|
Tiết lộ chấn động của gia đ́nh hoàng tử Anh Harry và nữ công tước Sussex Meghan về vấn đề phân biệt sắc tộc trong Hoàng gia Anh được cho là đă khơi lại quá khứ thực dân của nước Anh...Theo cuộc trả lời phỏng vấn mới đây của cặp vợ chồng Harry-Meghan (Hoàng gia Anh) với MC đài truyền h́nh Mỹ Oprah Winfrey hôm 8/3/2021, nữ công tước Meghan tiết lộ rằng con trai họ đă bị từ chối tước hiệu hoàng tử do ḍng máu lai giữa người da trắng và người da màu.
Cuộc phỏng vấn đă vạch ra một vấn đề lớn hơn trong chế độ quân chủ Anh, cả đương đại và lịch sử.Meghan có mẹ là người Mỹ gốc Phi c̣n bố là người da trắng. Khi cặp đôi Meghan và Harry hẹn ḥ, người ta coi đây là biểu tượng cho một nền quân chủ hiện đại. Nhưng hy vọng này dần tan biến khi nhiều hăng truyền thông Anh có cách đưa tin tiêu cực về cặp đôi này, với những hành động như so sánh Meghan với chị dâu Kate Middleton (người da trắng).
Chính Harry nhận xét rằng báo chí Anh chỉ trích vợ ḿnh với giọng điệu kiểu thực dân c̣n Hoàng gia Anh th́ không có động thái ǵ để ngăn chặn t́nh trạng đó.
Quá khứ buôn nô lệ thời xa xưa
Tổ tiên xa xôi của đương kim Nữ hoàng Anh là bà Elizabeth Đệ nhất, người đóng vai tṛ thiết yếu trong việc xây dựng nghề buôn nô lệ ở nước Anh.
Một trong các sáng lập viên của ngành buôn nô lệ Anh vào thế kỷ 16 là “ngài” John Hawkins, người đă gây ấn tượng với Elizabeth I bằng việc bắt giữ 300 người châu Phi. Harry Kelsey, người viết tiểu sử cho Hawkins gọi ông là “Thương lái Nộ lệ của Nữ hoàng Elizabeth I”, và lưu ư rằng chính Nữ hoàng Elizabeth I đă đóng góp tàu của ḿnh cho chuyến viễn dương tiếp theo của Hawkins vào năm 1564.
Năm 2018, Thái tử Charles đă công khai lên án vai tṛ của nước Anh trong nghề buôn nô lệ, coi đây như một sự tàn ác. Tuy nhiên vẫn có những lời kêu gọi Nữ hoàng Anh đưa ra xin lỗi với tư cách đại diện cho chế độ quân chủ Anh.
Nếp nghĩ thực dân c̣n rơi rớt...
Đế chế Anh bị thu nhỏ sau các cuộc Thế chiến và cuối cùng tan ră vào thập niên 1960. Tuy nhiên, năo trạng thực dân dường như không biến mất hoàn toàn.
Tác giả Benjamin T. Jones cho rằng thái độ này được thể hiện khá rơ ở Hoàng tử Anh Philip. Khi thăm Australia vào năm 2002, ông Philip đă hỏi một thổ dân Australia là liệu họ c̣n ném lao nữa không.
Năm 1986, Hoàng tử Anh Philip cảnh báo sinh viên Anh ở Trung Quốc rằng họ có thể bị ti hí mắt nếu sống ở đây quá lâu.
Australia và Trung Quốc đều từng nếm trải chế độ thực dân Anh.
Mặc dù các b́nh phẩm của vị Hoàng tử này được cho chỉ là những lời bông đùa không thú vị lắm, trên thực tế chúng lại gắn với cuộc chiến văn hóa, cho rằng chủ nghĩa thực dân là điều tốt, giúp khai hóa văn minh trên thế giới.
Nhà báo Peter Tatchell lập luận rằng thể chế quân chủ Anh tự nó là phân biệt chủng tộc như nó vốn thế và có thể sẽ vẫn chỉ gồm các vị quân vương da trắng.
Nhà báo này dự báo: “Một người không phải da trắng bị loại bỏ khỏi việc nắm giữ tước hiệu nguyên thủ, ít nhất là trong tương lai gần. Đây là sự phân biệt sắc tộc ở cấp độ thể chế”.
Cậu con trai Archie của Harry và Meghan đứng ở vị trí thứ 7 trong danh sách kế ngôi nên gần như không có khả năng cậu sẽ trở thành vua của Vương quốc Anh. Tuy nhiên, ư tưởng cậu bé cận kề với ngai vàng vẫn khiến “người ta” lo ngại. Việc Meghan không được bảo vệ trước các đ̣n công kích do phân biệt sắc tộc đă chỉ ra một vấn đề có tính hệ thống.
Hoàng gia vẫn yên lặng
Cây bút Benjamin T. Jones cho biết, Hoàng gia Anh vẫn cơ bản yên lặng về lịch sử chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ở Anh và việc hoàng gia này từng thu lợi như thế nào từ chế độ thực dân và t́nh trạng phân biệt sắc tộc.
Sau khi cái chết của người da màu George Floyd ở Mỹ làm dấy lên phong trào Black Lives Matter, Hoàng gia Anh lặng thinh về phong trào này.
C̣n nước Anh, với tư cách một xă hội, đang phải trải qua một tranh luận toàn quốc đầy khó khăn về quá khứ đế quốc của ḿnh.
Hiện nay bức tượng của các chủ nô ở Anh đang bị kéo đổ và các nỗ lực đẩy mạnh “phi thực dân hóa” đang tăng tốc ở đây. Phong trào của người dân Anh đang tiến nhanh hơn thực tiễn bên trong Hoàng gia Anh./.
|
