Dịch virus Corona bùng phát ai cũng phải ở trong nhà trốn dịch. Nghỉ làm chỉ ở trong nhà th́ tiền đâu ra trang trải cuộc sống. Người nghèo đang lo chết đói giữa mùa dịch.
"Bạn có thể tránh nCoV, nhưng không thể tránh được chết đói", Leonardo buồn rầu chia sẻ khi gia đ́nh ông phải nhặt rác và xin ăn từng bữa.
Trên khắp thế giới, nhiều chính phủ đă quyết định hy sinh kinh tế và sự tự do để ngăn Covid-19, đại dịch giết chết hơn 47.000 người trên toàn cầu, bằng cách phong tỏa đất nước và thực thi nguyên tắc cách biệt cộng đồng. Nhưng trái với hiệu quả trong việc làm phẳng đường cong của dịch, các biện pháp phong tỏa này lại ảnh hưởng nghiêm trọng tới người nghèo.
Tại đặc khu Hong Kong của Trung Quốc và thủ đô Manila của Philippines, hai thành phố chứng kiến t́nh trạng bất b́nh đẳng nghiêm trọng, nhiều người nghèo rơi vào cảnh khốn cùng v́ Covid-19.
Cuộc sống của gia đ́nh Tang Yi Han, 44 tuổi, tại Hong Kong ngày càng khó khăn. Chồng Tang làm công nhân xây dựng để kiếm tiền nuôi cả nhà. Nhưng công việc của anh cũng ngày càng kém hơn do các cuộc biểu t́nh kéo dài nhiều tháng ở thành phố.
Khó khăn này chưa qua, thử thách khác lại ập tới khi "băo Covid-19" tấn công Hong Kong cuối tháng 1. Chồng cô giờ chỉ làm việc một ngày mỗi tuần và kiếm được khoảng 500-600 USD mỗi tháng. Thế nhưng vợ chồng Tang phải mất tới 900 USD mỗi tháng cho căn hộ hơn 10 m2 trong một ṭa nhà không có thang máy, khiến cuộc sống của họ ngày càng bấp bênh.
Charles Tang, 22 tuổi, con trai đầu của Tang, đang theo học chuyên ngành khoa học y tế tại Quảng Châu, Trung Quốc đại lục, nhưng đă trở về nhà để học trực tuyến sau khi Covid-19 bùng phát. Trường của cậu con trai 6 tuổi Justin cũng đă đóng cửa từ tháng 1.
"Mọi thứ thật khó khăn với chúng. Mạng Internet ở đây không đủ mạnh để cả hai đứa có thể học trực tuyến cùng lúc. Chúng tôi thường đến thư viện để mượn sách nhưng giờ nó cũng đă đóng cửa, trong khi chúng tôi không có tiền để mua", Tang nói.
Không có tiền mua đồ bảo hộ và khẩu trang y tế, gia đ́nh Tang phải ở ĺ trong nhà suốt 4 tuần v́ Covid-19. Justin là một cậu bé năng động và thích chạy nhảy, nhưng trong căn hộ chật chội của Tang, điều này là không thể.
"Bởi v́ tất cả chúng tôi đều ở nhà, nên thật khó khi phải chen chúc và sống trong không gian này", cô nói.
Tang hy vọng hai con của cô có cơ hội có cuộc sống tốt hơn nhưng lại sợ rằng hoàn cảnh gia đ́nh có thể cản trở tương lai của chúng. Không có tài liệu học và đường truyền Internet ổn định, Tang lo lắng không biết hai con cô có thể theo kịp chương tŕnh học hay không, đặc biệt là những kỳ thi quan trọng sắp tới của Charles và kỳ thi vào lớp một của Justin.
"Những vấn đề của chúng tôi đă chồng chất từ năm ngoái. Và giờ, chủ nhà muốn tống cổ chúng tôi đi v́ chậm trả tiền thuê. Chúng tôi sẽ không thể vượt qua giai đoạn này nếu không có hỗ trợ", Tang nói.
Trong khi đó, với một người già neo đơn như bà Pang Shuk-chun, 87 tuổi, mọi thứ c̣n khó khăn gấp bội phần.
"Có lẽ số phận của tôi không thể có một cuộc sống gia đ́nh trọn vẹn. Những đứa con của tôi đă lớn và đều có cuộc sống riêng. Tôi không muốn làm phiền chúng", bà nói.
