Trước nhiều vụ việc y tá, bác sĩ bệnh viện bị hành hung. Vụ gần đây nhất là bác sĩ ở bệnh viện tỉnh Yên Bái bị hành hung đến mức phải nhập viện. TS BS Vơ Xuân Sơn - Giám đốc pḥng khám quốc tế EXSON, TP.HCM chia sẻ quan điểm của ḿnh......
Dù công tác tại cơ sở y tế tư nhân nhưng TS Vơ Xuân Sơn vẫn luôn đau đáu về vấn nạn bạo hành y tế. Ông đă lập trang "Chống bạo hành y tế" với mong muốn góp tiếng nói của ḿnh trong công cuộc bảo vệ bác sĩ, hướng tới môi trường không có bạo hành y tế.
Báo điện tử Tri thức trẻ đă có cuộc trao đổi với TS Vơ Xuân Sơn về câu chuyện này.
PV: Thưa ông, chỉ chưa đầy 2 tuần sau Tết nguyên đán đă có hàng loạt các vụ hành hung nhân viên y tế xảy ra, gây bức xúc và xôn xao dư luận. Theo thống kê nhỏ th́ bạo hành nhân viên y tế tăng tới 500 %. Theo ông, v́ sao bạo hành bác sĩ được nhắc nhiều nhưng vẫn tăng lên như vậy?
TS Vơ Xuân Sơn: Có thể nói là rất nhiều các bác sĩ, điều dưỡng, kĩ thuật viên và nhân viên y tế khác đă bàng hoàng khi những vụ bạo hành y tế liên tiếp xảy ra với mật độ dày đặc, tính chất ngày càng manh động trong những ngày Tết vừa qua. Chỉ trong mấy ngày nghỉ Tết, đă có 4 vụ bạo hành y tế có tính chất nghiêm trọng xảy ra.
Vấn đề bạo hành y tế xảy ra và gia tăng với mật độ dày đặc như vậy, cần phải đặt vấn đề đối với trách nhiệm của các nhà quản lư xă hội, những người có nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự của xă hội.
Cả một thời gian dài, các nhà quản lí xă hội, những cơ quan chức năng có nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự của xă hội đă thờ ơ với bạo hành y tế, xử lí hời hợt. Thậm chí không xử lư ǵ, đối với những kẻ hành hung nhân viên y tế.
Cụ thể như vụ Nguyễn Đ́nh Hoàng Thắng, Giám đốc một doanh nghiệp trên địa bàn Nghệ An tát tới tấp vào mặt BS Hoàng Thị Minh, tại khoa cấp cứu, bệnh viện 115 Nghệ An, cùng với ông Nguyễn Xuân Huân, Chủ tịch UBND phường Trung Đô, TP.Vinh truy đuổi các thầy thuốc tại đây ngày 18/08/2017, đă được xử lí rất nhẹ nhàng.
Hoặc như vụ việc vây đánh bác sĩ tại Yên Bái, hơn 1 tuần trôi qua kể từ ngày hơn chục tên côn đồ, có tên tuổi địa chỉ rơ ràng, vây đánh 2 bác sĩ tại bệnh viện Sản Nhi Yên Bái, vẫn chưa có kẻ nào bị bắt.
Song song với những hành vi tạo cho các nhân viên y tế, cảm giác các cơ quan chức năng hoặc đồng lơa, hoặc bao che cho những kẻ hành hung nhân viên y tế, c̣n có những phát biểu thiếu cân nhắc của một số quan chức hoặc người có vị trí xă hội đă vô t́nh hay cố ư cổ súy cho bạo hành y tế.
Để cho bạo hành y tế xảy ra, đó là lỗi của các nhà quản lí xă hội, để cho nền tảng đạo đức của xă hội xuống cấp trầm trọng. Người với người đối xử với nhau như súc vật, đối xử bằng bản năng, bằng mạnh được yếu thua mà không tôn trọng kỉ cương, pháp luật.
