“Trăm năm tri kỉ khó t́m, tri âm khó gặp, bạn hiền khó quen”. V́ thế một khi đă gặp được người tri kỷ th́ hăy biết trân trọng mà giữ ǵn. Đại thi hào Nguyễn Du đă phải thốt lên: “Bất tri tam bách dư niên hậu, thiên hạ hà nhân khấp Tố Như”. V́ dù là cá nhân kiệt xuất, cụ tự biết được cái hạn chế trong trí tuệ con người của ḿnh. V́ con người là hữu hạn. Nhưng Thần th́ khác.
Người tri kỷ có nhiều khi chẳng cần nói, chỉ cần trao nhau một ánh nh́n, là cũng có thể hiểu nhau nghĩ ǵ rồi, thấy nhau suy tư là biết đối phương nghĩ về điều ǵ rồi. Vậy là tri kỷ.
Muốn trở thành tri kỷ, th́ trước hết phải hiểu nhau. Hiểu nhau rồi, c̣n cần phải có sự đồng cảm, “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”. Nghĩa là tôi thích những ǵ bạn thích, tôi hiểu những ǵ bạn hiểu, nên tôi biết bạn nghĩ ǵ v́ tôi cũng nghĩ như vậy. Nó rất là tự nhiên.
Muốn hiểu nhau, th́ cần phải lắng nghe. Muốn lắng nghe, th́ tâm phải đủ tĩnh. Kiên nhẫn nghe nhau nói cho đến hết, rồi suy ngẫm, đặt ḿnh vào vị trí người nói. Rồi mới phản hồi. Tiếc thay, có lúc chưa nói xong đă căi xong rồi. Khi nghe th́ lơ đăng, tâm trí phù động với cả ngàn ư nghĩ, ngàn ham muốn của riêng ḿnh, lại luôn cho ḿnh là đúng, th́ hiểu làm sao được nhau nói ǵ. Tri kỷ không dễ.
Muốn hiểu nhau, th́ tâm tĩnh nhưng trí cũng cần sáng. Nếu không chịu suy nghĩ th́ không bao giờ có thể hiểu được nhau. Lối sống gấp, sống vội cũng làm người ta xa nhau, khó mà hiểu được nhau. Tâm t́nh người ta để cả vào câu nói, câu văn đấy, hăy đọc đi mà cảm nhận. Thế may ra mới hiểu được nhau. Nhưng cũng không dễ trong thời đại mà “lướt” mạng xă hội là xu hướng chủ đạo.
Hiểu nhau rồi, cũng phải chia sẻ, đồng cảm được với nhau th́ mới gọi là tri kỷ. Có điều xă hội ngày xưa khác. Ngày xưa ai đi học hay làm ǵ cũng được dạy phải tĩnh tâm, chuyên tâm. Cả xă hội sống trong trạng thái như thế. Đời sống có lẽ cũng đơn giản hơn, tư tưởng thuần khiết hơn, chỉ có tam giáo Thích Nho Lăo giữ vai tṛ dẫn dắt tinh thần con người. Nhịp sống cũng chậm, không gấp gáp vội vă và nhiều ham muốn như bây giờ. Trong bầu không khí tĩnh tại ấy, có lẽ dễ t́m được sự đồng cảm hơn.
C̣n bây giờ th́ thông tin bùng nổ, ai cũng có thể phát ngôn. Ai cũng có điều tâm đắc với lời của ai đó, lấy đó làm kim chỉ nam cho đời sống của ḿnh. Giới lao động đơn giản có h́nh mẫu của ḿnh, giới trí thức cũng có điều tâm đắc của riêng ḿnh. Trong núi thông tin khổng lồ ấy, cũng khó mà t́m được nhau để đồng cảm, chia sẻ.
Anh đọc nhiều sách, tôi cũng đọc nhiều sách. Nhưng sách mà anh và tôi đọc là khác nhau, có những tư tưởng khác nhau. Anh th́ cho những điều anh đọc là đúng, tôi cũng vậy. Anh hâm mộ Richard Branson, cho là ông ấy nói đúng, phải học theo ông ấy. Tôi lại cho là Elon Musk đúng, hoặc anh khác lại cho Bill Gates mới là hay. Giả dụ vậy.
