Bảy cách biến rơm rạ thành tiền, thay v́ đốt bỏ được vietbf chia sẻ dưới đây. Những cách đơn giản này giúp người nông dân kiếm được nhiều tiền hơn. Làm phân bón, thức ăn gia súc, trồng nấm... là ba trong số 7 cách được vietbf liệt kê dưới đây.
Sau mỗi mùa thu hoạch, nông dân thường đốt rơm rạ ngay tại cánh đồng gây ô nhiễm môi trường. Trong khi đây là nguồn nguyên liệu rất có giá trị, có thể mang lại lợi nhuận cao nếu biết tận dụng làm nấm, phân bón hay mang bán.
Bán rơm
Cho rằng đốt rơm rạ sẽ gây độc hại cho bầu khí quyển, làm tăng biến đổi khí hậu, chuyên gia nông nghiệp - giáo sư Vơ Ṭng Xuân - khuyên bà con nên dừng hành vi này. Tại vựa lúa số 1 của Việt Nam - đồng bằng sông Cửu Long, trước đây rơm thường được bỏ phí trên ruộng đồng nhưng hiện nhiều hộ dân tận dụng mang đi bán, vừa có thêm thu nhập lại bảo vệ môi trường.
Trung b́nh một hecta ruộng người dân sẽ thu được 2,5-3 triệu đồng rơm rạ. Rất nhiều doanh nghiệp đứng ra thu mua rơm làm nấm xuất khẩu hoặc phân bón. Từ năm 2015, Nông trường Sông Hậu (Cần Thơ) c̣n có dự án chế biến rơm xuất khẩu sang Nhật làm thức ăn chăn nuôi.
Để vận chuyển đi xa, rơm được người dân sử dụng máy cuộn thành h́nh tṛn, mỗi cuộn khoảng 18.000 đến 20.000 đồng; cuốn gia công th́ rẻ hơn một nửa. Vào mùa hạn hán, thức ăn cho gia súc thiếu, có thời điểm rơm rạ lên đến 40.000-45.000 đồng một cuộn, người dân không đủ cung cấp.
Phân bón
Sau mùa thu hoạch, nhiều hộ dân đă vùi rơm vào đất như lưu giữ nguồn phân bón cho vụ sau. Việc này giúp duy tŕ đạm và các-bon trong đất. Đây là phương pháp thông dụng được người dân thực hiện ở nhiều địa phương.
Tuy nhiên, theo chuyên gia công nghệ sinh học - tiến sĩ Lê Văn Tri, tối ưu nhất hiện nay là dùng chế phẩm sinh học xử lư rơm rạ thành phân bón hữu cơ. Các chế phẩm giúp đẩy nhanh quá tŕnh phân giải chất hữu cơ trong rơm rạ sau thu hoạch, đồng thời làm tăng vi sinh vật hữu cơ giúp cải tạo đất.
Theo tính toán, nếu sử dụng chế phẩm sinh học tốt th́ trong một tấn phân bón hữu cơ từ rơm rạ sẽ có 10 kg đạm; 9,5 kg lân và 21 kg kali. "Nếu toàn bộ số rơm rạ sau thu hoạch của cả nước khoảng 44-45 triệu tấn được xử lư sẽ đem lại 20 triệu tấn phân hữu cơ. Người dân không phải bỏ tiền mua 200.000 tấn đạm, 190.000 tấn lân và 460.000 tấn kali, như vậy sẽ tiết kiệm được gần 11.000 tỷ đồng", tiến sĩ Tri phân tích.
Viện Công nghệ sinh học (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cũng nghiên cứu thành công công nghệ vi sinh xử lư rơm rạ thành phân bón hữu cơ phục vụ sản xuất, tiết kiệm chi phí và thân thiện với môi trường. Theo tính toán của nhà khoa học, cứ một tấn phân bón hữu cơ từ rơm rạ, nông dân tiết kiệm gần 500.000 đồng.
