Người miền Nam sống đơn giản nên mọi thứ đều thoáng và dễ chịu. C̣n đối với người miền Bắc, họ sống phức tạp nên nhiều khi trở thành lối sống giả. Cuộc sống bí bách, khí hậu khắc nghiệt cũng góp phần làm cho người miền Bắc tính t́nh nóng nảy, văn hóa ứng xử kém hơn người miền Nam
LTS: Sau khi đăng tải bài viết: Nói bậy, chửi tục: Người miền Bắc ít kiềm chế hơn người miền Nam, Báo Giáo dục Việt Nam nhận được thư bày tỏ sự ủng hộ quan điểm này của độc giả Trịnh Hoàng Hiệp. Để độc giả khắp cả nước có thể tiếp tục bàn luận về vấn đề “nói bậy, chửi tục”, chúng tôi xin đăng tải nguyên văn lá thư này.
Có giai thoại kể lại rằng, nhà phê b́nh Hoài Thanh, tác giả của cuốn sách bất hủ “Thi nhân Việt Nam” trong thời gian sống tại miền Nam đă chẹp miệng mà nói: “Người miền Nam, ai cũng lịch sự. Cứ mở miệng ra là cám ơn với xin lỗi rối rít. Ngồi ở trong nhà, có ai đi ngoài đường chơ miệng hỏi cái ǵ mà ḿnh trả lời xong, cắp đít đi thẳng, không thèm cám ơn một tiếng, th́ không cần nh́n, ḿnh cũng biết ngay đó là dân ngoài Bắc vào”. Ngay trong cách nói này của ông cũng cho thấy rằng, văn hóa giao tiếp, ứng xử của người miền Nam… ăn đứt người miền Bắc.
Đất nước Việt Nam chia thành nhiều vùng miền rơ rệt, có nguồn gốc tại miền Bắc. Sự phân chia này ảnh hưởng rơ ràng đến lối sống và văn hóa mỗi nơi một khác. Ngay cả trong giọng nói, ngôn ngữ giao tiếp từ Bắc vào Nam đều có sự thay đổi, đặc biệt là hai thành phố lớn Hà Nội và Sài G̣n. Gần đây, những clip được tung lên mạng về thói nói tục, chửi bậy của học sinh đă làm dư luận vô cùng phẫn nộ, bức xúc: Khi nữ sinh nói chuyện bằng chân tay, Clip hai nữ sinh hỗn chiến kinh hoàng, Choáng váng với nam sinh Thủ đô chửi tục trước cổng trường. Đây không chỉ đơn thuần là câu chuyện học đường mà c̣n là câu chuyện của toàn xă hội.
Trong cách cư xử với bề trên, hai miền Nam Bắc đều biểu hiện khác nhau. Nếu người miền Bắc nói “ạ” sau mỗi câu hỏi hoặc câu trả lời th́ người miền Nam thường đệm “thưa” vào trước, “dạ” vào sau. Từ thuở nhỏ, hầu hết đứa trẻ nào cũng được dạy những lễ nghĩa cơ bản như vậy nhưng theo thời gian, khi con người dần lớn lên th́ từ “ạ” của người miền Bắc thường được cắt giảm. Có lẽ bởi “ạ” mang nặng sự nghiêm túc, cứng nhắc và mô phạm, không c̣n phù hợp trong giao tiếp. C̣n người miền Nam vẫn giữ nguyên từ “dạ”hay “thưa” như một lẽ tự nhiên.
Mặc dù Hà Nội là trung tâm văn hóa nhưng tôi thấy rằng về sự lịch lăm, tinh tế th́ người miền Bắc hơn người miền Nam, thế nhưng về văn hóa cư xử trong cộng đồng th́ người miền Bắc lại phải học hỏi người miền Nam. Trong các lễ hội, người miền Nam ít cảnh nhốn nháo, xô đẩy hay cố t́nh làm hại của chung. Họ luôn có ư thức tôn trọng người khác và bảo vệ ḿnh.Về cách sử dụng hai từ “cảm ơn” và “xin lỗi” hai vùng miền cũng khác nhau. Người miền Bắc rất hạn chế trong cách nói hai từ này, người ta chỉ nói như một luật lệ bất thành văn khi con cái nói với bố mẹ, ông bà, người ít tuổi nói với người hơn tuổi mà không biết rằng giao tiếp với cộng đồng cũng rất quan trọng. Nếu đi ngoài đường trên đất Bắc mà bạn bị xe đụng, bị giằng kéo, xô đẩy th́ bạn chỉ nhận được những cái trợn tṛn mắt, rồi phóng xe qua trước mặt. Nhưng người miền Nam th́ khác, họ sẵn sàng nói xin lỗi nếu sai.
