Ông Biden có thể sẽ gặp khó khăn trong 3 năm c̣n lại trong nhiệm kỳ của ḿnh.
Ngày 2/3/2022, Tổng thống Mỹ Joe Biden lần đầu tiên đă đọc Thông điệp Liên bang trước Quốc hội. Theo Hiến pháp Mỹ, hàng năm Tổng thống phải báo cáo với hai viện của Quốc hội về t́nh h́nh đối nội và đối ngoại của đất nước, đồng thời nêu ra các ưu tiên chính sách của ḿnh trong năm tiếp theo.
Đối với cá nhân Tổng thống J. Biden, đây là cơ hội để cải thiện uy tín của ḿnh đang bị sụt giảm nghiêm trọng trong năm đầu tiên nhiệm kỳ của ông, chuẩn bị cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ được tổ chức vào đầu tháng 11 tới.
Tất cả các thành viên chính phủ, các thượng nghị sĩ và dân biểu, các thành viên của Ṭa án Tối cao, đại diện quân đội, đoàn ngoại giao và các khách danh dự đă có mặt tại hội trường. Đại sứ Ukraine tại Mỹ, bà Oksana Markarova là khách mời đặc biệt. Nhiều thượng nghị sĩ và dân biểu của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hoà đă mặc trang phục màu vàng và xanh là màu quốc kỳ Ukraine.
Những điểm chính trong thông điệp của J. Biden
Năm đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống J. Biden diễn ra không suôn sẻ. Nội bộ nước Mỹ có rất nhiều vấn đề. Kinh tế sa sút, thất nghiệp, lạm phát, hậu quả đại dịch covid 19, nội bộ chia rẽ...
Để chuẩn bị cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, lẽ ra ông J. Biden phải tập trung tổng kết những việc ông làm được và nhiệm vụ sắp tới là ǵ, th́ ông lại mở đầu bài diễn văn bằng t́nh h́nh Ukraine.
Vấn đề Ukraine đă chiếm phần lớn trong Thông điệp Liên bang của Tổng thống J. Biden. Ông tố cáo Nga tấn công Ukraine và phê phán Tổng thống V. Putin. Ông nói: "Sáu ngày trước, Vladimir Putin đă quyết định làm lung lay nền tảng của thế giới tự do và nghĩ rằng ông sẽ buộc Ukraine phải quỳ gối. Nhưng ông ta đă sai lầm nghiêm trọng".
Ông J. Biden khẳng định hoàn toàn ủng hộ chính quyền Kiev và bày tỏ sự kính trọng và khâm phục đối với ḷng dũng cảm của người dân Ukraine. Ông nhấn mạnh: "Chúng tôi, nước Mỹ, đang ở bên cạnh nhân dân Ukraine".
Nhân dịp này, Tổng thống J. Biden đă công bố một loạt các biện pháp trừng phạt Nga. Tuy nhiên, ông nhắc lại quân đội Mỹ sẽ không tham chiến ở Ukraine mà sẵn sàng bảo vệ "từng tấc" lănh thổ đồng minh NATO."
Về đối nội, Tổng thống J. Biden nêu rơ ông phải tiếp quản một t́nh h́nh không lấy ǵ làm tốt đẹp từ người tiền nhiệm D. Trump thuộc đảng Cộng hoà.
Tuy nhiên, trong ṿng một năm, chính quyền của ông đă đưa ra các biện pháp mau lẹ khắc phục khủng hoảng và đạt được nhiều thành tựu to lớn, quan trọng nhất là giảm tỷ lệ thất nghiệp, tạo ra được 6,5 triệu việc làm, "nhiều hơn bất cứ chính quyền nào khác". Ông cũng cho biết, trong năm 2021, tổng thu nhập quốc nội (GDP) của Mỹ đă tăng 5,7%, mức tăng trưởng kỷ lục trong ṿng 4 thập kỷ qua.
