Người phụ nữ rùng mình nhìn thứ mình khạc ra

[june04]

Người phụ nữ ho khạc ra những sinh vật nhỏ ngọ nguậy. Những nốt sẩn ngoằn ngoèo dưới da ở bệnh nhân nhiễm giun lươn mạn khiến người phụ nữ 50 tuổi rùng mình. Thỉnh thoảng, bệnh nhân còn tức ngực vì tình trạng này.

Bệnh nhân người Việt sinh sống ở Lào, nhà có vườn nên thường tự trồng, chăm sóc hoa. Gần đây sức khỏe có biểu hiện bất thường nên bà về Việt Nam khám và điều trị tại nhiều nơi. Kết quả xét nghiệm huyết thanh xác định bệnh nhân bị nhiễm giun lươn. Bệnh nhân được điều trị diệt giun mới hết tình trạng khạc ra các sinh vật ngọ nguậy.

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội), gần đây bệnh viện cũng tiếp nhận một bệnh nhân nam 70 tuổi bị sốt kéo dài, nhiễm trùng huyết nhiều lần. Ông được điều trị nhiễm trùng đồng thời diệt giun lươn mới hết tình trạng nhiễm trùng huyết tái phát.

Những nốt sẩn ngoằn ngoèo dưới da ở bệnh nhân nhiễm giun lươn mạn. Ảnh: T.H.

Giun lươn Strongyloides stercoralis được Bavay tìm ra năm 1876 ở lính Pháp hồi hương từ Việt Nam. Ngoài người, chúng có thể gây bệnh cả ở chó mèo. Chúng sống tự do trong đất hoặc ký sinh ở động vật, với 3 giai đoạn vòng đời: giun trưởng thành, ấu trùng rhabditiform và ấu trùng filariform.

Trong chu kỳ tự do, giun sống trong đất, đẻ trứng nở ra ấu trùng rhabditiform rồi lại phát triển thành giun trưởng thành. Chúng cứ thế tồn tại vô thời hạn trong đất.

Trong chu kỳ ký sinh, một số rhabditiform biến đổi thành filariform. Nếu người dân ta đi chân trần vào vùng đất có filariform, chúng sẽ đi xuyên qua da tạo các nốt di bệnh ngoằn ngoèo, vào máu đi lên phổi, xuyên qua phế nang theo đờm lên họng, bị nuốt xuống ruột phát triển thành giun trưởng thành ký sinh trong ruột. Tại ruột chúng đẻ trứng nở thành ấu trùng rhabditiform thải theo phân gây ô nhiễm đất.

Một số rabditiform thành filariforrm ngay trong lòng ruột lại tái xâm nhập qua da gần hậu môn vào máu lại tạo ra lứa giun mới. Cơ chế này khiến người bị nhiễm giun lươn thường mạn tính vài chục năm.

Giun lươn lưu hành khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Tại châu Á chúng có ở Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Malaysia... Tại Việt Nam khoảng 29% người từng bị nhiễm giun lươn, Tây Nguyên có tỷ lệ cao nhất lên tới hơn 42%.

Hầu hết ca nhiễm giun lươn mạn thường không có triệu chứng hoặc đôi khi chỉ mẩn ngứa hay các nốt giun di chuyển ngoằn ngoèo dưới da hoặc ậm ạch khó tiêu, táo bón... Những bệnh nhân này nếu bị suy giảm miễn dịch sẽ khởi phát siêu nhiễm dẫn đến tình trạng rất nặng. Người bệnh sẽ viêm phổi nặng, nhiễm trùng máu do các vi khuẩn đường ruột, nhiễm ấu trùng giun lươn lan tỏa ở nhiều vị trí như màng não, màng tim, mắt... Tỷ lệ tử vong ở nhóm này có thể lên tới 40%