Một diễn biến bất thường trên thị trường vàng đang làm dấy lên nhiều nghi vấn và lo ngại. Trong hai tháng đầu năm 2025, Mỹ đã lặng lẽ nhập khẩu một lượng vàng khổng lồ, hơn 600 tấn, chủ yếu từ London và Thụy Sĩ. Con số này đủ để khiến bất kỳ ai cũng phải kinh ngạc và đặt ra câu hỏi: Điều gì đang thực sự xảy ra?
Vàng đang vượt đại dương đến Mỹ với tốc độ chưa từng thấy kể từ thế kỷ 20. Trung Quốc, Nga, Mỹ – tất cả đều đang "ôm vàng". Ảnh: Reuters.
Theo trang tin theo dõi thị trường Marketwatch.com ngày 19/5, trong những tháng đầu năm 2025, một hiện tượng kỳ lạ đã thu hút sự chú ý của giới tài chính toàn cầu: Mỹ bất ngờ nhập khẩu một lượng vàng khổng lồ.
Theo dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới, chỉ trong hai tháng đầu năm, hơn 600 tấn vàng đã âm thầm chảy vào Mỹ từ các trung tâm giao dịch vàng lớn như London và Thụy Sĩ. Con số này đủ để gây choáng váng bất kỳ ai, gợi lên những câu hỏi không khỏi khiến người ta hoài nghi.
Các chuyên gia kinh tế tại nhiều ngân hàng lớn ban đầu cố gắng trấn an dư luận, cho rằng đây chỉ là động thái tích trữ vàng thông thường của các ngân hàng trước khi có thể áp dụng thuế quan mới.
Tuy nhiên, lời giải thích này có vẻ không mấy thuyết phục khi đặt trong bối cảnh các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới cũng đang có động thái tương tự.
Năm 2024 chứng kiến năm thứ ba liên tiếp các ngân hàng trung ương mua vào vàng với số lượng lớn, tổng cộng 1.062 tấn. Đây là tốc độ mua vàng mạnh mẽ nhất kể từ những năm 1950, thời kỳ mà hệ thống tiền tệ thế giới còn được neo giữ bởi tiêu chuẩn vàng.
Vậy, điều gì đang thực sự diễn ra? Liệu các nhà hoạch định chính sách và các tổ chức tài chính lớn đang nhìn thấy những rủi ro tiềm ẩn mà công chúng chưa nhận thức được?
Một yếu tố đáng chú ý là Nga và Trung Quốc, hai đối thủ địa chính trị lớn của Mỹ, đã liên tục gia tăng dự trữ vàng của họ trong suốt hai thập kỷ qua. Động thái này làm dấy lên lo ngại rằng họ có thể đang chuẩn bị cho một tương lai bất ổn về kinh tế.
Trong khi đó, dự trữ vàng chính thức của Mỹ vẫn duy trì ổn định ở mức khoảng 8.133 tấn trong nhiều năm, với phần lớn được cất giữ tại Fort Knox.
Thêm vào đó, động thái gần đây của Trung Quốc càng làm tăng thêm sự lo ngại. Bắc Kinh đã cho phép các công ty trong nước nắm giữ ngoại tệ, bao gồm cả đô la Mỹ, được phép mua vàng.
Với việc Trung Quốc đang nắm giữ lượng lớn trái phiếu kho bạc Mỹ, việc cho phép chuyển đổi một phần nhỏ số USD đó sang vàng đã có thể tạo ra một sự thay đổi đáng kể trên thị trường vàng toàn cầu. Chỉ cần 10% lượng đô la Mỹ mà Trung Quốc nắm giữ được chuyển thành vàng, con số này sẽ tương đương khoảng 8% lượng vàng đang được lưu trữ tại Fort Knox.
Sự trùng hợp này, nếu có, thực sự đáng để suy ngẫm. Tại sao một lượng lớn vàng vật chất lại đột ngột chảy vào Mỹ, chủ yếu từ các trung tâm vàng lớn ở châu Âu, kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng? Gần 600 tấn vàng đã được chuyển đến Mỹ chỉ trong một quý từ hai nguồn này, tương đương 13% lượng vàng ước tính tại Fort Knox.
Thị trường vàng thường giao dịch chủ yếu bằng các công cụ tài chính phái sinh, nhưng hiện tại, những thỏi vàng vật chất đang thực sự được vận chuyển qua đại dương. Đây không phải là một hiện tượng thị trường thông thường. Có một thế lực nào đó, với khả năng di chuyển vàng tương tự như cách Amazon vận chuyển sách, đang thực hiện một chiến lược nào đó.