Ở Sài G̣n, chuyện vào siêu thị, cửa hàng… thấy những cô nhân viên cúi gập người chào là điều hết sức b́nh thường. Thế nhưng ở Hà Nội, bạn sẽ xúc động đến sững sờ khi thấy ai đó cúi gập người và nói lời cảm ơn – đó là chuyện hiếm thấy trên cả miền Bắc. Nếu đi trên đường mà có điện thoại, người miền Bắc có thể vừa lái xe vừa chửi tục, quát tháo ngay giữa phố để chứng tỏ ḿnh là ai, nhưng người miền Nam th́ họ sẽ dừng lại, ghé xe bên lề đường mà nói chuyện. Thanh niên miền Nam nhậu nhẹt về khuya, khi thành phố vắng người, không có cảnh sát giao thông họ vẫn dừng xe khi có đèn đỏ, nhưng miền Bắc th́ khác, không cần nh́n ngó trước sau mà sẽ phóng xe đi thẳng.
Từ ngoài xă hội lại nói về câu chuyện học đường nơi mà các em bộc lộ rơ nét nhất cách ứng xử. Sau giờ tan học, nếu đứng ở một cổng trường cấp III tại miền Bắc sẽ thấy rằng, vừa bước ra khỏi cổng trường học sinh nam th́ bỏ “sơ vin”, châm thuốc và bắt đầu “phun châu nhả ngọc” đến kinh hoàng, học sinh nữ th́ sẵn sàng cầm dép lên đánh nhau v́ những lư do hết sức vớ vẩn.
Môi trường nào cũng có những bức xúc, học sinh miền Nam có đánh nhau, nhưng mức độ man rợ th́ không bằng miền Bắc. Học tṛ miền Nam chỉ đánh đấm nhau rồi thôi chứ ít khi kèm theo những hành vi xúc phạm như chửi bới thậm tệ, lột áo ngay giữa phố. Cứ thử xem những clip của học sinh Bắc th́ biết, đánh nhau không khác ǵ côn đồ, dẫn đến “đối thủ” chấn thương cả về thể xác cũng như tinh thần.
Trong môi trường giáo dục, đến trang phục giữa hai miền Nam Bắc cũng khác nhau. Nữ sinh miền Nam có truyền thống mặc áo dài trong mỗi tuần c̣n miền Bắc th́ hầu như không mặc. Thực ra, trong việc bắt học sinh mặc áo dài cũng có cái cớ của những người làm quản lư trong ngành giáo dục. Khi vận trên ḿnh bộ áo dài, một mặt sẽ gây ra sự bất tiện khi hoạt động mạnh, mặt khác các em cũng phải ư thức ḿnh là con gái Việt Nam, cần giữ được nét dịu dàng, dáng yêu đúng lứa tuổi. V́ vậy, nữ sinh cũng ngại ngần mỗi khi có ư định đánh nhau với bạn v́ sợ hoen ố lên tà áo trắng, cũng như nhân phẩm của ḿnh. Riêng điều này thôi cũng đă phần nào giảm thiểu được những nóng nảy nhất thời, những hành động bất thường của học sinh.
Cách xưng hô trong nhà trường và ngoài xă hội, học tṛ miền Nam thường xưng hô “cô”, “d́”, “chú”, “bác” với “con”, nghe rất thân mật, t́nh cảm như người trong gia đ́nh. V́ thế, chả có lư do ǵ lại đẩy những mâu thuẫn khiến cho t́nh cảm bị sứt mẻ cả.Người miền Bắc thường ăn nói rất khéo, trịnh trọng nhưng người miền Nam lại nhă nhặn và hồn hậu hơn. Trong đời sống thường nhật, người miền Nam biểu lộ t́nh cảm một cách chân t́nh, không che dấu như người miền Trung hay khách sáo như người miền Bắc. Đến nhà một gia đ́nh miền Nam mà gặp bữa cơm th́ sẽ được họ mời một cách cởi mở: “Ăn cơm chưa? Sẵn bữa ăn luôn nghen!” mặc dù đó có thể là mâm cơm tuềnh toàng. Điều đó cũng không làm cho khách phải ngại ngần. V́ thế mối quan hệ được gắn kết bằng sự cởi mở, thoải mái.
Người miền Nam sống đơn giản nên mọi thứ đều thoáng và dễ chịu. Họ không hay để ư nhau, quản lư nhau, săm soi quá sâu vào đời tư của người khác. Họ sẵn sàng bỏ qua mọi hiềm khích để khám phá và thưởng thức cuộc sống, v́ thế mọi chuyện luôn tươi mới. C̣n đối với người miền Bắc, họ sống phức tạp nên nhiều khi trở thành lối sống giả. Trong cách giao tiếp, có thể trước mặt người khác họ lễ phép, lịch sự nhưng ngay sau lưng họ lại chửi tục. Họ luôn gồng ḿnh cố gắng trong khi bản thân họ lại muốn nổi loạn. Cách sống đó dễ dẫn tới t́nh trạng bất cần và stress tâm lư. Cuộc sống bí bách, khí hậu khắc nghiệt cũng góp phần làm cho người miền Bắc tính t́nh nóng nảy, văn hóa ứng xử kém hơn người miền Nam.
Phải chăng những điều tôi nói trong bài viết này ai cũng biết nhưng mà ít ai nói và ít ai viết ra?
P.S Very proud to be is Con of Miền Nam
Games
