Chiến tranh Việt Nam tuy đă lùi xa trong quá khứ nhưng vẫn c̣n âm vang đâu đó. Trên những trang viết, những khúc phim, những bức ảnh, ca khúc. Và trên
Bức Tường Đá Đen dưới bầu trời Hoa Thịnh Đốn. Hoặc ở những
tấm thẻ bài của người lính t́nh cờ t́m lại được.
Ôi, những
tấm thẻ bài ngày nào đă dựng lại cả một quá khứ!
Tấm thẻ bài của binh sĩ Hoa Kỳ
Richard Hiebsch nói lời từ giă Việt Nam cách đây hơn ba mươi lăm năm. Hoặc đâu vào khoảng đó, ông nghĩ như vậy. Sau đó, ông trở lại quê nhà ở Philadelphia, làm nhân viên hỏa xa, lập gia đ́nh và nuôi dưỡng hai con.
Nhiều năm, rồi nhiều chục năm trôi qua. Những h́nh ảnh gây nhức nhối rồi cũng nhạt phai.
Thế rồi một hôm,
"đúng vào Chủ Nhật sau Ngày Cựu Chiến Binh", một cú điện thoại gọi đến. Lúc ấy, Hiebsch và vợ là Barbara đi vắng, khi trở về nhà ở Norristown th́ thấy có một cái tin trên máy nhắn. Một giọng đàn bà nói:
"Ông là Richard Hiebsch phải không? Tôi có một chút này để biếu ông, đó là những ǵ ông đă để lại ở Việt Nam".
Những cảm xúc vùi chôn đă bao năm bỗng tràn về. Hiebsch, 56 tuổi, bấm gọi lại. Và rồi ông gặp Tracey Hansen, 36 tuổi, một nhân viên cứu hỏa ở San Jose, California, người đă về Việt Nam hai chuyến.
Trong chuyến đi gần đây nhất, bà đă ra Huế và dừng lại mua nước uống ở một điểm bán giải khát bên đường. Người đàn ông già bán hàng có một cái bàn nhỏ bày đầy những đồ trang sức rẻ tiền. Một cái bát bằng thủy tinh trên bàn có chứa cái ǵ đó khiến cho bà Tracey chú ư.
"Đó là một bộ thẻ bài", Hiebsch nói.
"Bà ấy cầm lên xem và thấy đó là của quân nhân Hoa Kỳ. Bộ thẻ bài ấy mang tên tôi. Tôi nghĩ là bà ấy đă bỏ ra hai đô la để mua những tấm thẻ bài ấy".
Một tuần lễ sau th́ gói hàng đó đến. Bên trong có hai miếng kim loại khắc tên, số quân, loại máu và tôn giáo của người sở hữu. Bà Tracey Hansen có viết kèm theo mấy chữ:
"Tôi muốn nói lời cám ơn về sự phục vụ của anh và tất cả những ǵ anh đă hy sinh ở bên đó. Tôi rất lấy làm buồn và hối tiếc về cái cách mà người ta đă đối xử với các anh khi các anh trở về. Tôi quả t́nh là không thể nào hiểu nổi".
Thế rồi, bà Hansen đă thấy ḿnh có sứ mạng phải nối kết lại những
tấm thẻ bài trên chiến trường Việt Nam với những người chủ của chúng. Trong hai chuyến đi của bà, bà đă mua
hơn hai ngàn tấm thẻ bài của những người lính Mỹ đă được dân chúng địa phương đem bán như những vật lưu niệm.
"Cho đến nay, bà ấy và người bạn là Bryan Marks, cũng là nhân viên cứu hỏa, đă gởi trả về người sở hữu chủ hơn bốn trăm chiếc thẻ bài (tham khảo thêm website www.vietnamdogtags.com). Hai người làm việc này không đ̣i hỏi một sự bồi hoàn tiền bạc nào cả".
Tác phẩm "Tấm thẻ bài" của Nhiếp ảnh gia Nguyễn Ngọc Hạnh.
Với Hiebsch, lúc ông mở cái hộp đựng mấy chiếc
thẻ bài do bà Tracey Hansen gởi cũng là lúc ông để mặc t́nh cho một phần đời của ông trở về lại.
"Trong khoảnh khắc ấy, tôi nhớ lại mọi thứ", Hiebsch nói.
"Nó đưa tôi đi ngược thời gian trở về lại quá khứ ngày xưa".
Cái nơi chốn anh về lại đó là thành phố Quảng Trị và vụ Cộng Sản tấn công hồi Tết Mậu Thân 1968.
Năm ấy, Hiebsch hai mươi tuổi, mới rời ngôi trường
Cardinal Dougherty High School có mười tám tháng. Là người lính bộ binh, mang trên người những hộp đạn, những cục điện năng dự trữ cho máy truyền tin, những băng đạn súng máy, đạn súng cối.
"Tất cả khoảng chừng 60 pounds. Trong một chuyến hành quân, tôi đang chờ để lên trực thăng th́ bỗng thấy ḿnh không mang những tấm thẻ bài".
Sau này Hiebsch được cấp phát một bộ thẻ bài mới. Câu chuyện chỉ có bấy nhiêu.
Giờ đây ông vui mừng được nhận lại những tấm thẻ bài ấy. Chẳng những thế, hai miếng thẻ bài cũ ṃn này c̣n nối kết ông với một quá khứ mà ông từng muốn xóa bỏ.
"Ở những năm ấy, mọi sự đều u ám, giờ đây bạn chỉ muốn quên hết, quên hết". Hiebsch nói.
"Thế rồi từ trong vũng lầy buồn chán, bỗng xuất hiện những vật nhỏ bé này. Nó giống như không khí mát mẻ trong căn pḥng tù đọng. Tôi không biết phải giải thích như thế nào. Nó là nguồn xúc cảm tràn ngập trong hồn bạn".
Nhận được những cái thẻ bài ngày xưa, ông tự thấy ḿnh có thể đương đầu với nỗi đau mà ông đă chôn vùi bấy lâu.
"Chúng tôi cũng dũng cảm như bất cứ người lính nào khi đă khoác lên ḿnh bộ quân phục", ông nói.
"Chúng tôi cũng chiến đấu gian lao. Đó là một nhiệm vụ cao cả. Chúng tôi thắng trong từng trận đánh nhưng đă thua cuộc chiến tranh. Tôi không muốn bất cứ người lính nào phải trăi qua nỗi bi thảm như chúng tôi bị đối xử".
Hiebsch rất trân trọng những
tấm thẻ bài của Tracey Hansen trao lại. Ông dùng bàn chải đánh bóng và đóng khung trên nền nhung đen, đem chưng trong pḥng làm việc.
Trong một cuộc họp mặt các cựu chiến binh ở Gladwyne, Hiebsch cho biết, những
tấm thẻ bài của ông đă gây ra nhiều xúc động. Nhiều người hỏi ông tới tấp về lai lịch những tấm thẻ bài.
"Khi tôi nh́n thấy những cựu chiến binh của Thế Chiến II quây quần chung quanh tôi, tôi cảm thấy vinh dự", Hiebsch nói.
"Đây là thế hệ đă cứu thế hệ chúng tôi".
Hơn bao giờ hết, ông tỏ ḷng biết ơn người đàn bà mà ông chưa bao giờ gặp mặt đă trao lại ông những
tấm thẻ bài này.
"Bà đă làm việc này mà không cần biết người nhận lại là ai, đây quả là điều đáng kính phục", Hiebsch nói.
"Tôi nghĩ đó mới đúng là tinh thần của người Mỹ".
theo The Philadelphia Inquirer