Giáo sư Nguyễn Tài Thu, bậc thầy châm cứu của Việt Nam, sinh thời tự nhận ḿnh chỉ là một thầy thuốc thương người.
Giáo sư Thu được người đời quư mến, nể trọng gọi bằng cái tên "Thần kim" hay "Vua châm cứu". Tên tuổi của ông không chỉ nổi tiếng ở Việt Nam, mà trên khắp thế giới trong lĩnh vực Đông y, đặc biệt là châm cứu chữa bệnh.
Giáo sự Nguyễn Tài Thu châm cứu cho bệnh nhân. Ảnh: Ảnh tư liệu
Giáo sư Nguyễn Tài Thu sinh ngày 6/4/1931 trong gia đ́nh có truyền thống Nho học, từ nhỏ tiếp xúc nhiều với bộ môn châm cứu. Gia đ́nh ông chia sẻ, những năm 1945-1946, khi cả Hà Nội hứng chịu bom đạn, giáo sư chứng kiến nhiều người bị thương và chết do chiến tranh, trong ḷng cháy bỏng ước mơ trở thành bác sĩ chữa bệnh cho người.
Năm 1953, sau khi học năm thứ nhất trường Đại học Y Khoa, nay là trường Đại học Y Hà Nội, ông được cử đi học tại Trung Quốc trong 6 năm chuyên về Đông y. Năm 1958, tốt nghiệp bác sĩ Đông y ở Trung Quốc, bác sĩ Tài Thu về nước công tác tại nhiều bệnh viện quân đội và địa phương. Năm 1967, ông đi sâu nghiên cứu ngành châm cứu tại pḥng mạch của Hội Đông y, phố Tông Đản, Hà Nội. Ông bắt đầu nghiên cứu dùng các cây kim có độ dài khác nhau để chữa bệnh. Giáo sư từng lấy cơ thể ḿnh thực nghiệm rồi mới ứng dụng kim châm vào người khác.
Năm 1968, Hội Châm cứu đầu tiên của Việt Nam h́nh thành từ đề xuất của ông. Giáo sư Nguyễn Tài Thu cùng cộng sự đă phát triển Hội Châm cứu Việt Nam. Đến nay, Hội có đến 27.300 hội viên.
Giáo sư Thu là người khởi xướng trường phái tân châm - dùng kim châm trên bệnh nhân và bậc thầy số một về "măng châm". Đây là kỹ thuật dùng kim to, kim dài châm xuyên từ huyệt này sang huyệt kia trên cùng một đường kinh hoặc trên hai đường kinh khác nhau, tác dụng chữa chứng đau, chứng liệt... Ông từng sử dụng những cây kim châm có độ dài tới 80 cm, đóng góp cho nền y học hai phương pháp châm tê và châm cứu cai nghiện ma túy.
Phương pháp châm cứu cai nghiện đă được Bộ Y tế cho phép triển khai với tỷ lệ cắt cơn nghiện gần như tuyệt đối, chỉ có 5% đến 10% tái nghiện. Phương pháp được giới thiệu tới gần 50 quốc gia.
Sinh thời, giáo sư Nguyễn Tài Thu tự nhận vốn tài sản lớn nhất đời ḿnh là hàng chục cuốn sách về châm cứu và lư luận Đông y như Tân châm, Nghiên cứu châm tê trong phẫu thuật, thủy châm, nhĩ châm, mai hoa châm, điện châm... truyền lại cho hàng ngh́n y, bác sĩ sau này. Ông mở ít nhất 500 lớp, cả quân y cả dân y, không chỉ Hà Nội c̣n ở Thanh Hóa, Hải Pḥng, Bắc Giang, Kiên Giang...
Đối với các thế hệ học tṛ, giáo sư luôn răn dạy: "Lương y phải như từ mẫu". Ông từng chia sẻ: "Tôi c̣n trăn trở nhất một điều, có rất nhiều bệnh nhân không chữa được không phải là v́ kỹ thuật không chữa được, mà do người thầy thuốc không hết ḷng với người bệnh. Nghề thầy thuốc ḿnh phải đi đến cùng khi hai tay họ buông xuôi, ḿnh chảy nước mắt th́ mới thôi được. Riêng ngành y, người thầy thuốc phải thương bệnh nhân, giúp đỡ bệnh nhân, nhất là bệnh nhân nghèo".
Tất cả bệnh nhân nghèo đến với ông đều được ông chữa bệnh miễn phí. Đến nay, trong nhiều tài liệu có ghi lại về h́nh ảnh người thầy thuốc lúc 86 tuổi vẫn hàng ngày chữa bệnh miễn phí cho 70 bệnh nhân liên tục từ 8h sáng đến 1h chiều, ăn trưa bằng một cốc nước chè, tại Bệnh viện Châm cứu Trung ương. Chiều xuống, sau khi tan làm, giáo sư dành thời gian hỏi thăm động viên những bệnh nhân đang điều trị tại bệnh viện.
Ông khiêm nhường nhận ḿnh chỉ chữa bệnh v́ t́nh yêu với bệnh nhân. "Chả lẽ người ta nhờ cậy ḿnh lại bảo không chữa được. Người thầy thuốc không chối ngay được đâu. Bao giờ cũng phải nghĩ, có thể được không, nếu được th́ ngày đêm phải như thế nào", ông nói.
Gia đ́nh kể lại, giáo sư tự nhận ḿnh là người hay khóc, dễ xúc động. Ông từng kể thầy thuốc ai cũng thương bệnh nhân nhưng trong ông có một t́nh cảm đặc biệt nào đó khó diễn tả. Ông coi bệnh nhân như người thân của ḿnh.
Trong một lần chia sẻ với báo chí, giáo sư kể về một trường hợp bị liệt 2 chi dưới, đau khổ đến muốn chết. Ai ngờ bệnh nhân đặc biệt đó là con của Tổng thống một nước Trung Đông. Khi đó ông cảm nhận được nhân sinh thế thái của cuộc đời, rằng người giàu hay người nghèo, quyền quư hay bần hàn khi bị bệnh tật giày ṿ đều đau khổ, đều yếu đuối.
Giáo sư Thu khẳng định ḿnh là người rất nghèo về vật chất. Lời nói này ông thường đem ra để răn học tṛ của ḿnh: "Làm thầy thuốc, trước hết phải có một trái tim dễ rung động trước nỗi đau của người khác, nhưng để làm thầy thuốc giỏi, cần một cái đầu trí tuệ'.
Đến nay, hầu hết bệnh viện trong cả nước đều có bộ môn châm cứu. Viện Châm cứu Việt Nam do ông sáng lập từ năm 1982 trở thành địa chỉ quen thuộc của giới khoa học châm cứu trong và ngoài nước.
Những năm cuối đời, giáo sư tiếp tục cống hiến thông qua hoạt động tại Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam. Ông được phong tặng danh hiệu Thầy thuốc Nhân dân và Anh hùng Lao động Việt Nam, giữ chức Phó Chủ tịch Hội Châm cứu thế giới, Chủ tịch Hội Châm cứu Việt Nam và Chủ tịch Hội Cứu trợ Trẻ em tàn tật Việt Nam.
Ngày 14/2, Giáo sư Nguyễn Tài Thu qua đời do tuổi cao sức yếu, hưởng thọ 90 tuổi.
Games
