp.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">More details here. Given the internal debates within Germany about heavy weaponry supplies and concerns about Bundeswehr stock depletion, this is likely not the decisive factor blocking Marder deliveries but its still a complication<a href="https://t.co/ghzM9b0r0m">https://t.co/ghzM9b0r0m</a></p>— Samuel Ramani (@SamRamani2) <a href="https://twitter.com/SamRamani2/status/1518118072653078528? ref_src=twsrc%5Etfw">April 24, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh Thủ tướng Đức Olaf Scholz đang phải đối mặt với những lời chỉ trích ngày càng tăng về việc Chính phủ nước này không giao vũ khí hạng nặng cho Ukraine, trong bối cảnh các đồng minh phương Tây khác đẩy mạnh việc viện trợ.
Xe chiến đấu Marder do nhà sản xuất vũ khí Đức Rheinmetall (RHMG.DE) chế tạo, sử dụng đạn được sản xuất tại Thụy Sĩ. Thụy Sĩ đă hạn chế tái xuất khẩu các trang thiết bị chiến tranh như vậy đến những khu vực xung đột.
Người phát ngôn của Ban Thư kư Nhà nước Thụy Sĩ về các vấn đề kinh tế (SECO) cho biết họ đă nhận được hai yêu cầu từ Đức về việc chuyển giao vũ khí mà Berlin nhận từ Thụy Sĩ cho Ukraine.
Người phát ngôn trên cho biết: “Cả hai yêu cầu của Đức đều bị phản đối do phủ nhận tính trung lập của Thụy Sĩ và các quy định từ chối bắt buộc trong luật về vật liệu chiến tranh”.
Thụy Sĩ đă từ bỏ quy tắc trong quá khứ khi thông qua các biện pháp trừng phạt của Liên minh châu Âu nhằm vào Nga liên quan đến xung đột ở Ukraine, nhưng cho biết sự trung lập của họ không cho phép cung cấp vũ khí tới những khu vực xung đột.
Tháng trước, nước này cũng đă từ chối yêu cầu của Ba Lan về viện trợ vũ khí cho Ukraine.
Tạp chí The War Zone hôm 22.4 dẫn báo cáo của nhà phân tích quân sự độc lập H.I. Sutton cho biết có khả năng Nga đang điều tàu cứu hộ Kommuna trục vớt xác tuần dương hạm Moskva ch́m ở Biển Đen hôm 14.4.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Russia is attempting to retrieve anti-ship and anti-aircraft missiles that cruiser was equipped with, as well as secret documents and military equipment from the sunken cruiser "Moskva".<br><br>According to Bild, a rescue ship Kommuna is now working at the site where cruiser sank. <a href="https://t.co/nYlwLuXaM9">pic.twitter.com/nYlwLuXaM9</a></p>— NEXTA (@nexta_tv) <a href="https://twitter.com/nexta_tv/status/1518269565293285378? ref_src=twsrc%5Etfw">April 24, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Tàu tuần dương mang theo tên lửa dẫn đường Moskva, soái hạm của Hạm đội Biển Đen Nga, gặp nạn hôm 13.4 và bị ch́m sau đó một ngày trong lúc đang được kéo về cảng Sevastopol trên bán đảo Crimea.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The sunken cruiser "Moscow" was moving to Odessa to capture the city.<br><br>The ship was headed to Odessa to take part in an operation to land paratroopers who were to capture the city. One of the surviving sailors of the cruiser "Moscow" told about it on a phone to his mother. <a href="https://t.co/QZK91tt7vZ">pic.twitter.com/QZK91tt7vZ</a></p>— ТРУХА⚡️English (@TpyxaNews) <a href="https://twitter.com/TpyxaNews/status/1516649498604417027? ref_src=twsrc%5Etfw">April 20, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Theo chuyên gia Sutton, tàu cứu hộ Kommuna, được biên chế năm 1915, nhiều khả năng đang tham gia chiến dịch trục vớt khí tài trên soái hạm vừa bị tổn thất của Hạm đội Biển Đen Nga.
Kommuna hiện nằm trong số những tàu hải quân phục vụ lâu đời nhất thế giới. Ban đầu, tàu được đóng nhằm phục vụ tàu ngầm, bao gồm khâu sửa chữa lẫn tiếp liệu.
Sau thời gian tàu được cải tiến, thiết kế khoang giữa của Kommuna trở thành nơi chứa tàu ngầm giải cứu cỡ nhỏ, các tàu lặn điều khiển từ xa, cũng như đủ không gian cho các bộ phận của xác tàu đắm mà con tàu được giao nhiệm vụ trục vớt.
Chuyên gia Sutton cho rằng nhiều khả năng tàu Kommuna đang chở theo tàu cứu hộ AS-28, được thiết kế để có thể lặn đến độ sâu tối đa 1.000 m. Kommuna lâu nay vẫn đóng tại quân cảng Sevastopol thuộc bán đảo Crimea, gần vị trí xác tuần dương hạm Moskva bị đắm ở Biển Đen.
Theo ông Sutton, vị trí cũng như độ sâu của xác soái hạm có thể được tàu Kommuna dễ dàng tiếp cận hơn so với những con tàu trục vớt hiện đại hơn của Nga.
Các chuyên gia vẫn chưa chắc chắn liệu Nga có t́m cách trục vớt toàn bộ hoặc phần lớn của tàu Moskva. Tuy nhiên, họ cho rằng Nga sẽ đặt ưu tiên thu hồi các ḍng vũ khí hiện đại và những hệ thống liên lạc nhạy cảm của soái hạm.
Ngày 23.4, Bộ Quốc pḥng Nga lần đầu tiên xác nhận tổn thất nhân mạng trên tàu Moskva. Theo đó, vụ nổ, cháy và đắm tàu đă khiến một thủy thủ thiệt mạng, 27 người khác mất tích.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">It looks like it! 😉<a href="https://twitter.com/hashtag/Kommuna?src=hash&ref _src=twsrc%5Etfw">#Kommuna</a> (<a href="https://twitter.com/hashtag/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D 0%BC%D1%83%D0%BD%D0% B0?src=hash&ref_src= twsrc%5Etfw">#Коммуна</a>) 1912. The age of the Titanic.<a href="https://t.co/Ch1H1bcuM8">https://t.co/Ch1H1bcuM8</a> <a href="https://t.co/mdTwH09QaL">pic.twitter.com/mdTwH09QaL</a></p>— PLANES OF LEGEND (@PlanesOfLegend) <a href="https://twitter.com/PlanesOfLegend/status/1517906140876746752? ref_src=twsrc%5Etfw">April 23, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Giới chức Ukraine thông báo Tổng thống Zelensky đă gặp Ngoại trưởng, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ đang thăm Kiev, trong khi Washington chưa b́nh luận.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️U.S. Secretary of State Antony Blinken and Defense Secretary Lloyd Austin met with Zelensky in Kyiv on April 24, according to adviser Oleksiy Arestovych. <br><br>The meeting, which the U.S. hasn’t yet confirmed, is the highest-level visit by U.S. officials since Russia's war began.</p>— The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1518365050095947777? ref_src=twsrc%5Etfw">April 24, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
"Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc pḥng Lloyd Austin đang gặp Tổng thống. Hy vọng rằng hai bên sẽ thống nhất về tăng cường viện trợ", Oleksiy Arestovych, cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, nói trên truyền h́nh.
Quan chức Ukraine cũng kêu gọi phương Tây cung cấp thêm vũ khí tiến công. "Họ sẽ không đến đây nếu không sẵn sàng chuyển giao khí tài. Chừng nào chưa có vũ khí tiến công, những sự việc như Bucha sẽ c̣n tái diễn", Arestovych nói, đề cập tới thị trấn gần thủ đô Kiev, nơi quân đội Nga bị cáo buộc "thảm sát dân thường". Moskva từng nhiều lần bác bỏ cảo buộc này, cho rằng sự kiện bị Kiev ngụy tạo.
Tổng thống Zelensky cùng ngày đăng thông điệp trên Twitter, nói rằng "người dân Ukraine đang đoàn kết" và quan hệ đối tác Ukraine - Mỹ đang "mạnh hơn bao giờ hết".
Nhà Trắng chưa xác nhận thông tin về chuyến thăm, trong khi Bộ Ngoại giao Mỹ và Lầu Năm Góc từ chối b́nh luận.
Nếu được xác nhận, đây sẽ là chuyến thăm cấp cao nhất của quan chức Mỹ đến Ukraine kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự cách đây hai tháng. Lần gần nhất Tổng thống Zelensky gặp trực tiếp quan chức cấp cao Mỹ là cuộc họp với Phó tổng thống Kamala Harris tại thủ đô Munich của Đức hôm 19/2, vài ngày trước khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Mỹ và các đồng minh trong NATO thể hiện sẵn sàng cung cấp thêm vũ khí hạng nặng và khí tài hiện đại cho Ukraine, trong bối cảnh Nga tập trung lực lượng vào khu vực miền đông.
Quân đội Nga đang tăng cường sử dụng các loại tên lửa tầm xa tập kích mục tiêu trên lănh thổ Ukraine, trong khi bộ binh nước này hôm 19/4 bắt đầu giai đoạn hai của chiến dịch, tấn công nhiều mục tiêu dọc chiến tuyến hơn 480 km ở vùng Donbass, miền đông Ukraine, với mục tiêu xuyên thủng pḥng tuyến đối phương ở các tỉnh Donetsk, Lugansk và Kharkov.
Tướng Rustam Minnekaev, quyền tư lệnh Quân khu Trung tâm quân đội Nga, ngày 22/4 nêu mục tiêu của giai đoạn hai chiến dịch quân sự là nhằm kiểm soát hoàn toàn vùng Donbass và khu vực miền nam Ukraine. Nếu hoàn thành được hai mục tiêu này, Nga sẽ lập được hành lang trên bộ từ Donbass tới Crimea, đồng thời mở được con đường dẫn tới vùng ly khai Transnistria ở Moldova.
Ngày 61 kháng chiến Ukraine. Một ngày mới, một tuần mới bắt đầu ở hầm tránh bom. Cảnh báo về cuộc không kích trên khắp đất nước khi Nga ra mắt tên lửa mới. Các vụ nổ, hỏa hoạn được báo cáo ở các vùng Vinnytsia và Lviv. Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ thăm Kyiv
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Day 61 of Ukraine resistance. A new day, a new week starts in a bomb shelter. Air raid alerts across the country as Russia launches new missiles. Explosions, fire reported in Vinnytsia and Lviv regions. US Secretary of state and defence secretary visited Kyiv<br>📷 Zelensky official <a href="https://t.co/xM8B1AEixB">pic.twitter.com/xM8B1AEixB</a></p>— Olga Tokariuk (@olgatokariuk) <a href="https://twitter.com/olgatokariuk/status/1518475783471304706? ref_src=twsrc%5Etfw">April 25, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Cái ôm mà Austin dành cho Reznikov.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Check out that hug Austin gives Reznikov. <a href="https://t.co/S13ZoPUi0q">https://t.co/S13ZoPUi0q</a></p>— Christopher Miller (@ChristopherJM) <a href="https://twitter.com/ChristopherJM/status/1518584153737990145? ref_src=twsrc%5Etfw">April 25, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Nhà báo Hristo Grozev của Bellingcat khẳng định, theo thông tin của ông, Nga đă mất 90% lực lượng lính dù tốt nhất ở Ukraine.
