Chiều ba mươi tết, chuyến xe cuối cùng từ chợ quận lên tỉnh của anh Năm Tài vừa ra khỏi ngă ba Sân Gôn được bốn năm trăm thước th́ nước trong thùng máy bốc khói lên mù mịt. Cái xe gầm gừ như một con thú dữ bị thương. Nó vùng vằng, vật vă ḿnh mẩy, xô giật đám hành khách dồn tới dồn lui. Rồi nó khựng lại. Nh́n vào kính chiếu hậu, anh Năm Tài thấy một luồng khói trắng bốc lên che mờ cả đám hành khách đang bu đen lấy cái xe ọp ẹp như một đám ruồi. Thằng con trai anh Năm la lên. Giọng nó thất thanh làm át cả tiếng ồn ào hỗn độn:
- Rồi rồi, ba ơi!
Cái thằng con khỉ. Ai mà không biết là đă "rồi rồi". Nhưng cái ǵ đă xẩy ra chớ. Anh Năm tháo sợi kẽm giằng ở cánh cửa xe, vội vă bước xuống. Anh thoáng thấy thằng con dáng gầy g̣, cao lểu đểu ở trên nóc đang bấu những ngón chân vào cửa sổ bên thành xe để t́m cách tụt xuống. Giọng một người hành khách gần đó trơ xuống đường:
- Cái ǵ vậy anh Năm?
Năm nhận ra tiếng của ông Sáu Râu. Nụ cười của anh méo sệu như để trấn an cho chính anh, chớ không phải cho hành khách:
- Đâu có hề ǵ... chút đỉnh thôi bà con!
Một vài người cũng đang ló đầu xuống định chất vấn, chợt nghe thấy nên thụt vào. Tiếng loan truyền "chút đỉnh, chút đỉnh" lan ra khắp dọc ḷng xe dài không quá bốn thước, rộng hai thước, người chật ních như nêm cối. Nhưng có mấy người bám ở thành xe ở mé ngoài đă vội vă nhảy xuống chạy theo anh Năm. Họ tiến lại đứng lố nhố quanh chỗ thùng máy. Nhiều tiếng bàn ra tán vô:
- Xe với cộ, dục nó đi cho rồi.
- Nghỉ chút cho nguội lại đi, ăn nhằm ǵ?
- Đổ thêm nước vô! Đổ thêm nước vô!
- Đừng có xúi dại! Đổ nước bây giờ là vứt tiêu dàn máy đó cha!
Năm Tài bỏ tất cả ngoài tai những tiếng ồn ào. Trong ḷng anh nhen nhúm nỗi lo âu. Sôi nước th́ có ăn nhằm ǵ. Nếu chỉ có vậy th́ làm sao làn khói mới phụt lên chút đỉnh cái xe đă liệt rũ như con thú bị trúng thương rồi. Anh quơ cái khăn nhớp nháp đầy mồ hôi vắt ở cổ xuống, đệm vô tay rồi nghiến răng vặn cái nắp thùng nước. Một luồng khói mù mịt được dịp phụt ra như bị tức nước vỡ bờ. Mùi dầu theo đó bốc lên khét lẹt. Rồi rồi. Anh chép miệng một câu nghe c̣n nặng nhọc hơn là lời tuyên phạt của một ông chánh án:
- Cháy "cu lát"!
Cháy cu lát! Ba tiếng đó ùa ra lẹ như điện sẹt, chỉ một giây sau đă loan truyền khắp cái thế giới nhỏ nhoi mà bốn bề thu gọn trong cái khung xe ọp ẹp. Có tiếng cất lên:
- Trời! Vậy là rồi rồi!
- Cu lát là cái ǵ vậy cà?
- Máy đó! Xe hơi đó mà, chớ đâu phải xe thổ mộ.
Lời giải thích thật giản dị. Người vừa hỏi ra chiều thỏa măn:
- Ờ... máy là đương nhiên rồi mà điều chữa được không?
- Hừ! Chữa được th́ cũng là qua Xuân!
- Ôi chao! Thế là chết mẹ tôi rồi!
Một bầu không khí thất vọng ngự trị rất nhanh trên mặt mọi người. Thiên hạ bắt đầu nhốn nháo. Tên bác Năm Tài được réo lên nhiều lần. Có cả tiếng chửi đổng. Bác Năm tài rầu rĩ ra mặt. Ruột gan bác cũng nóng sôi lên như thùng nước đang réo trong ḷng máy. Bác trút cơn bối rối lên đầu thằng con. Giọng bác đầy bẳn gắt:
- Xớ rớ cái ǵ đó hả mậy? Vô kêu chú Thạnh đem ra đổi xe coi!
Thằng nhỏ gân cổ lên căi:
- Đời nào chú đi giờ này, ba. Chiều hôm nay ba mươi rồi.
- Ba mươi bốn mươi ǵ cũng mặc xác. Vô nói là xe tao kẹt. Nhờ chú giùm cho đám bà con này đi đi.
