Những dự đoán từ 100 năm trước về năm 2023. Nhà khoa học người New York Charles P. Steinmetz, năm 1923 từng dự đoán rằng vào năm 2023, con người chỉ làm việc 4 tiếng/ngày.
Khoảng 100 năm trước, những bộ óc sáng tạo đă tưởng tượng cuộc sống sẽ như thế nào vào năm 2023. Một số dự đoán vẫn là không tưởng trong khi một số điều đă trở thành hiện thực.
"Với tốc độ tiến bộ của thế giới hiện nay, sẽ tới lúc không c̣n lao động mệt nhọc kéo dài, con người sẽ làm việc không quá 4 tiếng một ngày", nhà khoa học Steinmetz viết năm 1923. "Thời gian rảnh, chúng ta có thể làm việc ḿnh muốn".
Ông nhận định điện năng sẽ "giảm bớt những nghĩa vụ buồn tẻ đang hiện hữu", và liệt kê những công việc như vận hành máy tiện trong nhà máy, máy đánh chữ trong nhà xuất bản, đánh giày, xe thồ, nhân viên thu ngân trong cửa hàng bách hóa.
Nhà vật lư người Anh Archibald M. Low thí nghiệm thiết bị điện tử năm 1920. Ảnh: The English Mechanic
"Thời gian rảnh rỗi sẽ được dành cho các hoạt động giải trí hiệu quả, đáp ứng sở thích cụ thể của từng cá nhân", ông viết. "Các hoạt động đảm bảo nhu cầu thiết yếu cuộc sống sẽ mang tính tập thể nhiều hơn, c̣n các hoạt động theo đuổi hạnh phúc và hài ḷng sẽ mang tính cá nhân nhiều hơn. Giải trí sẽ kích thích sự quan tâm đến giáo dục theo mọi hướng".
Steinmetz cũng cho rằng nhờ đột phá trong khoa học công nghệ, các thành phố sẽ không c̣n rác, không c̣n khói bụi. "Đó sẽ là nhiệm vụ của điện", Steinmetz dự đoán, trước khi qua đời cùng năm ở tuổi 58.
Archibald M. Low, nhà vật lư, kỹ sư và phát minh người Anh, dự đoán con người ở năm 2023 sẽ sở hữu đồ vật có thể truyền tín hiệu chớp nhoáng.
"Trong 100 năm nữa, một doanh nhân người Anh có thể tṛ chuyện thoải mái qua một chiếc điện thoại có thể dùng được ở mọi nơi, trong ôtô, trong nhà, trên tàu", Low viết. "Ông ấy sẽ không nghe thấy đầu giây bên kia phải hỏi lại 'Ǵ cơ? Ǵ cơ?' vài phút một lần".
"Ông ấy có thể nh́n thấy người mà ḿnh đang nói chuyện. Nếu muốn viết ghi ghép, những ghi chép ấy có thể xuất hiện ngay lập tức trong một cuốn sách cách xa hàng km".
Ông cũng dự đoán "ôtô có thể lấy điện từ trạm sạc của chính phủ", "một dịch vụ hàng không sẽ giúp con người hạ cánh xuống mọi khu vực trên thế giới, không phải tại một điểm nào đó xa thành phố hàng km, mà hạ cánh thẳng xuống mái nhà một khách sạn trên một con phố".
"Tốc độ của tàu điện ngầm sẽ tăng lên, trong khi máy bay cũng nhanh hơn rất nhiều, tới nỗi nếu đem ra so sánh, tốc độ mà chúng ta đạt được bây giờ chỉ giống như đi xe ngựa", ông dự đoán.
Nhà xă hội học William F.Ogburn, giáo sư kinh tế chính trị Đại học Colombia, năm 1923 cảnh báo dân số thành phố New York sẽ tăng lên 100 triệu người vào năm 2023 nếu xu hướng ở đầu thế kỷ 20 tiếp diễn. Thời điểm đó, thành phố có 5,5 triệu dân.
"Tất nhiên, đây là điều rất khó tưởng tượng", ông viết. Điều kiện sống sẽ xấu đi, nhiều vấn đề trong nước sẽ tăng lên nếu không có ǵ được thực hiện để giải quyết "đám đông chen chúc".
"Ở Mỹ, chúng ta không thực sự chú tâm vào thực tế là dân số đang là gánh nặng", ông tuyên bố. "Ai cũng nghĩ rằng đông dân đồng nghĩa có nhiều lao động làm việc trong mọi ngành nghề, như buôn bán, thương mại và công việc chân tay".
"Nhưng nước Mỹ sẽ phải từ bỏ ư tưởng tiếp nhận nhiều dân hơn. Nếu không, nước Mỹ sẽ đối mặt với khốn khổ, đói nghèo và cơ cực", ông dự đoán.
Dân số New York có tăng lên nhưng không nhiều như Ogburn dự đoán. Dân số hiện tại của thành phố là 18,8 triệu người.