Ngay cả Tổng thống Trump trước đây cũng đã đề xuất kiểm toán lượng vàng dự trữ tại Fort Knox, viện dẫn những thuyết âm mưu chưa được chứng minh về việc kho tiền có thể đã trống rỗng. Mặc dù các quan chức Mỹ đã nhiều lần khẳng định không có gì bất thường và lượng vàng vẫn được kiểm kê đầy đủ, sự nghi ngờ vẫn âm ỉ trong dư luận.
Vậy, tại sao lại là vàng? Lý do đơn giản là khi hệ thống tiền tệ gặp khủng hoảng, vàng luôn là tài sản trú ẩn an toàn cuối cùng. Tiền giấy, dù được các chính phủ đảm bảo, vẫn có nguy cơ mất giá khi các chính sách tiền tệ nới lỏng được áp dụng quá mức.
Một kịch bản được nhiều chuyên gia nhắc đến là khả năng về một cuộc "thiết lập lại toàn cầu". Khi các quốc gia chìm trong nợ nần không thể trả, họ có thể buộc phải tái cơ cấu hệ thống tài chính, xóa bỏ các khoản nợ và thiết lập một trật tự tiền tệ mới.
Ray Dalio, nhà sáng lập quỹ đầu cơ Bridgewater Associates, đã gọi đây là "sự kết thúc của một chu kỳ nợ". Theo ông, hệ thống Bretton Woods, vốn đã tồn tại 81 năm, đang đi đến cuối chu kỳ điển hình kéo dài 50-75 năm.
Việc in tiền liên tục cuối cùng sẽ dẫn đến sự sụp đổ của tiền tệ, và những người nắm giữ tài sản hữu hình như vàng sẽ là những người định hình luật chơi mới.
Lịch sử đã chứng minh điều này. Hệ thống Bretton Woods được hỗ trợ bằng vàng, và các nền văn minh cổ đại như La Mã cũng dựa vào tiêu chuẩn vàng. Bất kỳ ai nắm giữ vàng trong thời kỳ khủng hoảng tiền tệ đều có khả năng quyết định giá trị của tiền tệ và ai được phép chi tiêu nó.
Trong bối cảnh đó, việc Trung Quốc và Nga tích cực tích trữ vàng, trong khi Mỹ dường như "làm ngơ" cho đến khi có những dấu hiệu bất ổn rõ ràng, là một điều đáng lo ngại. Việc một lượng lớn vàng vật chất được chuyển vào Mỹ có thể là một dấu hiệu cho thấy một số thế lực đang chuẩn bị cho một kịch bản tài chính bất ổn.
Đối với các nhà đầu tư, thông điệp rõ ràng là hãy theo dõi sát sao diễn biến của giá vàng. Giá vàng tăng không chỉ vì vẻ đẹp của nó mà còn vì những người có tầm ảnh hưởng đang cảm nhận được những thay đổi tiềm ẩn trong hệ thống tài chính toàn cầu. Các danh mục đầu tư chỉ tập trung vào cổ phiếu công nghệ và trái phiếu có thể trở nên rủi ro hơn trong bối cảnh bất ổn.
Nếu các ngân hàng trung ương, những tổ chức nổi tiếng về sự kín đáo và thận trọng, đang tích trữ vàng với tốc độ đáng kinh ngạc, thì các nhà đầu tư cá nhân cũng nên xem xét lại chiến lược đầu tư của mình. Có lẽ đã đến lúc đặt câu hỏi về vai trò của vàng trong danh mục đầu tư, đặc biệt khi các ngân hàng trung ương đang có động thái ngược lại với quan điểm "vàng đã lỗi thời".
Ngay cả ông Trump cũng từng đăng tải thông điệp "quy tắc vàng" trên tài khoản Truth Social của mình. Tuy nhiên, cũng cần cân nhắc quan điểm của huyền thoại đầu tư Warren Buffett.
Ông luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc "giữ thuốc súng khô ráo", tức là nắm giữ tiền mặt để có thể chớp lấy những cơ hội đầu tư giá trị khi thị trường điều chỉnh. Tỷ phú Buffett cho rằng khi thị trường cuối cùng đầu hàng, vàng có thể thiết lập luật lệ, nhưng tiền mặt vẫn là yếu tố quyết định.
VietBF@ sưu tập
