Áp đặt tư tưởng của người lớn cho học sinh là lỗi thời. Đó là chia sẻ từ giáo sư Hồ Ngọc Đại. Người Việt vẫn chạy theo số đông và sẵn sàng gạt bỏ những thay đổi tốt cho giáo dục.
Ngày 8/9, tại Hà Nội, giáo sư Hồ Ngọc Đại, chủ biên Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục đang gây xôn xao dư luận v́ cách đánh vần lạ, đă chia sẻ về cuốn sách. "Nếu cả công tŕnh Công nghệ giáo dục của tôi là vô nghĩa th́ Tiếng Việt lớp 1 là thứ an ủi tôi. Nó là cuốn sách công phu, tâm huyết nhất của tôi, thể hiện được cả lư thuyết, triết lư giáo dục tôi hướng tới", ông nói.
"Lư thuyết giáo dục của tôi là mỗi người phải được trở thành chính ḿnh"
GS Hồ Ngọc Đại chia sẻ quá tŕnh 8 năm làm nghiên cứu sinh tại Liên Xô (1968-1976), tiếp thu nhiều thành quả khoa học, nhận thức được lư thuyết giáo dục mà ông muốn hướng đến.
GS Hồ Ngọc Đại trao đổi về cuốn sách dạy đánh vần tiếng Việt gây xôn xao dư luận. Ảnh: Dương Tâm.
Lấy ví dụ chuyện được giáo sư người Nga yêu cầu học phép nhân bằng cách tự tay đong đống cát vào chén nhỏ và cốc to hơn, ông nhận ra nguyên tắc "muốn học cái ǵ th́ phải tự tay làm cái đấy". Việc này vừa giúp học sinh biết cách tự phát hiện vấn đề, vừa hiểu bản chất sự việc.
Chương tŕnh Công nghệ giáo dục nói chung và tài liệu Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục được giáo sư Đại xây dựng trên nguyên tắc đó. Khi áp dụng, học sinh sẽ làm việc, c̣n giáo viên chỉ giao nhiệm vụ và quan sát, hướng dẫn phương pháp. Ông Đại nhận thức rơ phương pháp của ḿnh dễ bị phản ứng do khác biệt với cách dạy truyền thống là thầy giảng thật hay, học tṛ cần ghi nhớ.
"Tôi mong muốn nền giáo dục mà mỗi người được là chính ḿnh, xứng đáng với chính ḿnh, không so sánh với ai cả", ông Đại nói và chia sẻ triết lư giáo dục của chương tŕnh Công nghệ giáo dục cũng như sách Tiếng Việt lớp 1. Ông phê phán việc người lớn lấy ḿnh làm khuôn mẫu cho trẻ, áp đặt tư tưởng, mong muốn của ḿnh lên trẻ. Cách giáo dục theo hướng lấy người đi trước làm h́nh mẫu để noi theo là lỗi thời, bởi mỗi cá nhân có bản sắc riêng.
"Khi có thế hệ trẻ em mới, chúng ta cần có một nền giáo dục mới. Nền giáo dục đó phải giúp học sinh được tận hưởng những thành tựu đă có của nhân loại và tạo ra những cái mới", GS Đại nói. Ông tự tin nền giáo dục ḿnh xây dựng là đúng đắn v́ có nền tảng lư thuyết không thể bắt bẻ là triết học, tâm lư học, lại có kỹ thuật tốt là công nghệ giáo dục hỗ trợ.
Hết lớp 1, học sinh có thể đọc thông viết thạo, không tái mù
Chủ biên Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục cho biết, cuốn sách này là tài liệu tâm huyết và công phu nhất của ông. Sách không chỉ thay đổi phương pháp dạy - học mà c̣n đổi mới cả nội dung.
Với sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục, học sinh ban đầu chỉ học về tiếng - âm thanh nghe được thay v́ học chữ - vật thay thế tiếng, như sách truyền thống. Sau đó các em sẽ được tiếp cận các thuật ngữ khoa học của ngữ âm học, luật chính tả. "Học sinh ở bất cứ vùng miền nào nước ta, dù đến trường hay không, khi học sách của tôi hết lớp 1 có thể đọc thông viết thạo, viết đúng chính tả và không bị tái mù", ông Đại khẳng định.
Giáo sư 82 tuổi minh chứng thêm tính hiệu quả của tài liệu bằng câu chuyện một học sinh lớp 1 muốn được nghỉ học thêm sau đợt nghỉ Tết dài ngày đă chia sẻ với người bố. Ông này nói rằng, nếu con muốn th́ phải viết đơn. Học sinh đó đă viết được một lá đơn xin nghỉ thật sự, dù mới học hết học kỳ đầu lớp 1. Điều này phương pháp, sách giáo khoa đại trà không thể làm được.
"Mấy chục năm bao nhiêu người ghét tôi và chương tŕnh của tôi"
Trong buổi trao đổi kéo dài hai tiếng rưỡi (từ 9h đến 11h30), GS Hồ Ngọc Đại dành phần lớn thời gian nói về việc sang Nga làm nghiên cứu sinh tâm lư học, mong muốn tạo ra một nền giáo dục chưa hề có trong lịch sử - nền giáo dục lấy cá nhân làm cơ bản, tạo điều kiện cho mỗi người được là chính ḿnh... Ông chỉ dành khoảng nửa tiếng để trả lời báo chí.
Trước câu hỏi cảm thấy thế nào khi dư luận chê bai, đ̣i tẩy chay Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục, GS Đại khẳng định không tức giận trước phản ứng của dư luận, bởi “nó không đáng”, những người bức xúc là do "hiểu biết kém". “Mấy chục năm nay bao nhiêu người ghét tôi và chương tŕnh của tôi, nhưng có làm được ǵ đâu. Trường Thực nghiệm vẫn c̣n đó”, ông nói.
Về câu hỏi v́ sao khẳng định sách tốt, nhưng không được triển khai trên cả nước, ông Đại cho rằng chương tŕnh không thể đưa vào đại trà dù được thẩm định là có hiệu quả bởi "lợi ích nhóm".
"Chương tŕnh nói chung và sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục nói riêng sẽ tồn tại vĩnh viễn v́ nó ưu việt, là công tŕnh của lịch sử chứ không c̣n là của cá nhân. Minh chứng là nó được học sinh chấp thuận và hiện nay có đến 800.000 em ở 50 tỉnh thành theo học", GS Đại nói về tương lai của cuốn sách khi sắp tới có chủ trương "một chương tŕnh nhiều sách giáo khoa".
Cuối tháng 8, video cô giáo hướng dẫn cách phát âm chữ cái c/k/q đều đọc là /cờ/ gây xôn xao dư luận v́ khác phương pháp được dạy đại trà cho học sinh. Cách đánh vần đó là theo sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục do giáo sư Hồ Ngọc Đại làm chủ biên và Bộ Giáo dục cho phát hành.
Chủ tịch Hội đồng quốc gia thẩm định cuốn Tiếng Việt Công nghệ Giáo dục - PGS Bùi Mạnh Hùng cho biết, tài liệu gây tranh căi, tuy nhiên thực tế cho thấy phương pháp dạy đánh vần trong đó đă giúp học sinh phát triển khá hiệu quả kỹ năng đọc thành tiếng và viết đúng chính tả.
Đến nay gần 50 tỉnh, thành phố có trường dùng cuốn sách này.
Games