Hoặc anh th́ hứng thú với tư tưởng người Nhật, cho rằng phải làm như họ th́ đất nước ḿnh mới khá. Tôi không cho như vậy, tôi nghĩ là phải áp dụng tư tưởng, mô h́nh của Mỹ mới là đúng, mới phù hợp với đất nước Việt Nam v.v. nói chung là khó mà đồng điệu. “Anh”, “tôi” cũng chỉ là đại từ nhân xưng có tính tỷ dụ.
Hoặc ví dụ khác, có người cho là thú vui tinh thần mới là quư giá. Họ ham thích văn chương, triết lư, văn hóa, lịch sử… những thú vui tinh thần. Người khác th́ say sưa với vật dụng, thích xe ô tô đẹp, quần áo hàng hiệu, mỹ phẩm hoặc thích chụp ảnh “tự sướng”. Như vậy là lệch nhau rồi. Tri kỷ không dễ.
Nói về âm nhạc. Anh th́ thích Andrea Bocelli, Enrico Caruso, Pavarotti, the Three Tenors… hay những danh ca Opera khác. Anh khác th́ lại thích nhạc Rock của Metallica, Bon Jovi, anh khác nữa lại thích giao hưởng, các em trẻ tuổi lại thích nhạc trẻ thời thượng hay K-POP. Thế mà, ai cũng cho gu thẩm mỹ của ḿnh mới là chuẩn mực… tri kỷ thế nào đây?
Chắc là ai cũng thấy tri kỷ trong thời buổi này là khó t́m rồi!
Vậy th́ dù mong ước t́m được người tri kỷ là chính đáng, thành công là rất hiếm hoi.
Những người mà có được tri kỷ thực sự thật đáng cảm phục. V́ họ có sự tĩnh tại, họ có sự hiểu biết, họ có tâm tính tốt và họ có sự may mắn. Không may mắn làm sao được khi mà họ t́m được nhau trong cơ hội một phần triệu ấy. May mắn nhưng không phải ngẫu nhiên, v́ người với người đến với nhau là duyên phận.
Người ta t́m tri kỷ là để được sống trong niềm hạnh phúc tinh thần, có người hiểu ḿnh, chia sẻ đồng cảm với ḿnh, biết giá trị của ḿnh, công nhận ḿnh, thậm chí có thể hy sinh về nhau. Ước mơ ấy quá đỗi chính đáng nhưng con người ta sống trong xă hội hiện đại, phương tiện giao tiếp quá tiện nghi nhanh chóng nhưng hóa ra về suy nghĩ lại càng cách xa nhau. Thế nên, chữ “tri kỷ” thật là xa xôi.
C̣n Thi Tiên Lư Bạch th́ viết: “Hoàng kim vạn lượng dung dị đắc/Thế thượng tri kỷ tối nan cầu”, nghĩa là: Vạn lượng vàng c̣n dễ kiếm, chứ tri kỷ th́ cực khó t́m.
“Trăm năm tri kỉ khó t́m, tri âm khó gặp, bạn hiền khó quen”, nên người xưa sẵn sàng chết v́ tri kỷ. C̣n ai nhớ cảnh Cao Tiệm Ly tiễn Kinh Kha, hay c̣n ai nhớ tích Bá Nha chôn đàn cạnh mộ Tử Kỳ v́ từ đây không c̣n ai hiểu tiếng đàn của ḿnh nữa…Trong cuộc đời, người ta đôi khi không thể chịu đựng nổi nỗi đau không phải v́ nó đau đến vậy mà bởi v́ chẳng có ai để thấu hiểu, để sẻ chia nó cả.Có lẽ trời sinh ra Trà là để bầu bạn và xoa dịu những nỗi cô đơn, khắc khoải của con người.
Therealrtz © VietBF
Games
