Nghe thoáng qua th́ vô lư, nhưng hóa ra lợi ích lại rất bất ngờ.
Vài thập niên trở lại đây, Trái đất nóng lên đă tạo điều kiện cho quá tŕnh tiếp cận và khám phá vùng Bắc Cực trở nên dễ dàng hơn. Băng tan nhanh không chỉ giúp thúc đẩy các hoạt động kinh tế, nghiên cứu khoa học tại khu vực chứa tới 1/4 trữ lượng dầu mỏ của thế giới chưa được khai thác, mà c̣n giúp mở ra các tuyến đường vận tải biển mới an toàn hơn.
Việc tiếp cận Bắc Cực cũng giúp gia tăng các lợi ích địa - chính trị và kinh tế của nhiều quốc gia, trong đó có Mỹ, Nga và Trung Quốc; nhưng đồng thời cũng khiến cạnh tranh giữa các quốc gia này tăng lên. Trong cuộc chạy đua này, Liên Bang Nga, đang chiếm ưu thế không những nhờ vị trí địa lư, mà c̣n nhờ việc kế thừa và phát triển những thành tựu của nhân loại trong lĩnh vực hàng hải.
Giờ đây, người Nga lại thúc đẩy "cuộc đua Bắc Cực" với việc triển khai một dự án độc đáo: Tàu bê tông. Đây chỉ là một phần trong kế hoạch tổng thể phát triển Bắc Cực của Nga. Nó sẽ giúp khai thác dầu khí nhanh hơn trước. Nhưng tại sao người Nga lại sử dụng bê tông cho việc này?
CƠ HỘI ĐỂ NGA VƯƠN TỚI VỊ TRÍ ĐẦU BẢNG
Bắc Cực trở thành công trường. Ảnh: Novatek
Ngôi làng Belokamenka, cách Murmansk, thành phố ở tây bắc Nga, là thành phố lớn nhất thế giới nằm trên ṿng Bắc Cực. Đây là một cảng quan trọng với một bến cảng không đóng băng, cũng là một căn cứ hải quân, đồng thời là một cơ sở đóng tàu và chế biển thủy hải sản lớn của Nga, đă trở thành một công trường khổng lồ cho một trung tâm xây dựng các công tŕnh ngoài khơi quy mô lớn.
Trong tương lại, các nhà máy bê tông cốt thép nổi sẽ được xây dựng tại đây. Dự án ước tính tốn khoảng 120 tỷ rúp, bằng khoảng một nửa chi phí xây dựng cây cầu Crimea (228 tỷ rúp). Nhưng tại sao người Nga cần phải xây dựng cơ sở này ở miền bắc đất nước?
Bắc Băng Dương là một nơi lưu trữ khối lượng khổng lồ khí hydrat mà từ đó thu được khí metan. Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và Canada vốn là những nước đi đầu tại thị trường này, nhưng nhờ sự phát triển các nguồn tài nguyên ở Bắc Cực, Nga có thể đẩy lùi họ.
Để đạt được mục tiêu này, Nga đang cho xây dựng đường sắt Bắc Cực, dự định sẽ kết nối đường sắt Phương Bắc và đường Biển Phương Bắc qua cảng Sabetta ở Bắc Cực.
Một giàn khoan sẽ di chuyển từ cảng tại bán đảo Kola. Trong ảnh là một góc tại bán đảo Kola khi có tuyết. Ảnh: russiantrek.org
Cùng với việc vận chuyển hydrat khí bằng đường sắt, một cơ sở đóng tàu đang được xây dựng trên bán đảo Kola (không xa Murmansk) để sản xuất tàu bê tông cốt thép. Chúng sẽ được sử dụng làm nhà máy nổi để sản xuất khí hydrat ở Bắc Cực.
Từ cảng trên bán đảo Kola, một giàn khoan như vậy sẽ di chuyển đến Bắc Cực để khai thác các chất thô dưới đáy biển, biến nó thành khí mê-tan và chứa trên các tàu chở hàng. Điều thú vị là nhân loại đă phải mất hơn một trăm năm mới hiểu được việc sử dụng tàu bê tông cốt thép có lợi ở đâu, và Nga đi trước các nước khác khi tận dụng lợi thế này.