Thằng nhỏ vẫn c̣n ngập ngừng. Anh Năm cảm thông ngay sự ngập ngừng đó. Lư do giản dị là tiền vé xe của khách hàng chị Năm đă vơ sạch ngay từ khi c̣n ở bến xe. Tới lúc khởi hành, sau khi đă ních đầy một bao chị biến ngay vào đám đông trong chợ quận. Thu trước c̣n có cái mà mua sắm. Chờ lúc về, sức mấy mà "con nhỏ nọ" nó không vét cho túi giă sạch trơn. Con nhỏ nọ ấy chính là cái đùm đề thêm thắt của anh Năm vậy. Đèo ḅng tham lam th́ ráng mà nhận lănh. Nhưng anh quen rồi. Có điều là cái xe từ trước vẫn trung thành c̣n hơn là anh trung thành với chị. Có "banh" th́ cũng chỉ vật ḿnh vật mẩy sơ sơ. Đâu có cháy cu lát "tàn nhẫn" đến như bận này. Thôi ráng mà điều đ́nh với anh Thạnh. Năm hết tết đến rồi, không lẽ để cả đám đông họ đốt cháy rụi cái xe rất đáng đem thiêu rụi này. Thằng nhỏ ù té chạy đi. Anh Năm ở lại cười cười. Anh nói với bà con:
- Ờ... Không sao! C̣n lẹ nữa bà con. Cái xe của thằng Thạnh ngon quá cỡ mà, nó chạy tới hơn chục kílô mết lận. Từ đây tới đó, mấy hồi.
Nghe nói có xe tốt hơn đến thay đổi, mọi người dịu lại. Đă bắt đầu có tiếng cười. Nhưng cũng xen những tiếng căi cọ v́ chen chúc nhau. Tất cả túa xuống ngồi la liệt trên mặt đường. Nắng nung nấu từng viên sỏi nhỏ lổn nhổn trên con đường đầy những ổ gà và mô đất. Một số đông khác chen nhau lên nóc xe rỡ những sọt đồ đầy ắp hàng hóa. Cảnh hỗn độn không khác một cái chợ nhỏ. Có cả tiếng heo kêu, tiếng gà vịt đập cánh, tiếng than văn, tiếng chửi thề.
Anh Năm bỏ mặc tuốt luột. Anh c̣n bận lui cui ở dàn máy. Trên mặt những cơ phận xám x́, từng giọt dầu đen sánh trộn lẫn với thứ nước đầy rỉ sét vàng úa văng văi tứ tung. Rồi rồi. Anh thầm nhắc lại hai cái tiếng cay nghiệt một lần nữa và cơn lo lắng ùa đến tràn ngập cơi ḷng nóng như lửa bỏng của anh. Cái xe sẽ phải nằm ấp ít ra là hai tuần. Lại c̣n chạy tiền mua đồ thay thế, tiền công thợ, tiền tiêu pha hàng ngày. Nỗi khó khăn cứ theo sự tính toán dâng lên chất ngất như một bức tường mà anh thấy rơ ràng anh khó có thể vượt qua. Thế là bao nhiêu dự tính tốt đẹp trong đầu óc của anh sụp đổ. Ve nước thơm phức anh định mua tặng Nhài tan biến theo mùi dầu khét lẹt vẫn âm ỉ từ đầu máy bốc lên. Miệng anh se đắng. Anh nuốt cục nước miếng qua cổ họng một cách khó khăn. Rồi anh rủa thầm: Cái thằng chạy từ đây tới đó sao lâu dữ vậy cà. Anh ngước mắt về phía hàng cây xanh mướt ở đó chỉ có đầu ngọn cột cờ là vươn lên cao nhất, ngất ngưởng giữa khoảng trời xanh khô bỏng. H́nh dáng cái xe sơn mầu vàng khé quen thuộc của chú Thạnh cũng chưa thấy tăm dạng. Cầu trời cho nó đừng nhậu nhẹt cái ǵ chiều hôm nay.
Bây giờ là ba giờ. Phi hết tốc lực, th́ cũng chỉ sáu giờ tới tỉnh. Quay trở về ngay, trễ lắm th́ 8 giờ nó cũng có thể đă tới nhà. Dư xăng đón được giao thừa. Anh Năm khẽ nhếch một nụ cười cầu tài như chính chú Thạnh đang đứng trước mặt anh. Nhưng nụ cười ấy bị một bà cụ già bắt gặp, và bà cụ dẩu mồm quay đi, phản đối. Cái xe chết tiệt. Vậy mà cũng đ̣i thu tiền, lỡ dở hết công chuyện của người ta. Cụm mai vàng do cụ khư khư trên tay từ hồi trưa, bây giờ héo quắt. Mỗi lần một cánh rụng xuống là thêm một nỗi tiếc xót gặm nhấm thêm trong ḷng. Cành mai đẹp thế bây giờ đă xơ xác. Nó trơ trẽn như khuôn mặt trơ trẽn của gă Năm Tài. Thôi, nếu có phải xui th́ cho nó xui luôn cho hết chiều hôm nay. Ngày mai qua năm mới, chắc hẳn sẽ hanh thông hơn nhiều. Nguồn hy vọng mong manh chớm nở trên vẻ mặt già nua cằn cỗi. Bà cụ liếc qua hàng ghế kế bên. Vẫn thằng nhỏ bụ bẫm đó ngủ vùi từ lúc chiếc xe khởi hành. Đầu nó ngoẹo qua một bên. Hai con mắt choèn ngoèn thu hút mạnh mẽ những con ruồi táp lên táp xuống. Mẹ nó c̣n trẻ. Khuôn mặt lầm ĺ, lạnh lẽo như tảng băng. Vành khăn tang xô lệch trên mái tóc bơ phờ. Bà cụ tiếc xót chép miện quay đi.