Ông kêu gọi các nhà lập pháp thông qua một dự luật để nâng cấp cơ sở hạ tầng, giảm chi phí năng lượng thông qua các biện pháp chống biến đổi khí hậu, sử dụng hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo và thực hiện các biện pháp để Mỹ có thể cạnh tranh được trên trường thế giới, chủ yếu là với Trung Quốc.
Tổng thống J. Biden kêu gọi các công ty trước đây đầu tư ở nước ngoài, trở về xây dựng các nhà máy mới trong nước nhằm hồi sinh ngành công nghiệp của Mỹ. Ông cho biết: "Chỉ riêng năm 2021, chúng tôi đă tạo ra 369 ngh́n việc làm trong lĩnh vực công nghiệp". Ông cũng kêu gọi không nên phụ thuộc vào các nguồn cung cấp của nước ngoài mà hăy sản xuất các hàng hoá bên trong nước Mỹ.
Về cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, thông điệp nêu rơ, chính quyền của ông có nhiều cố gắng và gặt hái được nhiều thành công, đặc biệt trong việc sản xuất vaccine, giảm giá thuốc, sẵn sàng đối phó với biến chủng Omicron và cung cấp vaccine cho các nước khác.
Ông cũng cho biết, cơ quan quản lư liên bang gần đây đă hủy bỏ việc bắt buộc đeo khẩu trang, điều khiến nhiều người Mỹ khó chịu và vạch ra các kế hoạch trong cuộc chiến chống lại đại dịch thời gian tới.
Những khó khăn trong 3 năm nhiệm kỳ c̣n lại của Tổng thống J. Biden
Thông điệp Liên bang của Tổng thống J. Biden được coi là một bản báo cáo tổng kết các công việc của ông trong năm đầu tiên bước vào Nhà Trắng. Có thể nói đây là một năm đầy khó khăn, thử thách đối với ông. Thông điệp này chủ yếu nêu lên những thành tích về đối nội, đối ngoại nhằm tranh thủ sự ủng hộ của cử tri trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ và đầu tháng 11/2022 tới.
Không ai phủ nhận những cố gắng của ông, đặc biệt trong t́nh h́nh đại dịch Covid-19 và những căng thẳng trên thế giới.
Tuy nhiên, nhiều người, trong đó có thượng nghị sỹ Ted Cruz, thuộc đảng Cộng hoà đă phê phán mạnh mẽ bản thông điệp, cho rằng những con số Tổng thống J. Biden nêu ra rất "xa thực tế", lẩn tránh các yếu kém của chính quyền.
Bức tranh t́nh h́nh trong nước không hoàn toàn như vậy. Kinh tế sa sút, nạn thất nghiệp không giảm, mức tăng trưởng GDP giảm mạnh trong quư 3 năm 2021 xuống chỉ c̣n 2,3%. Tỷ lệ lạm phát cuối tháng 1/2022 tăng 7,5%, mức cao nhất kể từ 1982 đến nay. Các chuyên gia cho rằng do sự lây lan của biến chủng Omicron, các vấn đề trong chuỗi cung ứng toàn cầu và tỷ lệ lạm phát cao sẽ c̣n tác động lâu dài đến nền kinh tế Mỹ.
Trên mặt trận chống COVID, Tổng thống J. Biden nói, trong tổng số 330 triệu dân Mỹ, đến nay 64,8% đă được tiêm chủng. Tuy nhiên, Mỹ vẫn đứng đầu danh sách các quốc gia có số ca mắc và chết nhiều nhất với 78,9 triệu người mắc và 948,3 ngh́n người chết.
Năm ngoái, sau khi nhậm chức, trong Thông điệp Liên bang đọc trước Quốc hội, Tổng thống J. Biden đă hứa với người dân Mỹ rằng nền kinh tế của đất nước đă "sẵn sàng cất cánh" sau đại dịch.
Ông đă đưa ra Quốc hội một số sáng kiến kinh tế, đặc biệt là kế hoạch "Xây dựng lại tốt hơn - Build Back Better" và đề nghị dành một khoản kinh phí 6 ngh́n tỷ USD cho sáng kiến này để kích thích tăng trưởng và hỗ trợ người dân.
