Trong khi thông tin PLA "mạt sát" được truyền thông Đài Loan báo cáo rộng răi, tờ Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) nhận định đoạn video được đề cập nhiều khả năng là sản phẩm cắt ghép, bởi việc "mạt sát" không phải là tác phong của PLA, sau khi đoạn video xuất hiện mới đây được cho là ghi lại việc quân đội Trung Quốc Đại lục nói quân đội Đài Loan "im miệng" khi bị lực lượng của đảo này nhắc nhở.
Một chiến đấu cơ Trung Quốc được cơ quan pḥng vệ Đài Loan chụp ảnh (Ảnh: SET News)
Các hăng truyền thông Đài Loan ngày 16/1 đưa tin, một đoạn video được lan truyền cho thấy quân đội Đài Loan gửi thông điệp đến Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) qua sóng radio, yêu cầu chiến đấu cơ của PLA "lập tức quay đầu rời khỏi" không phận đảo Đài Loan, khi máy bay của Đại lục di chuyển vào vùng trời ở phía tây nam của ḥn đảo này.
"Nếu Quân giải phóng muốn tập trận th́ hăy quay trở lại không phận của ḿnh" - giọng nói mang khẩu âm Đài Loan trong video cảnh cáo. Ngay sau đó, một giọng nói khác được truyền thông Đài Loan mô tả là giống như sự đáp trả của phi công PLA, nói rằng phía Đài Loan hăy "im miệng".
Trong khi thông tin PLA "mạt sát" được truyền thông Đài Loan báo cáo rộng răi, tờ Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) nhận định đoạn video được đề cập nhiều khả năng là sản phẩm cắt ghép, bởi việc "mạt sát" không phải là tác phong của PLA.
Vụ lùm xùm xảy ra giữa bối cảnh quân đội Đại lục thời gian qua đă b́nh thường hóa các cuộc tập trận ở vùng trời gần Đài Loan, và lực lượng trên đảo thường phản ứng bằng cách "xua đuổi qua radio" hoặc "cảnh cáo trên không".
Phát ngôn cảnh cáo của Đài Loan được phía Trung Quốc ghi nhận là thường có mẫu câu xác định, ví dụ "Máy bay quân sự Đại lục ở độ cao... tại vùng trời phía... đảo Đài Loan chú ư!" kèm theo yêu cầu rời khỏi vùng trời.
Phản hồi của PLA cũng được đưa ra theo quy định, thường là "Chúng tôi là Quân giải phóng nhân dân, đang tiến hành huấn luyện định kỳ, đừng can thiệp hành động thông thường của chúng tôi".
Cựu phát ngôn viên Bộ Quốc pḥng Trung Quốc Dương Vũ Quân, hiện là Viện trưởng Viện nghiên cứu sự vụ công cộng và truyền thông thuộc Đại học Truyền thông Trung Quốc, phân tích trên Hoàn Cầu ngày 17/1 rằng có nhiều điểm khả nghi đối với đoạn video kể trên, dù chưa thể xác định nguồn gốc hay ư định của những người tạo ra nó.
"Trước hết, quân nhân khi đối thoại trong lúc thực thi nhiệm vụ chắc chắn sẽ có một số thuật ngữ tiêu chuẩn được quy phạm, chứ khó có khả năng tự do phát ngôn," ông Dương nói. "Ngay cả trong trường hợp tự do th́ chắc chắn cũng trên cơ sở một số tiêu chuẩn ngôn ngữ nhất định chứ không thể tùy tiện 'tự tung tự tác' như thế."
Theo ông Dương Vũ Quân, những ǵ thể hiện từ đoạn video mô tả t́nh huống đối đầu có rủi ro cao giữa PLA và Đài Loan, trong khi đoạn đối thoại trong đó "tạo cảm giác trêu đùa thoải mái, giống như giải trí".
"Nếu như [video] do phía Đài Loan tạo ra th́ nó tiềm ẩn một ư đồ khác, tồn tại mối họa rất lớn," ông Dương nêu, cho rằng các đối thủ của Trung Quốc có thể lợi dụng các vụ việc để "ăn vạ".
"Khi xảy ra các sự cố, họ có thể 'vu vạ' rằng PLA hành động tùy tiện khi thực thi nhiệm vụ và gây ra sự cố. C̣n nếu video do người dùng mạng Đại lục thực hiện th́ cũng cần thận trọng để tránh tạo ra cơ hội cho các đối thủ phao tin thất thiệt."
Trước đó, theo đài SET News (Đài Loan), kư lục về đoạn đối thoại nói trên được ghi nhận khi các chiến đấu cơ của PLA tiến vào không phận đảo Đài Loan hai lần vào 8h55 và 9h09 sáng ngày 16/1.