Trồng nấm
Theo các nhà khoa học, trồng nấm được coi là một trong những phương pháp sinh học tận dụng nguồn rơm rạ hiệu quả nhất. Nấm rất giàu protein và sản phẩm được nhiều người ưa chuộng.
Hiện mô h́nh trồng nấm rơm được nhiều địa phương ứng dụng bởi mang lại nguồn thu nhập đáng kể, cải thiện đời sống. Có gia đ́nh thu nhập từ nấm mỗi năm lên đến chục triệu đồng.
Làm nấm rơm, người dân không cần phân bón v́ rơm rạ khi phân hủy đă đủ cung cấp dinh dưỡng cho nấm phát triển. Người trồng cũng không tốn nhiều chi phí đầu tư, nhưng cần sự cần mẫn, dành nhiều thời gian theo dơi nhiệt độ và độ ẩm.
Thức ăn gia súc
Bến Tre, Trà Vinh, Long An hiện nuôi ḅ với quy mô lớn nên nhu cầu về rơm rạ làm thức ăn chăn nuôi rất cao.
Một nghiên cứu về sử dụng và quản lư rơm rạ năm 2011 chỉ ra, rơm rạ chứa hàm lượng năng lượng và dinh dưỡng mà gia súc có thể tiêu hóa được. Mặt khác, lượng nhiệt được sinh ra trong ruột con vật ăn cỏ, nên việc tiêu hóa rơm rạ có thể hữu ích trong việc duy tŕ nhiệt độ cơ thể vào mùa đông lạnh.
Tuy nhiên, giới chuyên gia khuyến cáo chỉ nên dùng một phần rơm rạ cho gia súc bởi không có hàm lượng dinh dưỡng cao và những cọng rơm cứng có thể gây tổn thương cho động vật.
Sau mỗi mùa thu hoạch, người dân lại đốt đồng nhằm tận dụng tro làm phân bón. Ảnh: Phước Tuấn.
Sản xuất ethanol
Viện Dầu khí Việt Nam năm 2013 công bố công tŕnh nghiên cứu biến rơm rạ và các phụ phẩm như trấu, bă mía thành nhiên liệu lỏng dầu sinh học (bio-oil). Với hiệu suất thu hồi lỏng dầu sinh học, nguồn nguyên liệu rơm rạ của Việt Nam có thể sản xuất được 31 triệu tấn bio-oil mỗi năm để làm nhiên liệu thay thế, đồng thời có thể nâng cấp để sản xuất xăng, dầu diezel trong tương lai gần.
Nếu được ứng dụng vào thực tiễn, người dân có thêm nguồn thu nhập nhờ cung cấp rơm rạ cho các công ty sản xuất nhiên liệu, vừa giải quyết bài toán đốt đồng.
Sản xuất giấy
Một công ty ở bang Virginia (Mỹ) nhiều năm nay tận thu rơm rạ để làm nguyên liệu sản xuất giấy. Sản phẩm giấy thường có màu sẫm hơn nhưng chất lượng rất tốt. Trung Quốc hay Thái Lan cũng thực hiện công nghệ sản xuất này từ lâu.
Các chuyên gia khuyên Việt Nam nên tận dụng rơm rạ theo cách trên, ban đầu có thể sản xuất giấy làm hàng hóa hay b́a carton với giá thành rẻ. Việc này c̣n giúp Việt Nam không phải nhập khẩu bột giấy.
Mua ḷ đốt công nghiệp
Nhà khoa học thuộc Đại học Tự nhiên Hà Nội (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng người dân có thể đốt rơm rạ, lấy tro bón ruộng, nhưng nên đầu tư ḷ đốt công nghiệp để điều chỉnh nhiệt độ, giúp lượng khói lan tỏa ít hơn, tránh mù quang hóa ở các khu đô thị, hay gây ra tai nạn giao thông do tầm nh́n hạn chế.
Games
