Về bản chất, cuộc khủng hoảng hiện tại ở châu Âu là kết quả từ một loạt những yếu tố dồn dập ập tới mà rất nhiều trong số đó nằm ngoài tầm kiểm soát của Moscow.
NGA ĐÓNG CHẶT V̉I CHẢY NGUỒN CUNG KHÍ ĐỐT?
Với việc giá khí đốt tăng chóng mặt ở hầu hết các nước Tây Âu và sự sụt giảm trong quá tŕnh vận chuyển qua Belarus và Ukraine đến EU, nhiều nhà b́nh luận một lần nữa lại chỉ trích Nga như là cội nguồn cho mọi tai ương của họ.
Đối với một số người, đây là bằng chứng cho thấy Tổng thống Vladimir Putin đang “vũ khí hóa năng lượng” nhằm gây thiệt hại cho phần c̣n lại của châu Âu. Tuy nhiên, các sự kiện gần đây và các thỏa thuận đă được thiết lập dường như lại cho thấy một câu chuyện khác.
Vấn đề được thêu dệt như là âm mưu lớn tiếp theo của Nga đó là sự sụt giảm đáng kể nguồn cung cấp khí đốt được vận chuyển từ Belarus sang EU.
Thông tin đăng tải trên trang web của Gazprom - tập đoàn năng lượng nhà nước Nga và cũng là công ty cung cấp khí đốt tự nhiên lớn nhất châu Âu - là những con số chứng minh sản lượng đến EU giảm 70% so với tháng trước.
Con số đó đă khiến nhiều người thất vọng, đặc biệt là khi họ phải đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng lớn nhất châu Âu trong nhiều năm. Tuy nhiên, thực tế là đang có những nhân tố khác lợi dụng con số này làm bằng chứng quy kết người Nga ác độc, điều c̣n gây sợ hăi hơn cả thực tế.
Lư do lớn nhất có thể là do thỏa thuận năm ngoái giữa Gazprom và nhà điều hành công ty con ở Belarus khi họ quyết định sẽ vận chuyển lượng khí đốt ít hơn qua đường ống Yamal - Châu Âu vào Quư IV năm 2021.
Không có ǵ ngạc nhiên khi sự thay đổi này được bắt đầu vào tháng 10 năm nay, hoàn toàn trùng khớp với mức sụt giảm nh́n thấy ngày hôm nay.
Liệu Moscow có thực sự dự đoán được sự sụp đổ của thị trường khí đốt châu Âu trước một năm? Điều đó không có khả năng xảy ra, đặc biệt là khi xem xét sự không chắc chắn của Đại dịch Covid-19 và ảnh hưởng của nó đối với tương lai gần của nền kinh tế và xă hội thế giới.
Mặc dù có thể có sự sụt giảm trong việc cung cấp khí đốt ở thời điểm hiện tại khi tất cả dữ liệu được đặt trên mốc thời gian của bốn năm qua thay v́ chỉ hai tháng sai lệch, rơ ràng là những bất thường như vậy là điển h́nh và đă có những sự sụt giảm tương tự nhưng nhanh chóng được phục hồi.
Ngoài ra, nguồn cung tổng thể từ Nga sang EU vẫn theo kịp với số liệu của tháng trước, nếu không muốn nói là tốt hơn một chút. Bốn ngày đầu tiên của tháng 10 ghi nhận trung b́nh 210 triệu mét khối, ngang bằng so với tháng 9 và các tháng trước đó.
BỨC TRANH TOÀN CẢNH
Tất nhiên, có những biến số khác cần được xem xét, một số biến số tồn tại trước khi cuộc khủng hoảng năng lượng lần đầu tiên xuất hiện.
Vào tháng 12/2019, Kiev và Moscow đă đạt được thỏa thuận về việc vận chuyển khí đốt qua Ukraine. Theo đó, mức cam kết vận chuyển tối thiểu của Nga đă thay đổi, rút xuống c̣n 40 tỷ mét khối (bcm) mỗi năm trong giai đoạn từ 2021 đến 2024, giảm từ con số 65 bcm vào năm 2020 và 86,8 bcm vào năm 2018.
Ngoài ra, theo thỏa thuận tháng 9 giữa Moscow và Hungary th́ đường ống TurkStream bắt đầu bơm khí đốt cho quốc gia Trung Âu này từ tuần trước. Thỏa thuận này sẽ cung cấp cho Hungary 4,5 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên từ Nga hàng năm trong 15 năm tới.