"Trong phần đầu của cuộc chiến, Nga đă mất tới 90% số lính dù tốt nhất. Đây là bộ phận quan trọng và chất lượng cao nhất của quân đội, nếu thiếu nó th́ không thể đánh chiếm các đối tượng chiến lược quan trọng nhất, như đánh chiếm thủ đô. Một phần đáng kể của binh sĩ xếp sau lính dù cũng bị mất - như thiệt mạng, mất khả năng chiến đấu - lính đánh thuê khoảng 4.000 người đă mất. Đó là một tỷ lệ rất lớn các cựu chiến binh luôn sẵn sàng cho chiến tranh! " Grozev nói.
Ông tin rằng nếu không có một cuộc tổng động viên, Nga hiện chỉ c̣n không quá 60 - 70 đơn vị BTG không rơ chất lượng xâm lược Ukraina.
Trong cuộc chiến kéo dài hai tháng, Nga cũng đă sử dụng hầu hết các tên lửa dẫn đường chính xác mà họ có, Grozev cho biết. Theo ước tính của ông, kho vũ khí Nga hiện c̣n không quá 30% so với trước khi chiến tranh.
Tại sao Nga phải giật ḿnh phản ứng gay gắt khi một viên chức Ukraina đe dọa tấn công cầu Kerch nối Nga và Crimea
UKRAINE sẽ tấn công cây cầu dài nhất CHÂU ÂU nối liền lănh thổ NGA với bán đảo CRIMEA là đường vận chuyển quân tiếp viện cho CRIMEA qua KHERSON, MELITOPOL và MARIUPOL.
Ông Oleksiy Danilov, chủ tịch Hội đồng Quốc pḥng và An ninh Quốc gia Ukraine cho biết, Nga đang sử dụng cây cầu dài 19km bắc qua Eo biển Kerch để đưa quân đội và vũ khí từ Nga tới Crimea và sau đó vào phía Nam Ukraine.
"Sẽ thật tốt nếu các đối tác có thể cung cấp cho chúng tôi phương tiện nào đó mà chúng tôi có thể sử dụng để tiếp cận cây cầu này. Điều đó sẽ giúp chúng tôi giải quyết nhiều vấn đề", ông Danilov nhận định trong cuộc trả lời phỏng vấn với Radio NV khi được hỏi liệu Ukraine có thể tấn công cầu Crimea hay không bởi nó đang được sử dụng để Nga tăng cường lực lượng.
Người phát ngôn điện Kremlin Dmirty Peskov đă gọi những b́nh luận của ông Danilov "không khác ǵ một thông báo về cuộc tấn công khủng bố tiếp theo".
---
NGA PH̉NG THỦ CÂY CẦU DÀI NHẤT CHÂU ÂU ...
Đây là cây cầu Kerch lịch sử nhất Châu Âu thời văn minh của Nga, cũng là một trong những báu vật của cả Nga nằm trên vùng Biển mà Ukraina không bao giờ bỏ quên.
Kerch dài 19,3 km, kinh phí xây dựng hơn 4 tỷ USD
Đoạn ṿm cao 35 m tàu tự do đi qua
Quân sự:
Cầu Kerch được bảo vệ nghiêm ngặt 24/24.
1 Lữ Đoàn PK S 300.
1 Lữ Đoàn PK Pantsir.
Phi Đội Shokhoi SU 25 Grach.
1 Lữ Đoàn TQLC Nga.
Một phần tàu của Hạm đội biển Đen.
18 ngàn Quân Nga bảo vệ chung cả bán đảo Crume
Đối với Ukraina th́ cầu Kerch vẫn thuộc trong tầm ngắm v́ hải quân Ukraina đă từng cố băng qua cây cầu (bị Nga đơn phương tuyên bố đóng hải phận với cây cầu làm tuyến chắn) để tiếp cận cảng Mariupol lần 2015, 2017 nhưng bất thành và bị Nga bắt giữ binh sĩ nước ḿnh.
Vùng Biển này đặc biệt sương mù quanh năm, việc giao thương rất khó khăn, năm 2016 Putin quyết định cho xây cầu Kerch hiện đại nhất thời nay của Nga, mục đích hiện nay có 70% đường vận chuyển cho chiến dịch tiếp vận, hậu cần, vũ khí quân đội Nga... cho chiến trường Miền Nam Ukraina.
Về chiến lược quân sự, nếu Nga để mất cầu Kerch th́ xem như thua trận, v́ hết đường tiếp viện. Vùng sóng , gió, sương mù… không kiểu ǵ đáp ứng được.
Tuy nhiên với tinh thần như Ukraina, chết họ không sợ, đất nước bị Nga đánh phá tan nát rồi th́ không ǵ là không thể một khi Uk đang có được hậu thuẩn về vũ khí đời mới của phương Tây.
Và, ngay lúc này, Ucraina đă đưa ra cảnh báo về sự phá hủy cây cầu và Nga đă bắt đầu run sợ !!
Asia Times: Quan hệ Nga-Việt đặt Mỹ vào t́nh thế khó xử liên quan đến lệnh trừng phạt
Tác giả: David Hutt/ Dịch giả: Cù Tuấn
Tóm tắt: Kế hoạch tổ chức tập trận quân sự của Việt Nam với Nga có thể làm sống lại các lời kêu gọi trừng phạt Hà Nội bằng các lệnh trừng phạt liên quan đến CAATSA.
Việt Nam có thể sớm bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ v́ tiếp tục quan hệ quân sự với Nga khi phương Tây t́m kiếm các cách gây áp lực thứ cấp mới để trừng phạt Matxcơva v́ cuộc xâm lược Ukraina.
Việt Nam, đồng minh thân cận nhất của Mátxcơva ở Đông Nam Á, đă khiến các quan chức Mỹ khó chịu khi bỏ phiếu trắng trong các nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp quốc chống lại Nga. Trong tháng này, Hà Nội là một trong 24 quốc gia duy nhất bỏ phiếu phản đối việc Nga bị loại khỏi Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc.
Việt Nam hiện đang rơi vào t́nh trạng nước sôi lửa bỏng về ngoại giao sau khi truyền thông nhà nước Nga đưa tin trong tuần này rằng Matxcơva đang lên kế hoạch cùng các quan chức quốc pḥng Việt Nam tiến hành các cuộc tập trận chung mới vào cuối năm nay.
Các báo cáo dẫn lời quan chức quân đội Nga, Đại tá Ivan Taraev cho biết cuộc tập trận chung này, có khả năng được đặt tên là “Liên minh lục địa 2022”, sẽ nhằm “nâng cao kỹ năng thực hành của các chỉ huy và nhân viên trong việc tổ chức các hoạt động huấn luyện và quản lư các đơn vị trong t́nh huống khó khăn, như phát triển các giải pháp độc đáo khi thực hiện nhiệm vụ".
Nếu vậy, các cuộc tập trận có thể ngăn cản các nỗ lực của Hà Nội nhằm cải thiện các mối quan hệ chiến lược với Mỹ, vốn đă mở rộng đáng kể trong những năm gần đây với mục tiêu kiềm chế sự xâm lược của Trung Quốc ở Biển Đông.
Năm 2017, Quốc hội Mỹ đă thông qua Đạo luật Chống đối thủ của Mỹ thông qua các biện pháp trừng phạt (CAATSA), trong đó có nhiều điều khoản đe dọa trừng phạt đối với bất kỳ quốc gia nào mua vũ khí từ Nga.
Nga là nhà cung cấp vũ khí quân sự lớn nhất của Việt Nam, với gần 80% thiết bị quân sự của Hà Nội có nguồn gốc từ Matxcơva kể từ năm 2000, theo số liệu của Viện Nghiên cứu Ḥa b́nh Quốc tế Stockholm.
Trong một bài báo được công bố vào tháng trước, các nhà phân tích an ninh Ian Storey và William Choong suy đoán rằng sau khi Nga xâm lược Ukraina, Washington “có thể báo hiệu rằng họ đă sẵn sàng áp đặt 'các lệnh trừng phạt của CAATSA đối với các nước Đông Nam Á' đang lên kế hoạch mua thiết bị quân sự mới từ Nga”.
Họ phỏng đoán: “Điều này sẽ khiến các quốc gia trong khu vực phải suy nghĩ kỹ về việc kư hợp đồng với các công ty quốc pḥng Nga".
Bộ trưởng Quốc pḥng Nga Sergey Shoigu (phải) và người đồng cấp Việt Nam Ngô Xuân Lịch duyệt đội danh dự trong lễ đón tại Hà Nội vào ngày 23 tháng 1 năm 2018. Ảnh: AFP/Hoang Dinh Nam
Tuy nhiên, CAATSA có nguy cơ gây mâu thuẫn kể từ khi nó được ban hành vào cuối năm 2017. Tổng thống khi đó là Donald Trump cho biết CAATSA là "sai sót nghiêm trọng", cho rằng nó vi phạm quyền hạn của cơ quan hành pháp về chính sách đối ngoại trong khi một số quốc gia châu Âu cho rằng nó có thể vi phạm luật pháp quốc tế.
Các nhà hoạch định chính sách đối ngoại Dovish ở Washington cho biết, nó sẽ cản trở nghiêm trọng đến hoạt động ngoại giao; các chính khách diều hâu sợ rằng nó sẽ trừng phạt những nước như Việt Nam, Ấn Độ và Indonesia, những nước có quan hệ hữu nghị rất quan trọng nhằm kiềm chế Trung Quốc ở Ấn Độ - Thái B́nh Dương.
Carl Thayer, giáo sư danh dự từ Đại học New South Wales ở Australia và là chuyên gia nổi tiếng về Việt Nam, cho biết, Mỹ đang đối mặt với t́nh thế tiến thoái lưỡng nan v́ đang theo đuổi các mục tiêu mâu thuẫn.
Ông Thayer nói: “CAATSA nhằm trừng phạt các thực thể quốc pḥng của Nga v́ Nga sáp nhập Crưm [vào năm 2014] và làm gián đoạn hoạt động bán vũ khí của họ bằng cách đe dọa các quốc gia mua vũ khí của Nga. Đồng thời, Mỹ t́m cách tranh thủ Việt Nam như một đối tác chiến lược ở Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương”.
