Mỹ đă thực sự hiểu được nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong un chưa? Đó là câu hỏi của các chuyên gia nghiên cứu về bán đảo Triều Tiên. Các cụ ta có câu "Biết địch, biết ḿnh, trăm trận trăm thắng." Mỹ cần hiểu Kim Jong-un là ai.
Chuyên gia Dyson cho rằng nếu Mỹ muốn tạo tầm ảnh hưởng với ông Kim Jong-un, trước hết Washington cần cảm thông với nhà lănh đạo Triều Tiên và sau đó, đặt ḿnh vào ưu thế mà ông Kim đang nắm giữ.
Nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un được cho là người sẵn sàng ra lệnh thanh trừng các đối thủ trong nội bộ chính quyền bằng súng máy và vũ khí hóa học. Ngoài ra, ông Kim cũng không e ngại tuyên bố Triều Tiên đang phát triển các thế hệ tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) trang bị đầu đạn hạt nhân, có tầm bắn vươn tới lănh thổ Mỹ.
Nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un (áo đen).
Sau hàng loạt tuyên bố mạnh mẽ cùng việc ra lệnh cho phóng thử các thế hệ tên lửa mới, Tổng thống Donald Trump đă gọi nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un là chiếc "bánh quy khó nhằn" đồng thời cảnh báo Mỹ và Triều Tiên có thể rơi vào một cuộc xung đột quân sự "rất rất lớn". Tuy nhiên, ông Trump cũng bày tỏ hy vọng nhà lănh đạo Triều Tiên là con người "lư trí".
Chia sẻ trên Channel News Asia, Phó Giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Connecticut, ông Stephen Benedict Dyson nhận định, khái niệm lư trí đối với mỗi nhà lănh đạo lại có sự khác biệt. Do đó, hành động của một nhà lănh đạo dựa trên những niềm tin riêng thay v́ những diễn biến t́nh h́nh dưới con mắt quan sát của người ngoài.
Cũng theo ông Dyson, lịch sử kinh nghiệm đối phó với một số nhà lănh đạo nước ngoài như Hitler, cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein và cựu lănh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev sẽ giúp giới chức Mỹ đưa ra được những quyết sách đối với Triều Tiên, một trong những mối đe dọa an ninh hàng đầu hiện nay của Washington.
Tuy nhiên để hiểu được thái độ của ông Kim, Mỹ cần trả lời được câu hỏi: "Ưu thế của ông Kim là ǵ?"
Bài học lịch sử
Vào mùa xuân năm 1943, Giám đốc cơ quan t́nh báo Mỹ, Đại tá William “Wild Bill” Donovan đă được giao nhiệm vụ giúp Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là ông Franklin D. Roosevelt hiểu được điều ǵ đă khiến Hitler "trở thành con người nguy hiểm". Ông Donovan đă gọi cho nhà phân tích tâm lư Walter C. Langer để giúp đỡ trả lời các câu hỏi như: "Ông hiểu như thế nào về Hitler? Nếu Hilter đang diễn, vậy con người thật của ông ấy là ǵ? Tham vọng của Hilter là ǵ?".
Sau đó, dựa trên thông tin t́nh báo cùng ư kiến của nhà tâm lư học Langer, ông Donovan đă đưa ra được dự báo chính xác về việc Hitler sẽ tự sát thay v́ để bị rơi vào tay của quân đồng minh.
Sau này, ông Dyson và cựu chuyên gia giám sát vũ khí của Liên Hợp Quốc (LHQ) Charles Duelfer đă dành thời gian nghiên cứu về điều ǵ khiến cựu Tổng thống Saddam Hussein trở nên đáng sợ.
Theo hai nhà nghiên cứu này, các quyết định của ông Saddam đều dựa trên suy nghĩ cá nhân và xuất phát từ việc hiểu sai bài phát biểu tại Học viện quân sự West Point của Tổng thống Mỹ George W. Bush hồi tháng 6/2002.
Cụ thể, cựu Tổng thống Bush đă cảnh báo ông Saddam cần tuân thủ các yêu cầu của LHQ hoặc phải đối mặt với một cuộc chiến. "Sự tự do chết người là trao cho một nhà lănh đạo mất trí các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt".