TÀU BÊ TÔNG - TẠI SAO?
Bê tông là vật liệu rẻ hơn kim loại, bền, không sợ bị ăn ṃn. Thêm vào đó, quá tŕnh xây dựng tàu bằng bê tông thường đơn giản hơn rất nhiều. Cốt sắt, sau khi đă trải qua quy tŕnh ứng suất nhiệt điện, được sử dụng làm cốt. Điều này giúp bê tông trở nên cứng chắc hơn. Bê tông cốt lưới dệt đă thay thế kim loại trong ngành đóng tàu trong nhiều năm.
Hăy cùng trở lại hơn 100 năm trước để xem tàu, thuyền bê tông ra đời và phát triển thế nào.
Chiếc thuyền bê tông cốt thép đầu tiên trên thế giới do kỹ sư Louis Lambot thiết kế đă được hạ thủy vào giữa thế kỷ 19. Chiếc thuyền bê tông đầu tiên này đă được làm rất khéo léo và đơn giản: Bắt đầu với việc chế tạo khung thép, rồi đổ bê tông lên.
Phát minh này lúc đầu chỉ được coi là một thứ ngớ ngẩn, là sản phẩm của trí ṭ ṃ và bị lăng quên trong 10 năm, cho đến khi người làm vườn thông thái Monier, đă làm các chậu hoa bằng bê tông cốt thép, nghĩ ra việc chế tạo những con tàu theo cách này.
Ông đă được cấp bằng sáng chế cho tính năng mới, cho phần ứng dụng mà ông đă phát minh ra cái tên cao quư "Monier thép". Tại Pháp, ngay sau đó bắt đầu bùng nổ việc chế tạo du thuyền và thuyền buồm từ bê tông cốt thép.
Tất cả những thứ này chỉ dành cho các cuộc triển lăm chủ yếu với mục đích giải trí, cho đến khi Fegner của Na Uy, vào đỉnh điểm của Chiến tranh thế giới thứ nhất, cho ra phiên bản thử nghiệm của một con tàu tự hành làm bằng bê tông Namsenfijord với lượng dăn nước lên đến 600 tấn.
Các nhân viên của Công ty Xây dựng tàu Liberty đă theo dơi các bản vẽ và tạo ra tàu S.S. Faith, cải thiện tất cả các đặc điểm của nguyên mẫu đến hàng chục lần.
Nhưng nổi tiếng nhất thời đó là tàu S.S. Atlantus của Hoa Kỳ, chở rất nhiều lính Mỹ từ mặt trận trở về. Anh, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc và các nước khác cũng đă đón đầu xu hướng này. Lư do c̣n bởi thép đóng tàu khi đó thiếu trầm trọng, trong khi đó lại cần gấp nhiều tàu thủy.
Hơn nữa, phà và tàu kéo bê tông cốt thép lại thể hiện khả năng chống bom đạn tốt. Một chiếc sà lan bê tông có thể chịu được sức nổ của 100 kg thuốc nổ TNT dưới đáy tàu. Tuy nhiên, những "nhà thuyền" như vậy không thích hợp trực tiếp cho các nhiệm vụ chiến đấu - chúng quá vụng về.
"GIÁ RẺ MÀ VUI VẺ"
Vào cuối Thế chiến thứ nhất, Woodrow Wilson đă kư một chương tŕnh đóng 24 tàu chở hàng khô. Một nửa trong số này không bao giờ được hoàn thành, một nửa khác không có cơ hội để "ngửi mùi thuốc súng".
"Sự phấn khích bê tông cốt thép" ở Hoa Kỳ lắng xuống sau vụ đắm tàu S.S. Faith ngoài khơi Cuba năm 1921. S.S. Dinsmore, S.S. Moffit, S.S. Cuyamaca và các con tàu khác đă được hoán cải, ngừng hoạt động, tháo dỡ thành "gạch vụn", và bàn giao cho các viện bảo tàng
Bị tàn phá nặng nề sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cả Liên Xô và Đức đều bắt tay đóng các tàu bê tông cốt thép. Một trong những lư do được đưa ra là do công nghệ đơn giản nên ngay cả những người không có tay nghề cao cũng có thể tham gia xây dựng các công tŕnh nổi như vậy.
