Thỏa thuận đầu tư EU-Trung Quốc đă được kư kết. Câu hỏi được đặt ta hiện nay là: Ai là người chiến thắng? EU hay Trung Quốc?
Thỏa thuận toàn diện đầu tư EU-Trung Quốc được cho sẽ tạo cơ hội để các doanh nghiệp châu Âu tiếp cận nhiều hơn với thị trường tỷ dân của quốc gia Đông Á nhưng nhiều chuyện gia lại đánh giá chính Bắc Kinh mới là “người chiến thắng”.
Chủ tịch Tập Cận B́nh cùng cựu chủ tịch EC Jose Manuel Barroso (trái) và cựu chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy tại Brussels (Bỉ) năm 2014. Ảnh: Reuters
Tháng 11/2013, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) khi đó Jose Manuel Barroso và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy đă đến Bắc Kinh với hy vọng đạt được một thỏa thuận đầu tư trong ṿng 30 tháng.
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Hong Kong, Trung Quốc) cho biết đứng cạnh Thủ tướng Lư Khắc Cường tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh, ông Herman Van Rompuy tuyên bố: “Vấn đề thương mại và đầu tư vẫn được đề cao trong chương tŕnh nghị sự của hai bên. Chúng tôi đă có những bước đi trọng yếu bằng việc khởi động đàm phán về thỏa thuận đầu tư. Một sân chơi công bằng, minh bạch và tự tin về các quy định pháp luật là cần thiết đối với cả hai phía để kinh doanh phát triển”.
Tuy nhiên, mục tiêu của năm 2013 khá giản dị, chỉ bao gồm giảm rào cản đầu tư và bất định về pháp lư mà các doanh nghiệp châu Âu phải đối mặt ở Trung Quốc, đồng thời đến năm 2020 đẩy thương mại hai chiều lên 1.000 tỷ USD.
Cả ông Barroso và Van Rompuy đều rời cương vị 1 năm sau đó và họ không thể ngờ rằng phải mất thêm 7 năm cùng 35 ṿng đàm phán để EU và Trung Quốc có thể tiến tới một thỏa thuận. 2013 là một thời kỳ khác biệt so với những năm gần đây, khi chiến tranh thương mại Mỹ-Trung bùng nổ, tiếp đó là t́nh h́nh kinh tế toàn cầu loạng choạng do dịch COVID-19.
Đến tháng 1 năm nay, cả châu Âu cùng Mỹ đều vẫn phải chiến đấu với dịch COVID-19. Ngân hàng Thế giới (WB) ước tính kinh tế toàn cầu suy giảm 5,2% trong 2020, t́nh trạng tồi tệ nhất kể từ Chiến tranh Thế giới Thứ hai. Trước t́nh h́nh kinh tế thế giới mang màu sắc u ám, lănh đạo EU và Trung Quốc có thể vui mừng nếu đạt được Hiệp định đầu tư toàn diện (CAI). Nhiều nhà phân tích cho rằng diễn biến này có thể là chiến thắng mang tính biểu tượng cho Bắc Kinh.
Chủ tịch Tập Cận B́nh và các lănh đạo EU trong cuộc họp trực tuyến ngày 30/12/2020. Ảnh: Reuters
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị trong báo cáo cuối năm có nêu: “Chủ tịch Tập Cận B́nh và các lănh đạo châu Âu cùng tuyên bố hoàn thành đàm phán CAI. Đây không chỉ là động lực lớn trong hợp tác EU-Trung Quốc mà c̣n là tin vui với nền kinh tế thế giới”.
Nhiều chuyên gia cho rằng Trung Quốc là người giành phần thắng nhiều hơn nhờ CAI. Ông Sourabh Gupta tại Viện nghiên cứu Mỹ-Trung Quốc ở Washington nhận định: “Với Trung Quốc, đây là thỏa thuận kinh tế đáng kể nhất về mặt địa chính trị, địa kinh tế kể từ sự kiện phê chuẩn Nghị định thư gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2001”.
Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Mỹ tại Đại học Fudan ở Thượng Hải-ông Wu Xinbo cho biết việc đảm bảo thỏa thuận với EU đặt Trung Quốc rơi vào vị trí không thể bị tấn công. “Thỏa thuận tăng cường mối quan hệ kinh tế giữa Trung Quốc và EU với kỳ vọng bước tiếp theo là đàm phán thỏa thuận thương mại tự do. Điều này c̣n tác động đến kế hoạch của Mỹ bắt tay với châu Âu để cô lập Trung Quốc khỏi tương lai của toàn cầu hóa”, ông Wu Xinbo cho hay.
Nhiều nhà quan sát đánh giá việc EU nhanh chóng đạt thỏa thuận với Trung Quốc chỉ vài tuần trước lễ tuyên thệ của Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden là nóng vội. Ngoài ra, hiệp định CAI c̣n có thể gây ảnh hưởng đến ưu tiên của ông Biden trong việc lập liên minh xuyên Đại Tây Dương đối trọng với Trung Quốc.
Ông Gal Luft tại Viện phân tích An ninh toàn cầu trụ sở ở Mỹ phân tích: “Điều này cho thấy EU, bất chấp việc không bằng ḷng về một số hành vi và chính sách của Trung Quốc, vẫn muốn vai tṛ độc lập và chưa sẵn sàng bị lôi vào rắc rối giữa Mỹ-Trung Quốc”.
Trong nhiều năm, châu Âu t́m cách tiếp cận mạnh mẽ hơn vào thị trưởng được kiểm soát chặt chẽ của Trung Quốc. Đàm phán về hiệp định đầu tư EU-Trung Quốc được khởi động từ năm 2014 với tiến tŕnh khá chậm răi. Nhưng đến nửa cuối 2020 khi Đức nhận chiếc ghế chủ tịch EU trong 6 tháng, Berlin đă đẩy mạnh việc hoàn thiện thỏa thuận.
Bà Justyna Szczudlik tại Viện các vấn đề quốc tế Ba Lan đánh giá đàm phán giữa EU và Trung Quốc về Thỏa thuận toàn diện đầu tư chủ yếu bắt nguồn từ động lực của các nền kinh tế lớn của châu Âu, đặc biệt là Pháp là Đức. Bà Justyna Szczudlik cho biết các quốc gia châu Âu nhỏ hơn không có lợi ích quá lớn đối với thị trường Trung Quốc.
VietBF@ sưu tầm.
Games