Các biện pháp trừng phạt của CAATSA mới chỉ được áp dụng đối với Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ v́ họ mua hệ thống tên lửa đất đối không S-400 do Nga sản xuất.
Tháng 11 năm ngoái, chính quyền Biden cho biết, họ vẫn chưa quyết định về việc liệu Ấn Độ, quốc gia mua vũ khí nước ngoài lớn nhất của Nga theo truyền thống, có nên được miễn trừ sau khi mua sắm hệ thống S-400 hay không.
Indonesia và Việt Nam, hai nước mua thiết bị quân sự hàng đầu khác của Nga, cho đến nay vẫn chưa bị trừng phạt, cũng như không nhận được sự miễn trừ chính thức từ Washington. Cựu Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ, Jim Mattis, đă xin Quốc hội miễn trừ trách nhiệm cho Việt Nam nhưng không thành công.
Khang Vu, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Khoa Khoa học Chính trị tại Trường Cao đẳng Boston, nói rằng vấn đề cần được tách thành hai giai đoạn. Ông Khang nói: “Trước khi Nga xâm lược Ukraina, khả năng Việt Nam có thể bị trừng phạt theo CAATSA là rất thấp".
Ông Thayer nói: "Vào đầu năm 2018, các quan chức quốc pḥng Mỹ dưới thời chính quyền Trump đă gây áp lực buộc Việt Nam phải cắt giảm sự phụ thuộc vào vũ khí và công nghệ quân sự của Nga hoặc đối mặt với khả năng bị trừng phạt. Việt Nam đă bị thúc giục mua vũ khí của Mỹ để thay thế".
Lệnh cấm vận vũ khí của Mỹ đối với Hà Nội chỉ được dỡ bỏ vào tháng 5 năm 2016, cùng tháng mà Barack Obama trở thành tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên đến thăm nước Việt Nam thống nhất.
Tuy nhiên, vào tháng 9/2018, khi kết thúc Đối thoại Chính sách Quốc pḥng thường niên được tổ chức tại Hà Nội, Việt Nam đă gây “choáng váng” cho các quan chức Mỹ khi hủy bỏ 15 cuộc tập trận quân sự được lên kế hoạch với quân đội Mỹ cho năm 2019, Thayer lưu ư.
Ảnh: Tổng thống Mỹ Donald Trump cầm cờ Việt Nam c̣n Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc (trái) vẫy cờ Mỹ khi họ đến dự cuộc họp tại Văn pḥng Chính phủ ở Hà Nội vào ngày 27 tháng 2 năm 2019. Ảnh: Saul Loeb/AFP
Ông Thayer nói: “Theo đánh giá của tôi, Việt Nam đă phản ứng trước các áp lực của Mỹ bằng cách thể hiện sự độc lập của ḿnh".
Lê Hồng Hiệp, thành viên cấp cao của Chương tŕnh Nghiên cứu Việt Nam tại Viện ISEAS – Yusof Ishak ở Singapore, đă suy đoán vào thời điểm đó rằng, “Việt Nam có thể đă hủy bỏ các cam kết quốc pḥng với Mỹ như một chiến thuật thương lượng để đảm bảo rằng Washington sẽ đưa ra một miễn trừ [CAATSA] cho nước này”.
Nhưng cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina vào ngày 24 tháng 2 đă thay đổi sự cân bằng động. Cùng với Lào, Việt Nam bỏ phiếu trắng trong một nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp quốc về cuộc chiến Ukraina, khiến họ trở thành hai quốc gia Đông Nam Á duy nhất không bỏ phiếu ủng hộ việc khiển trách Matxcơva về hành vi xâm lược Ukraina.
Các nhà chức trách Đảng Cộng sản kể từ đó đă bắt giữ những người biểu t́nh trong nước phản đối sự xâm lược của Nga, mặc dù các phương tiện truyền thông nhà nước đă cho thấy một số linh hoạt trong việc đưa tin về cuộc xung đột.
Có khả năng nghiêm trọng hơn đối với quan hệ Việt-Mỹ là Nga-Việt có kế hoạch tổ chức một cuộc tập trận chung.
Hai bên đă “nhất trí về chủ đề của các cuộc tập trận sắp tới, xác định ngày và địa điểm cho chúng” và “thảo luận về các vấn đề hỗ trợ y tế và hậu cần, các chương tŕnh văn hóa và thể thao”, hăng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti đưa tin.
Ông Thayer nói: “Điều này có thể làm giảm kỳ vọng của Mỹ rằng họ có thể coi Việt Nam như một đối tác chiến lược ở Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương”. Thời gian là rất quan trọng v́ nó diễn ra chỉ vài tuần trước khi Washington dự kiến tổ chức hội nghị thượng đỉnh lớn với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) từ ngày 12 đến 13 tháng 5.
Nếu các biện pháp trừng phạt CAATSA được áp dụng đối với Việt Nam, th́ có lẽ nó sẽ không xảy ra cho đến sau Hội nghị cấp cao ASEAN-Mỹ, “như một cử chỉ thiện chí”, ông Nguyễn Khắc Giang, nhà phân tích tại Đại học Victoria, Wellington, cho biết.
Tuy nhiên, khả năng Mỹ trừng phạt Việt Nam vẫn c̣n thấp, ông Khang nói, lưu ư rằng lợi ích của Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương không thay đổi kể từ cuộc chiến Ukraina. Khi chiến tranh bùng phát ở châu Âu, ngày càng có nhiều lo ngại rằng Bắc Kinh có thể nghĩ rằng thời điểm đă chín muồi để tiến hành một cuộc xâm lược Đài Loan, một động thái có nghĩa là Mỹ hiện đang cần sự thiện chí của Hà Nội hơn bao giờ hết.
Ông Khang nói: “Việt Nam là một đối tác quan trọng của Mỹ, và Washington sẵn sàng để các đối tác của ḿnh sử dụng vũ khí của Nga nếu các đối tác đó sử dụng vũ khí đó để chống lại kẻ thù của Mỹ”, ám chỉ chống lại Trung Quốc khi tranh chấp lănh thổ trên Biển Đông.
Ông nói thêm: “Vũ khí đến từ đâu không quan trọng, mà quan trọng là chúng dành để đối phó với ai".
Ảnh: Dàn mũ quân đội Việt Nam để trên giá khi Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ James Mattis, Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Bộ Quốc pḥng nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam, cùng đoàn cán bộ lănh đạo cấp cao của quân đội Việt Nam gặp nhau tại pḥng kế bên tại Lầu Năm Góc ngày 8 tháng 8 năm 2017 tại Washington DC. Ảnh: AFP/Paul J Richards
Stratfor, một công ty tư vấn địa chính trị, đă lập luận trở lại vào năm 2018 rằng “quy tŕnh CAATSA có thể không khuyến khích Việt Nam xây dựng hơn nữa mối quan hệ quốc pḥng với Mỹ nếu chỉ để tránh những thỏa hiệp trong tương lai đối với quyền tự chủ chiến lược của ḿnh”.
Stratfor tiếp tục lập luận: “Trong thế giới ngày nay, các cường quốc trung lưu ngày càng quyết đoán và từ chối ràng buộc ḿnh với bất kỳ cường quốc nào. Sự phụ thuộc của Mỹ vào công cụ ngoại lănh thổ kém cỏi cuối cùng có thể phản tác dụng nếu họ không cẩn thận".
Các nhà phân tích nhận định, cho đến nay, Washington đă làm ngơ trước việc Hà Nội mua vũ khí của Nga v́ một số lư do.
Đầu tiên, Mỹ cho rằng Việt Nam được quân sự hóa là ch́a khóa để hạn chế sự xâm lược của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương. Nếu Việt Nam mua từ Nga, điều đó có nghĩa là họ không mua từ Trung Quốc, mặc dù c̣n tranh căi về việc liệu Hà Nội, nếu bị siết chặt, thậm chí có cân nhắc mua vũ khí của Trung Quốc hay không.
Cũng có ư kiến cho rằng với quy mô kinh tế của ḿnh, Việt Nam không đủ khả năng mua vũ khí từ các nhà thầu vũ khí phương Tây với giá đắt tiền hơn. Tuy nhiên, điều đó c̣n gây tranh căi: Trước khi CAATSA được giới thiệu vào năm 2017, Indonesia đang đàm phán mua máy bay chiến đấu Sukhoi Su-35 do Nga sản xuất.
Nhưng mối đe dọa về các lệnh trừng phạt của Mỹ được cho là đă cản trở thỏa thuận đó, và đầu năm nay, Jakarta đă công bố một hợp đồng trị giá 8,1 tỷ USD để mua 42 máy bay phản lực Rafale từ Pháp. Mỹ cũng đă ủy quyền cho Indonesia mua máy bay phản lực F-15.
Tuy nhiên, chi tiêu quốc pḥng của Indonesia không lớn hơn nhiều so với Việt Nam, chỉ là 7,5 tỷ USD vào năm 2018 so với 5,5 tỷ USD của Hà Nội, theo số liệu của Ngân hàng Thế giới.
Washington có thể hiểu rằng chính sách của Việt Nam từ lâu là không vướng vào bất kỳ khối siêu cường nào để xoa dịu Bắc Kinh.
Nếu Hà Nội mua vũ khí từ Mỹ, hoặc thậm chí từ một đồng minh của Mỹ như Pháp, th́ Bắc Kinh có thể coi việc mua sắm này là một tín hiệu Hà Nội nghiêng hẳn về phía phương Tây, và sau đó tăng cường gây hấn đáng kể đối với Việt Nam.
Matxcơva cũng không vội đàm phán mua bán vũ khí trong khi quân đội của họ đang tham gia vào một cuộc xâm lược thất bại tại Ukraina; Quân đội Nga sẽ cần tất cả các loại vũ khí mà họ có thể tích hợp được, và các lệnh trừng phạt tài chính hiện tại của phương Tây đối với Matxcơva sẽ khiến Việt Nam gặp rủi ro - dù là CAATSA hoặc ǵ khác - nếu nước này cố gắng nhập khẩu vũ khí từ Nga trong thời chiến.
Ông Thayer cho biết Việt Nam đă không mua đợt vũ khí nào từ Nga kể từ khi CAATSA được thông qua, mặc dù có tin đồn rằng nước này đang thăm ḍ trên thị trường máy bay tấn công mặt đất và máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm.
Do Matxcơva cung cấp phần lớn vũ khí cho Việt Nam cần được cập nhật và bảo tŕ nên “không thể giảm mạnh tỷ lệ này trong một thời gian ngắn”, ông Khắc Giang lưu ư.