Để cho bạo hành y tế gia tăng về mật độ, về mức độ manh động, là sự thiếu trách nhiệm của các lực lượng chức năng có nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự cho xă hội.
PV: Có ư kiến cho rằng nhiều bác sĩ như những cỗ máy chữa bệnh, máu lạnh, thực dụng, kẻ cả, ban phát, thậm chí sách nhiễu, ṿi vĩnh, nhũng lạm người nhà bệnh nhân vẫn xuất hiện đầy trong cộng đồng.
Điều này gây nên bất ḥa giữa bác sĩ và người bệnh, khiến người nhà bệnh nhân bức xúc nên các vụ bạo hành nhân viên y tế cảm thấy lạc lơng hơn v́ ít người bảo vệ. Quan điểm cá nhân TS Sơn thế nào?
TS Vơ Xuân Sơn: Giống như mọi ngành nghề khác, ngành Y cũng có người tốt, kẻ xấu, có những tiêu cực. Nhưng lấy cái tiêu cực của ngành y để biện minh cho bạo hành y tế th́ là ngụy biện. Cả 2 vấn đề, tiêu cực trong ngành y và bạo hành y tế đều là những cái xấu, cần phải trấn áp, xóa bỏ.
Không thể nói những phụ nữ không mang mạng che mặt, ăn mặc không kín mít như ở các quốc gia Hồi giáo là nguyên nhân của tệ nạn hiếp dâm. Giống những người phụ nữ kia, nhân viên y tế vừa là nạn nhân, lại vừa bị quy chụp là thủ phạm của bạo hành y tế. Việc đổ lỗi cho nhân viên y tế trong việc bạo hành y tế là việc làm hồ đồ, vô trách nhiệm.
Hăy "chỉ mặt đặt tên" những nhân viên y tế máu lạnh, sách nhiễu, ṿi vĩnh, nhũng lạm người bệnh. Tôi tin rằng hầu hết nhân viên y tế đều khinh bỉ, coi thường họ, và mong muốn cải tạo họ, và nếu không cải tạo được th́ loại bỏ họ ra khỏi đội ngũ của ḿnh.
Ở Mỹ, nơi mà dịch vụ y tế có thể nói rất tốt, hoàn toàn không có chuyện nhân viên y tế sách nhiễu, ṿi vĩnh, nhưng từ năm 2011 đến 2013, có từ 16.478 đến 18.966 vụ bạo hành y tế xảy ra (theo Sở Sức Khỏe, An Toàn Nghề Nghiệp - Occupational Safety and Health - Hoa Kỳ).
Như vậy việc nhân viên y tế sách nhiễu, ṿi vĩnh, nhũng lạm người bệnh không thể là nguyên nhân của bạo hành y tế.
PV: Lời thề Hippocrates của mỗi sinh viên y khoa phải chăng đă tước đi quyền chống trả của nhân viên y tế không thưa bác sĩ?
TS Vơ Xuân Sơn: Thực ra th́ chẳng có lời thề nào ràng buộc nhân viên y tế không được đánh lại người hành hung ḿnh cả. Tuy nhiên, truyền thống của ngành Y là không được làm hại cho người khác, cùng với những ràng buộc vô h́nh khi họ được khoác lên người danh xưng mĩ miều "mẹ hiền", đă không cho phép họ đánh lại những kẻ hành hung ḿnh.
Tôi đang nhờ các luật sư tư vấn, xem có thể khuyến cáo nhân viên y tế đánh trả lại những kẻ hành hung ḿnh hay không. Nếu về mặt pháp lư, việc đánh trả là được phép, tôi sẽ kêu gọi nhân viên y tế đánh trả kẻ hành hung ḿnh khi không c̣n cách khác.
Tuy nhiên, v́ chúng ta mong muốn xây dựng một xă hội văn minh, nên việc đánh trả chỉ nên được xem là giải pháp cuối cùng để tự bảo vệ tính mạng.
