Nhiều F0 cách ly tại nhà chưa được y tế địa phương cấp thuốc kháng virus molnupiravir, trong khi một số người bệnh cũng e ngại các thủ tục, cam kết nên chủ động không dùng.
Gia đ́nh 5 thành viên của chị Hà, ngụ quận 8, phát hiện dương tính Covid-19 một tuần trước, đang cách ly tại nhà. Vợ chồng chị ho, sốt trong vài ngày c̣n 3 con nhỏ không triệu chứng. Mọi người được phát các thuốc hạ sốt, vitamin C, nhiệt kế, nước muối, máy đo SpO2... nhưng không có thuốc kháng virus molnupiravir.
"Tôi không nghe nhân viên y tế nói ǵ về thuốc molnupiravir, cũng không biết để hỏi", chị Hà nói.
Tương tự, gia đ́nh anh Tuấn Anh ở quận 12 không được tư vấn về thuốc molnupiravir. Đến khi t́m hiểu các thông tin, anh chủ động liên hệ nhân viên trạm y tế phường và vừa được cung cấp thuốc.
Trong khi đó, anh Hùng, ngụ Hóc Môn, lại từ chối dùng thuốc này khi được nhân viên y tế giới thiệu v́ ngại kư phiếu chấp thuận tham gia, cam kết không để xảy ra mang thai trong ṿng 100 ngày kể từ ngày cuối cùng sử dụng thuốc. "Thuốc c̣n đang thử nghiệm, tôi chỉ có triệu chứng nhẹ, đă tiêm vaccine nên không quá lo ngại bệnh nặng", anh Hùng chia sẻ.
Thời gian qua, F0 tại nhà ở TP HCM chủ yếu nhận được túi thuốc A gồm thuốc hạ sốt và các vitamin nâng cao thể trạng. Ảnh: Lê Phương
Theo một lănh đạo Sở Y tế TP HCM, việc cung cấp các túi thuốc A (thuốc hạ sốt và vitamin nâng cao thể trạng), túi thuốc B (kháng viêm, kháng đông) và C (molnupiravir) cho từng trường hợp bệnh, trong thời gian qua, đă góp phần giảm tỷ lệ nhập viện, giảm tỷ lệ chuyển nặng và giảm tử vong.
Tuy nhiên, theo bác sĩ Lê Hồng Nga (Phó Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP HCM - HCDC), nhiều địa phương hiện c̣n chậm cấp phát gói thuốc C (molnupiravir) - kháng virus. Chẳng hạn, huyện Hóc Môn có hơn 6.000 F0 cách ly tại nhà nhưng chỉ vài chục ca được cấp túi thuốc này.
Tại nhiều nơi, cả nhân viên y tế và F0 đều không mặn mà với thuốc kháng virus. Lư giải điều này, một bác sĩ phụ trách trạm y tế lưu động tại quận 8 cho biết, loại thuốc này không cấp phát đại trà, không phải ai dùng cũng được mà đ̣i hỏi có bác sĩ thăm khám, rà soát xem F0 chống chỉ định sử dụng hay không. Đồng thời người dùng phải kư giấy cam kết để tránh các vấn đề phát sinh về mặt pháp lư do thuốc đang giai đoạn thử nghiệm, chưa bán trên thị trường.
"Điều này đ̣i hỏi nhân lực trạm y tế phải đủ để có thời gian đến tận nơi thăm khám, tư vấn, làm các thủ tục, cộng thêm trách nhiệm cao hơn v́ phải quản lư chặt, giám sát F0 dùng thuốc, tránh nguy cơ thuốc bị tuồn ra ngoài thị trường", bác sĩ nói. Trong khi đó, lượng F0 những ngày qua tăng cao, các trạm lưu động do quân y hỗ trợ đă rút quân, khiến t́nh trạng quá tải v́ ít người nhưng nhiều việc.
Giám đốc Sở Y tế TP HCM Tăng Chí Thượng mới đây đă gửi công văn khẩn đến các quận huyện, chấn chỉnh công tác chăm sóc quản lư F0, yêu cầu tất cả F0 đang cách ly tại nhà và cơ sở cách ly trên địa bàn phải được cấp phát túi thuốc điều trị trong ṿng 24 giờ, đặc biệt lưu ư tuân thủ chỉ định và cấp phát thuốc mulnopiravir theo đúng hướng dẫn. Để giải quyết t́nh trạng quá tải, Sở Y tế TP HCM đang bổ sung hàng loạt trạm y tế lưu động xuống hỗ trợ các phường, xă.
