12/22
Tổng thống Mỹ Donald Trump có khả năng sẽ công bố các mức thuế đề xuất đối với hàng hóa Việt Nam trước khi ông rời nhiệm sở vào tháng Giêng năm sau, các chuyên gia tiền tệ và thương mại cho biết, sau khi Bộ Tài chính Mỹ hồi tuần trước xem đối tác thương mại với kim ngạch ngày càng tăng này là ‘kẻ thao túng tiền tệ’.
Các công ty nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam nên chuẩn bị chịu các mức thuế quan nặng trong khuôn khổ cuộc điều tra theo ‘Mục 301’ của Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) về các hoạt động định giá tiền tệ, theo các chuyên gia.
Kết quả của cuộc điều tra, vốn được tiến hành song song với việc xem xét của Bộ Tài chính được công bố vào tuần trước, có thể được loan báo vào ngày 7/1.
“Nếu khôn ngoan th́ nên có kế hoạch ngay từ bây giờ cho việc kết thúc quy tŕnh theo Mục 301 bởi v́, nhất là với việc xác định của Bộ Tài chính, rất có thể Hoa Kỳ sẽ áp đặt một số h́nh thức trả đũa đối với Việt Nam,” bà Deborah Elms, giám đốc điều hành của Trung tâm Thương mại Châu Á có trụ sở tại Singapore, nhận định.
Các công ty Mỹ nhập khẩu khoảng 65 tỷ USD hàng hóa từ Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2020, so với 66,6 tỷ USD của cả năm 2019. Thuế quan có thể đánh vào hàng may mặc và giày dép cùng với đồ gỗ, hàng điện tử và hàng gia dụng.
“Sẽ có những hậu quả kinh tế,” bà Elms nói trong một sự kiện trực tuyến hôm 18/12 do Pḥng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam tổ chức.
Vốn là cựu thù trong Chiến tranh Việt Nam vào những năm 1960 và đầu những năm 1970, Việt Nam và Mỹ đă có quan hệ nồng ấm hơn đáng kể trong những năm gần đây. Washington xem Hà Nội là đối tác kinh tế và an ninh chiến lược ở Đông Nam Á để chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc, kể cả dưới thời chính quyền Trump, nhưng thuế quan sẽ khiến mối quan hệ gặp bước lùi.
Đánh thuế hàng nhập khẩu của Việt Nam sẽ tạo ra vấn đề thương mại phức tạp khác cho Tổng thống đắc cử Joe Biden khi ông lên nắm quyền và có thể châm ng̣i cho Việt Nam áp thuế trả đũa lên hàng hóa Mỹ.
Ông Trump đă đưa ra các hạn chế kinh tế mới đối với Trung Quốc trong những tuần qua, bao gồm đưa hăng sản xuất chip hàng đầu Trung Quốc SMIC và hăng sản xuất máy bay không người lái SZ DJI Technology vào danh sách đen hôm 18/12.
Một phát ngôn nhân của nhóm chuyển giao quyền lực của ông Biden đă không trả lời các câu hỏi về cuộc điều tra nhằm vào Việt Nam hoặc các phát hiện của Bộ Tài chính. Phát ngôn viên của USTR cũng không trả lời.
Báo cáo tiền tệ bị tŕ hoăn lâu nay của Bộ Tài chính, được công bố vào ngày 16/12, đă kết luận rằng Việt Nam, cùng với Thụy Sĩ, đă vượt quá cả ba ngưỡng về thao túng tiền tệ trong năm kết thúc vào ngày 30/6.
Cả hai quốc gia đều có những can thiệp vào thị trường ngoại hối và thặng dư tài khoản văng lai toàn cầu vượt quá 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và thặng dư thương mại hơn 20 tỷ đô la với Mỹ.
Việc xác định này của Bộ Tài chính tiếp thêm sức cho cuộc điều tra theo Mục 301 của USTR về ‘các hành vi, chính sách và tập quán của Việt Nam mà có thể góp phần vào việc định giá thấp đồng tiền’, gây tổn hại cho thương mại của Mỹ. USTR sẽ có các phiên điều trần công khai từ ngày 28-29/12 tới đây và cuộc điều trần thứ hai về liệu các nhà sản xuất Việt Nam có sử dụng gỗ khai thác bất hợp pháp hay không.
Ba nguồn tin nắm rơ vấn đề cho biết USTR sẽ không cắt ngắn thời gian lấy ư kiến công chúng vốn sẽ kết thúc vào ngày 7/1. Điều này cho TT Trump khoảng hai tuần lễ để hành động theo bất kỳ khuyến nghị về thuế quan nhằm vào Việt Nam trước khi ông rời nhiệm sở vào ngày 20/1. Thuế quan có thể bắt đầu được thu trong những tuần đầu tiên của ông Biden ở Nhà Trắng.
“Chính quyền này rơ ràng muốn đánh tín hiệu rằng Việt Nam cần phải được chỉnh đốn do chính sách tiền tệ của ḿnh,” ông Matthew Goodman, cựu quan chức Bộ Tài chính và là chuyên gia kinh tế châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nhận định.
Thông điệp là Mỹ sẽ không dung thứ việc Việt Nam định giá đồng tiền của họ thấp giả tạo để hỗ trợ phát triển giống như cách mà Trung Quốc phá giá đồng tiền của họ trong nhiều thập kỷ, Goodman nói và cho biết ông xem thặng dư tài khoản văng lai cao của Việt Nam là hiện tượng nhất thời.
USTR cũng đă sử dụng một cuộc điều tra tương tự theo Mục 301 để biện minh cho mức thuế lên tới 25% đối với hàng nhập khẩu trị giá 370 tỷ USD của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại kéo dài 2,5 năm qua của ông Trump với Bắc Kinh.
Không rơ liệu thuế quan đối với hàng hóa Việt Nam có đến mức đó không hay là gần với mức thuế từ 6,2% đến 10% mà Bộ Thương mại Mỹ áp lên lốp xe Việt Nam hồi tháng 11 theo quy tắc tiền tệ mới.
Các nhà phân tích cho rằng việc Việt Nam vi phạm ngưỡng thặng dư tài khoản văng lai của Bộ Tài chính một phần là kết quả của cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc của chính quyền Trump, vốn đă khiến các công ty đổ xô đầu tư vào Việt Nam để t́m cách tránh thuế quan và xuất khẩu sang Mỹ tăng mạnh.
ồ gỗ là một trong những mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam vào Mỹ
Các nhà điều hành doanh nghiệp có liên quan của Mỹ đă liên hệ với Quốc hội. “Chỉ v́ tin đồn về thêm một khoản đánh thuế lớn nữa vào các công ty Mỹ đă tạo ra một sự hoảng loạn đến mức các văn pḥng quốc hội đă nhận được cuộc gọi hoảng loạn từ các doanh nghiệp ở địa phương mà họ đại diện,” một phụ tá quốc hội nói với Reuters.
Trong các b́nh luận gửi cho cuộc điều tra tiền tệ của USTR, Hiệp hội May mặc và Da giày Hoa Kỳ cho biết Việt Nam ‘thậm chí c̣n trở nên quan trọng hơn do các công ty Mỹ đă thực hiện các chiến lược đầu tư đa dạng để rời Trung Quốc. Việc áp đặt các mức thuế trừng phạt mới đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam sẽ gây gián đoạn nghiêm trọng.’
Games