Nhà khoa học người New York Charles P. Steinmetz (1865 - 1923). Ảnh: Thư viện Quốc hội
Margaret Sanger, người tuyên truyền về các biện pháp tránh thai, đă dự đoán về một cuộc sống hạnh phúc hơn, tuần trăng mật dài hơn.
"Tránh thai sẽ trở thành một phần trong công tác giáo dục y tế và vệ sinh", bà viết. "Đặc biệt là phụ nữ, họ sẽ đ̣i hỏi được biết. Họ sẽ nhận ra đó là nền tảng của tự do và phát triển trí tuệ. Phụ nữ ngày nay không thể tiến bộ thực sự chừng nào c̣n bị ám ảnh bởi nỗi sợ mang thai ngoài ư muốn".
Sanger nhận định kết quả là các gia đ́nh sẽ hạnh phúc hơn, vợ chồng tôn trọng nhau hơn, thời kỳ tuần trăng mật kéo dài hai tới ba năm trước khi có con.
"4 hoặc 5 thế hệ tới sẽ phát triển lớp đàn ông và phụ nữ nhạy cảm hơn, t́nh cảm đối với nhau cao thượng hơn, ư thức trách nhiệm hơn", Sanger viết.
Người viết xă luận Herbert Kaufman dự đoán các thế hệ tương lai sẽ không phải đi đào than. "Rất lâu trước khi than cạn kiệt, con người phải t́m ra chất ǵ đó thay thế", ông viết.
Theo ông, khoan dầu cũng trở thành quá khứ khi các nhà khoa học phát triển công thức hóa học cho nhiên liệu mới.
"Năm 2023 sẽ không c̣n đường ray, đầu máy xe lửa, xe tải, cáp ngầm, đường dây điện báo ở khắp nơi", Kaufman viết.
George Edward Lyndon Jr., nhà báo người New York, năm 1923 dự đoán "các hiện tượng ẩn náu sâu trong ḷng tự nhiên sẽ được con người giải phóng, dàn trận vào lao vào nhau trong trận chiến khổng lồ cuốn phăng mọi sự sống trên đường đi như hạt bụi trước cơn gió lốc".
Ông trích lời nhà vật lư người Anh Archibald M. Low, người đă dự đoán các quốc gia tham chiến năm 2023 sẽ sở hữu những vũ khí như máy phun nước sạc điện tiêu diệt mọi động vật sống, xe tăng điều khiển bằng sóng không dây, máy bay, tàu thủy và tàu ngầm, máy ban vận tải khổng lồ có tốc độ đáng kinh ngạc, tên lửa điều khiển bằng điện có thể phá hủy máy bay, "tai mắt" hoạt động bằng sóng vô tuyến có thể do thám kẻ địch từ xa hàng ngh́n dặm, tuyên truyền gây kinh hoàng cho đối thủ qua máy thu phát không dây, thậm chí là thần giao cách cảm ở khoảng cách xa.
Alice Foote McDougal, chủ một nhà hàng ở New York sở hữu một công ty cà phê, cho rằng phụ nữ sẽ điều hành đa số công việc kinh doanh trên thế giới vào năm 2023.
Theo bà tính toán, tỷ lệ nữ doanh nhân đă tăng từ 14,7% lên 21% năm 1880 trong khi tỷ lệ nam doanh nhân giảm từ 15% xuống 10% thời điểm đó.
"Ai đó sẽ phải làm việc nhà và nếu phụ nữ bận rộn làm việc khác, đàn ông sẽ phải làm", bà nói. "Tuy nhiên, vào thời điểm đó, có lẽ các nhà phát minh đă giải phóng được sức lao động của con người tới mức việc nhà sẽ trở nên dễ dàng với đàn ông".
Bảo mẫu robot Tinker, phát minh của nhà khoa học Anh Dennis Weston, đẩy xe em bé trên đường phố Leeds năm 1967. Robot điều khiển từ xa, có mắt giống màn h́nh tivi, lắp 120 môtơ điện và lập tŕnh 180 bước chuyển động. Ảnh: Sunday Group
Tiến sĩ Eugene Lyman Fisk, chuyên gia về tuổi thọ con người, dự đoán "năm 2023, tuổi thọ trung b́nh của con người có thể tăng lên 100. Trong một số trường hợp, có thể lên 150 thậm chí 200".
Ông lưu ư nhờ tiến bộ trong khoa học y tế và vệ sinh, tuổi thọ trung b́nh đă tăng 18 năm trong 20 năm. "Khoa học có thể khiến tuổi thọ con người tăng lên trong thế kỷ tới, cũng như đặt sự sống lên cấp độ cao hơn", ông viết.
"Tuổi thanh xuân có thể kéo dài tới 30 năm. Con người có khả năng làm việc tới 79, 80 tuổi. Ngoại h́nh con người cũng có thể thay đổi ở một mức độ nào đó", ông viết. "Tôi không nói mọi sự thay đổi này đều thành hiện thực vào năm 2023, tôi chỉ dự đoán là có thể".
VietBF@ sưu tập
Games