Nguồn cung cấp khí đốt từng quá cảnh qua Ukraine hoặc đường ống Yamal hiện nay đang được vận chuyển qua một tuyến đường mới băng qua Biển Đen để đến Hungary và Croatia.
Ngoài ra, c̣n có mối lo ngại thực sự về mùa Đông lạnh giá tới đây. Nước Nga, được biết đến với mùa Đông khắc nghiệt, nhiệt độ có thể giảm xuống dưới -40 độ C ở Siberia - nơi có nhiều mỏ khí đốt của Nga. Nhiệt độ thấp hơn và điều kiện khắc nghiệt của mùa Đông có thể ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản xuất và vận chuyển dầu khí.
Thông thường, để tránh t́nh trạng thiếu hụt, các kho dự trữ sẽ được lấp đầy để cất giữ. Tuy nhiên, năm ngoái, Nga đă phải đối mặt với một mùa Đông đặc biệt kéo dài và lạnh giá và hiện đang cố gắng tích trữ dầu và khí đốt để đáp ứng nhu cầu trong nước của ḿnh.
Dự trữ dầu và khí đốt của Gazprom đă giảm mạnh xuống c̣n 16% vào cuối mùa Đông năm ngoái, thấp hơn nhiều so với mức tiêu chuẩn 35% được thấy trong những năm trước.
Cùng với viễn cảnh về một mùa tuyết tàn khốc nữa, điều đáng tiếc là nhà máy khí đốt tự nhiên vẫn chưa đủ khả năng để cung cấp thêm khí đốt cho phần c̣n lại của châu Âu.
Vào tháng 11, khi Gazprom bổ sung thêm các địa điểm lưu trữ, hy vọng Nga có thể bắt đầu ưu tiên thu nhận khối lượng dư thừa và chuyển chúng sang thị trường Tây Âu.
KHÔNG PHẢI DO MOSCOW DÀN DỰNG
Cuộc khủng hoảng khí đốt chưa từng có ở châu Âu hiện đang gây ra sự lo lắng từ các chính trị gia và nhà kinh tế đối với những người nhận được hóa đơn sưởi ấm của họ qua đường bưu điện. Giá đă tăng mạnh trong vài tuần qua, thường phá vỡ kỷ lục mỗi ngày. Chi phí hiện tại cao gấp sáu lần so với năm ngoái, dường như chưa có hồi kết.
Tuy nhiên, việc đổ lỗi cho Tổng thống Nga Vladimir Putin về sự gia tăng này là một điều có thể xảy ra. Nhu cầu năng lượng trên toàn cầu đă tăng đột biến, có thể là do nền kinh tế thế giới phục hồi sau khi kết thúc các đợt đóng cửa v́ COVID-19.
Ngày càng có nhiều sự cạnh tranh giữa các nước Đông Á khi họ tranh giành miếng bánh. Cũng như ở Nga, trữ lượng khí đốt tự nhiên ở Tây Âu đă cạn kiệt đáng kể sau mùa Đông năm ngoái. Cũng có thể do các vấn đề phát triển từ quá tŕnh chuyển đổi năng lượng của Châu Âu.
Bị tŕ hoăn bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ vào năm 2019, Ḍng chảy phương Bắc 2 (Nord Stream 2) đang bắt đầu chạy thử nghiệm với lượng khí đốt tự nhiên hiện đang được lấp đầy tại một trong hai đường ống.
Dự án sẽ tăng gấp đôi công suất xuất khẩu hiện tại nguồn cung cấp khí đốt sang Tây Âu và hiện đang chờ Đức phê duyệt. Nếu sự chậm trễ như vậy theo chỉ thị của Mỹ không xảy ra, có lẽ giá khí đốt sẽ không tăng vọt.
Về bản chất, cuộc khủng hoảng hiện tại ở châu Âu là kết quả từ một loạt những yếu tố dồn dập ập tới mà rất nhiều trong số đó nằm ngoài tầm kiểm soát của Moscow.
“Gazprom không thể vẩy đũa thần và cung cấp thêm khí đốt đến bất kỳ nơi nào ở châu Âu có nhu cầu trong thời gian ngắn”, Vitaly Yermakov, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford b́nh luận.
“Cho dù Gazprom có cố gắng đến đâu, họ cũng không thể một tay cân bằng nổi một thị trường khổng lồ như châu Âu.”
Có lẽ, những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất nên tập hợp lại và bắt đầu t́m kiếm giải pháp, thay v́ chọn ai đó để đổ lỗi.
VietBF @ Sưu tầm
Games