Thêm nữa, dù không quư và đắt như vàng, nhưng thép luôn luôn trong t́nh trạng thiếu hụt, trong khi xi măng và cát th́ lại ê hề. Có lẽ không có ǵ ngạc nhiên khi cuốn tiểu thuyết "Xi măng" của Fyodor Gladkov trở nên nổi như cồn vào những năm 1920. Bộ trưởng tương lai của Bộ Công nghiệp Đóng tàu Liên Xô Boris Butoma nói vui về tàu bê tông: "Giá rẻ và vui vẻ".
TÀU BÊ TÔNG "ĐỒNG NÁT" VẪN CÓ ÍCH
Phía bên kia đại dương, "phép màu bê tông cốt thép" đóng vai tṛ lớn trong Chiến tranh thế giới thứ hai đối với Hoa Kỳ. Người Mỹ không chiến đấu trên lănh thổ của họ, và họ thường phải vận chuyển binh lính vượt đại dương ra mặt trận.
McCloskey đă nhận được đơn đặt hàng của chính phủ sản xuất các tàu vận tải kiểu Liberty. Vào thời điểm đó, công nghệ sản xuất đă được cải thiện, những con tàu trở nên mạnh hơn và nhẹ hơn, một số đă được sử dụng trong cuộc đổ bộ lên Normandy
Hai trong số chúng ngay lập tức bị đánh ch́m làm chướng ngại vật quân sự. Chiếc xà lan bê tông Ouartz không chỉ sống sót trong "cối xay thịt" của chiến tranh mà sau này c̣n có ích cho người Mỹ khi thử bom nguyên tử trên đảo san hô Bikini. Tầu S.S. San Pasqual, được Cuba mua lại dưới thời nhà độc tài Batista, sau này được sử dụng làm nhà tù nổi cho các tù nhân.
Sau chiến tranh, một số con tàu được bán cho Canada làm đê chắn sóng. Tàu bê tông không thể thay thế để vận chuyển than, dầu, hàng rời. Tuy vậy, không giống như tàu thép, do độ dày lớn của thân tàu, thể tích hữu ích của phần chứa bị giảm xuống, và v́ ch́m sâu, các khối bê tông khổng lồ không thể vượt qua ở vùng nước nông, chúng đ̣i hỏi có các động cơ đẩy mạnh hơn, điều này đặt ra câu hỏi về lợi nhuận của con tàu cho các nhà đóng tàu sau này.
KẾ HOẠCH NGHIÊM TÚC CHO BẮC CỰC
Đối với ngành đóng tàu thế giới, bê tông cốt thép là vật liệu thực sự của thế kỷ XXI. Dự án mới của Nga là một trong những dự án đi tiên phong và được mong đợi nhất trong những năm tới.
Tại trung tâm xây dựng các công tŕnh ngoài khơi quy mô lớn này sẽ ra đời vài chục nhà máy bê tông cốt thép nổi. Tổng khối lượng của công tŕnh nổi mà Nga đang xây dựng này sẽ là 600.000 tấn, gấp 6 lần so với tàu Titanic. Một nhà máy như vậy sẽ cần tới 15.000 nhân công.
Những sai sót khi xây dựng các công tŕnh khổng lồ bằng bê tông trong quá khứ sẽ là những bài học đắt giá, những thiếu sót hay sai lầm của thế kỷ trước sẽ là những bệ đỡ để hoàn thiện hơn, và những công nghệ mới nhất sẽ được ứng dụng để xây dựng những công tŕnh khổng lồ bằng bê tông này.
Khi người Nga có kế hoạch nghiêm túc cho Bắc Cực, mạng lưới nhà máy nổi bê tông là một trong những mắt xích quan trọng trong chuỗi Vĩ độ Bắc, Đường biển phương Bắc; các cảng mới, tàu phá băng hiện đại, tàu chở khí, vệ tinh liên lạc, và hàng vạn kilomet cáp quang sẽ lần lượt xuất hiện.
VietBF @ Sưu tầm
Games