Sở Y tế cũng cử 10 đoàn kiểm tra xuống các địa phương để nắm bắt t́nh h́nh thực tế về việc chăm sóc, cấp phát túi thuốc cho F0 tại nhà. Sau khi Sở Y tế đến làm việc, việc cấp phát thuốc ở các địa phương đang được đẩy mạnh.
Nhân viên y tế phường Linh Tây (TP Thủ Đức) phát thuốc cho F0 điều trị tại nhà, ngày 3/9. Ảnh: Quỳnh Trần
Bác sĩ Trần Thị Phụng (Trưởng Trạm Y tế phường Hiệp Thành, quận 12) cho biết, trước đây phường nhận được 60 túi thuốc C, giao các trạm y tế lưu động phụ trách cấp phát nhưng chỉ phát được vài túi. Khoảng ba ngày nay, phường tăng cường tư vấn, phát thuốc cho người dân với hơn 10 trường hợp đang dùng thuốc.
"Chỉ những F0 có triệu chứng nhẹ mới được dùng thuốc này, phường đang ưu tiên vận động những người trên 50 tuổi sử dụng để giảm nguy cơ trở nặng", bác sĩ Phụng nói.
Mới đây, Bộ Y tế công bố kết quả thử nghiệm molnupiravir, ghi nhận gần 100% bệnh nhân dùng thuốc có tải lượng virus thấp, tỷ lệ chuyển nặng rất thấp, không có ca tử vong. Theo hướng dẫn của ngành y tế, thuốc molnupiravir sử dụng cho các F0 có triệu chứng nhẹ như sốt, ho khan, đau họng, nghẹt mũi, mệt mỏi, đau đầu, đau mỏi cơ, tê lưỡi, nhịp thở từ 20 lần/phút trở xuống, SpO2 từ 96% khi thở khí trời và không có các dấu hiệu viêm phổi hoặc thiếu oxy. Người bệnh tuổi từ 18 đến 65, có thể dùng thuốc bằng đường uống. Bệnh nhân không triệu chứng không sử dụng thuốc.
Thuốc được sử dụng trong 5 ngày điều trị. F0 dùng thuốc phải tránh thai trong ṿng 100 ngày. Thuốc cũng không dùng cho phụ nữ đang cho con bú, người suy gan, viêm gan siêu vi cấp, suy thận, viêm tuỵ cấp và mạn.
Người bệnh đồng ư và thực hiện theo đúng bản cam kết, uống thuốc theo đúng hướng dẫn, không chia sẻ thuốc cho người khác, kể cả người thân. Trường hợp không sử dụng hết thuốc phải hoàn trả cho nhân viên y tế.
Trong quá tŕnh sử dụng nếu có tác dụng không mong muốn, cần báo cáo ngay với y tế địa phương, khai báo mỗi ngày về t́nh trạng sức khỏe. Bệnh nhân chuyển sang t́nh trạng bệnh trung b́nh hay nặng th́ sẽ ngưng dùng thuốc. Người đă sử dụng thuốc được 3-4 ngày, thấy khỏe hẳn, hết triệu chứng vẫn phải hoàn thành đủ liệu tŕnh 5 ngày, trừ khi xuất hiện các chống chỉ định hoặc tác dụng không mong muốn nặng.
Từ tháng 8, trong bối cảnh dịch bệnh bùng phát tại TP HCM và một số địa phương, Bộ Y tế triển khai Chương tŕnh thí điểm điều trị sử dụng thuốc kháng virus molnupiravir có kiểm soát cho các trường hợp mắc Covid-19 thể nhẹ, không triệu chứng điều trị tại các cơ sở y tế, khu cách ly, khu thu dung và tại nhà. Đến nay, chương tŕnh đă mở rộng tại 22 địa phương có dịch trong toàn quốc.
Mục tiêu của chương tŕnh là giảm F0 chuyển nặng, giảm tử vong, giảm tải điều trị và đặc biệt là giảm lây nhiễm ngoài cộng đồng. Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục hỗ trợ các địa phương có dịch tham gia và triển khai chương tŕnh trên tinh thần tiếp cận sớm với thuốc nhưng vẫn kiểm soát, theo dơi chặt chẽ để bảo đảm an toàn cho các bệnh nhân.
Tối 13/11, Bộ Y tế công bố 1.240 ca nhiễm mới tại TP HCM, nâng tổng số ca trong đợt dịch thứ 4 lên hơn 446.000. Hiện, hơn 33.000 F0 đang được theo dơi tại nhà, hơn 4.000 F0 tại các khu cách ly tập trung, hơn 11.000 F0 tại các bệnh viện.
