Trước khi trở thành thủ lĩnh của al-Qaeda, trùm khủng bố Ayman al-Zawahiri từng là một bác sĩ phẫu thuật tại Cairo, Ai Cập.
Theo AP, trong ngày 1/8, Tổng thống Mỹ Joe Biden đă thông báo việc tiêu diệt thành công thủ lĩnh Al-Zawahiri của tổ chức khủng bố al-Qaeda. Các thông tin từ Nhà Trắng cho biết, chiến dịch tấn công được Cục T́nh báo Trung ương (CIA) thực hiện, và không có thương vong nào ngoài ư muốn.
Al-Zawahiri là người thay thế Osama bin Laden, lănh đạo tổ chức khủng bố al-Qaeda vào năm 2011, là một trong những phần tử khủng bố bị truy nă gắt gao nhất thế giới, do được xác định là chủ mưu của vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001. Tuy vậy, ít ai biết rằng, trước khi trở thành khủng bố, hắn đă từng là một bác sĩ phẫu thuật, xuất thân từ một gia đ́nh khá giả ở Ai Cập.
Một bức ảnh chụp trùm khủng bố Al-Zawahiri năm 1998. Ảnh: AP
Al-Zawahri sinh ngày 19/6/1951 trong một gia đ́nh trung lưu ở ngoại ô Cairo. Cha của Al-Zawahri là một giáo sư tại Đại học Y Cairo, c̣n ông nội là người đứng đầu trường Đại học Al-Azhar, cơ sở nghiên cứu tôn giáo lớn nhất cả nước.
Năm 1970, Al-Zawahri nhận được chứng chỉ hành nghề với tư cách là một bác sĩ phẫu thuật. Lúc này, hắn bắt đầu tham gia việc chữa trị cho thành viên các tổ chức Hồi giáo cực đoan. Năm 1981, dù không trực tiếp liên quan tới vụ ám sát Tổng thống Ai Cập Anwar Sadat, Al-Zawahri vẫn bị tống giam trong 3 năm. Trong thời gian này, hắn bị tra tấn, yếu tố mà nhiều chuyên gia cho rằng đă biến một bác sĩ thành phần tử bạo lực cực đoan.
Sau khi măn hạn tù vào năm 1984, hắn tới Pakistan để tham gia các hoạt động Hồi giáo chống lại Liên Xô. Tại đây, cuộc đời của Al-Zawahri chứng kiến một bước ngoặt định mệnh, khi hắn gặp gỡ và hợp tác với Osama bin Laden. Nhanh chóng t́m được điểm chung trong tư tưởng, Al-Zawahri đă bắt đầu trở thành cánh tay phải của thủ lĩnh al-Qaeda.
Al-Zawahri và Osama bin Laden tại Afghanistan. Ảnh: AP
Do ảnh hưởng từ Bin Laden, tầm nh́n của Al-Zawahri thay đổi từ việc nhắm vào những kẻ thù ở gần như các đồng minh thân cận với phương Tây sang chính nước Mỹ. Kể từ năm 1998, hắn đă liên tiếp lên kế hoạch tổ chức các vụ đánh bom sứ quán Mỹ tại châu Phi, trước khi tiến hành vụ đánh bom liều chết trên tàu khu trục USS Cole ngoài khơi Yemen ngày 12/10/2000.
Đỉnh điểm của những hoạt động khủng bố do Al-Zawahri khởi xướng là vụ tấn công lịch sử 11/9/2001, khiến gần 3.000 người thiệt mạng. Kể từ đó, hắn trở thành một trong những phần tử khủng bố bị truy nă gắt gao nhất trên toàn cầu, nhưng dường như điều này không làm Al-Zawahri lo ngại. Hắn vẫn công khai xuất hiện trên nhiều video và băng ghi âm để kêu gọi người Hồi giáo tham gia thánh chiến chống Mỹ và các đồng minh.
CIA đă có cơ hội bắt được Al-Zawahri vào năm 2003 và 2004 nhưng đều để vuột mất. Tới năm 2009, khi CIA nghĩ rằng tên trùm khủng bố đă lọt lướt, họ lại bị lừa bởi một gián điệp hai mang của al-Qaeda. Tới năm 2011, khi Mỹ thành công tiêu diệt Osama bin Laden, Al-Zawahri chính thức trở thành thủ lĩnh tiếp theo của al-Qaeda.
Một video có sự xuất hiện của Al-Zawahri và Bin Laden năm 2002. Ảnh: AP
Sau khi trở thành thủ lĩnh của tổ chức khủng bố khét tiếng nhất thế giới, Al-Zawahri đă lên kế hoạch kêu gọi những tổ chức Hồi giáo cực đoan tiếp tục nổi dậy. Nhưng kế hoạch của hắn đă thất bại bởi làn sóng dân chủ Mùa xuân Ảrập năm 2011, bởi sau sự kiện này, đă xuất hiện các Nhà nước Hồi giáo với quy mô và tầm ảnh hưởng vượt xa al-Qaeda.
Kể từ đó, Al-Zawahri chủ yếu lẩn trốn tại các tỉnh Kunar và Badakhshan phía tây bắc Afghanistan, chỉ thỉnh thoảng xuất hiện để bác bỏ những thông tin về cái chết của ḿnh. Lần cuối cùng hắn xuất hiện công khai trước khi bị Mỹ tiêu diệt là vào đầu tháng 4 năm nay.
Nhận xét về Al-Zawahri, chuyên gia khủng bố Bruce Hoffman của Đại học Georgetown cho rằng, hắn có một phương thức lănh đạo trái ngược hẳn với Bin Laden. Với một bộ óc nhanh nhạy và tâm lư cực đoan, Al-Zawahri đă định h́nh lại hoạt động của al-Qaeda theo cách bài bản và hợp lư nhất có thể. Chính hắn đă tổ chức thành lập các chi nhánh của tổ chức khủng bố này tại Iraq, Ảrập Xêút, Yemen để gia tăng tầm ảnh hưởng.
"Việc bị tra tấn khi ở trong tù dường như đă khiến Al-Zawahri có những hành vi kiểm soát thái quá. Hắn sẵn sàng la mắng các thành viên trong tổ chức, sa thải các nhân vật chủ chốt nếu không hài ḷng. Điều này trái ngược hẳn với Osama bin Laden, kẻ có cách tiếp cận và giọng nói nhẹ nhàng khiến cho các thành viên tôn thờ. Về cơ bản, Al-Zawahri thống trị thông qua việc kiểm soát và đe dọa, tạo nỗi sợ cho những người dưới quyền. Một điều khá thú vị khác là Bin Laden hết sức tin tưởng Al-Zawahri, khi hầu hết các kế hoạch khủng bố đều do Al-Zawahri thông qua", ông Hoffman cho biết.
Games