Các cựu chiến binh Việt Nam vẫy cờ trong cuộc diễu hành được tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh để kỷ niệm cuộc tấn công Tết Mậu Thân 1968. Ảnh: AFP/Stringer
Cuộc chiến Ukraina sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động mua sắm vũ khí của Việt Nam là rất khó xác định; Việt Nam đă bắt đầu nổi tiếng trong các hoạt động mua sắm vũ khí trong những năm gần đây. Chi tiêu cho vũ khí của Việt Nam đạt đỉnh vào năm 2018 ở mức 333 triệu đô la và giảm xuống trong kỷ nguyên Covid xuống c̣n 72 triệu đô la vào năm 2021.
Ngoại giao thay v́ các biện pháp trừng phạt, dường như có tác dụng với Mỹ ở những quốc gia khác. Tờ Economist lưu ư trong tháng này, Ấn Độ đă giảm tỷ trọng vũ khí mua từ Nga kể từ năm 2017. Đồng thời, thương mại quốc pḥng giữa Ấn Độ và Mỹ đă tăng từ 200 triệu USD năm 2000 lên 6,2 tỷ USD vào năm 2019.
Những liên kết quốc pḥng ngày càng gia tăng này đă bị phá tan tại cuộc họp giữa các quan chức cấp cao của Ấn Độ và Mỹ trong tháng này, mặc dù không ai thực sự mong đợi New Delhi cắt đứt mọi quan hệ quân sự với Nga nhanh chóng như vậy.
Storey và Choong hồi tháng trước lập luận rằng “Washington có thể từ bỏ lệnh trừng phạt CAATSA đối với Việt Nam do mối quan hệ chiến lược ngày càng tăng giữa hai nước trước các hoạt động quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông”.
Ngoài ra, nó có thể phục vụ lợi ích của Washington khi để ngỏ việc trừng phạt Việt Nam như một biện pháp giữ Hà Nội luôn trong trạng thái căng thẳng. Thayer nói: “Chừng nào Việt Nam hạn chế mua sắm vũ khí từ Nga, th́ nhiều khả năng Việt Nam sẽ không bị trừng phạt CAATSA”.
Nghia Le...
"Thế giới loài người cần có các thái cực theo đó các quốc gia tập hợp lại dựa trên hệ tư tưởng nhất định, h́nh thành phe phái đối lập để cạnh tranh và phát triển. Thế kỷ 20 ghi đậm thời kỳ lịch sử lưỡng cực với các vệ tinh xoay quanh: chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xă hội. Năm 1917 với cuộc cách mạng tháng 10 Nga ghi dấu mốc của sự h́nh thành mô h́nh Xô – Viết với ư thức hệ chủ nghĩa xă hội, tồn tại hơn 70 năm cho đến khi sụp đổ vào đầu những năm 1990. C̣n lại đơn cực phương Tây do Mỹ dẫn đầu với các giá trị phổ quát về tự do, dân chủ và nhân quyền khiến thế giới rơi vào trạng thái bất ổn thường xuyên ở nhiều khu vực, lănh thổ và quốc gia. Đây là sự thách đố loài người nói chung, các quốc gia, giới tinh hoa, các nhà tư tưởng nói riêng t́m kiếm các phương thức khoả lấp khoảng trống ư thức hệ mênh mông và kéo dài tới nay nhưng vẫn không thể.
Cuộc chiến tranh với Ukraina do Vladimir Putin phát động ngày 24/2/2022, một sự kiện nổi bật hiên nay, mang tầm quốc tế phản ánh tham vọng của cường quốc đ̣i lại vị thế đă mất khi mô h́nh Xô-viết sụp đổ, bởi v́ ông ta hiểu rằng đứng sau cuộc xâm lược Ukraina, một quốc gia đang trong quá tŕnh t́m bản sắc hướng tới dân chủ, là những đ̣i hỏi về an ninh, nhưng thực chất là đối đầu với NATO và EU, Mỹ và phương Tây. Tuy nhiên, tham vọng này không thể khoả lấp khoảng trống ư thức hệ vốn có nguồn gốc từ thời chiến tranh lạnh, nhưng đang làm bộc lộ rơ hơn những ǵ cần thay đổi để hướng tới trật tự thế giới mới và cho Việt Nam.
Trước hết, khát vọng quyền lực được nuôi dưỡng ở những cá nhân trong những cường quốc và dựa trên sự kích động chủ nghĩa dân tộc thường là khởi nguồn của các cuộc chiến tranh và, đối với cuộc xâm lược vào Ukraina là Putin và nước Nga.
Sau khi Olympic mùa đông Bắc Kinh bế mạc hôm 20/2, Nga mới bắt đầu chiến dịch quân sự ở Ukraine vào rạng sáng 24/2. Có thể ông Putin kỳ vọng quân đội Nga sẽ nhanh chóng chiến thắng chỉ trong vài ngày.
Thực tế là quân Ukraine kháng cự quyết liệt, giao tranh đă kéo dài suốt gần một tháng qua. Băng tuyết trên các cánh đồng tan vào đầu mùa xuân khiến cho mặt đất từ đông cứng biến thành bùn nhăo. Xe cộ của Nga gần như chỉ có có thể di chuyển trên các con đường trải nhựa, dễ bị chặn đánh.
Cuộc chiến này khiến Nga bị đẩy xa khỏi phương Tây hơn bao giờ hết. Những năm tháng Nga suy sụp nhất là dưới thời Yeltsin nhưng ông ta lại được ḷng phương Tây. C̣n hiện tại, Nga coi như bị đa số các nước trên thế giới tẩy chay, ngoại trừ 1 số thể chế độc tài và nghèo đói Á Phi, thể hiện qua 3 lần bỏ phiếu ở LHQ vừa qua. Tuy Việt Nam ta đă nêu quan điểm phản đối chiến tranh, chấm dứt bằng đối thoại hoà b́nh, nhưng không chỉ đích danh kẻ xâm lược.
Nga càng sa lầy về quân sự ở Ukraine càng tŕnh diễn sự yếu kém về tác chiến lẫn sức mạnh vũ khí, đỉnh điểm cho tới ngày hôm qua là sự kiện soái hạm Moskva bị Ukraine đánh ch́m.
Nga và Ukraine – hai nước từng sống chung dưới mái nhà Liên Xô - đều không xa lạ ǵ với chiến lược "tiêu thổ kháng chiến" này. Trong giai đoạn đầu của Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại (1941 – 1942), Hồng quân Liên Xô thường xuyên phá hủy đường sắt mỗi khi rút lui.
Khi Hồng quân chuyển sang phản công (1943 – 1945), phát xít Đức cũng phá hỏng hệ thống đường ray và ga tàu để làm chậm bước tiến của Liên Xô.
Quay lại năm 2022, khi không thể sử dụng đường sắt, Nga phải t́m kiếm các phương tiện vận tải khác để duy tŕ chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Phương án đầu tiên được nghĩ đến là đường hàng không. Trong ngày đầu tiên của chiến dịch, hàng chục máy bay trực thăng Nga đă đưa binh lính đổ bộ xuống sân bay Hostomel ở gần thủ đô Kiev và kiểm soát căn cứ quan trọng này.
Những ngày sau đó, Nga có thể đưa quân đội đến ngay trước cửa ngơ của Kiev và tấn công thẳng vào "đầu năo lănh đạo" của Ukraine. Chính việc Nga chiếm được Hostomel đă khiến Phương Tây lo ngại và dự báo Kiev sắp thất thủ đến nơi. Ukraine nắm rơ tầm quan trọng của sân bay này nên đă điều động Lữ đoàn Phản ứng nhanh số 4 đến chiếm lại.
Về sau, Nga một lần nữa chiếm được sân bay Hostomel nhưng cũng không thể vận tải quy mô lớn bằng đường hàng không do Ukraine vẫn c̣n nhiều vũ khí pḥng không.
Việc Nga thất bại trong việc phá hủy triệt để các cơ sở radar – tên lửa của đối phương khiến cho vùng trời Ukraine hiện nay vẫn đang trong t́nh trạng tranh chấp. Không quân Nga có ưu thế nhưng không phải tuyệt đối, máy bay Ukraine đôi lúc vẫn cất cánh và tấn công lực lượng mặt đất của Nga.
Các tên lửa pḥng không Stinger do Mỹ và châu Âu viện trợ cho Ukraine cũng gây ra cản trở lớn đối với không quân Nga.
Khi vận tải hàng không bất thành và kế hoạch nhanh chóng chiếm Kiev thất bại, Nga buộc phải sử dụng tới xe tải để tiếp tế cho đội quân.
Vấn đề là Nga không có đủ xe tải để phục vụ 175.000 binh sĩ. Bên cạnh đó, xe tải có tầm hoạt động tương đối ngắn, tốc độ chậm, tiêu hao nhiều nhiên liệu và rất dễ bị tấn công.
Trung tá Alex Vershinin của Lục quân Mỹ ước tính quân đội Nga chỉ có khoảng 4.000 xe tải thuộc 10 lữ đoàn hỗ trợ hậu cần.
Quân Nga sử dụng lượng lớn pháo phản lực nhiều ṇng và mỗi xe tải chỉ chở đủ tên lửa cho một dàn pháo bắn một lần. Chỉ riêng nhiệm vụ tiếp đạn cho các hệ thống pháo phản lực đă chiếm mất một nửa lượng xe tải của quân đội Nga, chưa kể nhu cầu chở nhiên liệu, thực phẩm, đạn được cho các đơn vị khác.
Đây cũng không phải là lần đầu tiên Nga thiếu xe tải. Trong Thế chiến thứ II, Liên Xô dồn sức sản xuất xe tăng, súng ống và đạn dược nên không c̣n đủ nguồn lực để chế tạo các loại phương tiện khác.
May thay, khi đó Mỹ là đồng minh của Liên Xô và đă viện trợ 200.000 chiếc xe tải Studebaker loại 2,5 tấn thông qua chương tŕnh Lend-Lease. Nhiều binh sĩ và chỉ huy Liên Xô tin rằng những chiếc Studebaker của Mỹ có vai tṛ quan trọng không kém ǵ xe tăng T-34 trong chiến thắng trước phát xít Đức.
Tờ Washington Post trích dẫn h́nh ảnh từ vệ tinh của Planet Labs PBC và nhiều nhà nghiên cứu cho thấy Ukraine đă cố t́nh xả nước từ Hồ chứa nước Kiev để làm ngập cả một vùng rộng lớn, gây thêm khó khăn cho việc di chuyển của quân Nga.
Các tướng lĩnh Ukraine hiểu rơ hậu cần chính là mắt xích yếu nhất của quân đội Nga và đă huy động binh sĩ cũng như người dân tránh thế mạnh của Nga để tập trung khoét sâu vào điểm yếu. Gần thủ đô Kiev, đoàn xe quân sự Nga nối đuôi nhau trên một con đường dài 64 km cũng v́ không c̣n đường đi nào khác. Đoàn xe đứng im trong suốt ba tuần liền v́ thiếu nhiên liệu, thực phẩm, đạn dược. Người dân Ukraine được yêu cầu báo cáo cho quân đội biết mỗi khi các đơn vị Nga đi qua. Quân chính quy đảm nhận nhiệm vụ đối phó với xe tăng Nga, lực lượng dân quân sẽ tấn công các xe tiếp tế, đặc biệt là xe bồn chở nhiên liệu.