Tuy nhiên, sáng kiến này của ông đă cấp phải sự phản đối của các nghị sỹ thuộc đảng Cộng hoà. Họ cho rằng, việc chi một khoản tiền lớn như vậy sẽ đưa đất nước lâm vào cảnh nợ nần.
Tính đến cuối năm 2021, nợ công của Mỹ đă lên tới 29 ngh́n tỷ USD, chiếm khoảng 125% GDP. Để thực hiện các dự án của ḿnh, chính phủ không có cách nào khác là sẽ phải tiếp tục đi vay.
Do đảng Cộng hoà yêu cầu giảm chi tiêu ngân sách của chính phủ, đến nay chính quyền của Tổng thống J. Biden vẫn chưa thống nhất được với Quốc hội về ngân sách cho năm tài chính 2022, bắt đầu từ 1/10/2021.
Hiện nay, chính phủ liên bang hoạt động được là nhờ vào quyết định cũng cấp tài chính tạm thời của Quốc hội. Hạn chót đặt ra là ngày 11/3/2022 phải thông qua được ngân sách quốc gia, nhưng vẫn không có ǵ đảm bảo sẽ được thông qua.
Chính quyền Mỹ vẫn tiếp tục chiến lược Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương
Thông điệp của Tổng thống J. Biden không nhắc đến Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương, không có nghĩa là chính quyền Mỹ không quan tâm đến khu vực này nữa. Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương vẫn chiếm một vị trí hết sức quan trọng trong chính sách toàn cầu của Mỹ.
Chính quyền J. Biden vẫn tiếp tục chính sách của người tiền nhiệm D. Trump nhằm kiềm chế Trung Quốc, ngăn chặn tham vọng của Bắc Kinh tại Biển Đông và thách thức vị trí lănh đạo thế giới của Mỹ. Đây là chính sách nhất quán của Mỹ. Chỉ hơn một tháng bước vào Nhà Trắng, đầu tháng 3/2021, Tổng thống J. Biden đă công bố Hướng dẫn Chiến lược An ninh Quốc gia Tạm thời (INSSG) nhằm đối phó với những thách thức toàn cầu thế kỷ 21, chủ yếu nhằm vào Trung Quốc, coi Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chủ yếu của Mỹ trên thế giới.
Washington đang cắt giảm sự có mặt quân sự ở Trung Đông và một số khu vực khác. Sau Ukraine, Mỹ sẽ tập trung đối phó với Trung Quốc ở Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương thông qua việc tập hợp lực lượng trong Bộ Tứ kim cương (QUAD) gồm Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản, Australia và Liên minh AUKUS gồm Mỹ, Anh và Australia.
Năm đầu tiên trong nhiệm kỳ của ông J. Biden đă diễn ra không yên ả.
Cuộc chiến Ukraine, những vấn đề quan hệ với Nga, quan hệ với các đồng minh, việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran JCPOA, phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19... đang trở thành những thách thức to lớn đối với Tổng thống J. Biden và sẽ c̣n tác động sâu sắc và lâu dài đến chính trường Mỹ, trước mắt là cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ tháng 11 tới và xa hơn nữa là cuộc bầu cử Tổng thống năm 2024.
Tỷ lệ ủng hộ Tổng thống J. Biden tiếp tục giảm. Kết quả thăm ḍ dư luận mới nhất do Rasmussen Reports thực hiện từ ngày 12 đến 16/1/2022, cho thấy uy tín của Tổng thống J Biden đă giảm kỷ lục từ 52,4% đầu nhiệm kỳ xuống chỉ c̣n 41,7%.
Người dân Mỹ ngày càng tỏ ra bi quan đối với công việc điều hành của ông J. Biden. Nhiều chuyên gia nghiên cứu về Mỹ nhận xét rằng, đảng Dân chủ có thể sẽ bị mất phiếu trước đảng Cộng hoà trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp tới.
VietBF @ Sưu tầm
