Báo nước ngoài nói ǵ về những người trẻ Việt thích đi phượt hơn tiết kiệm và mua sắm tài sản? Giới trẻ Việt Nam giờ ưu tiên các hành tŕnh khám phá và trải nghiệm hơn. Họ không c̣n thích mua sắm cho bản thân hay chăm chăm tiết kiệm cho tương lai nữa.
Nh́n vào tốc độ tăng GDP 6,2% và số dân hơn 90 triệu người, nhiều công ty đa quốc gia tỏ rơ sự thèm khát thị trường Việt Nam. Họ cho rằng chỉ cần xây dựng thêm cơ sở vật chất ở đây nữa thôi là sẽ hưởng lợi lâu dài, khi thị trường tiêu dùng rất đông đúc và quả ngọt tương tự đă xuất hiện ở nhiều quốc gia khác trong khu vực Châu Á-Thái B́nh Dương.
Tuy nhiên tác giả Karim Salan của tờ South China Morning Post đặt câu hỏi: liệu mọi chuyện có đơn giản như thế, khi một bộ phận lớn người trẻ Việt hiện nay dành tiền đi du lịch nhiều hơn là chi cho tiêu dùng và tiết kiệm.
Hậu, 23 tuổi, vừa được nhận vào vị trí nhân viên quản lư chất lượng cho một công ty ở TPHCM. Tuy nhiên, những dự định đă vạch ra của cậu có thể không bao giờ thực hiện được bởi niềm đam mê bất tận, đó là đi phượt.
Giống như những người trẻ khác, Hậu chẳng tiết kiệm xu nào cho tương lai. Cậu cũng không hề nghĩ đến việc mua nhà hay kết hôn.
“Tôi không dành tiền để mua sắm quần áo. Tôi không thích các đôi giày của Nike hay Adidas, chúng quá đắt. Tôi cũng không thích đi bar. Chỉ là đôi khi tôi uống cà phê nhiều hơn uống bia”, Hậu cho biết.
Thay vào đó, chàng thanh niên 23 tuổi t́m thấy niềm vui trên các cung đường. “Tôi dồn toàn bộ tiền tiết kiệm cho những chuyến đi. Một ngày nào đó khi công việc ổn định hơn, tôi sẽ nghỉ hẳn 1 năm để khám phá thế giới, sang thăm Paris, London, Singapore và Mỹ”.
“Tôi đă đi khắp Việt Nam, tự lái xe máy từ Đà Lạt tới Nha Trang. Tôi thậm chí c̣n đi sang Campuchia”, Hậu chia sẻ đầy hào hứng.
Với mức lương khoảng 9 triệu đồng mỗi tháng, thu nhập của Hậu gần bằng với tổng thu nhập cả gia đ́nh cậu dưới Đồng Tháp, vốn chỉ khoảng 10 triệu đồng. Cha mẹ Hậu có một trang trại nhỏ khoảng 2 ha, trồng dừa và chanh. Nếu tính thêm chi phí phân bón và thuốc trừ sâu th́ lời lăi chẳng đáng bao nhiêu. V́ vậy cha Hậu c̣n làm thêm nghề lái xe tải, 2 tuần một lần ông sẽ chở hàng từ Cần Thơ đến Đà Lạt.
Dù cuộc sống khó khăn, cha mẹ Hậu luôn cố gắng hết sức để hỗ trợ con trai trong suốt chặng đường 4 năm đại học, từ khi rời nhà lên TPHCM đến lúc cầm trong tay tấm bằng tốt nghiệp chuyên ngành Quản lư Công nghiệp tại Đại học Bách khoa TPHCM. Mỗi tháng họ đều gửi cho cậu hơn 2 triệu đồng tiền sinh hoạt, và sắm cho Hậu một chiếc xe máy để tiện việc đi lại.
Để giúp đỡ gia đ́nh, chàng trai 9x cũng làm thêm nghề pha chế và gia sư. Hàng tháng, Hậu về thăm gia đ́nh ít nhất một lần.
Hậu bên gia đ́nh ở Đồng Tháp.
Tuy nhiên khi được phóng viên Karim Salan hỏi về việc gửi tiền hỗ trợ bố mẹ, Hậu trả lời khá ngượng ngùng: “Tôi dành tiền để đi phượt và ra ngoài chơi với bạn bè nên chẳng c̣n là bao để gửi về. Nhưng tôi định khi công việc ổn định hơn, tôi sẽ gửi cho bố mẹ mỗi tháng 1 triệu”.
Lư giải cụ thể hơn về cách tiêu dùng của ḿnh, Hậu cho biết chi phí sinh hoạt ở TPHCM không hề rẻ. Cậu thuê 1 căn nhà 3 pḥng ngủ ở quận 4, sau đó cùng chia sẻ với 8 người khác nên mỗi người mất 150.000/tháng tiền nhà. Tiền ăn cũng tốn ít nhất là 2,3 triệu đồng, tiền xăng xe 200 ngàn đồng, tiền cho các hoạt động giải trí như đi xem phim, đi cà phê hết khoảng 800 ngàn đồng, cộng thêm 200 ngàn đồng tiền điện thoại.
Số c̣n lại Hậu dành cho các khoản phát sinh và cho các chuyến đi. Giữa đất Sài G̣n hoa lệ với hàng loạt cửa hàng, cửa hiệu luôn luôn t́m cách khuyến khích khách hàng mua sắm nhiều hơn, Hậu là minh chứng cho một xu hướng tiêu dùng khá trái ngược.
Thay v́ đổ tiền vào chủ nghĩa mua sắm, vốn từ lâu được gắn chặt với các thị trường mới nổi như Việt Nam, chàng thanh niên này lại dành sự ưu tiên cho các trải nghiệm hơn là sở hữu tài sản. Về điểm này, Hậu khá giống với những thanh niên 23 tuổi ở Berlin, San Francisco hay Fukuoka.
Một nghiên cứu gần đây của tổ chức Harris Group cho thấy hơn 3/4 người trẻ toàn cầu (78%) muốn dành tiền để trải nghiệm hơn là mua sắm các món đồ vật chất. 55% c̣n thừa nhận họ đang đổ nhiều tiền hơn để “tạo ra các trải nghiệm mới” và không hề có ư định dừng lại.
Ở thời điểm hiện tại, dù đă có một công việc toàn thời gian, Hậu vẫn đặt mục tiêu đi phượt là ưu tiên hàng đầu. Chàng trai 9x muốn được đi đâu đó 2-3 lần mỗi tháng.
“Nếu có thể, tôi cũng muốn ra nước ngoài làm việc, Bangkok hay Singapore chẳng hạn. Nhưng khi nghỉ hưu, tôi sẽ quay về”.
Tác giả nhận định thế hệ trẻ như Hậu coi đi phượt là một phần quan trọng của đời sống, giúp họ cảm thấy ḿnh vẫn c̣n trẻ và c̣n “sống”. Như Hậu đă từng thừa nhận: “Nếu không được dịch chuyển nữa, tôi sẽ chẳng có ǵ”, dù đôi khi niềm đam mê này phủ bóng lên những trách nhiệm cốt lơi mà người trẻ cần thực hiện với gia đ́nh.
Games