Ở Mỹ, các điểm nóng trong bệnh viện đều có lực lượng bảo vệ chuyên nghiệp hoặc cảnh sát túc trực, và luôn có phương án thoát thân, việc trấn áp những kẻ hành hung nhân viên y tế được lực lượng này thực hiện. Ở Việt nam, nhân viên y tế không được coi trọng như vậy, nên có thể họ sẽ phải đặt văn minh ra phía sau để bảo vệ tính mạng của ḿnh.
PV: Giải quyết gốc rễ của bạo hành y tế là việc của cả xă hội chứ không thể riêng lẻ đơn độc ngành Y. Theo ông chúng ta nên bắt đầu từ đâu để giải quyết vấn nạn này?
TS Vơ Xuân Sơn: Việc giải quyết gốc rễ nạn bạo hành y tế không dễ dàng. Ngay cả ở Mỹ, t́nh h́nh bạo hành y tế cũng rất căng thẳng. Số vụ bạo hành y tế nhiều hơn gấp nhiều lần so với Việt nam. Việc giải quyết gốc rễ vấn đề bạo hành y tế là một vấn đề lâu dài, cơ bản thuộc phạm vi vĩ mô, như thiết kế một xă hội nhân văn, một nền tảng đạo đức của một xă hội văn minh...
Tuy nhiên, việc có thể làm được bây giờ là ngăn chặn các vụ bạo hành và giảm thiểu các thiệt hại do bạo hành y tế gây ra. Trước mắt, cần tạo ra cơ sở pháp lư cho việc xử lư những kẻ hành hung nhân viên y tế.
Hiện nay, chúng ta đang đánh đồng việc một kẻ hành hung một bác sĩ đang thực hiện nhiệm vụ cứu chữa người với việc hai kẻ say rượu đánh nhau ngoài đường phố.
Đây là vấn đề hết sức phi lí của hệ thống luật pháp của chúng ta. cần phải có ngay những quy định cụ thể của pháp luật, bảo vệ nhân viên y tế đang làm nhiệm vụ cứu người, giống như đối với công an, cảnh sát, kiểm lâm... đang thực thi nhiệm vụ của ḿnh.
Tiếp theo, cần có những quy định bắt buộc các lực lượng chức năng có nhiệm vụ bảo vệ trật tự xă hội phải có trách nhiệm bảo vệ các bệnh viện và các cơ sở y tế. Nếu qui định, cứ ở đâu xảy ra bạo hành y tế, th́ tùy theo mức độ thiệt hại mà có h́nh thức xử lí kỉ luật đối với công an địa phương, chắc chắn, nạn bạo hành y tế sẽ giảm.
Việc tiếp theo là trang bị cho nhân viên y tế và các cơ sở y tế kĩ năng xử lí khủng hoảng, để giảm nhiệt cho những cái đầu nóng, song song với việc cô lập và sẵn sàng trấn áp khi có kẻ manh động.
Tất cả các khu vực "nóng" trong các cơ sở y tế đều phải được thiết kế có đường thoát hiểm, cho cả bệnh nhân và nhân viên y tế. Có phương án khả thi để thoát hiểm, song song với việc trấn áp những kẻ manh động. Tất cả những điều này phải là bắt buộc đối với các cơ sở y tế.
Ngoài ra, việc ghi nhận, điều tra, và xử lí các tiêu cực của nhân viên y tế phải luôn được coi trọng, thực hiện thường xuyên, để làm trong sạch đội ngũ nhân viên y tế.
Tuy nhiên, tuyệt đối không được xem đây là một nội dung chống bạo hành y tế. Luôn cần phải xác định, việc chống bạo hành y tế và chống lại các tiêu cực trong y tế là hai việc cần làm, nhưng chúng là những vấn đề tách biệt. Tránh việc lập lờ, ngụy biện, để tiếp tục cổ súy cho bạo hành y tế.
Games
