Sự xa hoa, mĩ miều của đám cưới con trai "Vua tàu thủy" Bạch Thái Bưởi đă khiến các hăng báo chí, thông tấn không chỉ của Đông Dương mà c̣n của Pháp hết lời khen ngợi.
Chuyện “vua tàu thủy” Bạch Thái Bưởi làm giàu
"Nhất Sĩ, Nh́ Phương, Tam Xương, Tứ Bưởi" là câu nói truyền miệng để nhắc đến những người giàu có nhất của đất Việt vào cuối thế kỷ 20. Tuy nhiên, trong An Nam tứ đại phú, chỉ có duy nhất "Tứ Bưởi", tức Đỗ Thái Bưởi (1874-1932), sinh ra trong một gia đ́nh nhà nông nghèo ở làng An Phúc (Yên Phúc, huyện Thanh Tŕ, tỉnh Hà Đông, nay là Yên Phúc, quận Hà Đông, TP Hà Nội).
Bố mất sớm, mẹ bán hàng rong, ông cũng phải nghỉ học sớm để đi làm phụ giúp gia đ́nh. Sau đó, ông được một gia đ́nh giàu có họ Bạch nhận làm con nuôi và cho ăn học đàng hoàng; cũng v́ vậy, ông đă đổi từ họ Đỗ sang họ Bạch để thể hiện ḷng biết ơn.
"Bỏ ngang" việc học quốc ngữ và tiếng Pháp, Bạch Thái Bưởi xin làm kư lục cho một hăng buôn của người Pháp ở phố Tràng Tiền, Hà Nội. Năm 1894, khi chuyển sang làm cho một xưởng thuộc hăng thầu công chính, ông lần đầu được tiếp xúc với máy móc, hay cách tổ chức, quản lư sản xuất. Năm 1895, ông được chọn là người giới thiệu những sản phẩm của Việt Nam tại Hội chợ Bordeaux, Pháp.
Khi trở về nước, ông xin làm giám đốc công tŕnh cầu Long Biên. Và ngay lập tức, Bạch Thái Bưởi nh́n thấy cơ hội làm giàu của ḿnh, ông đă hùn vốn với một người làm đại lư cung cấp tà vẹt gỗ để cung cấp gỗ xây dựng đường sắt cho người Pháp. Sau 3 năm, ông tách ra, kinh doanh riêng nhưng lỗ nặng.
Không bỏ cuộc, ông dùng nốt số tiền c̣n lại để đấu thầu hiệu cầm đồ của người Hoa ở Nam Định và đă trúng thầu. Năm 1909, sự nghiệp của Bạch Thái Bưởi "nở hoa" khi bước vào lĩnh vực vận tải đường sông. Ban đầu, ông chỉ thuê lại ba chiếc tàu của một hăng tàu Pháp chở thư và hành khách đường sông ở miền Bắc; sau đó, ông đă thâu tóm các đội tàu của các doanh nghiệp Pháp và Trung Quốc bị phá sản.
Năm 1916, ông thành lập một công ty hàng hải. Khoảng cuối thập niên 1920 đầu 1930, công ty có tới 2.500 nhân công và sở hữu trên 40 con tàu cùng sà lan không chỉ chạy trong nước mà c̣n vùng lănh thổ lân cận như Hong Kong, Trung Quốc, Nhật Bản, Singapore và Philippines. Sau đó, Bạch Thái Bưởi đă đầu tư thành công vào ngành khai thác than và c̣n kinh doanh bất động sản ở Đồ Sơn, Hải Pḥng. Chính v́ vậy, ông được mệnh danh là “Vua tàu thủy miền Bắc”.
Đám cưới đ́nh đám khắp Đông Dương
Giàu có, lắm vợ nhiều con, nhưng 2 người con được Bạch Thái Bưởi quan tâm nhất là Bạch Thái Toàn và Bạch Thái Ṭng. Tuy nhiên, Bạch Thái Toàn sau đó lấy vợ phương Tây và cũng định cư ở nước ngoài nên Bạch Thái Ṭng là người được thừa hưởng toàn bộ sản nghiệp của gia đ́nh khi cha qua đời. Đối với việc kinh doanh trong gia đ́nh, Bạch Thái Ṭng cũng đă được cha trao những trọng trách quan trọng.
Bởi vậy, đám cưới của người con trai này cũng được Bạch Thái Bưởi chăm chút nhất. Khi đó, không chỉ báo chí Đông Dương quan tâm mà các hăng thông tấn Pháp cũng hết lời khen ngợi cho đám cưới linh đ́nh này. Chính ông cũng là người đă lựa chọn vợ cho con trai.
Đó là Nguyễn Thị Tám - con gái quan huyện Nghi hay c̣n gọi là cụ Cửu Nghi ở Phủ Thường Tín, tỉnh Hà Đông, nay là Văn Điển, Thanh Tŕ, Hà Nội, có bà ngoại là chủ vựa buôn bán vải vóc lớn nổi tiếng từ Bắc đến Nam. Gia đ́nh Nguyễn Thị Tám vừa giàu có lại vừa "quyền cao chức trọng", riêng cô dâu vốn là người đẹp cả người, đẹp cả nết, vẻ đẹp đài các ấy từng được ví là "chim sa cá lặn", sớm được cha yêu chiều, mời hẳn thầy đồ về nhà dạy chữ quốc ngữ và tiếng Pháp, lại c̣n giỏi nấu ăn, thêu thùa...
Ngày 11 tháng Giêng năm 1922, đám cưới của Bạch Thái Ṭng và Nguyễn Thị Tám chính thức diễn ra trong 3 ngày. Khi ấy, Bạch Thái Bưởi đă có một quyết định táo bạo, dùng máy bay riêng rước dâu từ Hà Nội về Hải Pḥng. Thậm chí, trên đường bay, thiệp mời c̣n được rải từ trên xuống, người dân bắt được thiệp mời có thể tới ăn cỗ miễn phí và c̣n được tặng tiền mang về nhà.
Sau khi máy bay hạ cánh, xe ô tô c̣n diễu hành khắp phố phường, thu hút sự chú ư lớn. Khi ấy, ông Bạch Thái Bưởi c̣n là người đầu tiên ở miền Bắc sở hữu xe hơi nên đám cưới càng trở nên ŕnh rang hơn. Số lượng tráp trong đám hỏi của nhà chú rể lên tới 20 cái, chưa kể lễ "đen" và vàng bạc phải có hàng dài người bê đỡ. Trong đám cưới, cô dâu mặc áo dài bằng gấm đỏ, được thêu h́nh rồng phượng bằng sợi chỉ vàng thêu.