Bộ Tổng tham mưu Ukraine đăng tải một đồ họa thông tin (infographic) hướng dẫn người dân cách chọn mục tiêu: "Nếu một đoàn xe thiết giáp Nga đi qua nơi bạn sinh sống, theo sau nó sẽ là các xe chở nhiên liệu, đạn dược và lương thực. Nếu không có đạn, xe tăng địch sẽ chỉ như chiếc máy kéo. Nếu không có xăng dầu, xe tăng cũng chỉ như cục sắt vụn. Nếu không có đồ ăn, kẻ địch sẽ đầu hàng làm tù binh".
Quân Ukraine bắt được nhiều xe tăng và thiết giáp c̣n nguyên vẹn bị quân Nga bỏ lại do hết dầu, lính Nga vào nhà dân để kiếm đồ ăn.
Sự suy thoái kinh tế của Nga là nặng nề nhất kể từ năm 1994. Như vậy, về vị thế quốc tế cũng như tiềm lực quân sự, hiện tại Nga chính thức là 1 con hổ giấy. Thất bại của Moscow không phải là chiến thắng rơ ràng của phương Tây.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đă mắc sai lầm chiến lược khi xâm lược Ukraine. Ông đă đánh giá sai kỳ vọng chính trị của người Ukraine, vốn không chờ đợi được giải phóng bởi những người lính Nga. Ông cũng đánh giá sai về Mỹ, Liên minh Châu Âu, và một số quốc gia – gồm Australia, Nhật Bản, Singapore, và Hàn Quốc – tất cả đều có khả năng hành động tập thể khi đứng trước chiến tranh, và tất cả đều đang chờ đợi thất bại của Nga tại Ukraine. Mỹ cùng các đồng minh và đối tác đang áp đặt những lệnh trừng phạt khắc nghiệt lên Moscow. Mỗi cuộc chiến đều là một trận đánh nhằm định hướng dư luận, và cuộc chiến của Putin ở Ukraine – trong thời đại h́nh ảnh truyền thông đại chúng – đă gắn nước Nga với một cuộc tấn công vô cớ, nhắm vào một láng giềng ḥa b́nh, gây ra thương vong lớn cho dân thường, cùng hàng loạt những tội ác chiến tranh. Dù ở bất cứ đâu, sự phẫn nộ sẽ là một trở ngại cho chính sách đối ngoại của Nga trong tương lai.
Hậu quả của việc Nga thua tại Ukraine sẽ khiến châu Âu và Mỹ phải đối mặt với những thách thức mang tính nền tảng. Giả sử một ngày nào đó Nga buộc phải rút quân, th́ việc xây dựng lại Ukraine, với mục tiêu chính trị là chào đón nước này gia nhập EU và NATO, sẽ là một nhiệm vụ nặng nề. Và phương Tây không được để Ukraine thất bại một lần nữa. Mặt khác, một h́nh thức kiểm soát yếu của Nga đối với Ukraine có thể đồng nghĩa với việc xuất hiện một khu vực giao tranh liên tục, có nhiều rạn nứt, bất ổn, với cơ cấu quản lư hạn chế hoặc không có, nằm ngay phía đông biên giới của NATO. Thảm họa nhân đạo sẽ không giống như bất cứ điều ǵ mà châu Âu từng chứng kiến suốt hàng thập niên qua.
Đáng lo ngại không kém là viễn cảnh về một nước Nga bị suy yếu và bị sỉ nhục, âm thầm dồn nén những cảm xúc phục thù giống như những ǵ đă nổi lên ở Đức sau Thế chiến 1. Nếu Putin duy tŕ quyền lực của ḿnh, Nga sẽ trở thành một quốc gia bị bài xích, một siêu cường bất hảo với một đội quân bị hạ cấp, nhưng kho vũ khí hạt nhân th́ vẫn c̣n nguyên. Tội lỗi và vết nhơ của cuộc chiến Ukraine sẽ ở lại với chính trường Nga thêm vài chục năm, hiếm khi nào một quốc gia thu được lợi ích từ một cuộc chiến họ đă thua. Sự vô ích của những chi phí bỏ ra cho cuộc chiến đó, thương vong nhân mạng, và sự suy giảm vị thế địa chính trị sẽ xác định con đường cho nước Nga và cho chính sách đối ngoại Nga trong nhiều năm tới, và sẽ rất khó để h́nh dung một nước Nga tự do trỗi dậy sau những ǵ khủng khiếp của cuộc chiến này.
Ngay cả khi Putin mất đi quyền lực ở Nga, nước này cũng khó có thể trở thành một nền dân chủ thân phương Tây. Họ có thể bị chia tách, đặc biệt là ở Bắc Caucasus. Hoặc cũng có thể trở thành một chế độ độc tài quân sự sở hữu vũ khí hạt nhân. Các nhà hoạch định chính sách sẽ không sai khi hy vọng về một nước Nga tốt đẹp hơn, và về cái ngày mà một nước Nga thời hậu Putin có thể thực sự hội nhập vào châu Âu. Họ nên làm những ǵ có thể để tạo điều kiện cho khả năng này, ngay cả khi họ chống lại cuộc chiến của Putin. Tuy nhiên, họ sẽ thật sai lầm nếu không chuẩn bị cho những kịch bản đen tối hơn.
Lịch sử đă chỉ ra rằng việc xây dựng một trật tự quốc tế ổn định là vô cùng khó khăn, nếu có một cường quốc theo khuynh hướng phục thù, bị sỉ nhục ở vị trí trung tâm của nó, đặc biệt là một cường quốc với tầm cỡ của Nga. Để xây dựng trật tự, phương Tây sẽ phải áp dụng cách tiếp cận liên tục cô lập và ngăn chặn. Giữ Nga ở thế yếu, và giữ Mỹ ở lại cùng ḿnh sẽ trở thành ưu tiên đối với châu Âu trong một kịch bản như vậy, bởi châu Âu phải gánh trọng trách chính trong việc quản lư một nước Nga bị cô lập sau cuộc chiến thất bại ở Ukraine. Về phần ḿnh, Washington muốn tập trung vào Trung Quốc. C̣n Trung Quốc có thể cố gắng tăng cường ảnh hưởng của ḿnh đối với một nước Nga đang suy yếu – từ đó dẫn đến việc h́nh thành một liên minh cùng sự thống trị của Trung Quốc mà phương Tây muốn ngăn chặn vào đầu những năm 2020.
Không ai trong hay ngoài nước Nga nên muốn Putin chiến thắng trong cuộc chiến ở Ukraine. Tốt hơn hết là ông ta thua trận. Tuy nhiên, một thất bại của Nga sẽ không phải là lư do để ăn mừng. Nếu Nga ngừng xâm lược, th́ bạo lực đă gây ra cho Ukraine vẫn là một vết thương hằn sâu nhiều thế hệ, nhưng vấn đề là Nga sẽ không sớm chấm dứt xâm lược. Mỹ và châu Âu nên tập trung vào việc khai thác những sai lầm của Putin, không chỉ bằng cách củng cố liên minh xuyên Đại Tây Dương, và khuyến khích người châu Âu hành động theo mong muốn lâu dài của họ về chủ quyền chiến lược, mà c̣n bằng cách làm cho Trung Quốc thấy rơ bài học thất bại của Nga: hành động thách thức các chuẩn mực quốc tế, chẳng hạn như chủ quyền quốc gia, sẽ đi kèm với chi phí thực tế, và chủ nghĩa phiêu lưu quân sự sẽ làm suy yếu các quốc gia lựa chọn đi theo con đường đó.
Nếu một ngày nào đó, Mỹ và châu Âu có thể giúp khôi phục chủ quyền của Ukraine, và nếu họ có thể đồng thời thúc đẩy Nga và Trung Quốc chia sẻ cùng một nhận thức về trật tự quốc tế, th́ sai lầm lớn nhất của Putin sẽ trở thành một cơ hội cho phương Tây. Nhưng để đạt được điều đó, cái giá phải trả sẽ là cực kỳ đắt."
Ngày 24/4 theo giờ địa phương, Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ đă cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodomyr Zelensky tại Kyiv.
Đây là chuyến đi đầu tiên đến Kyiv của các quan chức cấp cao trong chính quyền nội các của Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Ông Antony Blinken và ông Lloyd Austin đă đi tàu từ Ba Lan đến thủ đô của Ukraine.
Trong cuộc họp, Ngoại trưởng Blinken nói rằng chuyến đi là cơ hội cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ dành cho chính phủ Ukraine.
Ông Blinken nói thêm rằng dù Nga vẫn tàn bạo nhưng Ukraine vẫn đứng vững.
Ông cho biết Moscow đang thất bại trong các mục tiêu đề ra trong khi Ukraine đang thành công.
Trong cuộc gặp kéo dài 3 giờ, gấp đôi thời gian dự kiến, ông Blinken cho rằng "điều quan trọng là một Ukraine độc lập, có chủ quyền sẽ tồn tại lâu hơn nhiều so với một Vladimir Putin của nước Nga."
(BBC)
Ngô Nhân Dụng
Từ khi cuộc chiến Ukraine bắt đầu, các nước NATO nhấn mạnh họ chỉ tặng cho chính phủ Vlodymyr Zelensky các “vũ khí pḥng ngự.” Những máy bay tự khiển (drones), mũ và áo giáp, súng cao xạ, tên lửa nhẹ 20 kư đeo trên vai để đánh máy bay hoặc xe thiết giáp, đă giúp quân đội và dân Ukraine đẩy lui đoàn quân xâm lược. Các loại tên lửa trên chỉ dùng khi quân địch đến gần, chứ không thể tấn công các mục tiêu xa.
Chiến cuộc đă bước sang giai đoạn mới. Không chiếm được thủ đô Kyiv và cả miền Tây, quân Nga đang rút về Donbas. Từ năm 2014 quân đội Ukraine vẫn cố gắng chiếm lại hai khu vực “ly khai” này. Bây giờ quân Nga sẽ t́m cách bao vây và triệt hạ các đội quân Ukraine, để mở rộng vùng kiểm soát cho hai “nước Cộng Ḥa Nhân Dân” mà ông Vladimir Putin đă công nhận trước khi đánh Ukraine. Ông Putin muốn thành công trước ngày 9 tháng Năm, để mời hai chính phủ bù nh́n qua Nga dự kỷ niệm Lễ Mừng Chiến Thắng, kỷ niệm ngày chấm dứt Đại chiến Thứ Hai.