Pang đă li dị từ lâu và sống một ḿnh trong khu nhà ở xă hội tại Hong Kong. Bà lần đầu nghe tin về Covid-19 từ một người hàng xóm. Từng sống sót qua Thế chiến II và dịch SARS năm 2003, lúc đầu bà không thấy quá lo lắng và thoải mái ra khỏi nhà mà không có đồ bảo hộ vào khoảng giữa tháng 1. Một người qua đường khuyên bà nên đeo khẩu trang và cảnh báo rằng người già như bà rất dễ gặp nguy hiểm.
Nhưng khi bà t́m mua cũng là lúc "cơn khát" khẩu trang bắt đầu. Chúng đă bị vét sạch tại các cửa hàng tạp hóa. Tại vài hiệu thuốc c̣n khẩu trang, những ḍng người xếp dài kiên nhẫn chờ đợi. Bà Pang không có Internet ở nhà và không biết làm thể nào để t́m mua hàng trên mạng.
"Tôi chưa từng xếp hàng để mua khẩu trang bởi trước đó tôi bị đau nặng ở chân. Tôi sợ rằng ḿnh có thể gặp vấn đề nếu đứng xếp hàng quá lâu", bà Pang nói.
Bà sống nhờ vào đồ quyên tặng từ hàng xóm và nhân viên xă hội, nhưng cảm thấy bí bách khi không được rời khỏi nhà. Nhà dưỡng lăo nơi bà làm t́nh nguyện viên hỗ trợ người cao tuổi đă đóng cửa. Khi thực phẩm khan hiếm, bà Pang phải sống nhiều tuần chỉ với túi gạo mua trước khi t́nh trạng mua sắm hoảng loạn xảy ra. Rau xanh cũng trở thành món ăn xa xỉ mà bà chỉ được ăn 2-3 ngày một lần.
Bà phải tái sử dụng khẩu trang trong nhiều ngày, bất chấp lời khuyên của chuyên gia y tế, chỉ để ra ngoài mua nhu yếu phẩm. Một số cửa hàng và taxi không chấp nhận người không đeo khẩu trang.
"Những người b́nh thường như tôi không thể mua được khẩu trang. Chúng tôi cũng không có tiền mua nước rửa tay, nên không thể ra ngoài. Giờ tôi không thấy có bất kỳ hy vọng nào và thật khó để biết khi nào tất cả chuyện này qua đi", bà Pang buồn rầu nói.
Không chỉ người già neo đơn, những người khuyết tật như Jacky Chan, 33 cũng là đối tượng dễ bị tổn thương v́ Covid-19. Trước khi nCoV xuất hiện, Chan nỗ lực để sống tốt, bất chấp những khuyết tật bẩm sinh nghiêm trọng, như bại năo, mù một bên mắt và phổi kém phát triển.
Anh tự làm quen với một cuộc sống gắn liền với xe lăn: tới lớp dạy đóng gói sản phẩm, tán gẫu cùng những người khuyết tật khác trong giờ nghỉ và làm công tác t́nh nguyện khi rảnh.
"Tôi là một người hướng ngoại và rất lạc quan. Nhưng giờ, lần đầu tiên trong hơn 20 năm tham gia, lớp học của tôi đă đóng cửa", Chan nói.
Các vấn đề của Chan ngày càng cấp bách hơn khi anh không thể tới bệnh viện mua thuốc điều trị hen suyễn do dịch vụ này bị cắt giảm v́ Covid-19. Khi nCoV xuất hiện ở Hong Kong hồi tháng 1, anh không thể t́m được khẩu trang, thậm chí có t́m thấy cũng không đủ tiền mua. Chan sống nhờ vào mẹ, người giờ đă mất việc và phải nhận giúp đỡ từ tổ chức từ thiện dành cho người khuyết tật nơi Chan làm t́nh nguyện viên. Nhưng khoản quyên tặng từ cộng đồng cho tổ chức từ thiện này cũng đă giảm đáng kể.
Anh cảm thấy cô đơn và bị cô lập khi ở nhà. Mẹ Chan phải chăm sóc bà bị ốm, nên anh phải ở nhà một ḿnh 6 tiếng mỗi ngày. "Thật khó để tôi có thể vượt qua giai đoạn này", Chan nói khi cố gắng giữ chiếc khẩu trang liên tục tuột khỏi mặt.
Chan phải thận trọng hơn mọi người bởi phổi của anh rất yếu và bị bệnh mạn tính từ lâu. "Mỗi ngày tôi đều tự hỏi liệu ḿnh có phải người nhiễm bệnh tiếp theo. Tôi rất sợ hăi", Chan nói.
