Tù treo hay án treo là h́nh thức miễn chấp hành h́nh phạt tù có điều kiện.
Điều này có nghĩa là người chấp hành án treo không phải ngồi tù mà được ḥa nhập với cộng đồng, tuy nhiên là phải có điều kiện đi kèm.
Đây là quy định thể hiện tính khoan hồng của nhà nước.
Điều kiện được hưởng án treo
Điều kiện hưởng án treo theo Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật H́nh sự về án treo do Hội đồng Thẩm phán
Theo quy định tại Điều 2 Nghị quyết th́ người bị xử phạt tù có thể được xem xét cho hưởng án treo khi có đủ các điều kiện sau đây:
1. Bị xử phạt tù không quá 03 năm.
2. Có nhân thân tốt.
Được coi là có nhân thân tốt nếu ngoài lần phạm tội này, người phạm tội luôn chấp hành đúng chính sách, pháp luật và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân ở nơi cư trú, nơi làm việc.
Đối với người đă bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích, người bị kết án nhưng đă được xóa án tích, người đă bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị xử lư kỷ luật mà thời gian được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính, chưa bị xử lư kỷ luật tính đến ngày phạm tội lần này đă quá 06 tháng.
Nếu xét thấy tính chất, mức độ của tội phạm mới được thực hiện thuộc trường hợp ít nghiêm trọng hoặc người phạm tội là đồng phạm có vai tṛ không đáng kể trong vụ án và có đủ các điều kiện khác th́ cũng có thể cho hưởng án treo.
3. Có từ 02 t́nh tiết giảm nhẹ trách nhiệm h́nh sự trở lên, trong đó có ít nhất 01 t́nh tiết giảm nhẹ trách nhiệm h́nh sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật H́nh sự và không có t́nh tiết tăng nặng trách nhiệm h́nh sự quy định tại khoản 1 Điều 52 của Bộ luật H́nh sự.
Trường hợp có t́nh tiết tăng nặng trách nhiệm h́nh sự th́ số t́nh tiết giảm nhẹ trách nhiệm h́nh sự phải nhiều hơn số t́nh tiết tăng nặng trách nhiệm h́nh sự từ 02 t́nh tiết trở lên, trong đó có ít nhất 01 t́nh tiết giảm nhẹ trách nhiệm h́nh sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật H́nh sự.
4. Có nơi cư trú rơ ràng hoặc nơi làm việc ổn định để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám sát, giáo dục.
Nơi cư trú rơ ràng là nơi tạm trú hoặc thường trú có địa chỉ được xác định cụ thể theo quy định của Luật Cư trú mà người được hưởng án treo về cư trú, sinh sống thường xuyên sau khi được hưởng án treo.
Nơi làm việc ổn định là nơi người phạm tội làm việc có thời hạn từ 01 năm trở lên theo hợp đồng lao động hoặc theo quyết định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
5. Xét thấy không cần phải bắt chấp hành h́nh phạt tù nếu người phạm tội có khả năng tự cải tạo và việc cho họ hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xă hội; không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xă hội.
Khác với h́nh phạt tù, án treo cho phép người được tái ḥa nhập với cộng đồng và thực hiện các nghĩa vụ, tuy nhiên ngoài thời gian chấp hành án treo th́ người phạm tội c̣n phải chấp hành thêm một khoảng thời gian thử thách.
Theo quy định pháp luật th́ thời gian thử thách sẽ gấp đôi thời gian chấp hành án treo (tối thiểu là 1 năm và tối đa là 5 năm), trong khoảng thời gian này, nếu vi phạm một tội mới th́ người đó sẽ dừng chấp hành án treo mà phải chấp hành h́nh phạt tù của bản án trước đó cộng với mức án của tội mới.