Deltacron - Có phải là biến thể mới lai giữa chủng Delta và Omicron?

[Romano]

CH Síp đã phát hiện một biến thể mới của virus SARS-CoV-2 mang đặc điểm di truyền của cả 2 biến thể Delta và Omicron. Tuy nhiên, một số nhà khoa học cho rằng đây có thể chỉ là lỗi kỹ thuật trong phòng thí nghiệm. Theo đài RT (Nga), Giáo sư khoa học sinh học Leondios Kostrikis tại Đại học Síp đặt tên cho biến thể mới lai giữa Omicron và Delta là “Deltacron”. Ông cảnh báo rằng trong tương lai, thế giới sẽ cần theo dõi xem liệu biến thể mới có gây bệnh nặng hơn, dễ lây lan hơn hoặc chiếm ưu thế hơn so với các biến thể hiện tại hay không.

Theo đó, CH Síp đã ghi nhận 25 trường hợp nhiễm Deltacron và báo cáo trình tự gien của các ca nhiễm biến thể mới cho cơ sở dữ liệu quốc tế GISAID. Tuy nhiên, ông Kosstrikis cho rằng biến thể mới có thể sẽ bị Omicron, biến thể đang chiếm ưu thế trên toàn cầu, áp đảo.

Mặc dù một số nhà nghiên cứu đã bày tỏ lo ngại về thông tin xuất hiện biến chủng mới, một số nhà khoa học đã bác bỏ phát hiện này, cho rằng đây chỉ là cảnh báo giả. Tiến sĩ Tom Peacock, chuyên gia virus học tại Đại học Hoàng gia London, nhận định tình trạng mẫu bệnh phẩm bị trộn lẫn xảy ra khá phổ biến trong quá trình giải trình tự gien ở phòng thí nghiệm, thậm chí có thể xảy ra ngay cả với lượng mẫu bệnh phẩm rất nhỏ.

Ông Peacock cũng hoài nghi về thời gian xuất hiện Deltacron, “do hiện tượng tái tổ hợp virus thường không xuất hiện trong vòng vài tuần tới vài tháng sau khi hai biến chủng cùng lưu hành”. Chuyên gia này cho rằng Deltacron cần được phát hiện tại nhiều phòng thí nghiệm khác trước khi được phân loại là một biến chủng mới.Tuy nhiên, ông Kostrikis cho biết các ca nhiễm Deltacron mà nhóm của ông phát hiện “không phải kết quả từ hiện tượng tái tổ hợp đơn nhất”, mà là dấu hiệu của “áp lực tiến hóa đối với chủng gốc để tạo ra đột biến”. Ông chỉ ra rằng số ca nhiễm Deltacron xuất hiện ở những người nhập viện cao hơn những người không nhập viện, nên có thể loại trừ giả thuyết trộn lẫn mẫu bệnh phậm.Kostrikis cũng khẳng định các mẫu bệnh phẩm đều tuân theo các quy trình giải trình tự gien ở nhiều quốc gia và ít nhất một trình tự gien được phòng thí nghiệm ở Israel gửi tới cơ sở dữ liệu toàn cầu mang đặc điểm di truyền của Deltacron. “Những phát hiện này bác bỏ tuyên bố thiếu cơ sở rằng Deltacron là kết quả của một lỗi kỹ thuật trong phòng thí nghiệm”, ông Kostrikis khẳng định.

Bộ gien của virus quy định hình dạng của protein thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể. Omicron và Delta đều có đột biến trong protein gai, công cụ để virus xâm nhập vào tế bào con người. Do đó, Omicron dễ lây lan hơn.

Ông Nick Loman, Giáo sư nghiên cứu gien vi sinh vật tại Đại học Birmingham của Anh, người nghiên cứu về virus SARS-CoV-2, cho biết các dạng virus tái tổ hợp có thể phát sinh khi có nhiều biến thể của mầm bệnh lưu hành. Ông nói: “Trong khi dạng tái tổ hợp của Delta và Omicron không phải là một điều bất ngờ, nhưng phát hiện từ Síp dường như có khả năng là một ‘bằng chứng lỗi kỹ thuật’ phát sinh trong quá trình giải trình tự gien của virus”.

Trong khi vẫn chưa có quan điểm thống nhất, Bộ trưởng Bộ Y tế Síp Michael Hadjipantela hôm Chủ nhật cho biết biến thể mới không đáng lo ngại và thông tin chi tiết sẽ được đưa ra tại một cuộc họp báo trong tuần này, Philenews đưa tin.