Hai ngày cuối tuần vừa qua, quân đội Trung Quốc đă điều động một số lượng kỷ lục máy bay quân sự xâm nhập vào vùng nhận dạng pḥng không (ADIZ) của đảo Đài Loan, trong đó các nhà phân tích cho rằng đó là một nỗ lực nhằm tăng cường sức mạnh quân sự để thử phản ứng của Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Không quân Trung Quốc - ảnh tư liệu.
Chính quyền của tân tổng thống Mỹ Joe Biden vừa mới chính thức hoạt động được ba hôm đă phải đối mặt với thách thức Trung Quốc. Bắc Kinh liên tục có những hành động hăm dọa quân sự Đài Loan. Những động thái mang tính khiêu khích, thăm ḍ, buộc chính quyền mới Washington phản ứng tức thời và có một chiến lược dài hơi đấu với Trung Quốc.
Ngày 23 và 24/01/2021, Trung Quốc điều 8 máy bay ném bom và hơn chục chiến đấu cơ xâm nhập vùng nhận dạng pḥng không (ADIZ) của Đài Loan. Trước đó ít ngày, Quốc Hội Trung Quốc thông qua luật cho phép lực lượng cảnh sát biển được nổ súng tấn công vào các tàu nước ngoài xâm phạm lănh thổ cũng như phá hoại các cơ sở thuộc chủ quyền của Trung Quốc. Những động thái tạo căng thẳng trong khu vực Biển Đông và đặc biệt khiêu khích quân sự đe dọa Đài Loan rơ ràng ẩn chứa một thông điệp gửi đến nước Mỹ, vào đúng lúc chính quyền thuộc phe Dân Chủ của ông Joe Biden vừa nhậm chức. Trước đó, chính quyền của Donald Trump vẫn duy tŕ đến phút cuối quyết tâm chống Trung Quốc, cũng như công khai ủng hộ Đài Loan.
Joe Biden chắc chắn sẽ phải xác định chính sách đối với Trung Quốc khẩn trương hơn so với dự kiến. Tân tổng thống Mỹ bị đặt trước sự lựa chọn lưỡng nan : Phủ nhận hoàn toàn chính sách Trung Quốc của chính quyền cũ th́ sẽ bị quy kết là yếu đuối, nhưng tiếp tục các quyết định của chính quyền Trump th́ có thể gây khó khăn cho việc nối lại đối thoại Washington - Bắc kinh trên hồ sơ khác, chẳng hạn thương mại.
Tuy nhiên, ngay từ những ngày đầu tiên, chính quyền Biden rơ ràng đă chọn cách cứng rắn và tiếp tục ủng hộ Đài Loan. Nếu Trung Quốc muốn thử phản ứng của tân tổng thống Mỹ Joe Biden bằng một chiến dịch quân sự quy mô như những hôm vừa rồi, th́ chắc chắn Bắc Kinh sẽ phải nhận lại đường lối cứng rắn của Washington, bởi v́ bảo vệ Đài Loan là một chủ đề hiếm hoi có nhiều sự đồng thuận trong chính giới Hoa Kỳ.
Ngoài ra, cả hai viện Quốc Hội Mỹ đă nhất trí quan điểm coi Trung Quốc là đối thủ chiến lược số 1 của Hoa Kỳ. Bởi thế, ngay trong ngày 23/01, bộ Ngoại Giao Mỹ đă tuyên bố « sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho Đài Loan vững như bàn thạch » cho dù Trung Quốc có « hăm dọa » thế nào đi chăng nữa. Đây là phản ứng đầu tiên của tân chính quyền Mỹ trong vấn đề Đài Loan kể từ khi ông Joe Biden nhậm chức tổng thống vào ngày 20/01. Washington c̣n yêu cầu Bắc Kinh « chấm dứt gây áp lực quân sự, ngoại giao và kinh tế đối với Đài Loan ». Như vậy là thông điệp của tân chính quyền Mỹ đă rơ ràng.
Từ năm 1949 đến nay, Bắc Kinh luôn coi Đài Loan là một tỉnh nổi loạn, một phần lănh thổ của Trung Quốc và chỉ chờ có cơ hội là thu hồi lại, kể cả dùng vũ lực quân sự. Do vậy, 23 triệu dân đảo Đài Loan luôn sống trong mối đe dọa thường trực của Hoa lục.
May cho Đài Loan là vẫn luôn luôn có sự hậu thuẫn quân sự của Hoa Kỳ, bằng cách này hay cách khác, bất chấp quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh. Chính quyền của tân tổng thống Joe Biden khẳng định sẽ tiếp tục ủng hộ Đài Loan. Trung Quốc luôn chống lại mọi quan hệ chính thức với Đài Loan, t́m mọi cách cô lập ḥn đảo trên mọi phương diện kinh tế, ngoại giao, nhưng chính quyền Donald Trump, trong cuộc đọ sức toàn diện với Trung Quốc, đă liên tục có những đột phá mạnh dạn, tăng cường quan hệ bằng các cuộc tiếp xúc chính thức với chính quyền của bà Thái Anh Văn, khiến Trung Quốc hết sức bực tức.
Giới quan sát nhận thấy, t́nh h́nh quan hệ Mỹ-i Đài Loan sẽ không thay đổi, thậm chí c̣n cứng rắn hơn dưới chính quyền Joe Biden. Một tín hiệu đă được báo chí nói đến nhiều là trong tuyên thệ nhậm chức của ông Joe Biden tại đồi Capitol hôm 20/01, đại diện của chính quyền Đài Loan tại Mỹ đă được mời dự, điều chưa từng có kể từ năm 1979, khi Trung - Mỹ thiết lập quan hệ ngoại giao.
Trong cuộc điều trần hôm 19/01 trước Quốc Hội để được thông qua bổ nhiệm ngoại trưởng Mỹ, ông Antony Blinken đă liên tục quả quyết rằng Hoa Kỳ « có thể chiến thắng cuộc tranh đua với Trung Quốc », đồng thời khẳng định siêu cường đối địch đó là « thách thức lớn nhất » và « Donald Trump đă đúng khi có lập tường cứng rắn hơn với Trung Quốc ».
Tới đây, Washington sẽ c̣n phải đối mặt với Trung Quốc trong nhiều hồ sơ, như thương mại, Biển Đông, nhân quyền … Như Antony Blinken đă tuyên bố th́ Hoa Kỳ sẽ phải « đối mặt với Trung Quốc trên thế mạnh chứ không phải yếu kém ». Đài Loan trở thành tâm điểm chú ư trong chính sách đối với Trung Quốc của chính quyền mới ở Washington. Đài Loan sẽ là phép thử đầu tiên cho chính sách đối với Trung Quốc của chính quyền Joe Biden.
Games