Tuy nhiên giữa phát biểu của cựu Tổng thống Bush với nhận thức của ông Saddam lại là một sự khác biệt hoàn toàn. Bởi ông Saddam cho rằng ḿnh không phải là "nhà lănh đạo mất trí" và Iraq cũng không có vũ khí hủy diệt hàng loạt như lời Tổng thống Bush nói. Thậm chí, ông Saddam c̣n nhấn mạnh dưới thời lănh đạo của cựu Tổng thống Ronald Reagan, quan hệ Mỹ - Iraq rất tốt đẹp. Và mối quan hệ này chỉ xấu đi dưới thời lănh đạo của ḍng họ Bush. Đây là cách hiểu của ông Saddam.
Cũng theo hai nhà nghiên cứu Dyson và Duelfer, ông Saddam cho rằng tuyên bố của cựu Tổng thống Bush là nhằm cảnh báo Triều Tiên chứ không phải Iraq. Bởi nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-il, cha của nhà lănh đạo Kim Jong-un đương nhiệm, mới là người nắm trong tay vũ khí hạt nhân chứ không phải là Iraq dù quốc gia này rất thèm muốn.
Với Tổng thống Mỹ Donald Trump, Triều Tiên đang là một trong những thách thức an ninh lớn nhất.
Thông cảm cho đối thủ
Cựu Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Robert S. McNamara từng chia sẻ trong một cuốn tài liệu hồi năm 2003 về vai tṛ của ông này trong chính quyền của cựu Tổng thống John F. Kennedy và Lyndon Baines Johnson. Đặc biệt, ông McNamara c̣n tiết lộ những chi tiết mới quan trọng về cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.
Theo ông McNamara, nhà lănh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đă lén đưa các tên lửa hạt nhân sang Cuba, nhằm đe dọa tính mạng của 90 triệu dân Mỹ. Phản ứng ban đầu của Tổng thống Kennedy là tiêu diệt số tên lửa này bằng một cuộc không kích quy mô lớn. Tuy nhiên, nó lại có thể dẫn tới một cuộc chiến giữa Liên Xô với Mỹ.
Để tránh thảm họa chiến tranh, Tổng thống Kennedy đă đề nghị ông Llewellyn “Tommy” Thompson, cựu đại sứ Mỹ ở Liên Xô, tham gia nhóm chính sách đối ngoại trong giai đoạn xảy ra cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. Bởi ông Thompson được xem là người hiểu rơ nhà lănh đạo Liên Xô Khrushchev và từng sống trong nhà ông này ở Moscow.
Ông McNamara cho biết, cựu đại sứ Thompson đă nói với Tổng thống Kennedy rằng kế hoạch tiến hành một cuộc không kích nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng tên lửa ở Cuba là một "sai lầm". Bởi ông Thompson hiểu rằng nhà lănh đạo Khrushchev có thể đưa ra quyết định trong lúc bốc đồng và sau này sẽ phải hối hận. Do đó, ông Thompson đă khuyên Tổng thống Kennedy giúp nhà lănh đạo Liên Xô t́m ra con đường giải quyết cuộc khủng hoảng này. Cuối cùng, Tổng thống Kennedy đă quyết định phong tỏa hải quân thay v́ không kích và nhà lănh đạo Khrushchev đă phải lùi bước.
Vậy bài học mà cựu Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ McNamara muốn nhắc tới là ǵ? Chính là việc Mỹ nên cảm thông với đối thủ và cho họ thấy thế giới đang nh́n họ với con mắt như thế nào.
"Chúng ta cần đặt ḿnh vào vị trí của họ và nh́n nhận bản thân ḿnh dưới con mắt của họ", ông McNamara chia sẻ.
Chia sẻ trên Channel News Asia, ông Dyson cho rằng nếu Mỹ muốn tạo tầm ảnh hưởng với ông Kim Jong-un, Mỹ cần cảm thông với nhà lănh đạo Triều Tiên. Và để hiểu được điều ǵ biến ông Kim trở thành con người nguy hiểm, Tổng thống Trump và các cố vấn trước tiên phải hiểu được cách thức đánh giá hiện tại đối với nhà lănh đạo Triều Tiên và sau đó, đặt ḿnh vào ưu thế mà ông Kim đang nắm giữ.
Games
