|
Thốt nốt là loại cây đặc trưng của vùng Bảy Núi (An Giang) được người dân sử dụng và chế biến thành nhiều món ăn, trong đó có bánh ḅ thốt nốt. Bánh ḅ thốt nốt không chỉ là món dân dă hấp dẫn du khách gần xa, mà c̣n là một nét văn hóa ẩm thực độc đáo, đặc trưng của người dân vùng đất nơi đây.
Thốt nốt là loài thực vật thuộc họ Cau, cây thân thẳng, tuổi thọ có thể trên 100 năm và có thể vươn cao 30m. Cây có 1 ṿm lá rộng 3m theo chiều ngang. Thân cây to, trông giống thân cây dừa, được bao quanh bởi các sẹo lá. Cụm hoa là những bông mo. Thốt nốt cái cho từ 50-60 trái/cây, thốt nốt đực không có trái. Thốt nốt có khả năng chịu khô hạn, ngập nước, ưa sáng nhưng không chịu rét. Thốt nốt non ban đầu sinh trưởng chậm, về sau mọc nhanh hơn. Cây thốt nốt cho cuộc sống con người nhiều sản vật. Nước thốt nốt tươi được dùng như một loại nước giải khát hấp dẫn. Trái thốt nốt kết thành từng chùm, to tṛn cỡ quả dừa xiêm, vỏ màu tím sậm, bên trong có cơm dày màu trắng, mềm dẻo giống như cơm dừa nước, nhưng thơm ngon, có vị ngọt, bùi. Cây thốt nốt để lại dư vị khó quên trong ḷng mọi người với những món ăn dân dă như: cơm thốt nốt, nước thốt nốt, bánh lá thốt nốt, đường thốt nốt, chè thốt nốt…
Theo người dân vùng Bảy Núi, cách làm bánh ḅ thốt nốt không đơn giản mà phải trải qua nhiều công đoạn cầu kỳ. Từ khâu xay, trộn bột, mài trái thốt nốt, ủ bột lên men cho đến hấp bánh. Phải là người quen tay và biết công thức làm th́ mới cho ra món bánh ḅ ngon có màu vàng tự nhiên, mùi thơm lừng cộng vị ngọt của đường thốt nốt.
Chị Nguyễn Thị My (ngụ Tịnh Biên), người làm bánh ḅ thốt nốt cho biết, để làm nên bánh ḅ thốt nốt ngon th́ cần các nguyên liệu chính, như: bột gạo, đường thốt nốt, bột vỏ trái thốt nốt già mài nhuyễn và phải tuân thủ theo đúng quy tŕnh làm bánh. Đầu tiên, gạo ngon đem ngâm nước khoảng 5 tiếng cho mềm, sau đó đem gạo đă ngâm xay mịn và cho vào túi vải. Dùng vật nặng đè lên để bột gạo ráo nước. “Trái thốt nốt được chọn là trái già chín, lột vỏ, chẻ đôi rồi mài trái thốt nốt gạn lấy bột. Đây là thành phần quan trọng để làm nên màu vàng và mùi thơm đặc trưng của bánh ḅ thốt nốt…” - chị My chia sẻ.
Điểm đặc biệt ở bánh ḅ thốt nốt là thông thường các loại bánh ḅ đều làm bằng đường cát trắng hoặc cát vàng. Riêng bánh ḅ thốt nốt, một loại bánh làm bằng bột gạo nhưng dùng hoàn toàn bằng đường thốt nốt nên mùi vị đặc trưng, thơm ngon quyến rũ v́ đường thốt nốt có vị ngọt thanh, beo béo, không ngán. Tùy thuộc vào khẩu vị của từng nơi và người làm bánh, nếu thích bánh ḅ thốt nốt béo một chút có thể thêm dừa nạo hoặc nước cốt dừa vào bột. Thêm một ít nước theo tỷ lệ vừa đủ và trộn đều hỗn hợp các thành phần nguyên liệu lại với nhau. Sau đó, ủ bột ở nhiệt độ khoảng 60C, thời gian ủ kéo dài từ 2-3 tiếng. Trung b́nh 1 kg bột và 1kg đường thốt nốt có thể làm được khoảng 40 cái bánh ḅ thành phẩm. Khi bột lên men, dùng vá đổ bột vào khuôn hoặc sử dụng lá chuối cắt miếng to khoảng bằng bàn tay. Chập 2 góc lá lại với nhau rồi đổ bột vào. Gấp 2 góc lá c̣n lại để cố định miếng bánh. Sau đó cho vào xửng hấp khoảng 20 phút, lúc xửng bánh ḅ tỏa mùi thơm ngào ngạt, bột bánh ḅ nở xốp, có màu vàng đặc trưng của đường thốt nốt, bánh đă chín. Nếu thích, người làm bánh có thể rắc thêm ít dừa nạo thành sợi nhuyễn lên trên mặt bánh ḅ thốt nốt để trang trí thêm hấp dẫn.
Chiếc bánh ḅ thốt nốt có màu vàng ươm đặc trưng của đường thốt nốt, bánh nở mềm, xốp trông như hoa nhờ gạo ngon, ủ khéo và vị ngọt béo của đường, của dừa, ḥa lẫn mùi thơm thoang thoảng đặc trưng của bột được mài từ trái thốt nốt xông lên tận mũi, không lẫn vào đâu được, khiến ai đă từng thưởng thức một lần không bao giờ quên được hương vị chỉ có ở vùng đất quê hương Bảy Núi.
|
|