Tại Donbas vũ khí và quân lực Nga vẫn c̣n nhiều gấp bội quân Ukraine mặc dù cấp chỉ huy chưa chứng tỏ khả năng điều khiển và tinh thần quân sĩ rất thấp kém. Quân đội Ukraine vẫn cương quyết không bị khuất phục. Khi ông Putin tuyên bố chiếm được hải cảng Muriupol, mấy trăm chiến sĩ tử thủ một nhà máy thép suốt hai tháng trời vẫn chưa chịu buông súng. Nhưng quân Nga sẽ áp đảo chiến trường v́ có các hỏa tiễn tầm xa, phi cơ chiến đấu, các loại vũ khí tấn công mà quân đội Ukraine c̣n thiếu.
Chính sách viện trợ quân sự của NATO phải thay đổi. Muốn tiếp tục chiến đấu, quân Ukraine phải được trang bị đầy đủ hơn. Phải gửi cho họ các loại vũ khí dùng để tấn công chứ không chỉ để tự vệ.
Sau khi Thủ tướng Boris Johnson đến thăm Tổng thống Zelensky ở thủ đô Kyiv, Anh quốc đă gửi tặng Ukraine các trọng pháo, xe thiết giáp trang bị súng bắn máy bay, các đại pháo và hỏa tiễn đánh chiến hạm. Đó là những chiến cụ không chỉ dùng để pḥng thủ. Ông Johnson c̣n điện thoại cho các nhà lănh đạo Pháp, Đức, Canada và Liên hiệp Âu châu, thảo luận và điều hợp các loại vũ khí sẽ viện trợ Ukraine. Canada và Đức đă gửi giúp Ukraine các khẩu đại bác. Quốc hội Mỹ thúc dục Tổng thống Joe Biden phải giúp Ukraine nhiều hơn. Gần 80% dân chúng Mỹ ủng hộ.
Tuần trước, chính phủ Mỹ mới công bố khoản viện trợ kinh tế $500 triệu, và một chương tŕnh viện trợ quân sự mới cho Ukraine. Tổng cộng $800 triệu mỹ kim; đợt chiến cụ đang gửi gấp có 18 đại bác 155 ly “howitzers” cùng đạn dược; 200 thiết giáp M113; 11 trực thăng Mi-17 và 100 quân xa. Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal khi qua Mỹ đă họp bàn với bộ trưởng quốc pḥng Mỹ và giới lănh đạo các công ty sản xuất vũ khí. Một loại máy bay “drone” tự khiển mới, đặt tên là Phoenix Ghost, đang được Không Lực Mỹ điều chỉnh, sau khi đă tham khảo ư kiến, cho phù hợp với chiến trường Ukraine. Phoenix Ghost có thể phóng lên theo đường thẳng đứng, bay xa 6 giờ liền t́m đánh mục tiêu, không kể đêm ngày. Một loại thiết giáp Mỹ gửi cho Ukraine có trọng lượng thấp, đi dễ dàng trên các cánh đồng sũng nước vào mùa mưa, mà xe tăng của Nga nặng nề có thể bị sa lầy. Mỹ có thể gửi các xe thiết giáp của Nga mà trước đây đă mua về để tập trận, để quân Ukraine quen sử dụng. Không những thế, Mỹ sẽ tặng cho các nước cộng sản cũ ở Đông Âu một số máy bay chiến đấu và xe thiết giáp, để đổi lại các nước như Ba Lan, Tiệp, Romania, vân vân, đă chuyển cho Ukraine các phi cơ chiến đấu và thiết giáp do Nga chế tạo từ thời c̣n chế độ cộng sản nay c̣n chứa trong kho vũ khí.
Tổng số vũ khí Mỹ đồng ư cung cấp cho Ukraine trị giá tới $3.4 tỷ đô la. Mỹ sẽ mời binh sĩ Ukraine qua Mỹ huấn luyện dùng các vũ khí mới, tránh không để quân Mỹ bước vào trong nước Ukraine; không muốn bị Nga coi là Mỹ đang “tham chiến.” Trước đây khi nhấn mạnh chỉ giúp Ukraine các vũ khí để tự vệ, các nước NATO cũng theo cùng một chính sách, tránh khiêu khích Vladimir Putin. V́ thái độ dè dặt đó, khi Ba Lan để nghị chuyển các máy bay chiến đấu MiG-29 của Nga qua một phi trường quân sự Mỹ ở Đức, rồi tặng cho Không quân Ukraine, Mỹ đă từ chối.
Nhưng bây giờ các nước NATO đă thay đổi, công khai viện trợ vũ khí mới cho quân đội Ukraine, loại vũ khí để tấn công.
Thực ra vũ khí nào cũng là vũ khí. Phân biệt vũ khí pḥng ngự với vũ khí tấn công là giả tạo, một cách “giả đạo đức,” như Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba đă nói với Liên hiệp Âu châu ở Bruxelles: “Bởi v́ tất cả các vũ khí được quân đội Ukraine sử dụng trong lănh tổ Ukraine, đều dùng để pḥng thủ.”
Cùng với đợt vũ khí viện trợ mới, Mỹ và Anh quốc cũng bắt đầu mở rộng chương tŕnh chia sẻ tin tức t́nh báo. Các h́nh ảnh do vệ tinh nhân tạo và máy bay thám thính bay quanh Ukraine chụp được và các thông tin nghe lén đă được chuyển cho t́nh báo quân sự Ukraine. Nhờ thế, Ukraine biết quân Nga được điều động ra sao, ông tướng Nga nào đang nói điện thoại với ai, ở đâu, Quân Ukraine đă hạ sát 8 tướng lănh Nga ngoài mặt trận, một con số cao kỷ lục trong cuộc chiến dài hai tháng.
Khi chuyển giao các tin tức t́nh báo, người ta càng khó phân biệt hành động đó là pḥng ngự hay tấn công. Cho đến nay, Nga chưa biết phản ứng thế nào trước công tác viện trợ này. Người Nga có thể tin rằng Mỹ và Anh tặng bất cứ thông tin nào thu lượm được, nhưng không thể lấy lư do đó để leo thang trả đũa.
Chính phủ Mỹ có lẽ c̣n dè dặt không cho Ukraine biết địa điểm hay hoạt động của tất cả các đơn vị quân Nga ở ngoài Ukraine; cũng như không tặng cho Ukraine các vũ khí có khả năng bắn sang nước Nga. Quân Ukraine đă tấn công một số kho xăng dầu và kho đạn trong nước Nga, nhưng không dùng các vũ khí nước khác. Hai hỏa tiễn Neptume đánh ch́m soái hạm Moskva của Nga ở Hắc Hải đều chế tạo trong xứ - mà chính chiếc tàu chiến này cũng được sản xuất ở Mymolaiv, một thành phố công nghiệp ở Ukraine, trong thời c̣n nằm trong Liên bang Xô Viết!
Nhưng quân đội Ukraine đă nhận được các vũ khí mới như đại bác howitzers 155 ly, hỏa tiễn bắn máy bay từ xa, bắn chiến hạm, đều có thể bắn qua lănh thổ và hải phận Nga. Các nước NATO hy vọng rằng Vlodymyr Zelensky sẽ không vô t́nh khiêu khích Nga đến như vậy.
Ông Vladimir Putin đă cảnh cáo rằng nếu khối NATO viện trợ các vũ khí mạnh hơn cho Ukraine th́ sẽ gánh “hậu quả không lường trước được.” Ông Biden và các nhà lănh đạo NATO có vẻ đang đánh cá rằng ông Putin sẽ chỉ dọa dẫm mà không dám phản ứng mạnh.
Ông Putin có dám đánh bom các phi trường ở Ba Lan, nơi tiếp nhận các vũ khí trước khi chuyển qua Ukraine hay không? Sau khi thế giới đă chứng kiến chiến dịch Ukraine thất bại, không c̣n ai lo sợ phải đánh nhau với quân Nga nữa. Ông Putin có dám vận dụng vũ khí nguyên tử, như ông đe dọa khi nghe Phần Lan muốn gia nhập NATO hay không? Không một chính phủ nào trong khối NATO phản ứng trước những lời đe dọa đó. Chính phủ Phần Lan đă “lật tẩy,” nói rằng hiện nay Nga đă đặt vũ khí nguyên tử ở Kalinigrad, nằm sát bên cạnh Lithuania, Ba Lan rồi. Nếu ông ta đánh liều mở kho bom nguyên tử th́ các vệ tinh nhân tạo sẽ trông thấy liền. Lúc đó các tướng lănh Nga sẽ phải lựa chọn: Họ có muốn chính ḿnh và gia đ́nh ḿnh hy sinh trong một cuộc đại chiến thế giới, chỉ v́ tham vọng của một lănh tụ điên rồ hay không?
Hai kho dầu của Nga ở Bryansk liên tiếp bị cháy. Bryansk cách biên giới của Ukraine khoảng 100 dặm. Nhiều người nghi ngờ do UAV của Ukraine tấn công nhưng cũng không loại trừ do đặc công.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The city of Bryansk, Russia tonight.<br><br>Ukrainian saboteurs in action? <a href="https://t.co/bJEK9dSM3e">pic.twitter.com/bJEK9dSM3e</a></p>— Visegrád 24 (@visegrad24) <a href="https://twitter.com/visegrad24/status/1518426991824932864? ref_src=twsrc%5Etfw">April 25, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">This is becoming an interesting pattern, in Russian cities close to the Ukrainian border, oil depots are suddenly catching fire.<br><br>This video is from Bryansk. <a href="https://t.co/nMIbx4GyPj">pic.twitter.com/nMIbx4GyPj</a></p>— Oleksiy Sorokin (@mrsorokaa) <a href="https://twitter.com/mrsorokaa/status/1518497790598516737? ref_src=twsrc%5Etfw">April 25, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">I still can’t get it how this thing in Bryansk was possible.<br>It’s either Ukraine has a godlike UAV operator team, or Russians did this themselves. <br>Or the West gave us something no one is talking about 😳 <a href="https://t.co/js2kWvl9T3">pic.twitter.com/js2kWvl9T3</a></p>— Illia Ponomarenko 🇺🇦 (@IAPonomarenko) <a href="https://twitter.com/IAPonomarenko/status/1518567223920574464? ref_src=twsrc%5Etfw">April 25, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">The moment of the explosion at the fuel facility in Bryansk. <a href="https://t.co/WR8T2GqR5x">https://t.co/WR8T2GqR5x</a> <a href="https://t.co/S6RZY5ZF3E">pic.twitter.com/S6RZY5ZF3E</a></p>— Rob Lee (@RALee85) <a href="https://twitter.com/RALee85/status/1518489757189296128? ref_src=twsrc%5Etfw">April 25, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
Ukraine Đang Trở Thành Một Cuộc Chiến Tranh Nguy Hiểm với Nga.
