Lăng mộ cổ vừa mở ra, tất cả chuyên gia hăi hùng thấy 20 quan tài bên trong đang chuyển động, bước vào khám phá càng sửng sốt hơn. Đây là cuộc khai quật lăng mộ t́nh cờ nhưng đă trở thành một trong những phát hiện khảo cổ học gây chấn động nhất Trung Quốc thế kỷ 20.
Năm 1978, lực lượng không quân Trung Quốc đóng ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc xây dựng một công tŕnh nhà máy sửa chữa ra-đa quốc pḥng. Dự án được thực hiện trên một khu đất lớn vùng núi huyện Tùy. V́ khu vực này có nhiều đá, để lấy đất làm công tŕnh, các binh sĩ đă dùng thuốc nổ để giải phóng, san phẳng mặt bằng.
Sau khi ḿn nổ, mọi người đều ngạc nhiên v́ dưới chiếc hố lớn vừa h́nh thành có một con đường kỳ lạ. Dưới đó là cả một lăng mộ cổ khổng lồ. Ngay lập tức, các chuyên gia khảo cổ đă được điều động đến.
Khi các nhà nghiên cứu khảo cổ thuộc Bảo tàng tỉnh Hồ Bắc đến khảo sát, họ nhận định vụ nổ ḿn đă ảnh hưởng tương đối đến toàn bộ lăng mộ cổ. Đây được coi là một trong những sự kiện khảo cổ lớn nhất Trung Quốc trong cả thế kỷ. Các máy bay trực thăng quân sự được huy động đến hiện trường để chụp ảnh toàn cảnh lăng mộ. Báo chí và đài truyền h́nh cũng cất công leo núi lên hiện trường để đưa tin về tiến độ khai quật.

Toàn cảnh khu phát hiện lăng mộ nh́n từ trên cao
Khi t́m xuống được cửa mộ, các chuyên gia lại gặp thử thách tiếp theo v́ cánh cửa là một khối đá vô cùng kiên cố, được dựng để ngăn cản những kẻ trộm mộ. Sau nhiều lần thử phá cửa thất bại, lực lượng quân đội đă được huy động đến giúp sức mới có thể khai phá mộ cổ thành công.
Trong giây phút cánh cửa lăng mộ được mở ra, tất cả mọi người có mặt đều sốc nặng, thót tim trước những ǵ ḿnh thấy: Những chiếc quan tài bên trong đang chuyển động và trôi dạt vào phía họ.
Sau khi b́nh tĩnh lại và vào kiểm tra, quan sát, các chuyên gia xác định được rằng những chiếc quan tài bên trong có thể chuyển động v́ chúng nổi trên mặt nước, tạo ra khung cảnh một "thủy mộ" có một không hai. Khi cửa hang được mở ra, ḍng nước cũng thoát ra, nên điều đầu tiên mọi người nh́n thấy chính là những chiếc quan tài động đậy, di chuyển.

Việc rút nước để nghiên cứu quan tài, lăng mộ vô cùng khó khăn và tốn thời gian
Tuy nhiên, việc quan tài nổi trên nước không phải do thiết kế ban đầu của lăng mộ mà nhiều khả năng ở nơi đây từng trải qua một trận động đất hoặc lũ lụt. Thiên tai này đă khiến mạch nước ngầm bị vỡ tung, làm các quan tài, cổ vật bị ch́m sâu dưới nước.
Sau khi các máy bơm được huy động làm việc hết công suất để tháo nước và hút bùn ra khỏi vùng trũng, các chuyên gia mới thấy được toàn cảnh lăng mộ cổ. Ước tính lăng mộ này có tổng diện tích lên tới 220m2 và sâu 13 mét. Lăng được chia thành bốn gian h́nh chữ nhật. Chỉ tính riêng các gian đặt quan tài đă rộng 190m2 nên nó được xếp vào hạng một trong những mộ cổ lớn nhất từng được khai quật.

Lăng mộ sau khi đă rút nước
Đội nghiên cứu sau đó đă trục vớt được tổng cộng 20 quan tài từ đống nước và bùn lầy. Nhưng khác với dự đoán ban đầu, toàn bộ các hài cốt bên trong đều thuộc về các cô gái trẻ. Dựa trên trang phục họ mặc cùng các loại nhạc cụ được chôn cùng, đội khảo cổ suy luận đây có thể là các vũ công được tuẫn táng chôn cùng để múa hát cho chủ nhân ngôi mộ này ở thế giới bên kia.
Với độ bề thế của lăng mộ và số người tuẫn táng lớn như vậy, chủ nhân của lăng mộ này chắc chắn phải có địa vị không hề tầm thường. Chiếc quan tài thứ 21, cũng là quan tài của chủ nhân được t́m thấy sau cùng v́ nó nằm ở khuất sâu bên trong. Áo quan có kích cỡ cũng khổng lồ: dài 3,2m, rộng 2,1m, cao 2,19m và nặng 3,29 tấn. Toàn bộ bên ngoài nó được bao bọc bằng đồng, chạm khắc hoa văn nổi vô cùng tinh xảo. Thậm chí trên quan tài c̣n có một thiết kế lỗ hổng như "cánh cửa". Nhiều chuyên gia suy đoán đó có thể là thiết kế để linh hồn được tự do đi lại, theo niềm tin của người xưa.

Quan tài đồng khổng lồ của chủ nhân ngôi mộ
Thi hài bên trong quan tài là một người đàn ông cao khoảng 1m63. Qua nghiên cứu bia mộ và các cổ vật, danh tính chủ mộ đă được xác định chính xác, đó là Tăng Hầu Ất (475 TCN - 433 TCN). Ông là vua nước Tăng - một nước chư hầu thời kỳ Chiến Quốc.
Việc khai quật lăng mộ của Tăng Hầu Ất đă đem lại cho giới khảo cổ học Trung Quốc vô cùng nhiều đóng góp quư giá. Bên trong lăng mộ tổng cộng có tới hơn 15.000 cổ vật bao gồm nhạc cụ, đồ gỗ sơn mài, vàng ngọc, vũ khí, xe ngựa, tre, nứa. Rất nhiều cổ vật trong đó mang giá trị vật chất lẫn lịch sử khổng lồ.

Hàng chục ngàn cổ vật vô giá đă được t́m thấy sau cuộc khai quật
Trong đó, đáng chú ư nhất là một bộ chuông đồng 65 chiếc có tổng trọng lượng 2.567 kg. Đây được xem là bộ chuông lớn và hoàn chỉnh nhất từng được khai quật tại Trung Quốc. Đến tận bây giờ, sau vài ngàn năm, nó vẫn có thể tạo được âm thanh tinh khiết. Bộ chuông được coi là đỉnh cao nhạc cụ đồng thời Chiến Quốc và được xếp hạng là "báu vật quốc gia".

Bộ chuông báu vật quốc gia được t́m thấy trong lăng mộ
VietBF@ sưu tập