Từ bỏ tấm bằng đại học ở Việt Nam. Chị theo chồng sang Séc làm công việc rửa xe. Nhưng chưa lần nào chị hối hận về quyết định của ḿnh.
Bằng đại học chỉ để làm kỷ niệm
Tốt nghiệp khoa Văn, trường ĐH Khoa học Xă hội và Nhân văn năm 2010, chị Doăn Lâm quyết định kết hôn với một chàng trai đang định cư ở Séc và theo chồng sang miền đất mới lập nghiệp.
Vừa sang th́ chị sinh con, ở nhà nuôi con nhỏ gần 2 năm, chị không thuộc đường sá, không biết tiếng. Chị thấy lúc đó ḿnh ‘giống như mù chữ’. Chị cảm thấy cuộc sống bí bách, khó chịu mặc dù chồng lo toan mọi việc.
Bỏ tấm bằng đại học ở Việt Nam, chị theo chồng sang Cộng ḥa Séc làm công việc rửa xe nhưng chưa lần nào chị hối hận về quyết định của ḿnh. Công việc vất vả nhưng chị không hề hối hận về quyết định của ḿnh.
‘Không biết tiếng nên việc tṛ chuyện hay hoà nhập với hàng xóm cũng khó. Chăm con khoảng một năm rưỡi th́ ḿnh quyết tâm đi làm’ – chị Lâm kể.
Ban đầu chồng chị xin cho chị làm ở một trang tin của người Việt ở chợ Sapa (một khu chợ ở Praha). Công việc nhàn nhưng lương thấp, sau một thời gian, chị nghỉ việc và ra quầy rửa xe của chồng phụ giúp.
Nhu cầu giao tiếp tăng lên, chị quyết định đi học một lớp tiếng Séc miễn phí dành cho người nước ngoài hoà nhập với cuộc sống bản địa.
‘Ban ngày đi làm về cũng mệt nhưng tuần nào ḿnh cũng lọ mọ đi học 2 buổi tối. Lúc ấy, ḿnh học như nuốt từng chữ, học xong hôm sau ra chợ gặp khách vận dụng luôn. Nhiều khi ḿnh c̣n nhờ khách chỉnh sửa phát âm, chính tả giúp ḿnh’.
Học đi đôi với hành nên chỉ vài tháng, vốn tiếng Séc của chị đă giỏi hơn chồng. Sau đó, chị tự đăng kư thi lấy bằng rồi xin định cư 10 năm luôn.
‘Nếu ở Việt Nam, có bằng cấp, đi làm văn pḥng th́ vẫn sang hơn. Ở đây, nhiều khi mọi người trong chợ vẫn trêu, học đại học xong sang rửa xe à. Giả sử mà bố mẹ ḿnh sang đây chứng kiến con gái làm việc vất vả thế này chắc cũng xót lắm’ – chị Lâm kể.
Nhưng chị nói, bù lại sự vất vả của bố mẹ là cuộc sống an nhàn của các con.
Trẻ con được quư như vàng
‘Ở Việt Nam bây giờ, nếu có tiền có thể cho con học trường quốc tế, mọi thứ vật chất cũng không thiếu thốn ǵ, nhưng ḿnh vẫn cảm thấy môi trường bên này tốt hơn Việt Nam rất nhiều’.
'Ví như chuyện đi bác sĩ. Bác sĩ ở đâu cũng có chuyên môn cao, nhưng bác sĩ ở đây thực sự như mẹ hiền. Nhiều khi họ cẩn thận hơn cả ḿnh. Ngày ḿnh đi đẻ đứa thứ 2, đẻ xong, y tá cho về pḥng nằm và nói với ḿnh bằng giọng kiên quyết nhưng ánh mắt tŕu mến: 'Bạn nên nhớ là bạn c̣n có tôi ở đây nhé. Dù là vấn đề nhỏ nhất như đi vệ sinh, nếu bạn không đi được, hăy ấn chuông. Nửa giây sau, tôi sẽ có mặt ngay để giúp bạn'.