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine được dự định là một cuộc tấn công chớp nhoáng - một cuộc chặt đầu nhanh chóng vào / ra khỏi giới tinh hoa chính trị của Ukraine . Một chính phủ thân thiện với Nga sẽ được thành lập. Người Ukraine, hoài nghi và không thiện cảm với chính phủ tham nhũng của họ, sẽ chấp nhận sự thay đổi nhanh chóng này. Nga sau đó có thể nhanh chóng triệt thoái lực lượng của ḿnh. Cuộc xung đột thực sự sẽ là một ' hoạt động quân sự đặc biệt ', không phải là một cuộc chiến. Quân đội Nga sẽ ra đi trước khi phương Tây có thời gian đáp trả. Toàn bộ sự việc sẽ là một kẻ đồng phạm, giống như việc Nga chiếm Crimea vào năm 2014.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đă đánh giá thấp tính hợp pháp của chính phủ của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và ư thức về bản sắc dân tộc của Ukraine. Động thái nhanh chóng của Putin đối với Kyiv đă sa lầy vào bế tắc. Sau sáu tuần, người Nga đă từ bỏ trục tấn công phía bắc đó. Hiện họ đang tập trung vào việc chỉ chiếm vùng đất Donbas phía đông Ukraine. Ngay cả sự xâm nhập hạn chế hơn này cũng sẽ gặp khó khăn. Lư do là Putin hiện đang chiến đấu với gần như toàn bộ phương Tây chứ không chỉ Ukraine.
Gần như ngay lập tức, Zelensky bắt đầu yêu cầu sự hỗ trợ của phương Tây , khiến cuộc xung đột trở thành một cuộc chiến tranh ủy nhiệm giữa phương Tây và Nga. Thật vậy, Zelensky đă tiếp thị nỗ lực chiến tranh của Ukraine theo những điều kiện đó một cách rơ ràng. Ông nói về Ukraine như một biên giới phía trước của châu Âu, bảo vệ Ukraine trước sự xâm lược rộng lớn hơn của Nga . Ukraine có thể không thuộc NATO hoặc Liên minh châu Âu, nhưng ngày càng rơ ràng rằng nước này đang hoạt động như một bức tường thành.
Trước cuộc chiến, Putin đă có những bài phát biểu chỉ trích toàn bộ dàn xếp sau Chiến tranh Lạnh ở châu Âu. Ông không chỉ phản đối nền độc lập của Ukraine mà c̣n cả việc mở rộng NATO , việc Đông Âu thoát khỏi vùng ảnh hưởng của Nga và sự phát triển của các nền dân chủ nghiêng về phương Tây xung quanh Nga. Ông ta khá rơ ràng muốn một số phiên bản của Liên Xô hoặc Đế chế Nga trở lại. Nhiều người nghi ngờ rằng nếu Putin đă kiểm soát Ukraine, th́ thay vào đó, ông ta sẽ gây sức ép với các nước Baltic hoặc Ba Lan.
Trong điều này, Zelensky có lẽ đúng. Theo lư tưởng, chủ nghĩa xét lại của Putin không chỉ giới hạn ở Ukraine. Ông ta muốn một trật tự an ninh châu Âu khác - một trật tự có vai tṛ nửa đế quốc lớn hơn nhiều đối với Nga. Than ôi, không ai ngoài Moscow muốn điều đó, v́ vậy phương Tây đă ch́a tay ra với Ukraine một cách đáng kể. Chiến tranh thực sự là một cuộc chiến ủy nhiệm.
Putin cần nhanh chóng giành chiến thắng để tránh kết cục này. Ông ta không làm. Ḍng chảy viện trợ của phương Tây hiện đang mở rộng để bao gồm các loại vũ khí hạng nặng, thậm chí có thể giúp Ukraine lấy lại lănh thổ nếu nước này có thể ngăn chặn cuộc tấn công Donbas hiện tại. Thực tế, Nga hiện đang chiến đấu với quân đội Ukraine được trang bị khí tài quân sự của phương Tây . Nếu cứ tiếp tục như vậy, Ukraine sẽ có một trong những quân đội được trang bị và thiện chiến nhất hành tinh.
Nga không thể chiến thắng trong cuộc chiến tranh ủy quyền dài hạn hoặc thậm chí trung hạn với phương Tây
Kết cục này là một thảm họa đối với Putin. Nga có lợi thế hiện tại về số lượng và khối lượng, nhưng Ukraine có tinh thần vượt trội và trang bị sớm. Khi ḍng vũ khí phương Tây gia tăng, quy mô sẽ cân bằng và sau đó sẽ chống lại Nga.
Nga cũng không có khả năng kinh tế, cụ thể là cơ sở công nghiệp quốc pḥng, để cạnh tranh với (gần như) toàn bộ năng lực công nghiệp quốc pḥng của phương Tây. GDP của Nga chưa đến hai ngh́n tỷ đô la. GDP của Mỹ và EU vượt quá bốn mươi ngh́n tỷ. Cả hai đều sản xuất thiết bị tốt bằng hoặc tốt hơn thiết bị của Nga.
Tệ hơn nữa, nền kinh tế Nga sẽ bị suy giảm mạnh do các lệnh trừng phạt nhằm vào nước này v́ chiến tranh. Các ước tính đang nổi lên xung quanh mức giảm từ năm đến mười phần trăm chỉ trong năm nay. Điều đó, cộng với chi phí của những ǵ đă di căn vào một cuộc chiến tranh lớn mà người dân Nga không chuẩn bị sẵn sàng, sẽ đẩy Nga vào suy thoái , nếu không muốn nói là suy thoái sớm.
Putin đă dành phần lớn công cuộc hiện đại hóa quốc pḥng của Nga trong thập kỷ qua để cách ly nền kinh tế quốc pḥng của nước này với nền kinh tế thế giới. Có nghĩa là, các căn cứ công nghiệp quốc pḥng của Nga đă khá hoàn thiện và có thể sản xuất các loại vũ khí cần thiết trong một thời gian. Nhưng nếu cuộc chiến đi vào bế tắc - nếu cuộc tấn công Donbas hiện tại không tạo ra bước đột phá thắng lợi trong chiến tranh - th́ các nhà sản xuất quốc pḥng Nga sẽ rơi vào cuộc chạy đua vũ trang trung hạn với các nhà sản xuất phương Tây. Họ khó có thể vượt qua sản xuất quốc pḥng của phương Tây trong thời gian dài do quy mô không đối xứng rơ rệt, cộng với nỗi đau của các lệnh trừng phạt.
Như nhiều người đă quan sát, nếu Ukraine chỉ có thể trụ vững trong vài tháng nữa, Nga có lẽ không thể thắng cuộc chiến, thậm chí là rất nguy hiểm.
Mô h́nh Afghanistan
Chúng tôi có một mô h́nh cho điều này - cuộc chiến ủy nhiệm thảm khốc cuối cùng của Nga với thế giới rộng lớn hơn. Năm 1979, Liên Xô xâm lược Afghanistan . Như trong cuộc xung đột Ukraine hiện tại, quân pḥng thủ ban đầu phải chịu những tổn thất đáng tiếc và Liên Xô đă đạt được lợi ích. Nhưng cuộc kháng chiến theo chủ nghĩa dân tộc-Hồi giáo ở Afghanistan vẫn tiếp diễn. Và thế giới bên ngoài quay cuồng sau những kẻ nổi loạn đó.
Một đường dây do Mỹ tài trợ đă đưa lậu vũ khí qua các vùng đất Hồi giáo liền kề vào Afghanistan. Những người nổi dậy ngoan cường, có tinh thần cao ở đó, giống như quân đội của Ukraine ngày nay, đă sử dụng những vũ khí đó để ngăn chặn những chiến thắng tiếp theo của Liên Xô. Chiến tranh đă trở thành một trong những tiêu hao. Đúng lúc, quân Liên Xô mệt mỏi và rút lui. Tương tự, ngay cả khi người Nga có thể giành được chiến thắng ngắn hạn ở Donbas trong những tháng tới, họ có thể sẽ phải đối mặt với một cuộc nổi dậy ở những khu vực bị chinh phục đó, và phần c̣n lại của Ukraine sẽ gây áp lực cho những cuộc chinh phục đó, được phương Tây vũ trang liên tục.
Các lựa chọn của Nga bị hạn chế . Nó không thể xâm nhập quân sự vào miền tây Ukraine để cắt đứt ḍng tiếp tế. Biên giới giữa Ukraine và NATO quá dài để ngăn chặn ḍng chảy bằng các cuộc tấn công tên lửa. Nó cũng không thể tấn công vào bên trong NATO để ngăn chặn việc thu thập vũ khí. Điều đó có nguy cơ leo thang với chính NATO. Tương tự, việc Nga leo thang sử dụng vũ khí hạt nhân hoặc hóa học ở Ukraine có nguy cơ khiến NATO can dự.
Cơ hội tốt nhất của Nga là nhanh chóng giành được một chiến thắng hạn chế - trước khi tất cả những khúc mắc về chính trị và hậu cần trong nỗ lực cung cấp của NATO được thực hiện - và t́m kiếm một ḥa b́nh thương lượng. Nếu không, Nga sẽ bị mắc kẹt trong một cuộc chiến ủy nhiệm chính thức với một đối thủ vô cùng giàu có hơn, năng suất hơn, một đối thủ địa phương cứng rắn và kiên quyết. Nó không thể thắng cuộc chiến đó.
Tiến sĩ Robert E. Kelly ( robert_E_Kelly ; trang web) là giáo sư về quan hệ quốc tế tại Khoa Khoa học Chính trị tại Đại học Quốc gia Pusan.
Chiến tranh Nga - Ukraine: Thái độ cộng đồng và tầm nh́n cho cải cách
Chiến tranh Nga – Ukraina đă bước sang tháng thứ ba tính từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động vào ngày 24/2. Nhiều sự kiện liên quan đang diễn ra làm thay đổi cả thế giới, mỗi quốc gia và cá nhân. Đồng thời với cuộc chiến tranh khốc liệt có một “cuộc chiến” thái độ của cộng đồng, không tiếng súng nhưng không kém phần quan trọng để xác định tầm nh́n cải cách.
Thái độ cộng đồng về cuộc chiến, nh́n chung, nổi lên hai nhóm chính: một là ủng hộ Putin mang dấu ấn sâu đậm ư thức hệ và hai là phản đối cuộc xâm lược, ủng hộ Ukraine lựa chọn dân chủ. Sự khác biệt có thể được hiểu là sự chia rẽ sâu sắc.
