Nhà tôi thuộc cái xóm nhỏ, gần sông Bàn Thạch, đứng ở sân nhà có thể nh́n thấy núi Đá Bia.
Chơi bài cḥi ở Phú Yên
ẢNH: TRẦN QUỚI
Xóm được chục nóc nhà, làm ruộng nuôi ḅ, quanh năm thấp thỏm miếng cơm manh áo nhưng tết đến rộn ràng phải biết - v́ có bài cḥi.
Thực ra, miền Trung không phải chỉ tết mới có bài cḥi nhưng ở xă tôi, muốn đánh bài cḥi phải đợi tết. Kư ức của tôi là những ngày giáp tết, lũ con nít cứ chộn rộn, lấp ló trước cái sân lẫm (nơi làng thờ cúng) thăm chừng người lớn đă dựng cḥi chưa. Ra thăm mà chưa thấy động tĩnh th́ bụng dạ bất an, sợ không có bài cḥi th́ chẳng thành tết. Rồi có một hôm đi học về, bất ngờ thấy mọc lên mấy cái cḥi cao ráo th́ mừng... dzấp (vấp) té. Reo ḥ inh ỏi! Cả bọn ào vô, mỗi đứa leo lên một cái cḥi ngồi, đủ tư thế. Đứa đạo mạo, đứa chễm chệ, đứa vắt vẻo nhưng điểm chung là không giấu được niềm sung sướng đang phủ phê ra mặt. Chỉ là leo lên cḥi ngồi nhưng cảm giác lạ lẫm, trang nghiêm - thấy ḿnh được trọng vọng như một ông hoàng, bà chúa. Đây là cảm giác hoàn toàn có thực mà nếu không được leo lên cḥi ngồi th́ sẽ khó ḷng tin đó là lời nói thật. Sướng mê! Chúng tôi ngất ngây. Đứa nào cũng cười tít mắt, yên chí tết này sẽ vui, rất vui.
Không chỉ con nít mà người lớn cũng thích bài cḥi, có khi c̣n ghiền hơn. Quê tôi có câu “Rủ nhau đi đánh bài cḥi/Để con nó khóc đến ḷi rún (rốn) ra”. Ba tôi kể, chuyện thiệt như... bịa. Có nhiều bà mẹ mê bài cḥi, nách con nhỏ theo, ngồi chơi mà con cứ nhờ nhợ khóc, không thể nghỉ ngang vậy là lật áo cho bú “tại trận” luôn. Có những cặp vợ chồng căi nhau v́ ai cũng giành đi đánh bài cḥi. Cuối cùng phải chia lượt, thay phiên nhau người giữ nhà người đi đánh bài cḥi cho công bằng.
Vậy đấy, cái xóm nhỏ lặng lẽ, mỗi khi có hội bài cḥi, thiệt là nô nức, ai nấy mặc đồ thiệt đẹp đi phó hội. Những cụ già ngồi chủ tŕ phía hàng ghế được đặt trong rạp mát, nơi có thể quan sát được tất cả các cḥi. Người lớn đăng kư, được ngồi cḥi chơi c̣n lũ nhỏ đứng quanh chân cột, nếu trên cḥi có người quen của ḿnh th́ hănh diện bội phần. Tất cả các cḥi và khán giả đều nín thở, xem anh Hiệu hai tay ôm lắc ống rồi rút ra một lá, vừa hát vừa làm động tác rồi hô tên con bài như: Nhứt Nọc, Nh́ Nghèo, Tam Quăng, Tứ Cẳng, Ba Gà, Bảy Thưa… ứng với tên được ghi trong thẻ tre phát về các cḥi. Cḥi nào được ba lá bài đầu tiên th́ cḥi đó... tới (thắng).
Con nít không được chơi bài cḥi mà chỉ đứng coi th́ ức lắm. Không cam tâm. Lũ tôi nhân lúc chăn ḅ, tranh thủ những đám đất trống bên sông, lấy những cành cây to, cắm phập xuống tượng trưng cái cḥi, rồi cử một đứa làm anh Hiệu và chơi. Anh Hiệu thay phiên làm, đứa nào cũng thích đóng vai này. Phải cố gắng biểu cảm hết sức, hô cho thiệt hay. Chơi rất nhiệt t́nh, cực kỳ nghiêm túc và đặc biệt rất vui. Kết quả đứa nào cũng lĩnh thêm một cái tên mới từ tṛ chơi bài cḥi. Thằng Nhu được gọi Ba Gà, con Nhiệm có tên Nhứt Nọc và tôi là Bảy Thưa.
Má kể, có một đêm xuân, khuya má nghe tiếng thút thít. Má hỏi, bé, có chuyện ǵ mà nằm khóc hoài không chịu ngủ? Tôi khóc ̣a, trả lời, con thèm được chơi bài cḥi. Má kêu nhỏ mà bài cḥi ǵ, vậy là tôi khóc to. Má đành dỗ, thôi ngủ đi, mai tao biểu ổng dẫn đi ngồi cḥi cho đỡ thèm! Mỗi lần kể chuyện này má đều mắng, cha con đều nghiện bài cḥi, bắt mệt, rồi cười tủm tỉm.
Tôi đă nghĩ đó là mùa xuân đẹp nhất của tuổi thơ. Mùa xuân đó, tôi được mặc chiếc đầm viền bèo nhún, bềnh bồng (mượn của con em kề), đeo cái gương nhựa, cột tóc cây dừa. Lúc bước từng bậc lên cḥi, tôi có cảm giác ḿnh là một đại, đại tiểu thư. Lúc được ba đưa tay, bế thốc, bỏ ngồi cạnh trong cḥi, tôi có cảm giác ḿnh là công chúa, được ngồi bên vị hoàng đế oai phong lẫm liệt.
Vậy đấy, bài cḥi đă cho tuổi thơ tôi những kư ức đẹp đẽ và cái tên Bảy Thưa đă trở thành kỷ niệm không ǵ tẩy xóa. Đến nỗi bây giờ, thèm được một lần nghe ai đó gọi ḿnh là Bảy Thưa. Để nghe tim ḿnh rạo rực, nhớ đến cảnh được mặc đồ đẹp bước lên cḥi.
TIN LIÊN QUAN
Games
