Châu Âu cần 1 ngày để t́m ra biến thể Omicron sau khi được cảnh báo, nước Mỹ phải mất 1 tuần: Lư do là ǵ? Sau khi được cảnh báo 1 tuần về biến thể Covid Omicron, nước Mỹ mới có ca nhiễm đầu tiên. Nhưng điều này không đồng nghĩa với việc họ chống dịch tốt hơn cả thế giới.
Ngày 26/11, chỉ 1 ngày sau khi các nhà khoa học Nam Phi lên tiếng cảnh báo về biến thể Omicron, châu Âu đă phát hiện ca nhiễm đầu tiên tại Bỉ. Kể từ lúc đó, Úc, Anh, Canada, Đan Mạch, Đức, Israel, Ư và nhiều quốc gia khác đều ghi nhận ca nhiễm biến thể mới.
Nhưng nước Mỹ, họ vẫn t́m kiếm miệt mài mà không có kết quả.
Vấn đề là điều này không có nghĩa virus chưa chạm đến nước Mỹ. "Nếu các biến thể đă xuất hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới, khả năng rất lớn là nó đă tới đây (nước Mỹ)," - trích lời Taj Azarian, chuyên gia dịch tễ từ ĐH Florida.
Đến cuối cùng th́ ngày 1/12, nước Mỹ công bố đă t́m ra ca nhiễm Omicron đầu tiên - là một trường hợp tại California trở về từ Nam Phi. Ở thời điểm ấy, Canada đă có 6 ca, trong khi Anh Quốc th́ lên tới hàng chục.
Phải 1 tuần sau khi Nam Phi và WHO cảnh báo về biến thể mới Omicron, nước Mỹ mới t́m ra ca nhiễm đầu tiên
Sau đó 1 ngày, các ca nhiễm mới liên tiếp xuất hiện tại nhiều bang khác như Minnesota, Colorado, New York, Hawaii, trong khi California cũng ghi nhận ca nhiễm thứ 2. Đối với khoa học, điều này gần như là dấu hiệu chắc chắn cho thấy virus đang ẩn náu ngoài cộng đồng.
Chỉ là, tại sao họ không thể phát hiện ra biến thể mới sớm hơn? Đó là bởi, nước Mỹ tồn tại những "điểm mù".
Quá tŕnh giải mă virus chậm chạp
Kể từ đầu đại dịch, các nhà khoa học đă luôn giải mă tŕnh tự gene các mẫu bệnh phẩm - quá tŕnh cho phép t́m ra những đột biến mới. Và với việc thường xuyên giải mă theo quy mô lớn, các chuyên gia sẽ theo dơi được quá tŕnh tiến hóa hay lây lan của căn bệnh này.
Nhưng ở Mỹ, việc theo dơi và giải mă tŕnh tự gene lại có xuất phát điểm rất thấp. Trong khi Anh Quốc nhanh chóng thực hiện chương tŕnh giải mă trên toàn hệ thống y tế, quá tŕnh tương tự ở Mỹ chỉ được thực hiện ở pḥng thí nghiệm của các trường đại học, và có quy mô rất hạn chế.
Ngay cả khi CDC thành lập tổ chức giải mă vào tháng 5/2020, quá tŕnh vẫn rất chậm do hệ thống y tế quá rời rạc, thiếu kinh phí và nhiều thách thức khác. Tháng 1/2021, khi số ca nhiễm đang gia tăng, nước Mỹ mới chỉ giải mă được dưới 3000 mẫu mỗi tuần - bằng chưa đầy 1% số ca nhiễm được ghi nhận (số khuyến nghị là ít nhất 5%).
Việc giải mă virus tại Mỹ đă luôn chậm chạp kể từ đầu đại dịch
Nhưng trong những tháng gần đây, t́nh h́nh đă được cải thiện. Hiện tại, nước Mỹ đă tăng số mẫu giải mă lên 80.000 mỗi tuần và 14% các mẫu xét nghiệm PCR dương tính. Vấn đề c̣n lại chỉ là thời gian: quá tŕnh giải mă là quá lâu, mất ít nhất 10 ngày.
"Chúng ta có hệ thống giám sát theo số lượng là tốt," - Trevor Bedford, chuyên gia virus học tại Trung tâm nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson (Seattle) cho biết. "Nhưng về bản chất, có sự chậm trễ giữa số ca được báo cáo và số ca đă giải mă."
Cũng theo Tiến sĩ Bedford, độ trễ này không phải là hiếm ở các quốc gia có quá nhiều mẫu để giải mă. Thậm chí, có những nơi cần đến ít nhất là 3-4 tuần.
Điểm mù lắt léo
Trong khi hệ thống giám sát được cải thiện, có tồn tại nhiều điểm mù khiến cho quá tŕnh phát hiện biến thể mới tại nước Mỹ chậm lại. Nó bao gồm việc sự khác biệt lớn về địa lư.
"Nhiều bang đang tỏ ra rất chậm," - Massimo Caputi, chuyên gia virus học tại ĐH Florida Atlantic nhận xét.
Như 90 ngày gần nhất, bang Vermont đă giải mă được 30% số ca trường hợp được báo cáo, trong khi Massachusetts chỉ được 20%. 6 bang là Kentucky, Pennsylvania, Ohio, South Carolina, Alabama và Oklahoma thậm chí chỉ giải mă được dưới 3%.
Một vấn đề nghiêm trọng hơn là các nhà khoa học chỉ có thể giải mă những ca nhiễm được ghi nhận, trong khi nước Mỹ lại đang gặp khó khăn trong việc xét nghiệm đủ cho người dân.
Các bộ kit test nhanh tại gia đă khiến quá tŕnh theo dơi biến thể mới của Mỹ gặp khó khăn. Đó ít nhiều là một điểm mù
"Thực sự, xét nghiệm là phần yếu nhất trong khâu chống dịch của đất nước này," - Tiến sĩ Eric Topol, giám đốc Viện Nghiên cứu dịch thuật Scripps (California) cho biết. "Từ những ngày đầu đă vậy rồi."
Cũng giống như quá tŕnh giám sát mẫu gene, việc xét nghiệm đă được cải thiện rất nhiều, nhưng về cơ bản là vẫn thiếu cân bằng. Và khi các bộ kit xét nghiệm nhanh tại nhà thay v́ phải gửi đến các pḥng thí nghiệm xuất hiện., nó khiến hệ thống theo dơi gặp nhiều vấn đề hơn nữa.
"Khi số ca xét nghiệm tại nhà tăng lên, nếu nó không được tiếp tục xử lư bằng xét nghiệm PCR, bộ gene của ca nhiễm ấy sẽ không được ghi nhận," - Joseph Fauver, nhà dịch tễ học từ ĐH Nebraska cho hay. "Dù không phải quá nhiều, nhưng đó là một điểm mù."
VietBF@ sưu tập
Games