Đa số người dân Việt cần có quá tŕnh và biến cố để có thể công khai bộc lộ chính kiến, nhưng hiện thời là không thể, nhất là đối với những vấn đề nhạy cảm với chế độ. Cam chịu là cách thích nghi với tuyên truyền một chiều, độc quyền chân lư và phục tùng, họ hay nói chuyện kinh doanh hay ‘ngoài lề’ hơn chính trị. Tuy nhiên, cuộc chiến tranh Nga – Ukraina diễn ra, sự quan tâm lớn dần bởi cộng đồng mạng xă hội.
T́nh cảm lấn át lư trí
Trước hết, một luồng ư kiến ủng hộ Nga xâm lược Ukraina “nhiệt t́nh” đến mức để t́nh cảm lấn át lư trí. Đó là thứ t́nh cảm được nuôi dưỡng bởi niềm tin ư thức hệ và tôn thờ quyền lực và lănh tụ. Nhóm này hoài niệm sâu sắc bởi những ấn tượng tốt đẹp về đất nước và con người, sự yên b́nh trong những năm tháng sống, học tập và lao động ở Liên bang Cộng hoà Xă hội Chủ nghĩa Xô Viết (Liên Xô). Ư thức hệ CNXH như một huyền thoại đă tạo nên keo kết dính khiến họ gắn bó như quê hương “thứ hai.” Qua những ḍng tâm tư c̣n thấy họ bị “sốc” và “hẫng hụt” khi thấy Liên Xô sụp đổ năm 1991 và, sau đó là nước Nga rối loạn, suy yếu. M. Gorcbachov được cho là tội đồ, c̣n B. Elsin bị oán trách. Thập kỷ 2000 -2010 nước Nga đă phục hồi và tăng trưởng “ngoạn mục” và, sau đó là sức mạnh quốc gia dưới sự cầm quyền của V. Putin. Họ đă không thể hiểu rằng hội nhập kinh tế với phương Tây, Mỹ và tiến tŕnh dân chủ hoá đất nước đă đóng vai tṛ quan trọng. Bởi vậy Putin được coi là “cứu tinh” sự vĩ đại từng có của Liên Xô nói chung và nước Nga nói riêng. V́ thế, khi phát động cuộc chiến vào rạng sáng 24/2 th́ những ǵ Putin phát biểu được đón nhận với sự cuồng tín về quyền năng lănh tụ rằng Ukraine chưa từng là dân tộc riêng, chính quyền tham nhũng, bài Nga, phát xít hoá… bởi vậy “tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt” là cần thiết, răn đe hạt nhân nếu có sự can thiệp từ bên ngoài…
Đây cũng là thứ t́nh cảm dễ biến thành sự kích động trước những biến cố bất ngờ. Sự cố chấp đă làm sai lệch nguyên nhân cuộc xâm lược. Họ nói: “Không có lửa sao có khói,” rồi xúc phạm vị Tổng thống được dân bầu: “Anh hề làm lănh đạo đất nước khiến người dân khổ,” chia sẻ một video “xé quốc kỳ Việt Nam” trên mạng để phóng đại về chủ nghĩa dân tộc cực đoan… Khi Liên Âu, Mỹ trừng phạt và cung cấp vũ khí cho Ukraine, họ cho rằng sao lại đánh “hội đồng!?”. Ngay cả khi đa số các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc lên án và cuộc xâm lược bị sa lầy, tin tức về sự thiệt hại của quân đội Nga, sự kháng cự kiên cường của Ukraine, sự tàn phá và chết chóc, thảm hoạ di dân và nhân đạo, điều tra tội ác chiến tranh… họ vẫn khăng khăng: “Nghe phương Tây và Mỹ th́ đổ thóc giống mà ăn…”
Sự lựa chọn mới của nhân dân Ukraine
Một luồng ư kiến khác mang tính phản biện, thể hiện sự khiêm nhường để bảo vệ nhận định rằng chiến tranh Nga – Ukraine này là cuộc xâm lược. Những lời buộc tội của Tổng thống Putin đă lấy cớ cho cuộc xâm lăng chứa đựng sự phục thù thay v́ những bằng chứng pháp lư xác thực. Quá tŕnh lựa chọn, t́m kiếm bản sắc dân tộc độc lập để hướng tới dân chủ của Ukraine, quốc gia có chủ quyền được thế giới công nhận đă rất “thăng trầm” từ khi tách khỏi Liên Xô năm 1991 và nay, những ǵ mọi người đang chứng kiến, c̣n hơn cả “con đường đau khổ.”
Tiến sĩ toán học Nguyễn Ngọc Chu, một Facebooker tích cực với những những ư kiến phản biện thẳng thắn rằng quân đội Nga đă xâm phạm lănh thổ của một quốc gia có chủ quyền được các thành viên của Liên Hiệp Quốc công nhận, trong đó có Nga, vi phạm luật pháp quốc tế… Putin có tham vọng chiếm đóng lănh thổ - cơ sở của khái niệm xâm lược, vùng Donbass, và hơn thế, theo cách sáp nhập Crimea vào Nga năm 2014. Mới đây ngày 22/4 trên Facebook của ḿnh TS Chu có đăng bài: “Chúc cho lựa chọn mới của nhân dân Ukraina toàn thắng” nhấn mạnh sự lựa chọn dân chủ hoà nhập với Liên Âu (EU) do các yếu tố lịch sử, hơn thế lại đang trong chiến với Nga v́ lư do này, c̣n rất khó khăn, nhưng ông vẫn tin tưởng vào thắng lợi.
Ngay từ đầu cuộc chiến, nhà báo độc lập Trần Tiến Đức, nguyên Vụ trưởng Vụ Truyền thông Dân số, người từng có nhiều năm học tập, công tác ở Liên Xô trước đây đă trả lời phỏng vấn trên đài BBC rằng nhiều cựu lưu học sinh sau những biến cố lịch sử như sự sụp đổ Liên Xô năm 1991, họ vẫn yêu thích những di sản văn hoá, các danh hoạ, nhà thơ, các tác phẩm văn học nổi tiếng như “Chiến tranh và Hoà b́nh”, “Sông Đông êm đềm” và thơ Puskin…, c̣n hoài niệm sâu nặng với thiên nhiên và con người, nhưng không v́ thế mà không lên án chiến tranh.
Dạng ư kiến này khá ôn hoà, thể hiện sự hiểu biết khi đưa ra các thông tin có kiểm chứng và đa chiều, nhưng vẫn không thể tránh khỏi chỉ trích từ phía đối diện. Nhẹ th́ là những lời nhắc nhở mang tính “làm chủ tập thể” như “anh em trong nhóm phản ứng các bài đăng đấy, Pro US và NATO nhiều quá, ta cần cân bằng để yên ổn làm ăn” hay “sinh ra và lớn lên ở đất nước này để trở thành trí thức hăy biết ơn tiền nhân và suy nghĩ thấu đáo về tương lai của dân tộc.” Nặng là kiểu “ném đá” với thái độ thiếu kiềm chế và tôn trọng khác biệt, như “ăn cháo đá bát.” Nhà thơ thành danh Trần Đăng Khoa, từng là sinh viên văn khoa ở Nga, nhưng ông đă “quyết liệt” trên Facebook của ḿnh rằng ông yêu nước và biết ơn người dân Nga, văn học Nga, thậm chí ông thích V. Putin trong 10 năm đầu cầm quyền, đưa nước Nga tăng trưởng kinh tế thần kỳ nhờ hội nhập và dân chủ, nhưng phản đối Putin tha hoá quyền lực trở thành kẻ độc tài phát xít…
Sự lựa chọn thể hiện tầm nh́n cải cách
Nhận thức xă hội có vai tṛ quan trọng đối với cải cách thể chế. Trước hết, cần giải thích rằng bộ phận cộng đồng thuộc nhóm thứ nhất, theo tôi, đă được hưởng lợi nhờ chế độ thông qua đào tạo, lao động nhờ đó có kiến thức, có của cải, có việc làm thậm chí đă hoặc đang có địa vị trong guồng máy lănh đạo. Họ chịu ơn về điều đó và, nên được cảm thông. Tuy nhiên, sự níu kéo bởi ư thức hệ có cội nguồn mô h́nh Xô Viết trước đây, như sùng bái cá nhân lănh tụ và quyền lực dễ dẫn đến bị kích động. Ngoài ra, cảm xúc không thể kiểm soát, lấn át ư thức đă tạo ra rào cản cho quá tŕnh nhận thức, cởi mở với nó để có sự thay đổi.
Sự khác biệt tạo nên sức mạnh. Đây là điều cần thiết để chuyển đổi kinh tế sang thị trường. Quá tŕnh này không những cần kiến thức mà c̣n cần thể chế phù hợp, như một xu hướng thúc đẩy chuyển đổi dân chủ. Khẩu hiệu “thị trường định hướng xă hội chủ nghĩa” liệu có làm xă hội ổn định và phát triển cân bằng hay là một quan niệm mang tính giáo điều cản trở cải cách, khiến cho nhiều cán bộ đảng viên lănh đạo trở thành những kẻ cơ hội, trục lợi, tham nhũng và suy thoái đạo đức lối sống. Bị níu kéo bởi ư thức hệ giáo điều, việc biện minh rằng thị trường khác với chủ nghĩa tư bản đang phóng đại ḷng vị tha, t́nh đồng chí như động cơ thúc đẩy hành vi vốn chỉ hữu hiệu với phạm vi gia đ́nh hay nhóm nhỏ, thất bại khi áp dụng cho toàn xă hội, cho nền kinh tế bởi cơ chế tập quyền kế hoạch hoá và cưỡng ép, đă không c̣n thích hợp. Tính tư lợi, vị kỷ và duy lư, động cơ thúc đẩy hành vi thị trường, cần có nhận thức mới, thái độ mới và thể chế khác mà cải cách chưa làm tốt để tạo ra môi trường cho động lực tăng trưởng và hạn chế những mặt trái của thị trường.
Sau cùng, quan điểm chính thống được dẫn dắt bởi tư duy thực dụng của chính sách ngoại giao đa phương và sách trắng quân sự “4 không”, đă thể hiện qua ba lần bỏ phiếu, hai “trắng” và một “chống” tại Liên Hiệp Quốc, về nghị quyết phản đối cuộc xâm lược, yêu cầu Nga rút quân và loại Nga khỏi Hội đồng nhân quyền thế giới giống như Trung Quốc dấy lên suy luận về sự phụ thuộc bởi ư thức hệ c̣n kéo dài.
Cuộc chiến tranh Nga – Ukraina sớm muộn sẽ kết thúc, nhưng nó đang mở ra những cách nh́n nhận mới về sự thay đổi thế giới, mỗi quốc gia và từng cá nhân. Kịch bản khả dĩ là thế giới đơn cực chấm dứt và sự lựa chọn trong một trật tự thế giới mới sẽ định hướng tầm nh́n cải cách thể chế ở Việt Nam.
TS. Phạm Quư Thọ
vBulletin® v3.8.9, Copyright ©2000-2025, vBulletin Solutions, Inc.