Trong khi đó tại Philippines, khi thủ đô Manila bị phong tỏa kể từ ngày 15/3, Cirilo "Liloy" Natorena, 56 tuổi, mất việc. Ông là tài xế xe jeepney, loại phương tiện giao thông công cộng màu sắc rực rỡ phổ biến ở quốc gia này. Các con của ông, làm nhân viên ở trung tâm thương mại, cũng mất việc chỉ sau một đêm.
Gia đ́nh Natorena sống chen chúc trong một căn nhà nhỏ ở ngôi làng ven biển phía nam Manila, nơi giá thuê rất rẻ. Quan chức trong làng đă cho gia đ́nh ông hai túi đồ trợ cấp, gồm gần một kg gạo, 4 túi ḿ, 4 lon cá đóng hộp và hai chiếc khẩu trang. Nhưng số đồ này không đủ cho gia đ́nh 15 người của Natorena. Ngày thủ đô áp lệnh phong tỏa, Natorena đă mua 25 kg gạo, nhưng chưa đầy một tuần, họ chỉ c̣n hơn 3 kg.
Trước khi nghỉ việc, Natorena kiếm được chưa tới 20 USD mỗi ngày nhưng gia đ́nh vẫn đủ ăn. Tuy nhiên, giờ ông không biết bữa sau mọi người sẽ có ǵ để bỏ vào bụng.
"Những người b́nh thường sẽ sống sao đây? Nếu họ phong tỏa, họ nên trợ cấp cho chúng tôi. Giờ đây ra phố, chúng tôi chỉ thấy binh sĩ tuần tra. Cuộc sống giờ giống như thời chiến", ông nói.
"Tất cả chúng tôi ở đây đều như nhau. Một số người nói chắc chắn chúng tôi sẽ không chết v́ Covid-19, nhưng chúng tôi đang chết dần v́ đói", Jamaica Rivera, 18 tuổi, nói khi đang ở trong căn nhà tạm ở Taytay, phía đông Manila.
Trước khi Manila bị phong tỏa, Rivera bán thuốc lá dạo kiếm sống, trong khi chồng cô là Reggie Tranya làm nghề bốc vác thuê và kiếm được 5 USD mỗi ngày.
Đứa con một tuổi bị ho nhưng họ không thể đưa con đi chữa, bởi các trung tâm y tế đă hết thuốc và đóng cửa sau lệnh phong tỏa. Cuối cùng, họ đưa con tới bệnh viện. "Họ nói với chúng tôi hăy cẩn thận và đừng ra ngoài nhiều", Rivera nói.
Tại nơi Rivera ở, hầu hết mọi người đều mất việc v́ phong tỏa. Rivera đă thuê một trong 20 căn nhà tạm dựng trên một khu đất trống. Cô cho biết gia đ́nh ḿnh không thể xin trợ cấp từ chính phủ v́ chưa có thẻ căn cước công dân.
"Không ai giúp chúng tôi. Sự giúp đỡ duy nhất mà chúng tôi nhận được từ đợt bầu cử trước là bánh ḿ đă quá hạn sử dụng", cô nói.
Hoàn cảnh của gia đ́nh Luisa Cabatuan, 59 tuổi, cũng không tốt hơn. Bà, một người giúp việc và chồng Leonardo, công nhân xây dựng, đều mất việc sau lệnh phong tỏa. Con trai 23 tuổi của bà Cabatuan cũng bị cho thôi công việc rửa xe, trong khi con gái út vẫn đang đi học.
Không c̣n cách nào, họ trở về với công việc trước đây: nhặt rác kiếm sống. Tuy nhiên, ngày đầu tiên sau lệnh phong tỏa, cửa hàng thu mua phế liệu đóng cửa và kể từ đó, họ phải giữ lại đồ nhặt được để chờ đến khi nó mở cửa trở lại. Mỗi buổi tối, họ thường được một người bạn bán rau, cá cho đồ ăn thừa.
Rác ngày cũng ít hơn do nhiều cửa hàng đă đóng cửa. Họ đeo khẩu trang vải nhưng dùng tay không để bới rác. Sau khi về nhà, họ sẽ giặt sạch khẩu trang, phơi khô và xịt cồn sát khuẩn. Nhưng họ giờ chỉ c̣n một chai cồn được cho trước đó.
"Nếu t́nh h́nh này kéo dài, chúng tôi sẽ rất khốn khổ", bà Cabatuan nói. Chồng bà c̣n bi quan hơn. "Virus có thể tránh được, nhưng cơn đói th́ không", ông than phiền.
Games