Những ngày ở viện, 2 mẹ con chị Lâm được chăm sóc tử tế, nhẹ nhàng, ân cần, đến nỗi chị c̣n ‘chả buồn ra viện’. Trẻ con mới sinh ra dù mẹ có giấy tờ sinh sống hợp pháp hay không hợp pháp, có bảo hiểm sinh đẻ hay không, bác sĩ không quan tâm. Nhiệm vụ của họ chỉ là đảm bảo sức khoẻ của đứa trẻ.
‘Mỗi đứa trẻ sẽ có một bác sĩ nhi chuyên chăm sóc sức khoẻ cho trẻ từ khi lọt ḷng tới khi trưởng thành, thậm chí c̣n có bác sĩ răng, mắt, xương, dị ứng riêng nữa. Bác sĩ đặt lịch cho ḿnh, cứ tới ngày th́ mang con tới khám’, chị Lâm cho biết.
Trẻ em vừa sinh ra ở Séc sẽ được nhà nước cho 300 triệu đồng (tính theo tiền Việt) dù là công dân Séc hay người nước ngoài. Mỗi tháng, đứa trẻ đó c̣n được nhà nước cho thêm 800 ngh́n đồng cho tới khi học xong. Học phí, sách vở hoàn toàn miễn phí cho tới hết đại học. Trẻ em đi học trường công mỗi tháng chỉ phải đóng 500 ngh́n tiền ăn và 300 ngh́n tiền trông trẻ từ trưa đến 5 giờ chiều.
Chị Lâm cho biết, sinh hoạt phí, thực phẩm ở Séc chỉ tương đương Việt Nam nhưng tiền đóng bảo hiểm, thuê nhà, thuê cửa hàng th́ cao.
Cô giáo yêu chiều con hơn mẹ
Chị Lâm hoàn toàn yên tâm khi con ḿnh được học trong một môi trường tràn đầy t́nh yêu thương từ các thầy cô.
C̣n chuyện học hành của con ở trường, chị cảm thấy vô cùng hài ḷng về t́nh yêu thương của các giáo viên dành cho trẻ.
‘Kỳ vừa rồi, bé nhà ḿnh bị cô phê b́nh là tiếng Séc kém. Cô bảo con có vấn đề rất lớn, muốn gặp quư phụ huynh để nói chuyện. Lúc gặp nhau, tôi nhờ cô hăy đe nẹt cháu để cháu sợ, về nhà c̣n học bài. Cô nói: 'Bà cứ yên tâm, tôi sẽ doạ cháu. Nhưng vừa dứt lời, thằng bé nhà ḿnh chạy từ ngoài sân vào lớp, 2 cô tṛ ôm hôn nhau tŕu mến c̣n hơn cả mẹ’'.
Chị Lâm kể, trẻ con bên này được dạy theo kiểu vừa học vừa chơi, không có bài vở tối mặt như trẻ con Việt Nam. Tháng nào, lớp cũng tổ chức đi chơi, tham quan các lâu đài, di tích, sau đó về nhà vẽ lại đặc trưng ở đó, hoặc vẽ lại các nhân vật câu chuyện mà trẻ ấn tượng. Mỗi học sinh làm một kiểu khác nhau, kiểu ǵ cũng được, cô không áp lực phải làm thế này thế kia.
'Dù con kém môn tiếng Séc, nhưng môn này dân bản địa cũng nhiều trẻ kém lắm, nên ḿnh vẫn quyết định là không cho con đi học thêm’, chị Lâm khẳng định.
Chị Lâm kể, chị có một người bạn có hoàn cảnh tương tự. Ở Việt Nam, người bạn ấy cũng làm việc cho một tờ báo nhưng quyết định sang Séc đi làm thuê, sau đó tách ra làm riêng, rồi quyết định không về nữa. Dù vất vả vô cùng nhưng vẫn muốn trụ lại v́ muốn cho con có cuộc sống tốt nhất có thể.
Hiện tại, công việc của vợ chồng chị ở cửa hàng rửa xe tuy vất vả nhưng khá ổn. Cửa hàng đông khách, làm không hết việc, tuy không 'sang’ bằng bạn bè ở Việt Nam nhưng chị hoàn toàn hài ḷng với cuộc sống hiện tại. Chị cho rằng đó là sự đánh đổi để ‘con được đi du học từ lúc lọt ḷng’.
